Problemen van heden daagse^kerkenbouw
PLEIDOOI VOOR ZEER KLEINE
PAROCHIE-GEMEENSCHAPPEN
0 BEU S K
Voor de vierde maal een
KINDERBOEKENWEEK
Noodsituatie bij katholiek
nij verheidsonderwij s
Radio en TV
WÊKÊÈÈ
Wereldmissiedag
K
Aardewerk van
10.000 jaar?
Tekort aan lokalen en leerkrachten
Antennes blijven
nodig
ZATERDAG 18 OKTOBER 1958
PAGINA 11
Voor beslag op het
arbeidsloon
Minimum loongrens
verhoogd
iÉÉÉËÉ
'n ideaal geschenk
Van Beinum vervangt
Otto Klemperer
liliflPt
Munten uit 30-jarige
oorlog gevonden
verreweg de meest gekochte
stofzuiger van deze tijd
G. J. M. Willemse
Missionarissen dienen
ook om zichzelf te
denken
Medische missiecursus
te Rotterdam besloten
Half miljoen bezoekers
in Rijksmuseum
Mozart-programma
Concertgebouworkest
Liturgische weekkalender
De jaarlijkse missiezondag, die
volgens de wens van de Paus,
morgen in heel de katholieke
wereld wordt gevierd, is sedert de
tweede wereldoorlog, in de letterlijke
zin van het woord, een levenskwestie
geworden voor de Kerk. Niet alleen
het communisme, ook het fel ont
waakte nationalisme, het laïcisme,
de Islam en niet te vergeten de bin
nenkerkelijke ontkerstening zijn
rechtstreekse vijanden van het mis
siewerk, dat bovendien nog in ern
stig gevaar verkeert door een uitge
breid sociaal gistingsproces, ten ge
volge waarvan één groot samenhan
gend revolutionair maatschappelijk
probleem is ontstaan. Tegenover de
ze dreiging, die dagelijks toeneemt
in omvang en intensiteit, moet de
missie haar houding bepalen. Reeds
is erop gewezen, dat dit proces van
aanpassing in zijn meest pregnante
vorm vraagt: loslaten van het ver
ouderde, dat dierbaar is, en aantrek
ken van het nieuwe, dat ons vreemd
is. Dit plaats de Kerk echter èn tech
nisch èn mentaal voor een kracht
proef.
Voor hen voor wie de inhoud van de
ze factoren een concrete werkelijkheid
is behoeft het geen nader betoog, dat
het missieprobleem heden ten dage
terecht het grootste wereldprobleem
genoemd wordt. De ernst hiervan
kan nauwelijks overschat worden. In
alle irtissielanden, maar vooral in
Az'en Afrika, zijn krachten werk
zaam, die een onmiddellijk, groot
scheeps en deskundig antwoord eisen
van de Kerk. Het al of niet christe-
lijk-zijn van de wereld der nabije
toekomst hangt af van de spoed,
waarmee het probleem wordt aange
pakt. Deze aanpak vraagt de hoogste
inspanning van alle priesters en le
ken op geestelijk, technisch en eco
nomisch terrein uit hoofde van de
nauwelijks overzienbare omvang der
moeilijkheden. Tenslotte eist de to
taal nieuwe vorm, waarin de proble
men zich voordoen, een verantwoor
de, deskundige planning, daar de
traditionele missiemethoden niet
meer aansluiten, noch menselijk
noch materieel, aan de wezenlijk ver
anderde verhoudingen, die geen te
ruggrijpen op ervaringen in het ver
leden toestaan.
Dit alles dient men, wil het goed
begrepen worden, te zien tegen de
achtergrond van de huidige situatie
der Kerk. Deze komt kort en bondig
neer op het constateren van het feit,
dat men, buiten de westelijke we
reld, niet kan spreken van een wer
kelijk belangrijke uitbreiding. De
verwachting, dat dit in de naaste toe
komst anders zal worden, is helaas
niet gefundeerd. Wanneer hier niet
zeer spoedig, met alle kracht en
overal tegelijk wordt ingegrepen, zal
de nieuwe wereld, die in Azië en
Afrika onstuitbaar in wording is, er
een zijn van een anti-christelijk hei
dendom.
Tegenover dit zeer reële gevaar
van het ogenblik, schreef prof. Zee-
gers, is de missionerende taak van
de kerk, die, naar onze geloofsover
tuiging, als enige beschikt over de
geestelijke krachten, waarop de
vreedzame ontmoeting en de organi
sche eenwording der zo verschillen
de volkeren kunnen worden geba
seerd, van wereldhistorische beteke
nis. Desondanks is haar situatie in
de huidige wereld zwak.
