In zuid-oost-Irak leeft volk in riet en modder De bewoners van de moerassen in het gebied van Tigris en Eufraat Het aantal misdaden stijgt onrustbarend Radio en TV Pater dr. Jos Smits van Waesberghe Deken Veltman 50 jaar priester Mgr. Th. Pichot 40 jaar priester WIE ADVERTEERT- I EEN MOORD! L Toen het water week... Radio Mercur Cursus Russisch VIJFENTWINTIG JAAR PRIESTER Leraar met encyclopaedische kennis Gehele leven ingezet voor de verheffing van Z.-O.-Drente Rector van het eerste katholieke lekenziekenhuis RAPPORT VAN LONDENSE POLITIE Mozart uit Salzburg H. Benedictus Beschermheilige van Europa en het Westen Hogere A.O.W.-uitke- ring gevraagd DONDERDAG 14 AUGUSTUS 1958 PAGINA 7 chtenlimonade 50 ct Katholieke Illustratie door AGATHA CHRISTIE Priesterwijdingen bij de Jezuïeten Onlangs, bij het zien van een grote foto-reportage in een tijdschrift over de opstand in Irak, ont dekte ik ook enkele lieden met de ..keffia een bepaalde hoofddoek, die op haar plaats wordt gehouden door de „agal". een tweetal houten, met zwarte wol omwonden, banden. De keffia, die van witte stof met een zwart patroon behoort te zijn, Was bij die mensen op de foto s niet meer dan een Vod van onbepaalde kleur. Dit is de hoofdbedekking, zoals ze in de streken bij Basra het beroemde gebied waar Eufraat en Tigris tezamen komen gedragen wordt en wel voornamelijk in de delta, het allerarmste moeras-gebied van Irak. De bewoners leiden er een onwaarschijnlijk moeilijk bestaan in riet en modder, op kunstmatig gebouwde eilandjes. Dit gebied ligt in de zuid-oost-hoek van Irak en grenst aan Koeweit en Perzië. Het is een gebied, dat mij altijd sterk geboeid heeft, omdat men tot heden meent, dat de wieg der menselijke beschaving er gestaan moet hebben. Hoe wel men het er wel over eens kan zijn, dat de culturen der rendierjagers aan de rand van het ijstijd-gebied in Zuid-Europa eerder tot bijzonder voorname artistieke prestaties gekomen zijn (50—50duizend jaar vóór Christus), toch blijft het gebied van Eufraat en Tigris de plaats waar de jagersvolken voor het eerst overgingen tot de staat van herders en landbouwers. Hier moeten dan ook de eerste vaste nederzettingen zijn ontstaan en men kan er van de eerste maatschappij- vorm spreken. In 3000 jaar vóór Christus vinden we in Uruk (Sumerië) al een complete stad en al zijn de meeste huizen nog van leem, er zijn kalkstenen tempels en paleizen. Men registreert reeds het maatschappelijk leven op klei-tafeltjes en men voert al oorlog met ge oefende legers; dat is ook een vorm van beschaving. Vrouwen uit het moerasgebied van Zuidoost Irak. Op de achtergrond ziet men de rieten huizen. Toen strekte de Perzische Golf zich fo^ga uiUoverTee,n 8ro°t deel van het land, dat nu Irak heet. De grote rivie ren stroomden nog afzonderlijk naar zee en niet zoals tegenwoordig door de gemeenschappelijke bedding van de Shatt al Arab. Toen het zeewater te rugweek, liet het een land van moe rassen, kreken en strandmeren achter en de eersten die zich daar vestigden waren emigranten uit de Perzische en Turkse hoogvlakten. Oe levensom standigheden van die allereerste be woners verschillen maar heel weinig van de tegenwoordige. Het gebied is zo on- toeeankeliik dat hoewel Meden, Per zen Grieken Romeinen en Arabieren het' land beheerst hebben, steeds de onguurste elementen en zij die het felst op hun vrijheid bedacht waren, zich er een veilig heenkomen konden zoeken. Zelfs zigeuners hebben er ge tracht een bestaan op te bouwen, maar de levensomstandigheden zijn er zo zwaar, dat dit onder Gods weldadige zon zwervende volkje zich slechts kon ontwikkelen tot benden, die in de na- bu"gT ®treken op roof uittrokken om ïkbied ?rna weer velliS in het moeras gebied terug te trekken. somn?' e huidige stammen beweren 'Wilgen, niet van Arabische afkomst dat ancleren willen doen geloven, j?' zij in rechte lijn afstammen van Jwhammed. Zij noemen zich Sayids. tot voor kort wist men eigenlijk niets van deze merkwaardige bevol kingsgroep en het is voornamelijk aan vr. Thesiger, een Engels medicus, Avonturier en ethnoloog te danken, dat kien wat dieper in de levensomstandig heden der moerasbewoners heeft kun nen doordringen. Na de oorlog heeft