Het versameien van zwerfstenen
een merkwaardige hobby van
de fraters Redemptoristen
VERSTEKELINGENK WESTIE
Minister Samkalden: Met de
menselijke factoren wordt
volop rekening gehouden
Doodgeboren
interpellatie
Mevrouw Smulders geridderd
en met een auto verrast
Zwols echtpaar valt van de ene
verrassing in de andere
Roofoverval op
fotohandelaar
WYBERT
Memisa actiever
dan ooit
Nederlandse regering is ontstemd over
Westduitse verklaring
Regering vertrouwt on humane
behandeling door Indonesië
Buit 21 gulden
Hoogbouwkerk
te Tilburg
Vroeger deed ik dat
„georganiseerd"
Internationaal vervoerbeleid
Er
is geen sprake van „een starre houding van
Nederland
Restauratie van slot-
Oranienstein
Eerste burgeres van de Beerzen door ganse
gemeenschap gehuldigd
100.000 reizigers per Expo-trein
Na België de meeste Expo-bezoekers
uit Nederland
Koninklijke missie
naar Rome
VRIJDAG 17 OKTOBER 1958
PAGINA 7
Gevonden beenderen uit
graven afkomstig
iiiHmniitMmiNMWiiiiimrammuiiMHiiiimiuMnai
Tweede Kamer verzoekt:
Rokershoest
wordt voorkomen
en bestreden met
Keien van keien in Wittem
Een diepgaand onderzoek heeft aan
getoond, dat de mensenbeenderen, die
kinderen enige dagen geleden vonden
in de bossen rond Beekbergen, afkom
stig zijn uit graven onder de Neder
lands Hervormde kerk in deze plaats.
Ze zijn aan de oppervlakte gebracht
bij werkzaamheden ten behoeve van de
aanleg van een kelder voor een nieuwe
oliestookinstallatie van de kerk. De
grond, die bij de werkzaamheden vrij
kwam, is naar de bewuste plek in de
bossen overgebracht om te zijner tijd
te worden gebruikt voor de ophoging
bij de aanleg van een parkeerplaats.
die grond moeten zich de beenderen,
die er vermoedelijk cl sinds de zeven
tiende eeuw liggen, hebben bevonden.
f en inbraak op klaarlichte dag
r, in een druk flatgebouw m het
centrum van Rotterdam
daar kwam de inhoud op neer van
de tenlastelegging, die gisteren bij
de rechtbank te Rotterdam werd voor
gelezen ten overstaan van de twee
verdachten: een 30-jarige matroos en
een 24-jarige chauffeur beiden uit de
Maasstad.
Ze waren zonder werk en hadden
in de middag van de 13e augustus
wat zitten eten op een terrein bij de
Karei Doormanstraat, met het uit
zicht op een van de hoge flatgebou
wen daar. Op een gegeven moment
zagen ze een familie hun huis ver
laten en toen kwam de Idee op om
eens boven te gaan kijken of er niet
mts te vinden zou zijn. Er bleek een
™melraampje open te staan, waar-
e,en naar binnen kon glippen
Z??ns voor de ander de deur
open maakte.
Ze vonden in de flat drie gouden
ringen, dne gouden armbanden, gou
den halskettingen, horloges en pon
den, en nog een aantal zilveren rin
gen. Opeens hoorden de inbrekers de
familie echter terugkeren. Men had
iets vergeten. De twee sloegen op
de vlucht en wisten te ontkomen. De
gouden voorwerpen werden begraven.
De politie heeft ze later teruggevon
den.
De officier van justitie, noemde
het een „zeer brutale inbraak." Hij
eiste tegen de matroos, die reeds
veertien vonnissen had en een proef
verlof van een terbeschikkingstelling,
anderhalf jaar gevangenisstraf, en
tegen de chauffeur die nog een blan
co strafregister had, negen maanden
met aftrek, waarvan vier voorwaar
delijk met drie jaar proeftijd.
De verdediger, voerde aan, dat
alles spontaan is opgekomen.