Toch is er een lichtpunt. De theo
logische bezinning, die haar weer
slag vindt in de prediking, hoewel
nog lang niet sterk en algemeen ge
noeg, legt steeds meer nadruk op het
wezenlijk-missionaire karakter van
de Kerk, die immers tót aan Christus'
wederkomst op weg is naar haar ka
tholiciteit, de vervulling van Gods
universele heilswil. In de opdracht:
,,het Evangelie te verkondigen aan
alle volkeren," welke opdracht de
bisschoppen, als opvolgers van de
apostelen, direct van Christus heb
ben ontvangen, delen alle leden van
de Kerk. Die opdracht is algemeen
en persoonlijk, zodat niemand zich
daaraan mag onttrekken en men nie
mand de goddelijke heilsboodschap
mag onthouden. Priesters ex. leken
moeten naar best vermogen mede
werken aan de uitbreiding van Gods
Rijk, aan de „inplanting" van de
Kerk, het normale heilsinstituut voor
alle mensen, dat wezenlijk noodzake
lijk is; niet in die zin, dat zonder di
recte missionering het heil onbereik
baar zou zijn, maar zó, dat door de
zichtbare Kerk de genade van Chris
tus openbaar wordt, die de verlossing
bewerkt. Alle genade immers is ge
nade van Christus en als zodanig ge
bonden aan openbaarwording in de
zichtbare Kerk overeenkomstig Gods
plan (van Leeuwen).
Heel de mensheid is tot aan Chris
tus' wederkomst ,i°o weg" naar de
volheid van het heil, welke pas dan
een feit zal zijn, wanneer de katho
liciteit van de Kerk werkelijkheid is
geworden doordat het Evangelie aan
alle volkeren verkondigd is. Dat be
tekent, dat iedere katholiek zich zijn
missionaire zending bewust dient te
maken, wil nij leven naar de diepste
aard van zijn katholiek-zijn. Deze ge
dachte lag ten grondslag aan het on
langs door Kardinaal Agagianian ge
dane voorstel elke preek een kor
te missiegedachte in te lassen." De
geloofsverkondiging is immers be
doeld om doorgegeven te worden.
De wereldmissiedag wil allen deze
Waarheid met nieuwe nadruk inpren
ten. Gebed is daarbij hoofdzaak en
financiële steun noodzaak. Om het zo
hoog nodige bidden enigszins te ver
gemakkelijken hebben de pauselijke
missiegenootschappen, het Aposto
laat der Hereniging, het St.-Willi-
brord-apostolaat en het Apostolaat
des Gebeds gezamenlijk een „aposto-
laatsgebed" samengesteld. Z.H. Exc.
fdgr. Alfrink wijst er in zijn aan
beveling van dit gebed op, dat het
bedoeld is als „gezinsgebed", dat zo
mogelijk door heel het gezin dage-
hjks gebeden wordt. Vooral de jeugd
han op die wijze de juiste missieijver
aanleren, die haar doet meeleven met
he gehele Kerk. Het gaat hier niet
®m een of andere devotie, maar om
öe kern van ons katholiek-zijn.
Maar naast het ononderbroken ge
had is nu financiële steun meer dan
°°it onmisbaar. Behalve een ruime
gave op de wereldmissiedag, is voor
af. het lidmaatschap der pauselijke
missiegenootschappen het middel bij
mtstek voor de permanente beharti-
gmg der missiebelangen. Ondanks
,5maalde aansporingen van de Paus
Jn driekwart van de daarvoor in
anmerking komende katholieken
n°g geen lid!
he wereldmissiedag van mor
sen ons allen de ogen openen voor de
t iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiimimiiiiiii
De bepalingen over het beslag op het
loon van een arbeider worden aange
past aan het huidige loon- en prijspeil.
De regering heeft voorgesteld de mini
mum grens van het loon, waarbeneden
geen beslag mogelijk is, te verhogen
van 10 tot 19 gulden per dag.
Het wetsontwerp, dat daartoe bij de
Tweede Kamer is ingediend houdt een
wijziging in van de desbetreffende be
palingen in het burgerlijk wetboek.
De minimumgrens geldt niet alleen
voor beslag op het loon b.v. in geval
van afbetalingsschulden, maar o.a. ook
voor: boeten ingevolge een bedrijf sre-
glement en voor storting door de werk
gever op een spaarbankrekening ten
name van de arbeider om verhaal mo
gelijk te maken.
