Op vijf september onthulling in Biervliet
krijgt eindelijk
zijn monument
Willem Beukelszoon
Vlaanderen baker
mat van het bedrijf
m
IJsland dreigt uit
de NATO te treden
c
J
i rgsfM
1
115 meter hoge toren naast de
tunneltraverse in Rotterdam
Amsterdamse aandelenmarkt
toont meer leven
Slecht remmende en knallende
brommers van de straat
Kaken vroeger
verboden
Kwestie der viswateren
Bouiv kan in oktober beginnen
A
3000 Nederlanders uit
Indonesië mogen naar
de V.S.
Project van drie miljoen
Exploitatie-overschot
van 5.2 miljoen
Scheveningse kotter
bijna vergaan
V.S. schieten raketten
af op grote hoogte
De beurs van 1823 augustus
ZATERDAG 23 AUGUSTUS 1958
PAGINA 7
Het Zeeuws Vlaamse Biervliet zal op 5 september met allerlei
feestelijkheid een monument oprichten ter nagedachtenis van
zijn roemruchte telg Willem Beukelsz., in de vaderlandse
historie gekend en geëerd als de uitvinder van het haringkaken. Hij
werd reeds gehuldigd in het kerkje ter plaatse, met een gebrandschil
derd raam vol krullen, tierelantijnen en wapenschilden, waarop hij
volgens dr. P. H. Ritter Jr. precies op Frederik van Eeden lijkt,
terwijl niemand weet hoe hij er eigenlijk heeft uitgezien. Evenmin
als hij tenslotte de uitvinder van het haringkaken is geweest, hoog
stens degene, die het systeem vervolmaakte. Zelfs kwam hij niet uit
Biervliet, maar uit het naburig Hugevliet, aan de zuidelijke oever
van de Hont, dat in 1404 door de zee verzwolgen werd. Vandaar, dat
het monument, dat 5 september te Biervliet wordt onthuld, de voor
zichtigheid betracht. Het stelt niet de legendarische held persoonlijk
voor, maar wel de vinding, waarmee zijn naam voor alle tijden is
verbonden en die van zo grote betekenis zou zijn voor de vaderlandse
economie: een kakende visserman, het mes hanterend, de viston tus
sen de knieën geklemd. Een beeld, 1.70 meter hoog, zoals het gestalte
kreeg van de beeldhouwer Ph. ten Klooster uit Veere, en heel toe
passelijk te Leiden, dat immers elk jaar op 3 oktober ook iets met
haring te maken heeft, in groen-brons gegoten.
Door
FRED THOMAS
- v4,*üfe 1 J
WIJZIGINGEN
IN VERKEERS
REGLEMENT
Een geel plaatje
VV aarom 3,o6 r meter. Hierbij inbegre
pen is de z.g. schrikse-
P .T.T .-jaarverslag 1957
Wij weten van Willem Beukelsz. niet
zo heel veel met zekerheid. Het meest
positief is de getuigenis van de 16e
eeuwse kroniekschrijver Marcus van
Vaernewyck. die stuurman Gillis Beu-
ckels van Hugevliet vermeldt als de
man, die het eerst ..den tonharynck
vynck en sautte" en die in 1397 stierf.
De eerste Vlaamse tonharing, wel te
verstaan, want er was reeds volop ge
kaakte tonharing uit Schonen, de toen
maals bijzonder in trek zijnde Oostzee-
haring, verzorgd en verhandeld onder
auspiciën van de Hanze op de vitten van
Fapsterbo en Skandör, waar ook Noord
nederlandse ommelandvaaarders, voor
al Kampen en Harderwijk, vaste voet
hadden. De Schonense haring gold lan-
fe tijd als superieur en werd zowel in
laanderen als in onze contreien met
grote hoeveelheden ingevoerd, ofschoon
de Noordzee voor de deur zelf haring
gaf. De verduurzaamde haring uit bcno-
l''oto hieronder: Gebrandschilderd
raam in de Ned. Herv. Kerk te
Biervliet, dat Willem Beukelsz.
eert als de uitvinder van het
haringkaken.
Foto daaronder: De haringvisserij
zou zonder de kunst van het kaken
nooit voor ons land de unieke be
tekenis hebben gekregen, die zij
nog altijd bezit. Een groot deel van
de vangst een hoogwaardig
export-artikel.
