Ons land op kernenergetisch
gebied niet onderontwikkeld
Meer geld
heid bij
en invloed van over-
Reactor Centrum
mensen
Malle
dwaze dingen
RIVELLA
Bejaarde man
meegelokt en
mishandeld
Positie van de verstekelingen
door allerlei acties
aanzienlijk kwetsbaarder
Schoen
t
Maak gerepatrieerden vrij van
schuld aan het Rijk
Mn»?* rrrrr*-'
Tweede Britse atoomcentrale
Regeringsantwoord inzake kernenergie
Instelling van
Atoomraad
Wat U ook eet
Minister Samkalden belicht het
desbetreffende besluit
Glazenwasser valt
van negen meter
hoogte
Ongerustheid over de uitzending van
Ambonezen naar Nieuw-Guinea
V.N .-commissie
wil tijdslimiet
voor beheerschap
Marine neemt de
37 over
Op iveg naar
Merauke
„Sibajak^ met 3
verstekelingen in
Rotterdam
Schrik van polderland
VRIJDAG 14 NOVEMBER 1958
PAGINA 5
ej&nd&ïó dtm cwulebA
Poging tot afdreiging?
7 en 3 jaar geëist
tegen echtpaar
Standbeeld van Schweitzer
in Vredespaleis
Waarom de 37 naar Nieuw-Guinea
11
Aan zijn verwondingen
overleden
Jan Steen-tentoon-
stelling
Mr. De Graaf K.V.P.) verzoekt minister
Nederland stemt tegen
Invalide te water
geraakt en verdronken
Nederlandse inbrekers in
Duitsland betrapt
mum ii i min min ui min hi hi in in iiiiiiiiimmmiiiiHiiii unit!
In Singapore ongemerkt
aan boord gegaan
bc ÏPocstc Üc'l'f
Napoleon reeds gabt was
Piet Moeskops
(Van onze Haagse redacteur)
Naar het oordeel van de regering moet de achterstand van ons land op
nucleair gebied niet te somber worden gezien. In de memorie van antwoord
het voorlopig verslag van de Tweede Kamer over de nota inzake de
kernenergie wordt gesteld, dat de vraag of de Nederlandse achterstand in
ne afgelopen drie jaren vergroot, dan wel verkleind is, weliswaar moeilijk
te beantwoorden is, doch dat Nederland zeker niet in de positie van onder-
°ntwikkeld land op kernenergetisch gebied zal verkeren wanneer de ver
achtingen ten aanzien van de verschillende Nederlandse projecten be-
^karheid worden.
plaats worden genoemd het opdoen
van ervaring om elders bereikte re
sultaten zelf te kunnen toepassen en
het zich toeleggen op die gebieden,
waar reeds een zekere eigen erva
ring bestaat. De centrale overheid zal
door het beschikbaar stellen van fond
sen een juiste keuze moeten bevorde
ren. De research en ontwikkeling op
nucleair terrein zjjn een kostbare
zaak en Nederland zal zich hiervoor
in de toekomst grotere financiële of
fers moeten getroosten.
Verwacht wordt, dat het Reactor
Centrum Nederland een belangrijke en
centrale plaats zal innemen bij de ont
wikkeling van de praktische toepas
sing van de kernenergie in ons land.
Er groeit een samenwerking tussen het
R.C.N. en de andere instellingen op dit
gebied. Het R.C.N. heeft een raming
gemaakt voor een centrum, dat beant
woorden kan aan de Nederlandse be
hoeften in de eerstkomende jaren. Hier
voor is naast het bedrag van 2,73 mil
joen voor het beperkte bouwprogramma
nog 11,3 miljoen nodig. Reactorinstal
latie en -complex kunnen dan geschikt
worden gemaakt voor een bedrijf van
20 MW, hot-facilities" kunnen worden
gebouwd en hulpdiensten en instrumen
tarium kunnen worden uitgebreid.
