Kardinaal Agageen
kenner van het communisme
Voorspelling van Pius X in 1907
ging in 1937 in vervulling
Vol
en
zacht
van
smaak
CALVÉ
SLASAUS
Kritiek op beleid van het
Residentie-Orkest
Indisch sprookje
onder regie van Cees Laseur
i
Zag gezagvoerder Krouwel de
Explorer 3 vergaan?
WIE ADVERTEERT-
I EEN MOORD!
Armeniër pro-prefect van „Propaganda Fide"
CALVE
Is dit oorspronkelijke kunst?
Tekorten over drie seizoenen
alsnog gedekt
Stedelijk Orkest?
Interessante voorstelling met
verrukkelijke decors
Nader, uitgebreid
relaas
's Zondags blijvend
gesloten
HAAGSE GEMEENTERAAD
NEDERLANDSE TONEELMANIFESTATIE
Dr. C. A. BOUMAN
Lector te Nijmegen
Ernstig onbehagen
over financieel beheer
in Nieuw-Guinea
GAAT U
MET VAKANTIE?
DINSDAG 1 JULI 1958
PAGINA 4
INHOUD 0.38 L
Bosbad in Putten
door
AGATHA CHRISTIE
(Wordt vervolgd).
Tweede Kamer
De administrate
(Van onze Romeinse correspondent)
Te Beirut koos in 1937 de synode
van de katholieke Armeense bis
schoppen Mgr. Lazarus Aga
gianian tot opvolger van de overleden
patriarch van het Cilicië der Arme
niërs, Zijne Gelukzaligheid Avedis
Petrus XIV. De nieuwe 43-jarige kerk
vorst nam de naam aan van Grego-
rius Petrus XV. Paus Pius XI bekrach
tigde de keuze en op 5 december 1937
werd patriarch Agagianian plechtig ge
in troniseerd.
Toen de Paus hem zelf het pallium
oplegde, herinnerde hij zijn gehoor aan
een anecdote, zo men wil een voorspel
ling. In 1906 had pastoor Der-Abraha-
mian, de latere Apostolische Administra
tor van de Kaukasus, Lazarus Agagia-
rian naar Rome gezonden om zijn pries
teropleiding te krijgen in het klein en
in het groot-seminarie van het College
der Propaganda Fide.
Op zeker dag in 1906 verleende Paus
Pius X een audiëntie aan de leerlin
gen en studenten van de „Propagan
da". De H. Vader wees in zijn toe
spraak op het belang van de opleiding
van de toekomstige geestelijkheid uit
de missie en diaspora. „Men behoeft
niet helderziende te zijn", zei de Paus,
„om te weten, dat er onder jullie, die
de rnggegraat moet gaan vormen van
de Kerk in jullie landen, toekomstige
leiders zjjn, bisschoppen, wellicht aarts
bisschoppen". Het gezelschap van jonge
lui ontving 's Pausen woorden met een
wat onprotocollaire, lichteüjke hilariteit,
maar Pius X insisteerde en knoopte
daar een „puntje" aan vast. Toen de
rector van het College de H. Vader
vertelde, dat er het vorig jaar ook een
jeugdige en veelbelovende Armeniër
was aangekomen, vroeg Pius X: „Wie
is dat? Hoe heet hij?" „Lazarus, Hei
lige Vader", antwoordde de rector. En
wederom, onder thans openlijke hilari
teit zei de Paus het schriftwoord: „La-
Advertentie
p STATIEGE LD 2Oei'v*®
O^'
hf^lPTSCHES^
De gemeenteraad van Putten (Gld.)
heeft besloten, dat het bosbad Klein
Zwitserland op zondag gesloten zal blij
ven. Van de dertien aanwezige raads
leden stemden vier leden, van wie twee
van de P.v.d.A. en twee „Vooruit
gang vóór opening gedurende enkele
uren op zondag, zoals de n.v. Bosbad
had vt-zocht. Tegen stemden zes leden
der C.H., één A.R. en twee S.G.P.
zare, veni foras, Lazarus, kom naar
voren!"
Toen de 12-jarige Armeniër voor de
Paus stond, keek deze hem lang aan
en zeide tot de College-studenten:
..Heb ik jullie niet gezegd, dat er on
der jullie toekomstige leiders van de
Kerk staan? In hem zie ik meer dan
een bisschop: een patriarch."