De IJslandse ambassadeui te Londen
heeft gisteren verklaard, dat het niet
uitgesloten is dat zijn land ait de NATO
zal treden, als de Britse regering er
op blijft staan binnen de tot twaalf mijl
uitgebreide IJslandse viswateren te
vissen, aldus meldt Reuter. Zoals be
kend wordt het landse besluit om de
viswateren van vier tot twaalf mijl uit
te breiden, 1 september van kracht.
De ambassadeur, dr. Kristinn Gud-
mundsson, sprak ook over de mogelijk
heid van een compromis, volgens het
welk Engeland de twaalfmijlzone rond
om IJsland erkent, maar tevens conces
sies krijgt om binnen deze grens te vis
sen.
De IJslandse ambassadeur weigerde
in te gaan op de vraag, wat IJsland
zal doen als Engeland zijn treilers door
schepen van de marine laat beschermen.
Eveneens wilde hij zich niet uitlaten of
de mogelijkheid van een compromis op
het ogenblik in Brits-IJslandse bespre
kingen wordt onderzocht. Ook wilde hij
niet zeggen, of er tweezijdige onder
handelingen of overleg in het raam van
de NATO over de visserijkwestie gaan
de zijn.
De ambassadeur had de persconfe
rentie waarop hij zijn verklaringen af
legde, geopend met het ..itspreken van
zijn overtuiging, dat alle IJslanders het
geschil op vriendschappelijke wijze wil
len regelen. Zjj hielden evenwel voor
honderd procent vast aan hun voorne
men om de viswateren uit te breiden.
Blijkens een pamflet dat de journalis
ten ter hand werd gesteld, is IJsland
tot zijn besluit gekomen als gevolg van
het feit, dat het gebied rondom het
eiland overbevist wordt. Daar de uit
voer van IJsland voor 97 procent uit vis-
produkten bestaat, was uitbreiding van
de viermijlszone noodzakelijk. IJsland
volgde hierbij de „reeds lang bestaan-
nen had ter plaatse een behandeling
ondergaan die wél in hoofdzaak de
van het kaken is gew est. Het
nadat rte jfchter aan wal, onmiddellijk
vane n ohinS- ')al onder de kust ge"
op de vitten was gelost.
v-i?" de Schonense visnü*
verheid bleef uiteraard niet verborgen
voor de vissers van elders, Hollanders,
Zeeuwen, Vlamingen, Engelsen. En on
getwijfeld heeft het succes van het Scho
nense produkt tot navolging geleid. Niet
onmogelijk, dat Vlamingen, op initiatief
van Willem Beukelsz., hier een begin
mee hebben gemaakt, reeds met dit
belangrijke verschil, dat de vis niet aan
de wal, zoals op Schonen, maar on
middellijk na het binnenhalen der net
ten in volle zee werd gekaakt en aan
boord gepekeld en in tonnen verpakt.
Werd het „steuren", het in manden
met zout besprenkelen, z.g. korfharing,
reeds in de 13e eeuw toegepast, onder
de regering van Lodewijk van Male is
het kaken op zee begonnen: bij de nieu
we tarieven, welke in 1377 te St. Omaars
van kracht werden, is voor het eerst
sprake van Vlaamse kaakharing, „op
zee gereinigde en gezouten vis met be
houd van de kop".
Het procédé van het kaken, zoals de
generatie van Willem Beukelsz. dit
heeft toegepast, is tot in onze dagen
niet meer veranderd. Zodra in de na
nacht de vleet is binnengehaald, de
netten zijn leeggeschud en de vangst
in de krebben en in de last bijeen is
geschept, zet zich de bemanning van
de logger, na een haastig ontbijt, aan
het kaken, een minutieus en omvang
rijk karwei, want haring na haring van
de soms enorme buit krijgt zyn beurt.
Het kaken is een kleine ingreep met
een speciaal mes, waarbij van de ge
vangen vis met één enkele beweging
Het
monument van de beeldhouwer
*~h. ten Klooster uit Veere dat on 6
september a.s. te Biervliet 'zal worden
onthuld.
onderkaak, kieuwen en gal worden
weggenomen. Iets van het ingewand
blijft dus achter, maar de voor het
aroom van de vis gevaarlijke delen
zijn op slag verwijderd. En al gaat dit
werk haast nog sneller dan het pitten
van aardappelen, wanneer zo'n tien paar
beschikbare handen 40 tot 50.000 harin
gen moeten passeren en later in de
teelt nog véél meer, dan is het waar
lijk geen sinecure. Zoals alles aan
boord gaat ook dit werk snel en har
monisch: de „bollenman" zorgt er
voor, dat de mand vóór elke kaker
gevuld blijft en de manden met ge
kaakte haring snel wordt doorgegeven
aan de „inleggers". Deze staan aan
grote houten bakken, warbakken, en
vermengen de haring met zout, flink
woelend met houten scheplepels. Van
uit de warbakken gaat de haring de
ton in, telkens een hoeveelheid die va
rieert van 800 tot 1000, al naar de
grootte van de gevangen soort. On
geacht dit verschil heet zo'n uniforme,
met haring gevulde ton een kantje.
