1 1 OLIFANTEN door de eeuwen heen PAUW KASTEEL van de lakei Radio en TV. Onregelmatige markt na vaste stemming in begin der week EEN SIGAAR VOOR BAREND DE BULDOG Zo trots als een Rubriek voor de rijpere jeugd Moeilijkheden door Ampex Laatste promenade- concert Gerhard Wüsch Luisterspelwedstrijd Ga teksten schrijven De beurs van 1520 september Staatsfondsen hielden zich goed Ganzenliedje 12 ZATERDAG 20 SEPTEMBER 1958 PAGINA 15 IÉ 12. Svein Langtand tast dreigend naar zijn zwaard en Thorfinn grijpt zijn boog als de indringer naar voren stapt. Maar een scherp bevel van Eric weerhoudt hen van gewelddaden. Niet alleen wil hij wel eens weten wat er aan de hand is, hij heeft bovendien gezien, dat de man voor hem ziek is. Snel springt hij naar voren juist op tijd om de man op te vangen, voordat hij bewusteloos tegen de grond slaat. En op hetzelfde moment krijgt de Noorman de schrik van zijn leven. Een klein harig wezentje glijdt krijsend en kwetterend onder 's mans jas vandaan, wipt over Eric's schouder en zit het volgende ogenblik buiten ieders bereik op een stut balk. „Een monster," brult Svein, behoedzaam achteruit wijkend. Thorfinn ziet bleek en kan geen woord uitbrengen. En ook Eric staart een moment verbijsterd naar het aapje, dat met opgetrokken lip vanaf de stutbalk naar hen zit te schetteren. Vanuit zijn ooghoeken ziet Eric Thorfinn slinks een pijl op de pees leggen. „Dood het diertje niet," zegt hij kort. „Het is niets, geen geest, geen spook en geen monster, maar een onge vaarlijk beestje, dat ik vroeger wel eens meer gezien heb, in zuidelijke landen." Glimlachend wendt hij zich tot Thorfinn. „Daar hebt ge nu de oplossing voor de verdwijning uit de schuur! Dit diertje maakte de grendel los, die zijn meester weer aan de buitenzijde sloot!" Thorfinn knikt, nog maar half overtuigd. „Het is wel dezelfde geurmom pelt hij dan, maar zijn gezicht verraadt, dat hij het zaakje nog lang niet vertrouwt. De onbekende komt langzaam weer bij en met een scheve blik op zijn belagers wipt het aapje naar zijn meester toe. Deze opent de ogen, kijkt een ogenblik om zich heen en terwijl zijn blikken zich op Eric ves tigen, mompelt hij met een glimlach: „Kalm diertje, kalm! Hier gebeurt ons niets. We zijn veilig. En ik geloof, dat wij het doel bereikt hebben." rf;; s?nc- 15.40 Nelly, ope Voor de rijpere jeugd heeft de K.R.O. een nieuwe rubriek op stapel gezet, die tegemoet zal komen aan de wens tot zelfwerkzaamheid. Het maken van ge luidsopnamen ontwikkelt zich meer en meer tot een hobby, die zijn plaats in neemt naast de fotografie bijvoorbeeld. Het in de handel komen van minder kostbare apparaten voor bandopnamen, die financieel binnen het bereik van groepen en verenigingen liggen, moe digt deze hobby aan en herhaaldelijk bereikte de K.R.O. het verzoek een rubriek te openen, waarin geslaagde op namen van jongeren ten gehore kunnen worden gebracht. De K.R.O. is aan dit verzoek tege moet gekomen en zal deze rubriek „Piccolo" genaamd, in het begin van 1959 openen op de zaterdagmiddagen van 16.20-16.50 uur. Onder redactie van Tom Bouws is een boekje samenge steld, waarin tal van deskundigen op technisch en programmatisch terrein eenvoudige en nuttige aanwijzingen ge ven aan de omroepje spelende jonge ren. Men kan de opnamen aan de KRO zenden. Bij gebleken geschiktheid vol gen gehele of gedeeltelijke uitzendin gen. Geen enkele stof of radióvorm is uitgesloten, zodat muziek, luisterspel, reportage, causerie en cabaret elkan der zullen kunnen afwisselen. Reeds honderden Amerikaanse TV- stations, dat is een vijfde van alle zenders, is uitgerust met een Ampex, een magnetische bandrecorder voor te