„Morgenavond elf uur: als een uitgeknepen citroen Theater brengt televisiepremière van Mell's „Jeanne d'Arc" Camerarepetitie een ontluisterende ervaring als men denkt het wonder van de toneelkunst te sullen ondergaan Tien maanden gevangenisstraf tegen jachtopziener geëist Geen stro op de brits van Anne Marie Heyligers „Is de echokuil er alP" Student kleedt B.B. Man door pistoolschot getroffen en kort nadien overleden Zijn tante gedood Twee ongelukken met één tractor BELASTING ONTDOKEN Jeanne d'Arc voor K.R. O.-televisie Vonnis: jaar Gevangenisstraf voor exploiteren speelzaal Benoemingen in het aartsbisdom Dr. J. Braem tot secretaris benoemd Poging tot moord in Weidum Tot verwerping van beroep geconcludeerd Jongeman dood en jneisje gewond Vier maanden geëist tegen accountant WOENSDAG 8 OKTOBER 1958 PAGINA 5 Z'e heeft een innemend en boeiend gezicht, Anne Ma- rie Heyligers, haar donkere ogen kijken heel ver wonderd en peinzend. Dat zij nu straks op de brand stapel geofferd moet worden aan de blinde waanzin van haar rechters! „Toch is de rol van Jeanne d'Arc niet de hoofdrol," fluistert Rob de Vries, die in een indrukwekkende kledij van advocaat des konings naast me staat. „Madame de Ligny, de echtgenote van de edelman die Jeanne heeft uitgeleverd aan de Engelsen en Peter Manuel, mijn rol dus, moeten verbeelden wat de schrijver Max Mell be doeld heeft." Jeanne, een tenger figuurtje in haar ruwe, gescheur de landmanskleding, laat zich met een wanhopig droe vig gezicht op een bed vallen. Haar wacht de brand stapel, maar erger kwelling dan het vuur is de gemene begerigheid van haar bewakers in de cel, de vervloekte Godons. De wekenlange verhoren, de beschuldigingen dat zij een ketterse is en nog veel meer, de verlaten heid en de mishandelingen hebben haar totaal uitgeput. Niets van haar vroegere hemelse triomfen lijkt er nog bewaard. Daar komt zo'n Engelse hellebaardier. „In naam van God, luister heks." En hij begint haar te overreden toch vrouwekleren aan te trekken. „Ja, stop maar," onderbreekt een in 20e-eeuws kos tuum gestoken heer met een minuscuul luisterappa raatje in de oren. „Je hebt haar niet in het beeld," zegt hij tot cameraman no. 3. „Maar het bed is ook zo laag," zegt die. „Kan best," is het bescheid, „maar zo is het geen shot. Nog maar eens." Weer weg, de illusie. Het leek net te beginnen, maar voor de zoveelste keer hoor jestop, stop. Dan moet er weer gepraat en gesleept worden. Men begint zich lang zamerhand af te vragen: hoe moet dat in hemelsnaam morgenavond gereed zijn? Hoe zal men 'in die honderd duizenden huiskamers een gaaf resultaat van een in drukwekkend toneelstuk kunnen tonen? Benoemingen bisdom Groningen „Kwalijke zaak" Tijdens de camerarepetitie van Jeanne d'Arc: t.v.-regisseur Wim Bary op een plaats-voor de camera's die hij vanavond zorgvuldig zal mijden. De man met het luisterapparaatje, die als „floor manager" de uitvoerende macht van de regisseur Wim Bary is, roept „Beginnen met: In de naam van God." Vandaag nog de hele dag voor de camera's en mor gen generale repetitie om twee uur en 's avonds om negen uur uitzending, enfin, het schijnt gewoon te zijn. Een televisierepetitie, ook al is het de voorlaatste, is niet geschikt, om het Wonder van de toneelkunst 'te doen ondergaan. Het is wel de meest ont luisterende ervaring die men zich kan indenken als men in de geest al enige voorstelling heeft gemaakt van een toneelstuk dat zo iets schokkends be handelt als de laatste procesdagen van Jeanne d'Arc en dat voor zijn kwali teiten in Oostenrijk de Grillparzerprijs gekregen heeft. Men heeft een goed decor gemaakt van een 15e-eeuwse burcht, hecht en grauw, maar de tien tallen schelle lampen