Zeventien kantjes, dus zeventien van
deze tonnen, vormen een last.
„/?e Vlaamse vissers hebben de in ton-
Hoo .g,eslagen kaakharing, zo genoemd
a u T1,ddeleeuwse woord kaak,
dat vat betekende, voor het eerst in
fn aangevoerd tijdens
de tweede boycot van Brugge door de
Hanze m de periode van 1388 tot 1392
en ook nog de jaren daarna, toen zee
roverij de Baltische zee onveilig maak
te en kaakharing van Schonen uitbleef
Leek de markt voor het inheemse prol
duet hiermee veroverd, toen in 1396 de
Schonense import met kracht werd her
vat, greep Filips de Stoute in en ver
bood radicaal de aanvoer en verkoop
van de eigen Vlaamse kaakharing, be
schouwd als een minderwaardig na
maaksel „contrefaiten caecharin-
ghe" dat bovendien verse haring, het
ideale volksvoedsel, aan de consumptie
onttrok. Van dit strenge verbod werd
gedeeltelijk ontheffing verleend aan
Biervliet, dat mocht bluven kaken en
kaakharing stapelen, echter uitsluitend
voor het buitenland en duidelijk ge
merkt als niet van Schonense herkomst.
Het gevolg was, dat steeds meer bui
tenlandse, in het bijzonder Franse koop-
lui zich in Zeeland gingen bevoorra-
re n> uit de aanvoer van Zeeuwen, Hol
landers en Engelsen. Op zee kwam het
botsingen tussen Vlaamse en Hol-
i e vissers. Pas in 1413 is het ver
bod van de handel in Vlaamse kaak
haring ingetrokken.
„D.® Vlaamse kust en de Vlaamse
Haringvisserij zijn dus de bakermat
geweest van het lucratief bedrijf, dat
haringvangst, -handel en -export in
4e loop der eeuwen voor onze con
treien zijn geworden. De oudste
V laamse vissersplaatsen dateren van
de 11e eeuw: Grevelinge, Duinker-
ce en van de 12e Kales (Calais),
Nieuwpoort, Damme en Biervliet, al
le gesticht aan de buitenkant van
de geleidelijk dichtslibbende zeega
ten: Aa- en IJzermonding, Zwin, Hon-
te, tegelijk de voorhavens van St.-
Omaars, leper, Brugge. Filips van
den Elzas heeft als landheer veel voor
het bedrijf gedaan. Zo ontving ook
Biervliet van hem vrijstelling van tol
en hanzarecht voor heel het Graaf
schap Vlaanderen. Een lange reeks
van steden en dorpen langs heel de
Vlaamse kust, van Boonen (Boulog
ne) tot Antwerpen toe nam aan de
haringcampagne deel. Van de havens
aan de Zuidelijke oever van de Honte,
het tegenwoordige Zeeuwsch-Vlaan
deren dus, heeft zich alleen Boechou-
te tot in onze dagen weten te handha
ven: de inpoldering van de Braak
man betekende hier het einde. Des
tijds begon de haringteelt in de mid
zomer: juni-augustus. Tot eind sep
tember werd gevist om de Noord,
voor de Schotse en Engelse kust. Het
eigenlijke haringseizoen volgde van
september tot november, in het zui
delijk deel van de Noordzee, uit-
1 eindelijk in het Nauw van Kales.
Ook toen reeds was de visserij om
de Noord, het begin van de teelt, het
meest lucratief. De vangst werd in
Engelse havens gelost en verhandeld.