„Ja" merkte de matroos op „vroe
ger deed ik zoiets georganiseerd, met
handschoenen en gereedschap
Uitspraak over veertien dagen.
De studenten van het groot-semi
narie van de paters Redemptoristen
te Wittem beoefenen een unieke hob
by. Naast de gewone clubs van post
zegelverzamelaars, amateur-tuiniers,
boekbinders, poppenkastspelers en
schilders, bestaat er immers een
aparte ploeg, die kortheidshalve
Het vervoer van de kei, die een afstand
van twee kilometer moet afleggen, ge
schiedt zeer geleidelijk. Per week vor
dert het transport een goeie veertig
d vijftig meter. Aan dit werk komen
weinig hulpmiddelen te pas. Over een
uit dwarsliggers gevormde weg, wordt
een ijzeren slee, die het stenen gevaarte
draagt, voortgerold. De ijzeren rollen,
welke onder de slee zijn aangebracht,
worden in beweging gezet door duwende
en trekkende fraters, gekleed in echte
arbeiderstenues.
wordt aangeduid met „de Kei". De
leden van deze ploeg verzamelen
keien. Keien van keien wel te ver
staan, want alleen exemplaren van
vijf of meer ton zijn in staat om de
belangstelling van deze verzamelaars
op te wekken. Hoe zwaarder en om
vangrijker de keien zijn, hoe beter. De
leden van de kei-ploeg zijn voor geen
kleintje vervaard, gerecruteerd als
zij worden uit de sterkste fraters van
de gehele studentengemeenschap.
Een toelatingseis, waaraan kandi
daat-leden van ,,de Kei" beslist moeten
voldoen en terecht, aangezien het ak-
tieve lidmaatschap van deze merkwaar
dige hobbyclub het verrichten van zwa
re arbeid met zich meebrengt. Negen
van de drie en dertig fraters, die het
scholastikaat van de paters Redempto
risten thans telt, voldoen aan deze eis.
Onder leiding van frater J. Kuypers,
hij is niet direkt de sterkste van het
stel, maar vanwege zijn vijfjarig lid
maatschap van „de Kei" wel de meest
deskundige trekken de keienverzame
laars elke donderdagmiddag naar het
prachtig gelegen buitengoed van de stu
denten, huize „Emmaus" te Epen.
Aan de stichting van dit buiten, 52
jaar geleden gebouwd, dankt de Wit-
temse studentengemeenschap de Kei-
ploeg. De bouwers van „Emmaus"
ontdekten in de buurt van hun bouw
werk een respectabele kei. Het stenen
gevaarte werd uitgegraven en in de
tuin van „Emmaus" als monument
neergelegd. Het begin van de unieke
keiencollectie van de fraters van Wit
tem was hiermee een feit. Een spe
ciale hobbyclub van keienverzame
laars werd in het leven geroepen, die
zich ten doel stelde de collectie te
gaan uitbreiden. In de loop der jaren
is dit in niet geringe mate gebeurd.
De tuin van „Emmaus" is immers
versierd met dertig monumentale
keien. Dit aantal mag gering lijken,
maar is dit toch niet, wanneer men
weet, dat de verzameltijd voor één
enkele kei soms jaren duurt.
Meer dan vier jaar heeft het bijvoor
beeld geduurd, voordat de zwaarste kei
van de verzameling, die maar liefst
dertig ton weegt, de ereplaats in de tuin
•van „Emmaus" had bereikt en toen
In 1957 heeft de Memisa voor f 148.354,-
aan geschenkzendingen op medisch ge
bied naar de missielanden gezonden.
Zij kon dit doen dank zij de record-op
brengst van de kerkcollecte, die dit jaar
met f 157.200,- een ongekende hoogte
bereikte (v.j. f 124.000).
