Fransen morgen naar de stembus GAULLE is zeker van het voor zijn grondwet Nationale oppositie heeft vele steekhoudende beswaren Ja Het alternatief van chaos en burgeroorlog Opkomst van de Algerijnse kiezers tamelijk groot Kou ASPRO BLOEDARMOEDE (II) Voor Frankrijk geen keus Ondanks vrees voor vergeldingsmaat regelen van rebellen Brandkast uit villa te Katwijk gestolen 6 T>T> Gehele leiding van Oostduits bedrijf REFERENDUM BEGONNEN ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1958 kWROESJTSJÈV(OVEB DE GAULLE V SS ,HFT PLAN VOOR DE DICTATUUR VAN EEN MAN--- -HEEFT HET VESTIGEN rVAN EEN RE6IME - -VAN TERktruR,., .---EN WRAAKNEMING TEN DOEL." Kolonel L. F. G. Potjes plotseling overleden Tijdens welkom op de ouderdag neemt de vlucht 2 'aspro'1 .-en fit! Iemand kan zonder direct gevaar voor zijn de helft van zijn bloed verliezen - mits dit geleidelijk geschiedt leven Tegen inbreker drie jaar geëist PAGLNa 7 BOEL GANIN P^OLOTOV (NADRUK VERBODEN) Tijdens een ouderdag van het regi ment genietroepen, die in de Lunetten- kazerne te Vught werd gehouden, is de commandant van het depot-genietroe- 3en de kolonel L. F. C. Potjes plotse- ing overleden. De commandant die voor het front van de troepen juist een welkomstwoord tot de ouders was be gonnen, werd onwel, zakte ineen en overleed enkele ogenblikken later. Hij was verscheidene jaren voorzitter van A.R.K.O. en maakte deel uit van de Krijgsraad te velde Zuid. De kolonel was zestig jaar. Charles de Gaulle, premier van Frankrijk, ziet men hier een me nigte toespreken te Abidjan, een stad aan de Ivoorkust. De generaal heejt onlangs een reis gemaakt door de Franse gebieden in Afrika waarbij hij de mensen aanspoorde om in het komende referendum de nieuwe grondwet goed te keuren. Een historische dag in de geschie denis van Frankrijk. (Van onze Parijse correspondent) Zoals reeds herhaaldelijk in het licht gesteld, geldt het als vaststaand, dat bjj het aanstaande referen dum over de nieuwe grondwet de oppositie een vrij zware nederlaag te incasseren zal krijgen; wat er na aftrek van het communistische deel, als „nationale" op positie overblijft, zelfs een zeer zware. Het is evenwel geen reden om de door deze oppositie aangevoerde ar gumenten te verwaarlozen, te meer waar ook tal van voorstemmers op grond van deze argumenten vooraf aanzienlijke aarzeling te overwinnen zullen hebben ge had, om het grote woord „gewetensconflict" maar ach terwege te laten. Bedoelde argumenten zijn te verdelen in extrinsieke en intrinsieke. Tot de extrinsieke behoort vooral het argument, dat het referendum plaats heeft onder om standigheden die de term „afpersing" zouden wettigen. Het mandaat dat De Gaulle van de Nationale Verga dering heeft ontvangen tot het opstellen van een nieu we grondwet, zo heet het, heeft hij slechts gekregen, omdat de opstandelingen van Algiers Frankrijk be dreigden met geweld en burgeroorlog. Het opstellen van een nieuwe grondwet, die nodig was, had de taak behoren te zijn van een vrij en regelmatig gekozen „constituante". Aan het referendum ligt dus een „vi- tium originis" ten grondslag. Bovendien: heeft De Gaulle niet verklaard, dat, wijzen de kiezers zijn grond wet af, hij onmiddellijk de staatszaken weer de rug zal toekeren en zijn bestaan van ambteloos burger te Colombey-les-Deux Eglises zal hervatten? Hetgeen op zich natuurlijk mag heten; maar daarachter wordt de natie weer voorgehouden, dat dit „heenzenden" van De Gaulle onverbiddelijk het aantreden van de kolonels zal betekenen, chaos en burgeroorlog. Weer dezelfde afpersing derhalve, zich herhalend voor het referen dum zelf. Een der eerste plichten van de rege ring-De Gaulle zou geweest zijn, zo heet het, om het referendum van deze pressie te vrijwaren en daartoe de ver eiste maatregelen te treffen tegen de lieden die deze pressie uitoefenen. Zo ook De Gaulle zich daartoe niet bij machte heeft gevoeld, dan is ook dat voldoende reden om hem het vertrou wen der democratisch gezinde natie te onthouden. Men mag zich