aan het plafond, het rasterwerk en de loopbuizenwirwar lijken een geschikte inrichting voor het afvuren van raketten. Op de betegelde kasteelvloer rijden geruisloos drie ca mera's, met hun uitstekende lenzen op luchtafweergeschut gelijkend. Er breekt af en toe een onderaardse stem in de studio naar binnen, die van de onzicht bare Wim Eary- Er stappen enige lie den voorbij met tinnen drinkbekers, die ze in een hoekje van stof gaan ont doen. Spelers in warmkleurige gewaden die hun voornaamheid een brede allure ge ven, staan op uit stijlvolle eikenhouten kruk vallen. Ze zit heel onverstoorbaar in een Amerikaanse krant te lezen Be neden is men weer een paar pagina's verder door de tekst geworsteld. Maar Wim Bary komt tussenbeide. „Richard moet in het openingetje gaan staan waar het raampje ophoudt", zegt hij kalm. Het is voor de imposante Cauchon bestemd. „Ja, verder maar". En dan plotseling: „Attentie camera 1". Beneden hoort men Annie de Lange, die Madame de Ligny vertolkt, zeggen: „Maakt de magistraat dat in orde?" Wim Bary roept in de microfoon: „Stop". De floor-manager in de studio gebaart stil te houden. „Richard moet met Annie mee De script-girl zegt: „Daarna komt Rob bij Gerard", hetgeen Wim Bary er op attent moet maken dat bisschop Cau chon zich naast Gerard Hartkamp, Monsieur de Ligny, moet opstellen. „Camera 2 krijgt nu Rob bij Gerard", zegt Wim Bary in die lange voelspriet die zijn verbinding met de camera- lieden verzorgt. Madame de Ligny pleit verder voor Jeanne: „Ze is van de toren gesprongen, maar haar Bescher mer heeft haar gered". Cauchon: „Haar Beschermer? U weet toch met wie zij een verbond gesloten heeft?" Wim Bary vraagt zijn linkerbuurman of de echokuil er al is, maar die moet hem mededelen dat de echokuil mor genmiddag pas arriveert. gesmeerd verloopt. De camera's hebben een ander doelwit gekozen, de verblijf plaats van de wacht. Maar Wim Bary roept, zijn handen ten hemel geheven: „Kom, nou jongens, wat een ellende. Ik zie maar twee soldaten". De floor manager deelt soldaat nummero 3 mede dat hij wel erg horizontaal gesitueerd is. Soldaat 3 verrijst uit het stroo. Maar het deugt nog steeds niet, al moet men de onwetende toeschouwer niet vragen wat. een man de regiekamer bin- i- ~1Jst °P de krib waar Jeanne op ngt. Kan dat matras niet weg? Het is veel te licht". „Nee, nou niet". „Doe er dan stro op?" tfL?1?11' onm°geLjk, Annemarietje kan met tegen stro. Ze heeft last van hooikoorts „Schilderen dan". „Ja straks". Heel moeizaam vordert men blad- Men is na een half uur rust al weer hoog en breed in een scène. Men her haalt maar en komt stapje voor stapje verder. Beneden getuigt Madame de Ligny van haar geloof in Jeanne. Ze spreekt er met Peter Manuel over, Rob de Vries, die niet in de hekserij van Jeanne gelooft omdat hij niet in heksen gelooft. Maar gaandeweg dringt bij hem ook iets door van de grootheid en de Goddelijke zending van de maagd. Zijn ommekeer is een treffende scène, die al direct weer verwoest moet wor den door het woord van de regisseur: „Stop, nog eens. Camera 3, close bij Rob". De vermoeidheid doet zich gel den. En het deugt ook allemaal niet met de plaats van de requisieten. Wim Bary is de trap afgedaald en staat te gebaren en te delibereren. Rob de Vries vraagt of hij een voorstel mag doen. Het mag, maar het blijkt dat hij geen rekening heeft gehouden met de op namemogelijkheden van de camera. „Moet ik dan toch met mijn lange Twee Utrechtse politieagenten heb ben in de nacht van maandag op dins dag een 21-jarige student uit Hilver sum aangehouden juist op het momenj, dat hij klaar was met het „aankleden" van een levensgrote reclameplaat van de Franse filmster Brigitte