ALLEEN DE KLOKKEN VAN ROME VERHIEVEN HUN BRONZEN STEM Stoffelijk overschot in vol ornaat opgebaard in de St. Pieter Honderdduizenden bij intocht door Rome's straten Raket naar de maan gelanceerd in V.S. Zwaartekracht van de aarde overwonnen Testament van Paus Pius XII Eerbetoon in Sint Pieter begonnen „Ik vraag allen die ik misschien ge krenkt, geschaad of geërgerd heb vergiffenis99 Bij autobotsing gedood Ontslag bij Hin Kousenfabriek N.V. .Het weer. P WÊÊÊ& I ZATERDAG 11 OKTOBER 1958 82ste JAARGANG No. 30035 (Van onze speciale verslaggever Fred Thomas) ROME, hedenmorgen. In het laatste licht van de dag is gisteravond het stoffelijk overschot van Pius XII de marmeren treden opgedragen, die leiden naar de basiliek van St.-Pieter en hier geplaatst achter het hoofdaltaar, in de ruimte van de absis. Mgr. Traglia, vice-regent van Rome, heeft de absoute verricht, waarna de overleden Paus in groot ornaat is opgebaard. Drie dagen heeft Rome de gelegenheid afscheid te nemen van zijn grote zoon, de Kerk van Haar Leider, de wereld van een zeldzaam mens, toeverlaat en steun op haar moeizame weg. In de korte Romeinse schemering, het aarzelend ogenblik tussen dag en nacht, is Eugenio Pacelli voor altoos ingekeerd in Zijn stad, Zijn staat, Zijn kerk, de grote eenzame tussen hemel en aarde, tussen God en het mensdom, tussen wat vergankelijk en onvergankelijk is. Rorne heeft Hem ingehaald en tevens uitgeleide gedaan als nooit bij s Pausen leven denkbaar was geweest. De meest indruk wekkende en meest menselijke stad had langs die laatste weg de wacht betrokken zoals zij is, eeuwenoud en eeuwig: het Rome der Oudheid, van de Renaissance, van de Barok, de stad van vandaag. Een eerbetoon en een getuigenis gelijk maar één stad ter wereld opbrengen kan. Honderdduizenden hebben zich in het hart der metropool verdrongen voor een zwijgende groet aan de geliefde en vereerde Paus bij Zijn laatste thuiskomst. Thans geen applaus, gejuich en luide viva's, maar een golf van stilte, welke, de stoet vooruit, alle luidruchtigheid dempte in de ter wereld rumoerigste stad. Het verkeer zweeg, de samengestroomde menigte, zelfs het water der fonteinen. Alleen de klokken van Rome verhieven hun stem de machtige bronzen schola, vertolkend de rouw van stad en land,' van heel de katholieke gemeenschap, bij het verscheiden van Rome's bisschop, opvolger van Petrus als Christus' Plaatsvervanger op aarde, opperste bisschop der wereldkerk, patriarch van het Westen, primaat van Italië, metropoliet van de Romeinse Kerk provincie, Soeverein van staat en stad van het Vaticaan. Zoals de stilte langs heel de weg, van velen de oogopslag, een wellende traan de mens Pacelli golden, de eindeloos milde, sei ene, medelevende mens, het priester- en vaderhart van de herder bij uitnemendheid, dat voor allen gelijkelijk had geklopt. Door het oude Rome In de Sint Pieter Talrijke gelovigen hebben de nacht buiten door gebracht AFVUREN SUCCESVOL VERLOPEN De Amerikaanse lucht macht heeft vanmorgen om 18 minuten over tien een raket van het type Thor-Able naar de maan gelanceerd. De Amerikaanse lucht macht heeft om elf uur officieel meegedeeld, dat de naar de maan afge schoten raket de zwaarte kracht van de aarde heeft overwonnen. De raket is 32x/2 meter lang. Het is de tweede poging van de Amerikanen om een kunst maan van 38 kilo in de rich ting van de maan te sturen. De eerste poging is mislukt Als alles dit keer goed gaat, zal de kunstmaan rond de maan gaan draaien en van daar gegevens over de maan naar de aarde zenden. Bezoekt de tentoonstelling: Brand in Sanatorium „Kaiorama", Nijmegen Oude gedeelte van gebouw in de as gelegd s&ee MORRIS heforet/wóu/// Suède dames/herenjasjes Koude nacht CITROËN 3987.