Plannen tot coördinatie van verzekeringswetten uitvoerig besproken EINDHOVENS TECHNISCHE HOGESCHOOL Bouw wordt race tegen de tijd Complex zal in 1963 achttienhonderd studenten moeten kunnen bergen Kosten: 85 miljoen gulden drink Het woord is aan verdachte en deze sprak vijf kwartier Gouverneur tevreden Brits Cyprus plan toch goed ontvangen? De zon van Loosdrecht De medisch deskundige in de nieuwe invaliditeitsverzekering P.T.T.-tarieven Scheepskok aan boord overleden :iwmm «h - !g||W#PPP| -•*41 rn i R.-K. ARTSEN BERADEN ZICH Toch nog reisvreugde voor gedupeerden Holland Festival 120 arbeiders ontslagen De man die vroeger in een Cadillac reed en de bank van Spa liet springen Meester, zon en Meesters MAANDAG 23 JUNI 1958 PAGINA Nieuwe invaliditeits verzekering N,ïv-v. en V.A.V.O. zijn tuss*nbeide gekomen Minder KLM-vluchten op Singapore Min. Luns teleurgesteld in de Britten Fabriek sluit „Iris" is geen nieuw merk! Re Verongelukte man geïdentificeerd „Toeslag" op telefoonnota en lichte verhoging van omroepabonnement In verband met de plannen tot coördinatie van de ongevallenwetten, ziektewet en invaliditeitswet tot één arbeidsongeschiktheidsverzekering, die van beslissende betekenis zal zijn voor de wijze waarop de geneeskundige behandeling in de toekomst in ons land verleend zal worden, heeft de R.-K. Artsen vereniging zaterdag te Utrecht een groot deel van haar jaarverga dering aan dit onderwerp gewijd, onder de titel „De medicus en de socia e ^'etgeving". Inleiders uit eigen en andere kringen legden de basis voor een interessante discussie. De voorzitter, prof. dr. A. Mertens, mocht een aan tal belangstellende gasten verwelkomen, o.w. bestuursleden van oe Kon. Ned. Mij. t.b.d. Geneeskunst, de voorzitter van de Gezondheidsraad, de niedisch adviseur van de Sociale Verzekeringsbank en enige bestuursleden van bedrijfsverenigingen. Dr. W. de Kort, lid van de Tweede Kamer, hield een beschouwing over de historische ontwikkeling van de sociale ^erzekering. waarin hij er op wees, dat deze is voortgekomen uit de rechte loosheid en kwetsbare positie van de arbeiders. De verhoging van het eco nomisch, sociaal en cultureel peil van "e arbeiders biedt thans een grondslag, daarop hervorming herschepping *e'fs van de sociale verze^®rlafPj. ^hogelijk moet zijn. De °PPeps0rrectief «telling moet niet langer een c° °P wantoestanden zijn, rnaatschan Skr2WefsSghgeidan Naarmate streven naar bezitsvorming een vastere basis biedt^ rnoet hiermede meer reke- hing gehouden worden m de sociale Verfeker ne Aldus dr. De Kort. Het kan niet tegelijk uit de lengte en de breedte komen De toekomstige ontwikkeling van ae sociale verzekering werd nader uiteen- gezet door de heer P. Mertens, ver- bondsbestuurder van de K.A;B., die het huidige beeld onoverzichtelijken mge Vikkeld noemde verklaarbaar uit de ^storische groei U1,.1.? 4e ^wikkeling een duidelijk beeld zag ingetekendin de nabije toekomst zal bet geheel bestaan uit een serie volks- Verzekeringen (algemene ouderdoms wet, algemene weduwen- en wezenver- 'ipbk'""1"''". algemene kinderbijslag- ci en een serie arbeidsverzekeringen (werkloosheidswet, ziektewet, ongeval lenwet, invaliditeitswet). De arbeids verzekeringen ontwikkelen zich in de richting van één wet op de arbeidson geschiktheidsverzekering, welke ont wikkeling evenwel nog de oplossing {'an vele problemen vergt, o.a. op het terrein van de sociaal-medische aspec ten. Op dit grensgebied tussen sociale verzekering en gezondheidszorg dient ®en gezonde integratie tot stand te ko- hien. Speciale aandacht genoot de nieuwe invaliditeitsverzekering, waarover de S.E.R een advies heeft uitgebracht. Dokter J. v. d. Pas, medisch adviseur Van de Bedrijfsvereniging Detailhandel fri Ambacht, belichtte in dit verband "te taak van de medische deskundigen {het betrekking tot de schattingen en herschattingen van de invaliditeit. De hledisch deskundige zal in zeer veel Revailen het ^beslissende woord kunnen «Preken en in de^overig^ f^allenta teamwork met arlm schatt-ug di us dokter Van der Pas, nd nodig achtte, dat de de arbeidsphysiologie. Pathologie en -psyeholoS'e ^o !?