Thesiger vele malen per kano een Platliggende boot, Tarada genaamd, Waarmee men ondiepste wateren kan bevaren het gebied doorkruist. Hij nam enkele kisten medicamenten tnee en omdat de bevolking aan ver schrikkelijke ziekten lijdt, die met de ftioderne geneesmiddelen op eenvoudige Wijze kunnen worden bestreden, werd hij er al spoedig een roemruchte fi guur, die tot de meest ondoordringbare samenlevingen toegang kreeg. Op zijn laatste reis is hij vergezeld geweest kan een enthousiast onderzoeker-jour- halist. Gavin Maxwell, die de tocht hiet de vele zware beproevingen heeft doorstaan en er een boek „A Reed Shaken in the Wind" over heeft ge publiceerd. (Ned. vertaling „Volk in niet en modder", uitg. C. de Boer jr. Amsterdam) Maxwell onthoudt zich van ieder sociaal en politiek commentaar en beschrijft slechts de ongeloofwaardige reis, die hij met Thesiger en drie kanojongens in de boot maakte, van dorp naar dorp, door de eindeloze moerassen en meren. Toen hij The siger aanbood om mee te gaan, vroeg deze keiharde stuurse Engelsman hem slechts: „Kunt U lang met ge kruiste benen zitten?" Dat leek een vreemde vraag, die men met 'n kwink- teliikbom vie ^antwoorden. In wer- i k bleek het zitten met ge- m zoals de kleermakers dat doen, een van de hevigste kwel lingen tijdens de reis. In de Tarada Was een andere zitstand onmogeliik en wanneer men na een lange dag reis eindelijk in een dorp arriveerde dan waren slechts een paar passen hiogelijk naar het huir van het op perhoofd of de sheik, alwaar de on ontkoombare etiquette eiste, dat men ■Weer op de gekruiste benen neer streek Dan volgden de eindeloze Plichtplegingen en de ontvangst van geheel het dorp tot diep in de nacht, totdat men zich, overdekt met lui- en vlooien eindelijk ^on u.it- strekken op de vloer. Daarna dreig- *1® in de donkere nacht het gevaar y^n diefstal of sluipmoord want men heeft er geen voorstelling van, wel se kleine voorvallen al niet tot de grofste wraakneming kunnen leiden. diP6 wijze van bouw der eilanden in de .gebied is slechts te vergelijken met carJkunstmatige eilanden op het Titica- V0g ®er in Peru, alwaar een cultuur d6r tbestaat, die al tijdens het regiem Tg Inca's hoogtepunten heeft bereikt, ik Tamste, die gevolgtrekking meen ba het lezen van Maxwell's boek te a^gben trekken. Maar onder de Peru- Vfgb treft men een ongekende levens- Wii) gpe en verfijnde cultuur aan, ter- gesrw moerasvolken in de Tigris-delta liijpboord schijnen te worden in onder bes», baat, wraakoefening, vervuiling, ^Oem tlng en ook staan zii onder de tischi-. van een afschuwelijke „wet- Wrt geest, die het bestaan nog eens eten ."ggende dieren mogen zij niet aat verbiedt de Mohammedaanse Advertentie Van Nelle bestellen. wet (althans hun secte) en de dieren die zij met de grootst mogelijke moeite vangen, mogen zij pas consumeren als het dier om hals is gebracht met de kop in de richting van Mekka. Zelfs extra bemoeilijkt. De meest voor de de kleinste afwijking van de juiste r' 'ïting maakt het dier onrein. De hygiëne is een hoofdstuk op zich en wij begrijpen er niets van. Het volk zou naar onze maatstaven reeds lang door ziekten moeten zijn omgekomen. De poelen rond het huis worden zon- 1 el?lg gewetensbezwaar gebruikt zo- wei als plaats waar dier en mens zijn behoefte doet, als om er drinkwater te putten. Daar komt bij dat de bevol king voortdurend bedreigd wordt door reusachtige kwaadaardige wilde zwij nen. Deze dieren worden dikwijls met levensgevaar door de jager gedood, en daarna laat men ze liggen, want ze zijn onrein. De slachtoffers der jacht- lust liggen dikwijls ma r enige me ters van de plaats, waar men drink water haalt, te rotten en te vergaan. Op de kleine kunstmatige eilanden, waar men op vernuftige wijze huizen bouwt uit lange rietstengels en ge vlochten matten pleegt men karbou wen te fokken. Het vreemde nu is, dat men deze dieren niet fokt om de melk of het vlees, neen, zij zijn ditmaal niet onrein maar heilig. Men mag er daar om slechts de mest van gebruiken. Deze mest wordt zorgvuldig opgevan gen en gedroogd tot ronde koeken, waarop steeds de afdruk van een hand staat gegrift. Van deze koeken stookt men vuur en men maakt er de huizen waterdicht