St.-Willibrordvereniging oriënteert zich
Sociaal-kerkelijke problematiek ligt
in ieder bisdom anders
Vele mogelijkheden voor binnenlands apostolaat
i
HM fitH'
tiiitiSH—ifli
—ffi
1,1 M
(MIMIjJ
fiffiff
4
Randstad-Hollandnieuwe industrie
gebieden.diaspora en
mijnstreek vragen bijzondere aandacht
D
I
SCHEEPYAARTBERICHTEN
Engels-Franse besprekingen
over vrijhandelszone mislukt
Bedrijfsapostolaat brengt kerk
in onontgonnen leefmilieu
A1
Radio en T.V.
Opoe Smit 105
jaar
Nieuwe vorm van zielzorg in
tien jaar snel gegroeid
iiiiii i timt -
-u
K
n
The Reith lectures
Naar de maan
Populaire klassieken
Olof en Krebbers
Feest in Ter Apel
Engeland zal pogingen
niet opgeven
ZATERDAG 8 NOVEMBER 1958
PAGINA 6
/re de komende twintig jaar zullen ruim 700.000 personen naar de
randstad Holland afvloeien indien geen andersgerichte maat
regelen worden genomen van wie er 475.000 uit de zuidelijke
provincies afkomstig zullen zijn. Wanneer men ziet, dat van de
Nederlandse non-paschanten 65% in de bisdommen Haarlem en Rotterdam
woont, is het duidelijk, dat de trek naar het westen bijzondere preventieve
maatregelen op het terrein van de zielzorg noodzakelijk maakt. Deze
conclusie is te vinden in een rapport, dat het Kaski in samenwerking
met de St. Willibrordvereniging heeft opgesteld over de sociaal-kerkelijke
problematiek van de afzonderlijke bisdommen in de Nederlandse kerk
provincie. Het rapport is uitgebracht ter gelegenheid van Willibrord-
zondag (morgen) als een eerste oriëntatie van de St.-Willibrordvereniging
betreffende de gevarieerdheid van de sociaal-kerkelijke problematiek op
diocesaan niveau. Lang niet alle resultaten van onderzoekingen, door het
Kaski verricht, konden in het rapport worden opgenomen. Het ontbrak
de samenstellers bovendien soms aan een systematisch onderzoekplan,
waardoor het geheel wel enige lacunes vertoont. In de nabeschouwing
wordt dan ook gesproken over een voorlopig overzicht. Er blijkt echter
wel duidelijk uit, dat in élk bisdom op een geheel eigen wijze een spanning
ligt tussen het behoud van de eigen gelovigen en de apostolische wervings
mogelijkheden door oecumenisch werk en nieuwe vormen van zielzorg.
E
E <5
O
Q
I*
Ia
si
3
■o
c
voor oliehaarden
£SS0) PETROLEUM
DE HAARDOUE
met het hoogste rendement
ëb
MIDDELBARE AKTEN
RESA-HILVERSUM
AANTAL R.K..N.H., OVERIGE KERKELIJKE GEZINDTEN
EN ONKERKELIJKEN OP 31 MEI 1947 (PER BISDOM)
HAARLEM
U.H^
STEU 100000 PERSONEN VOOR
BISOOMSGRENS
/GEEN
ROTTERDAM
ft o
cGRONING£N
LTTRÈCHT
OVERIGEN.
De Nederlandse kerkprovincie kent
ook veel gemeenschappelijke
vraagstukken, zowel van interne
als van externe aard. Intern aldus
het rapport is er de groeiende men
taliteitsverandering van het katholieke
volksdeel, gevolg van een democratise
ring van de cultuurgoederen (onder
wijs), van de toenemende emancipatie
en van het geleidelijk aan overwinnen
van historische achterstanden, doch te
vens mede bepaald door de grote struc
turele veranderingen, waarin de hele
westerse samenleving zich thans be
vindt. De relatie tussen priester en ge
lovige is mede aan deze veranderingen
onderhevig. Extern komt er een wijzi
ging in de verhouding met de reforma
torische christenen en is er een toene
mende oecumenische ontmoeting mo
gelijk, welke vraagt om een eerste aan
zet in breder verband.
Zowel bij katholieken als bij protes
tanten wordt het vraagstuk van de on
kerkelijkheid ook een vraagstuk van
het gelaat der eigen kerk, niet alleen
van een bewuste apostolische gericht
heid op de buitenkerkelijke groeperin
gen.
Tenslotte is er zowel intern als ex-
tem het probleem van de openheid en
geslotenheid, theologisch, pastoraal-
theologisch en sociologisch een zeer
moeilijk vraagstuk, dat geheel samen
hangt met het door velen als vanzelf
sprekend geaccepteerde „patroon" van
de katholieke samenleving, dat thans
meer dan ooit om een voortdurende em
pirische hertoetsing vraagt op zijn in
strumentele waarde. Aldus de samen
stellers van het rapport.