natuurlijk afvragen, hoevelen van de aldus ar gumenterende opposanten inderdaad be reid zouden zijn om, tegenstemmend, koelbloedig het risico van een burger oorlog als een geringer kwaad te aan vaarden. Doordat de overwinning van de jastemmers ruimschoots verzekerd lijkt, lijkt het risico voorlopig afwezig. Menig Fransman zal overigens „ja" doen stemmen de overweging, dat het noodzakelijk is generaal De Gaulle's onder zo aanvechtbare voorwaarden totstandgekomen positie door een mas sale volksuitspraak te bevestigen en le gaal volkomen buiten geding te stellen, .iuist teneinde het hem mogelijk te ma ken de wil van de natie ook te kunnen opleggen aan Algiers. Het referendum heet voorts voor de oppositie verwerpelijk, omdat het meer heeft van een piebisciet ten gunste van De Gaulle zelf en diens persoonlijke machtsuitoefening. En de grondwet zelf heet gemaakt door De Gaulle en voor De Gaulle. Daar steekt onloochenbaar een goed stuk waarheid in, te meer, waar blijkens gedragingen en uitlatingen van De Gaulle zelf en van zijn entourage, het ,als vanzelfsprekend schijnt te moeten worden beschouwd, dat De Gaulle de eerste president zal zijn van de nieuwe republiek. Maar hier mede zijn wij dan ook aanbeland op het punt, waarop die bepalin gen van de ontwerpconstitutie aan dacht verdienen, waarin de staats inrichting en het functioneren van de hoogste gezagsorganen worden vast gelegd en waaraan ook de oppositie haar intrinsieke argumenten ontleent. De belangrijkste omstreden hervor mingen, die volgens linkse oppo santen een onduldbare „diminutio capitis" inhouden van de macht der volksvertegenwoordiging, die „soeverein' de uitsluitende draagster der soevereini teit had behoren te blijven, zijn waar schijnlijk wel de volgende. Er bij zij op gemerkt, dat zij ten dele reeds in enigs zins andere versie vervat waren in de grondwetswijzigingen, respectievelijk door de regeringen Gaillard en Pflim- lin aan de orde gesteld en door het parlement aanvaard. 1) Inkorting van de normale zittings perioden van het parlement Natio nale Vergadering en Senaat tot ma ximaal vijf en een halve maand, ter wijl tevens een beduidende beperking P'aats heeft van de materie, die voor werp zal moeten zijn van wetgeving: mm of meer nog slechts de grote lijnen en de grote zaken. Hetgeen in ieder p™ tQt gelukkig gevolg zal kunnen hebben, dat er zich minder demagogie en minder behartiging van individuele of partp-verkiezingsbelangen in het parlement zullen voordoen. 2) Hoewel de regering verantwoorde lijk blijft tegenover het parlement en in het bijzonder tegenover de Natio nale Vergadering, waarvan zij het ver trouwen moet hebben, is het de Natio nale Vergadering toch veel moeilijker gemaakt om een regering omver te werpen. Zij zal dit voortaan nog slechts kunnen doen ook wanneer de regering de kwestie van vertrouwen stelt door met de absolute meerderheid van het aantal leden, dat de Kamer telt, een motie van wantrouwen aan te nemen. Daarbij worden alleen „geteld" de voor de motie uitgebrachte stemmen, hetgeen betekent, dat de onthoudingen ten goede van de regering komen. Waarbp nog verdient aangetekend, dat de parlementariërs voortaan hun stem nog slechts persoonlij'- zullen kunnen uitbrengen, behoudens in zeer bijzon dere gevallen, maar ook dan zal het de parlementariërs nog slechts zijn toege staan om, behalve hun eigen stem, per procuratie de stem uit te brengen van één collega. Deze bepaling is uiteraard gericht tegen het absenteïsme, dat on gehoorde proporties had aangenomen en geregeld het schandaal te zien gaf, dat bij belangrijke stemmingen slechts en kele tientallen afgevaardigden aanwe zig waren en niettemin tegen de zes honderd stemmen werden u tgebracht; men heeft het beleefd, dat zelfs de kamerbewaarders met stembriefjes ma nipuleerden: bij procuratie. 