Voor het eigenlijke R.C.N.-werk zal
zeker niet altijd van de Hoge Flux Reac
tor gebruik behoeven te worden ge
maakt, zodat capaciteit ter beschikking
staat voor het hoger onderwijs en
voor opdrachten uit binnen- en buiten
land. De bouw van de Hoge Flux Reac
tor kan begin 1959 gereed zijn. Na een
zekere beproevingstijd zal dan begon
nen kunnen worden met een inbedrijf-
stelling op 1 MW, welk vermogen in
1960 opgevoerd kan worden tot 20
MW. Voor laatstgenoemd jaar wordt
gerekend op een personeelsbezetting van
300 tot 350 man, van wie 80 tot 90 aca
demici. Er zal geen genoegzame dek
king van het exploitatiebudget gevon
den kunnen worden, zodat in belangrij
ke mate gebruik zal moeten worden ge
maakt van de regeringsgarantie.
De regering heeft besloten te voldoen
aan het verzoek van het R.C.N. om de
kapitaalsbjjdrage van de Staat te ver-
De memorie van antwoord, die on
dertekend is door de ministers van eco
nomische zaken, van buitenlandse za
ken, van O. K. en W. en van sociale
zaken en volksgezondheid, wijst er on
dat de taak van de overheid op het ge
bied van de kernenergie beperkt bluft
tot het stimuleren, ondersteunen en
coördineren van de activiteiten der di
verse maatschappelijke groeperingen
waarbij indien nodig regllen gesteld
tor \-9n o! u ,een afzonderlijke sec-
gen hii <s<?verl}ei|dszorg onder te bren-
doeitei a n miI1Jster. Het ligt in de be-
doeling de in 1955 ingestelde Commis
sie voor Atoom Energie de naam te ge
ven van Atoomraad. Deze raad wordt
gezien als het centrale ambtelijk col
lege, dat de regering adviseert op
Kernenergetisch gebied. De Atoomraad
zal zich onder meer bezig houden met
de financiële programmering van de to
tale Nederlandse inspanning op het ge
bied van het kernenergetisch onderzoek.
De Atoomraad zal ook een belangrijke
taak krijgen bij de uitvoering van de
Atoomwet; met het oog hierop zal de
raad een wettelijke status hebben. Me
de op grond van deze reorganisatie
rneent de regering, dat er geen behoef
te bestaat aan de instelling van een
staatscommissie, die klaarheid in de si
tuatie zou moeten brengen. De voorbe
reiding van de Atoomwet heeft veel tijd
gekost enerzijds omdat de regering van
rneet af het standpunt heeft ingenomen,
dat er een zoveel mogelijk omvattende
Wet moest komen en anderzijds om
dat er eerst een oplossing moest ko
men voor een aantal kwesties van taak
afbakening. De Atoomwet is in wezen
een „vergunningen-wet" en dus geen
„becorderende wet".
De ministers zeggen, dat Nederland
uiteraard niet zo volledig aan de ont
wikkeling op nucleair gebied kan
deelnemen als bijvoorbeeld de Ver
enigde Staten en Engeland. Dit is me
de reden waarom de regering streeft
naar zo intensief mogelijke interna
tionale samenwerking. Ook een verge
lijking met andere landen is moeilijk
te trekken daar elk land nu eenmaal
op eigen wijze aan een bepaalde ont
wikkeling deelneemt. Van belang is
slechts de vraag wat Nederland wil
bereiken. Daarbij kan in de eerste
lllllllllllllllllllllin,,inn
.Castelfranco, een klein dorpje in
£talië, praat over Perlina, een lief
Klein hondje, dat niet meer is. Zijn
eigenares, die het beestje tien jaar
êeleden uit een wildstromende rivier
redde, schonk het hondje aan een
heef je, dat driehonderd kilometer van
Castelfranco woont. De vreugde van
het neefje duurde maar kort. Een
dag later was het hondje namelijk
spoorloos. Een maand later wandel
de het beestje Castelfranco binnen,
Krabde aan de deurpost van zijn
meesteres, liet toen het kopje zak
ken en stierf. Het beestje moet een
maand lang dagelijks tien kilometer
nebben afgelegd, teveel voor zijn
kleine hondehart.
In de straten van Long Island in
de Verenigde Staten hangt de zoete
geur van lavendel en wanneer men
snuivend «oekt naar de oorsprong er
van komt men met zijn neus boven
de vuilnisbakken terecht. De particu
liere maatschappij, die zich in Long
Island bezig houdt met het schoon
maken van de vuilnisemmers heeft
aan het ontsmettingsmiddel dat zjj
gebruikt namelijk lavendelparfum
toegevoegd. De maatschappij is ook
al voornemens de geur bij tijd en
wjjle te veranderen en zo mogelijk
aan te passen aan de seizoenen.