De latere kardinaal Agagianian
werd in 1895 te Akhaltzikhe in de
Kaukasus geboren. Hjj behoorde tot
een volk, dat wellicht meer dan enig
ander op het Euraziatische continent
is vervolgd, uitgemoord en verstrooid
over de wereld. In Rome bekroonde hij
zijn studiën met een doctoraat in de
godgeleerdheid, de wijsbegeerte en
het kerkelijk recht. In 1917 werd hij
priester gewijd en hij droeg zijn eer
ste H. Mis op in de Armeense kerk
te Rome, de kerk van de H. Nico-
laas van Tolentino. Tot 1921 werkte
hij vervolgens in de zielzorg onder
zijn landgenoten te Tiflis in Georgië,
het geboorteland van Stalin.
Toen werd de erudiete geestelijke
naar Rome teruggeroepen en daar be
noemd tot vice-rector van het pauselij
ke Armeense priestercollege. Voorts
gaf hij colleges aan de hogeschool van
de „Propaganda" in de dogmatiek.
In deze periode kreeg hij mede andere
taken: die van consultator van de Con
gregatie van de Oosterse Kerk en lid
van de pauselijke commissie voor co
dificatie van het kanonieke recht der
Oosterse Kerk. Tien jaar na zijn twee
de komst in de Eeuwige Stad werd
Agagianian rector van het Armeens
College, en de Paus benoemde hem tot
geheim kamerheer, patriarch Avedis
Petrus XIV verhief hem tot de waardig
heid van aartspriester.
Toen Paus Pius XI hem in 1935 als
apostolisch visitator naar 't patriar
chale instituut te Bzomman zond,
kreeg hij de volheid van het priester
schap en bij zijn consecratie de titu
laire zetel van bisschop van Comana in
Armenië. Twee jaar later ging het
woord van de H. Pius X in vervulling
en Mgr. Agagianian werd tot patriarch
gekozen. Op het consistorie van 1946
werd de patriarch door de regerende
Paus tot kardinaal gecreëerd.
In de laatste twintig jaar heeft de
huidige kardinaal zeer veel gedaan voor
het apostolaat en de missie, bijzonde
re aandacht besteedde hij aan de op
leiding van geestelijken en leken
van zijn volk. Zijn voorzitterschap van de
commissie voor de redactie van het ka
nonieke recht der Oosterse Kerk beves
tigde te over zijn naam van jurist.
Thans heeft de kardinaal het ambt
aanvaard van „Minister van Landen
Overzee", van het uiterst belangrijke
pauselijke missiedepartement.
Bij zijn installatie waren alle te Rome
aanwezige kardinalen tegenwoordig,
niet in de laatste plaats de 86-jarige
Fumasoni Biondi, de honoraire prefect
der Congregatie. De benoeming van de
Armeense kardinaal (die naar de wijze
van zijn land een baard draagt) heeft
in Rome allerwege voldoening en waar
dering ontmoet, niettegenstaande het
feit, dat van de 32 prefecten dezer con
gregatie slechts drie niet-Italianen wa
ren. De zo tragisch snel overleden aarts
bisschop van Chicago, kardinaal Stritch,
heeft het ambt van pro-prefect niet
meer kunnen uitoefenen. Kardinaal
Agagianian, die naast zijn moedertaal
en het Latijn, vloeiend Italiaans spreekt
zelfs, zoals de regerende Paus, met
een licht Romeins accent! Frans,
Engels en Russisch, is behalve geleer
de een scherp kenner van de huidige
noden der Kerk, inzonderheid in de mis
sielanden. Het is niet te verwonderen,
dat deze Kaukasiër tevens een grondig
kenner van het communisme is.
Aan zijn benoeming tot pauselijk mi
nister en curiekardinaal zitten en
kele belangwekkende aspecten.
Eerstens werpt het een licht op de lang
zame hervorming, welke Pius Xn in
het kardinaalscollege doorvoert. Wel
bewust heeft de H. Vader de Senaat
van de Kerk „geïnternationaliseerd",
zodat de Italiaanse kardinalen verre in
de minderheid zijn, zelfs het voor een
pauskeuze zo belangrijkepercentage
van 1/3 niet meer halen. Vervolgens
heeft de Paus het aantal curiekardina
len teruggebracht van 27 bij zijn troons
bestijging tot de huidige dertien, waar
onder twee niet-Italianen en men zegt,
dat de H. Vader in zijn schrijftafel nog
tal van andere hervormingen heeft ge
reed liggen.