Zij wijzem er ook op, dat men in de
hele westerse samenleving kenmerken
aantreft van een toenemende seculari
satie, welke echter gepaard is gegaan
met een nieuwe bewustwording van de
wezenlijke taak van de Kerk. De ont
kersteningsverschijnselen zijn in grote
mate overgangsverschijnselen. Juist
waar de sociale gebondenheid bijzonder
ten gunste van het christendom werk
te, wordt men thans getroffen door een
afnemende kerkelijke observantie.
In vele kringen wordt de uitdaging
van de nieuwe tijd verstaan en zoekt
men ernstig naar een persoonlijke ver
dieping van het geloofsleven. Er zijn
reeds vernieuwingen op het gebied van
bijbelstudie, liturgische beweging en
apostolaatswerk, evenals op oecume
nisch gebied. Volgens de samenstellers
van het rapport liggen in Nederland bij
zondere kansen om aan elk van deze
bewegingen voor ieder gebied en voor
leder bisdom een eigen gestalte te ge
ven, waarbij de St.-Willibrordvereni-
ging een bijzondere taak heeft.
Randstad-Holland
In het rapport worden de zeven bis
dommen in drie groepen verdeeld,
n.l. randstand Holland (Haarlem en
Rotterdam), de zuidelijke bisdommen
(Den Bosch, Breda en Roermond) en
het voormalige aartsbisdom (Utrecht
en Groningen).
De twee westelijke bisdommen zijn
de laatste eeuw onderhevig geweest
aan snelle wijzigingen in de religieuze,
sociale en economische structuur. Het
zwaartepunt van de moderne ontwikke
lingen ligt in de bisdommen Haarlem
en Rotterdam, waar de Kerk met na
me geconfronteerd wordt met het zich
nog steeds veranderende patroon van
de moderne grootstedelijke samenle
ving. De problematiek van de geloofs
afval en van de confrontatie met de
buitenkerkelijkheid is nu reeds in bei
de bisdommen geconcentreerd. Het bis
dom Haarlem heeft van alle bisdom
men het hoogste percentage buitenker
kelijken (34,1); het bisdom Rotterdam
komt na Groningen op de derde plaats
met 21.1 pet. Alleen reeds in Amster
dam woont 22 pet. van alle buitenker
kelijken in Nederland. Het bisdom
Haarlem heeft er in totaal ruim 600.000,
het bisdom Rotterdam 500.000. Bij de
volkstelling in 1947 wenste 45 pet. van
de Zaanstreekbewoners niet tot een
kerkgenootschap gerekend te worden.
Van de Nederlandse non-paschanten
woont 65 pet. in de bisdommen Haar
lem en Rotterdam. Van de katholie
ken In het bisdom Haarlem is 21,8
pet. aon-paschant, in het bisdom Rot
terdam zelfs 27,5 pet. De stad Rotter
dam spant de kroon met 43,9 pet.
non-paschanten.
In sociaal-kerkeljjk opzicht onder
scheidt het rapport in het bisdom Haar
lem drie probleemgebieden: Amster
dam en de Zaanstreek als bolwerken
van buitenkerkelijkheid, de IJmonding
als groeiende bevolkingsconcentratie en
het Noord-Hollands Noorderkwartier,
dat aan het begin van openlegging
staat.
Voor Amsterdam geldt met name,
dat de hele apparatuur van de zielzorg
ingesteld moet worden op de speciale
problematiek van de grootstad, met als
componenten: bewuste groepsvorming
en gemeenschapsvorming van een gees
telijke élite, die apostolisch werkzaam
is, en preventieve maatregelen ter voor
koming van geestelijk verval in die wij
ken, welke hiertoe nog perspectief bie
den.
Ongeveer 35 pet. van dè katholieken
S-HËRTOGÉNBOSCH
ROERMOND
OVERIGEN
OVERIGEN
OVERIGEN
GEiEN
(gezinshoofden) is „monovalent" prak
tiserend. Deze kern kenmerkt zich door
goede kerkelijke observantie en staat
ook positief ten opzichte van maat
schappelijke activiteiten van de Kerk.
Deze groep zal in belangrijke mate de
hefboom moeten worden van een nieu
we pastorale activiteit.
Nog vele katholieke intellectuelen
distanciëren zich van sociaal-kerkelijke
activiteiten wegens gebrek aan een dui
delijk overzicht en een modern, aanlok
kelijk programma. Het afvalpercenta-
ge onder de katholieke studenten in
Amsterdam is relatief hoog.
Het bedrijfsapostolaat heeft zowel in
Amsterdam als in de Zaanstreek (die
wellicht het meest de desintegrerende
aspecten van de industrialisatie ver
toont) een zeer bijzondere taak. De
snelle ontwikkeling van de IJmond
vraagt een spoedige voorziening met
kerken, scholen, verenigingsgebouwen
e.d.. De structuur is hier onevenwich
tig wegens de verandering van agra
risch naar industrieel levenspatroon en
de migratie. De katholieke bevolking is
er actief. Het accent zal in de IJmond
moeten liggen op preventieve maatre
gelen in grote stijl.