mee. Dat is het enige nut van de karbouwen, die men met de grootste zorg hoedt en men gaat er de jonge rietstengels voor oogsten, ver in de meren. Maxwell vertelt ook van zijn ont moetingen met de sjeik, over hun ter reur en macht. Het zijn in dit geval geen sjeiks die van de concessies der petroleum-maatschappijen een rijk le ven leiden. In dit gebied wordt nog geen olie gewonnen. Het zijn lieden, die hetzelfde harde leven leiden in het gebied van riet en moerassen, een ge bied waar het leven haast onmogelijk schijnt, waar oude wetten van bloed wraak, rancune en eigen rechtspleging nog gedijen. Het is een gebied van vrijbuiters, waar de staat praktisch geen vat op heeft. Het is bevolkt met ei. i der meest wonderlijke samenlevin gen van de wereld. Primitiviteit en magie hebben een doem over dit ge bied gesponnen. Men leeft zo met de natuur, dat er van een strijd tegen die natuur nauwelijks sprake is, en toch waren er lieden uit dit gebied aanwe zig bij de opstand ln Bagdad. MARIU" VAN BE3K Advertentie GEZINSFLES 'n produkt van Houwelingl (Van onze Londense correspondent) In een gisteren gepubliceerd rapport over de werkzaamheden van de Lon dense politie in het jaar 1957 werd be kendgemaakt, dat het aantal ernstige misdaden in Londen het vorige jaar on rustbarend is gestegen. Het was het ergste jaar sinds 1948. De totale waar de van goederen gestolen in de Britse hoofdstad in de loop van het vorig jaar bedroeg 65 miljoen. Het aantal ern stige misdaden bedroeg bijna 126.000. Naar de in het politierapport geuite mening van Londens hoofdcommissaris van politie geeft de toestand aanleiding tot ernstige bezorgdheid. Niet het minst zorgwekkend is, dat de misdaad vooral toeneemt onder de jeugd. In 1956 werden 11.000 jongelieden ge arresteerd. Dit aantal steeg tot 13.250 in 1957. De toename is het grootst on der jongens en meisjes van 17-20 jaar. Eveneens verontrustend is, dat het me rendeel van de jongelieden gearres teerd in de loop van 1957 behoorden tot jeugdbenden. De grootste toewas in het aantal misdaden is op het gebied van geweldpleging, inbraak en het stelen van auto's (in het totaalbedrag van f 65 miljoen aan diefstallen zijn de laatste niet inbegrepen). Het aantal moorden bedreven in Londen bedroeg 29, één meer dan in 1956. Verkeersongevallen in de hoofdstad stegen met een kleine duizend tot 65.136 waarvan bijna 700 met dodelijke af loop. Volgens het politierapport zijn er iedere nacht 200.000 auto's geparkeerd in Londens straten, hetgeen enig denk- De Nederlandse omroepverenigingen beweren bij hoog en bij laag dat er al leen naar hen wordt geluisterd. Het bui tenland is, volgens hen, taboe en voor al commerciële zenders worden veraf schuwd. Nou, op ons bureau stapelen zich wel de tegendelen op. Men moet bij de omroepverenigingen maar gelo ven dat er zoveel reacties zijn gekomen op wedstrijd zo en zo. Of op het praat je van mijnheer IJ. Wanneer men nu ziet welke resultaten een eenvoudig melkconcern behaalt met een kwartier tje Luxemburg, dan vragen wij ons af waarom de omroepverenigingen in fe deratie niet via Luxemburg gaan uit zenden! Alle gekheid terzijde. Wat de omroep verenigingen over het buitenland en vooral over het commerciële buitenland vertellen is uiteraard „jalousie de mé tier". Dat blijkt weer eens nu voor de kust van Denemarken een schip ligt dat op de F.M. commercieel uitzendt. Heel Denemarken staat op stelten. Iedereen wil een toestel met F.M. heb ben. Wat is daar nu eigenlijk aan de hand? Wel, er is een financieel zeer krach tige NV van Franse origine, die zen ders heeft in Luxemburg, Saarland, Mo naco enz. Deze NV chartert een Pana- mees schip, zet daar een FM-zender op en laat dat schip liggen even bui ten de territoriale wateren van Dene marken. Men adverteert in de Deense bladen om adverteerders en luisteraars te werven. En beiden komen vlot. Officiële kringen in Denemarken zijn verbaasd, andere kringen verbolgen. Verbaasd en verbolgen is de Deense radiomaatschappij, die meende dat zij volmaakt was en daarom alle kritiek maar aan haar laars kon lappen. De Deense staat is verbolgen omdat haar radiomaatschappij terzijde wordt ge streefd. Maar het officiële protest van de Deense