Dat bij de jongste consistorie weder
om geen kardinalen door de Paus zijn
gecreëerd, niettegenstaande er schijn
baar alle aanleiding toe had bestaan,
heeft ergens te maken met de uiterst
omzichtige wijze, waarop Pius XII te
werk gaat om, wat Z.H. zelve iedere
keer benadrukt, ook de traditionele za
ken en gewoonten te gaan aanpassen
aan de behoeften van onze tijd. Men
denke slechts aan de snelle ontwikkeling
van de tot voor korte tijd „verre lan
den" geheten streken en de daardoor
ontstane behoeften om ook exponenten
uit deze gebieden te doen meespreken
in de Senaat der Kerk.
Na de benoeming van de Ameri
kaan Stritch is de aanstelling van
kardinaal Agagianian wel het bewijs,
dat de Paus bij geschikte candidaten
per se „iemand van buiten" op deze
of een andere importante post wilde
hebben. En zo de tekenen niet bedrie
gen, is dit nog slechts een begin.
In Rome speculeert men graag, on
uitroeibare eigenschap van een „hof
stad"! Sinds lang geldt kardinaal Aga
gianian er als „papabilis" en de voor
standers van de puur menselijke
prognose worden in hun mening ver
sterkt door de jongste benoeming. Zou,
zo wordt gezegd, in een komend con
clave voor het eerst sinds de Neder
lander Adrianus VI aan een niet-Ita-
liaanse kardinaal gedacht worden tot
opvolger op de Stoel van Petrus, dan
verkeert de Armeense kardinaal in de
merkwaardige positie, dat hij een man
van Oost, zowel als West is, het ene
door zijn geboorte, landsaard en erva
ring, het andere door zijn lange loop
baan in Rome, waardoor hij van alle
niet-Italiaanse kerkvorsten met uitzon
dering van Z. Em. Tisserant, het cen
trale bestuur van de Kerk en de Ro
meinse Curie als gene kent. Intussen
zijn dit slechts speculaties.
Onlangs heeft Pius XII zelf op En
gels-humoristische wijze met dit soort
zaken een loopje genomen. Toen een
ambassadeur van een niet-Italiaans land
in een audiëntie bij Z.H. de wens van
zijn regering overbracht, dat de Paus bij
een volgende kardinaalscreatie ook zijn
land niet zou vergeten, antwoordde
Pius XII: Wij zullen natuurlijk gaarne
de suggestie van Uwe Excellentie in
gedachten houden, maar het vervelen
de is, dat „ze" tegenwoordig blijkbaar
geen consistories lees met kardi
naalscreaties meer houden!'."
China. In communistisch China
werkt sedert 13 juni „tot volle tevreden
heid" van de deskundigen een atoomre-
a'-tor, die door de Sovjet-Unie is gele
verd, aldus heeft een lid van het Chinese
instituut voor atoomenergie, Jen, ver
klaard. (Reuter)
Voor deze „hoed" zal iedereen wel ruimte maken in tram of bus, als men ten
minste niet in conflict wil komen met een Afrikaanse buffel. Men zal hem
kunnen zien op een tentoonstelling in Chicago, die antwoord zal trachten te
geven op de vraag: „Wat is oorspronkelijke kunst?"
(Van onze Haagse redactie)
De exploitatie-tekorten van drie ach
tereenvolgende speelseizoenen, de late
bekendmaking van deze tekorten en de
afwezigheid van de gemeentelijke gede
legeerde hebben van een debat over de
financiën van het Residentie-Orkest in
de Haagse gemeenteraad maandagmid
dag een pijnlijke zaak gemaakt. De raad
zag zich voor een voldongen feit ge
plaatst, verleende aan de vereniging
„Het Residentie-Orkest" een aanvullen
de subsidie over het seizoen 1955-1956
van f 108.986,98, en kende over de sei
zoenen 1956-1957 en 1957-1958 aanvul-
De Nederlandse toneelmanifestatie
van dit jaar moge niet het verrassen-
d- en het meteen doorstoten naar een
succes hebben van de voorstelling van
„Moortje", die het vorig jaar in het
Holland Festival gepresenteerd werd,
maar ook dit keer weer is men tot een
zeer bezienswaardige opvoering geko
men. Een opvoering, die we zonder
het festival waarschijnlijk niet gauw
te zien zouden hebben gekregen dit
niet zozeer omdat er acteurs aan mee
werken van verschillende gezelschap
pen (dit is inderdaad het geval, maar
het accent ligt toch vrij sterk bij de
Haagse Comedie) alswel cmdat het
een voorstelling is, waaraan kennelijk
heel wat ten koste is gelegd.