Het Noorderkwartier bevindt zich
economisch niet in een gunstige situa
tie. De toenemende bevolkingsdruk
(juist bij de katholieken) is niet meer
op te vangen door omschakeling van
veeteelt op tuinbouw. Er zijn maatrege
len nodig voor verruiming van de
werkgelegenheid (ontwikkelingsgebied)
die ook pastoraal moet worden opge
vangen; menige pastoor ziet in de in
dustrialisatie alleen maar een gevaar,
o.a. meisjesarbeid. De afvloeiing van
agrarische jongeren moet pastoraal be
geleid worden. In dit gebied komen de
sterkste concentraties van katholieken
boven de Moerdijk voor. Het vormings
werk kampt met een ernstig tekort aan
kader.
In het bisdom Rotterdam ligt het
zwaartepunt van de toekomstige ont
wikkeling der geestelijke en maat
schappelijke problematiek in het groei
end agglomeraat van Rotterdam, waar
van nog geen nauwkeurige diagnose is
gesteld. De stadsuitgroei vindt plaats
in een gebied, waarin de katholieken
statistisch een diaspora-positie inne
men. De kleine katholieke kernen in het
Waterweggebied zjjn beslist niet in
staat om positief bi) te dragen tot de
ruimtelijke en sociale-culturele vormge
ving van het nieuwe gebied. Een ana
lyse van het diaspora-vraagstuk is, me
de met het oog op het Deltaplan, nood
zakelijk.
Het zuiden
e zuidelijke provincies hebben zeer
lang hun traditionele structuur
behouden. De kerkelijke obser
vantie heeft zich in het algemeen ge
handhaafd, doch in sommige parochies
O)
C
O
co
<D
Utrecht
Haarlem
'■-H.bosch
Breda
Rotterdam
Groningen
Roermond
Totaal
Of
O
c u
Oj-
M VI
.£3
3 -2
M
-TJ V
MM
2
691.700
938.000
1.032.000
419.000
702.000
90.000
734.000
4.306.700
52 to
CTJ C
«O
'O
e o
OT3
co
c'n
CQ
o
C S
S.S
Sh
£<u
•a
605.000
322.000
898.000
378.000
557.000
79.600
647.000
3.686.600
29,9
29.4
90,1
593
24.4
7.2
94.5
X
59.000
120.000
40.000
20.000
166.000
5.700
32.000
437.700
T3
-
o a
au
c3 G
-2 G
G
O J3
o o
13.2
27.3
9.1
4,4
37.5
1.3
7.2
100
c
T3
e 2
g
as
■cS
0
co
2,5
1
C ti
O
GM
0>.S
4-» XS
C-B
10,2
21,8
4.6
5.5
27,5
7.6
5.2
304
193
358
159
179
80
323
1596
o
606
510
785
360
508
124
679
3572
58
124
168
18
141
28
114
631
valt een min of meer sterke teruggang
van het zondagsmisbezoek waar te ne
men.
Op economisch gebied .worden tal van
maatregelen genomen, die in sommige
kleinere traditionele gemeenschappen
dikwijls belangrijke veranderingen bren
gen. Er is in het algemeen nog een te
kort aan kader. Brabant heeft steeds
protestantse minderheden gekend, die
belangrijke maatschappelijke posities
innamen. Thans vormen zich vooral in
oost-Brabant en noord-Limburg ook le
vensbeschouwelijke minderheden, die op
economisch terrein hoge plaatsen inne
men. Hier liggen oecumenische moge
lijkheden.
Bij de toenemende spreiding van de
katholieke emancipatie zal het zuiden
katholieke leidende figuren moeten le
veren voor geheel Nederland. De na
werking van een historische achter
stand zal nog overwonnen moeten wor
den; Brabant heeft op korte termijn
achttien middelbare scholen nodig. De
bijzondere aandacht voor de geestelijke
en culturele ontwikkeling en het bewus
te streven naar decentralisatie op eco
nomisch terrein bieden nieuwe perspec
tieven, waarin aangepaste vormen van
binnenlands apostolaat hun plaats zul
len vinden.
Volgens officiële cijfers is het aan
tal non-paschanten in het zuiden rela
tief gering: Breda 5,5 pet., Den
Bosch 4,6 pet., Roermond 5,2 pet.
Hoewel meer dan de helft van het to
tale aantal Nederlandse katholieken
in de drie zuidelijke bisdommen
woont, zou hier slechts 21 pet. van al
le Nederlandse non-paschanten gevon
den worden. Gevreesd moet worden,
dat deze cijfers een te gunstig beeld
van de werkelijkheid geven. Steek
proeven hebben aangetoond, dat b.v.
in Maastricht de non-dominicantie in
bepaalde parochies 30 40 pet. be
draagt.
Het bisdom Breda is weinig homo
geen van structuur. Het oosten sluit
nauw aan bij het bisdom Den Bosch,
maar Zeeuwsch-Vlaanderen is godsdien-
stig-kerkelljk op België georiënteerd en
in zeker opzicht achtergebleven, terwijl
op de Zeeuwse eilandende katholieken
met uitzondering van enige dorpen
in een diasporapositie verkeren.
Vooral met betrekking tot het Delta
plan is deze situatie problematisch; het
zal onmogelijk zijn de veelal verstarde
traditionele kerkelijke en maatschappe
lijke patronen te handhaven. Van een
bewust beleid van de diasporaproble-
matiek is hier bijna nog geen sprake;
het probleem vraagt ernstige bestude
ring.