De kerk van „Notre-Dame des Pauvres", de Lieve Vrouw van de Armen te IJssy-les-Moulinaux, in Frankrijk is een voor
beeld van een zeer eenvoudig, met nieuwe middelen gebouwd heiligdom. De architecten zijn H. Duverdier en J. Lombard.
(Van een medewerker)
TT r begint meer tekening te ko
rf men in het probleem van de he-
dendaagse kerkenbouw. Enige
jaren geleden gold het nog als een
revolutionaire daad wanneer men
kritiek uitoefende op de basilica-imi
taties en hechte neo-Romaanse bak
stenen bouwsels. Slechts in heel be
perkte kring werd kritiek geoefend
op de „Bossche school", een architec
tenkring die welbewust wilde aanslui
ten bij de traditie, maar laatstelijk
minder kopschuw blijkt voor het
„nieuwe bouwen".
Op de jongste landdag van St.-Adel-
bert heeft ook prof. N. Vroom het
probleem aangeroerd en gezegd: „De
bereikte na-oorlogse resultaten wet
tigen de vrees, dat wanneer hier
geen duidelijke daden worden ge
steld, de katholieke kerkelijke bouw
kunst zal verzanden in een plicht
matig repeteren van steeds minder
begrepen en steeds minder nood
zakelijke historiserende vormen, die
vergeleken, met bouwactiviteiten el
ders in Europa, bepaald armoedig
zullen aandoen en de gelovigen niet
meer zullen toespreken in de taal,
die zij nog weten te verstaan". En
hij hield daarna een sterk pleidooi
jongere krachten kansen te geven
bij het bouwen van een kerk. Hoe
wel in sommige bisdommen de ken
tering bij het geven van opdrachten
zich reeds doorzet, stuit men helaas
maar al te dikwijls op gevallen,
waarbij bisschoppelijke bouwcom
missies met een schier tyrannieke
macht jonge en vooruitstrevende ar
chitecten de pas afsnijden en de
mogelijkheden beknotten.
Het behoort langzamerhand tot de
bon ton, over de kerken van Ronchamp,
Vence of Assy in Frankrijk te kun
nen meepraten en tal van lieden
zijn na een reis langs nieuwe Duitse
en Zwitserse kerken teruggekeerd met
totaal nieuwe gedachten over de ker
kenbouw Maar met het accepteren van
afirx+tÜi' eF dringend vernieuwing
bltrfnnÜjk°men, ismen er nog niet. Dan
beginnen de problemen pas, want dan
krijgt men de gehele scala van moge
lijkheden pas onder ogen o.m. die van de
volledig open of de sterk gesloten kerk
Wanneer men de vernieuwing accep
teert en zich minder door vooroordelen
gebonden weet, dan zal ook het drei
gend financieel aspect een ander ka
rakter krijgen. De Kamerleden breken
zich op het ogenblik het hoofd over de
regeling bijdragen kerkenbouw, vastge
legd in een rapport der Commissie-
Sassen. Men gaat daarbij uit van een
gemiddelde kostenbecijfering, waarbij
een kerk van 800 tot 1000 zitplaatsen
met inrichting en pastorie al gauw
800.000 zal gaan kosten. Er zon reeds
architecten, die aangetoond hebben dat
met gebruikmaking van moderne bouw
mogelijkheden de kostprijs aanmerke
lijk te drukken is en men is ook van
mening, dat kleinere kerken naar ver
houding goedkoper in bouw en exploita
tie zullen zijn. Wanneer het bouwen van
kerken een levenskwestie is voor het
behoud van het geloof in onze groeiende
steden en dorpen, dan zal werkelijk ieder
middel dat oplossing biedt te baat ge
nomen moeten worden en men mag
zich daarbij niet te sterk naar traditie
en zeker niet naar vooroordelen rich
ten. in dit verband is het werk van
Etienne Aubry, oud-luitenant-kolonel van
het leger en thans pastoor in de arbei
dersplaats Luqéville in N.-Frankrijk, een
Advertentie
absolute noodzaak van onmiddellijke
en grootscheepse hulp? Een echt chris
tenhart is zo wijd als de wereld. Uit
goddelijke roeping! Geve Gods gena
de ons allen de kracht on het inzicht
uit zuivere liefde die levenstaak
naar best vermogen te vervullen.
lichtend voorbeeld. Alleen met zijn pa
rochianen bouwde hjj een betonkerk,
tussen zijn mensen stond de pastoor
zelf op de steigers. Ook in Rhoon nabij
Rotterdam heeft de niet lang geleden
tot pastoor benoemde aalmoezenier der
woonwagenbewoners en artisten H.
