WINSTON CHURCHILLS
WELSPREKENDHEID
Gelijke culturele rechten
voor Vlamingen en Walen
Waterfietsen-
GEVOLGEN VAN BESTRALING
OP KORTE TERMIJN
v
H
II
-PUDS
kommeer
N
Toespraken uit de oorlog
1
Eerste eskader van W estduitse
luchtmacht in dienst
Kom -
HEET:
Twee cultuurraden bepleit
een
vermaak
nieuwe vorm van
badplaatsen?
Op de door de Britten aangelegde
vliegbasis
Jeugdige inbreker
hoort twee jaar
tegen zich eisen
Wordt Leiden
tweemaal zo
groot?
II
T/JD
Vreemde lunch van
olifant
It
ii
ZATERDAG 21 JUNI 1958
PAGINA 7
üiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiii
In een bloemlezing uit de Engelse literatuur voor
de Nederlandse middelbare scholen troffen we
onlangs een redevoering van Churchill aan. Het
was een uitstekende gedachte van de samenstellers
van het boek, om aldus de grote Britse staatsman
als literator ten tonele te voeren en onze jeugd
kennis te doen maken met de schitterende taal
beheersing waarover Sir Winston Churchill be
schikt. Niet alleen in zijn geschriften, maar ook in
zijn toespraken heeft de oud-premier van Groot-
Brittannië zich geopenbaard als een van de groot
ste woordkunstenaars die zijn aan grote schrijvers
en sprekers zo rijke natie ooit heeft voortgebracht.
Het komt niet vaak voor dat grote staatslieden en
veldheren ook grote letterkundigen zijn. Maar
Churchill past in het gezelschap van Ju ïus Caesar
en Marcus Aurelius, terwijl men |iem ooknog al
eens vergeleken heeft met zijn landgenoot Disraeli,
al steekt de 20e-eeuwse premier ver boven de
19e-eeuwse uit.
Tn icm urorden Churchills verdiensten als litera
tor naar waarde erkend, toen hem de Nobelprijs
voor literatuur werd toegewezen. Ter gelegenheid
van de plechtige uitreiking van de prijs te Stock
holm werd Churchills meesterschap over de taal
breed uitgemeten door het lid van de Zweedse
Academie dr. S. Siwertz, die verklaarde dat de
man met zijn grote redevoeringen wellicht voor
zichzelf „het duurzaamste standbeeld" had opge
richt. Om dit „standbeeld" te tonen aan hen die
Churchills redevoeringen zelf niet hebben kunnen
horen, en vooral om de toespraken voor komende
generaties te bewaren, zijn althans de woorden die
Churchill gedurende de tweede wereldoorlog sprak
de laatste jaren in verscheidene uitgaven gepubli
ceerd. De uitgeverij Cassel te Londen heeft de
„War Speeches" in drie delen uitgegeven, vervol
gens is in 1957 door Transworld Publishers te
Londen van de oorlogsredevoeringen een pocket-
book gemaakt, en tenslotte is vorig jaar in een
Signet Key Book „The Eloquence of Winston
Churchill" nog eens onder de aandacht van een
groot publiek gebracht.
Eerste tankschip voor
vloeibaar aardgas
ieethoE^
Wèl koopavonden
vóór Kerstmis
Radio-actieve stralen werken afgezien van
het direct beschadigend effect vooral rem
mend op de activiteit van snelgroeiende
weefsels
Ingrijpende annexatie-
voorstellen
HojOTiandse bewonderaars van
Churchill die het Engels niet voldoende
machtie zijn om de toespraken in het
origineel te lezen, worden nu verblijd
meT een boek van de uitgeverij De
Toorts te Haarlem, bevattende de „Re
devoeringen" die tussen 1938 en 1945
werden gehouden. Simon A. A. Maas Sr.