levisieprogramma's. Meestal worden deze apparateri gebruikt om program ma's van New York vast te leggen. Door de tijdverschillen op het grote Amerikaanse continent vallen de voor naamste programma's van New York niet gunstig. Men kan ze nu op de Am pex opnemen en uitzenden op het meest gunstige moment. De technische en ar tistieke resultaten schijnen gunstig te zijn. Maar de Ampex veroorzaakt wel moeilijkheden met de vakbonden. Daar ziet men in dat binnen niet al te lange tijd alle zenders met" een dergelijk ap paraat zullen zijn uitgerust, zoals alle radio-instanties nu werken met geluids bandrecorders. Door het gebruik van de Ampex heeft men minder personeel no dig. De bond van filmfabrikanten heeft zich daarnaast reeds tot het Congress gewend met het verzoek maatregelen te nemen tegen een algemeen gebruik van de Ampex, daar men ernstige ge volgen vreest. De reeks Promenadeconcerten uit de Royal Albert Hall in Londen wordt van avond beëindigd. Dit slotconcert is meestal het meest spectaculaire, niet het fraaiste. Het programma omvat al lerlei paradestukken als de mars „Pracht en praal" van Elgar, een fan tasie over Britse zeeliedjes en het wel haast beruchte „Rule Brittannia", die het uitgebreide auditorium tot ongeken de geestdrift brengen. De V.A.R.A. zendt een deel van het spektakel uit (402An 20.55 u). De prachtige Duitse baritonzanger Gerhard Wusch is zich eerst laat gaan specialiseren op liederen. De thans 57- jarige zanger is leraar aan het conser vatorium in München. Vroeger maakte hij deel uit van de opera's van Bre men, Keulen en Berlijn. Men kan hem zondagmiddag beluisteren in een pro gramma van Brahmsliederen, begeleid door Gerard van Blerk, voor de K.R.O. (298 m 14 u). ■Zoals de laatste jaren gebruikelijk, schrijft de K.R.O. ook dit jaar een luis terspelwedstrijd uit. Evenals het vorig jaar zal het een besloten prijsvraag zijn. Nu echter hebben de uitgenodigde auteurs opdracht ontvangen een Kerst spel, een Passiespel of een Paasspel te schrijven. Voor elk van deze categorie- en wordt een prijs van duizend gulden, waarboven het gebruikelijke hono rarium, uitgeloofd. In de jury zitten dit jaar meer vertegenwoordigers van de omroep dan anders. Naast Willy Cor- sari, Harriet Laurey en Paul Huf ma ken daarvan Toon Rammelt en de luis terspelstaf van de K.R.O. deel uit. Een van de ernstigste tekorten, waar mede de omroep te kampen heeft is het gebrek aan bekwame auteurs op alle gebieden van het programma. Bij de cursus op het terrein van de kleinkunst heeft de K.R.O. de ervaring opgedaan, dat het tekort aan auteurs nijpender is dan dat aan uitvoerende kunstenaars. Daarnaast bemerkte men, dat een cur sus in Hilversum bezwaren heeft. De K.R.O. heeft daarom het initia tief genomen tot het samenstellen van een schriftelijke cursus in het schrijven voor de omroep. Het Nederlands Schrif telijk Studiecentrum te Culemborg is be reid gevonden de cursus langs de ge bruikelijke weg uit te brengen. De om roep hoopt daarbij ook hen te bereiken, dat reeds beroepshalve de pen voeren bijvoorbeeld journalisten maar die met de eigenaardigheden van het schrij ven voor de omroep niet op de hoogte zijn. Tevens hoopt de omroep op deze wijze nieuwe talenten te vinden. Dit zou zeker voor velen een stimulans kunnen zijn om zich te zijner tijd als cursist op te geven. De wonderlijk sterke Amerikaanse fondsenmarkt heeft zich verder in gun stige zin ontwikkeld, waarbij voor „in dustrials" een nieuw „all time record' werd genoteerd op 526.57, dat later op winstnemingen slechts zeer weinig af wijkingen liet zien. Het was daarbij op merkelijk, dat de omvang van de baisse posities slechts zeer weinig vermin derde. De