2
■Feest in Antwerpen
Bruiloftsstoet door huis
en hof
C
Ij
Sf
J
I
Het is wél te merken
Tempo
■L.-
i SS
J0EG0SLAVISCH
DANSTHEATER
nette beschaafde
SERVEERSTERS
HET LOON
DER
HEBZUCHT
GEVRAAGD
Vermindering van
straf voor
De Braai
Jubileumbundel voor prof. P. Geyl
Studies en Strijdschriften
lover ij met licht
en klank
- i
GEHUWDE DAMES
Hotel
BOUWES
ZATERDAG 16 AUGUSTUS 1958
PAGINA 7
¥ij zijn naar Antwerpen geweest voor een belevenis die met
drie sterren in onze herinnering blijft aangemerkt. Een haast
onwerkelijke belevenis, in de geijkte termen een sprookje,
een droom, als het toch niet iets anders was, méér. Wij zijn er wijzer
en rijker van geworden: een vol uur van ons leven, dat uniek werd
besteed en alles te genieten gaf wat een zinnig mens tot zijn wel
behagen verlangen mag aan geest en sfeer. Niet langer dan een
uur duurt het klank-, licht- en schouwspel dat 's avonds wordt opge
voerd in het woonhuis van Rubens en waar degene die het bijwoont,
wordt geacht te zijn uitgenodigd en aan wat zich afspeelt persoonlijk
deel te nemen. Men wordt ontvangen in de woning van de schilder,
ingewijd in de lotgevallen van het huis en tenslotte begroet als gast
op de hoogtijdag van Rubens' tweede huwelijk, in 1630 met de beeld
schone, zestienjarige Helena Fourment. En als men in het feestelijk
atelier uit de hand van een lieftallige page het fluitglas rode
wijn ontvangt om deel te nemen aan een dronk op het heil van de
schone Helena, is de illusie volkomen: licht, kleur, klank, muziek,
dans, woordkunst, de fonkeling, het bouquet, de smaak van de ere-
wiin En het huis is er, de cour, het monumentaal portiek, de tuin:
alles de werkelijkheid. Zoals ook de zomernacht, de wind in het
loofprieel, het rutselen van een kleine fontein. In dat éne uur is
Rubens, zijn leven, zijn wereld, zijn sfeer, ons nader gekomen dan wij
hem ooit mochten leren kennen uit boek of illustratie.
■««■lüiimaa
Door
FRED THOMAS
I
•••••••-... :x"'"
- -
OPENLUCHTTHEATER BLOEMENDAAL
1. leraar automobieltechniek
2. leraar werktuigbouwkunde
3. leraar bouwkunde
niet boven 35 jaar.
Aanmelden DE SNACK BAR,
HIN fabrikanien van
-nylons
hebben op hun aieliers
plaais voor enige
Billijk te koop
woonhuis met garage
VERSCHENEN
Deel 39 in de serie
„Avonturen van
Eric de Noorman"
Dit deeltje is getiteld:
PRIJS 75 cent
A. voor OPLEIDING
in onze SCHAVERIJ en ZAGERIJ
B. voor OPLEIDING
tot KLINGDECORVERWERKER
C. voor BEDIENING HEFTRUCK
N.V. DE HOUTWERF - KAMPERSINGEL 20-24 - HAARLEM
i»
Paren dansen tijdens de bruiloftsreceptie: een der vele taferelen vol zwier, gratie Het bruidspaar reeipieert in 's Meesters atelier gezeten onder de oorspronkelijke,
en feestelijkheid. zwart marmeren schouw.
EEN UUR ALS GAST OP
RUBENS' HOOGTIJ
De Nederlander H. de Braai, die op
het ogenblik in Indonesië de hem we
gens beweerde subversieve activiteit
opgelegde gevangenisstraf uitzit, heeft
naar het A.N.P. in Djakarta heeft ver
nomen, na behandeling van zijn zaak
in hoger beroep vermindering van straf
gekregen. De heer de Braai werd in
mei vorig jaar veroordeeld tot zes jaar
gevangenisstraf met aftrek van de
meer dan drie jaar voorarrest, die aan
de behandeling van zijn zaak waren
voorafgegaan. Na zijn veroordeling te
kende zijn verdediger, nir. H. Lips
hoger beroep aan.