Bardot op de luifel van een Utrechtse bioscoop. De student had zich, zei hij, geërgerd aan de bijna ontklede staat, waarop deze filmster aan de Utrechtse bevolking werd ge presenteerd. Hij had Brigitte met een paar forse verfstrepen een kleed van warme tinten aangedaan. De stu dent werd in verzekerde bewaring gesteld en is gisteren door de commis saris van politie verhoord. Er werd proces-verbaal tegen hem opgemaakt, wegens het beschadigen van ander mans eigendommen. Mogelijk had de student enkele opmerkingen ter harte genomen, die de Utrechtse studentenpastoor N. Vendrik in een ingezonden stuk in het te Utrecht verschijnend dagblad „Het Centrum" had geschreven. Pas toor Vendrik schreef: „Een Europese vrouw heeft in de normen van deze reclame hetzelfde als varkensvlees in de vitrine van de slager." Volgens de pastoor zou de plaat bovendien nog boerenbedrog zijn ook, omdat zij betrekking heeft op een door keuring gecoupeerd gedeelte van de film. •7i'ia<a trnnv VtlaH'znrlÉ» Wim Rarv rnpnt zijde voor bladzijde. Wim Bary roept en overlaadt de floor-manager met aan wijzingen; hij rent af en toe naar be neden, naar de studio om het voor te spelen. Eindelijk is er weer een scène voorbij. Er stormt iemand de regie kamer binnen met: „Zeg, wanneer gaan we nu eens eten. De kantinejuffrouw zegt dat ze niets meer voor ons heeft" Deze middagmaaltijd mag inderdaad niet meer de naam twaalf-uurtje dra gen. Wim Bary keert zich tot de ver slaggever met: „Gaat lekker hè? Dit is nu de eerste camerarepetitie. Mor gen om twee uur hebben we het hele stuk, hoop ik, doorgewerkt. En dan de generale. We hebben eigenlijk ge luk gehad. Liefst 21 droge repetities heb ik kunnen houden. Drie-en-een- halve week achter elkaar, de hele dag. Man, dat gebeurt me nooit". Hij strijkt met zijn zakdoek zijn voor hoofd droog. „Gek, ujnd je niet, die televisie? Morgenavond om elf uur hebben we het helemaal achter de rug. Dan komt het nooit meer. Dan ben ik zo leeg als een uitgeknepen citroen. Tot morgenavond zitten we in onze han den te knijpen van spanning. Tot elf uur kan het fout gaan. Je weet het nooit. Niemand weet wat het is, televisie. Vroeger, toen ik eens een rolletje voor de AVRO speelde, trad in het zelfde stuk Van Dalsum op. Ineens viel die Van Dalsum heel kwaad uit: „Kunnen die jongens met die dingen niet opdonderen?" Moet je nagaan, hij bedoelde de camera's. In Engeland hebben ze het mooi voor elkaar. Voor een toneelstuk houden ze drie weken camerarepe titie. In Duitsland twee weken. Wij? Nog maar net twee dagen. Dan moe ten de acteurs en actrices precies we ten voor welke camera ze het ene moment en welke het andere moment spelen. En de cameralieden moeten weten hoe en wanneer ze die of die in het beeld moeten prikken". Fanavond speelt de Arnhemse toneelgroep Theater voor de K.R.O.-televisie Jeanne d'Arc, een toneelstuk van de Oostenrijker Max Mell in een vertaling van Jan Willem Hofstra. Wim Bary is de regisseur. Dit voor de televisie ge brachte stuk, een première voor Nederland, is twee jaar geleden met veel succes in het Wiener Burgtheater opgevoerd. Een van onze verslaggevers heeft gisteren de camera-repetitie van dit stuk mo gen bijwonen. Daarvan geeft hij hierbij een verslag. sleepjurk het trapje op?", vraagt Annie de Lange. „Ja", zegt de regisseur. Ze wordt bijna kwaad. Ze vindt het onlogisch. „Niks aan te doen". „Ik vind televisie een rot vak", zegt ze. „Met mijn gevoel kan ik het niet. Nou ja, zo je wilt, ik doe het". „Opnieuw", beduidt de regisseur. An nie de Lange speelt heel geconcen- treerd, tot Wim Bary het afbreekt. „Zie i je Annie, dit is oneindig veel mooier. Jij als actrice moet dit toch kunnen". „Ja, ja, ik kan het