industriële bedrijvigheid blijft nog slechts een bagatel boven het laagste punt, hetgeen in tegenspraak schijnt te zijn met de hoge aandelen koersen, maar de verwachtingen voor de toekomst blijken zo optimistisch te zijn ,dat men de actuele onaangenaam heden liever over het hoofd ziet en zich liever het oog op het komende jaar vestigt. In overeenstemming daarmee bljjft Amerika zich ook voor onze Ne derlandse waarden interesseren. Nog steeds zijn aandelen Philips daarbij fa voriet, zodat dit fonds na zijn stijging van 14 punten in de vorige week op nieuw 9 punten opliep tot 3461/2 ge steund door forse aankopen voor bui tenlandse rekening, waarbij de week- omzet met f 1.319.000 slechts weinig be neden die van de vorige week bleef en Amerika voortgaat op flinke schaal ma teriaal van de Amsterdamse markt weg te zuigen. Plotseling kwamen ook aan delen Kon. Petroleum meer in de gunst, zodat de notering hier f 5.50 of 27 punten opliep tot f 170.70. Cert Uni lever en AKU konden daarbij niet mee komen, want bij teruglopende omzet ten bleven de niveau's niet geheel be houden, al behoefde Unilever slechts 2 punten af te staan op 406 3/4 en AKU 11/2 punt op 2161/4. Aand. KLM va rieerden binnen zeer enge grenzen en bleven om de parikoers schommelen. De locale industriewaarden vertoon den voor sommige speciale soorten een voortgezette stijging, waarbij ad. Kon. Ned. Zoutindustrie met een verbetering van 20 punten tot 435 een nieuw re cord vestigden. Aand. De Bijenkorf volgden op de voet met een avans van 12 punten tot 251, terwijl ook aand. Amsterdam Ballast zich van hun gun stigste zijde lieten zien op 284 3/4 na 275. Toch was de rijzing volstrekt niet algemeen. Aand. Fokker bijv. verloren 14 punten op 270, aand. Thomassen Drijver verloren op 334 de gehele winst van 6 punten van de vorige week. Aand. Zwanenberg-Organon gaven op 327 5 punten prijs, terwijl ook aand. Ver enigde Blikfabrieken 5 punten zagen verloren gaan op 1511/2. Aand. Heine- ken's Bier zakten 4 punten in op 396. Bij de meeste soorten in deze afdelin gen bleven de koersafwijkingen in beide richtingen tot 1 a 3 punten be perkt. Scheepvaartaandelen veerden wat op, waarbij eveneens het buitenland af en toe belangstelling toonde. Zodra die echter uitbleef, zakten de koersen weer in. Aan de betere stemming, die juist deze week op de vrachtenmarkt vooral voor graanschepen doorbrak werd vrij wel geen attentie betoond. Aan de spits stonden Cert van Ommeren, die 12 punten opkwamen tot 243. Ook aand. Kon. Ned. Stoomboot werden actief verhandeld. Van de stijging van 7 pun ten tot 152 ging later zowat de helft verloren op 14f 1/4. Aandelen Nederl. Scheepvaart Unie, waarin de weekom- zet van f 237.000 heel wat zou doen verwachten bleven in koers ten achter want van het aanvankelijke avans van 3 punten tot 133, bleef tenslotte slechts 1 punt over. Aandelen van Indonesische cultuur ondernemingen lagen lusteloos in de markt en tenslotte kwamen nog lichte koersverliezen tot uiting bij geringe handel. Staatsfondsen hielden zich zeer goed en hier en daar, zoals bjj de Staffel- lening kwamen nog kleine koers winsten om de hoek kijken bij dagom zetten in alle obligaties tezamen, die soms tot bij de f4 miljoen opliepen. De aankondiging van de te verwachten grote staatslening leek de markt vol strekt niet te verontrusten en hoewel het prospectus van een nieuwe lening nog wel geruime tijd op zich zal kun nen laten wachten, hleef toch de rus tig afwachtende houding algemeen. koers- laagste hoogste laatste versch. koers koers tij ei v t.o.v. 12 sept. A.K.U. 214% 224 216% 1% v. Berkels Pat 190 192 Van Gelder Z 190 195 195 4- 2!'2 Hoogovens 3271/2 3341/3 3271/5 4. Ned. Kabeli 283 289 289 4- 5 Philips 3321/2 346% 346% 4- 9% Unilever 402 412 406% 1% Wilt. Fijenrd 195i/a 1971/2 197% 4- 2% Kon. Petr. 163.60 173.40 170.70 4- 5.45 Holl.