°&elij dlSnen allt' gedragen te gend b Achterstand in de de arbeid als basiswetenschap. Dokter C. Deurman, orthopaedisch chirurg, sprak over de komende invali diteitsverzekering en de behandelende Voor een der ge(jupeerden van het reisbureau te ,g Gravenhage, dat (nog) "J^j^taande vakantiebunga- L"ws. 3;. önïossinn Duitsland verhuur de, ip gevonden. Het be treft speciaal nen, di dp huur zelfs tot ƒ280-, reeds vo,,^ daan. Aan de hand van lijsten mt d„ in be. «lag genomen adm'^£atje van het heisbureau zal een aantal der ernstigst gedupeerden deze* S|°„ee£ uitnodi. |mg ontvangen voor een tiendaagse Zwitserse vakantiereis naar Bad Weis- senburg in het Berner Oberland.pe hodigden krijgen reis enI]J" 'öf vry aangeboden en behoeven alleen een ron. 4e som voor hun voeding ta'en, eenzelfde bedrag als zij •«wijt geweest tijdens een vakant.e een der illusoire bungalows van hei Haagse bureau. De uitnodiging geldt voorshands voor twee groepen van 40 tot 45 personen. Zij gaat uit van de Nederlandse neis- vereniging in samenwerking met nei toerwagenbedrijf V.A.V.O. te Schoonho ven, die voor de ernstigst gedupeerden ®en gaatje in hun dichtbezette reispro gramma openhouden. Degenen die alleen een waarborgsom taai 3 aan het Haagse bureau be- die vallen niet onder de categorie komiVoor een invitatie in aanmerking Eee li- In totaal zouden ongeveer 1300 g gauigden op de aanbiedingen van het Ohgse bureau zijn ingegaan. l b® genodigden zullen in het N.R.V.» uotel te Bad Weissenburg logeren. Tijdens een dezer dagen te Londen gehouden overleg tussen minister Luns en de Britse ministers Selwyn Lloyd en Watkinson is het vraagstuk van de lan dingsrechten van de K.L.M. te Singapo re ter sprake gekomen. Minister Luns heeft tot zijn teleurstel ling ervaren, dat aan Britse zijde te Weinig begrip bestaat voor dit voor de K.L.M. en Nederland zo belangrijke Vraagstuk. Volgens de Britse regering de K.L.M.die thans driemaal per Week op Singapore vliegt, na eind juli «lechts tweemaal per week op Singa- P°re mogen vliegen. Ondanks de klem mende betogen van minister Luns heeft de Britse regering in dit standpunt geen Wijziging willen brengen. Tegen het einde van de zomerdienst «al over deze zaak opnieuw tussen Brit- en Nederlandse luchtvaartautoritei- worden overlegd. artsen. Hij wees er op, dat het S.E.R. rapport neigt tot uitbreiding van het verschaffen van behandeling en/of re validatie vanwege de invaliditeitswet, hetgeen z.i. onjuist is; in een voor ziening wegens loonderving hoort me dische behandeling principieel niet thuis. Bovendien is deze verstrekking overbodig en heeft zij aanwijsbare na delen en zelfs gevaren. Betaling van de sociale revalidatie brengt naar de me ning van dokter Deurman minder be zwaren mee, doch ook hier heeft de uitvoering van deze taak door onaf hankelijke instellingen de voorkeur. Tenslotte werd door mr. R. van Maanen, algemeen directeur van de Hollandse Kunstzijde Industrie, de or ganisatie van de medische taak m de nieuwe invaliditeitsverzekering uiteen gezet. Deze taak omvat de schatting van de invaliditeit en het toezicht op de ontwikkeling hiervan, evenals de beoordeling van de revalidatiemogelijk- heden en het toezicht op de behande ling van de revalidatie. De S.E.R. wil hiervoor de instelling van een coördi nerende medische dienst met een toe zichthoudende taak; de voorkeur van mr. Van Maanen ging uit naar een ge meenschappelijke medische dienst voor de invaliditeitsverzekering van de ove rigens zelf-administrerende bedrijfs verenigingen en een analoge dienst voor de bij het Gemeenschappelijk Ad ministratiekantoor aangesloten be drijfsverenigingen, beide niet gecoör