De ,,hoela-hoep"-rage breidt zich
2o zoetjes aan over de gehele wereld
uit. Links en rechts worden wedstrij
den gehouden waarbij het er om
gaat de hoepel zoveel mogelijk keren
te laten ronddraaien zonder dat het
ding de grond raakt. Juffrouw San-
denbergh, die in White River in Zuid
Afrika woont, meent, dat zij al aan
een record toe is. Zij liet de hoepel
16.500 omwentelingen maken. Wie
Volgt?
hogen met 14 miljoen. Men komt
aldus in de situatie, dat tweederde van
de investeringen (28 van de 42 miljoen
gulden) en circa vijf-zesde van de ex
ploitatiekosten (voor 1960 gesteld op
7 mijjoen) betaald worden door de
Staat. Een grotere medezeggenschap
van de overheid in het Reactor Cen
trum Nederland acht de regering dan
ook noodzakelijk: het bestuur van het
R.C.N. zal worden uitgebreid met twee
regeringsvertegenwoordigers.
De memorie van antwoord stelt, dat
ook bij uitvoering van het programma
voor de oprichting van kernenergiecen
trales ons land in belangrijke mate aan
gewezen zal blijven op de invoer van
conventionele brandstoffen. Het is niet
te verwachten, dat de kernfusie binnen
afzienbare tijd de rol van de kernsplij
ting zal overnemen. Het zou dan ook
niet juist zijn met het oog hierop de uit
voering van het programma voor de op
richting van kernenergiecentrales te
vertragen. De toepassing van de kern
energie zal niet tot tariefverhoging be
hoeven te leiden. De kans op calami-
teuze incidenten wordt bij een doel
matige uitvoering van de centrales
uiterst gering geacht. Het aandeel,
dat de Nederlandse industrie kan heb
ben in de bouw van kernenergiecentra
les wordt gesteld op 70 procent.
De onderzoekreactor, die in 1957 op
de tentoonstelling „Het Atoom" te Am
sterdam in gebruik is geweest, zal
herbouwd worden in Delft en ter be
schikking worden gesteld van het ge
hele hoger onderwijs. De belangstel
ling van jonge Nederlandse fysici en
technici voor de kernfysica en de kern
energie is niet onbevredigend. Het
wordt niet uitgesloten geacht, dat Ne
derland in Euratom-verband een zeke
re rol kan spelen op radiobiologisch
terrein.
Advertentie
Advertentie
IMPERIAL
't smaakt altijd beter met een koel,
fonkelend glas RIVELLA. De zuivere
alcoholvrije natuurdrank, die de
spijsvertering bevordert. En
die non-filling is, dus nooit dat
„vol!e"gevoel geeftl Drink het koel!
I EEN FRIESCHE VLA6 D0M0 PRODUCT I
De officier van justitie bij de recht
bank te Groningen heeft gisteren tegen
een 54-jarige grondwerker 7 jaar ge
vangenisstraf en tegen diens 43-jarige
echtgenote drie jaar gevangenisstraf
met aftrek gevorderd wegens poging
tot afdreiging, diefstal en zware mis
handeling.
Het echtpaar had, volgens de tenlas
telegging, op 12 juli de 70-jarige J.
H. uit Helium .gemeente Slochteren)
meegelokt naar hun woning in de stad
Groningen. De bejaarde man had die
avond op uitbundige wijze feest gevierd
en daarbjj het echtpaar op royale ma
nier getrakteerd. In de woning aangeko
men zou de grondwerker 100 van de
man hebben geëist onder bedreiging
dat hjj anders niet heelhuids de woning
zou verlaten. De man weigerde. Daar
op zouden verdachte en zijn vrouw hem
hebben aangevallen en bewusteloos heb
ben geslagen. De vrouw had de man toen
een portemonnaie met 70,- ontfu';eld.
De oude man moest na dit „uitstap
je" vijf weken in een ziekenhuis worden
verpleegd. Het geld kwam weer terecht.
De vrouw bekende het haar ten laste
gelegde. Haar man wilde de mishande
ling wel toegeven, maar de afdreiging
of poging tot afdreiging ontkende hij
hardnekkig.