heelt zich op verdienstelijke wijze van de
moeilijke taak gekweten om de prach
tige teksten te vertalen, al geeft hij zelf
in zijn sympathieke verantwoording toe,
dat zijn werk slechts een zwakke af
spiegeling kan geven van de schoonheid
van het oorspronkelijke. Wij zouden hier
en daar met de vertaler kunnen twisten
over de weergave van een zin of een
woord, maar over het geheel genomen
vinden wij zijn arbeid dermate geslaagd
dat wij niet over kleinigheden menen te
moeten vallen. Jammer is alleen dat in
de bloemlezing niet de speech opgeno
men is van 4 juni 1940 met de bewogen
den^aring dat Engeland op de stran-
ten.' HetVe^en en heuvels zal vech-
tientallen van „De Toorts" geeft
boeiende aanvulde teksten, die een
vroeger door jïïg vorm en°P de reeds
1Sevier gepubliceerde
De olifant Katinka, uit het Noor
derdierenpark te Emmen, gebruikte
donderdagmiddag bij wijze van lunch
een tas, inhoudende een badpak, een
badmuts, een handdoek en een beurs
je met enig geld. Zij verkreeg dit
ongebruikelijk voedsel door het met
haar slurf uit de hand van een meisje
te rukken. Een oppasser snelde toe,
maar hij kon slechts een gedeelte van
de handdoek redden.
„Mémoires".
Zo wordt men bijvoorbeeld diep ge
troffen door de bezielende en van een
profetische blik getuigende woorden die
Churchill op 13 mei 1940 in het Britse
parlement sprak. Het was drie dagen
nadat hij als leider van een coalitiere
gering premier was geworden, en drie
dn gen na de inval in Nederland. De oor-
in' die dan toe een vrij rustig ver-
joop had gehad, was plotseling in alle
hevigheid losgebrand:
„Als gij vraagt welk beleid ik zal
voeren", zei Churchill tot de Lager
huisleden, „dan is mijn antwoord:
oorlog voeren, ter zee, te land en in
de lucht, met al onze macht en met
alle kracht die God ons kan geven;
oorlog voeren tegen een monsterach
tige tirannie, zoals die nooit overtrof
fen werd in de zwarte, jammerlijke
registers van de menselijke misdaad.
Dit is ons beleid. Als gij vraagt wat
ons doel is, kan ik antwoorden met
één woord: overwinning - overwin
ning tot elke prijs; overwinning on
danks alle terreur; overwinning, hoe
lang en zwaar de weg ook mag zijn;
want als wij deze oorlog niet winnen
zullen wij niet in leven blijven."
De passage is typerend voor
Churchills retoriek; met de effectieve
herhaling van de woorden waarop hij
het accent wil leggen, met de machtige
cadans van zijn zinnen en met het cre-
5'en van een indrukwekkende climax.
Churchill, deze redenaar bij de Gratie
Gods, heeft een weergaloos talent om
precies het juiste woord op de juiste
plaats te gebruiken, maar de woorden
die hij gebruikt zijn over het algemeen
simpel en voor iedere Engelsman be
grijpelijk. Hij is altijd een groot strijder
geweest voor het behoud van de zui
verheid van de taal, en hij verfoeit het
geaffecteerd gebruik van vreemde ter
men of zegswijzen. Hij is geen high
brow; in zijn taalgebruik is alle pedan
terie hem vreemd. Hij heeft een voor
liefde voor verheven uitdrukkingen, die
zijn toespraken soms iets gezwollens ge
ven. In de oorlog gebruikte hij als pre
mier de traditionele grote woorden van
de klassieke veldheer, maar door de
zetting van die woorden in zinnen gela
den met schone adjectieven gaf hij de
versleten termen nieuwe glans.
Een voorbeeld van de ietwat hoog
dravende maar daarom niet minder im
ponerende stijl waarvan Churchill zich
kon bedienen, vindt men in 't einde van
een lange redevoering die hij op 18 juni
1940 hield: „Laten wij ons aangorden
om onze plicht te doen en laten wij ons
zo gedragen, dat, als het Britse Imperi
um en zjjn Gemenebest nog duizend
jaren bestaan, de mensen nog zullen
zeggen: Dit was hun schoonste uur".
Maar in een radiorede van een half
jaar later bereikte hij een bijzonder
krachtig effect met een zo nuchter mo
gelijke slotzin, die de anticlimax vorm
de op een hooggestemd betoog, waarin
Amerika gevraagd werd Engeland met
oorlogstuig te helpen: „Geef ons hel
gereedschap en wij maken het werk wel
af!". Het was dan ook deze uitroep
(„Give us the tools, and we will finish
the job"), die een gevleugd woord werd
en die indertijd in Engeland van mond
tot mond ging.