dineerd. De discussie bewoog zich voorna melijk rond de verhouding tussen de behandelende en de controlerende medici. Enerzijds werd de vrees ge uit voor te vergaande inmenging van de uitvoerende organen van de socia le verzekeringen, zoals bij de huidige ongevallenwet het geval is, ander zijds werd de verantwoordelijkheid van de sociale verzekeringsorganen, die tenslotte aansprakelijk zijn voor de financiële consequenties, naar vo ren geschoven, waarbij ook het be roepsgeheim in het geding kwmn. Tot een afgeronde conclusie kwam men niet, maar als oriëntering was het debat zeker vruchtbaar, zoals prof. Mertens in zijn slotwoord op merkte. Dinsdag 24 juni AMSTERDAM: Concertgebouw: Nederlands Kamerorkest. Nieuwe de la Mar-theater: Fin de partie, en Acte sans paroles, van Beckett (Théêtre d'Aujourdhui). DEN HAAG: Gebouw K. en W.: American Ballet Theatre. De maquette van het centrale ge- houw van de Eindhovense technische hogeschool, zoals architect Van Embden zich deze heeft gedacht: een gebouw 175 meter lang, 45 meter hoog en 20 meter diep, dat gebouwd wordt van beton, glas en aluminium. De directie van de „Apparatenbouw Nedalo N.V." te Hengelo heeft mede gedeeld, dat 30 juni de produktie zal worden stopgezet en dat op dezelfde dag het bedrijf zal worden gesloten. De oorzaak van deze sluiting is het gevolg van het ontbreken van opdrachten. On geveer 120 werknemers zullen wor den ontslagen. De vennootschap zal de aan dit ont slagverbod verbonden wettelijke ver plichtingen ten volle nakomen, zo wordt meegedeeld. Het gewestelijk arbeidsbu reau ter plaatse, de vakbonden en an dere officiële instanties zijn inmiddels op de hoogte gesteld. De directie is op dit moment niet in staat uit.luitsel te geven inzake de toekomst van de fa briek. De Nedalo produceert apparaten voor verwarmingsdoeleinden. De Amerikaanse senaat heeft een bedrag van 363.900.000 dollar toegestaan voor wetenschappelijk onderzoek op het gebied van bestrijding van kanker, hart kwalen en andere ziekten. Dit bedrag ligt 123.000.000 dollar hoger dan het door presi dent Eisenhower in zijn begroting ge vraagde. Advertentie fris a lie goede koolzuurhoudende, alcoholvrije dranken zijn fris-dranken (Van onze correspondent) De Bossche rechtbank en zij die om verschillende redenen in de t zaal aanwezig waren hebben za- rdag het lang niet alledaagse feno meen kunnen beleven van oen ver- letl u die door de president in de ge- tweent!fW was gesteld om gediende tVren zijn eigen verweer te voe- woorditi betr°* een Haagse vertegen- die ziin S alias „Willem de Zwijger aandeed wV" die dag dus geen eer vermogensdelict waarva/lf 38 *n het arrondissement Den Haag waren pcn dlefstal VK-anrtere vier hoorde flLunen ter w»mdh°ven van vakan- mman »n ri aar,df' van 260.000,-. De man, -en der kopstukken van de Haagse onderwee21 jaar in gevangenissen doorcehracht onder meer - voor de oorlog -ta de' Moabit-gevangems te Berijd KÜ was ta0ErintVzeanakgeriarresteerd en moest voor me zaak daarom in Den Bosch berecht worden. Op zijn verzoek om de zaken te voegen was gunstig beslist, doch niet geheel naar zijn zin, want hu had die voeging jn Den Haag bedoeld, waar men volgens hem „meer begrip heeft voor zware jongens dan in het zuiden, terwijl h ij bovendien van mening was, dat de officier van justitie m Den Bosch hem haat toedroeg en hem uit de weg wilde ruimen. Hij weigerde daarom ter zitting ieder antwoord en verbood ook zijn verdediger het woord te voe ren. Bovendien blafte hij de president en de officier met alle gemak at en richtte felle aanvallen op de Neder landse rechtspraak. Nadat de rechtbank gunstig had be schikt op het verzoek van de officier om de zaak terug te verwijzen naai de rechter-commissaris voor het op maken van een psychiatrisch rapport, verleende de president de verdachte bovenvermeld voorrecht. Hij had om vier uur gevraagd, doch heeft uitein delijk „maar" vijf kwartier gesproken. Dat lange relaas was weer een op eenstapeling van klachten en verwijten aan de maatschappij, aan de recht spraak en aan het Nederlandse gevan geniswezen, waaraan hij ook de schuld gaf van het feit, dat hij thans nage noeg blind zou zijn. Met een zekere grandeur vertelde hij over zijn werk in de onderwereld. Hij was geen ben deleider want hij had nooit een helper aangeworven; de gepleegde inbraken noemde hij allemaal kruimelwerk, al De grote toeloop van studenten naar de Eindhovense T.H. heeft niet alleen tot gevolg gehad, dat reeds vóór de aanvang van het tweede studiejaar een stuk moest worden aangebreid aan het paviljoen, dat als voorlopige behuizing voor de eerste twee jaren was bedoeld, maar heeft bovendien geleid tot wijzi gingen van de bouwplannen voor het definitieve complex, dat in 1963 1800 studenten zal moeten bergen. De oor spronkelijke opzet was gebaseerd op 1000, maar het architectenbureau Van Embden, had de plannen veiligheids halve al zo ontworpen, dat een latere uitbreiding voor nog eens 1000 man gemakkelijk te realiseren zou zijn, o.a. door een ruime opzet van het hoofdge bouw, dat mede als tijdelijke huisves ting was gedacht voor onderdelen die later, bij een grote uitgroei, een eigen onderdak zouden kunnen krij'gen. Dit laatste zal nu al meteen gebeuren, waar door het aantal ontworpen gebouwen van tien tot veertien is gestegen. Het Curatorium van de T.H. ontdek te reeds in de zomer van het vorig jaar, dat de raming van 70 a 100 stu denten voor het eerste studiejaar te laag was geweest; het weiden er ten slotte 235, waardoor het paviljoen met een overbezet was. In het late najaar werd besloten, het paviljoen vóór het be gin van het tweede studiejaar uit te breiden; aan deze uitbreiding wordt mo menteel de laatste hand gelegd. T.a.v. de definitieve gebouwen werd beslo ten, ze al direct op te zetten voor 1800 studenten, welk getal volgens diverse nieuwe ramingen in 1963 zal worden be reikt. In dat jaar moet het hele com plex dus klaar zijn, maar al in 1959 moet men kunnen beschikken over een viertal hallen, om de derdejaarsstudenten te kunnen onderbrengen en in 1961 dient het 175 meter lange en 45 meter hoge hoofdgebouw gereed te komen, dat is een jaar eerder dan oorspronkelijk ge dacht was. Dit zal de grote race tegen de tijd worden, een race waarvoor de bouwers grondig kunnen trainen in de kleinere tijdritten, waarvan ze er in middels al twee glansrijk gewonnen hebben. De TH voor 1800 studenten zal een nuttig vloeroppervlak hebben van 89000 m2 en 85 miljoen gulden kosten. Oorspronkelijk waren deze cijfers voor een TH met 1000 studenten resp. 54.000 en 53 miljoen. De inrich ting zal een bedrag van 37,5 miljoen vragen (oorspronkelijk 25 miljoen). Met de grond mee zal de Eindhovense TH 130 miljoen gulden kosten. De DO grootste bedragen zullen geïnves teerd moeten worden in 1959 en in 1961. De plannen zijn nu zo, dat een nog grotere groei, tot 2000 en zelfs tot 2500 studenten, geen grote problemen met zich zou brengen, althans niet voor de huisvesting in het definiteve gebouwen complex. Een nog grotere stijging zou nieuwe uitbreidingen noodzakelijk ma ken, waarvoor nog 2/3 van het bouw terrein beschikbaar blijft. Dit zal ech ter nog wel enige tijd duren: de aller hoogste prognose raamt een aantal van 3000 studenten voor 1970. Het wordt uit gesloten geacht, dat deze prognose zal worden overtroffen en dat men in sep tember a.s. opnieuw zal worden over spoeld. In het thans geprojecteerde T.H.