3) Een bepaling, die in het parle mentaire milieu op wijdverbreide hef tige tegenstand is gestuit, maar waar aan generaal de Gaulle persoonlek mordicus heeft vastgehouden, zal het voortaan onmogelijk maken, dat een parlementariër tegelijkertijd een minis teriële functie bekleedt. Het parlementslid dat een ministe riële functie aanvaardt. raakt daardoor ipso facto zijn parlements zetel kwflt en zal hem eerst terug kunnen vinden bij de volgende ver kiezingen. Van dit novum is te ver wachten, dat het eveneens machtig zal bijdragen tot bevordering van de regeringsstabiliteit. Maar het maakt uiteraard voor Frankrjjks beroepspo litici de politieke carrière minder „interessant" en, zo hebben zij er te gen aangevoerd, het geeft te vre zen, dat de meest begaafden er zich nu van zullen afwenden; kwaliteit van parlement zowel als van regering zal eronder lijden. Door het publiek is de ze kritiek nogal hypocriet gevonden en ongeloofwaardig. In de ogen van generaal De Gaulle is de bepaling echter mede een logisch en dwingend uitvloeisel van een der grote beginse len, die zijn grondwetgevende arbeid geïnspireerd hebben: de geboden strikte scheiding tussen de uitvoeren de ep de wetgevende macht. 4) De president der vijfde republiek zal de „eerste minister", geheten rege ringschef, „benoemen", terwijl de pre sident der vierde republiek de „voor zitter van de ministerraad" slechts „aanwees", die daarna, om benoemd te worden en met zijn ministerie in functie te kunnen treden, de investituur van de Nationale Vergadering behoef de. De nieuwe grondwet laat het toe, dat de door de president benoemde „eerste minister" met zijn ministerie rechtens onmiddellijk aan het regeren kan gaan, desnoods enige tijd zon der zich aan de Nationale Vergadering te hebben voorgesteld. Hij ontleent zijn bevoegdheid rechtstreeks aan het ge zag van de president der republiek. Het zijn voornamelijk deze de presi dent toegekende benoemingsmacht te zamen met de hem toegekende be voegdheid om, na raadpleging van de eerste minister en van de voorzitters dér beide kamers, de Nationale Ver gadering te ontbinden zonder enige verdere specificatie van voorwaarden die zijn rol van „arbiter, het re gelmatig functioneren van de gezags organen verzekerend" tot een reali teit moeten maken. Zullen zij het in derdaad ook kunnen doen? Niet al leen verklaarde politieke tegenstan ders van de nieuwe grondwet, doch ook gezaghebbende specialisten van het constitutioneel recht zien in deze twee presidentiële bevoegdheden een mogelijke bron van ernstige con flicten. Voor het uitvoeren van welke politieke wil zal de „eerste minister" benoemd worden, voor die van de Nationale Vergadering of voor die van de president? Onzinnig is de vraag ze ker niet, al lijkt het moeilijk denk baar, dat de president een „eerste mi. nister" zou benoemen zonder zich er eerst van vergewist te hebben, dat de man, zoal niet een uitgesproken meerderheid vóór, toch ook niet een uitgesproken meerderheid tegen zou hebben in de Nationale Vergadering van wie hij tenslotte het „ver trouwen" moet hebben, zij het in de zeer gemitigeerde vorm als boven uiteengezet. Van het recht om de Na tionale Vergadering te ontbinden en nieuwe verkiezingen uit te schrijven zal de president uiteraard ook wel geen wild gebruik willen maken. Naar geopperd is- op z'n vroegst pas bij een tweede, en dan nog onop losbaar lijkende regeringscrisis. Of de in de nieuwe grondwet voor ziene verdeling van de macht tus sen president, regering en Natio nale Vergadering inderdaad de basis egt voor een vlot en glad functioneren van een gecombineerd gezagsapparaat zal voornamelijk afhangen van de vraag, of in grote lijn de politieke inzichten van de Nationale Vergadering overeen komen met die van de president. Is deze overeenstemming er niet en is de president een sterke persoonlijkheid, be reid mogelijkheden, die de grondwet hem aan de hand doet voor het door zetten van zijn wil, ten volle uit te bui ten, dan zal men inderdaad een situatie hebben, zwanger van conflict. En wan neer, in een uitgebroken en ten einde toe uitgevochten conflict, na kar merontbinding en nieuwe verkiezingen de uitspraak van het kiezerscorps de