Visserij en handel ondervonden dan ook
steeds weer de terugslag der politieke
moeilijkheden tussen Frankrijk en En
geland, een eindeloze historie van oor
log, zeeroverij en economische vergel
ding. Het haringkaken was daarom zo
belangrijk, dat het de vissers, ver van
hun thuishaven, niet meer noodzaakte
in Engeland te lossen. Nog een feit
zou de bloeiperiode van de haringvis
serij inluiden: Filips de Goede, die in
1420 het haringkaken officieel zijn sanc
tie gaf, erfde in 1433 de graafschappen
Holland en Zeeland. In de drie zeege
westen, van nu af met één centraal
bestuur, eerst van de Bourgondiërs,
daarna van Habsburg, kwam het be
drijf tot volle ontplooiing, zó zelfs, dat
de import van Schonense tonharing
plaats ging maken voor export van
Nederlandse kaakharing naar de Bal
tische kust. De open boten werden ver
vangen door haringbuizen, berekend op
de verre haringvangst, het kaken aan
boord en het vervoer van flinke ladin
gen. En vooral Karei de Vijfde, zeer
haring-minded, bevorderde het bedrijf:
hij vaardigde bepalingen uit voor het
kaken, de maaswijdte der netten, het
gebruik van zout en het ijken der ton
nen. „De grote visserij" was begonnen.
Vlaanderen heeft van dit alles niet
lang geprofiteerd. De tachtigjarige
oorlog en vooral de val van Oostende
in 1604 betekenden het eind van de
Vlaamse kaakindustrie. Een groot
uVan de vissersbevolking week
naar het Noorden uit, waar de haring
visserij tot unieke ontwikkeling kwam,
en reeds in 1620 meer dan 2.000 buizen
aan het bedrijf deelnamen. Wanneer
wij nog altijd als haring producerend
en vooral haring exporterend land on
bedreigd aan de kop staan, is dat
voornamelijk te danken aan de vin
ding op naam van Willem Beukelsz.
en zijn generatie: het kelen en behan
delen op zee van de pas gevangen,
nog levende vis. Ook de Engelsen ka
ken de haring, maar pas na aanvoer
in de haven, waar het werk door vrou
wen, door kaaksters, wordt verricht.
Tragisch is, dat Vlaanderen, de ba
kermat van het bedrijf, het vaderland
van Willem Beukelsz., zelf niet meer
kaakt. De vissers aan de Vlaamse
kust met hun verschoten rose en
meekraprode windjakken, zoals Per-
meke en Ensor hen hebben uitge
beeld, gaan nog wel op haring uit,
maar dan met het trawlnet: zij voe
ren verse of gesteurde haring aan,
maar niet meer op zee gekaakt. En
Biervliet in Zeeuwsch-Vlaanderen is
vandaag een agrarische gemeente
zonder nog één visserman. Met
slechts de heugenis aan het roem
ruchte bedrijf, de haringstapel en aan
de haring-enthousiaste Keizer Karei,
die er het graf bezocht van Willem
Beukelsz., die eigenlijk van Hugevliet
kwam.
Heel Nederland zou de 5e september
moeten meevieren, die dag ter her
innering aan Willem Beukelsz. ten
minste één frisse, malse, maatjesha
ring bij de staart grijpen en één ogen
blik voor de consumptie heffen naar het
licht. Om met Van Maerlant te getui
gen: „Een visch scone ende bequame"!
De Amerikaanse Senaat heeft gisteren
een wetsvoorstel goedgekeurd om 3.136
uit Indonesië gerepatrieerde Nederlan
ders toe te laten in de Verenigde Sta
ten. Dit aantal komt overeen met een
extra jaarcontingent van Nederlandse
immigranten, dat in Amerika mag
worden toegelaten. Dit bericht DPI.
Voorzitter Francis Walter van de com
missie voor immigratie zei onder meer
dat de opname van de grote aantallen
0
Het plan voor de bouw van een hoge
uitkijktoren in Rotterdam, waarover wij
dezer dagen een bericht publiceerden,
blijkt intussen al dermate vaste vor
men te hebben aangenomen, dat woens
dag de Rotterdamse raad een voorstel
krijgt te behandelen omtrent de finan
ciering van dit project. Ook de techni
sche facetten zijn intussen nauwkeurig
bestudeerd en men meent de 115 m ho
ge zuil in ongeveer anderhalf jaar te
kunnen optrekken. Wanneer de raad
he* voorstel aanneemt, zullen de werk
zaamheden in oktober kunnen begin
nen. Tegen liet begin van de in I960 te
houden internationale tuinbouwtentoon
stelling zal de toren dan als een belang
rijk attractief element aan de manifes
tatie in Rotterdam kunnen worden toe
gevoegd. Het bouwwerk zal verrijzen
aan de Parkkade dicht bij de tunnel-
traverse, zodat de bezoekers van een
uniek panorama kunnen genieten over
de havenbedrijvigheid, een groot deel
van de omtrek van Rotterdam en niet
...v-Itall up UIHUCA ton nuiiriunin ch i
epatrianten in het overbevolkte Neder- j„ de laatste plaats over het 40 ha grote
land, dat reeds de ruimte mist voor de
natuurlijke bevolkingsgroei. Den* Haag
voor enorme problemen plaatst.
