Dr. ir. Gerard Philips werd
100 jaar geleden geboren
Stichter der gloeilampenfabriek
Grottenaquarium Aqua Fauna
te Geulhem opgeheven
R.-k. Artsen vereniging tegen
wettelijke regeling bedrijfs
geneeskundige diensten
RUIMTEVAART
i Een brief naar de maan: I
vijf en twintig dollar „porto"
Geknoei met rekeningen in een
militair kamp
Boete voor
roekeloos rijden
Gelden voor oprichting van fonds
intussen reeds elders gebruikt
Prijzen van Johan
W agenaarstichting
Een vrije ontwikkeling verdient de
voorkeur
Zweden oefent evacuatie
Negert maanden geëist tegen grossier
die geen neen kon zeggen
Eis was zes jaar
geweest
„Stichting Industrieel Garantiefonds99
Er nu maar even mee wachtenzo menen
verscheidene Tweede-Kamerleden
Uitreiking op
10 november
Wegens gebrek aan financiën
Vissen naar Artis en particulieren
IJZEREN DEUR OP
HOOFD GEKREGEN
Een week lang
Drie musea gratis
toegankelijk
WOENSDAG 8 OKTOBER 1958
PAGINA 7
't Geheim van hun
spontane kracht
en energie?
Het moet de jonge ingenieur Gerard Philips in 1894 HHHHBT WÊÊfflÊKËÈSÈÈÈÊfflÊiS
wel bijzonder hard gevallen zijn toen hij moest
besluiten zijn kleine gloeilampenfabriek ten verkoop WM ^gri!iÊÊ&£k
aan te bieden. Nauwelijks vier jaren had hij, in samen- Ifs!» IWiWWWii
werking met zijn vader, de bankier Frederik Philips,
kunnen werken aan zijn wensdroom; de produktie van
gloeilampen naar geheel eigen inzicht en ideeën. Was de
taak, die hij zich gesteld had, te groot geweest?
Vol werklust en jeugdige voortvarendheid had hij in
1891 de kleine fabriek in Eindhoven met de financiële
steun van zijn vader overgenomen van de bukskin
fabrikanten Schroder en Wijers voor de prijs van
12.150. Philips en Co., vennootschap onder firma, een
klein bedrijf in een provinciestadje werd opgericht. Een
jaar later werden de eerste gloeilampen verkocht aan
een kaarsenfabriek in Gouda. Dit was het begin. Maar
de jonge ingenieur ondervond gauw genoeg dat er een
groot verschil bestaat tussen het werk van een in
genieur en dat van een fabrikant. Technisch was er op
zijn jong bedrijf misschien niets aan te merken. Voort
durend was hij er op uit geweest verbeteringen aan te
brengen in de fabriek, zijn fabriek. Aan vakkennis en
ervaring ontbrak het hem geenszins.
Reeds in zijn H.B.S.-tijd in Arnhem werd zijn belang
stelling voor de elektriciteit gewekt door niemand min
der dan professor Lorentz, hoogleraar in de Theoreti
sche Natuurkunde. Via de ingenieursopleiding aan de
Polytechnische School te Delft kwam Gerard Philips in
een wereld vol nieuwe mogelijkheden. Zijn eerste taak
als jong werktuigkundige was toezicht te houden op de
aanleg van een elektrische lichtinstallatie op het stoom
schip Willem, Prins van Oranje in Glasgow voor de
Stoomvaartmij. Zeeland. Daar bezocht hij acht maan
den lang het laboratorium van de natuurkundige Lord
Kelvin, die al in 1881 zijn huis met liefst 100 gloei-
lamnen verlichtte. Na dit werk trok de ingenieur naar Duitsland om voor
de Brush-Co. een afzetgebied te vinden voor haar elektrische apparaten. Bij
het zien van de sterke positie van maatschappijen als de A.E.G. en de Sie
mens speelde de idee van een fabriek in Nederland door zijn hoofd.