P.T.T. bij de Panamese re gering heeft nog niets uitgehaald. Ner gens is vastgelegd dat men buiten de territoriale wateren niet op een FM- golf muziek mag gaan maken. Want muziek is het succes van Ra dio „Mercur". Men komt pas om zes uur in de aether. Maar dan is er ook muziek tot middernacht. Het Mozartconcert van het Mo- zarteumorkest onder leiding van prof. Paumgartner is ons niet meegevallen. De uitvoering werd gegeven in de Re- sidenz, het voormalige verblijf van de aartsbisschoppen. Wij leven echter niet meer in de Rococotijd, maar in de twin tigste eeuw. Mozarts muziek, die van al le tijden is, zal blijven, de achtergron den zeggen ons echter weinig meer. Te meer niet als de akoestiek slecht is. En zeker niet als de mogelijkheid van een behoorlijke TV-reportage een voudig niet voorhanden is. En er was in deze -omgeving geen mogelijkheid voor. Zeker niet om een reportage te geven zoals er al meermalen een van ons Concertgebouworkest gegeven is. Men redt het niet met details en close- ups. Men moet vanuit iedere kant kunnen werken en aan de hand van de partituur. Daarvan schijnt men alleeen in ons land de kunst te kennen. J. v. S. In „Radio Times" schrijft een luiste raar dat hij dankbaar is voor de cur sussen in de Duitse en de Franse taal, maar dat hij ook wel eens iets van de Russische taal wil weten. Onze lezers hoeven niet bezorgd te zijn, want Scot land Yard weet zijn adres heus wel. Maar het antwoord is kenmerkend voor de B.B.C.: natuurlijk komt er een Russische taalcursus. Doch dat wordt wel oktober 1959. PROF. DR. J. M. A. F. SMITS VAN WAESBERGHE S.J. Het is ditmaal niet om een van zijn vele activiteiten op muzikaal of organisatorisch gebied, dat pater Smits op deze pagina verschijnt. Op 15 augustus zal het 25 jaar geleden zijn, dat J. M. A. F. Smits van Waesberghe S.J. zijn priesterwijding ontving, en wat voor activiteiten hij na die augustusdag in 1933 ontplooid mag hebben, of om welke redenen (en er waren er zeer vele) hij in de afgelopen jaren in het nieuws mag zijn geweest, wij zijn ervan over tuigd dat hij zijn muzikale arbeid met zo door en door en toegewijd had kun nen verrichten, als hij niet zo'n goed priester was geweest. In het gezin Smits van Waesberghe kwam het overigens nogal eens voor, dat iemand zich tot het priesterleven aangetrokken voelde. Vier broers»Jezuïeten uit één huishou den, het blijft een situatie die men niet alle dagen tegenkomt. Voor „de pater een aanduiding die in de wereld van de muziekmensen beslist- voldoet werd besloten dat hij de muziektheore ticus van de Jezuïetenorde zou worden. Toen ze zagen, waartoe hun opdracht bleek te leiden, zullen ook pater Smits' superieuren versteld hebben gestaan. Er is vermoedelijk op de wereld nie mand, die over een dergelijke encyclo paedische kennis op het terrein van de middeleeuwse muziektheorie beschikt- Om zijn taak: het bestuderen van oude muziekhandschriften en vooral het ma ken van vergelijkende studies zo goed mogelijk te. kunnen volbrengen, reisde de pater jarenlang door Europa met camera en projectieapparaat. De resultaten van zijn reizen vormen i nu een uniek en zeer indrukwekkend foto-archief dat is ondergebracht in het instituut voor middeleeuwse muziekwe tenschap te Amsterdam. Het staat ter beschikking van de studenten, die aan de Amsterdamse universiteit bij pater Smits middeleeuwse muziek studeren. Daarmee zijn we gekomen aan een heel ander facet van het wezen van de pa- ter-professor, die morgen zijn zilveren priesterjubileum viert. Pater Smits beschikt over de zeldza me combinatie van een wetenschappe lijke geest en het vermogen om die we tenschap aan anderen mee te delen. Hij weet niet alleen alles van het Gre goriaans, „de alpha en omega der mu- ziekpedagogie", hij kan het zijn leerlin gen ook met enthousiasme laten beoefe nen. Dat deed hij als leraar aan het Ca- nisiuscollege in Nijmegen, als hoofdle raar aan het Amsterdams Conservato rium en nu met zijn studenten doet hij het zonder twijfel weer. Het zijn bovendien zijn organisatori sche talenten, die hem in staat stellen van verschillende instituten de post van secretaris te vervullen, en dat liefst jarenlang. Soms lijkt het of de pater er een speciaal