Het ontwerp was eerder op de dag
door het Huis van Afgevaardigden aan
genomen met slechts enkele stemmen
tegen.
De Republikeinse afgevaardigde H. R.
Gross merkte op, dat hij het een vreem
de zaak vond, dat de regering deze wet
ter tafel bracht op een tijdstip, dat Ame
rika wapens levert aan Indonesië. Het
ontwerp gaat nu terug naar het Witte
Huis voor de ondertekening door de
president.
Het bestuur van de Sint Radboudstichting
heeft dr. Ch. M. A. Kuyper te Nijmegen
benoemd tot lector in de faculteit der wis-
en natuurkunde aan de r.-k. universiteit
aldaar, om onderwijs te geven in de cyto-
chemie, met tijdelijke leeropdracht in de
faculteit der geneeskunde voor algemene
cytologie
tentoonstellingsterrein.
De initiatiefnemer is de gemeentese
cretaris van Rotterdam, de heer J.
Hasper, die zijn plan al in de eerste be
sprekingen over de tuinbouwexpositie
ontvouwde, maar de daaropvolgende
bestedingsbeperking maakte duidelijk,
dat het voorlopig geen zin had het idee
uit te werken. Nu echter betere tijden
aanbreken en bovendien het bedrijfsle
ven van Rotterdam daadwerkelijk be
langstelling toont, heeft het gemeente
bestuur besloten de raad het voorstel
aan te bieden zich financieel in het pro
ject te interesseren. De toren zal door
een N.V. worden geëxploiteerd, die een
bouwkapitaal van 2.800.000,- zal nodig
hebben. Het voorstel behelst met twee
maal 500.000,- deel te nemen in het
aandelen- en obligatiekapitaal uit de
middelen van het dollarfonds. De rest
komt uit particuliere bron bijeen, ter-
Per ingaande 1 okto- in meters steeds
ber wordt het We- kwadraat is van
er ingaande 1 okto
ber wordt het We-
genverkeersregle- tiende deel van de snel- len krijgen met
trekking hebben op de
brommers willen wij
hier eens nader onder
de loupe nemen.
Het staat er zo simpel:
de rem vertraging voor
brommers moet* minimaal
zijn 3,86 meter per kwa
draat seconde. Wat bete-
het zeker van dat deze voer-
het tuigen moeilijkheden zul-
__iel- len krijgen met de
ment gewijzigd. Speciaal heid in km/uur van het nieuwe bepalingen, dus
die wijzigingen welke be- betrokken voertuig. laat dit remwerk voor die
Een voorbeeld ter ver- tijd nazien of vervangen
duidelijking. De snelheid door beter werkende
van een brommer is 30 remmen. U kunt het zelf
km/uur 30000 3600 aan de hand van boven-
8,34 m/sec. De remweg staande gegevens probe-
mag dan hoogstens be- ren. Trek twee strepen
dragen v 2 a 8,34 2 met een onderlinge af-
2. 3,86 9 meter. stand van 9 meter, rijdt
Bij 40 km per uur be- met een snelheid van 30
kent dat nu eigenlijk? De draagt de remweg 4 2 km en begin precies op
waarde „m/sec2" is in- 16 meter, bij 50 km/u 25 de eerste krijtstreep te
derdaad voor een leek meter en bij 70 km 49 remmen. Staat u stil voor
niet erg duidelijk, maar de tweede krijtstreep dan
stamt uit de mechanica.
Wij zullen trachten het
zo populair mogelijk te
verklaren.
Wanneer de vertraging
1 m/sec2 bedraagt wil dit
zeggen dat de snelheid
elke seconde met één me
ter per seconde vermin
dert. Een meter per se
conde is natuurlijk even- meter. Het cijfer 3,86
als een kilometer per maakt het de politie dus brommer een geel plaat
uur een aanduiding voor erg gemakkelijk om uit je bevestigd moet wor-
een snelheid. Er bestaat de remweg de snelheid den, afmetingen 16 bij 6
een vast verband '\-.ssen te bepalen en omgekeerd, cm. Erg fraai staat het
de snelheid, de vertra- Wanneer de remweg bij niet op een groen of
ging en cl remweg van 40/ u langer is dan 16 rood gekleurde brom-
een voertuig, wanneer meter is de vertraging te mer, maar wet is wet. Als
hiervan de eindsnelheid gering, dus deugen de het succes uitblijft, zal
nul is, dus wanneer het remmen niet, aangeno- men misschien de brom
men natuurlijk dat het fietsrijder nog een geel
wegdek droog is en de jasje voorschrijven, dan
wielen niet slippen. zal hij nog beter opval
len! Het gele plaatje lijkt
Twee strepen ons absoluut waardeloos.