president desavoueert, dan heeft, zo is opgemerkt, de vijfde republiek niet meer te maken met een banale rege ringscrisis, maar met een presidentscri sis. De kans op het verkrijgen van een dusdanige conflictsituatie zien de criti ci dan nog daardoor vergroot, dat ae president de gekozene zal zijn van een omvangrijk corps „grote kiezers waarin het landelijke element verre de boven toon zal voeren over het stedelijke en aat krachtens zijn samenstelling derhalve van veel behoudender ofwel "r®actl°* nairder" gezindheid zal zijn dan het al gemeen kiezerscorps, dat de Nationale Vergadering kiest. Tot op ST°fe hoogte is dit corps van presidentiële kiezers bovendien hetzelfde corps, dat de Se naat kiest thans nog Raad dei Repu bliek die eveneens traditioneel van veel behoudender gezindheid is dan de Nat. Vergadering en die in de nieuwe grondwet zijn mede-wetgevende rol be duidend versterkt ziet en zijn voorzit ter gepromoveerd, in de plaats van de voorzitter der Nat. Vergadering, tot plaatsvervangend president der repu bliek, tweede personage derhalve van de staat. Het nieuwe regiem is door de linkse oppositie dan ook wel gedoodverfd als: presidentieel-senatoriaal. Dit is natuur lijk overdreven. Dat het van „reactio naire" tendens is, is moeilijker betwist baar. In ieder geval is de naar de Verenig de Staten, Groot-Brittannië en West- Duitsland gedane verwijzing zeer frap pant. Alle werkelijke politieke macht, met inbegrip van de ganse executieve, komt daar rechtstreeks voort uit de bij algemene verkiezingen geuite volkswil. Het zijn tenslotte de overwinnende par tijleiders, die krachtens hun partij-over winning de macht in handen nemen. Dit, aldus heet het, is modern en zo zou het in Frankrijk ook behoren te wezen. Door Frankrjjks hopeloos versplinterde en labiele partijwezen kan dat in Frankrijk evenwel niet, althans niet op enigszins efficiënte wijze. Vandaar dat eveneens „links" denkende personages erin menen te moeten berusten, dat Frankrijk buiten en boven de partijen, die niettemin de werkelijke uitdrukking van de volkswil belichamen, een presi dent-arbiter gaat krijgen, in staat naar men wil aannemen tot het ne men en doen uitvoeren van beslissin gen, tot het „forceren" van een poli tiek, waartoe de Volksvertegenwoordi ging uit eigen kracht niet kan beslissen. De eerste president-arbiter zal onge twijfeld De Gaulle zijn. „De grondwet is voor hem en door hem gemaakt," al dus dan ook de oppositie. „De politiek, die hij zal „forceren?", die, welke le ger en „reactionairen" hem voorschrij ven. En de volksvertegenwoordiging heeft zich daarbij maar „braaf te hou den." Waarmee wij terug zijn op het punt van uitgang van deze beschouwin gen rond de grondwet voor de vijfde Franse Republiek sinds de revolutie van 1789 de zeventiende grondwet die Frankrijk gaat verslijten. Binnen hoe veel tijd? De gehele directie en de technische staf van een van de grootste particu liere ondernemeingen in oost-Duitsland zijn met hun gezinnen naar West-Duits- land gevlucht, zo is gisteren volgens D.P.A. door autoriteiten voor de vluch telingenzorg in West-Berlijn bekend ge maakt. De onderneming is die van Walter Hunger. Zij vervaardigt in hoofdzaak op leggers met hydraulische uitrusting voor de uitvoer naar 15 landen. Het bedrijf heeft 750 man personeel. De uitgeweken directeur Walter Hun ger heeft verklaard, dat hij vorig jaar gedwongen werd een staatskrediet van 31 procent van het kapitaal van de fir ma te aanvaarden en dat dit de eerste maatregel was om de zaak te naasten. Het referendum over de door gene raal De Gaulle voorgestelde grondwet is gisteren in Algerije begonnen, aldus meldt Reuter. Volgens United Press International is de opkomst van de Al gerijnse kiezers groot, ondanks het feit, dat de Algerijnse rebellen-organisatie en de „Algerijnse regering" in Cairo tot een boycot van het plebisciet hebben opgeroepen. Een correspondent van Reuter meldt uit Tizi Ouzou, waar de stembureaus eveneens gisteren open gingen, dat hij een bezoek