-Am. Lijn 144% 153 148 4- 5% K.N.S.M. 145% 152% 143% 344 N. Scheepv. V. 128% 133 130/4 4- 1 Van Ommeren 232 243 243 4- 12 A'dam Rubb 66% 68% 68% H.V.A. 106% 108% 107 1 Ver. Deli Mijer 120 123.50 120.20 2.20 3y»% Stafl. '47 91% 924, 92,V 4- 3% Inv. crt. N. 95!» 96 95%— 3% Ned. 1962-6. 94% 95,V 94)»— 6% Won bw'57 109y2 1091» 109!» 4- A Omzetten (nominaal) Vorige week (def.) Aandelen f 14.315.041. Obligaties 18.436.846. Deze week (voorl.) Aandelen 13.406.780. Obligaties 16.542.804. ZONDAG HILVERSUM I, 402 m. VARA: "00 Nws. en postduivenber. 8.18 V. weP?la«eland. 8.30 Weer of geen 10 30li/,45 Caus. 10.00 Instr. Octet. Gram 10.40 Cabaret. 11.20 Soortspieg^i 12.00 Gram. 12.30 i?05 Meded. of5 Gram- 13-00 Nws. progr. v d. mil^0 13.20 Verz. 14.20 Kamerork. en soi5°| if^o Caus. 15.45 Dansmuz 16,3^- 15-30 revue. VARA: 17-00 Gram. 17,30 v d. ieued. 17.50 Nws., sportultsi. en' sportjourn. VPRO: 18.30 Kerkdienst. IKOR' 19.00 "inderdienst. 19.30 Caus AVRO: "9-00 Nws. 20.05 Gram. 20.30 Hoorsp. 21.20 Weense muz 21.45 Act. 22.00 Amus. muz. 22.30 Gram. 23.00 Nws. 23.15-24.00 Gram. HILVERSUM II, 298 m. KRO: 8.00 Nws. 8.15 Gram. 8.25 Plechtige Hoogmis. IKOR: 10.00 Klankb. 10.15 Muz. caus. 10.30 Bijeenkomst v. d. Hervormde Gemeente. 11.30 Vragen- beantw. 11.45 Caus. KRO: 12.15 Gram. 12.20 Apologie. 12.40 Instr. Oct. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nws. en kath. nws. 13.10 Chansons. 13.25 Lichte muz. 14.00 Zang en piano. 14.25 Gram. 15.05 Caus. 15.15 Gram. 15.40 Muz. caus. 16.10 Sport. 16.30 Vespers. CONVENT VAN KERKEN: 17.00 Kerkdienst. NCRV: 18.30 Gewijde muz. 19.00 Kerkelij" nws. 19.05 Or- gelconc. 19.30 Caus. KRO: 19.45 Nws. 20.00 Gram. 20.30 Act. 20.45 Brabants ork. en solist. 21.20 Gram. 21.30 Hoorsp. 22.35 Uit het Boek der Boeken. 22.45 Avondgebed en liturg, kal. 23.00 Nws. 23.15-24.00 Gram. VATIKAANSE RADIO 41.21, 31.10, 25.67 en 196 m. 22.15 Nederlandse uitzending: Rond de Pauselijke maandintentie. (II). TELEVISIEPROGR. Gez. progr. v. AVRO, KRO, VARA en VPRO: Eurovisie: 14.30- 16.30 Tenniswedstr. te Parijs. ENGELAND, BBC Home Service, 330 m. 13.40 Gram. 14.30 Ork. conc. 16.30 Muz. caus. 18.45 Gevar. muz. 19.30 Am. nws. brief. 20.25 Liefda dig. oproep. 21.15 Pianorecital. 22.20 Gram. ENGELAND, BBC Light Progr., 1500 en 247 m. 12.00 Verz. progr. 13.15 Gevar. progr. 14.15 Gevar. progr. 14.45 Filmprogr. 15.30 Lichte muz. 17.00 Gram. 18.00 Lichte muz. 18.30 Gram. 19.00 Gevar. progr. 19.35 Lichte muz. 20.30 Samenzang. 21.00 Gevar. progr. 22.00 Gevar. muz. 22.40 Gram. NDR/WDR, 309 m. 12.00 Gevar conc. 13.10 Amus. muz. 15.00 Verz. Pfogr. 16.30 Dansmuz. 18.15 Symf. °rk. 18.50 Bariton en piano. 20.00 Gevar. progr. 22.15 Ritm. muz. 23.00 Lichte muz. 0.05 Ork. conc. 1.15-4.30 Gevar. muz. v>n?A^^RIJK 3' 280 en 235 m rette. 17.25 Gram. 18.00 Ork. conc. 19.40 Lichte muz. 20.15 Kamermuz. 22.20 Gram. 23.35 Gram. BRUSSEL, 324 m. 12.00 Gram 12.15 Amus. muz. 12.34 Amus. muz. 13.15 V. d. sold. 14.0Operamuz. 15.45 Gram. 16.45 Gram. 17.15 Gram. 17.52 Gram. 18.30 Godsd. halfuur. 20.00 Amus. muz. 21.30 Gram. 22.15 Gram. 22.50 Gevar. muz. 23.05-24.00 Dansmuz. 484 m. 12.15 Gram. 13.10 Ato- mium-cocktail. 17.35 Gram. 21.3P Gram. 22.10 Gevar. muz. DUITSE TV-PROGR. 12.00-12.45 Intern, borreluurtje. 14.30 -14.55 V. d. kind. 15.00-17.00 Atle- wekwedstr. 18.15-18.45 Wereldten- 19 anstlllin8- 1900 Hier und Heute var rFPlegcl v- d. week. 20.00 Ge var. progr. 2200 pol uUz TV-PROGR. Act 17 an AUctiekwedstr. 16.00 19.00 Film. iglo61"'FeuffllTonStel20n0g0 Journ. 