talent bij heeft gekre gen, dat hem in staat stelt in één uur tweemaal zoveel te doen als een an der. Wie alleen al de lijst van zijn pu- blikaties bekijkt, vraagt zich af waar hij de tijd vandaan heeft gehaald. Het pauselijk instituut voor de gewijde mu ziek in Rome heeft Jos Smits van Waesberghe's veelomvattende werk met een doctoraat honoris causa ge- eerd. We hopen, dat pater Smits, die tenslotte nog pas zevenenvijftig is, nog vele jaren krijgt toegemeten om de taak die hij zich gesteld heeft, te vol brengen. Advertentie Van Nelle bestellen Advertentie Van Nelle bestellen De Benedictus zal op 24 augustus worden uitgeroepen tot beschermheilige van Europa en het Westen, welke titel hem in een Pauselijke bul is toegekend, aldus bericht A.F.P. De plechtigheid zal plaats hebben te Norcia. Advertentie Van Nelle bestellen beeld geeft van de toenemende ver keersproblemen, waaraan Londen even zeer lijdt als Parijs en Amsterdam. Volgens het gisteren verschenen rap port bestaat er een rechtstreeks ver band tussen de verkeerschaos in Lon den en het toenemend aantal misdaden. Londen heeft een tekort van 3000 poli tieagenten en van het beschikbare aan tal zijn er te veel benodigd voor rege ling van het verkeer (het aantal be keuringen voor verkeersovertredingen in Londen bedroeg het vorig jaar 134.574). Voor zover momenteel kan worden overzien, is het aantal misda den sinds het begin van dit jaar weder om stijgende in vergelijking met het vo rig jaar. „Portret van Rotterdam" heet in het nummer van deze week een zeven pa gina's grote serie prachtige foto's van Rotterdam door de Nederlandse foto graaf Kryn Taconis, van de bekende internationale Magnumgroep, die in deze opnamen de ziel van de grote werkstad aan de Maas heeft vastgelegd. Rogier van Aerde schrijft er een arti kel over de fotograaf zelf bij. Te Dahlem in de Eifel hadden de nazi's indertijd een jeugdburcht gesticht voor de op voeding van de arische jeugd, een haard van nieuw-Germaans heidendom. Thans is daar gevestigd deabdij Maria-Frieden, van de trappistinnen. J. W. Hofwijk vertelt over het leven van deze zusters bij een aantal foto's, waar onder ook de koppen van zeven kinde ren van de Nederlandse joodse, katho liek geworden ingenieur Löb, van wie zes religieuzen, die door de nazi's zijn vermoord. Verder is er een rijk geïl lustreerde reportage over Rome, de stad die „geen liefde op het eerste ge zicht" opwekt, maar die men na enige tijd niettemin lief krijgt. Een pagina vol kleurenfoto's geeft een beeld van de Maria-Ommegang der zeven vreug den te Bergen op Zoom, gevolg van een in het laatste oorlogsjaar gedane belofte. Het verhaal over de „levende doden" uit de Vodoucultus op Haïti wordt vervolgd. Er wordt een begin gemaakt met een verhaal „Het dal van de vrede", naar de gelijknamige Cen trafilm. De karakteristiek der week handelt over de gouverneur van Puerto Rico, Luis Manoz Marin. Verder een met tekeningen geïllustreerd artikel over de smokkelarij bij het luchtver keer. Jan Cottaar schrijft met veel waardering over het eigen sportpark van H.B.C. te Heemstede. De hoogeerw. heer P. J. Veltman uit Weiteveen het vroegere Amsterdamse- veld deken van Klazienaveen, ka nunnik van het kathedraal kapittel te Groningen, ere-kanunnik van 't Metropo- litaan kapittel Utrecht viert vrijdag zijn vijftig jarig priesterfeest. Voor de ka tholieke gemeenschap van z.-o. Drente een gelegenheid om de priester die heel zijn arbeidzaam leven heeft ingezet voor de verheffing van deze streek, te eren en te danken. Vandaag zal de jubilaris feestelijk worden ingehaald. Morgenvroeg is er bij goed weer in de open lucht een plechtige hoogmis, opgedragen door de jubilaris met assistentie van de beide oud-kapelaans A. Veraar en J. Olde Lohuis. Na de plechtige Mis is er re ceptie in de tuin van de pastorie en later in de middag in de katholieke kleuterschool. Twee geschenken die tijdens de re ceptie worden aangeboden zijn een „publiek geheim", te weten het ge schenk van de geestelijkheid uit het dekenaat, n.l. een geschilderd portret van mgr. Veltman, geschilderd door de kunstenaar Max Himpe en het cadeau van de katholieke gemeenschap een „P. J. Veltman-fonds" voor de opleiding van minvermogende priesterstudenten. De feestdag wordt des middags beslo ten met een plechtig lof. Zaterdag- en zondagavond zijn er parochie-avonden, verzorgd door de leerlingen van de ka tholieke school. Deken Veltman is 22 februari 1885 ge boren in het gehucht Friens, behorend tot de gemeente Idaarderadeel. In 1908 ontving hij de priesterwijding en was daarna kapelaan te Rossum. onder de rook van Oldenzaal en te Groningen in de St.