al". „Nog eens, beginnen bij: gelooft U in de onschuld van dat meisje?" Als dan Rob de Vries zijn lange claus ten lange leste ongestoord tot een einde heeft gebracht, barst hij van vreugde uit in een opera-aria. En Annie de Lange I geeft hij een handkus. Zo, dat montert j de zaak een beetje op. Wim Bary is weer boven en zegt zijn script-girl: „Wil je opschrijven dat ze die lap voor dat tralievenster weg moe ten doen?" En naar beneden: „Camera 1, het is misschien een mooiere over gang als je alleen met Rob meegaat. Dat zitten vloeit niet goed over in het beeld. Vanaf dat loopje doen we het over". Annie de Lange grijpt wanhopig naar haar haar. Rob de Vries, weer de rust zelve, verzinkt in een gedwee stil zwijgen. Even later heeft hij nog een voorstel. „Ach joh, schei uit", lacht Annie de Lange wat gespannen, „ik zit met mijn hak vast in het karton". „Opschrijven", zegt Wim Bary, „repa reren". De aartsbisschop van Utrecht, mgr. dr. B. J. Alfrink, heeft op zijn verzoek met ingang van 17 oktober a.s. eer vol ontslag verleend als deken van het dekenaat Terborg en als pastoor te Et- ten aan de hoogeerw. heer J. W. G. L. van de Loo, en benoemd tot deken van het dekenaat Terborg de hoogeerw. heer F. X. M. van Blaricum, pastoor van Terborg, tot pastoor te Etten de zeereerw. heer H. H. Kruse en tot pas toor te Maliënheem, in overleg met de bisschop van Groningen, de zeereerw. heer G. J. Maureau, die pastoor was te Meppel. Vervolgens heeft de aartsbisschop benoemd tot secretaris van het aarts bisdom dr. J. W. Braem, tot kapelaan te Enschede 'H. Hart), op voordracht van de pater provinciaal van de Maris- ten, pater J. Fennis S.M. en tot rec tor van het St. Elisabeth-gasthuis te Arnhem de weleerw. heer W. P. van Koeverden, die kapelaan was te Olden- zaal (H. Drieëenheid) De nieuwe secretaris van het aarts bisdom werd in 1923 geboren en in 1951 priester gewijd. Hij heeft in Rome ge studeerd en is doctor in de moraaltheo logie. In 1956 weid dr. Braem kapelaan te Enschede (H. Hart). De bisschop van Groningen heeft, in overleg met de aartsbisschop, de wel eerw. heer J. W. van Daatselaar be noemd tot pastoor te Meppel. Voorts heeft mgr. aan kapelaan B. Oosterman te Wolvega opgedragen in Rome zijn studies in de theologie voort te zetten. Op voordracht van de pater provin ciaal van de Oblaten van St. Francis- cus van Sales is pater drs. F. Aarts O. S.F.S. benoemd tot kapelaan te Wolve ga. De officier van justitie bij de recht bank te Arnhem, mr J. van Ysendoorn, heeft gisteren tegen een 59-jarige jacht opziener tien maanden gevangenisstraf geëist alsook ontzegging van het recht om jachtopziener te zijn voor de tijd van vijf jaar. Verdachte is de jachtopziener, die 13 februari j.l. met een pistoolschot de 26- jarige landbouwer H. J. Heitink neer schoot. Verdachte had iemand op de fiets de weg naar het jachtterrein zien inslaan en wilde deze fietser staande houden, omdat hij het, gezien het nach telijk uur, verdacht vond, dat die man daar reed. Hij bescheen de man met zijn lantaarn, maar deze gaf hem een klap en reed door. „Zeer vanzelfsprekend", zo vond de president. Verdachte trok zijn pistool en loste waarschuwingsschoten. De fietser werd getroffen en overleed kort daarna. Verdachte was er van over tuigd de grootst mogelijke voorzichtig heid in acht genomen te hebben, het geen de president van de rechtbank echter in twijfel trok. De raadsman, mr. Donath, betoogde dat de klap het vermoeden van de jachtopziener versterkte, dat de fietser iets op zijn kerfstok had. Tevens kon verdachte door de slag duizelig zijn ge worden, waardoor hij niet meer wist wat er precies gebeurde. Hij wilde niets anders doen dan waarschuwings schoten