Op 30 juli wijzigde het gerechtshof
in Djakarta de uitspraak van het
landgerecht te Madjalengka en legde
aan de heer de Braai een straf op
van vier jaar en negen maanden.
De heer de Braai bevindt zich thans
in de gevangenis in Cheribon Hij is
een van de twee laatste Nederlanders,
dievierenhalf jaar geleden op beschul
diging van ondergrondse activiteit wer
den aangehouden. De andere is de heer
H. Schmidt, die tot levenslange gevan
genisstraf werd veroordeeld, doch even
eens hoger beroep heeft aangetekend.
Over de behandeling van zjjn zaak door
het gerechtshof is niets bekend.
De Amerikaan Tim Jecke heeft vrij
dag het wereldrecord op de 110 yards
vlinderslag verbeterd. Jecke zwom de
afstand in 1 min. 3,2 sec.
Toevallig schreven wij vorige week
Over de tentoonstelling „Glorie van
Hindeloopen" in het Zuiderzeemuseum:
hoe genoeglijk en instructief het zou
zün om in die originele Hindelooper
kamer, op de tentoonstelling gerecon
strueerd, als bezoeker te mogen bij
schuiven aan tafel en uit de kraantjes
kan een kop koffie geschonken te krij
gen, met kandij en kruidkoek, helemaal
in de sfeer. Wij geloofden zelf maar half
in de mogelijkheid van zoiets in prak
tijk te brengen tot wij nu in Antwerpen
zijn verrast met de bevestiging en hoe!
Hier werd het Rubenshuis, tenslotte ook
een museum, een expositie, voor het
publiek tot leven gebracht, de mensen
er binnen- en rondgeleid en vertrouwd
gemaakt op een wijze, die brak met el
ke sleur: een belevenis op niveau, boei
end, feestelijk en uitermate leerzaam.
Wie dit één keer heeft meegemaakt,
bewaart aan het Rubenshuis, aan heel
het tijdbeeld dat er mee verbonden is,
een bijzondere, een persoonlijke herin
nering.
Nu verstaan onze Zuiderburen bij
uitstek de kunst om iets als een histo
rische vertoning in scène te zetten;
de ommegang, de maskerade, het
folkloristisch festijn zit hun in het
Woed. En wat zij meesterlijk beheer
sen is het spel der lichteffecten met
en in hun oude gebouwen. Dit blijkt
ook in het Rubenshuis het grote suc
ces. Het licht speelt een belangrijke
,he.t legt en verlegt de accenten,
'!s, la. gestadige wisseling voortdu-
od hef i? ^aar het dringt zich nooit
de'camnnfu' of Wndert niet dank zij
b« ehS viff6 .der bronnen. Men laat
zoekers toe mi118,16" hoogste 75 be-
een gezelschap niet ™,eer dan
te van huis en h f waar de rulm"
De handeling °P W berekend,
het gehele complex st zich door
binnen, de bezoekers ,?^el buiten als
eens op een afstand zoai?e" baar' Pu
scène, dan weer er ten nlf tulR~
betrokken tijdens de reconiii'^ J
beeld in het atelier. Pales JÏÏv-°Pr_
de mensen naar telkens het punt waar
Rubens' zonen zoeken troost na moeders
clood.
een volgende scène wacht. Omdat, al
thans buitenshuis, het publiek meest
al in het donker blijft, is er niets
dat afleidt, beleeft men volkomen de
sensatie van uitverkoren toeschouwer
te zijn bij een huiselijk feest, een in
tieme gebeurtenis.