1 Men ziet dat kleine ding
Rijdt U in de oebouw- immers niet of althans
de kom met 30 km snel- te laat.
Dat er een (nieuw)
voorschrift komt om de
„knetterende" brommers,
althans dat geknetter van
is de zaak in orde, staat
u niet stil, dan moet u
aan de remmen wat la
ten doen.
De verkeersdeskundi-
gen hebben verder uit-
geknobbeld dat op het
voorspatbord van de
voertuig tot stilstand
wordt gebracht. Dit ver
band kan worden uitge
drukt in de formule: S
- v 2 2 a, waarin S de
remweg is in meters, v
de snelheid in meters per
seconde (m/sec) en a de
vertraging in m/sec2.
de straat te weren, is een
goede bepaling. Vooral
een zekere categorie be-
heid, dan moet u kun-
_r nen stilstaan binnen 9
Indien dc waarde van conde, want als men
de vertraging a bekend plotseling ergens voor
is en ook de ïelheid v moet stoppen, dan ont-
is bekend, dan weten we komt vrijwel geen mens rijders heeft er ontzet
met deze formule ook de aan een klei verlies aan tend veel plezier in met
remweg. Omgekeerd kan tijd door de schrik. zoveel mogelijk lawaai te
de politie zo de snelheid Er zijn no- brommers op voorschijn te komen. De
bepalen wanneer na een de weg, die voorzien zijn afvoer van afgewerkte
ongeval de remweg en van slecht werkende ka- gassen moet nu voortaan
de vertraging bekend beiremmen. of van moei- behoorlijk geregeld zijn,
zijn. Het getal 3,86 is zo lijk in te trappen terug- geen geknetter meer
gekozen, dat de remweg trapremmen. Wij zijn er voortaan.
wijl een half miljoen gulden als aande
len en obligaties wordt uitgegeven.
Het gevaarte, waaraan reeds de
naam Eurotoren is gegeven, zal komen
te bestaan uit een bijna 100 m hoge en
9 m brede cylinder, waarop het
„kraaiennest" wordt gemonteerd, een
combinatie van diverse platformen en
terrassen, waar zich tezamen ongeveer
850 personen kunnen ophouden. 300 van
hen kunnen zich bovendien in gemak
kelijke stoelen neerzetten. Ook een res
taurant is in het plan opgenomen. Aan
de voet bevindt zich naast de entree ook
een verpozingsruimte voor zo'n 100 be
zoekers. Zij kunnen zich met twee snel
le liften in 25 sec. naar de top van de
toren begeven. Men verwacht een enor
me belangstelling, zodat spoedig een
deel van de schuld zal kunnen worden
opgeheven.
De constructie van de nieuwe Rotter
damse attractie heeft wel moeilijkheden
opgeleverd, speciaal in verband met
het enorme grote kraaiennest. De toren
zelf wordt in ongeveer drie weken in
glljbeton opgetrokken, maar daarna be
gint het meest spectaculaire onderdeel
van het karwei: het hijsen van het ijze
ren kraagstuk, dat een gemiddelde
breedte heeft van 28 m. Boven op de
toren wordt een 15 m hoge mast ge
plaatst. De P.T.T. heeft voor het pro
ject al belangstelling getoond omdat de
toren een nuttige functie kan vervullen
als TY-station terwijl men er ook voor
de telefohie in navolging van de V.S.
gebruik van zou kunnen maken. De
uitzichttoren, hoogste van Nederland,
zal, al is de tuinbouwexpositie wel de
aanleiding tot zijn toekomstige verrijze
nis, uiteraard ook na de expositie blij
ven bestaan. De Rotterdamse architect
H. A. Maaskant is er de ontwerper van.
de praktijk, aangezien vrijwel alle lan
den op deze eenzijdige wijze de breed
te van hun territoriale wateren heb
ben bepaald".