Schouten het klaargespeeld, de bouw
vakarbeiders in zijn parochie te enthou
siasmeren voor een plan. Het gaat dit
maal niet om een kerk, maar om een
parochiehuis. In enkele maanden hebben
de timmerlieden en metselaars een
groot gebouw opgetrokken. Allen wer
ken in hun vrije uren en zelfs tijdens
de bouwvakarbeidersvakantie stonden
zij reeds om zeven uur 's morgens op
de steigers en 's avonds werken zij bij
schijnwerpers.
Een sterk pleidooi voor de kleine
kerk is onlangs geleve-d door drs. W.
M. van den Ende, secretaris van het
bisdom Rotterdam. Hij stelt zelfs voor
de kerk te lichten uit het aspect der
bijzondere bebouwing om haar op te
nemen in de woningbouw. De kerk,
die nog altijd als sluitstuk der stede-
bouwkundige problemen gezien wordt,
zou terugkeren naar het domein der
gewone burgers. De kathedraal op
het centrale plein is altijd het teken
van de triomf van de kerk op aarde
geweest. De contra-reformatie en de
neo-Gothiek hebben dit beeld vast wil
len houden, maar de medestanders
van drs. van den Ende menen, dat
men in onze tijd wellicht meer het
accent op de liefdes-gemeenschap in
de Kerk moet leggen, de liefde is be
scheiden, zij behoeft geen omhaal. De
plannen, die de secretaris van het Rot
terdamse bisdom met grote beslist
heid verdedigt, gaan voorbij aan het
probleem der architectuur. De uiter
lijke vorm van de zeer kleine kerk
is niet in het geding, desnoods wor
den de kerkdiensten gehouden in en
kele kamers van een flat. Het pro
bleem is louter gezien vanuit het oog
punt van zielzorg, beleving van pries
terambt en contact met de gelovigen.
Het standpunt volgt eigenlijk uit het
consequent doordenken van tal van li
turgische vernieuwingen, die reeds ge
ruime tijd tot gelding komen. De cen
trale plaats van het Offer in de ere
dienst heeft ook in de bouw van de
kerk haar expressie gevonden. Allen
zijn het erover eens, ook de neo-ro-
maanse kerkenbouwers, dat alle aan
dacht gericht moet zijn op het altaar
met weglating van bijkomstigheden,
die er weinig toe doen, waardoor de
vrolijke santenkraam van drukbe-
sehilderde heiligenbeelden plaats
maakte voor een devote, stille ruimte.
Maar van den Ende wil veel verder
gaan. Hij meent, lat de parochies door
niet meer dan één priester bediend moe
ten worden. De zielzorger zou meer ef
ficiënt kunnen werken en het onderling
contact tussen priester en gelovige en
de gelovigen onderling zou veel groter
worden. Er zou een ware liefdesge
meenschap moeten ontstaan. De pries
ter zou wonen tussen zijn parochianen,
hq zou bij wijze van spreken zijn eigen
vuilnisbak buiten moeten zetten, hu
zou spelen met de kinderen op straat
en de vaat afwassen in het huis, waar
hij te eten wordt gevraagd. Hij zou als
een Charles de Foucauld leven onder
de bewoners van de grote stad en zijn
zending, zijn missie, letterlijk tot uit
voering moeten brengen, in complete
nederigheid zonder zich te bekomme
ren om de gemeenschappelijke verplich
tingen van een grote pastorie. In kleine
kerken komt de ontmoeting tussen
priester en gelovige ook beter tot stand,
zo zei prof. Loeff naar aanleiding van
deze gedachten. De priester kan zich
ook persoonlijker tot de gelovigen rich
ten, vrijmoedig en hartelijker, want
niets is zo fnuikend wanneer jonge
priesters eerlijk hun gedachten willen
weergeven, als de idee „ik moet pre
ken".
Het probleem van de kerkenbouw is
meer een probleem van de geest, van
religieuze verheffing en van groot idea
lisme, dan van louter bouwkundige prin
cipes. De geest maakt levend, de letter
doodt. Le Corbusier heeft het bewezen
met zijn kapel te Ronchamp, waarop
bouwkunstig gezien nogal wat is aan
te merken. Zijn theorieën omtrent de
rechte hoek heeft hij ervoor overboord
gezet en het lijkt alsof zijn expressie
kracht in deze kapel pas tot volle uiting
kwam. Het bouwwerk is een getuigenis
en daardoor wordt de waarde bepaald.
