SORONG-OLIE dreigt aan
lager wal te geraken
Voudsten zijn lang niet wat de
N.N.G.P.M. ervan verwachtte
W»
m
■dfr.
w
Ook de overzeese
gebieden
achter De
stevig
Gaulle
Erkent Parijs als eerste
onafhankelijk Guinea?
Veertig jaar Bioscoopbond
Italië krijgt
m
Stevenson hekelt
politiek van V.S.
raketten
Tweede NATO-land
na Engeland
I
Bedrijfsbelang en cultureel besef
Westelijke nota's
aan Moskou
-4
ItSlli
NA HET JA-WOORD
WOENSDAG 1 OKTOBER 1958
PAGINA 7
REIS ROND NIEUW-GUINEA
mmm
nlMk jaar krijgen Missie en Zending
een belangrijk bedrag voor hun werk
onder de Papoea's en hoewel men niet
te veel mag weten uit de keuken van
het Gouvernement is het zeker, dat de
NN de door het Gouvernement ver
strekte „beheerssubsidie" voor het be
heer en onderhoud van een deel der
Sorongse scholen doodgewoon niet heef.
opgenomen, althans in sommige jaren.
Toch waren dit zeer aanzienlijke bedra
gen.
Grote export-order
voor Bata
Mgr. dr. Alfrink naar
de Ned. Antillen
Prof. Romme
De kerkenbouw moet
tijdelijk worden
gesubsidieerd
Na anderhalf jaar nog
geen beslissing
Poolse radio staakt
godsdienstige
uitzendingen
MUM
Ép
Ik
i^ÉÉyi
M)
SENEGAL DE GROTE VERRASSING
Benoemingen in het
aartsbisdom
De Gaulle: „Nu lief zijn en je mond houden"
Voorzitter Bioscoop
bond ridder
Oran j e-Nassau
Juvenaat der paters
Kapucijnen
Duitse kwestie
v-
Een vrachtschip aan een van de steigers van Sorong.
Sorong zegt, denkt aan olie
en het is niet toevallig dat de
vaste wal meestentijds Sorong-
Olie genoemd wordt. Hier heerst de Ne
derlands Nieuw-Gulnee Petroleum
Maatschappij, N.N.G.P.M. of kortweg
N.N. genoemd, een dochteronderne
ming van de Bataafse Shell.
Met .een begroting, welke die van het
Gouvernement in grootte der bedragen
overtreft, is ze veruit de belangrijkste
onderneming van Nederlands Nieuw-
Guinea, heeft ze Sorong-Olie letter
lijk geschapen op de plaats waar eens
een moeras was.
is *n, S°r°nK een uitstekend inge-
riu nhuis van „de maat
spnappi| dat tevens de malariabe-
struding van deze plaats tot taak heeft.
De wegen yan Sorong zijn aangelegd
door de NN Van tijd tot tijd worden
ze met een laag dikke olie bespoten en
zijn dan een paar dagen uiterst gevaar
lijk voor_ de kleding van jong en oud.
De steigers van de NN zijn beter dan
die van de marine of het Gouver
nement en bieden plaats voor tankers
en zeeschepen.
De bulldozers, graders, excavateurs
en draglines van de NN effenen de ter
reinen waar de huizen van de employés
worden gebouwd.
De politiemannen in hun khaki pak
ken zijn in dienst van de NN en niet
van het Gouvernement. Men kon een
Ujdlanf zonder achterlicht en zonder
rijbewijs door Sorong rijden zonder een
bonnetje te riskeren.
De brandweer is al evenzeer een NN
aangelegenheid en werkt met het al
lermodernste materiaal.
Een academisch gevormde onderwijs
deskundige is speciaal voor de kinde
ren van de employe's in Sorong
geweest om een geschikt schooltype te
ontwerpen. Nu is er een school, die al
les doet, zowel MO als MULO en waar
Sorong meer vertrouwen in heeft dan
onderwijsmensen erin kunnen hebben.
De bedrijfsschool van de NN leidt
jongelieden op in part-time onderwijs
en stuurt de pupillen een deel van de
week naar de fabrieken.
Er is een „Maleise school" voor het
lagere personeel, er is een opleiding
voor mantri-verpleger aan het zieken
huis.
Voor de vrijgezellen en de passanten
Is door de NN een uitstekende passan-
grahan gebouwd waarin klerenkasten
met droogapparaten, meubels, koel
kasten, ledikanten en een voortreffe
lijke keuken welke het eten drie maal
daags in de mess opdient.