De officier van justitie achtte het ten
laste gelegde bewezen. Uitspraak over
veertien dagen.
In de kleine zaal van het Vre
despaleis te 's-Gravenhage zal 19 no
vember een standbeeld worden onthuld
van Albert Schweitzer. Het standbeeld
is de Carnegiestichting aangeboden
door een comité onder voorzitterschap
van jhr. W. J. M. van Eysinga.
(Van onze parlementaire redacteur)
De minister van justitie, prof. dr. I. Samkalden, heeft in de Tweede
Kamer onthuld wat voor hem de reden was dat hij terug is gekomen op
het besluit om de 37 verstekelingen naar Indonesië terug te sturen en
hun bestemming liet veranderen in Nieuw-Guinea.
Bond de verstekelingen heeft zich door allerlei acties, veelal met een
duidelijk politiek doel, het een en ander afgespeeld dat zeker him positie
aanzienlijk kwetsbaarder heeft gemaakt.
Daarvoor kon de regering geen verantwoordelijkheid aanvaarden. Zij
deed juist alles om te zorgen dat die positie zoveel mogelijk beschermd
werd en vermeldde dan ook bij de interpellatie niet wat zij allemaal wist
uit de verhoren.
De Chapelcross-kern-energie-centrale te
Annan in het Engelse graafschap Dum
friesshire. De vier reactoren van dit
centrum, het tweede van Engeland, zijn
gelijk aan die van Calder Hall, Enge-
lands eerste atoom-centrale. Het werk
aan Chapelcross is begonnen in novem
ber 1955 en men had niet verwacht dat
de eerste reactor voor 1959 in gebruik
zou komen.
.v-
Haderi\evCtfn r TV^r een ziekenhuis in
verpleegster veel t^d Tnd' dat de
bruikten met hJ? vee' energie ver
door de eindeloze \,o OS .geloop
nu voor elke afdeite gen" H" hee£t
peds laten aanrukken 6er« Set a.uto"
pezen thans op luchtbed ?usteJs
gangen Een 5 band]es door de
fn dge ziekenzaain Z1f ^ter* Ugt al
voorrang3 verleende geen
Om circa half twee gistermiddag is
de 39-jarige glazenwasser E. Clasener
uit 's-Gravenhage, bij het verplaatsen
van een ladder die op een platje stond
van een perceel aan het Pinksterbloem
plein aldaar, van een hoogte van negen
meter gevallen. De man werd ernstig
gewond naar het ziekenhuis aan de
Zuidwal vervoerd, waar hij 's middags
omstreeks drie uur is overleden.
Tegen Kerstmis zal in het Maurits-
huis in Den Haag een Jan Steen-ten
toonstelling geopend worden, die onge
veer vijfenveertig werken zal omvatten.
Vele toezeggingen uit binnen- en buiten
land zjjn reeds ontvangen; de laatste
Jan Steen-tentoonstelling werd in 1926
in Leiden gehouden. De expositie in het
Mauritshuis zal tot half februari duren.
(Van onze parlementaire redacteur)
Mr. de Graaf iK.V.P.) heeft aan de
minister van maatschappelijk werk ge
vraagd, of het niet mogelijk is de ge-
repatrieerden die nog schuld hebben
aan het rijk vanwege ontvangen voor
schotten, deze maar liever kw\jt te
schelden. De integratie van deze groep
in ons volk zou er slechts mee gediend
zijn en de druk op deze mensen, die
van onder af weer hun bestaan op moe
ten bouwen is al groot genoeg.
Minister Klompé en haar ambtena
ren hebben algemeen de dank van de
Kamer in ontvangst genomen voor het
werk van de repatriëring. Zij was daar
zeer erkentelijk voor en wees erop dat
hierbij ook het belangrijke element van
het werk midden onder de mensen als
positief resultaat tot zijn recht is ge
komen.
Een heel andere indruk maakte het
dreigen met een motie van de C.H..-
afgevaardigde Kikkert, die vroeg om
een zodanige wijziging van de be
schikking inschrijving woningzoeken
den, dat hierbij niet meer een voor
deel kan toevallen aan degenen die
een huwelijk voor de wet alleen slui
ten om er door op het lijstje van de
woningzoekende te komen. De ach
tergrond hiervan schijnt te zijn, dat
er de laatste tijd in protestantse kring
op is gewezen, dat de katholieken
de gewoonte hebben om van deze
kans op een voordeel te profiteren.