lossen, aldus pleiter. Er is geen sprake van opzet. De ver dediger vroeg vrijspraak. Over veertien dagen zal de rechtbank uitspraak doen. Een 25-jarige expeditieknecht uit Den Haag die 14 dagen geleden voor de Leeuwarder rechtbank drie jaar ge vangenisstraf met aftrek en terbe schikkingstelling van de regering tegen zich hoorde eisen wegens het om het leven brengen van zijn tante de 69-ja- rige weduwe B. V. M. te Twijsseler- heide, is vanmorgen veroordeeld tot 2Vi jaar met aftrek en terbeschik kingstelling. Verdachte was in januari van dit jaar naar Twijsselerheide ge reisd om bij zijn tante te pogen geld te krijgen. De vrouw bemerkte dat hij een portemonnaie stal en bij een daarop volgende worsteling bracht hij haar door verstikking om het leven. zetels. Cauchon is er bij, de bisschop die het proces tegen Jeanne leidt. Hij «truikelt bijna over de kronkelende kabels. „Richard Flink", vertelt Robert de Vries. „Hij is in dit stuk niet de verderfelijke fielt die de kronieken be schrijven". Jacques Snoek, die de her tog van Bedford is, en Annie de Langes zoon Pandra, die de heel jeugdige Engelse koning Hendrik VI speelt, gaan achter hem aan. Ook Rob de Vries voegt zich bij hen. Zij treden de cel van Jeanne binnen, die er krachteloos °P haar brits ligt uitgestrekt. Boven in de regiekamer is het warm van de elektrische apparatuur en van het ingespannen werken. Wim Bary zit er in zijn overhemd voor vijf beeldschermen en twee micro foons. Recht naast zich en het dichtst eij het venster dat uitzicht geeft op de studio, heeft hij de script-girl, zijn wandelend geheugen. Links, achter knopjes en lichtjes,' is de technicus b i?U al gedeeltelijk vastlegt welke deelden van welke camera's men zal kiezen. Achter een nog veel grotere kast zetelt de geluidstechnicus, die ?,a' zlJn team, dat daar beneden met dengelmicrofoontjes manoeuvreert, vet teiden. Eerder, in een ander eet 's team van mensen f®r\ond, dat van iedere camera af- Aderlijk de lichtsterkte, de beeld- ootte en de contrastwerking regelt. Westevrr Wim Bary en naast Anty dramaturge van de to- groep Theater, laat ik me op een 9a,arom stekt de kasteelpoort nog open?", moet de regisseur van zijn floor-manager weten. Van beneden klinkt het antwoord. „Ja, dat kan niet". „Opnieuw". Madame de Ligny: „Ze is van de toren gesprongen, maar haar Bescher mer „Stop eens even", vraagt Wim Bary. „Blijf eens allemaal zo staan". Allen daar beneden in de schone kledij blij ven tussen de décors staan, „Camera 2, rijd eens op Richard in. Goed ja. Juist. We nemen nog even terug van: Madame val monseigneur niet langer lastig", be veelt de regisseur. Beneden beginnen Gerard Hartkamp, Annie de Lange en Cauchon wederom. „Stop, dat is niet mooi". Wim Bary zegt de floor-manager: „Vraag of Cau chon nog even sec dat loopje wil ma ken, en dan met z'n.z'n bips tegen de tafel aan. Elke centimeter is winst" Het gebeurt. Tegen de cameralieden is het: „Camera 2, twee drie-shots. Ca mera 1, een twee-shot". Als het dan weer begonnen is: „Annie, kun je niet kijken voor je bij de deur bent". Klok kengebeier en krijgsrumoer hoort men van verre. „Ja de klokken iets later graag, nog eens, beginnen bij Anty Westerling leest nog altijd. Een enkele keer waagt ze een luie blik om laag. Het lijkt de onwetende toeschou wer dat het nu, na de zoveelste keer, Anne Marie Heyligers als Jeanne d'Arc in het spel van Max Mell. Voor de Rotterdamse rechtbank t» vier maanden gevangenisstraf geëist te gen een 43-jarige accountant en be* lastingconsulent, die verdacht van be lastingontduiking terecht stond. Hem was ten laste gelegd dat hij zijn aangiftebiljet van de inkomstenbelas ting over 1953 onjuist zou hebben inge vuld. En