Echtpaar gewond bij
scooterongeluk
Dodelijk bedrijfsongeval
Retro-raketten
Microfilms
Advertentie
Het Bossche Gerechtshof heeft een
chauffeur uit Beek (L) wegens het
door roekeloos rijden veroorzaken van
een aanrijding veroordeeld tot f 100.
boete subs. 20 dagen hechtenis. Toen hij
op 24 september voor het Hof terecht
stond wegens het opzettelijk veroorza
ken van bedoelde aanrijding eiste de
procureur-generaal tegen hem 6 jaar
gevangenisstraf en voorwaardelijke ter
beschikkingstelling van de regering. De
veroordeelde werd ervan verdacht dat
hij een vriend van zijn vrouw door
de aanrijding heeft willen doden.
Op de recente viering van het
zilveren jubileum der Zweedse Film-
cocieteit is gebleken dat het gezel
schap over het oudste filmarchief ter
wereld beschikt. In het archief bevin
den zich een klein miljoen films, waar
onder vele zeldzame copieën en een
pioniersprodukt uit 1897 over een
Stockholmse tentoonstelling.
In Engeland volgde hij met veel
succes een cursus aan het City and
Guilds of London Institute. Terug in
Nederland trad hij op als represen
tant van de A.E.G. bij de onderhande
lingen met de gemeente Amsterdam
over een concessie tot bouw van een
elektrische centrale. Hij had zo zijn
eigen ideeën, maar de groten die hij
moest dienen hadden er weinig be
langstelling voor.
In zijn sterke drang tot zelfstandig
heid speelde hem toen een nieuw plan
voor de geest. Als hij er eens in zou
slagen een bruikbare kooldraad te ver
vaardigen? Dan zou de basis gelegd
zijn waarop zo'n fabriekje kon gaan
draaienNa tal van proefnemingen
met een vriend in Amsterdam, waarbij
zijn vader hem alle financiële steun
verleende, ging hij in zijn ouderlijk
huis te Zaltbommel verder met zijn
experimenten. Op 14 november 1890
was hij eindelijk zover dat hij aan zijn
streven, een eigen fabriek voor de fa
bricage van een Nederlandse gloeilamp,
denken.
Maar met al zijn vakennis had de
ingenieur blijkbaar een probleem
over het hoofd gezien. De verwachte
omzet van 500 lampen per dag werd
niet bereikt. Zijn fabriek was de vijf
de gloeilampenfabriek in Nederland,
zodat de concurrentie veel te groot
was voor een zo kleine markt als de
Nederlandse. De prijzen daalden en er
werden grote verliezen geleden. D
verkoop van de fabriek leek de enige
uitweg. Minstens f 25.000 zou bet
brieksgebouw en de inventaris moeten
opbrengen, zo werd er besloten, ue
koper waarmee onderhandeld wera
wilde echter niet meer dan f24.uui
betalen. Liever nog meer verliezen
dan een onredelijk voorstel aan
nemen, besloot de ingenieur koppig-
Met nieuwe moed werd het bedrijf
voortgezet.
De onderneming werd geheel gereor
ganiseerd. Bovendien werd de 21-jarige
broer Anton naar Eindhoven .geroepen
om de commerciële belangen van de
fabriek te behartigen. Deze wist weldra
de verkoop in het buitenland sterk te
stimuleren door persoonlijk contact met
de afnemers. De kansen keerden. Reeds
datzelfde jaar werd er geen verlies
meer geleden. Het technisch inzicht
van Gerard Philips en het commerciële
talent van zijn broer bezorgden het be
drijf een gestadige groei. Telde de fa
briek in 1894 nog 42 arbeiders, in 1898
was dit aantal aangegroeid tot 250.