Men krjjgt dus dank zjj het festival
de gelegenheid kennis te maken met
een interessant werk „Shakuntala", een
sage van de Indische dichter Kalidasa,
die ongeveer 1500 jaar geleden geleefd
moet hebben. Zoals reeds eerder werd
beschreven, komt het verhaal van
„Shakuntala" neer op de geschiedenis
van een vorst, die in een bos een jonge
half-hemelse vrouw tot de zijne maakt,
Shakuntala (Sigrid Koetse) met haar vriendinnen (Heieen van Meurs en Shireen
Strooker): daarachter Koning Dushyanta (Coen Flink).
haar echter vergeten is wanneer het
op een huwelijk aankomt en die eerst
bij het na jaren terugzien van een ring,
die hij haar geschonken heeft, zich zijn
liefde herinnert, waarna een gelukkige
hereniging volgt van de vorst met Sha
kuntala en haar inmiddels geboren
zoon. Dit sprookje past niet in onze
Westerse opvatting van het drama. Het
voltrekt zich volgens gestandaardiseer
de lijnen en er is geen karakteront
wikkeling, geen heldendom of tragiek
zoals wij die verstaan.
Na het vorenstaande behoeft nauwe
lijks meer gezegd te worden, dat Cees
Laseur, de regisseur van deze manifes
tatie, het zich met de keuze van dit
stuk verre van gemakkelijk heeft ge
maakt. Hij heeft niet gestreefd naar
een reconstructie van de Indische voor
stelling dit zou ook een onmogelijk
heid zijn geweest doch hij tracht een
Westerse benadering te geven van de
oude Oosterse legende. Wanneer men
dit in aanmerking neemt, dan verdient
deze voorstelling veel lof. Er blijft een
zeker gevoel van onbevredigdheid: hoe
wel de toeschouwer zich realiseert, dat
in de Oosterse sfeer het spel nog veel
breder uitgesponnen zal worden, zou
hij in deze Westerse conceptie hier en
daar iets meer tempo willen zien. Maar
de keuze tussen vlees en vis is hier
nu eenmaal uiterst moeilijk te maken
en in ieder geval moet gezegd, dat
menigmaal men toch inderdaad het be
koorlijke van de oorspronkelijke sage
ten zeerste ondergaat of althans meent
te ondergaan. Wat de Indiërs zelf er
van vinden? Zij zeiden gisteren na de
première in de Koninklijke Schouwburg
te Den Haag, dat deze voorstelling de
beste is van de Europese opvoeringen,
die er van „Shakuntala" gegeven zijn
en daar zullen we het dan maar op
houden.
„Shakuntala" is vooral een kijk
spel. Wat dit aangaat heeft Laseur
een voortreffelijke steun gehad in Ni-
colaas Wijnberg, wiens décors en cos
tumes niet minder dan meesterlijk zijn.
Dat Wijnberg goede en zeer goede din
gen presteert op dit terrein, is reeds
vaak geconstateerd, maar ditmaal is
zijn aankleding ronduit verrukkelijk.
Hierbij past ook een woord van waar
dering voor Jan ten Katen, wiens tech
nische leiding bij alle vernuftige be
denksels, die Wijnberg hem heeft aan
gedaan, bepaald geen sinecure moet
zijn geweest. Bert Voeten heeft veel
werk gemaakt van de vertaling van
het stuk; het wonder is geschied, dat
zijn bewerking van vier andere verta
lingen zowel in het proza als in de
poëzie goed is uitgevallen. De muziek
van Jurriaan Andriessen geeft wat de
componist bedoeld heeft: niet een imi
tatie van Indische muziek, doch een
ondersteuning van de stemming met
gebruikmaking van de Indische mu-
ziektechniek.