Churchill, die streefde naar een zo
verzorgd mogelijke stijl, kon soms,
tot verbijstering van zijn toehoorders,
onverhoeds met een bepaald platte
uitdrukking uit de hoek komen. Dit
deed hij bijvoorbeeld op 30 december
1941 in een toespraak tot het Cana
dese parlement, toen hij schamper
herhaalde wat de Franse generaals
anderhalf jaar te voren hun premier
gezegd hadden: „Binnen drie weken
zal Engeland als een kip de nek zijn
omgedraaid", zo hadden zij voor
speld. En het jongensachtige commen
taar van Churchill? „Zo'n kip, zo'n
nek!"
Het instrument van de Engelse taal
is door Churchill op onnavolgbaar scho
ne wijze bespeeld. Niet slechts door wat
hy betoogde, maar vooral ook door de
wijze waarop het zich uitte, heeft hij
in de bange oorlogsjaren, meer dan
wie ook, het moreel van de Britten,
Radio-rede vanuit Dowmngstreet 10 op de dag van de bevrijding van Europa
7 mei iQ45
onderzoek voor T V
van «ia mo f '6 nationale oplossing
van de ^^schappelijke, politieke er
ftchiiinna» vraaSstukken van de ver-
schillende gewesten van hot land Hpf
schillende gewesten va^hefllnd op"l-
rtcht. Het centrum publiceert thans zijn
eindrapport, waarin de conclusie wordt
getrokken, dat de Vlaamse en Waalse
culturele gemeenschappen homogeen ziin
en dat derhalve het intellectuele leven
het onderwijs en het bestuur aldaar een
talig moeten wezen. Daaraan wordt toe
gevoegd, dat de taalminderheden zich
niet mogen afzonderen, maar zich aan het
milieu moeten aanpassen, en dat elke
tweetaligheid te veroordelen is.
In de voorafgaande beschouwingen
wordt, naar Belga bericht, o.m. ge
zegd dat alle Belgen, Vlamingen zowel
als Walen, er recht op hebben zo vol
ledig en zo uitgebreid mogelijk onder
richt te ontvangen in hun moedertaal;
vrij zijn in de loop van hun studies een
keuze te doen betreffende een tweede,
derde en vierde taal, die zij willen
aanleren; een onderricht in de geschie
denis te ontvangen, dat steunt op de
geschiedenis van hun gewest; een ra
dio en televisie te hebben, die beant
woorden aan hun smaak en hun ver
langens; culturele betrekkingen te on
derhouden met de landen waarmede
zij een gemeenschappelijk b^chTviï
hebben.
Ook moeten de twee cultuurgemeen
schappen voor wat betreft het toneel,
de lyrische schouwburgen, de schone
kunsten, de letterkunde en de volks
opvoeding door de staat op gelijke voet
behandeld worden.
Om deze plannen te verwezenlijken
behoeven de beide gemeenschappen cul
turele autonomie, meent het centrum;
de vorming van twee cultuurraden, een
Waalse en een Vlaamse, wordt aanbe
volen.
In de komende herfst zal een tank
schip voor het vervoer van gemaakt
aardgas gereed gekomen zijn om zijn
eerste lading van de Verenigde Staten
naar Engeland te brengen. Dit werd op
een bijeenkomst te Genève van de door
de Economische Commissie van Europa
ingestelde werkgroep ter bestudering
van de gasvoorziening, door de Engelse
vertegenwoordiger medegedeeld.
en dat van de verslagen
jaar geleden, in Churchills redevoerin
gen de Britse leeuw hoorden grommen
durfden wij de toekomst weer met ver
trouwen tegemoetzien.
Bij de uitreiking van de Nobelprijs
vijf jaar geleden werd gezegd: „Vaak
kenschetsen wij onbewust ons zelf
door de lof die wij anderen toezwaai
en. Churchill bijvoorbeeld beweert
van een vriend, Lord Birkenhead:
„Als hij in vuur raakte over zijn on
derwerp, kreeg hij die bezielende on
schatbare gloed om te overtuigen en
te overreden, die de ware welspre
kendheid is." Met groter recht had
dit van Churchill zelf gezegd kunnen
worden."
Churchill zal ongetwijfeld de geschie
denis ingaan als een van de grootste
mannen van de twintigste eeuw; niet
op de laatste plaats om zijn geschre
ven en gesproken letterkundige mees
terwerken.