- complex is het 45 meter hoge hoofdge. bouw voor de algemene wetenschap- ien het meest indrukwekkend. Dit ge- ouw krijgt vjjf hoofdverdiepingen waartussen vijf tussenvloeren wor den opgehangen, die voor de construc tieve opbouw geen rol spelen, zodat ze in een verre toekomst desgewenst kunnen worden weggebroken. In de gevel, een aluminium frame bezet met (dubbel) glas en isolerende pa nelen, kunnen deze laatste dan door glas worden vervangen. Deze mog'i:ik- heden garanderen een lange bruik baarheid: niet de bouwstructuur, maar het inwendige wordt afgestemd op het huidige gebruik. Het hoofdgebouw zal op hoge palen worden uitgetild boven een centraal complex van twee lagen, waarin de ontvangsthal, de ruimten voor de administratie, de bi bliotheek en de kantine een plaats krijgen. Op de eerste verdieping zal dit cen trumgebouw met afgesloten luchtbrug gen worden verbonden met het aparte collegezalencomplex aan de westzijde en de gebouwen voor de afdelingen elektrotechniek, werktuigbouw en schei kunde aan de noord-, oost- en zuid zijde, die later ieder in hun eigen zone nog verdere uitbreiding kunnen vinden. Op het ogenblik zitten de palen in de grond voor vier hallen: 1 voor werktuig bouwkunde, 2 voor scheikunde en 1 voor elektrotechniek, die samen met het ke telhuis in september klaar moeten zijn. Het kernstuk: de centrale hoofdbouw, komt binnenkort in uitvoering. Het col legezalencomplex waar men ook we tenschappelijke congressen zal kunnen ontvangen is nog niet in directe voor bereiding. Dit gebouw hoeft pas als laatste klaar te komen, omdat de TH zich tijdelijk zal kunnen behelpen in het Gymnasium Augustianum, dat in 1960 ter beschikking komt, ais de Augustijnen hun nieuwbouw betrekken. Deze komt aan de Geldropseweg en omvat een gymnasium, een internaat en een klooster. Het hoogste onderdeel van het TH- complex zal worden gevormd door het hoge gebouw van de afdeling schei kunde, dat met zijn 50 meter de Phi- lipstoren, aan de andere zijde van het spoor, met vijf meter zal slaan. Deze afdeling krijgt voorts de twee reeds genoemde hallen en een kleine hal voor brandgevaarlijke experimenten en proeven onder hoge druk. Ook de afdeling elektrotechniek krijgt twee lage gebouwen en een hoog gebouw. De plannen hiervoor zijn nog voort durend aan veranderingen onderhe vig: de ontwikkeling in deze sector is zo stormachtig, dat de maquettes telkens verouderen. De snelle bouw zal mogelijk zijn door dat tal van onderdelen fabrieksmatig worden vervaardigd. In verband hier mee is een grote normalisatie toege past, waarbij men er echter naar ge streefd heeft, monotonie te ontlopen. Het is de bedoeling, het paviljoen te zijner tijd over te doen aan instituten, die zich in de nabijheid van de TH willen vestigen. De gewijzigde bouwplannen zijn vori ge week ter kennis gebracht van de regering, tijdens een werkbezoek van zeven ministers. waren er dan ook b;i met een buit van tienduizenden guldens. „Het heeft me nu eenmaal tegen gezeten," zei hij. Zijn meest beklagenswaardige pe riode noemde hij de jaren van 1953 tot 1956 toen „de man die vroeger in een Cadillac reed en de bank van Spa liet springen," zijn brood moest verdienen door als eer- liik vertegenwoordiger hard te wer ken Met trots wees hij erop, nooit méér bekend te hebben dan anderen reeds aan de justitie hadden meege- deeld. Tenslotte vroeg hu de officier met aandrang om nog op deze dag zijn requisitoir te willen uitspreken en hem niet langer in onzekerheid te la ten. De officier wees er kort en goed op, dat hij geen enkel persoonlqk gevoelen van haat tegen verdachte koesterde en zijn gesprekken met verdachte er steeds op gericht waren geweest diens psyche te doorgronden en daardoor zun toerekenbaarheid vast te stellen. „Nu we wat dat betreft nog steeds op een dood punt staan en verdachte bo vendien zelf in zijn pleidooi opmerkt f z°uJk n<?8 normaal kunnen zijn" moet ik bij rnijn verziek persisteren," aldus de officier, die aan het psychia trisch rapport tevens een rapport om- trent de lichamelijke toestand van verdachte toegevoegd zou willen zien. Met welk verzoek de rechtbank zich akkoord verklaarde. De Britse gouverneur van het eiland Cyprus, Sir Hugh Foot, heeft gisteren in een interview met United Press In ternational