De missiën van de Witte Paters, die
voor bijna f 20.000,- aan goederen ont
vingen, profiteerden het meest van de
hulp. De zustercongregaties ontvingen
sommen van f 45.500,-. Naar Indonesië
gmg voor f 65.400,-, naar Afrika voor
f 58.000,-.
f *ïi01 bemiddeling van de Memisa ver
trokken de volgende artsen naar da
missielanden; C. L. Ramaekers uit Am
sterdam, rnej. Th. G. Jansen uit Dor
drecht en Hub. Cremers uit Tegelen naar
de missie in Pakistan van de paters Fran-
ciscanessen; C. J. Albert Ratulangie,
eveneens uit Amsterdam naar Ghana.
Elke arts kreeg een instrumentarium
mee ter waarde van 2000 gulden.
De Nederlandse regering blijkt zeer
Ontstemd te zijn over een verklaring
Van officiële Westduitse zijde dat „door
®e starre houding van de Nederlandse
ïegering een ontwerp overeenkomst
"ver het vervoer van staal en schroot
'trookt met de feiten maar vraagt zich
.ovendien af of toon en woordkeus van
"®t communiqué wel in overeenstem-
JJ®g kan worden geacht met de goede
1„ er van samenwerking, die er tussen
angs tje wcg. binnen de E.G.K.S. niet
101 stand zou zijn gekomen". Minister
j De overeenkomst, waarover het gaat,
n tot stand gekomen omdat de
v^erlinge verschillen in het vervoer-
van de landen der E.G.K.S. te
groot bleken te zijn, aldus de ministers
Zijlstra en Witte in hun ant
woord.
ri De Nederlandse regering heeft bij
ue onderhandelingen met kracht ge
streefd naar het vinden van een voor
ieder bevredigende oplossing. Daarbij
is zu zo ver aan de wensen van an
dere staten tegemoet gekomen als
verenigbaar was met 'n commercieel
beleid van de vervoerondernemingen.
Zij heeft daartoe meegewerkt aan eeri
ontwerp-overeenkomst, die een ver
gaand compromis vormde.
Drees zegt in zijn antwoord op vragen
van het Tweede Kamerlid v. d. Heu
vel niet alleen dat deze verklaring niet
buurstaten dient te zijn.
Toen tenslotte bleek dat de resterende
verschillen van mening niet konden wor
den overbrugd mede omdat verschil
lende andere regeringen zich weer van
het bereikte compromis wensten te ver
wijderen, kondigde de Hoge Autoriteit
aan dat zij zich genoodzaakt zag elk
der regeringen te verzoeken om zelfstan.
dig de nodige maatregelen te treffen.
„Don Henrico" gedoopt werd. De doop
plechtigheid vormt bij elke kei de be
kroning van de zwoegerijen, welke iede
re aanwinst van de collectie telkens
weer veroorzaakt. De namen van de
verschillende keien houden de herinne
ring levend aan bepaalde personen en
gebeurtenissen, die niet aan de aan
dacht van de verzamelaars zijn ont
gaan.
„Don Henrico", die in 1955 werd ge
borgen, draagt de naam van de toen
malige studentenprefect, die het, vol
gens studentikoze schertserijen, de semi
naristen even moeilijk heeft gemaakt
als de zwaarste kei dit ten aanzien van
de keienverzamelaars gedaan heeft. Bij
de overige exemplaren is de symboliek
minder diepgaand. „Beatrix" (4 ton)
herinnert aan het geboortejaar van
H.K.H. Prinses Beatrix; „de Zeven
Provinciën" (7 ton) aan een scheeps-
muiterij in 1933 en „Bergje" duidt op
de heuvelachtige vorm van de betrok-
1(611 kei.
Hoe de toekomstige nieuwe aanwinst
van de keienverzameling, waarmee
frater Kuypers en zijn mannen thans
elke vrije donderdagmiddag druk bezig
zijn, genoemd zal worden, is nog niet
bekend. De leden van „de Kei" be
trachten met de naamgeving weinig
haast. Het duurt immers nog meer dan
een jaar, voordat de pas opgegraven
kei van 5 ton aan de collectie kan wor
den toegevoegd. Het vervoer van de kei,
die een afstand van twee kilometer
moet afleggen, geschiedt zeer geleide
lijk. Per week vordert het transport een
goeie veertig vijftig meter. Aan dit
werk komen weinig hulpmiddelen te
pas. Over een uit dwarsliggers gevorm
de weg, wordt een ijzeren slee, die het
stenen gevaarte draagt, voortgerold.