„Shakuntala" telt eigenlijk 40 perso
nages. Hoewel dit aantal is terugge
bracht tot 31, laat ons bestek niet toe
hier alle vertolkers hoezeer zij het
verdienen, want er wordt vrijwel over
de gehele linie goed gespeeld hun
kaarsje te geven. In het bijzonder die
nen echter genoemd te worden Coen
Flink, die ons de koning Dushyanta
doet zien als de echte jonge vorst, die
men zich in sprookjes denkt, doch die
tezelfder tijd aan zijn spel de nodige
diepte geeft en Sigrid Koetse, die de
titelrol met veel gevoel en ook maat
gevoel vertolkt. Met name het samen
spel van dit paar bij de ontmoeting in
het bos is idyllisch in de beste zin
van het woord. Direct daarnaast ver
dient vermelding het optreden van Luc
Lutz, die met veel inventie een nieuwe
uitwerking weet te geven aan zijn zo
veelste grappenmakersrol in dit ge
val een rol welke enigszins te verge
lijken is met die van de „fooi" in het
Elisabethaanse drama. Verder: Albert
van Dalsum in zeer fraai spel als Sha-
kuntala's pleegvader, Shireen Strooker
en Heieen v. Meurs, lieflijk en pittig
als haar vriendinnen, en Elisabeth An
dersen, levendig en schalks als hemel-
nvmf. Max Croiset, Bas ten Batenburg,
Johan Fiolet en Henk v. Ulsen leve
ren mede waardevolle bijdragen in deze
opvoering.
Men kan kanttekeningen blijven maken
De puntige opmerkingen van een Eli
sabeth Andersen doen soms te Westers
aan en een andere zaak: men zou wen
sen, dat de regie de vervloeking, welke
over Shakuntala wordt uitgesproken,
gelet op de betekenis die deze vloek
heeft voor de gang van zaken in het
stuk, nog duidelijker had onderstreept.
Maar een interessante toneelgebeurte
nis is deze voorstelling toch zeker ge
worden. De première werd bijgewoond
door H.M. de Koningin, door de ambas
sadeur van Indië, John A. Thivy, door
minister Cals en staatssecretaris Höp-
pener. Er werd zeer langdurig geap
plaudisseerd, tijdens welk applaus stu
denten bloemen wierpen op de planken.
T. E.
„Ja, natuurlijk moest er weer iets bij
zonders gebeuren, als ik aan de stuur-
knuppel van de K.R. zit", vertelde ge
zagvoerder J. P. Krouwel, toen hij
maandagmiddag met de Super Constel
lation PH.LKL Desiderius Erasmus uit
New York op Schiphol landde. Krouwel
heeft nl. al heel wat avonturen met de
PH.LKR Electron achter de rug. Hij is
het geweest, die met de „K.R." de laat
ste vlucht van de geregelde dienst tus-
34
„Ik denk er alleen aan, dat iemand op u heeft
geschoten met de bedoeling u te vermoorden. Ik
acht het mogelijk, dat diezelfde persoon of perso
nen deze poging zullen herhalen. Ik zou u willen
verzoeken. juffrouw Blacklock, uiterst voor
zichtig te zijn. Er is één aanslag beraamd, zonder
succes. Ik houd rekening met de mogelijkheid, dat
er binnen korte tijd een tweede moord volgt."
Phillipa Haymes richtte zich op en streek zich
een weerbarstige krul van het voorhoofd. Zij was
met een bloembed bezig geweest.
..Ja, inspecteur?"
Zn keek hem onderzoekend aan. Van zijn kant
richtte hi) een vorsende blik op haar gezicht, door
dringender dan hij eerst had gedaan. Zeker, zij zag
er heel knap uit, typisch Engels met haar bleekblon
de haar en langwerpig gezicht, vastberaden kin en
mond. Zij had iets ingehoudens over zichiets ge
spannens. Haar blauwe ogen stonden kordaat en ver
rieden hoegenaamd niets. Zij was van het slag, dacht
hij bij zichzelf, dat een geheim goed kan bewaren.
„Het spijt me, dat ik u altijd moet lastig vallen als
u aan het werk bent, mevrouw Haymes," begon hij.
„maar ik wou met wachten tot u thuis kwam koffie
drinken. Bovendien dacht ik, dat ik hier gemakke
lijker met u kon spreken dan op Little Paddocks."
„Ja, inspecteur?"
In haar stem klonk geen enkele bewogenheid en
uiterst weinig belangstelling. Maar wel enige behoed
zaamheidof verbeeldde hij zich dat maar?
„Vanochtend is er een zeer bepaalde verklaring af
gelegd, die u betreft!"
Phillipa trok haar wenkbrauwen een heel klein
eindje op.
„U. heeft mij verklaard, mevrouw Haymes, dat u
die jongeman, Rudi Scherz, niet kende."
„Ja zeker."
„Dat u hem voor het eerst zag, toen hij daar dood
in de gang lag. Is dat zo?"
„Inderdaad. Ik had de man nooit eerder gezien."