Van de bestaande centra in het bis
dom Den Bosch kenmerkt vooral Eind
hoven zich door een grote stadsontwik
keling. In levensbeschouwelijk opzicht
zal deze stad het sterkst de nationale
signatuur gaan vertonen. In Helmond
en Tilburg echter is het autochtone ka
der relatief sterk overwegend en ge
schiedt de ontwikkeling niet van buiten
af zoals behalve in Eindhoven
ook in Den Bosch en de nieuwe indus
triedorpen wel het geval is. Traditione
le vormen van maatschappelijk en
godsdienstig leven bleven in Tilburg en
Helmond min of meer sterk gehand
haafd; er werden wellicht te weinig po
gingen aangewend om met behoud van
de essentie der levenswaarden aange
paste levensvormen te vinden voor de
nieuwe economische structuur.
In het bisdom Roermond vragen o.
a. de oude en nieuwe mljngebieden
de aandacht. In het beeld van de
Europese mijnstreken nemen deze ge
bieden zowel sociaal als religieus een
krachtige positie in, maar er valt een
kentering te constateren. Het is de
vraag of men de godsdienstige ver
zwakking in de oude mijnstreek en
b.v. Maastricht wel duidelijk genoeg
onderkent. In het nieuwe mijngebied
zijn bijzondere preventieve maatrege
len op pastoraal en maatschappelijk
terrein nodig.
Het onderzoek van het katholieke le
ven in Limburg is pas in een beginsta
dium, aldus het rapport. Psychologisch
zijn de remmingen tegen een eerlijke
diagnose zeer groot. Loutere gegevens
over uiterlijke observantie volstaan ze
ker niet om de godsdienstigheid van
een bepaalde streek te bepalen. Talloze
non-dominicanten zullen hun kinderen
katholiek laten dopen en opvoeden. De
vraag is echter of in de komende ont
wikkeling van zuid-Limburg, waarin
zich de invloeden van de mljngebieden
in België en Duitsland zullen gaan ma
nifesteren en waar steeds meer contac
ten ontstaan met het religieus verzwak
te Luik, niet vraagt om een meer be
wuste godsdienstige vorming.
Utrecht en Groningen
n het oude aartsbisdom Groningen
heeft nog vele pastorale en organi
satorische contacten met Utrecht
vindt men sterke protestantse concen
traties. Vooral in de diasporagebieden
liggen veel oecumenische en apostoli
sche mogelijkheden. Economisch deelt
het nieuwe aartsbisdom in de proble
matiek van de randstad Holland en
doen zich voorts allerlei variëteiten
voor, die sterk afwijken van de overwe
gend agrarische structuur van het bis
dom Groningen.
De buitenkerkelijkheid in het aarts
bisdom is wel omvangrijk (11,5 pet.),
maar blijft ver onder die van Rotter
dam, Haarlem en Groningen.
De sociale problematiek in het aarts
bisdom Utrecht heeft verschillende as
pecten, o.a. in de oude industriecentra
(stad Utrecht en Twente). De stad
Utrecht groeit sterk, maar heeft nog
steeds een diepgewortelde protestantse
signatuur. De sociaal-economische po
sitie van de katholieken is zwakker dan
die van andere groepen en hoewel
Utrecht van de vier grote steden het
hoogste percentage katholieken heeft
(37,7), is hun sociaal-culturele Invloed
hiermee niet in overeenstemming.
Twente is een merkwaardig concen
tratiepunt van katholiek leven. Er is
echter nog een sociaal-culturele achter
stand, mede als gevolg van een te ge
ringe integratie in de katholieke samen
leving van Nederland als geheel.
Is Groningen het bisdom, waar de re
formatie in godsdienstig opzicht de
diepste sporen heeft nagelaten, ook in
sociaal-economisch opzicht is er een er
fenis van het verleden door de grote so
ciale wantoestanden omstreeks de
eeuwwisseling, waarbij de onkerkelijk
heid en het anarchistisch socialisme
grote kansen kreeg. Van de negen Ne
derlandse ontwikkelingsgebieden liggen
er vier in dit bisdom.
Het bisdom Groningen heeft duidelij
ke oecumenische en apostolische ken
merken. Door het systeem van de z.g.
apostolaatsposten zijn er aangepaste
middelen voorhanden voor de meest
problematische diasporagebieden. Het
zou echter jammer zijn, aldus het rap
port, wanneer deze activiteiten niet
zouden aansluiten bij de praktijken in
de oude parochies.
Advertentie
zuinig geen roet meer warmte
In de vaak zeer belangwekkende le
zingenreeks The reith lectures, begint
zondagavond prof. A. Lovell een serie
over „Het individu en het universum".
Hij zal daarover zes voordrachten van
een half uur houden, te beluisteren via
de Home Service (434 m., 20.15 uur)
Prof. Lovell is directeur van het in
stituut te Jodreil Bank waar de groot
ste radiotelescoop» van de wereld staat.