De ijzeren rollen, welke onder de slee
zijn aangebracht, worden in beweging
gezet door duwende en trekkende fra
ters, gekleed In echte arbeiderstenues.
Hoewel dit karwei grote krachtsin
spanningen van de ploegleden vergt,
vooral wanneer de route sterk helt,
weigeren zij toch alle hulp van me
chanische apparaten. Alleen bij het
optillen van de kei, wanneer die op
de slee gelegd moet worden, het
moeilijkste onderdeel van het hele
werk maken zij gebruik van dom
mekrachten. Het aanbod van een aan
nemer om voor deze optillerij gebruik
te maken van zijn hijskraan, werd
door de keien-verzamelaars afgesla
gen. Niet omdat zij de goedbedoelde
geste van de behulpzame aannemer
niet konden waarderen, maar alleen
omdat het aanvaarden van een der
gelijk hulpmiddel in strijd zou zijn met
het algemene principe: het gehele
keientransport moet zoveel mogelijk
met handkracht geschieden. Pas dan,
zo menen de leden van deze specia
le hobbyclub, is de beschreven ar
beid een goede ontspanning voor de
aldoor hard studerende seminaristen.
Een ander motief is nog, dat het werk
niet binnen een vastgestelde termijn
klaar behoeft te zijn. Haast komt er
niet aan te pas. Toch betekent dit niet,
dat „de Kei-ploeg" het des donderdags
kalm aan doet. Integendeel. Er wordt
hard gezwoegd. Zo hard zelfs, dat een
enkeling wel eens verstek laat gaan.
De simpele vraag van zijn ploegleider:
„Bent u nog van de Kei?" is meestal
reeds voldoende om de „deserteur"
weer op het komende appel te doen ver
schijnen. Niemand van de kei-ploeg wil
de kans lopen geroyeerd te worden als
lid. Die schande zou moeilijk te dragen
zijn, daar „de Kei" ook al zullen de
andere hobbyclubs dit niet openlijk wil
len toegeven het meeste respect en
ontzag afdwingt. Frater F. Holster, lid
van de „Emmaus" keukenploeg, zorgt
ervoor, dat de keienverzamelaars extra
stevige boterhammen tijdens de werk-
pauze ontvangen en de leden van de
tuiniersploeg weten maar al te goed, dat
zjj bij elk gevecht met „de Kei" over
de plek, waar de nieuwste aanwinst
voor de collectie geplaatst zal worden,
het onderspit moeten delven.
In hun hart zijn de tuiniers hier niet
rouwig om, trots als ook zij zijn op de
nog altijd in omvang toenemende keien
verzameling in de tuin van „Emmaus".
De groei van de collectie zal niet
gauw tot staan komen, daar het Zuid-
Limburgse heuvelland rond Epen nog
voldoende keien rijk is. Hoe deze keien
in deze streek terecht zijn gekomen, is
een probleem, waarover de deskundi
gen het niet eens zijn. Volgens som
migen zijn de keien driehonderd mil
joen jaren geleden ontstaan in de Arden
nen en vandaar met ijsschollen meege
voerd naar Zuid-Limburg. Anderen me
nen, dat de stenen ter plaatse ontstaan
zijn ofwel op het niveau, waarop zij zich
thans bevinden ofwel op een toenmaals
veel dieper gelegen niveau.
Welke theorie nü wel de juiste is,
laat de Wittemse fraters betrekke-
lij': koud, geïnteresseerd als zij vrij
wel uitsluitend zijn bij het opgraven,
het vervoeren en het exposeren van
de verzamelde keien. Een hobby, die
de met het jaar wisselende studen
tengeneraties niet graag meer zou
den willen missen.
Mej. Ten Broecke Hoekstra V.V.D.) die
donderdag de minister van justitie heeft
geïnterpelleerd over de terugzending
van 37 verstekelingen.