In 1917 werd de stichter van het con
cern ere-doctor in de Technische We
tenschappen van de Technische Hoée
School te Delft, waarin de grote erken
telijkheid en waardering werd uitge
drukt voor de oprichter van de Philips
Gloeilampenfabriek, een bedrijf dat ge
groeid is tot een wereldconcern. Op
1 april 1922 trad hij af als directeur.
Zijn broer dr. Anton Philips, die hem
37 jaren terzijde stond, nam de leiding
over. In het midden van de sombere
oorlogsperiode, op 26 januari 1942, stierf
dr. ir. Gerard L. F. Philips, vier dagen
na de dood van zijn vrouw.
Thans herdenkt het Philipsbedrijf.
dat nu 67 jaar na de oprichting 1.66.000
werknemers telt, het feit dat zijn op-
richter 100 jaar geleden (op 9 oktober
1858) te Zaltbommel geboren werd.
Dr. ir. G. Philips
Het bestuur van de Johan-Wagenaar-
stichting te 's Gravenhage heeft de
plechtige bijeenkomst ter gelegenheid
van de prijsuitreiking der in het jaar
1958 verleende prijzen der stichting be
paald op donderdag 6 november te 20.15
uur in het koninklijk conservatorium
voor muziek te 's-Gravenhage.
Zoals reeds eerder bericht, zal prof.
Hendrik Andriessen de Johan-Wage-
naarprijs 1958 ontvangen. Het 2e strijk
kwartet van mr. Guillaume Landre
werd bekroond met de Willem-Pijper-
prijs 1958, en aan dr. Anthon van der
Horst werd voor zijn koorwerk „La
Nuit" de Sem-Dresdenprijs 1958 toege
kend.
De burgemeester van 's-Gravenhage,
mr. H. A. M. T. Kolfschoten zal de
prijzen aan de prijswinnaars overhan
digen. Het ligt in het voornemen, de
Toccata van Hendrik Andriessen, het
met de Willem-Pijperprijs bekroonde
kwartet van Guillaume Landré, en een
tweetal pianowerken uit de in opdracht
der stichting gecomponeerde bundel
„Pianoboek 1955" bij die gelegenheid
ten gehore te doen brengen. Hiertoe zal
medewerking worden verleend door A-
driaan Engels, orgel, Simon Admiraal,
piano en het Röntgen-kwartet.
Het bekende grottenaquarium „Aqua
Fauna" te Geulhem (gemeente Berg
en Terblijt) bestaat niet meer. De op
richter ervan de heer P. Marquet uit
Maastricht heeft dinsdag de 72 aqua
riums, die h\j vier jaar geleden in de
mergelgrotten van Geulhem deed aan
leggen, ontruimd. Vele vissen (meer
dan 1500) zijn overgenomen door Artis
te Amsterdam; andere zijn aan parti
culiere aquariumbezitters geschonken of
°P de Geul uitgezet. Nadat de „verhui
zing" van de vissen had plaatsgevon
den, zijn de aquariumwanden doorgesto
ken. Het water (meer dan 200.000 liter)
is in de bodem van de mergelgrot weg
gezonken. Het reeds geruime tijd
dreigende einde van „Aqua Fauna" was
een feit geworden.
De oorzaak van dit einde ligt in het
nnanciële vlak. „Aqua Fauna" was on
mogelijk te financieren uit de entree
gelden van de bezoekers. Afgelopen
zomerseizoen brachten 30.000 toeristen
®en bezoek aan het grottenaquarium.
j-ht aantal mag vrij hoog lijken, het was
~P geen stukken na voldoende om de
exploitatielasten te dekken.
De -collectie vissen, welke de heer
Marquet exposeerde, was uniek voor
Europa. Een op 8 november 1957 in het
leven geroepen stichting heeft nog ge
probeerd „Aqua Fauna" te doen voort
bestaan, doch ook deze stichting ont
brak het aan de benodigde gelden.
Of de thans ontruimde grotten, die
eigendom van de gemeente Berg en
Terblijt zijn, nog een nieuwe bestem
ming zullen krijgen, is nog niet bekend.