heeft gebracht aan het dorp Djemaa Saharidg. Vier uur na de ope ning van het stemlokaal hadden in dit 4.800 inwoners tellende dorp vier per sonen, drie Mohammedanen en een Europeaan, hun stem uitgebracht. De blanke bevolking bestaat uit enkele mis sionarissen en nonnen en een leken- onderwijskracht. Twee van drie Mo hammedanen, die hun oordeel hadden gegeven over het ontwerp-grondwet, bleven voor het stembureau zitten. Vol gens een Franse officier durfden zij niet weg te gaan, omdat zij tegen de instruc tie van de F.L.N., de militante nationa listische organisatie, in hun stem had den uitgebracht. Volgens die officier zou tachtig procent van de bevolking van het in Kabylië liggende dorp voor de grondwet willen stemmen, maar zü vrezen vergeldingsmaatregelen van de F.L.N. Op vele plaatsen in het oosten van Algerije zijn groepen nomaden don derdag reeds naar de omgeving van de stembureaus gegaan om te voorkomen, dat de opstandelingen hen op weg naar de bureaus zouden aanvallen. Zij brach ten de nacht bij de bureaus door. Bij een stemlokaal kampeerden vier honderd mannen en vrouwen, die on middellijk nadat het bureau geopend was, hun stem gingen uitbrengen. Ver scheidene vooraanstaande Mohamme danen hebben er te Philippeville en Constantine, waar morgen gestemd zal worden, bij de bevolking op aangedron gen voor de grondwet te stemmen. Er waren in Kabylië, waar gisteren ge stemd werd, 410 stembussen. Advertentie Wacht niet tot Uw hoofd of keel gaat dichtzitten. Neem onmiddellijk 'ASPRO' en U voelt zich opknappen Miljoenen mensen over de hele wereld ondervinden het dagelijks. Ook zenuwpijn, reumatische aandoeningen en gevoel van rillerigheid verdwijnen snel door 'ASPRO' Mis niets van Uw levensvreugde Voel U prettiger, opgewekter door 'ASPRO'. 'ASPRO' irriteert Uw maag niet Houd het altijd bij de hand Luister naar ons programma HERHALING OP VERZOEK' over Radio Luxemburg 208 m.) iedere zondagmorgen 10.45 (Van onze medische medewerker) e oorzaken van bloedarmoede zijn zozeer uiteenlo pend, dat wij om inzicht hierin te krijgen beter van „een" bloedarmoe de dan van bloedarmoe de in het algemeen zou den kunnen spreken. Het is niet moeilijk in te zien dat een tekort aan iets, met name aan bloed, kan ontstaan zowel door onvoldoende produktie als door te sterke afbraak of door verlies naar bu'ten (bloeding). De aanmaak van witte en rode bloed cellen geschiedt in het rode beenmerg, de afbraak voornamelijk in lever en milt. In het rode beenmerg ontstaan de jonge bloedcellen door deling uit de moedercellen, van hier zwermen zij uit door het gehele lichaam. Bij ;en volwassene worden er enkele miljar den per dag gevormd. U hebt mis schien wel eens opgemerkt als de sL- ger een bot doorhakt, dat de platte beenderen (borstbeen, heupbeen, schouderblad, wervels enz.) rood merg en de pijpbëenderen geelgrijs merg hebben. Na de geboorte worden geen bloedcellen meer gemaakt in de pijpbeenderen, het oorspronkelijke ro de merg wordt daar vervangen door vet. Het zogenaamde voedzame merg- pijpje dat wel eens voor de soep wordt gebruikt, is voedzaam omdat het merg bijna geheel uit vet bestaat: bij zondere voor de gezondheid belang rijke stoffen komen er evenwel niet in voor. Bouillon van vlees is derhalve een uitgelezener en lichter verteerbaar voedingsmiddel, zij het dan minder goedkoop. Na ruim 100 dagen worden de rode bloedlichaampjes afgebroken in milt en lever; de lever maakt er gal van die nog een nuttige functie heeft bij de vertering van de voedingsvetten. Het ijzer dat bij de afbraak vrij komt wordt in het beenmerg opnieuw ge bruikt. Er gaat slechts weinig verlo ren, zodat een ijzertekort betrekkelijk zelden optreedt. Bij sommige ziekten wordt het bloed voortijdig afgebroken. Dit kan aange boren maar ook een gevolg zijn van middellijk toegepaste bloedtransfusie zal de afloop fataal zijn, omdat het lichaam niet in staat is zich zo snel aan te passen. Simpel gezegd: de over gang is te groot. Bij een gezond mens kan zonder be zwaar een halve