verklaard, dat hij „aange naam verrast" is door de „betrekkelijke kalmte", waarmee het nieuwe plan van zijn regering voor de toekomst van het eiland is ontvangen. Zowel de re gering van Turkije als die van Grie kenland heeft de voorstellen voor een „zevenjarig deelgenootschap" verwor pen. Sir Hugh zei evenwel, dat men van Britse zijde nooit heeft verwacht, dat een van beide partijen, laat staan beide, het plan dadelijk zou aanvaarden. De aandrang van Griekse zjjde om bepaalde wijzigingen in het plan aan te brengen en het Turkse verlangen naar een driemogendhedenconferentie met Engeland en Griekenland worden door Sir Hugh blijkbaar opgevat als tekenen, dat het Britse plan een groter succes is dan men uit de officiële reacties zou kunnen opmaken. „Wij zullen onze plannen doorzet ten", aldus de gouverneur, „Wij zijn lang genoeg het mikpunt geweest. Wij hebben nu onze politiek uiteengezet en de hoofdzaak is, dat we nu de moed hebben er mee door te gaan. in wer kelijkheid hebben de mensen van bei de partijen genoeg van al het geweld. Men zoekt een uitweg uit het geschil". Zoals bekend willen de Grieks-Cyprio ten zelfbeschikkingsrecht, terwijl de Turken een verdeling van het eiland in een Grieks en een Turks deel eisen. Het Britse plan behelst in hoofdzaak een overgangs-regeling voor de tijd van ze ven jaar, waarin Engeland zich de de fensie, de buitenlandse politiek en de binnenlandse veiligheid voorbehoudt. In die zeven jaar zullen de beide voor naamste ethnische groepen op het eiland over een eigen vertegenwoordiging be schikken. In brieven aan de leiders van de Griekse en Turkse groepen, respectie velijk aartsbisschop Makarios en dr Koetsjoek, zegt Sir Hugh Foot, dat men slechts tot een vreedzame oplossing voor Cyprus kan komen, als de betrok ken partijen hun wensen uit het verle den wat matigen. Hij legt er de nadruk op, dat de Britse v Tstellen slechts voor een periode van zeven jaar gelden en dat dus niemand zijn „standpunt inza ke de uiteindelijke oplossing van het Cyprische probleem hoeft te laten va ren". De onbekende man, die in de nacht van woensdag op donderdag op de rijksweg Amersfoort-Apeldoorn door een bromfietser ernstig gewond werd g vonden en die later in het ziekenhuis ,,De Lichtenberg" te Amersfoort is overleden, blijkt te zijn de 52-jarige G.D. uit d- Rekkense inrichtingen, aldus een mededeling van de politie. De man bleek tevens een goede bekende van de politie. Hij had reeds vele veroorde lingen achter de rug. Men heeft echter eerst duizenden vingerafdrukken moeten nagaan om zijn identiteit te kunnen vaststellen, Met ingang van 1 juli worden enkele telefoontarieven verhoogd, ais gevolg van de jongste salarisverhoging, waar door de exploitatielasten jaarlijks met een totaalbedrag van circa acht miljoen gulden zullen stijgen aldus deelt de persdienst van de P.T.T. mede. De wens de basistarieven niet te wijzi gen heeft er toegeleid de vorm te kie zen van een toeslag van 4 pet op die telefoontarieven, die periodiek per nota aan het publiek in rekening worden ge bracht. Voorts zal het abonnement voor een hoofdaansluiting op de draadomroep, dat thans 2.50 per maand bedraagt, met ingang van 1 juli met tien cent per maand worden verhoogd. Dit om te voorkomen dat de verliezen bij dit be drijfsonderdeel wederom zouden stijgen. Hoewel de stijging der lasten het ge hele P.T.T.