Hst vorstelijk Rubenshuis leent
"zich voor dit alles wel ideaal. De
woning ter ene zijde, de atelier
vleugel aan de andere kant, de binnen
plaats, het bordes, de monumentale
portiek, de tuin, het paviljoen, de per
gola, de fontein, het zijn evenzovele
wisselende décors, die op hun tijd in
het spel worden betrokken. De wijze,
waarop het huis als het ware begint
met zich voor te stellen, is al dadelijk
suggestief. Een leerling van Rubens
heeft namens de Meester een kunst
kenner ontvangen en blijft met hem op
de binnenplaats nog een poos staan
praten. Hü vertelt van Rubens' levens-
^v'JI
V -U -i
rass*!?®*!
loop, van diens werk en belangstelling
en van het huis, de indeling, de in
richting. En terwijl een voor een de
kamers en zalen ter sprake komen
gaan er de lichten aan en ziet men
om beurten de interieurs tot leven ko
men. En als dan in het verhaal van
de leerling de dood ter sprake komt
van Isabella Brant, Rubens' eerste
vrouw, vertolkt sluiten der luiken voor
de vensters, het huis, dat zich verduis
tert, de diepe rouw.
Een rouw die na jaren in nieuw
geluk verkeert, als de 53-jarige schil
der een bloeiende jonge bruid zijn
woning binnenleidt, het huwelijk van
Peter Paul Rubens en Helena Four
ment in huis en hof met grote luis
ter wordt gevierd en in het spel naar
een climax gevoerd, met muzikale il
lustratie, zang en dans. De verschil
lende figuren in het spel worden uit
gebeeld door leden van het Nationaal
Toneel en van de studio van het
Nationaal Toneel, de dans van de
hoofdpersonen in dubbelrol door
leden van Ballet en Balletschool van
de Koninklijke Vlaamse Opera. De
regie heeft Ben Royaards., Natuurlijk
is de muziek, de zang, alles nauwkeu
rig in stijl. Clavecimbel-klanken ver-
bilden de verschillende taferelen,
een instrumentaal ensemblealt
viool, violen, cello en bas begeleidt
de dans en de passages, die hierom
vragen. Met het licht is het de muziek,
die de sfeer betovert en de bezoeker
in een andere werkelijkheid voert>
het gevoel geeft, dat hu als door een
wonder om een hoek spiedt in net
verleden, dingen ziet en klanken op
vangt, die eigenlijk niet meer voor
zijn oog en oor bestemd zijn.
De enscènering, de regie is dan ook
tot in details verzorgd. De Ru
bens die verschijnt, is Rubens
en niet een verkleed, poserend iemand,
^un zoontjes zijn de jochies, zoals hü
f®. beefe geschilderd, met de kort ge-
haïn £°Pies, heel hun houding en ge-
Daar- De .bruiloftsgangers, stuk voor
„f' zÜn geen figuranten, maar in
verantwoord en bewust. On
wennig alleen blijft de zwier, de gloed,
de glans van in het bijzonder de man-
nencostuums, uitgevoerd in ledersatijn:
zilvergrus, turkoois, rood en kastanje
bruin, met goudbrokaat en het kant der
kragen, een elegantie die althans de
manneluke toeschouwer beschaamt en
buitensluit, onbarmhartig verwas™naar
zijn eigen tijd. W\j hebben een moment
de mannen-broeders bekeken onder de
tijdgenoten-medegasten, de toeristische
jeugd in het bijzonder, trouwens ook
onszelf: het déplacé in dit milieu was
verbijsterend, een volkomen ontluiste
ring. Gelukkig slaagt de regie er in de
20ste-eeuwse gasten, hoe dicht zij ook
naderen mogen, toch op een afstand te
houden, hetzij in een genadig duister
dan wel binnenshuis onopvallend terzij
de.
•"t-i
&ÉÉÉÉt j
y-wxy.
A v.
H -w.
A vt%(.
n de weken tot 11 september, op vijf avonden telkens twee keer, betreedt de bruiloftsstoet van Peter
Paul Rubens en Helena Fourment het woonhuis van de Meester, herleeft gedurende een uur hei
jaar 1630 in licht, klank en kleur en de sfeer van een uitzonderlijk samenzijn.
Daar zitten zij dan bij Rubens op
bruiloftsreceptie. In dat enorme ate
lier met hoog boven de kaarsenkro
nen de kinderbalken van het plafond,
op de tribune de zangers, de muziek,
beneden een doorkijk op het stilleven
van de bruiloftsdis in de met goud
leer beklede antichambre. Aan de
.wand de werken van de Meester.