20.35 Literair Froïï' l?lo Film. 22.40 Wereldnws. P °gr' 2120 VLAAMS BEI G. TV-Progr 14.30 Eurovisie: Sportrep. 16.30' v d. kleuters. 16.50 Idem. 17.00 v. d.' vrouw. 19.00 Feuilleton. 19.30 Nws. 20.00 Gevar. progr. 22.00 Viool en pian°' MAANDAG HILVERSUM I, 402 m. VARA: 7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.23 Gram. 8.00 Nws. 8.18 Gram. 9.05 Gym. v. d. vrouw. 9.15 Gram. (9.35-9.40 Wa- terst.). VPRO: 10.00 Caus. 10.05 Mor genwijding. VARA: 10.20 V. d. vrouw. 11.00 Gevar. progr. U-30 Blaaskwint. 12.00 Amus. muz. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 V. h. platteland. 12.38 Gram. 13.00 Nws. 13.15 V. d. Middenstand. 13.20 Amus. muz. 13.45 V. d. vrouw. 14.00 Viool en piano. 14.25 Lichte muz. 14.55 Gram. 15.30 Zestig minuten voor boven de zestig. L30 Volksdansen. 16.45 Gram. 17.30 Orgelspel. 17.50 Mil. comm. 18.00 Nws. en comm. 18.20 Dansmuz. 18.5C Act. 19.00 Gram. 19.15 Muziek-kiosk. 19.45 Re- geringsuitz. 20.00 Nws 20.05 Emani. opera (gr.). (In de pauze: ±20.50 Voordr. 22.10 Caus. 23.00 Nws 23.15-24.00 Toeristische indrukken. HILVERSUM II, 298 m. NCRV: 7.00 Nws. en SOS-ber. 7.10 Gewijde muz. 7.50 Een woord voor de dag. 8.00 Nws. 8.15 Sportber. 8.25 Gram. 9.00 V. d. zieken. 9.35 Gram. 10.00 Gram. 10.15 Theologische etherleer gang. 11.00 Gram. 11.15 Metropole ork. 12.00 Clavecimbelrecital. 12.25 Voor boer en tuinder. 12.30 Land en tuinb.meded. 12.33 Lichte muz. 12.53 Gram. en act. 13.00 Nws. 13.15 Lichte muz. 13.50 Gram. 14.05 School radio. 14.30 Gram. 14.45 V. d. vrouw. 15.15 Politiekapel. 15.40 Gram. 16.30 Blaaskwint 17.15 Lichte muz. 17.40 Beursber. 17.45 Regeringsuitz.: Rijks delen Overzee. 18.00 Orgelconc. 18.30 Sport. 18.40 Vocaal ens. 19.00 Nws. en weerber. 19.10 Gram. 19.15 Muz. caus. 19.35 Caus. 19.50 Gram. 20.00 Radiokrant. 20.20 Orgelconc. 20.50 Klankb. 21.25 Omr. ork. en soliste. 22.10 Gram. 22.15 Muz. por tret. 22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nws. 23.15-24.00 Gram. nl VATIKAANSE RADIO 41.21, 31.10, 25.67 en 196 m. 22.15 Nederlandse uitzending: Vraagge sprek met Pater M. Wouters W.P. over de erfenis van Charles de Foucauld. TELEVISIEPROGR. NTS: 40.00 Journ. en weeroverz. AVRO: 20.20 Meridiaan journ. 21.05 Spaanse en Latijns-Amerikaanse muz. 21.45 Progr. over walvissen en walvisvangst. ENGELAND, BBC Home Service, 330 m. 12.00 Ork. conc. 13.10 Gram. 16.30 Gram. 18.45 Marsmuz. 19-00 Schots ork. en solist. 20.30 Gevar. progr. 22.35 Gram. ENGELAN*D, BBC Light Progr., 1500 en 247 m. 12.00 Gram. 12.30 Nws. en gevar. muz. 13.00 Lichte muz. 15.00 Gevar. muz. 15.45 Lichte muz. 16.45 Gevar. muz. 18.00 Gram. 20.00 Gevar. progr. 20.30 Nws. en lichte muz. 23.30 Nws. en lichte muz. NDR/WDR, 309 m. 12.00 Jazzmuz. 16.00 Ork. conc. 17.45 Lichte muz. 19.20 Klass. muz. 20.25 Der Ehemann vor der Tür, operette. 21.15 Gram. 22.10 Lichte muz. 22.30 Amus. muz. 23.00 Gevar. muz. 0.10 Lichte muz. 1-15-4.20 Gevar. muz. FRANKRIJK 3, 280 en 235 m. 12.05 Ork. cc c. 13.05 G?am 14.30 Negro-spirituals. 15.00 Ork conc. 16.00 Gram. 17.35 Kamermuz 19.10 en 19.55 Gram. 20.00 Ork conc 22.10 Gram. BRUSSEL, 324 m. 12 00 Gram. 12.42 Gram. 13.11 Gram. 15.45 Ka mermuz. 16.02 V. d. zieken. 17.10 Gram. 17.45 Gram. 18.15 Vlaamse liederen. 18.30 V. d. sold. 20.00 Amus. muz. 20.30 Ork. conc. 22.30 Gram. 23.0b V. d. zeelieden. 484 m. 12.00 Gram. 14.00 Madame Butterfly, opera (acte I en III). 15-30 en 16.05 Gram. 16.15 Sopr. en piano. 16.40 Gram. 17.35 en 18.42 Gram 20.05 Gevar. progr. 22.45 Gram. DUITSE TV-PROGR. 17.00 V. d. kind. 17.10 V. d. jeugd. 17.35-18.00 Idem. 19.00-19.30 Hier und Heute. 20.00 Journ. 20.20 Weerber. 20.25 Documentair progr. 