Algemeen wilde de Kamer meer we
ten omtrent de plannen die de minister
heeft met het uitzenden van Ambone
zen naar Nieuw-Guinea. Er staat een
post van 100.000 op de begroting,
maar het doel is niet precies omschre
ven Mr. de Graaf \Vas er in het alge
meen op tegen: de Ambonees ligt niet
goed in Nieuw-Guinea. Mevrouw ten
Broecke Hoekstra (V.V.D.) vroeg om
de Ambonezen in ons land in hun
eigen taal een radio-uitzending te geven
Mej. de Vink (K.V.P.) vroeg de aan
dacht voor het Maatschappelijk Werk
in de ontwikkelingsgebieden. De plan
nen die minister Zijlstra met deze ge
bieden heeft hebben menigeen daar de
angst om het hart doen slaan, dat ook
het maatschappelijk werk in de knel
zou kunnen komen.
De bejaardenzorg en het toezicht op
de bejaardentehuizen was een veel be
sproken onderwerp. „Een van de ern
stigste lacunes in ons maatschappelijk
leven" noemde mevrouw Heroma Mei
link (P.v.d.A.) dat er nog geen wette
lijke voorzieningen zijn. Zü vroeg ook
om mogelijkheden dat het Humanis
tisch Verbond in de contractpensions
der gerepatrieerden dezelfde mogelijk
heden krijgt als de kerken.
De minister kon achteraf iets vrijer
spreken en bevestigde o.m. de geruch
ten, dat de verstekelingen hun land me
de waren ontvlucht, omdat zij niets
voelden voor de militaire dienst, die in
Indonesië op het punt staat te worden
ingevoerd.
Toen de 37 echter op het schikkings
voorstel van de president van de Haag
se rechtbank ingingen, voelde de rege
ring zich wel degelijk verplicht de ver
antwoordelijkheid voor de gevolgen voor
de verstekelingen geheel te aanvaarden.
Men besefte in het kabinet terdege
dat wie als verstekeling uit Indonesië
op de terugweg de voorkeur gaat geven
aan Nieuw-Guinea, zeker niet bjj even
tuele terugkeer op Java met vlaggen
aan de kade zal worden ontvangen. Dat
was dus het bekende nieuwe gezichts
punt, de mogelijkheid waarvan minister
Samkalden reeds bp de interpellatie
voorzichtig had aangekondigd.
Van een andere kijk op de rechtsgron
den is dus bij de regering geen sprake
en de interpretatie van verplichtingen
volgens het Unie-statuut, dat Indonesiërs
hoe dan ook in Nederland zouden ko
men als Nederlanders dienen te worden
behandeld, aanvaardt de regering nog
steeds niet.
Prof. Samkalden wees erop dat het
hier om een volstrekt incidentele be
slissing gaat en dat van enige verande
ring in het beleid ten aanzien van ves
tiging van personen in Nieuw-Guinea in
het algemeen geen sprake kan zijn. Ook
kwam hij op tegen de suggestie dat
Nieuw-Guinea misschien voor de 37
toch nog een achterdeur zou kunnen
worden om weer in Nederland terug te
keren. Deze niet-Nederlanders komen
zonder visum ons land niet meer bin
nen.
De minister kon onmogelijk inzien dat
de regering haar gezag zou hebben ge
schaad zoals wel is beweerd.
De Beheerschapscommissie van de
Verenigde Naties heeft gisteren met 47
tegen 18 stemmen en b(j zes onthou
dingen een resolutie goedkgekeurd
betreffende het onafhankelijk-wor-
den van beheerschapsgebieden. De be
herende mogendheden worden uitgeno
digd data vast te stellen waarop, ter
bevordering van het verkrijgen van
zelfbestuur of onafhankelijkheid, be
paalde ontwikkelingen op politiek, eco
nomisch, sociaal en opvoedkundig ge
bied moeten zijn voltooid. Dit meldt
United Press International.