(Van onze Haagse redactie)
Vanuit de Tweede Kamer zijn stem
men opgegaan om te bewerkstelligen
dat het in verwaarloosde toestand ver
kerende slot Oranienstein bij Diez een
oud familieslot van het Nederlandse
koningshuis wordt gerestaureerd en een
passende bestemming krijgt. In het
voorlopig verslag van de Kamer op de
begroting van algemene zaken wordt
aan de regering gevraagd of zij bereid
is hierover contact op te nemen met de
regering van de Westduitse Bondsre
publiek.
De minister sprak de beschamen
de geruchten tegen, dat in de Kruis
berg in Doetinchem, waar de verste
kelingen, die lang geen gemakkelijk
gezelschap vormden, met grote takt
en toewijding zijn opgenomen, van
wege het regiem een hongerstaking
zou zijn uitgebroken. Nog kwaadaar
diger noemde hij het bericht, dat
vanwege die hongerstaking de be
slissing tot terugzenden versneld zou
zijn. Bjj het onderzoek, dat voor iede
re verstekeling persoonlijk met gro
te zorg door deskundigen is gevoerd,
is met alle mogelijke persoonlijke en
menselijke factoren rekening gehou
den. Van de lijst, die na minutieus
onderzoek was opgesteld, is nog een
verstekeling afgevoerd, die wegens
open t.b.c. in een sanatorium moest
worden opgenomen. Hij zal ook na
genezing hier kunnen blijven.
Prof. Oud (V.V.D.wiens partij de
interpellatie aanhangig had gemaakt,
verzette zich tegen de vrees voor
openbare behandeling van de versteke
lingenzaak, waarvan o.m. de heer de
Kadt (P.v.d.A.) had getuigd. Hij was
van oordeel, dat juist wanneer door ac
ties buiten het parlement de zaken wor
den overdreven, de Kamer deze tot de
juiste grenzen terug kan brengen. In
ieder geval moet de volksvertegen
woordiging in een vrij land vrij zijn
om alles wat haar op het hart ligt
te kunnen behandelen, ook wanneer er
een aparte commissie is, zoals in dit
geval, voor het gehele vraagstuk der
repatriërenden.
De liberale woordvoerder had be
grip voor de moeilijkheden van de
minister, maar hij vond, dat hij niet
voldoende rekening had gehouden
met de psychologische kant van de
zaak. Hij waarschuwde, dat het volk
nu wat anders verwacht dan dat al
les onveranderd blijft.
Mr. van Rijckevorsel, die een van de
K.V.P.-fractie afwijkend standpunt in
nam, heeft dit uitvoerig gemotiveerd,
Hij zag in de terugwijzing de meest
duidelijke vorm van een onrechtmati
ge daad, omdat het gaat om het recht
op leven en vrijheid van de burger,
het meest elementaire recht dus, dat
door Grondwet en het destijds met In
donesië gesloten Unie Statuut gewaar
borgd wordt. Hij vond de beslissing
van de regering ook politiek onverstan
dig. Wanneer Nederland op een zo be
langrijk punt van rechtsregeling een
maal aangegane overeenkomsten niet
meer nakomt, kan het zich daarop la
ter tegenover Indonesië evenmin meer
beroepen.