HANS BRONKHORST
Ruim twintig jaar geleden was een
ondernemende fietsenmaker uit Bur
gervlotbrug in Noord-Holland al bezig
met de constructie van een water
fiets. Inderdaad bracht hij het zover,
dat zijn schepping te water kon wor
den gelaten. Helaas, al spoedig bleek,
dat de stabiliteit van zijn constructie
niet je dat was en de plannen wer
den opgeborgen.
Het idee liet Arie Ludeke (62) ech
ter niet met rust. Geregeld probeer
de hij zijn vinding te verbeteren, maar
de oorlog vormde een hinderpaal. Hij
sprak toen met niemand meer over
zijn apparaat. Immers, wie weet, zou
den onze bezetters er wel iets in zien
voor hun „Englandfahrt". Na de
oorlog echter kwam hij in contact met
een andere handige inwoner van Bur
gervlotbrug, Dirk Boontjes (35)De
plannen namen vastere vormen_ aan
en enige tijd geleden maakten zi) een
proefvaart op het Noordhollands Ka
naal. Deze slaagde buiten verwach
ting en beide mannen trokken de stou
te schoenen aan en gingen met hun
fietsen naar de Noordzeekust. Het
weer zat hun niet mee. Er stond een
behoorlijke wind en het water was
verre van rustig. Zij hadden echter
zoveel vertrouwen in hun fietsen, dat
ze er toch mee te water gingen. De
zeewaardigheid kon op geen betere
manier worden beproefd. Ook deze
proef slaagde. De fietsen dreven rus
tig op het woelige water en vertoon
den absoluut geen neiging tot om-
slaan. Er werden meer proeven ge-
nomen. Steeds op zee. De mannen
werden zelfs zo brutaal, dat ze er
zich niet eens meer op kleedden. Dirk
Boontjes stapte er in zijn zondagse
pak op en bleef volkomen droog. Nu
denken zij erover om als sluitstuk van
hun proeven een oversteek per fiets
te maken van Den Helder naar Texel
en zo mogelijk meteen terug. De voor
bereidingen hiervoor zijn al in volle
gang.
De constructie van de waterfietsen
is eigenlijk zeer eenvoudig. Twee gro
te drijvers met een lengte van on
geveer 2,5 meter en een doorsnede
van plm. 25 cm zijn de draagvlakken.
Daarboven bevindt zich in het mid
den een gewoon fietsframe compleet
met stuur en trappers. De trappers
worden net als bij een gewone fiets be
handeld en brengen dan door middel
van een ketting en een soort versnel
ling de schroef in beweging. Het
stuur dient niet alleen als houvast
voor de „bevaarder", maar ook om
te sturen. Door middel van een paar
draden is dit namelijk verbonden met
het roer. De enige moeilijkheid bij het
sturen is natuurlijk, dat je net de an
dere kant opgaat als waar je je stuur
naar toe draait. Maar dat is een kwes
tie van wennen. Een van de beide wa
terfietsen die ze nu hebben is als
amphibie uitgevoerd. Daar zitten
wielen onder en men kan er gewoon
mee op de weg rijden. Alleen is het
oppassen voor de breedte. De mannen
proberen nu belangstellenden te vin
den om hun apparaten te exploiteren.
Zjj denken daarbij vooral aan de zee
baden. Zij zien er een geheel nieuw en
zeer aantrekkelijk strandvermaak
in, terwijl ook de mogelijkheden voor
reddingen langs de kust groot zijn. In
ieder geval zijn hun fietsen handiger
op het water dan een grote roeiboot.
(Van onze parlementaire redactie)
In ons bericht over de wijzigingen
in de Winkelsluitingswet is een ver
gissing geslopen. Er staat in te lezen
dat er geen koopavonden meer zouden
zijn vóór Kerstmis. Die zullen er wél
zijn, maar het zijn de tot dusver gebrui
kelijke avonden waarop de winkels tot
negen uur open zouden zijn. Wat de re
gering gewild had koopavonden van
langere duur heeft de Kamer afge
wezen.
Of op de dagen voor Sint-Nicolaas de
koopavonden tot tien uur zullen worden
verlengd hangt af, zoals -eeds gemeld,
van de goedkeuring door de gemeente
raad ter plaatse.