Voor de ontspanning van het perso
neel liggen er een stel tennisbanen met
kunstverlichting, er is een zwembad
aangelegd, er zijn drie sociëteiten en
een openluchtbioscoop.
Toen het KlamonoveM ten zuiden van
Sorong belovend leek, is er een pijplei
ding en een dure weg aangelegd. Toen
het goedkoper bleek om de verbinding
met helicopters te onderhouden liet
men de weg doodeenvoudig aan zijn lot
over en dat is in de tropen kort maar
hevig. Nu worden gehele boorinstalla
ties per helicopter vervoerd naar de
ontoegankelijkste moerassen van dit
land.
Een vloot van schepen zorgt voor
de verbindingen en voert allerlei wa
ren aan welke in de CIVO worden ver
kocht.
Grote witte tanks bewaren het bloed
der aarden en lange lage tankers voeren
de gewonnen olie weg-
Voor zover er plaats is kan men met
de NN meevliegen daar, waar lijntoe-
stellen van de KL1VI of de Kroonduif
geen verbinding onderhouden.
Zieken uit de wijde omtrek van
Sorong worden per Catalina, Grum
man of per helicopter naar het zieken
huis in Sorong vervoerd.
Zij worden er vakkundig en liefderijk
geholpen, vliegen na hun genezing te
rug en krijgen zelden of nooit een reke-
Zo zouden we nog een poosje door
kunnen gaan, want in Sorong beteken
de tot voor kort de NN alles en het
Gouvernement zo goed Ms niets.
Er zijn evenwel een tweetal dingen
welke zelfs de NN niet heeft gekund:
bomen doen groeien in Sorong en
exploiteerbare hoeveelheden olie vin
den. Er is concessie verkregen op aan
zienlijke delen van Nieuw-Guinea. Gro
te gebieden zijn per vliegtuig in kaart
gebracht en door geologen onderzocht.
Talrijke terreinen schenen aan alle
voorwaarden voor de aanwezigheid van
olie te voldoen de olie zelf bleef on
vindbaar. Boringen zijn op allerlei
plaatsen begonnen en hebben zelden
iets opgeleverd.
Bij Mogoi en Wasian leek een be
langrijk veld gevonden: een pijpleiding
en een straatweg werden aangelegd
naar Steenkool, waar een haven kwam
voor flinke tankers. Maar het veld is
minder rijk dan men verwachtte. Nu
is er nog een boring bij Mingo in het
Mamberamogebied aan de noordkust,
maar wie heeft er nog hoop?
In 1956 is de overeenkomst tussen
Gouvernement en NN opnieuw aange
gaan voor een periode van 75 jaar. De
veel vernomen opmerking dat de con
cessie-termijn in 1960 eindigt is dan ook
onjuist. Maar wel is merkbaar dat de
NN op een sterke inkrimping van uitga
ven aanstuurt. Er vallen al heel wat
ontslagen in Sorong en een stuk of ne
gen Indonesische gezinnen worden naar
Singapore gebracht in een poging om
deze mensen te repatriëren. Lukt het,
dan zullen er nog heel wat volgen,
want in Sorong zitten nog vele van de
ze mensen. Wat dan het lot van Sorong
zal worden is niet moeilijk te voorspel
len.
Het is denkbaar, dat andere belan
gen hier een tehuis zullen vinden. De
International Nickel heeft veel be
langstelling getoond voor het nikkel
van Salawati en Waigeo. Honder
den bodemmonsters zijn onderzocht,
dikke rapporten zijn geschreven, ge
ruchten zijn er legio, maar over het
werkelijke resultaat tast men hier nog
in het duister. Volgt een soortgelijke
verschuiving niet en dat zullen we
spoedig genoeg ervaren dan zal
Sorong langzaam terugvallen tot een
flinke kampong, omdat niet mag wor
den aangenomen dat hier een stad
zal worden in stand gehouden op de
wijze van Hollandia, welks economie
uitsluitend drijft op de Nederlandse
begrotingsbedragen.
Deze terugval van Sorong zal ook zijn
weerslag doen voelen in de economie
van het land en werkloosheid van ver
schillende bevolkingsgroepen betekenen.