Wanneer moderne bouwers dezelfde in
tenties zouden hebben bij het ontwer
pen van een sporthal als bij het conci
piëren van een kerk, dan kunnen we
evengoed bij de afgesleten schablones
blijven verwijlen.
Men kan ook niet jaar in jaar uit blij
ven zeuren om geld. Daar krijgt men
een dégout van. Slechts een rijk idea
lisme en ware bezieling zullen de zaken
kunnen oplossen en als de tekenen niet
bedriegen dan is die herleving zeker in
zicht.
Japanse archeologen hebben meege
deeld, dat zij acht antieke vazen van
aardewerk hebben gevonden, die, vol
gens hen, wellicht de oudste vazen ter
wereld zijn.
Deskundigen van de universiteiten
van Tokio en Meiji hebben verklaard,
dat de vazen misschien meer dan 10.000
jaren oud zijn. Zij zijn van plan che
mische proeven te nemen om hun ver
onderstelling te toetsen.
Het oudste aardewerk dat men tot
nu toe gevonden heeft, is, naar ge
meld, ongeveer 7000 jaren oud. Het
werd in Egypte gevonden.
De Japanse vazen zijn in de grond
van een speelterrein van een lagere
school in Sjiba ontdekt. De vazen, die
ronde bodems hebben en alle dezelfde
vorm bezitten zijn ongeveer 25 cm.
hoog. Zij werden gevonden netjes op
een rij in een aluviaal aanslibsel, dat
volgens de Japanse deskundigen 10.000
jaar oud moet zijn.
Maar tot nu toe hebben de archeolo
gen altijd geloofd, dat de mens in die
tijd nog niet wist, hoe aardewerk te
maken.
De dirigent Eduard van Beinum zal
in plaats van Otto Klemperer in de eer
ste helft van november zes concerten
van het Philharmonia Orkest te Lon
den leiden. Als solisten werken mee
Annie Fisher (piano) en Nathan Mil-
stein (viool). Otto Klemperer heeft in
verband met zijn ziekte, waarvan hij
thans herstellende is, 21 concerten van
het Philharmonia Orkest moeten afzeg
gen.
Van 25 oktober tot 1 november is het
kinderboekenweek. De commissie voor
de collectieve propaganda van het Ne
derlandse boek heeft voor deze week,
waarin voor de vierde maal het boek
voor het kind in het centrum van de
belangstelling wordt gebracht, een pro
gramma bekend gemaakt, waarin ook
dit jaar dfe prijspuzzels, het boeken
weekgeschenk en de speciale uitgaven
een plaats hebben gekregen.
De week wordt op zaterdagmiddag
25 oktober in de Rotterdamse schouw
burg officieel geopend door de burge
meester van Rotterdam, mr. G. E.
van Walsum. Op deze middag wordt
de prijs voor het „Kinderboek 1957"
uitgereikt en worden de finales gehou
den van de voordrachtswedstrijden
voor kinderen van de Rotterdamse la
gere scholen. De toneelgroep „Are
na" zal een voorstelling verzorgen.
Het geschenk van de boekenweek
zal dit jaar bestaan uit een bouwplaat
in vier kleuren van het Muiderslot. Van
de jeugdboekengids „De kleine Vuur
toren" verschijnt dit jaar een nieuwe
editie van ruim 1000 titels met illustra
ties van Ted Schaap. De boekhandels
zullen naast deze gids ook het gidsje
„De Grabbelton" uitreiken. Naast deze
gidsen is er nog een leidraad uitgege
ven in de vorm van de titel'bro-
chure „De Wiekslag", samengesteld
door het bureau boek en jeugd.
De verschillende afdelingen van de
Nederlandse Boekverkopersbond zullen
in diverse delen van het land manifes
taties organiseren. De „Kinderboeken
weekprijsvraag" bestaat uit het maken
van een ontwerp voor de kinderboeken
week-affiche voor het volgend jaar. Het
affiche die dit jaar de propaganda voor
de kinderboekenweek zal voeren, is het
ontwerp van de 6-jarige Folkert Haan
stra te Meppel.
i
De landbouwer Heinrich Hofmann
in het dorpje Waldeck tussen Stutt
gart en Neurenberg is bij het leggen
van de funderingen voor een koestal
een r\jk man geworden. Hij vond na
melijk een aarden kruik met 3.000
zilveren munten uit de tijd van de
dertigjarige oorlog. Het zilver alleen
is al, naar schatting 10.000 mark waard
en als antiquiteiten brengen ze zeker
30.000 en waarschijnlijk meer op. De
jaartallen variërend van 1500 tot
1620 zijn nog duidelijk te lezen. Aan
genomen wordt, dat ze in het begin
van de dertigjarige oorlog verstopt
werden.