— v a 9375.— VAN LOON's Automobielbedrijf BUREAU SMEDESTRAAT 5 HAARLEM Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Bijkant. Beverwijk Breestraat 171. tel 4790 Bijkantoor en Red Omuiden: Leeuweriklaan 30 Telefoon 5790 Ölrectle: 3. 3. W Boerrigter en Mr. W. A. M. van der Kallen. Hoofdredactie: Drs. H. v. RUN en W Severin. HAARLEM COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mllllmeter- toogte Omroepers 16 cents per m m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren ABONNEMENTSPRI3S 61 cents per week, f 2.65 per maand, f 7.90 per kwartaal. Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur 's avonds tel. 21544 Aangrijpende stilte rond laatste gang van de Paus Onder een zonnige, zomerse okto- ber-hemel, voorrecht van het Romein se klimaat, is de begrafenisstoet gis termiddag van Castel Gandolfo, het pauselijk rustverblijf, dat de van rust niet wetende hoogbejaarde tot sterf huis worden zou, naar Rome vertrok ken, de vertrouwde weg over de Al- baanse heuvels, door de vlakte der Campagna, overal langs de route, in dorp en voorstad groepen de mensen eerbiedig bijeen, ditmaal geen haastig vreugdevol herkennen: II Papa, de Paus!, maar een laatste plechtige passage, niet meer een tot weder- ziens. Over de nieuwe Via Appia, on der de Porta San Giovanni door, be reikt de stoet tegen drie uur de Ro meinse binnenstad, het plein voor de basiliek van St.-Jan van Lateranen, de kathedraal van Rome, moeder en hoofd van alle kerken ter wereld, be zit van de Paus als bisschop van Ro me. Hier is het dan ook, dat de rouwstoet zijn weg onderbreekt, de lijkwagen voor de hoofdingang stilhoudt, het stof felijk overschot wordt binnengedragen. In het ontruimde middenschip is een po dium aangebracht binnen een vierhoek van brandende kaarsen. Terwijl de hoog waardigheidsbekleders zich rondom op stellen, verricht de Aartspriester van St.-Jan, de Kardinaal Camerlengo Aloi- si Masella, de absoute. Statig ter wee-sziiden verheffen zich tegen de zui len de apostelbeelden, links van de ka tafalk St. Thomas en St. Philippus, rechts Jacobus de Mindere en St Johannes: im posante getuigen op deze plaats met haar herinneringen aan de vroegste residen tie, die 161 Pausen heeft gekend, van wie er 23 hier begraven liggen en die een zo grote rol heeft gespeeld in de historie der Kerk. Opnieuw formeert zich de stoet, thans voor de weg door Rome naar de Sint Pieter, de Pauskerk. Een route ais er geen tweede is, van ogenblik tot ogenblik getekend door de historie, de oude, de nieuwe, de meest recente, gaande langs puinhopen en relieken, de herinnering aan hoogtepunt na hoogte punt der menselijke beschaving, cultu ren die bloeiden en vergingen, mensen geslachten, die kwamen tot macht, triomfeerden en weer verdwenen, al leen het leven, dat bleef en steeds zich vernieuwend, verder ging. Koningen, keizers, imperatoren, wereldse en ker kelijke vorsten: de 261ste Paus, Pius de Twaalfde wordt thans naar zijn laatste bestemming gebracht na een langdurig Pontificaat, negentien jaar in een ge schiedenis van vijfentwintig eeuwen. Het overschot van een zwak, verganke lijk mensenlichaam, wit overhuifd en verhuld in scharlaken rood, dat tussen de wanden van een glazen schrijn, be kroond met de tiara, omringd van en gelenfiguren, het wierookvat in de hand, de weg der eeuwen gaat door de eeuwi ge stad. Tegelijk evenwel een geest, een gedachte, een stem. die uitzweeft over de stad, het land, de wereld, gisteren, nu en straks, onvergankelijk. De stoet, het escorte, de goud en scharlaken staatsiewagen, gaan in plechtig tempo lnags erewacht en afzet ting en tussen