Wat dit voor de Papoea inhoudt hebben
we in een vorige bijdrage bij Babo al
gezien: losgeslagen van de traditie,
ontwricht uit het kampongverband, ge
wend geld te verdienen en nu plotse
ling van deze mogelijkheid beroofd zal
de Papoea verpaupering en armoede
niet kunnen ontgaan.
Het zou een onjuist beeld geven wan
neer een nog zo summier beeld van
Sorong zich tot de NN zou beperken.
Aan de overkant van Sorong-Olie, ach
ter Poeloe Dynamiet, ligt Sorong-Doom,
de zetel van het bestuur over de on
derafdelingen Sorong en Radjah Am-
pat. Omdat op de concessiegrond zelfs
feen recht van opstal kan worden ver
regen, wilde en kon het Gouverne
ment op de wal niet bouwen, maar
vestigde zich op Doom. Hier staat een
ongelukkige pasangrahan met onsma
kelijke mandigelegenheid, waar de gou
vernementsambtenaren hun verblijf
kunnen opslaan, wanneer ze hier opont
houd hebben. Ook staat hier een zieken
huisje, maar een lid van de South Pa
cific Commission noemde dit het
meest onhygiënische ziekenhuis van de
South Pacific.
De resident is naar Manokwari ver
huisd en het kantoor van HPB steekt
niet bepaald gunstig af bij de nieuwere
Chinese toko's.
Er is op Sorong-Olie een stukje uit de
concessie gelicht en hierop bouwt het
Gouvernement Remoe. Hier zullen de
ambtenaren in stenen huizen worden ge
huisvest, hier zal de politie haar intrek
nemen, hier staat al een ruime stenen
kerk van de Zending.
In deze wonderlijke maatschappij
heeft de Missie een te wonderlijke rol
gespeeld om ze niet in het kort te me
moreren.
Omdat het Gouvernement op conces
siegrond niet bouwt, heeft het hier nooit
een school gezet.
Om redenen, welke ons hier niet ver
der interesseren heeft ook de Zending
der Nederlands Hervormde Kerk het
verstrekken van onderwijs in het ver
leden hier nagelaten.
De missie meende echter de kinderen
niet zonder meer te mogen laten
lopen in het vertrouwen, dat de
NN wel voor neutraal onderwijs zou
zorg dragen.
De NN bouwde iets, de Missie bouw
de iets alles heel provisorisch en sim
pel, maar er kwam onderwijs. Uiter
aard ging niet alleen de katholieke
jeugd ter schole, maar ook andersden
kenden kwamen zich aanmelden: Pro
testanten, Islamieten, Boeddhisten en
heidenen, het vond alles een plaatsje
in dit onderwijs.
Het Gouvernement vergoedde de bouw
van een paar lokalen, subsidieerde sa
larissen en leermiddelen van twee mis
siescholen en liet de rest rustig door
het vicariaat bekostigen. Wel is later
een huurvergoeding in het vooruitzicht
gesteld, maar de grote kapitaalsuitga
ven van kleuterschool en Mulo C, de
salarissen, de noodzakelijke interna
ten, alle reparaties aan gebouwen en
terreinen, een uitgave van tonnen, het
is alles ten laste van de Missie geble
ven.
In de laatste tijd ontwikkelt de gang
van zaken zich heel wonderlijk. Nu een
deel van de concessie is vrijgegeven,
bouwt het Gouvernement in Sorong-
Klademak schoollokalen voor de Zen
ding en voor zichzelf. Het heeft de han
den hieraan zo vol, dat aan de Missie
niet gedacht kon worden. Pas toen bleek
dat er drie lokalen overbleven, werden
deze aan de Missie aangeboden om een
deel van de Europese Lagere School
daar onder te brengen. De Missie heeft
immers nog haar eigen oude lokalen
in Kampong Baroe!
Dat deze donker en van een onbruik
baar formaat zijn, dat de L.S.A. nu
meer dan tien kilometer verwijderd is
van de woonplaats der Nederlands-spre
kenden, dat het personeel der school
voor het grootste deel slecht behuisd
is, het telt alles niet mee.
Men erkent heel platonisch de ver
diensten van de Missie voor het onder
wijs in Sorong, maar is niet bereid om
deze gelijk te berechtigen met de bei
de andere groeperingen onder het wran
ge motto: Het Gouvernement heeft hier
nooit om gevraagd".