De boer had de munten eerst weg
willen gooien, omdat hij dacht dat
het doppen van oude bierflessen
waren.
Advertentie
In de
vorm ligt
zijn kracht! 5
f 142.50
De toeloop van jongens en meisjes
naar het nijverheidsonderwijs vervult
ons met angst. Wij zouden hen met
vreugde moeten begroeten, maar kun
nen hen niet op adequate wijze opvan
gen. Hun aantal groeit jaarlijks met
duizenden; over enige jaren zullen het
er 130.009 zijn, tweemaal zoveel als
thans. Dit vraagt bijna een verdub
beling van het aantal lokalen en leer
krachten, die met de beste wil van
de wereld niet op korte termijn gerea
liseerd kan worden. In veel gevallen
zal met een noodoplossing genoegen ge
nomen moeten worden.
Dit verklaarde vrijdagmiddag te
Utrecht de heer B. A. A. Engelbertink,
voorzitter van de Bond voor r.-k. Nij
verheidsonderwijs, tijdens de jaarver
gadering, die zeer veel belangstelling
trok van bestuursleden van katholieke
nijverheidsscholen.
Het is een communis opinio, dat het
lager technisch onderwijs voor jongens
een driejarige cursus moet zijn. Slechts
enkele scholen kunnen hieraan voldoen.
De grote meerderheid der technische
scholen moet met een tweejarige cur
sus genoegen nemen, hetgeen betekent,
dat tienduizenden leerlingen niet krijgen
wat men hun zou willen geven. Op de
jongensscholen is de nood het hoogst;
hier en daar is een tekort van 40 pet
aan bevoegde leerkrachten.
Bii de katholieke scholen voor n.o.
dient de nood zich in dubbel ernstige
vorm aan, aldus de voorzitter, omdat
de katholieken een achterstand uit het
verleden moeten inhalen. Van de kin
deren, die de lagere school verlaten,
iiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!
Het bekroonde affiche voor de Kinder
boekenweek. Het is getekend door de
zesjarige Folkert Haanstra uit Meppel.
llllillllllllllillllllllllllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
Bij K.B. is benoemd tot ridder in de
Orde van Oranje-Nassau de heer C. J.
M. Willemse, voorzitter van het natuur
historisch genootschap in Limburg,
wonende te Maastricht. De onderschei
ding is de heer Willemse uitgereikt
door de burgemeester van Maastricht,
mr. W. baron Michiels van Kessenich.
j\ Tederlands meest produktieve en
j meest belangrijke schrijver van
-*■ het ogenblik, Simon Vestdijk,
is gisteren 60 jaar geworden. Ook in
ternationaal geniet hij een grotere be
kendheid dan van Nederlandse schrij
vers gebruikelijk is, omdat meerdere
werken van hem in diverse talen wer
den vertaald. De roem om zijn alge
meen erkende talenten is zo groot, dat
hij wordt genoemd als kandidaat voor
de Nobel-prijs voor literatuur.
Vestdijk, die geboortig is van Har-
lingen, studeerde medicijnen en werd
in 1927 arts, maar al spoedig wijdde
hij zich geheel aan de letteren. Ook al
schreef hij, vooral in het begin van
zijn schrijverswerkzaamheid, verzen
(men denke aan zijn bundel „Berijmd
Palet"), het meest bekend is hij als
prozaïst en in het bijzonder als ro
mancier-
Zijn romans van autobiografisch,
historisch en avontuurlijk karakter
kenmerken zich door de analytische,
meedogenloze scherpte, waarmede hij
zijn onderwerpen weet te behandelen.
Onmiskenbaar doet zich daarbij de in
slag van de medicus gelden. Hij
schrijft een indringend, scherp beel
dend proza. De geestelijke instelling
van Vestdijk is die van de individua
list en libertijn. De meeste zijner
werken vragen voorbehoud voor le
zers met een ontwikkeld onderschei
dingsvermogen.
Het geven van een opsomming van
de werken van een zo produktief
schrijver is volstrekt ondoenlijk. Be
kend is vooral zijn autobiografisch ge
tinte Anton Wachter-serie, waarvan
zeer onlangs het (voorlopig) laatste
deel is verschenen: „De vrije vogel
en zijn kooien". Vrij algemene be
kendheid genieten ook zijn boeken
Het vijfde zege", „De kellner en de
levenden", en „Het glinsterend pant
ser".