Men zal zich herinneren dat dit insti
tuut een grote rol speelt bij het^volgen
van de aardsateliieten. The reith lec
tures worden genoemd naar de vroe
gere directeur van de BBC. Ieder jaar
stelt men een vooraanstaand geleerde
in staat uitvoerig een groot probleem
te behandelen. Het vorig jaar hield
George Kennan zijn geruchtmakende
lezingen over Rusland.
Wie meer van de maan wil weLn
kan zijn televisie-ontvanger inscha
kelen woensdag 19 november. Dan gunt
de VARA ons een blik door de foto
grafische kijker van de Leldse Sterre-
wacht.
Het is te hopen dat deze avond geen
wolkenvelden of mistflarden het ge
zicht op de maan zullen belemmeren.
De datum van de uitzending is zo gun
stig mogelijk getroffen, want in dit eer
ste kwartier wordt de maan bestre
ken door strijklicht van de zon, hetgeen
de kraterwanden en bergruggen beter
doet uitkomen. Het tijdstip tussen ne
gen en tien uur valt helaas ongunstig,
want na twaalven kan de sterrenhe
mel nu eenmaal beter worden geob
serveerd. Na twaalven is er ech
ter geen zendtijd.
In de serie populaire klassieken
speelt vanavond voor de KRO het Ra-
diophilharmonisch Orkest o.l.v. Ber
nard Haitink de Eerste symfonie van
Brahms. (402 m. 19.35 uur).
Het beroemde Nederlandse violisten
duo Herman Krebbers en Theo Olof
speelt zondagavond voor de Hessische
Rundfunk. Begeleid door het Omroep-
symfonie Orkest o.l.v. Ferdinand Leit-
ner spelen zij het Dubbelconcert van
Bach. (506 m. 21 uur).
Mevrouw H. Smit-Meyering te Ter
Apel heeft vrijdag opgewekt haar 105de
verjaardag gevierd. Zij heeft een enor
me drukte kalm aanvaard en voor allen
had ze een vriendelijk woord. Het hoog
tepunt voor haar was weer het bezoek
van de heer H. Waalkens, burgemeester
van Vlagtwedde, die gelukwensen en een
fles eau de cologne kwam brengen.
Opoe Smit, zoals ze in Ter Apel wordt
genoemd, is zeer vitaal en houdt veel
van een grapje. Ze ziet er helemaal
niet tegenop dat ze zondag in de kloos
terkerk te Ter Apel haar drie en een
half maand oude achter-achter-klein
kind, Rijken Richard Veldman uit Al-
blasserdam te doop zal houden. Dat de
belangstelling van persfotografen, tele
visie en film hiervoor groot is, vindt
ze prachtig. Vooral de televisie heeft
hierbij haar aandacht, omdat ze zelf een
toestel bezit.
Alnati 9 te Antw. verw.
Dalerdijk p. 6 Vlissingen n,
Fte. Verglades.
Japara p. 6 Azoren n.
Livorno.
Laurenskerk p. 6 Vlissingen
n. Hamburg.
Muiderkerk p. 6 Vlissingen
n. Amsterdam.
Peperkust 7 te Antw. verw
Pieter S 6 te Swansea.
Scheldelloyd 6 v. Hamburg
n. Antwerpen.
Sibajak p. 6 Kaap Bon, 12
te Rotterdam verw.
Witmarsum p. 6 Vlissingen
n. Hamilton.
aït
Akkrumdijk 6 440 m zo
New York.
Amstelsluis 6 v. Montreal n.
Madras.
Annenkerk 6 v. Livorno n.
Marseille.
Beninkust 6 v. Abidjan n.
Monrovia.
Blitar 7 v. Londen n.
Antwerpen.
Carrillo 7 240 m zzo
Manzanillo n. L. Angels.
Cartago 7 te Guayaquil.
Orania 6 360 m nnw Kaap
Roque n. Duban.
Daphnis 6 v. Savannah n.
Norfolk.
Friesland 6 50 m w Father-
point n. Cristobal.
Giessenkerk 6 v. Antwerpen
n. Rotterdam.
Haarlem 7 v. Kingston n.
Tela.
Helder 7 te Kingston.
Hera 7 te Aruba.
Hydra p. 7 Bermuda n.
Amsterdam.
Lelykerk 7 te Khargisland.
Loppersum 6 650 m wzw
Flores n. Le Havre.
Maaskerk 6 v. Hamburg n.
Stettin.
Nestor P v. Port au Prince
n. Ciudad Trujillo.
Nieuw Amsterdam 7 v.
Curasao n. Cristobal.
Oberon 6 v. Gonaives n.
Baltimore.
Polydorus 7 te Birkenhead.
Polyphemus 6 v. Panama
kanaal n. Manilla.
Prins Willem III 7 te
Montreal.
Prins Willem V 7 v. Huil n.
Le Havre.
Sarangan 7 te New York.
Sloterdijk 6 v. Philadelphia
n. Baltimore.
Stad Arnhem 6 v. Lulea n.
Antwerpen.
Statendam 7 te Southampt.
Steven 7 1000 m no Guade
loupe n. Point a Pitre.