De heer Calmeyer (C.H.) vroeg ter
motivering van zijn standpunt de aan
dacht voor het feit, dat de meeste van
Tijdens een receptie die meer dan
drie uur duurde hebben alle inwoners
van de Beerzen en honderden belang
stellenden van buiten mevrouw Smul-
ders-Beliën gisteren gecomplimenteerd
met haar koperen burgemeestersjubi
leum. De jubilaresse kreeg de tranen in
de ogeri toen het geschenk van de ge
meentenaren, - de DAF-personenauto,
werd onthuld, maar zij was niet min
der verrast toen het G.S.-lid Philippart
waarnemend commissaris van de ko
ningin, haar de versierselen opspelde
van het Ridderschap van Oranje Nas
sau. De feestzaal, waar zoals loco-bur
gemeester Roefs opmerkte de sfeer van
Prinsjesdag hing, werd daarmee een
ware ridderzaal, zo constateerde buur-
Het heeft het echtpaar C. Tutein Nol-
thenius uit Zwolle, dat gistermorgen als
100.000ste reiziger in het speciaal „Ex-
po"-arrangement der Nederlandsche
Spoorwegen van Amsterdam naar Brus
sel vertrok op reis en op de Expo zelf
aan belangstelling niet ontbroken. Na
dat des morgens tussen Haarlem en
Leiden de Nederlandsche en Beligsche
spoorwegen het echtpaar reeds in ver
warring hadden gebracht door het aan-
Een zestigjarige fotohandelaar aan
de Munnekeholm te Groningen is, naar
de politie thans bekend gemaakt, dins
dagavond na het sluiten van zijn
zaak overvallen doör een ongeveer
twintigjarige jongeman en van zjjn por-
temonnaie beroofd. Deze diefstal met
geweldpleging geschiedde in een don
kere gang tussen de winkel en de woon
kamer van de fotohandelaar.
De man ging, toen hij de winkelbel
hoorde, naar zijn winkel en werd in de
gang onverhoeds aangegrepen, op de
grond gegooid en van zijn portemonnaie
beroofd. In de portemonnaaie zat 27
gulden aan los geld. De overvaller ver
dween ijlings.
1 bieden van tal van gratis reizen in Ne
derland en België, stond in Roosendaal
een klein feestcomité deze „Expo"-trein
met de 100.000ste reiziger op te wach
ten.
Namens de N.V. grenswisselkantoren
werd het echtpaar een enveloppe met
inhoud aangeboden. De koninklijke ma
rechaussee plaatste in het paspoort van
de echtelieden een speciaal stempel.
Op het station te Brussel werd het
woord gevoerd door de heer Roel-
kens, die namens de Belgische spoor
wegen een geschenk in de vorm van
een miniatuur-atomium aanbood. Op
de wereldtentoonstelling zelf werd het
echtpaar namens het commissariaat-
generaal van de „Expo" ontvangen
en viel het eveneens een geschenk
ten deel. De commissaris-generaal
voor Nederland ontving het gezel
schap in de „Holland Club" van het
Nederlands paviljoen.
Des middags werden tal van pavil
joens bezocht en werd natuurlijk extra
aandacht besteed aan het Nederlands
paviljoen. Daar verraste de stichting
Nederlandse Textieljaarbeurs het echt
paar met een handgeknoopt tafelkleed
met het embleem van de Nederlandse
afdeling: „de dukdalf".
Met het speciaal „Expo"-arrange-
ment werden dus meer dan 100.000 Ne
derlanders naar de „Expo" vervoerd.
Bovendien maakten nog ettelijke tien
duizenden gebruik van de normale
dienstregeling. Het aantal vervoerde
reizigers naar Brussel gedurende de af
gelopen maanden van de wereldtentoon
stelling wordt op ruim 200.000 geschat.
Van de zijde van de „Expo" werd mee
gedeeld dat na België de meeste be
zoekers aan de wereldtentoonstelling
uit Nederland kwamen.
man-burgemeester Steger van Oirschot.
Na de aanbieding van het geschenk
werd mevrouw Smulders in haar nieu
we auto naar het gemeentehuis ge
reden, waar zij zelf achter het stuur
plaats nam om de wagen te beproeven.
Hoewel zij nog nooit gechauffeerd had,
lukte dit voortreffelijk. Mevrouw Smul
ders reed zonder rijbewijs, maar daar
om heeft zich uiteraard niemand be
kommerd. Naast haar zat trouwens een
rijbewijshouder, zodat zij niet eens in
overtreding was
Het slechte weer was er oorzaak
van dat het défilé van de rijvereniging
en het optreden van de jonge boeren en
boerinnen moesten worden afgelast. Dit
kon evenwel geen afbreuk doen aan de
uitbundige vreugde waarmee het unie
ke jubileum werd gevierd.