21.10 Dis- kussie. 21.50 Wereldtentoonstelling. FRANS BELG. TV-PROGR. 17.30 Wereldtentoonstelling. 19.00 Sport. 19.30 Onbekend. 20.00 Journ. 20.35 Gevar. progr. 22.05 Les grands interprètes. Daarna: Wereldnws. VLAAMS BELG. TV-PROGR. 16.00-17.30 Rendez-vous der Naties. 19.00 V. d. jeugd. 19.30 Nws. 20.15 Documentaire progr. 20.30 Quiz. 21.00 Disneyland. 21.45 Wetensch.- progr, 22.15 TV-rebus. 22.45 Nws. en journ. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiimiiiiiiiiiimtiiiiiiiiiiniiiiim ïijiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiii Over de olifanten zijn hele bibliothe ken geschreven, dit komt ook omdat de Aziatische olifanten al sinds eeuwen door verscheidene volkeren als huisdie ren worden gehouden, d.w.z. als draag- en trekdieren, maar ook als oorlogsma chines (vechtolifanten), als jachtdie- ren (jachtolifanten) en voor nracht en praal (statie-olifanten). Met de slurf, die uiterst gevoelig is en veel zintuigen bevat, doet de olifant letterlijk alles; hij eet en drinkt ermee (het water wordt in de mond gespoten), hjj reinigt en baadt en bepoedert (met zand en slik tegen steekvliegen) zich ermee en hij draagt er zware lasten mee. Het ergste wat een olifant kan overkomen is een ernstige gewonde slurf; meestal leidt dit tot de dood, tengevol ge van honger en dorst, lezen wij in „BUjdorp Geluiden". Olifanten bezitten in elke kaakhelft maar één kies, maar dat is er dan ook ééntje. Als die versleten is, wordt hij er uit gewenteld door de opvolger, die er achter zit. Dit kan zes keer gebeu ren en dan is het afgelopen. De verwis seling geschiedt ongeveer om de tien jaar en derhalve kan een olifant 60-70 jaar worden. De bullen (mannetjes) kunnen zeer grote slagtanden krijgen, die wel 20-30 kg kunnen wegen, maar toch nog maar klein zijn vergeleken bij die der Afrikanen, die 70-75 kg per stuk kunnen wegen. De koeien (vrouwtjes) krijgen maar heel kleine stoottanden. In Birma en Siam en ook op Ceylon vindt men veel werkolifanten. Zjj zijn het b.v. die het beroemde teakhout uit de bossen naar de rivieren dragen en slepen; zonder hun hulp hadden veel houtaankapmaatschapppen nimmer kunnen bestaan. Sedert enige tientallen jaren is men in de Congo onder Engel se en Belgische leiding bezig ook Afri kaanse olifanten als werkdieren af te richten. Groep olifanten in de wildernis. De bekende filmspeler Sabu als „Elephant boy". Hoor, het jolig gansje Fietje zmpt een overmoedig liedje. En ze trippelt op haar teentjes trnar de snaterende eendjes: Tireliretirelet. Eendjes hebben altijd pret!" „Stil" roept Moeder, „stil toch Fietje. Wat een eigenaardig liedje! Kind, hoe kom je aan die kuren? Denk nou toch eens aan de buren. Kom onmiddellijk weerom!" „Jip" roept Fietje, „dideldom." En ze doet een jolig stapje en dan geeft ze voor een grapje aan haar beide kleine zusjes, snaterende ganzekusjes. „O", roept Fietje, „tirelet! Kinderen, ik heb zo'n pret!" „Stil roept Pa. „Dat eendeliedje wil ik niet meer horen Fietje. Eendjes hebben geen manieren. Duister niet meer naar die dieren!" „Jip" roept Fietje, „tirelet. Maar tóch heb ik reuze pret!" VERA WITTE Bertus w-as 'n vrolijke boer. Hij had wel reden om vrolijk te zijn, want behalve 'n lieve gezellige vrouw en 'n mooie, grote boerderij, had hij ook nog een trouwe hond, die Barend de buldog heette. Boer Bertus hield veel van zijn hond. Maar Barend hield ook veel van zijn baas. Alleen, er was één ding, en daar was Barend ver schrikkelijk jaloers op. Elke avond als de boer klaar was met zijn werk, ging hij in een gemakkelijke stoel zitten en koos een dikke sigaar uit 't kistje dat op de schoorsteen stond. Dan keek Barend de blauwe rookkringeltjes