-Martinusparochie. In 1917 be noemde mgr. van de Wetering hem op zijn verzoek tot assistent te Nieuw- Schoonebeek en gaf hem tevens de op dracht te midden van de Amsterdam- scheveldse veenvlakte een nieuwe paro chie te stichten. De jonge pastoor ging eerst ander half jaar bedelend rond om geld bijeen te krijger voor zijn nieuwe parochie. In 1918 kon de eerste steen worden ge legd en het jaar daarop kon de kerk, toegewijd aan Onze Lieve Vrouw, Ko ningin van de Vrede, worden ingewijd. Advertentie Van Nelle bestellen Mgr Th. W. Pichot, rector van het l vijf jaar deze functie vervuld te hebben ziekenhuis St.-Antoniushove te Voor-vroeg hii ontslag en kwam naar Voor burg, zal vrijdag de dag herdenken, dat hij veertig jaar geleden door mgr. Cal- lier tot priester werd gewijd. De jubilaris werd 9 mei 1894 in Am sterdam geboren, 15 augustus 1918 ont ving hij de H. priesterwijding. Na een jaar als kapelaan in Voorschoten te hebben gewerkt, werd hij benoemd tot secretaris van het bisdom Haarlem. Na Advertentie Van Nelle bestellen 72 Doordat zij wist, dat Dora het gehele geval op dezelfde manier zou beoordelen als zij zelf, vertelde hij bij oude dames succes heeft! Maar Charlotte van haar kant was doodsbenauwd voor hemomdat hij ruchtbaarheid kon geven aan het feit, dat zij Lotty was. Toen heeft zij dat listige plan bedacht...... lang zaam uitgebroedvoorzichtig voorbereid. Hu moest maar eens een huis komen opvrolijken door als „gangster" in de deuropening te verschijnen... Maar om de schijn bij haar vrienden te vermijden, dat zij het was, die het initiatief had genomen, gaf zij Rudi Scherz eerst een som geld, de annonce die hij m de krant moest zetten en vervolgens gelegenheid op Little Paddocks poolshoogte te komen nemen van de situatieDora hunner wist natuurlijk nergens van „Toen kwam de grote dagHij wachtte even. Juffrouw Marple nam hier de draad van het ver haal weer op en vervolgde vriendelijk: „Ze moet in ellendige spanning hebben gezeten of alles lukken zou! Maar ze kon niet meer terugDora Bunner zij Dora alles wat ze gedaan had. Dora was hetheeft goed gevoeld, dat haar vriendin die dag ...li, -n j.i. «Immnnn j. i- n ai.T_ a.14 Ln »-l daarmede volkomen eens. Er werd toch niemand bestolen? In haar verwhrde brein vond ze het ook met meer dan rechtvaardig, dat haar lieve Lotty ten gevolge van de ontijdige dood van Letitia niet zou worden onterfd. Stel je voor! Lotty verdiende te wor den beloond..... zij had haar beproeving zo dapper gedragen....... Dat geld mocht met gaan naar men sen, van wie niemand ooit iets had gehoord „Toen Dora op Little Paddocks was, begreep Charlotte al gauw, dat zij een gevaarlijke fout had begaan. Dora verhaspelde eeuwig en altijd Letty met Lotty als zij met anderen over haar vriendin praatte. Doordat zü ook eigen herinneringen niet goed uit elkaar hield, het lieve mens het er van op haar zenuwen. Toch zou men in Chipping Cleghorn niet licht argwaan hebben gekregenmaar toen verscheen Rudi Scherz ten tonele. Het is niet onmo gelijk, dat Scherz al dadelqk geld van juffrouw Black- lock geknegen heeft, om zijn kleine hoteldiefstallen te' kunnen dekken. Maar inspecteur Craddock ge looft niet, dat hij van zon kant al met chantage ge dreigd had." „Neen," viel Craddock in, „omdat luj niet weten kon, dat hij iets wist waarmee hij juffrouw Black- lock geld zou kunnen afpersen. Bovendien weet zo'n knappe jongen ook zó wel een geloofwaardig, medelij-wekkend verhaaltje op te dissen, waarmee angst heeft gezeten. Angst voor hetgeen zij had on dernomen, angst dat alles mis zou gaan „Het was ook nog maar een grapje geweest, toen zij de revolver van kolonel Easterbrook uit zijn boor- denla had gehaald. Met een mandje eieren of een potje eigen gemaakte jam was ze door de achter