liter bloed snel wor den afgenomen, zoals gebeurt bij het geven van bloed voor een bloedtrans fusie. Na luttele maanden is het bloed weer geheel op peil zodat eventueel een half jaar later zonder bezwaar we derom bloed kan worden gegeven. infecties, vooral malaria is er berucht om. In ons land komt deze ziekte wei nig meer voor maar in de tropen zeer veelvuldig. Het is nog steeds de ziekte waaraan de meeste mensen lijden. Iemand kan zonder direct gevaat voor het leven de helft van zijn bloed verliezen als dit geleidelijk geschiedt. Wij zien dit in de praktijk wel eens bij mensen die herhaaldelijk, soms ongemerkt, kleine beetjes bloed verliezen. Hij zal zich dan niet gezond voelen, maar omdat het lichaam zicb in zekere mate kan aanpassen, is er geen direct levensgevaar. De klachten van moeheid, lusteloosheid, licht in het hoofd en kortademigheid zijn ge makkelijk te begrijpen. Te weinig ro de bloedkleurstof betekent immers te weinig mogelijkheid om de voor alle weefsels onmisbare zuurstof te ver voeren met als gevolg een onvoldoen de functioneren van alle organen. Geheel anders is het gesteld met iemand die plotseling de helft van zijn bloed zou kwijt raken, bijvoorbeeld bij een verkeersongeval. Het leven wordt dan wel ernstig bedreigd en zonder on- Voor het bouwen van een huis of een onderdeel ervan heeft men aller hande bouwmaterialen en verschillen de werklieden nodig. Voor het mense lijk lichaam als geheel maar ook voor de kleine bloedlichaampjes geldt dit evenzeer. Van de stoffen die nodig zijn voor de vorming van een rood bloed lichaampje kennen wij de meeste: on der meer ijzer en een bepaald eiwit molecule voor de vorming van de ro de bloedkleurstof, het hemoglobine. De werklieden bij het bouwen van een huis kunnen wij vergelijken met de factoren die nodig blijken te zijn om de aanwezige grondstoffen op te bouwen tot een rood bloedlichaampje met een normale hoeveelheid kleur stof, zonder dat zij zelf een deel wor den van het rode bloedlichaampje. Dit laatste is het meest ingewikkelde deel van het bouwproces: de mens is ech ter niet tevreden met te weten dat iets gebeurt, hij wil ook weten hoe en waarom. Daarom volgende week ten slotte nog over de medicamenteuze behandeling (ijzer, lever, vitamine) van de verschillende soorten bloed armoede. St. Als De Gaulle morgen geen klin kende overwinning behaalt bij het re ferendum over de grondwet van de vijfde republiek, zou dit de meest sen sationele verrassing zijn op het stuk van politieke voorspellingen sinds bij de Amerikaanse presidentsverkiezin gen van 1948 Dewey door Truman verslagen werd. We mogen dus wel veronderstellen, dat de nieuwe Franse constitutie er door komt en dat aan de tegenwoordige Franse premier de gelegenheid geboden zal worden om zijn politieke denkbeelden nader uit te werken en in praktijk te brengen. Of een bewind van De Gaulle onder alle omstandigheden het meest idea e regime zou zijn, dat men zich voor Frankrijk zou kunnen denken, is be paald dubieus. Maar dat is niet de kwestie. In de gegeven situatie kun nen de Fransen slechts redding ver wachten van de voortzetting van het bewind dat op 1 juni gevestigd werd, een bewind dat het produkt was van de grootste crisis die de moderne Franse democratie ooit beleefd heeft. De traditionele democratische krach ten bleken in de bewogen meidagen niet bij machte het oude systeem voor de ondergang te sparen, en de presi dent van de vierde republiek zag zien tenslotte genoodzaakt een beroep te doen op De Gaulle. Is het nog maar vier en een halve maand geleden dat de Algerijnse op stand uitbrak, die binnen enkele we ken zou culmineren in een staatkun dige omwenteling zonder weerga? De „revolutie" van 13 mei lijkt al weer zo ver achter ons te liggen, en De Gaulle wist zijn bewind zo spoedig en zo effectief te stabiliseren dat we haast zouden vergeten hoe Frankrijk kort geleden nog aan de rand van een burgeroorlog stond. Vurige de mocraten in en buiten Frankrijk heb ben zich indertijd grote zorgen ge