In de vroege morgen was de jubi
laresse met haar gezin in een open
landauer ter kerke gereden, waar een
H. Mis van dankbaarheid werd opge
dragen.
Dr. J. S. Faber die is benoemd tot
hoogleraar in de pharmaceutische en
analytische scheikunde aan de rijks
universiteit te Groningen zal zijn ambt
aanvaarden op dinsdag 21 oktober a.s.
met een inaugurale rede in de aula
van de universiteit.
Advertentie
De hoogbouw in de omgeving en
de praktische zin van architect Jan
Strik zullen pastoor Kooien M.S.C.,
bouwpastoor in de Tilburgse stads
uitbreiding ,,'t Zand", in de naaste
toekomst aan twee kerken plus een
parochiehuis helpen voor niet veel
meer dan de gemiddelde kosten van
één kerkgebouw. Een torenflat en
drie hoge schoolgebouwen vroegen in
,,'t Zand" om een hoge kerk en dit
bracht de architect op het idee van
een kerk in twee lagen: een grote,
met 1000 zitplaatsen, voor de plech
tige en zondagsdiensten, en daarnaast
een kleinere „winterkerk" voor dage
lijkse diensten en een in enkele zalen
verdeeld parochiehuis. De kleine
kerk, die 250 zitplaatsen krijgt, heeft
het voordeel, dat ze economisch te
verwarmen is en dat een kleinere
gemeenschap van gelovigen er niet
in de ruimte verloren gaat. Een nadeel
is, dat ze extra zitplaatsen vraagt
die 's zondags niet benut kunnen
worden. Het parochiehuis onder de
grote kerk is stukken voordeliger
dan wanneer het afzonderlijk moest
worden gebouwd.
Ogenschijnlijk heeft minister Sam
kalden in de zaak van de 37 versteke
lingen een éclatante overwinning be
haald. Toch was het een beetje een
goedkoop succes. De interpellatie van
mej. Ten Broecke Hoekstra was na
melijk zinloos. Een beroep op mense
lijkheid was in dit geval wel overbo
dig, omdat zowel de minister als de
commissie, die hem omtrent de terug
zending heeft geadviseerd, geen aan
sporing in die richting nodig hadden.
Waar het eigenlijk alleen om ging was
de vraag of er feiten in het spel wa
ren, die aanleiding zouden kunnen
geven voor politiek asiel Dat was
een feitelijke kwestie. In het debat
merkte de heer Romme op, dat hij bij
de andere sprekers niets gemerkt had
van een aanval op de deugdelijkheid
van het onderzoek. Als hij daarmee
bedoelde, dat in het debat geen feiten
waren gebleken, die een politiek asiel
wèl zouden rechtvaardigen, dan ver
baast dat niemand, aangezien men
zulke feiten, zolang het politiek asiel
nog niet verleend is, niet in het qpen-
baamoemt. Wel is gebleken, dat 's mi
nisters adviescommissie de teruggezon
denen niet persoonlijk heeft gehoord
en dat zij, en de minister met haar, is
afgegaan uitsluitend op dossiers, voor
namelijk door de rijksrecherche sa
mengesteld, van welke dossiers de be
trokkenen geen inzage hebben gehad-
Zo gaat dat wel meer met vreemde
lingen; de rechtszekerheid van de
vreemdeling is nooit het troetelkind
van onze juristen geweest. Als nu de
minister tenslotte op deze dossiers zijn
zekerheid grondt, dan zegt zijn over
winning in de Kamer bij deze dood
geboren interpellatie ons niets. Nog
steeds: hij zou gelijk kunnen hebben,
maar hoe groot het risico is geweest,
zullen wij nog wel zien.
iiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiHiiiiiiiiii
de verstekelingen Ambonezen zijn, die
heel bijzonder recht hebben op onze
sympathie en bescherming. Hij bracht
ook in herinnering, dat reeds in de
Middeleeuwen een ongeschreven recht
op asyl bestond, wanneer verdachten
een bepaalde plaats bereikten, in dat
geval de kerk.