deur binnengelopen, toen niemand thuis was. Ook was het vrij onschuldig slot en scharnieren te sme ren van de andere kamerdeur, die nooit gebruikt werd. Een handigheidje, de gangtafel te laten ver zetten terwille van de bloemen van Phillipa. Daarin zat nog een zeker spel-element, als ik het zo noemen mag. Maar op de dag zelf was het geen spelletje meeren bekroop haar de angst." „Hoe het zij," kwam Craddock nuchter tussenbeide, „ze heeft geen enkele poging gedaan om de opzet te doen mislukkenintegendeel. Even over zessen is ze zelf naar buiten gegaan, zogenaamd om „de eenden op te sluitenin werkelijkheid om Scherz stilletjes binnen te laten en hem masker, handschoe nen en cape te geven. Toen de klok om half zeven met haar voorslag begon stond ze bij het tafeltje, waar vroeger de tussendeuren waren geweest, qua si om sigaretten te halen. Het liep alles vlot van stapel Patrick gaat als goed gastheer naar de sher ry. Zij haalt als goede gastvrouw de sigaretten. Vol komen terecht had ze er op gerekend dat ieder naar de pendule zou kijken, zodra deze zou beginnen te slaan. Dat deed ook iedereen, behalve Dora Bunner. Die heeft ons dan ook bij haar allereerste verkla ring verteld, dat juffrouw Blacklock het vaasje met viooltjes had omgegooid. Zo was het ook. Tevoren had zij het snoer van de lamp op twee plaatsen blootgelegd. Toen die in het water kwam te liggen kreeg je dadelijk kortsluiting. De stop sloeg door en men zat in donker!" „Dat is dus net zo gegaan als bq ons, die mid dag!" riep Dot uit. „Daarom schrok u toen zo plot seling, hè, tante Jane?" „Juist, kindlief. Ik had al zitten denken hoe het licht zo plotseling uit had kunnen gaan. Ik had begrepen, dat er twee porseleinen lampen waren, die een stel vormden en dat die naderhand met el kaar verwisseld waren „Zo is het ook gegaan." bevestigde Craddock. „Toen Fletcher de volgende ochtend de lamp onder zocht, merkte hij er niets aan, alles was in orde." „Maar," zei juftrouw Marple, „Dora Bunner had mij duidelijk verteld, dat „het herderinnetje" de vorige avond op het tafeltje had gestaan. Zij sug gereerde evenwel, dat Patrick er iets mede te ma ken had gehad. Daarin vergiste zij zich. Maar zij vergiste zich niet in hetgeen zij gezien had. Ze had Letitia met het vaasje viooltjes bezig gezien. Toen die met water bij de lamp had geknoeid begreep ik ineens, dat zij de kortsluiting moest hebben ver- oorzaakt „Maar ik had mezelf wel een trap kunnen ge ven," bekende Craddock, „omdat juffrouw Bunner het ook over een brandvlek op tafel heeft gehad, waar iemand een sigaret zou hebben neergelegd toen nog geen mens een sigaret had opgestoken juffrouw Blaclock was ze juist gaan halen! Voorts waren de viooltjes verdord, omdat ze niet meer in het water stonden. Juffrouw Blacklock had vergeten het vaasje weer te vullen. Maar juffrouw Bunner verstrooid als ze was, was dadelijk bereid te gelo ven, dat zij bloemen in een droge vaas had gezet. Ik denk, dat haar vriendin haar ook wijs heeft gemaakt, dat Patrick er achter moest zitten." „Waarom zou ze mij daarvoor hebben uitgekozen?" wilde Patrick weten. (Wordt vervolgd burg. Eén van de grote verdiensten van deze prominente figuur is wel, dat hij door zijn inspiratie het eerste katholie ke lekenziekenhuis een eigen plaats heeft gegeven in de caritas van de Ne derlandse Kerk. Toen St.-Antoniushove in 1943 genood zaakt was door gebrek aan voldoende religieuze krachten over te schakelen in een lekenziekenhuis werden enkele leden van de Graalbeweging gevraagd deze nieuwe gemeenschap te helpen op bouwen. Mgr. Pichot, die met zijn hel der inzicht begreep dat de leek in deze tijd een verantwoordelijke plaats moest gaan innemen in de Kerk, heeft geen moment geaarzeld. Een ziekenhuis on der lekenleiding had eenzelfde be staansrecht in de Kerk als uitvloeisel van de christelijke caritas, als een zie kenhuis onder religieuze leiding. Im mers de Kerk is niet alleen de gemeen schap van piesters en religieuzen, maar van alle gedoopten in Christus. Door zjjn inzicht over deze gemeen schap voortdurend door te geven wist hij dp katholieke lekenverpleegster zich haar' verantwoordelijkheid bewust te maken en nog steeds tracht hij rondom het Misoffer