Bij gelegenheid van Vestdijks ver
jaardag is een interessante, biogra
fisch gerichte studie over hem ver
schenen van de hand van Nol Gregoor.
Zij heet „Simon Vestdijk en Lahrin-
gen", (Lahringen is de door Vestdijk
in zijn biografische romans gebruikte
naam voor zijn geboorteplaats Har-
lingen), een uitgave van De Bezige
Bij.
Is 44 pet katholiek. Van alle school
verlaters gaat 38 pet naar het nijver
heidsonderwijs. De geboortegolf van
van kort na de oorlog heeft thans de
poorten van het nijverheidsonderwijs
bereikt. Vele katholieke scholen moe-
te» aangemelde leerlingen afwijzen.
De heer Engelbertink kon in dit
somber perspectief geen enkel licht
puntje zien. Wel verheugde hij zich
er over, dat de katholieke Bond een
overeenkomst heeft bereikt met het
Nederlands Genootschap (algemeen)
tot samenwerking bij de opleiding
van leerkrachten in een eenjarige
dagcursus.
Op voorstel van het bestuur werd het
huishoudelijk reglement zodanig gewij
zigd. dat in het vervolg onder het be
stuur een aantal afzonderlijke secties
zal optreden voor de diverse school
types in het katholiek nijverheidsonder
wijs, o.m. voor de lagere technische
scholen, het huishoudonderwijs, U.T.S.
en H.T.S., landbouwonderwijs en mid
dens tandsonderwijs.
De 26ste cursus van de Medisch»
Missieactie behoort weer tot het ver
leden. Vrijdagavond kwamen alle cur
sisten bijeen in het St-Franciscus Gast
huis te Rotterdam om uit de mond van
dr. J. A. G. ten Berg, die de cursus
leider dokter G. Klop verving, te ver
nemen, dat iedereen voor het de dag
tevoren gehouden examen was ge
slaagd.
Zoals gebruikelijk werden aan de
genen, die vele punten hadden ver
gaard, geschenken aangeboden, dit
maal bestaande uit grote verband-
trommels en enig tandartsinstru
mentarium. De eerste prijswinnaars
waren broeder Gabriel Roes O.F.M.,
die nog wel, wegens ziekte, veertien
dagen van de cursus had moeten ver
zuimen. zr. Hilarius en zr. Philippi-
na, beiden witte zuster van Lavige-
rie, pater J. M. Brockhus, witte pa
ter van Lavigerie, en pater Mauri-
nus O.F.M. Cap.
Dr. ten Berg, die de prijzen uitdeel
de, drukte de toekomstige missionaris
sen op het hart bij til hun medisch
werk voor anderen zichzelf niet te ver
geten en zich de gelegenheid te gunnen
van een eventueel opgelopen ziekte te
herstellen. Dat is men verplicht uit
hoofde van zijn verantwoordelijkheid
voor de congregatie waartoe men be
hoort. voor de gemeenschap en tenslot
te ook voor zichzelf, aldus spr.
Het slot van de avond werd, zoals
woonljjk, gekenmerkt door een meer
humoristische sfeer, geschapen door
de toneelprestaties van zusters, paters
en broeders, die op deze manier hun
erkentelijkheid demonstreerden voor
het in de afgelopen zes weken genoten
onderricht.
In het Rijksmuseum te Amsterdam is
vrijdag reeds de 500.000ste bezoeker het
tourniquet gepasseerd. Met uitzonde
ring van het Rembrandt-jaar 1956 is dit
sinds 1885 niet gebeurd. Meestal bleef
het jaargemiddelde iets onder het half
miljoen. De vermeerdering van het be
zoek ligt in de maanden juli, augustus
en september en is vooral te danken
aan het toegenomen aantal buitenlan
ders dat het museum bezocht.
Een lezer, die een nieuw radiotoestel
uit de middenklasse kocht, zond ons
over zjjn bevindingen een rapportje. Hij
is meer dan enthousiast, hij 'uit zich in
uitgezochte bewoordingen, wat de kwa
liteit van het geluid betreft. Ook wel
wat de ontvangstmogelijkheden betreft.
Maar daaromtrent is hij kritischer. Dat
valt hem eigenlijk tegen. Hjj had ge
dacht met een dergelijk toestel alle zen
ders te kunnen ontvangen, zonder eni
ge storing.