Een echtpaar uit Schiedam is gister
avond op de Britse Lei in Antwerpen
met de scooter geslipt. De 45-jarige Eve-
rard Koning en de 39-jarige Antonia Ko
ning-van Boekhorst werden naar het
St. -Elizabeth-ziekenhuis overgebracht,
waar werd vastgesteld dat de heer Ko
ning een dubbele schedelbreuk heeft.
Zijn toestand baart zorgen. Mevrouw
Koning heeft verscheidene kwetsuren
en een shock opgelopen, doch haar toe
stand wordt niet als zorgwekkend be
schouwd.
De jonge ingenieur Philips aan het werk
in zijn laboratorium.
Bij een aantal leden van de Tweede
Kamer is twijfel gerezen over de wen
selijkheid om thans 30 miljoen gulden
ter beschikking te stellen als kapitaal
voor de op te richten „Stichting Indus
trieel Garantiefonds". Oorspronkelijk
was het de bedoeling van de regering
geweest de daarvoor benodigde mid
delen te verkrijgen uit gereserveerde
gelden van de tegenwaarderekening.
Minister Zijlstra heeft destijds bij de
Het hoofdbestuur van de r.-k. Artsen
vereniging heeft in een officiële verkla
ring, gepubliceerd in het r.-k. Artsen
blad (september 1958) de voorgestelde
wettelijke regeling van de bedrijfsge
neeskundige diensten afgewezen. Ver
wacht wordt, dat het wetsontwerp be
treffende de aanvulling van de Veilig
heidswet en de Stuwadoorswet met be
palingen omtrent preventieve gezond
heidszorg in de bedrijven spoedig in de
Tweede Kamer behandeld zal worden.
Het hoofdbestuur van de r.-k. Artsen
vereniging heeft zijn standpunt inzake
de bedrijfsgeneeskundige diensten be
paald nadat een hiertoe ingestelde ad
viescommissie, in samenwerking met
enige leden-bedrijfsartsen, over deze
kwestie een rapport had uitgebracht.
In de verklaring wordt o.m. gesteld,
dat het hoofdbestuur grote waarde hecht
aan een verantwoorde ontwikkeling van
de bedrijfsgezondheidszorg. Gezien ech
ter de groei hiervan, gezien ook de de
licate vraagstukken, die bij de uitbouw
rijzen, en de mogelijkheden van de
maatschappelijke organisaties en de
overheid om deze tak van gezondheids
zorg te stimuleren zonder wettelijke
verplichtstelling, met de hieraan verbon
den overheidsbemoeiing, komt het hoofd
bestuur tot een afwijzing van het nieu
we wetsontwerp, waarin ten aanzien van
een ouder ontwerp (1955) enige wijzi
gingen zijn aangebracht.
In het vorige ontwerp werd in de
taakomschrijving voor de bedrijfsge
neeskundige dienst voor een groot deel i
voorzien bij algemene maatregel van
bestuur. In het nieuwe ontwerp wordt
althans een poging gedaan om de wet
gever zelf te laten bepalen wat de in
houd van de verplicht te stellen dien
sten zal zijn. Tegen de manier waarop
dit gedaan wordt, heeft het hoofdbe
stuur ernstige bedenkingen. De alge
mene taakomschrijving in het wetsont
werp vertoont enerzijds een moeilijk
te ontkennen vaagheid en perkt an
derzijds de mogelijkheden te veel in.
„Vele leden" van de Tweede Kamer i
hebben blijkens het voorlopig verslag
hetzelfde bezwaar, waar zij opmerken,
dat de wetgever, indien de bedrijfsge
neeskundige diensten verplicht gesteld
worden, moet aangeven wat de dien
sten zullen inhouden, doch daarbij op
de moeilijkheid stuit van tot in fi
nesses een zaak te moeten regelen, die
nog volop in ontwikkeling is. Het
maatschappelijk leven weet in het
groeiproces oplossingen te vinden, die
zich niet lenen voor vastlegging in
wetsregels.