(Van onze correspondent in Bonn)
Op de door de Engelsen aangelegde
vliegbasis Nörvenich heeft de Westduit-
se minister van defensie, Franz- Joseph
Strauss, gisteren het eerste luchtmacht
eskader der Bondsrepublikeinse strijd
krachten in actieve dienst gesteld. De
plechtigheid werd door vele buitenland
se militaire autoriteiten uit de N.A.T.O.-
landen bijgewoond, o.a. door commodo
re Maurenbrecher, bevelhebber van
de Nederlandse tactische luchtstrijd
krachten der luchtbasis Volkel, alsme
de door de inspecteur-generaal der
„Bundeswehr" luit.-gen. Heusinger en
de inspecteur der „Luftwaffe", gen.
Kammhuber.
De op de vliegbasis Nörvenich gesta
tioneerde eenheid der Westduitse lucht
strijdkrachten is het 31ste jachtbom
menwerpereskader, dat straks als
het aan de N.A.T.O. zal worden over
gedragen, hetgeen zal geschieden, na
dat op 2 en 22 juli nog twee volledig
uitgeruste en getrainde „Luftwaffe"-es-
kaders in actieve dienst zullen worden
gesteld zal behoren tot de tweede
tactische luchtvloot der Westeuropese
bondgenoten. De commandant van het
31ste eskader is kolonel Gerhard Bark-
horn, een 39-jarige Oostpruis, die in de
afgelopen oorlog ruim 1100 missies
Het eerstvolgend Artifex-orgel-
concert zal plaatsvinden op woensdag
avond 25 juni om kwart over acht in de
St.-Jacobuskerk aan de Parkstraat te
Den Haag. Het orgel zal worden be
speeld door Bé Hollander.
De officier van justitie bij de recht
bank te Dordrecht heeft een gevangenis
straf van twee jaar, door te brengen in
de jeugdgevangenis te Zutphen, geëist
tegen een achttienjarige matroos uit
Dordrecht, die 20 maart in Eindhoven
een woning was binnengedrongen en een
metalen geldkistje met polissen en
andere documenten en een houten geld
kistje met bijna 11.000 had gestolen.
De verdachte bleek nog meer inbraken
te hebben_ gepleegd, onder meer in Arn
hem en in Eindhoven.
Van 21 juni t/m 6 juli houdt de
stichting Kunstkring Tilburg in het
Paleis-Raadhuis te Tilburg een ten
toonstelling van werken van de Amster
damse Joffers.
orig maal hebben
wjj iets verteld
over enkele eigen
schappen van radio-ac
tieve en röntgenstralen,
o.a. dat de röntgenstra
len door vaste stoffen
heendringen. Hierop be
rust de mogelijkheid van
het maken van röntgen
foto's, o.a. van het men
selijk lichaam. Voorts is
het hierdoor mogelijk
ook dieper dan de huid gelegen weef-
seis te bestralen. Hiermee komen wh
aan vanzelf op een andere toepassing
Yan, deze stralen in de geneeskunde
en de gevaren die ermee samenhan
gen.
Röntgenstralen en andere radio-ac
tieve stralen zijn in staat, uit de
fifftf11 °P bun weg ontmoeten
electronen los te maken, waardoor
net wezen van het atoom verandert
Het is niet moeilijk ons voor te
stellen, dat een verandering van de
atomen waaruit een stof of een li
chaamsweefsel is opgebouwd, die ge
hele stof respectievelijk dat weefsel
van structuur en functie kan doen
veranderen.
In het vervolg van deze kroniek zul
len wij alleen nog noemen radio-actie
ve straling. Röntgenstralen zijn hier
dan bij inbegrepen.
Wat nu de levende weefsels betreft,
het is gebleken dat de gevoeligheid
van de weefsels voor bestraling vrij
sterk uiteenloopt en vanzelfsprekend
is de hoeveelheid straling waaraan
een weefsel wordt blootgesteld van be
tekenis voor de bepaling van het stra
lingseffect. Voorts is nog van belang
te weten, dat een grote dosis stralen
ineens een geheel andere uitwerking
heeft dan vele malen een kleinere do
sis
Met een beetje goede wil kan men
het effect van radio-actieve straling
enigszins vergelijken met dat van zon
nestralen op de huid. Verschillende
malen kortdurend zonnen stimuleert
de pigmentvorming waardoor de huid
bruin wordt. Eenmaal langdurig zon
nebaden veroorzaakt verbranding van
de huid waarbij de pigmentvorming
meestal achterwege blijft en de huid
dus niet bruin behoeft te worden.