A. B. H.
Tijdens een schoenenbeurs in Zwit
serland zijn de Nederlandse Bata
Schoenenfabrieken er in geslaagd ex
portorders ter grootte van 1.327.000
paar schoenen af te sluiten. Hierdoor
heeft Bata Nederland vaste voet ge
kregen op enkele nieuwe markten.
Bovendien is de werkgelegenheid in de
fabrieken te Best belangrijk uitgebreid.
De aartsbisschop van Utrecht, mgr.
dr. B. I. Alfrink, heeft van de r.-k. ge
meenschap op Curagao een uitnodiging
ontvangen om deel te nemen aan de
plechtigheden en festiviteiten ter ge
legenheid van de bevestiging van het
bisdom Willemstad in de Ned. Antil
len. Deze zullen worden gehouden op
18 en 19 oktober. Mgr. Alfrink heeft de
uitnodiging aanvaard.
Bij de algemene, politieke beschouwin
gen in de Tweede Kamer heeft prof.
Romme (K.V.P.) een dringend pleidooi
gehouden voor de tijdelijke subsidiëring
van rijkswege ter overbrugging van de
financieringslasten voor de bouw van
nieuwe kerken. Hij vroeg aan de rege
ring of het niet redelijk was, dat er
thans een beslissing wordt genomen
terzake van de conclusie die de com
missie-Sassen reeds anderhalf jaar ge
leden aan het kabinet heeft medege
deeld. Deze commissie is eenstemmig
van oordeel geweest, dat deze subsi
die niet kan worden gemist.
Hij stelde deze kwestie als een voor
beeld van zaken die boven de ma
teriële problemen uitkomen, omdat zji
de meest elementaire geestelijke nooc
van ons volk betreffen. Hij kritiseerde
het feit dat juist over dit soort zaken in
de Troonrede met geen woord is gé-
sproken.
De Poolse radio-omroep zal zijn gods
dienstige uitzendingen moeten stopzet
ten. De voorzitter van de Poolse radio
commissie zegt in een verklaring, dat
„deze maatregel niet de bedoeling
heeft godsdienstige en andere conflic
ten te accentueren, maar juist de toe
nadering van land en volk te bevorde
ren," aldus meldt het K.N.P.
De maatregel, zo zegt hij, is in over
eenstemming met het beginsel van
scheiding van Kerk en Staat. De Kerk
bezit aldus algehele vrijheid binnen het
raam van haar kerkelijke organisatie.
De Staat echter, die allerlei gezindten
verenigt, kan en mag geen voorrechten
verlenen aan een bepaalde groep, zelfs
al is deze de grootste. (Polen is voor
meer dan 90 pet katholiek). Dit zou in
strijd zijn met het beginsel van de ver
draagzaamheid voor de verschillende
gezindten, die in onze maatschappij
leven.
„Zelfs bij het uitzenden van de mid
dernachtmis stuitten wij op bezwaren
van de kant van andere kerkgenoot
schappen. Om de objectiviteit geen ge
weld aan te doen zullen wij van de
godsdienstige uitzendingen moeten af
zien," 8ldus de voorzitter van de radio
commissie.
Adlai Stevenson, de voormalige De
mocratische kandidaat voor het Ame
rikaanse presidentschap, heeft in
een rede te Los Angeles de Amerikaan
se politiek in het Verre Oosten gehe
keld. „De houding van de Verenigde
Staten in de Quemoy-crisis is zelfs
niet bevorderlijk voor het bedwingen
van het communisme", zo verklaar
de hij, „maar wekt sympathie voor
communistisch China en twijfel aan de
redelijkheid van de Verenigde Staten".
De Italiaanse minister van defensie,
Segni, heeft in de Kamer van Afge
vaardigden meegedeeld dat Italië „te
zijner tijd" raketten voor middelgrote
afstand zal krijgen. De startbanen zul
len onder uitsluitende controle van de
Italiaanse regering blijven.
Italië is het tweede land in West-
Europa dat raketbases krijgt. Engeland
heeft reeds eerder toegestemd in plan
nen om Amerikaanse raketbases op zijn
grondgebied toe te laten.
In antwoord op vragen van commu
nistische afgevaardigden antwoordde
Segni, dat Italië zich paraat moet hou
den tegen „de aanvalswapens die
ons land elk ogenblik kunnen treffen
en die zijn opgesteld in bepaalde buur
staten en staten die niet onze buren
zijn".