verder, dat hij als eigenaar van een administratiekantoor voor een aannemersfirma te weinig loonbelasting en vereveningsheffing zou hebben op gegeven, en door deze firma uitbetaal de zwarte lonen niet zou hebben ver meld. Verdachte gaf de feiten toe. Zijn raadsman voerde aan, dat zijn cliënt de aannemer ter vmle is geweest, om dat deze zijn mensen zou verliezen indien hij geen zwarte lonen uitbe taalde. Voor de rest zou het werk hem bo ven het hoofd zijn gegroeid. Zijn aanvankelijk smetteloze over hemd is nu nat. Anty Westerling heeft een pepermuntje aan te bieden. Men gaat verder, totdat iemand komt zeg gen dat het al bijna te laat is voor theepauze. Er zijn er inderdaad een paar die thee gaan drinken. In de stu dio maken de elektriciens van het vrije moment gebruik door schijnwerpers in te stellen en het aantal lampen te ver meerderen. Ze sjouwen levensgevaar lijk met ladders en balken. Ze morrelen aan hijsinstallaties. Op een allerminst veilig plekje, temidden van het gerèn en lawaai, nemen Rob de Vries, Anne Marie Heyligers en Wim Bary enkele scènes en dialogen door, zonder came ra's. Ze bewegen tussen de elektriciëns door, en spreken terwijl de mannen met ladders elkaar toeschreeuwen. De ogen van Anne Marie Heyligers staan nog éven verwonderd en peinzend, maar het lijkt wel of ze minder donker zijn. HENK SUÈR De verongelukte tractor. Wegens het exploiteren van een speelzaal te Baarle Nassau werd een in woner van Den Haag door het Bossche Hof veroordeeld tot 16 weken gevan genisstraf met aftrek van voorarrest, waarvan elf weken voorwaardelijk. De eis tegen hem luidde negen maanden gevangenisstraf met aftrek waarvan 6 maanden voorwaardelijk. Bij Terneuzen is gisteren een 16-ja- rige landbouwersknecht door een onge luk om het leven gekomen. Vanuit Biervliet reed een aantal scho lieren naar de HBS te Terneuzen. In de Paulina-polder werd de laatste van het groepje, de 12-jarige Thea Dijk door de cultivator, welke achter een tegemoet komende tractor hing, gegrepen. Zwaar gewond werd het meisje tegen het weg dek geslingerd. De tractor reed met grote snelheid door. De chauffeur die hevig geschrok ken moet zijn geweest, slingerde met het gevaarte over de weg. Na over de brug over de Leiding te zijn gereden raakte de tractor van de weg af en kantelde enkele malen om. Dit alles gebeurde twee kilometer vanaf de plaats waar het meisje was aangere den. De zwaar gewonde tractorchauffeur, de I6-jarige Johan Boone uit Oostburg, werd ernstig gewond met dezelfde am bulance als de 12-jarige Thea Dijk, naar het ziekenhuis te Terneuzen vervoerd. In de loop van de morgen is de jongen overleden. De toestand van Thea Dijk is redelijk wel. De officier van justitie noemde het een heel kwalijke zaak voor iemand die zich accountant noemt. Uitspraak over veertien dagen. De advocaat-generaal bij de Hoge Raad heeft dinsdag geconcludeerd ot verwerping van het beroep van een in gezetene te Weidum, die wegens poging tot moord op zekere S. door de recht bank te Leeuwarden tot twaalf jaar ge vangenisstraf is veroordeeld. Het Hof te Leeuwarden legde in hoger beroep tien jaar op, met ter beschikking stel ling van de regering. De requirant zou met een rattendodend middel getracht hebben S. van het leven te beroven. De Hoge Raad zal op 4 november ar rest wijzen. In een mijn bij Knjazevac in Joegoslavië is, doordat een transformator barstte en in brand geraakte, een groep van 118 mijnwerkers in hun schachten geïsoleerd. 61 van hen verloren het leven bij deze grootste mijnramp uit de geschiedenis van het land. Deze foto geeft een beeld tijdens de begrafenis van de slachtoffers.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1958 | | pagina 5