die echt christelijke levens gemeenschap op te bouwen, die in het „Ite Missa est" de zending ontvangt de christelijke caritas in de dagelijkse taak uit te oefenen. De leerling-verpleegsters, die soms bij het begin van haar studie ver baasd staan over de originele en mo derne inzichten van haar godsdienst- ieraar, denken na haar opleiding met grote dankbaarheid aan de lessen van mgr. Pichot terug. Zij hebben zich tot geestelijk zelfstandige en bewust ka tholieke verpleegsters kunnen ontwik kelen, ook al Kostte dat menigeen in het begin wel eens moeite, om „de sleur" af te wennen. Voor deze geestelijke vorming van de leerling-verpleegsters der A-opleiding, maar ook voor de maandelijkse confe rentie aan alle groepen werkers in het ziekenhuis is het bestuur van St.-Anto niushove en de leiding van de verpleeg- stersschool Vronestein de jubilaris van harte dankbaar. Wie ooit patiënt is geweest in Anto- niushove zal weten, hoe deze priester in dit ziekenhuis wordt gewaardeerd. Geen enkele patiënt wordt bij zijn we kelijkse rondgang door het huis overge slagen en voor ieder, jong of oud, ka tholiek of niet, heeft hij een persoonlij ke belangstelling. Zondag zal de jubila ris in de kapel een gezongen H. Mis uit dankbaarheid opdragen. DEKEN P. J. VELTMAN De jonge energieke pastoor trok er dagelijks op uit langs smalle paden door het drassige veen, gelaarsd en in pilob»oek, gewapend met een stok. 's Winters was de pastorie geheel van de buitenwereld afgesloten. De wegen waren te slecht. Toen de paters Re demptoristen er in 1922 een missie preekten, zag geen enkele buurtgees- telijke kans bij de plechtige sluiting aanwezig te zijn! De arme veenparochie werd in 1925 bekend door het hele land door de hei- ligschennende tabemakelroof. In de nacht van 3 op 4 mei ontvreemdden onverlaten het tabernakel. Waarschijn lijk meenden de daders die nooit zijn gevonden dat het geld van de bankenpacht daar werd bewaard, ten minste dat gerucht deed in die tijd de ronde. Systematisch werd het veen in de omgeving voet voor voet nagezocht en het onvermoeid speuren werd be loond. Het tabernakel werd teruggevon den. De ciborie met het Allerheiligste en de kelk waren ongeschonden. Op de vindplaats bouwde pastoor Veltman na dien een kapel. In 1930 werd pastoor Veltman be noemd tot deken van Klazienaveen, een moeilijke taak, die hij op grootse wijze heeft vervuld. Het aantal katho lieken van zjjn dekenaat nam in de loop der jaren regelmatig toe en groei de van ruim 15.000 tot ruim 26.000. Er werden nieuwe parochies opgericht, al lerwegen katholieke scholen gesticht, het maatschappelijk werk aangevat, kortom alles gedaan om de bewoners maat schappelijk te verheffen en de katholie ke gemeenschap uit te bouwen. Advertentie Van Nelle bestellen; Het centraal orgaan samenwerkende organisaties C.O.S.O., waarin vier bon den van bejaarden en staatsgepensio- neerden samenwerken heeft er nog maals in een brief aan minister Suur- hoff op aangedrongen de uitkering krachtens de A.O.W. te verhogen. Het bestuur is van oordeel, dat hoewel offi cieel geen sprake van een loonronde is geweest in feite toch verscheidene groe peringen zoals de hoge ambtenaren, het lagere personeel, spoorwegpersoneel en piloten van een loonronde zouden heb ben geprofiteerd, volgens het C.O.S.O. dient nu de A.O.W.-uitkering te wor den verhoogd, daar bij de wet is be paald, dat deze uitkering aan de lonen zal blijven gekoppeld. Advertentie Van Nelle bestellen Vrijdag 22 augustus zal mgr. dr. J. H. G. Lemmens, emeritus-bisschop van Roermond, in de hoofdparochiale kerk van Sint Servaes te Maastricht de H. wijding van het priesterschap toedienen aan: J. Bender, Delft; W. Boelens, Kloosterburen Gr.; E. Bolder, Utrecht; W. Buys, Rotterdam; J. van Deenen, Diemen; T. Heymans, Voorburg; J. -Kern- me, Rijswijk; Th. Koendjono, Jogjakar ta; Ch. Libois, Roermond; F. Nagy, Bu dapest; G. Platzbecker, Den Haag; P. Reijnders, Heerlen; F. Ie Rütte, Berg en Dal; N. Sprokel, Kerkrade; G. Ver horst, Den Haag; B. Weissmahr, Buda pest; G. Wüst, Amsterdam en H. van Zeeland, Leidschendam. Allen theolo ganten van de Sociëteit van Jezus.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1958 | | pagina 7