Iets dergelijks geldt voor radio-ac
tieve straling. Een enkele bestraling
van wat langere duur of van grote in
tensiteit kan een flinke verbranding
veroorzaken, terwijl verschillende ma
len kortdurende bestralingen meer in
vloed, al of niet gewenste, op de die
pere organen uitoefenen zonder de
huid in die mate te beschadigen. Dit
diepe effect kan vrij snel optreden:
na uren tot dagen, maar ook eerst na
vele jaren. Aan dit laatste zullen wij
volgende week een aparte kroniek
wijden.
In de praktijk is het niet altijd ge
makkelijk en mogelijk de stralen-
dosis zo te kiezen, dat de huid in het
geheel niet wordt beschadigd.
foe werken de radio-actieve stra
len eigenlijk op de levende weef
sels? Onze kennis ervan berust
vooral op ervaringsfeiten, zoals dat
trouwens vaker het geval is in de ge
neeskunde. De ervaring is immers
een groot leermeester. Eerst langza
merhand gaan wij iets begrijpen van
de theoretische principes, die er aan
ten grondslag liggen. De ervaring dan
heeft ons geleerd, dat radio-actieve
stralen afgezien van het direct be
schadigend effect (zoals verbranding)
vooral remmend werken op
de activiteit van snel
groeiende weefsels.
De verschillende weefsels waaruit
het lichaam is opgebouwd groeien na
melijk lang niet even snel. De groei-
snelheid van het hoofdhaar kent u,
het is een kwestie van centimeters
per maand. Het skelet groeit veel
langzamer, hoogstens enkele centime
ters per jaar.
Behalve lengtegroei kennen wij ook
groei in de zin van vermeerdering
van lichaamscellen alleen, zonder dat
hiervan vergroting van een lichaams
deel het gevolg is. Dit is het geval met
het bloed. B« volwassenen wordt het
bloed gevormd in het rode beenmerg
van de platte beenderen (borstbeen,
schouderblad, heupbeen, wervels
kleine beentjes van handen en voe
ten). Het merg van de zogenaamde
pppbeenderen bevat slechts vet.
In principe gaat de bloedvorming
eenvoudig in zijn werk. De bloedcel
len van het beenmerg delen zich en
uit een deel van de jonge cellen
groeien yolwassen bloedcellen, die uit
zwermen via de bloedbaan door het
gehele lichaam. O.a. in de milt wor-
den zu dan na verloop van tijd weer
afgebroken. U begrijpt dat de werke
lijkheid met zo simpel is, maar op de
ze wijze hebt u er een idee van hoe
het ongeveer in zijn werk gaat. De
aanmaak van het bloed in het been
merg kan snel geschieden. Het is op
merkelijk hoe snel iemand na bloed
verlies (bijvoorbeeld na bloedafgifte
bij een bloedtransfusie) zijn bloed
weer op peil heeft. Daarom rekenen
wij het beenmerg tot de snelgroeiende
weefsels. Ook de geslachtsklieren ho
ren hierbij. In de mannelijke ge
slachtsorganen kunnen in zeer korte
tijd miljoenen spermatozoën (manne
lijke zaadcellen) worden gevormd.
Een zeer duidelijk voorbeeld is voorts
de ontwikkeling van een kind in de
baarmoeder. Vrijwel alle organen
worden in de eerste weken van de
zwangerschap gevormd. Nadien wor
den ze nog wel groter, maar de vorm
is dan voltooid. Dit zijn voorbeelden
van een normale snelle groei.
chirurg zal proberen het gezwel te
Hnm en de radioloog tracht
a van de radioactieve stra
len 5® ,abnormale groeiactiviteit tot
fill te brenpen. Wij hebben zo
even immers gezien, dat deze stralen
snelgroeiende weefsels remmen. Van
geval tot geval moet worden uitge-
maakt welke methode de voorkeur
verdient, soms worden beide metho
den toegepast.
Tot onze teleurstelling hebben wij
in de loop der jaren moeten er
varen, dat de stralen waar wij
eerst alleen maar blij mee waren ook
de gezonde weefsels kunnen aantas
ten. Bestraling van het beenmerg kan
de bloedvorming remmen. Hetzelfde
geldt voor de geslachtscellen.Een
flinke, gerichte dosis stralen ineens
kan zelfs steriliteit (onvruchtbaar
heid) ten gevolge hebben. Duitse oor
logsmisdadigers hebben hiervan in
de oorlog gebruik gemaakt om Joden
te steriliseren als zij niet vergast be
hoefden te worden, bijvoorbeeld in een
zogenaamd gemengd huwelijk.