Wjj moeten de geachte lezer er bij
voorbaat op wijzen dat er nog zoiets als
een IJzeren Gordijn bestaat. Daarach
ter doet men wat men wil (de regerin
gen wel te verstaan). Men zendt dus
maar uit waar men wil," mien stoort
waar men wil. Aangezien men niet al
les kan storen, zijn er zenders die wél
storingsvrij te ontvangen zijn.
Het aantal goed te ontvangen zenders
is niet te onderschatten. Het is echter
ook vooral niet te overschatten. Met
een modern toestel is heel veel te ont
vangen. Het toestel is sterker dan de
vooroorlogse super de super, het bevat
storingsbestrijdingsmiddelen waarvan
toen nog niet gedroomd werd, het moet
echter een zender kunnen ontvangen.
Zonder behoorlijke antenne kan dat
niet.
De fabrikanten hebben het naoorlog
se publiek verwend. Zij hebben vaak
vooropgesteld dat in een toestel een an
tenne zat. Natuurlijk zit in de meeste
toestellen een ingebouwde antenne, die
voldoende is om het apparaat niet uit
puttend te belasten bij de ontvangst
van zeer naburige zenders. Maar hoe
modern en hoe goed uitgerust ook,
ieder radiotoestel dat men behoorlijk
wil laten functioneren heeft een buiten
antenne nodig.
Daarvoor gebruikt men tegenwoordig
vaak een staafantenne. Goedkoop na
tuurlijk. weinig omslachtig, maar on
voldoende. Wat men nodig heeft is nog
altijd een gespannen draad van behoor
lijke lengte. Die draad behoeft niet me
ters hoog boven het huis uit te steken.
Hij kan vlak over het dak gespannen
worden zonder verdere zichtbare obsta
kels. De lengte moet niet-te groot zijn,
zeker niet meer dan vijftien meter.
Maar ook niet minder dan zes meter.
De verbinding tussen de antenne en het
toestel dient zo kort mogelijk te zijn.
Belangrijk is de keuze van het ma
teriaal. Meestal neemt men gewoon
goed koperdraad. Dat zou prachtig zijn,
wanneer er nooit wind was. Dit mate
riaal is echter te zacht, het breekt veel
te snel. Silicium-bronsdxaad is veel be
ter. Een getwiste bundel koperdraadjes
is nog beter, wel duurder en ook moei
lijker te verwerken. Wanneer men toch
een antenne gaat of laat maken, neem
dan een goede soort draad. Een anten
ne blijft nodig, de ontvangst wordt be
ter, de slijtage van het toestel minder.
(Uiteraard geldt dit alles alleen voor
de ontvangst op de lange- en de mid
dengolf. Over korte golf- en FM-ont-
vangst schrijven wij een andere maal).
Het Kamerorkest van Hamburg
speelt vanavond voor de Westdeutsche
Rundfunk onder leiding van Hans
Schmidt Isserstert een Mozart-program-
ma (309 m - 22.10 u).
Het Concertgebouworkest speelt zon
dagmiddag voor de K.R.O. onder leiding
van Eduard van Bei. um de Symfonie
nr. 95 van Haydn en de Symfonische
Variaties van Henk Badings (402 m -
14.30 u).
llllllllllllllllllilllllllllllillillllltllllltllllllllllllllllllMIllllllllll
ZONDAG 19 oktober: 21e zondag na
Pinksteren; eigen mis; 2 geb. H. Petrus
van Alcantara; 3 geb. voor de voort
planting v. h. geloof; credo; pref. v. d.
H. Drieëenheid; groen. MAANDAG;
H. Joannes Cantius, belijder; eigen mis;
wit. DINSDAG: mis v. d. zondag; 2 geb.
H. Hilarion; 3 geb. H.H. Ursula en ge
zellen; groen. Haarlem: H.H. Ewalden,
martelaren; mis Intret; 2 geb. H. Hilarion;
3 geb. H.H. Ursula en gezellen; rood.
WOENSDAG: mis v. d. zondag; groen.
DONDERDAG: mis v. d. zondag; groen.
VRIJDAG: H. Aartsengel Rafaël; eigen
mis; wit. ZATERDAG: mis van O. L.
Vrouw op zaterdag; 2 geb. H.H. Chrysan-
thus en Daria, pref. van O. L. Vr.; wit.
ZONDAG 26 oktober: Feest van Christus
Koning: eigen mis; 2 geb. v. d 22e zondag
na Pinksteren; credo; eigen pref.; wit.