„U heeft dus niet bijvoorbeeld een gesprek met
hem gevoerd in het prieel in de tuin van Little Pad
docks?"
„In het prieel?"
Hij was er bijna zeker van, dat er iets van angst
in haar stem klonk.
„Ja, mevrouw."
„Wie beweert dat?"
„Men verzekert mij, dat u daar met die Rudi
Scherz heeft gesproken. Dat hij u heeft gevraagd
waar hii zich kon verstoppen en dat u daarop heeft
geantwoord, dat u hem dat wel wijzen zou. Ook dat
daarbij uitdrukkelijk het uur genoemd is: kwart over
zes. Op de avond van de overval, dat zult u zich
herinneren, zou de bus, die Rudi Scherz uit Me-
denham Wells gebracht heeft, ongeveer om kwart
over zes hier aangekomen zijn."
Er heerste een ogenblik zwijgen. Toen liet Phillipa
een spottend lachje horen. Zij leek zich wel te ver
maken. „Ik weet niet wie u dat heeft verteld," sprak
ze, „maar ik heb zo mijn vermoeden. Het Is een
hoogst onbenullig, stom verhaalhet verraadt
kwaadaardige wrok. Om de een of andere reden
heeft Mitzi het land aan mij, zelfs meer dan aan
iemand anders."
„Ontkent u het?"
„Natuurlijk is het gelogenik heb Rudi Scherz
nooit gezien of gesproken, nooit van mijn leven! Ook
was ik op die morgen helemaal niet thuis. Ik was
hier aan 't werk."
Heel vriendelijk informeerde inspecteur Craddock:
„Welke morgen?" Er viel even een stilte. Zij knip
perde met de ogen. „Iedere morgen. Ik ben hier
iedere ochtend aan 't werk. Ik ga pas tegen één uur
naar huis."
Vol verachting liet zij er op volgen: „Het heeft heus
geen zin naar Mitzi te luisteren. Zij liegt nu een
maal constant."
„En zo zit het nou," zei Craddock op de wandeling
tegen brigadier Fletcher. „Twee jonge vrouwen die
precies tegengestelde verklaringen afleggen. Wie van
beiden moet ik nu geloven, denk je?"
„Ieder schijnt het er over eens te zijn, dat die
vreemdelinge kakelt als een kip zonder kop", ant
woordde Fletcher. „Mijn ervaring met buitenlanders
is ook, dat zij altijd vlugger een leugen dan een waar
heid bij de hand hebben. Lijkt me duidelijk, dat ze
de pik heeft op mevrouw Haymes."
„Jij zou dus in mijn geval eerder mevrouw Hay
mes geloven?"
„Zeker, meneer, tenzij u een bepaalde reden heeft
voor het tegendeel."
Nu, die had Craddock helemaal nietalleen de
herinnering aan een paar uiterst-standvastige blau
we ogen en de vlotte woorden „op die morgen", die
haar, vóór ze het wist, waren ontvallen. Voor zover
hij zich kon herinneren had hij namelijk volstrekt
niet gezegd, dat het op een morgen was geweest, dat
zij in het prieel gezeten had. Maar het was niette
min mogelijk, dat zij later van juffrouw Blacklock
gehoord had, dat Scherz op een ochtend geld was ko
men vragenHoe het zij, Craddock geloofde stel
lig een tikje angst in haar stem te hebben gehoord,
toen zij gevraagd had: „In het prieel?"
Hjj besloot z;jn ogen wijd open te houden.
Het was hoogst behaaglijk in de tuin van de pasto
rie. Een van die onverwachte, warme herfstdagen,
waarop je nog voor je plezier buiten zit. Dot had een
dekstoel voor inspecteur Craddock klaar gezet en
was toen zelf naar een bijeenkomst voor jonge moe
ders getogen. Nu zat de oude juffrouw Marple, goed
beschermd door omslagdoeken en een wollen plaid,
naast hem ijverig te breien. Het zonnetje, de vreed
zame rust en het regelmatige getik van juffrouw
Marple's breipennen werkten er te zamen toe mede
om een zalig slaperig gevoel over de inspecteur te
doen komen. Maar desondanks spookte er iets van
een paniekstemming door zijn hoofd. Vrij plotseling
hoorde hij zichzelf zeggen: „Weet u wel, dat u hier
eigenlijk helemaal niet had mogen komen?"
sen Djakarta en Schiphol heeft gemaakt.