In het nieuwe wetsontwerp is behou
den de wettelijke verplichtstelling van
bedrijfsgeneeskundige diensten voor fa
brieken en werkplaatsen met een be
paald aantal arbeiders of waarin zich
bijzondere gevaren voordoen, een en an- j
der vast te stellen bij algemene maat- i
regel van bestuur.
Als voornaamste bezwaar noemt het
hoofdbestuur de onvermijdelijke vér
gaande overheidsbemoeiing. De ver
antwoordelijkheid, die de overheid
hiermede op haar schouders zou ne
men wordt niet in overeenstemming
geacht met een juiste verhouding tus
sen overheid en maatschappelijke
krachten. Een dienst, die voortkomt
uit eigen overtuiging en eigen initia
tief van werkgevers en werknemers
zal juist op dit gebied veel sterker
staan dan een, die wordt opgelegd. De
positie van de bedrijfsarts ten opzichte
van de bedrijfsleiding ligt in de sfeer
van vrijwilligheid veel gunstiger dan
bij een wettelijke regeling. Het hoofd
bestuur wijst er voorts op, dat de be
drijfsgeneeskunde in ons land ook zon
der wettelijke dwang reeds een grote
ontplooiing heeft weten te bereiken.
Onaanvaardbaar wordt ook geacht,
dat krachtens de wettelijke regeling
speciale bevoegdheidseisen voor be
drijfsartsen vastgesteld zullen worden,
zodat b.v. het te benoemen college van
bijstand en advies mogelijk de goed
keuring aan de aanstelling tot bedrijfs
arts kan onthouden van een arts van
niet onbesproken levensgedrag; een
publiek college zou dan verantwoor
delijkheid gaan dragen voor de be
oordeling van het persoonlijk leven
van artsen, welke het, volgens het
hoofdbestuur, niet kan dragen, terwijl
deze bevoegdheid tevens zou afwijken
van de in ons land bestaande praktijk,
dat de eisen voor medische specialis
men worden vastgesteld door de art
senorganisatie.
Het hoofdbestuur acht de oprichting
van levensbeschouwelijke bedrijfsgenees
kundige diensten aangewezen noch uit
voerbaar. Maar wel dient met de levens
beschouwelijke aspecten rekening ge
houden te worden, b.v. op het terrein
van de psychische hygiëne. In een vrije
ontwikkeling mag verwacht worden, dat
in het samenspel tussen werkgevers- en
werknemersorganisaties oplossingen zul
len worden gevonden om deze belan
gen veilig te stellen. Wanneer echter de
overheid grote bevoegdheden gaat aan
trekken via een college, waarvan de sa
menstelling en opvattingen moeten wor
den afgewacht, rijst de vraag, aldus het
hoofdbestuur van de r.-k. Artsenvereni
ging, of niet bepaalde garanties in dit
opzicht nodig zijn.
behandeling van het wetsontwerp In
dustrieel Garantiefonds in de Eerste
Kamer opgemerkt, dat deze plannen
voor hem juist zo aantrekkelijk waren
omdat gebruik kon worden gemaakt
van tegenwaardegelden.
In het voorlopig verslag van de
Tweede Kamer op het wetsontwerp,
dat de kapitaalverstrekking regelt, g-
gen sommige leden dat de tegenwaar
degelden, die voor het fonds waren ge
reserveerd, voor een andere bestem
ming zijn gebruikt. Doordat de vervan
gende posten reeds in de begroting wa
ren opgenomen, is mede hierdoor be
reikt, dat de dienst 1957 gunstig zal
worden afgesloten.
De oorspronkelijke opzet, die gericht
was op een beperking van het inflatoir
effect van de besteding der tegenwaar
degelden do^r bestemming voor een
garantiefonds, is hiermee ter zijde ge
schoven.