maakt over een Gaullistisch regime. Men kende de generaal als een man met uitgesproken autoritaire ambities en vele van zijn na-oorlogse uitlatin gen gaven te vrezen dat de meest es sentiële democratische vrijheden bij hem niet in goede handen zouden zijn. Maar De Gaulle heeft zich van zijn beste zijde laten zien, en hij heeft zich in de afgelopen maanden een wijzer staatsman getoond dan zijn critici ooit hadden kunnen dromen, terwijl nie mand minder dan Adenauer zijn ver trouwen durfde uitspreken in de Euro pese gezindheid van de Franse pre mier. Dit alles betekent niet, dat de Fran sen en hun Europese broeders nu plot seling alle twijfels aan de wijsheid van De Gaulle's beleid kunnen laten varen. In hoeverre de Franse staats man mee zal werken aan de Europese eenwording, moet nog blijken, en te gen de nieuwe Franse grondwet zijn vele steekhoudende bezwaren in te brengen, zoals onze Parijse corres pondent elders in dit nummer uitvoe rig aantoontIn de nieuwe opzet is het gevaar voor een regeringscrisis verminderd, maar het risico van een presidentscrisis is des te groter. Men kan zich ook afvragen wat er van de nieuwe constitutie terechp komt als De Gaulle er niet meer zou zijn, om het heft in handen te houden. Maar het alternatief van een aan vaarding van de nieuwe grondwet is de burgeroorlog, en de sterke Franse communistische partij zou uit die bur geroorlog wel eens als overwinnaar te voorschijn kunnen treden. Het hef tigste binnenlandse verzet tegen De Gaulle komt van het communistische kamp en de felste buitenlandse kri tiek is door Khroesjtsjev geleverd. De steun die het Algerijnse terrorisme ir> Frankrijk de laatste weken van het Franse communisme ondervonden heeft, zal hopelijk vele Fransen er van weerhouden morgen „neen" te stemmen. De niet-communistische of „nationale" oppositie tegen het hui dige regime is innerlijk te zeer ver deeld om Frankrijk een ander bewind te geven dan dat van De Gaulle. Maar in de chaos die het gevolg zou zijn van een afwijzing van de premier en diens grondwet, zouden de Franse communisten hun kans grijpen. Ge lukkig behoeft men niet te vrezen dat het zo ver komt, maar men moet be seffen dat de Fransen morgen feite lijk geen keus hebben, als zij hun na tie niet willen zien ten onder gaan. Mèt alle weldenkende Fransen kan men De Gaulle slechts succes wensen met zijn pogingen om de eer van Frankrijk te redden en het land tot nieuwe bloei te brengen. Een gevangenisstraf van drie jaar met aftrek van voorarrest en ter be schikking stelling van de regering, zo luidde gisteren de eis van de officier van justitie bij de rechtbank te 's-Gravenhage tegen een 26-jarige meu belmaker uit 's-Gravenhage. die in de nacht van 12 op 13 februari tezamen met zijn broer, een 33-jarige chauffeur, een inbraak heeft gepleegd in een villa te Katwijk. Het tweetal, dat die nacht in een gehuurde auto reed, nam een brandkast mee, waarin ongeveer f 1000 en een doosje met juwelen lagen. De zaak tegen de chauffeur werd aan gehouden. Er zal eerst een psychia trisch rapport over hem worden uit gebracht. De broers reden met de brandkast op de achterbank naar Den Haag, waar zij op de Boorlaan in de auto de kast openbraken. Toevallig reed daar een po- litiejeep. De agenten vroegen de man nen of ze de autopapieren mochten zien. brandkast op de achtSCel-HMRFDOW Een van de agenten zag toen de brandkast op de achterbank liggen. Daarop reden de broers vol gas weg. De politie-agenten zetten de achtervol ging in en losten waarschuwingsschoten. Een kogel raakte een achterband van de vluchtende auto. De mannen ont kwamen echter. De volgende ochtend werden ze in Amsterdam aangehou den. In de auto lag nog het doosje met de juwelen. De brandkast hadden ze weggegooid. Deze werd later terug gevonden in een sloot bij Nootdorp. Bij nader onderzoek bleek dat de voet afdrukken die gevonden waren bij de villa in Katwijk overeenkwamen met die van de twee broers.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1958 | | pagina 7