Met het volgende relaas vulde Krou
wel aan hetgeen reeds bekend is gewor
den van wat hij in de nacht van vrijdag
op zaterdag boven de oceaan heeft ge
zien (en waarover wij gisteren reeds het
een en ander hebben bericht): „We
waren precies op tijd van Shannon naar
New York vertrokken, vrijdagavond half
elf. Het weer was prachtig op 10.000
voet hoogte en toen de Electron ruim
drie uur onderweg was, via de grootcir-
kelroute naar New York, gebeurde het
plotseling. De tweede bestuurder C. den
Hoedt kwam mij juist de positie me
dedelen, want de gezagvoerder is ver
plicht op een oceaanvlucht na eïke vijf
graden zich te melden bij het daarvoor
aangegeven radiostation. Het was 3.17
uur Nederlandse tijd. Ik dacht eerst,
daar gaat een vliegende schotel. Trou
wens, tegenwoordig sturen de weten
schapsmensen veel van die rare bol
letjes het luchtruim in. Onze positie was
52 graden noorderbreedte en 35 graden
westerlengte.
Eerst had de vurige bol de grootte
van Venus. Het ding kwam van rechts
naar links. Stijgend ging het licht voor
me langs en daarna daalde de mete
oor of de Explorer 3 snel, met een
boog van 110 graden. Steeds helder
der werd het licht, alleen maar wit
licht trouwens. Geen andere kleuren
waren er te zien. De Hoedt en ik ke
ken gespannen door de ruit van de
stuurhut. Tien seconden duurde het
passeren van de vuurbol. We zagen,
dat hij een korte staart had, die ook
licht verspreidde. Op een gegeven
ogenblik had het verschijnsel de groot
te van een vijfde van de maan. Toen
spatte het ding uiteen, in drie stuk
ken."
Krouwel had daarna een telegram
samengesteld van de volgende inhoud:
„zeer helder licht waargenomen dat
zich met enorme snelheid door het lucht
ruim voortbewoog, van noord-noord-
west naar zuid-zuid-oost. Uit elkaar ge-
soat in drie kleinere delen. Grootte van
het licht was ongeveer een vijfde van
de maan."
Dit telegram werd aan het radiosta
tion doorgegeven en deze rapporteerde
de waarneming van Krouwel aan New
York. De K.L.M.-gezagvoerder heeft per
radio boven de oceaan ook nog het
weerschip C (Charley) opgeroepen met
de vraag of men op het schip het ver
schijnsel ook had waargenomen. Het
antwoord luidde bevestigend, al had mei»
het licht niet zo goed kunnen zien.
In New York heeft Krouwel geen be
vestiging gekregen, dat zijn waar
neming het vergaan van de Explorer 3
moet zijn geweest.
lingssubsidies toe tot ten hoogste res
pectievelijk f 100.000.- en f 162.000.-. De
beide laatste subsidies werden verleend
ter dekking van de te verwachten na
delige exploitatie-saldi over de genoem
de seizoenen.
Door spreker van alle fracties in deze
Haagse Raad werd in afkeurende ter
men gesproken over het beleid dat in
deze kwestie is gevoerd. De heer Han
gelbroek A.R. noemde de tekorten een
ernstige zaak. „Maar het Residentie-
Orkest in deze impasse laten, zou het
verdwijnen van dit orkest betekenen,"
zo zei hij, en hij merkte op dat de ge
meenteraad zich derhalve in een dwang
positie zag geplaatst. Hij zocht de schuld
voor de onbevredigende gang van zaken
bij het bestuur van de vereniging
Het Residentie-Orkest en bij de wethou
der van Onderwijs en Kunstzaken. Bij
de behandeling van de ontwerp begro
tingen van de afgelopen jaren was niets
over de grote tekorten gezegd. Ook de
gedelegeerde van de gemeenteraad had
niets over deze teko-ten te berde in
bracht.
De heer Buys (P.v.d.A.) vond de stij
ging van de exploitatie-tekorten opval-
iand. Waarom is van deze tekorten eerst
nu bericht gegeven, zo vroeg hij. Da
heer Dresmé (K.V.P.) vond dat er in
de afgelopen jaren bij het orkest maar
lukraak gefinancierd was. Het voorstel
tot dekking van de tekorten maakte op
hem een bittere, onaangename indruk.
De heer Veldhoen (C.H.U.) noemde het
gevoerde beleid ten enenmale onjuist.