na en hij snuffelde: wat 'n heerlijke lucht. Ik wou dat ik ook 'ns 'n sigaar mocht roken. Waarom de boer eigenlijk wel en ik niet? Op 'n nacht, toen alle mensen op de boerderij sliepen, kon Barend het niet langer uithouden, maar sloop uit zijn mand, de huiskamer binnen. Voorzich tig haalde hij 'n sigaar uit 't kistje, ging er gemakkelijk bij zitten en begon te roken: péhpéhDat viel zo voor de eerste keer niet mee. Barend moest 'n beetje kuchen en proesten. Maar hij dacht 't is tóch lekker. Ik moet er alleen nog aan wennen. De volgende avond nam boer Bertus het kistje van de schoorsteen en telde: ééntwee... drievier!" He, zei hij tegen zijn vrouw, ik dacht dat ik gisteren nog vijf sigaren had. Heb jij soms visite gehad? Ik niet, zei de boerin. Maar Barend de buldog zei niets. Hij dacht: 't is maar goed dat ik 't peuk je en de as netjes in de vuilnisemmer heb gedaan Nu komen ze 't nooit te weten. En diezelfde nacht rookte Ba rend nóg 'n sigaar op. Dat smaakte al veel beter. Nou, dat gaf me dé volgen de avond 'n opwinding, want de boer was erg zuinig op zijn sigaren. Hij dacht: gisteren waren er vier sigaren en ik heb er eentje opgerookt. Dus moe ten er nu nog drie liggen. Maar niks hoor, 't waren er maar twee. Vrouw, zei boer Bertus, wie is er vandaag op visite geweest? Tante Marie, zei de boerin, waarom vraag je dat zo? Heeft (Slot). Een hoofdvereiste is intussen, dat er in dat struikgewas hier en daar enige hoge bomen staan, die hem tot nachtleger dienen. In de binnenlanden van Ceylon zijn soms honderden pauwen bijeen. De aanblik, die zulk een menigte pau wen oplevert, moet prachtig zijn, vooral als de vogels op de hoge bomen zijn gezeten. De lange, stralende slepen flon keren dan in hun kleurenpracht tus sen het groen der boomkronen door; nu eens hangen zij diep naar beneden, dan weer zijn ze wijd uitgespreid en doen zich voor als wonderschone, reus achtige bloementrossen der tropische bomen. De pauw gebruikt zowel dierlijk als plantaardig voedsel en eet alles wat ook onze kippen eten. Somtijds valt hij ook sterkere dieren aan, voornamelijk klei ne slangen, die hij, waar hij ze ook ontmoet, onmiddellijk doodt en dikwijls ook verslindt. Op het hoendererf is de pauw veelal een twistzoekend persona ge en door zijn lawaai tijdens de nacht is hij een lastige buurman. Hij beant woordt inderdaad aan zijn karakter, daa hij als zinnebeeld geldt van koele hoo- vaardij. tante Marie een sigaar gerookt? vroeg de boer boos. Haha, lachte de boerin. Wat bedoel je toch? Ik bedoel, zei boer Bertus, dat er 'n sigaar uit mijn kistje verdwenen is. Gunst, zei de boerin, hoe kan dat nou. Een sigaar kan toch niet weglopen? De volgende nacht haalde hij de laatste sigaar van de boer uit 't kist je en rookte hem heerlijk op. De men sen komen 't nooit te weten zei hij te gen zichzelf. Ik zet dadelijk 't raam op 'n kier zodat de rook naar buiten kan trekken en de as en 't peukje ruim ik netjes op. Zo gebeurde het, dat de boer de volgende avond geen sigaar had. Dat vond hij heel erg. want zo lang hij getrouwd was, had hij nog elke avond een sigaar gerookt. En dat hij niet wist wie zijn sigaren weghaalde, dat vond hij nog het allerergste van het hele geval. De boerin had Karei de knecht gauw naar 't dorp gestuurd om een nieuw kistje te halen. Maar de boer had deze avond geen trek meer in 'n sigaar. Hij zette 't kistje op de schoorsteen en ging naar bed. Ziezo, dacht Barend de buldog, ik kan weer vooruit. Hij ging in de gemakkelij ke stoel van boer Bertus zitten, stak een sigaar op en blies 'n grote wolk de kamer door. Maar wie Icwam daar op 't puntje van haar blote tenen de trap af? 