Dr. Bruins Slot, leider van de A.R.-
fractie en eerste ondertekenaar van de
motie betoogde, dat de verstekelingen
wanneer zij al geen politiek kwetsbare
figuren waren, dit nu zijn geworden
door de agitatie rond deze zaak. Vandaar
dat hij van mening was dat Nederland
de plicht heeft hen alsnog te laten
terugkeren.
Professor Romme (K.V.P.) verwierp
deze motivering in een korte verklaring
en zei, dat de motie de publieke opinie
zou versterken in het verkeerde inzicht,
dat het asielrecht zou zijn geschonden.
Minister Samkalden antwoordde op
deze betogen, dat uit voor hem betrouw
bare bron was gebleken, dat ook In
donesië zich houdt aan de internatio
nale gebruiken met betrekking tot ver
stekelingen. Er zijn vele Ambonezen
die in Indonesië normaal zijn opgeno
men. Hij kon de vrees van mr. van
Rijckevorsel voor de juridische conse
quenties van zijn beslissing niet delen.
Er is een duidelijk onderscheid tussen
de verstekelingenkwestie en de andere
punten waarvan in het Unie Statuut
sprake is.
Prof. Oud die de minister het ver
wijt had gemaakt, dat hij de zaken
te verstandelijk had bekeken, werd
eraan herinnerd, dat in de jaren
voor de oorlog, waarin minister Oud
in het kabinet zitting had, de rege
ring zich eveneens gedwongen zag
aan vele werkelijke vluchtelingen toe
gang tot ons land te weigeren. Wat
Nederland voor de repatriërenden uit
Indonesië heeft gedaan getuigde vol
gens de minister van honderd maal
meer begrip voor humanitaire over
wegingen dan wat voor de oorlog op
dit punt is gedaan voor vluchtelin
gen uit het fascistische Duitsland.
De heer de Kadt (P.v.d.A.) vond dat
sommigen de politieke werkelijkheid
met in acht namen, wanneer zij een
blijvende verantwoording voor Indone
sische onderdanen op de schouders van
het Nederlandse volk blijven leggen.
Er is nu eenmaal een scheiding tot
stand gekomen.
Minister Samkalden wees het beroep
van de interpellante, mej. ten Broecke
Hoekstra (V.V.D.), op de Universele
Verklaring van de rechten van de
mens van de hand, omdat er andere
rechtsregels tegenover staan, die een
beperking van het elementaire recht
op vrijheid met het oog op het alge
meen belang van de gemeenschap in
houden.
De minister heeft de moties van V.V.
D. en A.R. met kracht van de hand
gewezen. Hii achtte een ruim vertrou
wen in het beleid van de regering on
misbaar vooral in deze zaak en met
name ook vertrouwen in het behande
len van de menselijke kant daarvan.
Wel heeft minister Samkalden de toe
zegging gedaan, dat, indien hem om
trent welke verstekeling ook die on
derweg is, nieuwe gegevens ter beschik
king zouden worden gesteld, diens zaak
opnieuw zal worden bekeken. Het vaar-
schema van de Oldenbameveidt staat
zulks toe, aldus de minister.
Koningin Juliana heeft een bijzondere
missie aangewezen om haar te verte
genwoordigen bij de plechtige Requiem
mis, die zondag in de St.-Pieterskerk te
Rome wordt opgedragen voor de ziele-
rust van wijlen Paus Pius XII.
Deze missie is samengesteld uit onze
ambassadeur bij de Heilige Stoel F. R.
W. H. M. J. Graaf de Marchant d'An-
sembourg als hoofd der bijzondere mis
sie, terwjjl daarvan verder deel uitma
ken harer majesteits kamerheer i.b.d.
mr. E. L. M. H. baron Speyart van
Woerden, wonende in Breda, "en de ho
norair ambassaderaad voor kerkelijke
aangelegenheden aan de ambassade bfl
de Heilige Stoel mgr. J. W. L. Damen.