Daar zitten zij, vormvast dan wel met
sluike broeken en rare kieltjes of al
leen maar vaal, sjofel, shabby. Zij
houden het fluitglas rode wijn, hun
door de pages geserveerd, op rare
manieren vast: het is dan ook geen
cola en geen espresso. Zij drinken
er voortijdig aan. Maar geen die
lacht of schertst, geen gebaar van
onverschilligheid, geen enkel com
mentaar. De generatie van technico
lor en televisie is onder de indruk.
Het zijn slechts luttele meters, ko
mende uit de smalle straat van het
Rubenshuis, naar de Meir, de Keyser-
lei, van de betoverde naar de profane
werkelijkheid, een overgang die een
ogenblik onzeker maakt, een beetje dui
zelig. Gelegenheid genoeg om achter
een filter bij te komen, de indrukken
te ordenen, de belevenis te realiseren,
de gebeurtenissen van zojuist niet blij
vend te doen verstarren tot levende
beelden, tableaus, schilderijen in een
lijst, schilderü'en in het Prado, in de
Pinakotheek, zoals die ook in het ver
toonde spel gestalte kregen.
Van dr. P. Geyl kon, dank zij een
comité, dat daarvoor de noodzakelijke
gelden bijeengebracht heeft, een bun
del „Studies en Strijdschriften" het
licht zien bij J. B. Wolters te Gronin
gen. Het is een boek geworden, waarin
vele facetten van Geyl's talent konden
worden belicht. Het werk is gerang
schikt in vier afdelingen: Problema
tiek van opstand en scheuring; Zeven-
tiende-eeuwse aspecten en figuren; Pa
triottentijd en negentiende eeuw en De
historicus en zijn tijd. De toespraak
gehouden voor de Utrechtse Historische
Studentenkring op het Muiderslot op
13 maart 1958 vormt het boeiende sluit
stuk van de belangrijke bundel.
Belangrijk et alleen voor de weten
schappelijke beoefening van de geschie
denis in ons land, maar ook voor het
ontdekken van de .mens Geyl in zijn
geschriften. Zijn persoonlijke toon,
zijn originele wijze van aanpak, zijn
individuele mening, zijn wijze van ver
weer ook ten aanzien van zijn houding
aangaande de politieke stromingen in
ons land en België, resulteren ten over
staan van deze bundel in een boeiend
boek, dat geen geschiedvorser ongele
zen kan laten terwijl de leek op dit
speciale gebied verrijkt wordt door het
uit de doeken doen van staatkundige en
politieke situaties, het schilderen van
achtergronden die men onmogelijk had
kunnen vermoeden, wazig als die soms
gebleven zijn in de publicaties waar
van de onmondige historiebelever ken
nis heeft kunnen nemen.
In dit verzamelboek heeft ook de gro
te studie: Een eeuw strijd om Bilder-
dü'k, een plaats gevonden, die velen
zeker met genoegen zullen herlezen,
ook al vermag zelfs een Geyl niet het
laatste woord te spreken over de
uiterst problematische persoon die Bil-
derdijk heet. Het wachten is immers op
een grote, moderne biografie, een werk
dat in een dringende behoefte zal voor
zien. Maar Geyl heeft in ieder geval
het standpunt van verscheidene ken
ners van Bilderdijk en diens werk on
der de loep genomen en ontdaan van
hun eigentijdse vooringenomenheden:
Tydeman, Da Costa, Busken Huet, Van
Vloten, Thijm, Bavinck, Breen en Ro
mein, Bosch en Wille.
J. W. H.
Het is wél te merken dat jullie vakan
tie hebben. De inzendingen waren niet
erg talrijk. Nu, wij begrijpen het wel.
Maar vólgende keer beter.
Dit was de oplossing van de vorige
puzzle:
HORIZONTAAL: 2. loket; 4 ende; 6.
einder; 7. noot; 8. sire; 9. Afrika; 11. arre;
12. stoeL
VERTIKAAL: 1. redenaar; 2. leest; 3.
eed; 5. priester; 8. straal 10. rat
De prijswinnaars:
le prijs: Jos v.d. Gaag, Teijlingerlaan 52,
Sassenheim.