de mensenmenigte door, die ook de vensters, de balkons, tot zelfs de daken heeft bezet, volgen de Via Merulana, dalend omlaag onder de pla tanen. Rome vlagt in rouw: het Pau selijk geel-wit, de nationale driekleur, het paars en okergeel van het Kapitool, met stroken en strikken van zwarte crêpe omfloerst. Het stadsbeeld wordt beheerst door overal op de puien de zwart en wit-affiches met in plechtige en gevoelvolle taal de mededeling van 's Pausen dood: regering, stadsbestuur, kerkelijke instanties, katholieke actie, Democrazia Christiana, allen geven in eigen bewoordingen uiting aan wat hen beweegt bij het heengaan van Pius XII, de Paus van de vrede, de Paus van de rechtvaardigheid. De kerken hebben hun hoofdingang van rouwdraperie voorzien. Kloosters en instituten ont plooien hun rouwbetoon langs de gevels of van hun balkon, een enkele maal met de gulden tiara tegen het donkere fond. De Paus gaat op Zijn laatste gang onder het Colosseum langs, voorbij de Boog van Constanten, de kerk van de manum. Tempelzuilen staan in het ge lid, door de eeuwen gehavend en ge knot, tegenover de strakke contour van eigentijdse fagaden. Sgrafitto's in eeuwenoude muren vertonen de op en ondergang van het Romeinse Rijk in reliëf. Ginds weer verheffen zich de beelden der grote keizers in im periaal gelid. Via Labicana, Via Dei Fori Imperiali. Piazza Venezia, het Krijtwitte rotsgevaarte van het al taar des Vaderlands, het nationaal monument. De stoet trekt voorbij de Gesu, met het graf van Roothaan. Via Plebiscito. Corso Vittorio Emanuelc. Zy nadert de Tiber, de Engelen burcht. Rechts is de buurt van de brug, de Rione di Ponte vervallen weliswaar, maar met nog steeds de allure van voorheen. Hier is op 2 maart 1876 Eugenio Pacelli geboren, in de Via degli Orsini, werd hij ge doopt in de kerk van Celsus en Ju lianus, is het jongetje Pacelli, stil en eenzelvig, de lange donkere lok over het voorhoofd, zijn kinderlijke wegen gegaan, steeds weer het zicht op de koepel van Sint Pieter. Over de brug zwenkt de stoet naar links: de strakke gevelrij, de lanta renzuilen der Via delia Conciliazione leiden recht naar de Sint Pieter, het plein, de obelisk,- de trappen, de fa- gade, de beelden, de koepel, de strek king der colonnaden, wenkend, nodi gend, omhelzend, de grootste, de laat ste, de veiligste haven ter wereld. Het is precies half zes als de kop van de stoet de grens van het Vaticaan be reikt, het entrée van het Sint Pieters plein tussen de pelgrimshuizen aan de kop der colonnaden. De vroege, kort stondige schemer daalt reeds over de stad. De contouren van de basiliek vangen het eerste duister tegen de nog lichtende hemel, citroengeel met pluizige wolkenflarden. De beelden van kroonlijst en colonnade tekenen zich af tegen een aureool van ster vend licht Op het plein worden de lantaarns ontstoken, flitsen schjjnwer-' pers aan: een zachte belichting, die bordes en entrée zet in een gulden glans. Het Sint Pietersplein, grotendeels vrijgehouden, gelijkt een legerplaats: carabinieri te paard zadelen op. De vuurrode pluimen op hun steken vangen het laatste licht. Geheimzinnig blinken helmen en kurassen van de Garde, met de eigen muziek aangetreden, het'laat ste gelid van de reeks van ereformaties overal langs de weg. Degens flitsen en worden voor de schouder geheven. De klokken van Sint Pieter groeten de na derende stoet in eindeloos zich herha lende wisselkiank, tijdelijk overstemd door de muziek der carabinieri, die aan de kop gaat en met Chopin's Doden mars het ritme bepaalt. Afdelingen van het leger volgen en in dubbele pa- rallelstroom de geestelijkheid: een défi lé van orden en congregaties, zoals dit