Te sterke bestraling van het been
merg kan verschillende vormen va
bloedarmoede veroorzaken.
In de eerste maanden van de zwan
gerschap moet bestraling sterk
den ontraden. Het mag eventueel ai
leen geschieden met speciale
zorgen. Een vrouw die !nA?" als e?
is moet dit altijd mededelen als er
sprake is van röntgenonderzo k maar
stralingsbehandeling, al ls'1
voor een wrat. De^ medicus zal aan
wel beoordelen of het kan d°S
Om al deze redenen moeten röntgen
apparaten in winkels verboden
d<Dit alles over gevolgen van bestra-
ling op korte termijn. Vo!gejade wee
nog over de gevolgen op langere t
mijn.
vloog en 301 vijandelijke vliegtuigen
neerschoot. Na de oorlog werd hjj chef
van een Volkswagen-reparatiewerk
plaats in Trier, tot in september 1956
werd besloten tot heroprichting van
Westduitse luchtstrijdkrachten.
De 56 F-84F ,,Thunderstreak"-jacht-
bommenwerpers van het 31ste „Luft-
waffe"-eskader zijn een geschenk van
Amerika. De piloten zijn in Canada. En
geland en Amerika opgeleid. De jong
ste is 22 jaar oud. Zijn naam is M. Mul
ler. In zijn rede legde minister Strauss
er de nadruk op, dat ook in de lucht de
Westduitse bondsrepubliek thans zijn
aandeel kan nemen in de verdediging
van het Westen.
Leiden en randgemeenten zijn door
Jx. van Zuid Holland annexatiekaar-
ten op tafel gelegd hetgeen in de nabu
rige gemeenten van de sleutelstad gro
te consternatie heeft verwekt. De an-
nexatievoorstellen immers zijn veel in
grijpender dan Leiden in zijn stoutste
«romen had durven verwachten. Voor
ae buurgemeenten is het meer een
vf™5Ïmiïrï?- G* s- namelijk willen by-
voorbeeld Zoeterwoude bijna 700 ha af
nemen en hiervan 340 ha aan Leider
dorp en 330 ha aan Leiden schenken.
De gemeenten Voorschoten, Oegst-
geest en Leiderdorp stonden ten aanzien
van Leiden voor dezelfde onaange
naam klinkende voorstellen. Als alles
doorgaat en G. S. geven een zeer
ernstige motivering bij hun voorstellen
betekent het dat het aantal hektaren
van Leiden meer dan verdubbeld en van
1262 op 2819 wordt gebracht. Zoeterwou
de wordt dan weer een agrarische ge
meente. Het getal inwoners daalt van
bijna 6.000 tot 3.500.
G. S. overwegen bij deze hernieuw
de annexatie-voorstellen, dat in het
zeer krap behuisde Leiden nog
slechts ruimte voor drie jaar bouwen
over is. Leiden heeft als universi
teitsstad veel extra grond nodig. Men
rekent op een groei van de sleutel
stad in 1980 tot 200.000 zielen. Voor de
ze bevolking zjjn industrieterreinen,
recreatieve en andere voorzieningen
nodig. De begrenzing van het uitbrei
dingsgebied wordt nu gevormd door
rijksweg 4, rijksweg 4 b, rijksweg 4 a
en de toekomstige noordelijke verbin
dingsweg tussen rijksweg 4 a en 4.
In de randgemeenten werden reeds
vele protesten gehoord tegen de voor
stellen van G. S. In Zoeterwoude werd
gesproken van „geraffineerde onop
rechtheid" van G.S.
Snelle groei kan ook abnormaal zijn,
zoals bij kankergezwellen. Het aanvan
kelijk schijnbaar? normale weef
sel in een of ander lichaamsdeel gaat
geleidelijk of vrij plotseling abnor
maal snel groeien, daarbij geen reke
ning meer houdend met de omgeving.
Het evenwicht is verstoord en de
groei gaat tomeloos door totdat
Het vervolg hangt af van allerlei fac
toren, de plaats van het gezwel, de
kwaadaardigheid ervan enz. En ten
slotte hangt het af van het ingrijpen
van de chirurg of de radioloog. De
ti»
(NADRUK VERBODEN)