„Zij zijn bedoeld tegen Amerika", in
terrumpeerde de Nenni-afgevaardigde
Paolo Angelino.
„Zjj zijn raketten voor de midden
afstand en vormen geen bedreiging voor
Amerika, omdat zij niet zover reiken",
aldus Segni. „Zij vormen een directe be
dreiging voor ons".
- A
Advertentie
ZOMER-GRIEP
WINTER-GRIEP
Jarenlange ervaring heeft bewezen
dat u zich op Aspirin kunt verlaten.
Aspirin biedt een maximum aan
pijnstillende, heilzame werking ook
bij griepiedere griep.
Het Bayerkruls op leder
Aspirin tablet is. een ga
rantie voor echtheidzui
verheid en konstante sa
menstelling. Geen Aspirin
zonder Bayerkruis.
GEDEPONEERD
HANDELSMERK
De aartsbisschop van Utrecht, mgr. dr.
B. J. Alfrink, heeft op zijn verzoek eer
vol ontslag verleend aan de zeereerw.
heer E. Th. J. Hol als pastoor te Terborg
en benoemd tot pastoor aldaar de zeer
eerw. heer F. X. M. van Blaricum, tot
pastoor te Wierden de zeereerw heer D.
A. van Leur, rector van het St.-Elisa-
bethgasthuis te Arnhem en tot pastoor
te Bentelo dr. K. L. Reekers, secretaris
van het aartsbisdom.
(Van onze Parijse correspondent)
PARIJS, hedenmorgen.
Hoewel nog niet uit alle gebiedsdelen van zwart Frans Afrika de volledige
uitslagen van het zondag j.l. gehouden referendum binnen zijn. staat het
vast dat met uitzondering van Guinea de overige gebieden alle met zeer
ruime, deels zelfs overweldigende meerderheden van de opgekomen stem
mers zich voor de nieuwe grondwet hebben uitgesproken, hetgeen in hun
geval betekent: voor de gemeenschap met Frankrijk. Het meest verrassend
is de uitslag in Senegal (volgens de voorlopige uitslag: 772.000 ja's en
ruim 21.000 neens), in welks hoofdstad Dakar generaal De Gaulle op zijn
jongstleden Afrikaanse propaganda-tournêe op de luidruchtigste vijande
lijke manifestaties was gestoten. Thans blijkt hoezeer deze het werk zijn
geweest van een zeer kleine minderheid. De uitslag in Senegal gold een
week geleden te Parijs nog als onzeker. Als zeer onzeker gold verder de
uitslag in het Nigergebled, waar de voorzitter van de gewestelijke rege
ringsraad, de heer Djibo Bafeary, zich voor het neen en dus voor het nemen
van de onafhankelijkheid had verklaard, maar tegen deze stellingname
ging onmiddellijk een deel van zijn partij in oppositie. Voor wat het Niger-
gebied betreft nu luidt de voorlopige uitslag als volgt: ruim 363.000 ja's en
ruim 100.000 neens.
De Nederlandse Bioscoopbond be
staat vandaag veertig jaar en
het feit zal worden gevierd met
een receptie en morgen met een gala
voorstelling. En ter gelegenheid van
het feest is een jubileumnummer ver
schenen van „Film", het officiële or
gaan van de bond.
De Nederlandse Bioscoopbond is
een bedrijfsorganisatie, die de econo
mische belangen van de leden im
porteurs en bioscoopexploitanten be
schermt. Zij doet dat op een wjjze en in
een samenstelling, die men uniek mag
noemen in de wereld van de film. Hoe
wel de leden behalve collega's ook el-
kaars concurrenten zijn, hebben de
stichters van de bond veertig jaar ge
leden duidelijk ingezien, dat een orga
nisatie met strikte en strenge regle
menten de juiste oplossing zou kunnen
bieden om recht en onrecht van el
kaar te scheiden, de individuele leden
te beschermen, waar het nodig was, en
een gang van zaken in stand te houden,
die het algemeen bedrijf ten goede kan
komen. De gesloten gemeenschap die
Een luchtopname van Sorong. Ov een stuk latid, dat nog niet zo lang geleden een moeras was, is een semi-permanenie
stad verrezen, die haar ontstaan dankt aan en wier lot is ver honden met de Nederlandse Nieuw-Guinea Petroleum Maat-
schappij. Zonder de N.N.G.P.M. zakt Sorong terug tot het niveau van een kampong.