Men kon niet inzien, dat het finan
cieel geen verschil maakt, wanneer
een verhoging van f30.000.000 op de
buitengewone dienst van hoofdstuk X
voor het jaar 1958 zou worden toege
staan. Wel maakt het weinig uit voor
de staatsfinanciën uit kasoogpunt,
omdat de gelden, welke het garantie
fonds opneemt, grotendeels waar
schijnlijk weer in schatkistpapier zul
len worden belegd. Niettemin stijgt
het begrotingstekort en daarmee de
staatsschuld.
Deze leden vroegen zich af, of de op
richting van het garantiefonds onder
omstandigheden, die sterk afwijken van
die, waaronder de plannen daartoe
werden beraamd, nog wel zo urgent
kan worden geacht, dat de begroting
voor 1958 met f 30.000.000 moet worden
belast.
De 44-jarige aanbouwer-ijzerwerker J.
M. Kolijn uit Rotterdam, werkzaam bij
de n.v. scheepsbouwwerf gebroeders Pot
te Bolnes (gemeente Ridderkerk), heeft
gistermorgen in de scheepsbouwloods
van de werf een zware ijzeren deur op
het hoofd gekregen. Hij werd opgeno
men in het Westerziekenhuis te Rotter
dam, waar hij in de loop van de middag
is overleden.
De heer Kolijn was gehuwd en vader
van vier kinderen. De politie van Rid
derkerk stelt een onderzoek in naar de
oorzaak van het ongeval.
iLiiiiiiiiiiiiimiiiimiiiiiiiimi
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiii
i
(Door dr. I. M. Levitt, direc
teur van het Planetarium van
het Franklin Instituut te Phi
ladelphia).
Naar mijn mening zal het nog
veertig tot vijftig jaar duren
voor de mens kan beginnen
met de kolonisatie van de maan. Een
van de eerste werkzaamheden zal
dan zijn het opsporen van een „tijds
beeld-capsule", die we nu reeds van
de aarde kunnen lanceren. De inhoud
van de capsule zou kunnen bestaan
uit groeten van alle staatshoofden
van dit ogenblik, exemplaren van he
dendaagse dagbladen en tijdschriften
en artikelen, waaruit onze kennis
blijkt omtrent de maan en de ruimte
vaart op het tijdstip van lancering.
Deze voorloper van postverkeer
met de maan zou nu reeds verzon
den kunnen worden tegen een prijs,
die beslist geen bezwaar zou vormen
veel minder dan de kosten van
een gevechtsvliegtuig.
In een recent nummer van het
blad „Space Journal" schrijft dr. H.
W. Ritchey, technische leider van de
research afdeling van Thiokol, dat
men voor ongeveer 25 dollar een
brief naar de maan kan sturen
niet in het jaar 2000. maar nu
op dit ogenblik! Hij wijst er op, dat
de techniek gevorderd is tot het punt
waarop, in het geval van een raket
met vaste brandstof, 86 pet van het
bruto-gewicht van de raket uit
brandstof bestaat. De lading zou aan
gebracht kunnen worden tegen de
wanden van het drukvat en men zou
een zodanige brandstof moeten toe
passen, dat het gevaar van door
branden der wanden uitgesloten is.
Dr. Ritchey gaat er voorts van uit,
dat de ladingverhouding per trap
vier op één bedraagt dat wil
zeggen: elke trap weegt viermaal
zo zwaar als de nuttige lading, die zij
meevoert.
Maar hoe kan men een postraket
onbeschadigd op de maan doen lan
den? Zonder afremming bedraagt de
snelheid, waarmee de raket het
maanoppervlak treft, ruim 2.5 km
per seconde. Zouden retro-raketten
waarvan het effect dus tegenge
steld is aan de bewegin; van de
eigenlijke postraket de capsule
voorzichtig op de maan kunnen doen
belanden? Ook dit probleem is opge
lost.