Ook volgens hem lag de schuld bij de
wethouder en het bestuur van de ver
eniging. De meeste sprekers benadruk
ten de waardering en de sympatie voor
de artistieke prestaties, die door het or
kest worden geleverd.
Wethouder van Zwijndregt (P.v.d.A.)
nam de verantwoordelijkheid voor de
gang van zaken volkomen op zich.
Het bestuur ging volgens lem vrijuit.
Hij gaf toe dat het te lang had ge
duurd voor het exploitatie-tekort over
het seizoen 1955-1956 bekend was ge
maakt. Pas in november 1957 had hij
het accountantsrapport over het te
kort van genoemd seizoen onder ogen
gekregen. De subsidies werden niet
gericht op de begroting maar op de
rekening over het afgelopen seizoen.
Ook deze omstandigheid vertraagde
de bepaling van het tekort. Om het
tekort te verminderen zullen voort
aan ook in de zomermaanden weer
concerten worden gegeven.
Een ongelukkige omstandigheid noem
de de wethouder het feit dat de boek
houding in het begin van dit jaar vol
komen in de war was door personeels»
moeilijkheden. Volgens hem moet de
invloed van de gedelegeerde van de
gemeente in het dagelijks bestuur van
de vereniging worden vergroot. HU
vond het de overweging waard het Re
sidentie-Orkest tot een Stedelijk orkest
te maken.
Het bestuur zal, ingevolge het besluit
van de Haagse Raad, jaarlijks in fe
bruari een gedetailleerde begroting
voor het volgende seizoen inzenden. De
op de begroting voorkomende posten
zullen bindend zijn voor het bestuur,
overschrijding van enige uitgaafpost
zal pas na voorafgaande schriftelijke
toestemming van Burgemeester en Wet
houders mogen geschieden. Motivering
van beneden de raming blijvende in
komsten moet door het bestuur tijdig
worden gegeven. Binnen zes maanden
na afloop van het seizoen zal een vol
ledige rekening en verantwoording
moeten worden ingezonden. Aldus de
voorwaarden die aan de subsidiever
lening, waarover het debat ging, zijn
verbonden.
Het bestuur der St. Radboudstichting
heeft dr. C. A. Bouman benoemd tot
lector in de faculteit der theologie aan
de kath. universiteit te Nijmegen voor
het geven van onderwijs in de liturgie.
Deze benoeming zal ingaan op de dag
waarop dr. Bouman in het studiejaar
1958-1959 met het geven van lessen een
aanvang zal maken. De heer Bouman
die momenteel in de Ver. Staten aan
de universiteit Notre Dame een serie
colleges geeft, is de samensteller van
het groot-gebedenboek.
(Van onze Haagse redactie)
De tekortkomingen in de financiële ad
ministratie in Nieuw-Guinea hebben in
de Tweede Kamer gevoelens van „ern
stig onbehagen en bezorgdheid" gewekt.
De Kamercommissie voor Zaken Over
zee spreekt hierover in haar verslag
over het rapport, dat de Algemene Re
kenkamer van haar controle-onderzoek
in Nieuw-Guinea heeft opgemaakt. De
commissie zegt er begrip voor te heb
ben dat aan de administratie in een ge
bied als Nieuw-Guinea niet dezelfde
eisen kunnen worden gesteld als in Ne
derland. Maar er zijn talrijke tekortko-
mingen geconstateerd, die toch beslist
niet mogen voorkomen. Een voorbeeld
hiervan is de aanschaf van een machine
van 30.000 waarvoor in geheel Nieuw-
Guinea geen bedienings- en onderhouds-
personeel aanwezig was.
De commissie is van oordeel dat het
tijd wordt dat de tekortkomingen in het
financieel beheer onder ogen worden ge
zien en krachtig worden aangepakt.
Wacht dan niet met de opgave
van Uw vakantie-adres tot het
laatste moment
U kunt dit nu direct doen,
maar toch zeker niet later dan
5 dagen vóór Uw vertrek.
Wilt U voor Uw opgave een
BRIEFKAART gebruiken en
daarop vermelden:
1) Uw vaste adres.
2) De periode gedurende
welke U de krant op
Uw vakantie-adres wenst
te ontvangen.
3) Uw vakantie-adres.
Duidelijk schrijven s.v.p., want dan
helpt U misverstanden voorkomen.
Mogen wij op Uw
medewerking rekenen?
Weekabonnees gelieven vóór hun
vertrek het abonnementsgeld vooruit
te voldoen aan de bezorger.