slechts in Rome denkbaar is, de bloem van de clerus in heel de wisseling van ordekleed en habijt, alle leeftijden, alle rassen, alle nationaliteiten. Ook de le ken zijn vertegenwoordigd: deputaties der Katholieke Actie met omfloerste va nen, massale groepen mannen en vrou wen. De hiërarchie brengt de climax in de stoet. De hogere geestelijkheid, de prelaten, de dignitarissen, in de voor geschreven rouw, eindelijk de Kardi nalen. Zij gaan voor de lijkwagen uit, omstuwen hem gedeeltelijk, tezamen met de leden der Edelgarde, de bloem van de Italiaanse adel. Als de dei ning van een boeggolf trekt de ont roering, de emotie mee in de mensen massa aan weerszijden van de weg. Men ziet als in een flits het blinkende glas, het scharlaken rood, de engelen figuren, de gouden tiara. Dan is het reeds voorbij: de blik houdt het beeld zo lang mogelijk vast en intussen zijn de wereldlijke autoriteiten gepas seerd, de volgauto's met familieleden, verdere groepen en formaties, die echter gedeeltelijk voor het Sint Pie tersplein halt maken. In het groeiend duister vlammen flambouwen op, een wemeling van le vend licht, dat het rood van de Pause lijke baar doet smeulen en gloeien, her kenbaar van ver tot zij, uitgeladen, de treden omhoog het bordes van de basi liek bereikt, langzaam wordt opgeno men en verdwijnt in het voorportaal. Koorzang vult de ruimte van het plein: de stemmen van de Sixtijnse Kapel en de Capella Giulia. De zware klok in de koepel van de Sint Pieter heeft zes uur geslagen: Paus Pius XII is als steeds op tijd, stipt en getrouw tot in de dood. Het stoffelijk overschot van Paus Pius XII, opgebaard in de St. Pieter te Rome. 'iiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiti Om kwart over zes vanmorgen werden de zware deuren van de basiliek van St. Pieter opengeworpen om gelovigen en belangstellenden de gelegenheid te geven de laatste eer te bewijzen aan Paus Pius XII, in vol ornaat opgebaard in het middenschip van de Sint Pieters kerk. De eersten die de Sint Pieter bin nenkwamen waren de talrijke gelovi- ger, die al van half tien gisteravond af aan een stuk door op dat ogenblik hadden gewacht, ondanks de kilte van de oktober-nacht. De deuren van de Sint Pieter werden drie kwartier voor de vastgestelde tijd geopend met het oog op de grote menigte van meer dan tweeduizend personen, die zich op het plein voor de Vaticaanse basiliek ver drong. Het vroege morgenlicht straalde door de hoge ramen van de koepel, toen de eerste rouwenden, mannen en vrouwen in werkkleren, priesters en kloosterlingen, in de basiliek neerknielden bij het stoffelijk over schot van de Paus. Rondom de baar stonden Romeinse patriciërs, leden van de Palatijnse Garde, leden van de Zwitserse Garde en Italiaanse carabinieri. Om de baar staan 24 kandelaars met brandende kaarsen. De wagen met het stoffelijk overschot van Paus Pius XII passeert de Engelenburcht. „Ik vraag allen, die ik misschien ge krenkt, geschaad of geërgerd zou heb ben, door wooru of daad, nederig om vergiffenis", aldus staat in het testa ment van Paus Pius XII dat gisteren op aanwijzing van de kardinalen in Va ticaanstad is gepubliceerd. „Ik benoem tot mijn enige erfgenaam ie Heilige Apostolische Stoel waarvan k, als van een liefhebbende moeder, :oveel ontvangen heb", aldus de Paus n Zijn testament. „Ik verzoek degenen wie dit aangaat dringend geen moeite te doen voor het oprichten van enig monument te mijner gedachtenis: het is voldoende wanneer mijn povere stoffelijke resten eenvoudig op een ge wijde plaats, hoe verborgener hoe be ter, worden gelegd. Ik behoef niet om gebeden voor mijn zielerust te vragen. !k weet hoe talrijk de gebeden zijn