Als we aannemen, dat we een nut
tige lading van één pond op de maan
willen brengen die daar met de
hierboven genoemde hoge snelheid
instaat welk systeem moeten we
dan toepassen?
Dr. Ritchey's raket kan een snel
heid van 2,5 km per seconde berei
ken. De lancering van een raket naar
de maan vereist een snelheid van
ongeveer 11,2 km per seconde. Daar
bij moet nog gevoegd worden een
handicap van ongeveer 0,6 km per
seconde als gevolg van de wrijving
in de atmosfeer. De totale snelheid
zou dus moeten liggen in de orde van
grootte van 12 km per seconde. Dat
betekent, dat er vijf raketten nodig
zijn om een nuttige lading naar de
maan te vervoeren. Indien men die
lading onbeschadigd wil laten neer-
Wanneer de mens eens de maan
betreedt, zal hij tenminste van één
ding verzekerd zijn: een postver
binding. Op bovenstaande teke
ning ziet men in beeld gebracht
hoe een post-capsule landt op de
maan. De werking van de retro-
raket zorgt voor een rustig
neerkomen.
komen, zal daar nog een zesde raket i
aan toegevoegd moeten worden.
Als de nuttige lading één pond be-
draagt, moet de raket die deze la- 5
ding op het maanoppervlak brengt i
de vijfde trap vijf pond wegen.
De vierde trap moet vijf maal zo
zwaar wegen: 25 pond. De derde
trap weegt weer vijfmaal zo zwaar i
als de vierde, dus 125 pond. De
tweede trap weegt 625 pond en de
eerste trap de totale raket dus
weegt 3.125 pond.
Dit gewicht valt in het niet verge-
leken bij de reuzen onder de heden-
daagse raketten. Het is maar weinig
meer dan de nuttige lading, die de
Russen bij het lanceren van de derde
Spoetnik in een baan om de aarde
brachten.
Om een pond onbeschadigd op de
maan te doen landen is natuurlijk
ook nog een vier pond zware retro-
raket nodig de zesde trap. De
totale nuttige lading zou, de retro-
raket inbegrepen, dan vijf pond in
plaats van één pond bedragen. Ver-
menigvuldig 3.125 met 5 en de com-
plete raket zal ongeveer 15.625 pond
wegen, dat is ongeveer het brand-
stofgewicht van de Vanguard-raket.
Dr. Ritchey stelt, dat bij de re- I
search en ontwikkeling van 20 sys-
temen de kosten ongeveer 10 dollar
per pond zouden bedragep. De vijf-
traps-raket zou dan ongeveer 32.000
dollar kosten en de zestraps-raket
160.000 dollar.
Hoe zou de post-capsule samenge
steld zijn? 5
Voor het omhulsel zou ongeveer 75
gram staal nodig zijn. Voor een klei-
ne explosieve lading en een merk-
teken om t.z.t. de opsporing te
vergemakkelijken ongeveer 125
gram. De overblijvende 300 gram
zou bestaan uit brieven. Op 300 gram
microfilm kunnen 6400 brieven van
twee pagina's elk vastgelegd worden.
Bp een investering van ongeveer 5
160.000 dollar zou men dus 6400 brie-
ven naar de maan kunnen zenden,
wat neerkomt op ongeveer 25 dollar
per brief.
Voor hen, die vrezen dat de tref-
zekerheid van de raket niet groot ge-
noeg is om de maan te raken, zij
het voldoende erop te wijzen, dat een 5
veel grotere mate van nauwkeurig-
held vereist is om een intercontinen-
taal ballistisch raket naar zijn doeJ
te brengen.
Nog dit jaar hoopt Amerika een
satelliet om de maan te doen cirke-
len. Om de aarde te verlaten, rond-
om de maan te cirkelen en dan weer
naar de aarde terug te keren zijn
veel nauwkeuriger berekeningen no-
dig dan voor de landing zonder meer
van een postcapsule op het maan-
oppervlak.