Tomori 7 te Port Sudan.
Vasum 7 1000 m zw Azoren
n. Eastham.
Willem Barendsz 7 v. Point
a Pitre n. Kaapstad.
Aldabi 12 v. Buenos Aires
n. Rotterdam.
Alhena 17 te Rio de Jan.
Alnati 9 te Antwerpen.
Bloemfontein 14 v. A'dam
n. Durban.
Groote Beer 16 te Kaapstad
verw.
Jagersfontein 10 te East
Londen verw.
Johan v. Oldenb. 8 te
Sydney verw.
Sydney 8 te Surabaja verw.
Maasdam 11 te Southampt.
verw.
Nieuw Amsterdam (cruise)
8 te Cristobal.
Noordam 10 te New York
verw.
Oranje 10 te Genua verw.
Oranjefontein 13 te Las
Palmas verw.
Oranje Nassau 8 te
Plymouth verw.
Oranjestad 13 te Madeira
verw.
Prins der Nederl. 10 te
Oranjestad verw.
Rijndam 10 v. New York n.
Rotterdam.
Seven Seas 12 te Montreal
verw.
Sibajak 12 te R'dam verw.
Statendam 8 te R'dam verw.
Waterman 10 te Walvisbaay
verw.
Westerdam 24 te New York
verw.
Willemstad 11 te Trinidad
verw.
Zuiderkruis 12 te Fremantle
verw.
tï>
Abbekerk 7 te Cadiz verw.
Acila 8 te Napels.
Alhena 7 v. Las Palmas n.
Rio de Janeiro.
Alkaid 7 voor anker Elbe.
Banggal 7 50 m o Marcus
Island n. San Francisco.
Bennekom p. 7 Azoren n.
Antwerpen.
Caltex Arnhem 7 300 m wtz
St.-Vincent n. Sidon.
Clavella 7 te Stanlow verw.
Congokust 8 te Casablanca
verw.
Cradle of Liberty 7 50 m
non Masua n. Philadelphia.
Eos 7 te Thessaloniki.
Esso Nederland 7 40 m nno
Oran n. Port Said.
Hermes 7 dw. eiland Wight
n. Rio Haina.
Hoogkerk 7 100 m zw
Ouessant n. Marseille.
Java 7 te Surabaja.
Kara 7 80 m w v. Djeddah
n. Gibraltar.
Koningswaard 7 35 m zw
Wight n. Thameshaven.
Kosicia 7 900 m no Marti
nique n. Curasao.
Langkoeas 7 07.35 n 72.46 o
Djibouti n. Belawan.
Laurenskerk 7 v. Antwer
pen n. Hamburg.
Mississippilloyd p. 7
Jabalattair n. Ummsaid.
Prins Willem II 7 50. m w
Landsend n. Montreal.
Purmerend 8 te Malta verw.
Raki 6 v. Aden n. Ummsaid.
Scherpendrecht 7 200 m z
Las Palmas n. Sete.
Statue of Liberty 7 te Mena.
Stentor 7 60 m w Cape
Casquets n. Rotterdam.
Straat Madura 7 v. Sydney
n. Melbourne.
Straat Schiedam 7 13 m ono
Dover n. Melilla.
Sumatra 7 150 m ono
Algiers n. Djibouti.
Theobaldius 7 dw. Ferim n.
Bandar Mashur.
Tjibadak 7 te Shanghai
verw.
Wonosari 7 te Djeddah
verw.
Zuiderkruis 7 9.43 z 80.48 o
Aden n. Fremantle.
alt
Caltex Leiden 7 110 m zw
Kreta n. Avonmouth.
Friesland 7 130 m nto
Finisterre n. Holland.
Graveland p. 7 Kaap Finist.
n. Amsterdam.
Leersum 7 170 m ntw
Finisterre n. Galveston.
Texel 7 580 m no Mombasa
n. Mombasa.
Van Waerwtjck 7 220 m zw
Kobe n. Hongkong.
Zaanland p. 7 Guernsey n.
Las Palmas.
Langkoeas p. 7 tz v. Minicol
n. Belawan.
Zuiderkruis 7 420 m otz
Diego Garcia n.
Fremantle.
Alnati 7 200 m zzw Ouessant
n. Antwerpen.
Antonia 7 dw. Bengkalis n.
Pladju.
Coolsingel 7 830 m noto
Barbados n. Pto. Ordaz.
Houtman 7 460 m zo Kaap
Leeuwin n. Auckland.
Korovina 7 500 m nw
Cochin n. Colombo.
Lindekerk 7 110 m ozo
Straat Messina n. Livorno.
Lutterkerk 7 dw. Kaap
Bourgaroni n. Port Said.
Maetsuycker 7 80 m zw
Christmas Isl. n. Singap.
Nieuw Holland 7 dw. Timor
n. Sydney.
Oranje 7 160 m nno Finist.
n. Genua.
Oranjefontein 7 250 m zzW
Kaap Palmas n. L. Palm.
Oranje Nassau 8 te
Plymouth verw.
Pendrecht 7 150 m zw
Ouessant n. Napels.