Men verwacht dat de geheime bespre
kingen tussen de Westelijke geallieerden
over de visserijkwestie in Parijs bin
nen enkele dagen tot een climax zul
len komen. De besprekingen in Parijs
staan onder auspiciën van de NATO. In
het algemeen gelooft men in Parijs,
dat er voor alle bij het dispuut betrok
ken partijen zoveel op het spel staat,
dat men zich niet kan veroorloven, dat
er een openlijke ruzie tussen de NATO-
landen uit voortvloeit.
Uit het jaarverslag van de P.T.T.
over 1957 blijkt, dat het winstsaldo
17.000.000 heeft gedragen. Het exploi
tatiesaldo van de postdienst vertoonde
een tekort van 11 miljoen, waartegen
over de telefoondienst een overschot
had van 11,5 miljoen. De postcheque-
en girodienst had een batig saldo van
8,4 miljoen. De telegraafdienst kwam
0,1 miljoen en de draadomroep 3,6 mil
joen tekort Het totale exploitatiesaldo
vertoonde dus een overschot van 12
miljoen.
Het aantal rekeningen bij de post
cheque en girodienst steeg met 7000
tot 653.000. Het saldo tegoed daalde
met ongeveer 5 procent en beliep ul
timo 195" bijna 1400 miljoen gulden. De
wachtlijst voor telefoonaansluitingen
omvatte eind 1957 40.000 aanvragen.
Er werden 106.000 nieuwe aansluitingen
tot stand gebracht.
Bij de Rijkspostspaarbank werd 662
miljoen ingelegd en 666 miljoen terug
betaald. Het jaar er voor waren deze
bedragen resp. 733 en 560 miljoen. Het
aantal nieuwe rekeningen bedroeg
236.000, dat is 48.000 minder dan het
vorige jaar. Het totaal aantal rekeningen
beliep 4.806.000.
In de nacht van donderdag op vrijdag
heeft men onder de Nederlandse kust
tussen Hoek van Holland en Schevenin
gen met grote moeite de kotter Scheve-
ningen-68 Temmetje kunnen behouden.
Het scheepje was van Scheveningen uit
ter visserij gegaan onder de kust bij de
Nieuwe Waterweg toen het lek stootte op
de masten van 'n wrak. Het net ging ver
loren, de schroef werd ernstig bescha
digd en de kotter liep in de romp drie
gaten op. Schipper De Kra zette koers
naar de Scheveningse haven terwijl de
andere bemanningsleden aan de pompen
stonden om het scheepje drijvende te
houden. Uit alle macht moest worden
gewerkt, maar omstreeks vier uur des
nachts werd de haven van Scheveningen
bereikt. Daar men bezig was de sleep-
helling in gereedheid te brengen om de
kotter droog te zetten, moest het scheep
je worden afgemeerd aan de kade. Op
het moment dat met pompen werd ge
stopt, zonk de Temmetje in de Scheve
ningse haven. De kotter verdween niet
geheel onder water zodat het schip vrij
dagmorgen na het inblazen van lucht
kon worden gelicht. Het schip is daarna
op de helling geplaatst voor reparatie.
De Amerikaanse marine neemt volgens
AFP sedert enige tijd proeven met het
afschieten van raketten op grote hoogte,
als onderdeel van een program, dat be
oogt kleine verkenningssatellieten van
ongeveer 1.350 gram in een baan om de
aarde te brengen.
Dit lanceren geschiedt door vliegtui
gen van de marine op een hoogte van
ongeveer 15.000 meter, waar de dunheid
van de lucht het omhoogstijgen verge
makkelijkt. De proeven worden geno
men op de basis China-Lake in Cali-
fornië.
Een vriendelijke en aangenamer stem
ming heeft de gehele week over de Am
sterdamse aandelenmarkt gehangen.
Zelfs in het begin van de week, toen de
Amerikaanse fondsenmarkt geleidelijk
afbrokkelde, bleef men hier vrij opge
wekt h:-delen, zodat bleek, dat men
niet meer geheel aan de leiband van
Wall Street verkoos te lopen.
Aand. Philips lagen voortdurend goed
gevraagd, zodat de koerswinst van de
vorige week met nog eens 9 punten kon
worden uitgebreid. Cert. Unilever, die
aanvankelijk slechts weinig verbeterden,
gooiden er in de laatste helft van de
week een schepje op, zodat met een
winst van 10% punt op 3801/, de week
verlaten werd, nu het vrijwel vaststaat
dat de Unilevers aan verschillende
Duitse effectenbeurzen zullen worden
geïntroduceerd. Aand. AKU konden in
de eerste helft van de week niet zo vlot
meekomen, ook al omdat het bekend
was, dat er tegen de 200 nog al wat
verkooplimites in de markt lagen. Toch
werd deze barrière donderdag met een
omzet van f 298.000 grif genomen, waar
na men op 201 6 punten) tenslotte
bleef.