De betreffende passage luidt letter
lijk: „To formulate... early successi
ve intermediate targets and dates in
the field of political, economic, social
and educational development of these
trust territories so as to create, as
soon as possible, the preconditions for
the attainment of self government or
independence
Met Nederland stemden Australië,
België, Canada, Denemarken, Finland,
Frankrijk, Honduras, Italië, Luxem
burg, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, Por
tugal, Zweden, Turkije, Zuid-Afrika,
Engeland en de Verenigde Staten te
gen.
De resolutie was ingediend door
Burma, Ghana, Guatemala, Haïti, In-
dië, Liberie, Mexico en Joegoslavië.
(Ofschoon Nederland uit vrije wil
ieder jaar, overeenkomstig art. 73 e van
het Handvest, inlichtingen verstrekt
over westelijk Nieuw-Guinea, is dit ge
bied geen beheerschapsgebied volgens
de hoofdstukken XII en XHI van het
I Handvest).
De 41-jarige invalide sigarenhande
laar J. van Mechelen uit Meppel is gis
termiddag met zijn invalidewagen nabü
Meppel in de Hoogeveensevaart ge
raakt. Hoewel poedig hulp aanwe
zig was, bleek de man reeds te zijn ver
dronken. Hij was gehuwd en had twee
kinderen.
Drie Nederlanders zijn op heterdaad
betrapt op het moment, dat zij in Aken
een fotozaak binnendrongen. De politie
kon twee van de drie mannen arreste
ren, daar de alarminstallatie van de
fotozaak haar waarschuwde. Een der
inbrekers wist te ontkomen met een
auto, die het drietal vermoedelijk te
voren had gestolen. De beide overigen
werden in de kraag gegrepen. Het
waren een Rotterdammer en een in
woner van Delfzijl. Beiden zijn goede
bekenden van de politie. Zij werden
onder meer door Interpol gezocht voor
diverse inbraken in Nederland en Duits
land. De jongelui zijn in Aken ingeslo
ten.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiniiiii
De Shell-tanker „Tomoeyclus" die een
verstekeling uit Indonesië aan boord
heeft, zal naar Cardon (Venezuela) va
ren en Curagao niet aandoen.
Vanochtend zes uur plaatselijke tijd
heeft het opnemingsvaartuig Luymes
in de Arafurazee (ten zuidwesten van
Nederlands Nieuw-Guinea) de zeven
endertig verstekelingen van de Johan
van Oldenbarnevelt overgenomen. De
koninklijke marine zal hen in Merauke
aan land brengen, waar zij aan de zor
gen van het gouvernement van Neder
lands Nieuw-Guinea worden toever
trouwd.
Mijn zoon heeft bereids
zijn schoen bp de kachel ge
zet. Niet dat hij begrijpt
waar het om gaat, want hjj
beschouwt Sinterklaas nog
steeds als eer. heer op ge
vorderde leeftijd met een
baard en aan geloven is hij
nog niet toe. En hjj is nog
te onschuldig om deel te
nemen aan het jaarlijks optredende
volksbedrog. Maar hij vond het wel
een aardig gezicht, die schoen bij de
kachel. Enfin, gisteravond had ik er
dan een suikeren beest in gelegd.
Vanmorgen haalde ik hem dus uit
zijn bed, nam hem mee naar de haard
en zei:
„Moet je nou 'ns even kijken. Sinter
klaas is aan de gang geweest".
Mijn zoon keek even verbluft naar
het stilleven. Toen greep hij het beest,
slingerde het door de kamer, greep
het schoeisel en riep juichend:
„Goen!"
Wederom is het enkele verstekelin
gen gelukt ons land te bereiken. De
Sibajak lag gistermiddag al een half
uur aan de kade van de Rotterdam-
sche Lloyd. teruggekeerd met een
aantal repatriërenden. toen zich drie
jongelui bij de administratie meld
den met de boodschap, dat ze in
Singapore ongemerkt aan boord wa
ren gekomen en de reis als versteke
ling hadden gemaakt. Terstond werd
de rivierpolitie gewaarschuwd, die
het drietal heeft meegenomen en
voorlopig onderdak heeft verschaft in
het hoofdbureau aan het Haagseveer.