't Was de boerin. Ze dacht: ik zal dat nieuwe kistje met sigaren 'ns in de gaten houden. En ja hoor, daar zag ze Barend de buldog zitten. Ze schreeuwde zo hard ze maar kon: Man, man! Ik heb de sigarendief gevonden! De boer werd boos wakker. Wat is er? bromde hij. Moet je me nu nog wak ker maken ook? Maar toen hij Barend de buldog daar zag zitten, sloeg hij met zjjn vuist op de tafel en de thee kopjes in de kast rinkelden ervan. Wat zijn dat voor manieren, aap van 'n hond? riep hfl boos. Ik vind ze zo lekker, zei Barend bibberend. Ik dacht: waarom u wel en ik nooit! Aha, schreeuwde de boer, dat zal ik je vertellen. Wie hard werkt mag 's avonds gerust een sigaar roken. Doe jij morgen het werk op de boerderij maar 'ns. Dan krijg )e mor genavond 'n sigaar met 'n gouden bandje erom van mij! Barend begon te janken. Hij kroop weg onder de leunstoel en zei: dat kan ik niet. De volgende morgen, toen de boer aan het ontbijten was, ging Barend naast zijn stoel staan, legde zijn kop op zijn knie en zei: „Basis, t>ent u alstublieft niet boos meer op me. Ik zal nooit meer zo jaloers zijn!" Barend keek de boer zo smekend aan, dat HU helemaal weer vrolijk werd. Hg nep: goed, dan praten we nergens meer over! LEA SMULDERS In het midden van Frankrijk ligt op een afstand van 21 km van Parijs aan de oever van de Mame het plaatsje Champs, dat zich in niets zou onderschei den van honderden andere Franse pro vincieplaatsjes, ware het niet dat zich hier een bijzonder fraai kasteeltje be vindt. De geschiedenis van het kasteel gaat terug tot het begin van de 18e eeuw toen het bewoond werd door een zekere Charles Renouard, schatmeester van het Koninklijke Leger onder Lo- dewijk X3V. Na de dood van Renouard bleef het kasteel enkele jaren leeg staan tot het in 1703 werd gekocht door Pois- son de Bourvalais, die het geheel liet verbouwen en het ging bewonen. De ze persoon was een zonderling heer schap, die zijn loopbaan als lakei was begonnen en vele heren had gediend. Na nog enige tijd het beroep van de deurwaarder en jagermeester te hebben uitgeoefend weet hij zich een plaats te veroveren in de rangen van de leve ranciers aan het leger. Het gaat hem naar den vleze en na verloop vein een tiental jaren mag hij zich de eigenaar van een aardig kapitaaltje noemen. Hij koopt het kasteel van Champs, want zijn vrouw is uit Champs geboor tig! Mevrouw Poisson heeft haar hele jeugd in deze plaats gesleten en werkte als dienstbode bij vele notabelen. Maar in het kasteel kwam zij niet, want daw nam men alleen dienstpersoneel uit Pa rijs aanWelk een triomf hier nu als bevelen uitdelende meesteres door de zalen te kunnen gaan!Het is bij aankoop van het kasteel van Champs, dat Pois son het achtervoegsel de Bourvalais aan zjjn naam verbindt, iets wat in die tijd vrjj gemakkelijk ging. Prinselijke ont vangsten worden in het kasteel gege ven, schotels vol wildbraad worden op gediend en de wijn vloeit er in stromen. In 1716 barst de bom. Poisson wordt beticht van knoeierijen bij zjjn leveran ties aan het leger en opgeborgen in de gevangenis Bastille. Na een jaar wordt hij -vrijgelaten, maar zijn huis in Parijs en het kasteel van Champs worden ver beurd verklaard. Hij overleeft deze slag maar enkele jaren. Na zijn dood komt het kasteel aan de wispelturige Mme de Pompadour, die het geheel opnieuw laat stofferen en veranderen. Zij heeft echter spoedig genoeg van het kasteel en daarna gaat het kasteel van hand tot hand tot het in 1935 aan de Franse Staat ten geschenke wordt aangeboden. Het wordt nu gebruikt voor regeringsrecepties en als verblijfplaats voor hooggeplaatste buitenlandse gas ten.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1958 | | pagina 13