Reiniersz 7 270 m ztw Kaap
Padaran n. Hongkong.
Siberoet 7 230 m n Singap.
n. Singapore.
Stad Arnhem 7 100 m z
Lulea n. Antwerpen.
Vasum 7 780 m zw Azoren
n. Eastham.
tL
Abida 7 v. Fao n. Balik-
papan.
Alkaid 7 te Hamburg.
Alkes 7 v. Colombo n.
Madras.
Ampenan 7 40 m n Bermudl
n. New York.
Amsteldiep 7 55 m nw Kaap
Blanco n. West-Europa.
Amstelmeer 7 240 m z
Landsend n. Liverpool.
Appingedijk 7 360 m o Cape
Race n. New York.
Batu 8 te Tandj. Manlverw,
Bintang p. 7 Gibraltar n.
Halifax.
Blitar 7 te Antwerpen verw.
Caltex Arnhem 7 467 m w
Gibraltar n. Sidon.
Caltex Eindhoven 7 14 m n
Minicoi n. Ras Tanura.
Caltex Utrecht 7 200 m zo
Port Sudan n. Bahrein.
De Eerens 7 v. Bandar
Abbas n. Dubai.
Duivendrecht 7 210 m no
Las Palmas n. Dakar.
Hathor 7 v. Beiroet n.
Lattakia.
Hestia 7 v. San José n.
Champerico.
Kellia 7 340 m w Finisterre
n. Shellhaven.
Korenia 7 te Kielerkanaal
verw.
Kreeft 7 315 m n Cape
Verde n. Monrovia.
Limburg 7 v. Port Swettenh
n. Singapore.
Loosdrecht 7 20 m n Kaap
Ras Muscat n. Ummsaid.
Musilloyd 7 50 m w
Dondrahead n. Aden.
Noordzee 7 265 m wnw
Colombo n. Madras.
Oostkerk 7 520 m o St.-
Helena n. Kaapstad.
Orion 7 te Algiers verw.
Prins J. W. Friso 7 v. Bar-
ranquilla n. Baltimore.
Ridderkerk 7 500 m w
Minicoi n. Colombo.
Saidja 8 te Pladju verw.
Schiedijk 7 te Hamburg.
Schouten 7 v. Lagos n.
Accra.
Stanvac Pendopo 7 v.
Djakarta n. Buatan.
Stanvac Talangakar 8 te
Tg. Uban verw.
Statendam 7 v. Le Havre n,
Rotterdam.
Straat Lombok 7 v. Durban
n. L. Marques.
Sunetta 9 te Manilla verw.
Tahama 7 570 m w Kaap
stad n. Santos.
Taria 7 te Pladju.
Tawali 7 800 m o Aden n.
Aden.
Tegelberg 7 v. Singapore n.
Penang.
Telamon 7 500 m zw Azoren
n. Ponta del Gada.
Van Ier Hagen 7 v. Beira
n. Dar es Salaam.
Van Heemskerck 7 v. Ilo
Ilo n. Cebu.
Vivlpara 7 130 m nnw
Lissabon n. Mena.
Waal 7 ie Eleusis.
Zaankerk 6 v. Hamburg n.
Bremen.
Zuiderkerk 7 v. Genua n.
Marseille.
Als op 1 januari a.s. het verdrag over
de Europese Economische Gemeenschap
Advertentie
Frans, Duits, Engels en Ned. M. O. A.
De kortste en voordeligste opleiding
(Bekende Schriftelijke Cursus)
an de vooravond van Willibrord-
zondag (9 november), waarop de
aandacht van katholiek Nederland
speciaal gevraagd wordt voor het bin
nenlands apostolaat voor welk doel
morgen in alle kerken een collecte ge
houden zal worden dient ook het
bedrijfsapostolaat genoemd te worden,
dat na de bevrijding is ontstaan en
thans in alle bisdommen wordt aange
troffen.
De bedrijfswereld op zichzelf is mis
sieterrein, ook in de zg. katholieke stre
ken, omdat de industriële mens in zijn
denk- en gevoelswereld nog nauwelijks
als zodanig door de Kerk is benaderd
en in het christelijk leven geïncorpo-
Tekort resp.overschot aan parochitkerk«n en parochiële zielzorgers In vergelijking
met het aantal katolieken per bisdom
parochiële zielzorgers
pa rochlt Kerken
oversehot.
tekort
t bisdom utrooM
2 bisdom hatrlsm
9 bisdom rottordam
4 bisdom brode
9 bisdom dsn bosoh
6 bisdom roermond
7 bisdom groningtn
reerd. De industriële wereld geeft de
mens een geheel apart leefpatroon,
geeft aanzien aan een geheel nieuw
mensentype en doorkruist alle bestaan
de vormen, waarin de Kerk onder de
mensen aanwezig is, met name de
territoriale parochie. In de grote steden
manifesteert dit zich het duidelijkst
door een steeds grotere scheidmg van
woonafwijkende gemeenschappen in de
dagelijkse arbeid.