Bij K. B. is benoemd tot ridder in de
Orde van Oranje-Nassau: J. Miedema,
voorzitter van de Nederlandse Bioscoop
bond te Amsterdam, wonende te Sneek
De onderscheiding zal worden uitgereikt
door de staatssecretaris van O. K. en W.,
mr. B. G. A. Höppener.
Sedert 1 september hebben de paters
Kapucijnen te Oosterhout (N. Br.) een
Juvenaat geopend voor de opleiding
van hun lekebroeders. Na voleindiging
van de lagere school kunnen jongens
worden opgenomen, die zich geroepen
voelen om als lekebroeder in het vader
land of de missie te gaan arbeiden. Zij
zijn voorlopig ondergebracht bij het
de bond is, maakte maatregelen mo-
felijk, die een grote veiligheid van za>
en doen garanderen. Hoe nuttig het
verworven inzicht heeft ingewerkt op
het film- en bioscoopbedrijf in Neder
land, wordt pas duidelijk waarneem
baar als men het doen en laten van
de Bioscoopbond vergelijkt met het
doen en laten van buitenlandse orga
nisaties, die aanzienlijk minder hecht
en soms bijzonder los in elkaar zitten.
Niet alleen van binnen, ook naar bui
ten toe demonstreert zich de macht
van de bond, als het bijvoorbeeld gaat
over vermakelijksheidsbelasting, over
tegenstrevende plannen van buitenland
se leveranciers. Dank zij de sterke
organisatie, kon de bond ook een feno
meen zijn, dat tot samenwerking kon
geraken met de overheid, hetgeen
overigens pas na de oorlog is bereikt,
onder meer ten aanzien van de uitvoe
ring van de Bioscoopwet.
Intussen: de bedrijfsorganisatie,
die de bond allereerst is, verhandelt
goederen, die behalve economische
ook culturele aspecten vertonen. De
film is een cultuurgoed geworden en
daar dient zelfs de hardste zakenman
rekening mee te houden, ook als hjj
het liever niet zou doen. De leiders
van de bond nu hebben dit inzicht na
de tweede wereldoorlog verworven.
Voordien huldigde men in brede kring
het standpunt dat een film naar
een goed boek gemaakt, ipso facto
een goede film moest zijn. Een ander
adagium was: een goede film is een
film waarbij de mensen het in hun
broek doen van het lachen. Die tijden
zijn lang voorbij voor, laten we zeg
gen een respectabel aantal leden van
de bond. In het jubileumnummer
staat te lezen, „dat bij de vervulling
van de taak die de bond te wachten
staat meer nog dan voorheen ge
streefd moeten worden naar een
voortdurende synthese van haar
kunstzinnige, sociale en commerciële
betekenis
Dit parool kan de bond beter nako
men door een positieve cultuurpolitiek
(die meer dan eens gedemonstreerd is)
dan door een negatieve houding, die al
leen maar uit protest en verweer be
gaat, als aanvallen uit culturele regi
onen direct of zijdelings de commerci
ële kanten van het bedrijfsleven tena
schenen te komen. Een helder besef in
deze zaken kan alleen maar voordelen
opleveren in alle milieus waar de ont-
gymnasium der paters in Oosterhoutwikkeling van de film met belangstel'
en volgen voor hun vorming de daarbijling wordt gevolgd.
De geenszins verrassende afschei
ding van Guinea, een der rijkst door
de natuur bedachte gebieden van
Frans Afrika, wordt te Parijs natuur
lijk als een betreurenswaardige
schoonheidsfout gevoeld aan de overi
gens voor De Gaulle zo triomfante
lijk geslaagde onderneming van het
referendum. Morgen zal de heer Se-
kou Touré te Konakry plechtig de on
afhankelijkheid van Guinea proclame
ren. Men kan zich de vraag stellen
of Frankrijk de grote elegance zal
hebben om als eerste officieel en ju
ridisch de onafhankelijkheid en de
soevereiniteit van de nieuwe staat
te erkennen. Met het erkennen van
de afscheiding en het onverwijld trek
ken van de daaruit voortvloeiende
praktische consequenties heeft het
geen dag gewacht.