Aand. Petroleum werden niet erg
breed verhandeld, waardoor de notering
op f 165 zelfs ruim f 2 was teruggelopen.
Later werd niet alleen dit koersverlies
ingehaald, maar kon bovendien f 3,50
aan de notering worden toegevoegd op
f 170,80.
De binnenlandse industrieaandelen zet
ten hun stijging op rustige wijze verder
voort met verbeteringen van in doorsnee
2 a 5 punten, maar zoals wel meer ge
beurt in dergelijke vaste markten,
springen af en toe bepaalde fondsen
uit de band. Deze week stonden aand.
Heinekens Bier aan de top met een
koerswinst van 35% punt op 382. Op
wat meer bescheiden wijze lagen echter
ook aand. Chemische Fabriek Naarden
gevraagd op 177 na 165, aand. Fokker
-j- 10 punten op 280, aand. Heemaf 13.
Een aparte vermelding verdienen
aand. Verenigde Blikfabr. en aand. Tho
massen en Drijver. Er liepen hardnek
kige geruchten dat op de aandelen Ver.
Blikfabrieken een bod zou worden uit
gebracht. Hoewel een ontkenning volgde
blijven beide aandelen zo sterk ge
vraagd, dat Ver. Blik per saldo 14 pun
ten opliepen tot 155 en aand. Thomassen
en Drijver 20 punten tot 339.
Bij de bankaandelen verliep de han
del kalm, maar aand. Holl. Bank Unie
wisten een verbetering te boeken van
11 punten tot 209.
Zelfs scheepvaartaandelen kwamen in
de aandacht te liggen, nu de situatie in
de scheepvaart iets minder droevig ii
geworden. Vrachten trekken een klei
nigheid aan en vooral op „time-charter"
worden nogal wat boten opgenomen. De
Zwitserse arbitrage toonde belangstel
ling voor Ned. Scheepvaart Unie en
voor aand. Holl.-Am. Lijn. Vooraan bij
de stijging stonden aand. Kon. Paket-
vaart, die 6% punt opliepen tot 140. Ook
Ned. Scheepv. Unie kon 6 p. verbete
ren op 13044 evenals aand. Stoomv. Ne
derland op 141.
Bij de Indonesische cultuurwaarden
leefden aand. Deli Mij weer op bij sterk
stijgende omzetten (donderdag f 248.300).
De koers, die ook de vorige week al
wat aangetrokken was. klom nu f 7,70
op tot f 123,40, waarbij op de hoogste
koers gesloten werd.
Staatsfondsen lagen volkomen veron
achtzaamd op nagenoeg vorige prijzen.
Alleen 3 Investeringscertificaten zak
ten Vi in op 9411/16
koers-
laagste hoogste laatste versch.
koers koers tijdv t.o.v.
18 aug.
A.K.U.
195
201
200% 4
5%
v. Berkels Pat
192
1941/4
192
2'j
Van Gelder Z
180
183i 2
183% 4
5%
Hoogovens
3271,
331
331 4
2
Ned. Kabelf
268
272
272 4
3
Philips
312 H
323%
323% 4
83;
Unilever
3691/4
383V2
380% 4
10%
Wilt. Fiienrd
180
184
184 4
4
Kon. Petr.
164.80
171.20
170.85
3.65
Holl.-Am. Lijn
136i 4
142
141 4
4%
K.N.S.M.
1391/4
144
143 4
1%
N. Scheepv. U.
124
131
1301-. 45
Van Ommeren
232»/2
235
234% 4
A'dam Rubb.
6614
69^2
691/2
Va
H.V.A.
1041 i
109
1083; 4
2%
Ver. Deli Mijer
3%% Stafl. '47
114.5*1
124.40
123.45 4
7.85
9HI
921S
91%
3% Inv. crt. N.
954
95%
95"
Ar
3% Ned. 1962-6-
94 5 js
94%
94%
6% Won.bw '57
108%
109
109%
Omzetten
(nominaal)
Vorige week (def.) Aandelen 1 9.984.768.
Obligaties t 14.832.164.
Deze week (voorl.) Aandelen 11.296.696.
Obligaties 13569.624.