De grootste geloofsafval voltrekt
zich do laatste honderd jaar in de in
dustriële wereld, vooral door het open
breken van oude groepsverbanden. Toch
behoort ook de moderne industriële we
reld tot het rijk Gods en vertoont juist
deze wereld een grote behoefte aan
verlossing, aan een verlangen om bo
ven het materiële en de aardse zeker
heden van de produktietechnieh uit te
stijgen.
Het bedrijfsapostolaat is in tien jaar
onverwacht snel gegroeid en vraagt
steeds grotere uitbreiding. Het tracht
de zending van Christus' Kerk in de
industriële wereld mogelijk te maken
door in de afzonderlijke bedrijven ker
nen van bewust gelovende katholieken
te vormen. Door hen wil de Kerk aan
wezig zijn in het hart van de industrie.
Het bedrijfsapostolaat beperkt zich daar
om niet tot de arbeiders, hoewel zij
uiteraard de grote meerderheid vor
men, maar wil alle werkers in het be
drijf van hoog tot laag omvatten. Er
zijn talrijke bedijjfskernen, waarin ook
directeuren, afdelingschefs enz. actief
werken. Door deze samenstelling wor
den sociale barrières bewust doorbro
ken. Het bedrijfsapostolaat is daarom
in principe ook niet gebonden aan
stands- of vakorganisaties.
In de bisdommen Haarlem en Rot
terdam zijn reeds 35 bedrijfsaalmoeze-
niers werkzaam, die ieder op verschei
dene bedrijven kernen vormen. In de
andere bisdommen heeft deze vorm
van binnenlands apostolaat nog niet
zo'n grote omvang, maar ook daar
breidt het werk zich steeds uit.
in werking treedt, zal er nog geen vrij
handelszone zijn, dit meent men in
gezaghebbende kringen te Londen, na
kennis te hebben genomen van het ver
loop der besprekingen tussen de Britse
en Franse ministers in de Franse hoofd
stad.
In feite nemen deze kringen aan dat
het Engelse streven om de stand
punten van Engeland en Frankrijk
nader tot elkaar te brengen volledig
is mislukt. Dit betekent echter niet
aat Engeland nu zijn pogingen zou
opgeven om met de „zes" tot over
eenstemming te komen. Het is mogelijk
dat Engeland het initiatief zal nemen
tot een volgende maand te houden
conferentie van de „top" (De Gaulle-
Adenauer-Mcmillan) of anders tot
een conferentie van de ministers der 17
bij de O.E.E.S. aangesloten landen.
Gelijktijdig zal Engeland op andere
terreinen actief blijven. In het bij
zonder zal gestreefd worden naar
nauwere samenwerking met de Europese
landen die het Engelse standpunt delen,
n.l. de Scandinavische landen, Zwitser
land en Oostenrijk. Reeds zijn er met
deze landen te Londen besprekingen op
regeringsniveau geweest. Volgende week
zullen vertegenwoordigers van de in
dustrie-organisaties dezer landen,
elkaar in Parijs ontmoeten.
Anderzijds kan er, naar het oordeel
van waarnemers, geen twijfel over be
staan dat Engeland de Europese Beta-
lings Unie onder druk zal zetten. Om
deze organisatie te „torpederen" behoeft
Engeland niets anders te doen dan de
vrije inwisselbaarheid van het Engelse
pond te herstellen. Om met de finan
ciële redacteur van de Manchester
Guardian te spreken: „Deze conver
teerbaarheid is veel dichterbij dan men.
wel denkt". Een dergelijke actie zou
voor Engeland het bijkomende voordeel
"hebben, dat het daarmede de steun van
de Ver. Staten zou verwerven.
Een Franse woordvoerder in Parijs
merkte n.a.v. de besprekingen op dat
de Engelse regering inziet dat de situ
atie niet zo dramatisch is als sommige
delen van de Engelse pers het doen
voorkomen. De kwestie van de vrij
handelszone is, naar de woordvoerder
verder verklaarde, verschrikkelijk inge
wikkeld en vereist een grondige studie
van de vraagstukken die er mee samen
hangen.
Gevraagd naar de mogelijkheid van
het vinden van oplossingen door bila
terale onderhandelingen voor de vraag
stukken, die rijzen door het gemeen
schappelijke douanetarief der zes E.E.G.-
landen, deelde de woordvoerder mede,
dat noch de Engelse noch de Franse
regering gelooft, dat bilaterale onder
handelingen een bevredigende oplossing
zouden verschaffen.
De woordvoerder deelde voorts mede,
dat er geen sprake is van pogingen om
Frankrijks wens voor nauwere samen
werking tussen Engeland, Amerika en
Frankrijk inzake de belangrijke poli
tieke vraagstukken ingewilligd te doen
krijgen in ruil voor concessies inzake
de vrijhandelszone. Frankrijk zal in
ieder geval de Euromarkt-verplichtingen
nakomen.
De minister van Buitenlandse ZakeJJ
van de Ver, Staten, Dulles, zei op
persconferentie in Washington dat
V.S. de instelling van een gemee^
schappelijke markt voor de zes E.E.G'
landen krachtig zal steunen en ook voor
standers zijn van de uitbreiding VW
het gebied met lage douanetarieven to
andere delen van de wereld.