Als onderdeel van een landelijke oefening in Zweden, is de bevolking van het
plaatsje Trollhattan in haar geheel geëvacueerd. Op deze dag werd tevens de
grootste lunch geserveerd, die ooit in Zweden is gezien. 3500 liter wittebonensoep
met varkensvlees, 3000 liter melk, 15000 porties roomijs, 15000 Deense pastijtjes
en 80 kilo koffie werden uitgedeeld aan de 10000 inwoners van het plaatsje,
die aan deze oefening deelnamen.
De officier van justitie bij de recht
bank te Arnhem, Mr. J. van Ysendoorn,
heeft gisteren tegen een 40-jarige gros
sier uit Wageningen een gevangenis
straf geëist van negen maanden met
aftrek, waarvan vier maanden voorwaar
delijk met een proeftijd van drie jaar.
De grossier was ten laste gelegd het
plegen van valsheid in geschrifte door
aan de mess van het schietkamp Hars
kamp goederen in rekening te brengen
die nimmer waren geleverd.
Het ging om een bedrag van rond
ƒ1600.doch er waren meer soortge
lijke vervalsingen gepleegd. Verdachte
gaf toe dat op deze wijze ongeveer
ƒ7000,— ten onrechte in rekening was
gebracht. Hier tegenover staat een be
drag van ƒ6800,— dat hij nog van mi
litairen zou hebben te vorderen. De
bij deze affaire betrokken sergeants van
de mess te Harskamp moeten zich eer
daags voor de krijgsraad te Arnhem
verantwoorden.
Verdachte gaf een uiteenzetting van
een geval waarbij hij 414,- aan St
Nicolaaspakketten wel had berekend,
doch niet had geleverd. Toen hij wilde
afleveren zeiden de desbetreffende ser
geants, dat de kas van de kantine 'n te
kort aanwees omdat een feestje meer
geld had gekost dan volgens de begro
ting geoorloofd was. Een sergeant
vroeg de medewerking van de grossier
om het tekort weg te werken door
eenvoudig een factuur te schrijven en
de pakketten niet te leveren. De gros
sier heeft deze medewerking zoals ook
in andere overeenkomstige gevallen
niet geweigerd.
Verdachte is er volgens een accoun
tantsrapport financieel niet veel beter
van geworden en intussen is hij ook
zijn klandizie kwijt. De officier wilde
met deze omstandigheid rekening hou
den.
De raadsman memoreerde, dat zijn
cliënt in de oorlog gemakkelijk geld
heeft verdiend en daarna weer gemak
kelijk heeft verloren. Later heeft deze
hardwerkende serviele man, die geen
neen kon zeggen, weer een flinke zaak
opgebouwd.
Toen hij eenmaal de leveranties had
vroegen verschillende onderofficieren
hem geld en hij ging dadelijk door de
knieën. Het waren niet zulke brave
jongens, deze onderofficieren. Van hen
is het schrijven van valse facturen uitge
gaan. aldus pleiter. Verdachte is nu
geruïneerd. De verdediger vroeg een ge
heel voorwaardelijke straf.
Uitspraak over veertien dagen.
Ter gelegenheid van de viering van
het 75-jarig bestaan van de vereniging
Rembrandt zullen verscheidene musea
gedurende een aantal dagen gratis o-
pengesteld worden, opdat nog eens ex
tra de aandacht van het publiek geves
tigd zal worden op het werk van deze
vereniging.
Het rijksmuseum Kröller-Müller te
Otterloo zal gratis toegankelijk zjjn van
11 tot 18 oktober. Het rijksmuseum te
Amsterdam en het „Mauritshuis" te
's-Gravenhage zullen van 12 tot 20 ok
tober gratis opgesteld zijn.