die 'ngevolge de gewoonte van de Aposto lische Stoel en de pïeteit van de ge lovigen voor elke gestorven Paus wor den gestort. Ik behoef zelfs geen „gees telijk testament" na te laten, zoals zo- 1 vele Ijverige prelaten volgens lofwaar dige gewoonte plegen te doen, omdat het niet-onaanzienlijke aantal docu menten en toespraken die ambtshalve van mij zijn uitgegaan of door mij zijn uitgesproken voldoende zijn om mijn mening over verschillende kwesties van godsdienst en moraal bekend te maken aan wie dat eventueel zou verlangen te weten". De Paus begint zijn testament met het Latijnse gebed: Miserere mei, deus, secundum misericordiam Tuam" (Heer, wees mij genadig volgens Uw barm hartigheid). „Deze woorden," aldus het testament", die ik uitsprak op het ogen blik dat ik bevend mijn verkiezing tot Paus aanvaardde nafl maar al te zeer bewust van het feit hoe onwaar dig ik haar was en er niet voor be rekend herhaal ik thans met te meer grond op een ogenblik waarop de kennis van de tekortkomingen, de misluk kingen, de in een zo langdurig pontifi caat en in een zo ernstige tijd begane zonden, mij mijn ontoereikendheid en onwaardigheid duidelijker hebben ge maakt". Tien minuten na de lancering zijn ra diosignalen van de maanraket opgevan gen door de grote radiotelescoop van Jodrell Bank te Manchester in Engeland. Men verwacht dat de reis naar de maan, een afstand van 400.000 km, iets langer dan 2 '/3 dag zal duren. Van officiële zijde is meegedeeld, dat alle drie de raketdelen gewerkt hebben. De Amerikaanse geleerden hebben bij na twee maanden gewacht na het mis lukken van de eerste lanceerpoging op 17 augustus. De raket ontplofte toen na 77 seconden. De maan is elke maand maar een paar dagen dicht genoeg bij de aarde om een lancering met enige kans op succes mogelijk te maken. En slechts enkele minuten van deze dagen zijn ideaal voor een lanceringspoging. De raket heeft 11 kilo aan instrumen ten bij zich, waaronder een soort tele visiecamera, die naar men hoopt foto's van de nog nooit aanschouwde „donkere kant" van het maanoppervlak naar de aarde zal zenden. Op Cape Canaveral is bekend gemaakt, dat dit de eerste lancering is geweest, die precies op de beraamde minuut heeft plaatsgevonden. Het tijdsverschil be droeg slechts 10 seconden. In een officiële verklaring van het Amerikaanse departement van defensie is meegedeeld: „De Verenigde Staten hebben hedenochtend te 3.42 uur (plaat» selijke tijd, dat is 09.42 Ned. tijd) op het Atlantische projectiel-proefterrein te Cape Canaveral in Florida een drietraps experimenteel ruimtevaartuig gelan ceerd. De lancering geschiedde door de luchtmacht onder leiding van het natio nale bureau voor luchtvaart en de ruim te. Het was de tweede van een aantal van dergelijke proefnemingen met klei ne onbemande ruimtevaartuigen voor het verzamelen van wetenschappelijke gegevens als onderdeel van het pro gramma van de Verenigde Staten voor het internationale geofysische jaar, dat onder auspiciën staat van de Nationale Stichting voor de wetenschap. Het ruimtevaartuig bestaat uit het ballistisch projectiel voor middelgrote afstand „Thor" als eerste trap of stootgever een gewijzigde „Vanguard" als tweede trap en een verder ontwik kelde versie van de Vanguard als der de trap. In de neus van het vaartuig bevindt zich een wetenschappelijke nut tige ballast met talrijke instrumenten. De telescoop van Jodrell Bank zal gedurende ongeveer acht uren van iede re dag in radiocontact kunnen staan met de raket. De opgevangen signalen wor den per kabel doorgegeven aan een spe ciaal voor dit doel ingericht centrum, waar Amerikaanse en Britse geleerden samenwerken. De raket, met