-bedrijf betreft, zullen dus de post- en telegraaftarieven niet wor den verhoogd. (Van onze correspondent) Ter hoogte van het lichtschip „Terschel- lingerbank" is de kok H. Ettinger aan boord van de Rotterdamse coaster ..Pavo" dood op zijn bed aangetroffen, 's Morgens om 10 uur had de kok reeds geklaagd over pijn in de borst. Na het raadplegen van de „papieren dokter" (een genees kundige handleiding aan boord van ieder schip) had men hem in warme omslagen gewikkeld en asperine gegeven. Bij een latere controle werd hij levenloos aange troffen. Het schip is naar Den Helder teruggekeerd. De havendokter in Den Hel der constateerde, dat E. aan een hartver lamming was overleden. De coaster i-. in middels weer -ertrokken naar Ostrand in Zweden. rie op zomerse dagen met een zeil bootje over de Loos- drechtse Plassen zwerft, wanneer een strak blauwe hemel zich over het water koepelt, of in andere jaargetijden geniet van het fascinerende spel van de woelige golven en de laag hangende wolken gevaarten die van einder tot einder drijven, vergeet in dit dorado tijd en ruimte; twee be grippen die de mens binnen zijn voor stellingsvermogen maar moeilijk kan bevatten, maar die hem toch dwingen tot nadenken. De heer J. Meester, amateur-astronoom uit Amsterdam heeft zich hiermee reeds jarenlang be zig gehouden, even als alle beoefenaren van de escacte we tenschappen en in het bijzonder van de astronomie. Deze 69-jarige eigenaar van een winkel in elektrische ar tikelen in de hoofdstad, die alleen de lagere school doorliep hij werd 8 april 1889 in Beetsterzwaag geboren, maar verhuisde met zijn ouaers toen hij een baby van zes maanden was naar Amsterdam heeft thans, na dertig jaar vorsen en experimenteren, een antwoord gegeven op de vraag hoe men zich een voorstelling kan vormen van de ruimte in ons zonnestelsel en van de onmetelijke afstanden tussen de zon en de andere sterren, met de bouw van een planetarium dat uniek is in de wereld en te vinden op een uitgestrekt eilandje, eigendom van de heer Meester temidden van de Loosdrechtse Plassen. Uniek, omdat de vervaardiger, die drie jaren geleden aan zijn project begon, een planetarium wenste te bou wen, dat de juiste verhoudingen naar grootte en afstanden van en tussen de zon en de planeten zou aangeven. De afstanden bleken van een dermate formaat op een bruikbare schaal (zodat men de hemellichamen nog zou kunnen zien) te moeten worden geprojecteerd dat het een en ander niet in een besloten ruimte was onder te brengen. Vandaar ook dat de keuze viel op een bouw in de openlucht. En het eilandje in de plassen bleek voor dit doel geschikt, hoewel de lengte van 500 meter slechts een planetarium op schaal van ongeveer 1 op 3 miljard toestaat tot en met de planeet Satur- nus. want Uranus, Neptunus en Pluto zouden op 'n afstand van 1000, 1600 en 2100 meter van de kunstmatige zon moeten liggen. Wij hebben het zater dagmiddag, ter gelegenheid van de officiële opening bezichtigd. Langs de rietkragen van de plas staat op een grasveld de zon opgesteld, een bol met een middellijn van 45 cm, 50 meter verder is op een rond vlak een bolletje zichtbaar met een middellijn van 4 mm, het is de aarde waaromheen de maan op een afstand van 13 cm draait. Wanneer men nu in aanmerking neemt dat in dezelfde verhouding de afstand van de zon tot de dichtst bijzijnde ster de afstand is vdn Loosdrecht tot.Kaapstad, dan beseft men terdege de grote afstanden tussen de hemellichamen. De afstand tot de dichtstbijzijnde ster, om dan over de afstanden tot de ontelbare andere zonnestelsels nog maar te zwijgen. De heer Meester, die alles wat maar aan lectuur over de exacte weten schappen aan de markt komt heeft gelezen uan de opvattingen der Ouden over de vorm van de aarde tot de hedendaagse snufjes op het terrein van de kernphysica, heeft bij het vergaren van zijn kennis een grote steun ondervonden van de Amsterdam.se hoogleraar prof. mr dr. G. van den Bergh. Het planetarium is een eigen vinding van de heer Meester waarvoor prof. Van den Bergh een grote belangstelling heeft, evenals de heer Meesters uit Halfweg, een niet minder bekend amateur-astronoom, en reeds 40 jaar vriend van de eigenaar van het Loosdrechtse planetarium. U ziet beide autodidacten (Meester links en Meesters rechts) dan ook op de foto in bewondering voor „de zon van Loosdrecht."

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1958 | | pagina 5