Volgens een reeds dagen voor het re
ferendum door de regering te Parijs
opgesteld program is een speciale Fran
se afgezant, de heer Risturecci, te
Konakry gearriveerd om met de Gui-
nese regering de liquidatie te regelen
van de administratieve banden die het
gebied met Frankrijk verbonden. Bin
nen twee maanden zal het door de
Franse staat in Guinea gestationeerde
personeel, civiel en militair, het land
verlaten hebben. De mogelijkheid is
voorzien dat leden van het Franse per
soneel, dat tot dusverre in dienst was
van het semi-autonoom bestuur van het
fewest, als technische raadslieden ter
eschikking van de Guinese regering
blijven.
Een logisch gevolg van de afschei
ding is natuurlijk ook, dat Frankrijk niet
langer het budget van Guinea zal „sub
sidiëren", terwijl de invoer in Frank
rijk van goederen uit Guinea voortaan
onder de algemene Franse douaneta-
rievenregeling gaat vallen, met op zijn
best toepassing van de meestbegun-
stigingsclausule. Naar de Parijse pers
uit Konakry meldt, verlopen de con
tacten tussen Sekou Touré en de spe
ciale Franse regeringsvertegenwoordi
ger volkomen correct en zelfs bemin
nelijk, terwijl ook publiekelijk in Gui
nea's hoofdstad van enig vijandig of
onvriendelijk vertoon jegens de Fran
sen aldaar geen sprake is.
Sekou Touré zelf heeft overigens en
kele dagen voor het referendum ver
klaard, dat zijn land in de Franse
franc-zone wenst te blijven, met Frank
rijk wenst te blijven samenwerken, en,
in het algemeen, gebruik hoopt te kun
nen maken van de in de nieuwe Franse
grondwet geboden gelegenheid tot het
aangaan met Frankrijk en de gemeen
schap van een overeenkomst van asso
ciatie. Het „Franse onderwijs" en de
„Franse cultuur" zouden in Guinea be
stendigd blijven.
In verschillende Parijse bladen,
waaronder de „Monde", zijn commen
taren verschenen van de strekking, dat
het wijs zou zjjn van Parijs om het de
onafhankelijkheid gekozen hebbend Gui
nea niet rancuneus maar zo enigszins
mogelijk genereus tegemoet te treden.
Daarbij is er de aandacht op geves
tigd dat in gebieden als bijvoorbeeld
Senegal en Nigerië, hoewel deze mo
menteel de gemeenschap hebben geko
zen, de solidariteit met Guinea zich on
getwijfeld in daden merkbaar zal ma
ken voor Frankrijk wellicht niet aan
genaamindien dat gebied tengevolge
van de gekozen onafhankelijkheid in ern
stige moeilijkheden terecht zou komen.
Ook is opgemerkt dat in de ogen van
inheemse politieke kopstukken, en daar
onder de zeer invloedrijke heer Seng-
hor en „geëvolueerde minderheden" m
een aantal van de gebieden, die thans
voor de gemeenschap hebben geopteerd,
deze gemeenschap slechts een etappe
zal kunnen zijn waarin ook zjj zich
voorbereiden op het stadium van „on
afhankelijkheid in associatie". Generaal
De Gaulle's regering zal echter zeker
willen vermijden de indruk te vestigen
door een al te genereus tegemoet tre
den aan een associatie zoekend onaf
hankelijk Guinea, dat „afscheiding"
eigenlijk evenzeer loont als „trouw blij
ven".
De gebieden, die de gemeenschap
hebben gekozen, rest het nu nog te
bepalen in welke vorm zij deze ge
meenschap wensen te beleven. De
grondwet Iaat hun daarbij de keus, of
hun huidige status te behouden van
overzees gebied, deelgenoot van de
Franse republiek, of een overzees de
partement te worden van de republiek,
of uit te treden nit de republiek om
al dan niet gegroepeerd zelfbesturende
democratische staten te worden, die
met Frankrijk de buitenlandse politiek,
de defensie, de munt, de economische
politiek gemeenschappelijk voeren, en
behoudens particulier akkoord
ook de controle over de justitie en het
hoger onderwijs.
De V.S., Engeland en Frankrijk heb
ben in gelijkluidende nota's aan de Sov
jet-Unie het Westduitse voorstel voor
vorming van een vier-mogendhedencom-
missie ter bespreking van de hereni
ging van Oost- en West-Duitsland door
middel van vrije verkiezingen onder
schreven. Zij verwierpen een Oostduits
plan om een Duits vredesverdrag door
vertegenwoordigers van de Oostduitse
en de Westduitse regering te laten
uitwerken.