zijn driehonderddui zend onderdelen, is gericht op een punt in de ruimte ongeveer 200.000 km voorbij de positie van de maan op het ogenblik van de lancering. De maan was op het moment dat de raket de lucht in ging nog niet opgegaan boven Cape Canaveral. De vlammen uit het ondereinde van de raket zetten de nachtelijke omgeving in een fantastisch licht. Met een lichte neiging naar het noord-oosten, zoals voorzien, schoot de raket de sterren lucht tegemoet. Het schijnsel van de eer ste rakettrap bleef ongeveer twee-en- een-halve minuut zichtbaar en verdween toen. Daarna werd opnieuw gedurende korte tijd een lichtschijnsel zichtbaar bij het ontbranden van de tweede trap. Advertentie R.A.I.-GEBOUW Geopend: dagelijks van 10-17.30 en van 19.30-22.30 uur. Zondag 12 oktober vanaf 12 uur. Bij een botsing tussen twee auto's op het kruispunt Bennebroekerweg en IJ- weg nabij Hoofddorp in de gemeente Haarlemmermeer zijn vrijdagmiddag de bestuurder van een der voertuigen en de naast hem zittende 44-jarige me vrouw H. C. Raadsveld uit Heemstede uit de wagen geslingerd. Laatstge noemde is ter plaatse overleden. De be stuurder, een 48-jarige Haarlemmer, is ernstig gewond naar het St-Elisabeths Gasthuis te Haarlem vervoerd. Advertentie Bezuiniging is de leus dus Opel de goede keus De directie van Hin Kousenfabriek N.V. te Haarlem heeft besloten tenge volge van de dumpingsprijzen, waarte gen op het ogenblik onder meer uit West- en Oost-Duitsland kousen wor den ingevoerd, voor dertig (van de ca. 1300) werknemers vergunning tot het verlenen van ontslag aan te vragen. Zoals bekend is met Italië een over eenkomst bereikt terzake van de mi nimumprijzen der in Nederland in te voeren kousen. Uit West-Duitsland worden hierover nog onderhandelingen gevoerd. Door nog onbekende oorzaak is in de afgelopen nacht brand uitgebroken ln het sanatorium „Kaiorama" in Beek bü Nijmegen. Het uit drie woonlagen be staande oude gedeelte van „Kaiorama" waar ruimte was voor 30 patiënten, brandde geheel uit. In verband met de overschakeling van „Kaiorama" van verzorging van tbc-patiënten op verpleging van chro nische zieken, waren in het frontge bouw, dat juist wordt gerestaureerd geen patiënten aanwezig. Er sliepen slechts een broeder en twee huisknech ten. Zij werden door het vuur verrast en konden zich ternauwernood in vei ligheid stellen. Voor de overige ge deelten van het gebouwencomplex wer den ontruimingsmaatregelen getroffen die echter niet behoefden te worden uitgevoerd. De kapel en de nieuwe vleugels ble ven voor verwoesting gespaard al leed de kapel vrij ernstige schroei- en water schade. Advertentie BARTEUORISSTR. HAARLEM Ta. 13439 FERD. BOLSTR. 48 A'DAM Ta. 717162 Verwachting tot zondagavond (opgemaakt te 11.15 uur) Zonnige perioden, maar voorname lijk in de kustprovincies ook enkele verspreid voorkomende buien. Zwakke tot matige, overdag tot krachtige zuidwestelijke wind. Kou de nacht. Overdag ongeveer dezelf de temperatuur als vandaag. Zondag: Zon: 6.58-17.54. Maan: 6.17-17.40. Maandag: Zon: 7.00-17.52. Maan: 7.41-18.13. max. neersl. Station Weer temp. afgeL gisteren 24 uur Helsinki mist 13 1 Stockholm regen 14 6 Londen licht bew. 17 2 Amsterdam licht bew. 17 8 Brussel zwaar bew. 20 7 Luxemburg mist 16 7 Parijs regen 19 1 Nice onweer 25 13 Berlijn zwaar bew. 21 0 Frankfurt mi6t 19 3 München zwaar bew. 22 0.1 Ztirich regen 19 5 Genève mist 18 10 Locarno regen 18 22 Wenen geheel bew. 21 0 Innsbruck half bew. 24 0 Rome licht bew. 31 0 Advertentie 2CV IDEAL 19 Hoofdagent voor Haarlem en Omstreken: KORTE KLEVERLAAN 30—38 BLOEMENDAAL - TELEF. 51301

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1958 | | pagina 1