2e prijs: Wim v. Rooy, Wilhelmina-
park 33, Haarlem.
3e prijs: Freddie Leuven, Princesse-
straat 12, Lisse.
Nieuwe inzendingen aan de redactie
van dit blad. Liefst per briefkaart. In
linker bovenhoek schrijven: „Kinder
prijsvraag".
Geldermans heeft vrijdagavond te
Noordwjjkerhout een klassementswed
strijd voor profs gewonnen. Ook de
leden van de Nederlandse Tour de
France-ploeg namen aan deze wedstrijd
deel. Van hen bracht Piet van Est het
er nog het beste van af. Hjj werd acht
ste.
Zaterdag 16 en zondag 17 augustus te 20 uur
en zondag 17 augustus matinee te 14.30 uur
„IVAN" GORAN KOVACIC"
50 danseressen, dansers, zangeressen, zangers
en musici met zang en dans uit alle delen
van Joego Slavië.
500 originele costumes. Origmeel orkest.
Entreeprijzen van f 2.50 tot f 5.50 a.r.i.
Matinee van f 1.75 tot f 3.50 a.r.i.
Voorverkoop paviljoen theater, Tel. 53909 en V.V.V.
Stationsplein.
Burgemeester en Wethouders van de gemeente HILLE-
GOM roepen sollicitanten op naar de betrekking van:
(6 lesuren);
(6 lesuren);
(6 lesuren)
aan de gemeentelijke avondnijver
heidsschool te Hillegom.
Alleen bevoegden komen in aanmerking.
Aanvang der cursus 19581959 donderdag 2 oktober
1958.
Schriftelijke sollicitaties in te zenden binnen 10 dagen
aan de burgemeester van Hillegom.
GEVRAAGD:
Ook zij, die nimmer als zodanig werkzaam zijn
leweest, kunnen solliciteren.
STATIONSPLEIN 6 HAARLEM.
Maandagavond 18 aug. '58, tussen 20 en 22 u. n.m.
Leeftijd max. 45 jaar.
Werktijden 9 uur v.m. tot 4 uur n.m.
Sollicitatiebrieven s.v.p. richten aan de Perso-
neelsafd Kousenfabrieken HIN N.V., Zijlweg
138, Haarlem.
Ingericht voor dubbele be
woning
aan de Zeeweg IJmuiden-O.
Beneden verhuurd voor f 42.-
p. maand, bovenwoning vrij
te aanvaarden na vergunning
huisvesting. Nadere inlich
tingen Makelaar P. J. Bak
ker, van Tu vil weg 13 te Vel-
sen. Tel. 4765.
voor al uw verhuizingen
en transporten
open en gesloten
wagens van 1 tot 20 ton.
Haarlem - Rozenstraat 13
TeL 20020—12525
ZANDVOORT
Annex cabaret Extase
Dagelijks
internationaal
artiesten programma
met medewerking
van het bekende
Italiaanse orkest
STELX O
met zang van
G1ANNA LOY
Zondags Matinee
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinimiiiiiimiiiiiiiin
Verkrijgbaar in de boek
handel en bij n.v. Drukkerij
De Tijd Amsterdam
Postgiro 2 2 8 8 4
iiiiiiMiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiuii
flinke, maar vooral rustige jongens in de leeftijd
van 1618 jaar. goed kunnende rekenen en met
gevoel voor techniek. 1 x per week bestaat gelegen
heid op onze kosten de Dagschool te Zaandam te be
zoeken;
jongen in de leeftijd van 1618 jaar, met een knobbel
voor knutselen, met eigen ideeën en die er van houdt
iets moois te willen maken;
jongen in de leeftijd van 18 jaar, die zich geroepen
voelt een machtig brok techniek met de benodigde
eerbied te behandelen.
lij, die denken over de nodige capaciteiten te beschikken,
vorden verzocht zich maandag-, woensdag- of donder-
iagavond tussen 56 uur met medenemen van school
rapport en event, getuigschriften te melden bij:
■N