De Sibajak arriveerde twee en een hal
ve dag te laat in Rotterdam. Het schip
was in het Suezkanaal opgehouden door
een sterfgeval, waardoor men juist het
konvooi miste, alsook door de hevige
mist op de Noordzee, zodat het niet
mogelijk was dé Nieuwe Waterweg op
te varen. Toen de kapitein het er gis
termorgen toch maar op waagde, \yas
het nog zo mistig, dat het land soms
niet te zien was, maar met behulp van
de walradar werd de Lloydkade veilig
bereikt. De drie verstekelingen, de 23-
jarige C. Nikijjjuiuw, de 25-jarige A.
J. Wensen en de 26-jarige L. Tanihutu
hadden op vertoon van boordpasjes In
Singapore toegang tot de Sibajak ge
kregen en zochten onmiddellijk ergens
in het schip een schuilplaats. Later
knoopten zij connecties aan met pas
sagiers, die het drietal op alle «moge
lijke manieren ter wille waren, zelfs
in die mate, dat ze hier en daar bij
aanlegplaatsen konden passagieren. De
jongelui, die familie in Nederland heb
ben, maakten zich pas gistermiddag,
toen de Sibajak aan Hollandse bodem
lag gemeerd, bekend.
Advertentie
Annö 1771
De pleisterplaats waar
Napoleon reeds gast
V a d hoofdweg Arnhem - Apeldoorn
W XSTZ^ BEEKBERGEN ui 6766-sbo
Men bood geen dubbeltje voor
de kansen van de lange Neder
landse sprinter, die in 1926 op de
Milanese wielerbaan dong naar
het wereldkampioenschap. Een
gesprongen bandje had hem tij
dens de training lelijk doen val
len. Met dikke zwachtels om zijn
geschaafd been reed hij de serie,
waarin een Italiaanse tweede
klasser hem met een straatlengte
klopte. Dank zij drie wanhoops-
ritten in de herkansing bereikte
hij niettemin de kwartfinales. En
toen gebeurde het. Als een furie
stoof hij over het plankier. De
favorieten kwamen niet verder
dan zijn achterwiel. Piet Moes
kops, „de schrik van het polder
land", behaalde z'n vijfde wereld
titel.
De wilde kuif is nu, 32 jaar
later, tot een minimum gedund
en af en toe komt de reumatiek
een beetje plagen. Maar voor de
rest is „Big Pete" of „De Lange",
zoals hij destijds in eigen kring
heette, nog altijd dezelfde, de
reus met het karakteristiek felle
vogelprofiel, dat de oudere gene
ratie zch nog levendig herin
nert. Op zijn 65ste verjaardag
denkt de man met de ijzeren
benen aan alles behalve rusten.
„Mens praat me niet over dat
ouderdomspensioen", zegt Piet
als zijn kwieke wederhelft hem
wijst op het voordeel dat de leef
tijd van 65 met zich meebrengt. „Ik heb mijn aannemersbedrijfje en daarin
is nog een hoop te doen." Met een gebaar van verontschuldiging wijst hij
op de zwarte vegen, die over zijn gezicht lopen. Ik kom net van een dak af.
Daar moest ik het een en ander repareren. Ach ja, ik voel me goed, waarom
zou ik niet, zo vertelt de legendarische sprintkoning, terwijl hij zijn zeven
jarig nichtje Giselle door de haren strijkt. Giselle zorgt voor een extra
vrolijke noot in de woning aan de Haagse Jacob Catsstraat. Met haar kleine,
rode accordeon kan zij zeer goed overweg als het gaat om een paar vlotte
musettes. Piet en zijn vrouw houden daar van. Erg verwonderlijk is dat niet
als men weet, dat Ida, de echtgenoote van Moeskops, een geboren Frangaise
is. Vijfendertig jaar terug ontmoetten zij elkaar in Zürieh, Ida als een pas
gekozen schoonheidskoningin, Piet als de wereldkampioen sprinter bij de
profs. De overwinningskus werd het begin van een romance, die tenslotte
een hoogtepunt vond bij het bruidsfestijn in Parijs. Een Franse inslag is in
huize Moeskops nog altijd merkbaar. Aan de muur hangen een aantal Franse
oorkondes met betrekking tot de indrukwekkende sportprestaties van Piet
en als Giselle, die'met haar talrijke vriendinnetjes rond het grote televisie
toestel zitwat al te veel lawaai maaktwordt haar in krachtig Frans om
stilte verzocht. „Een aardig taaltje," merkt Moeskops op. „Ik kan het goed
verstaan en spreken, evenals trouwens Duits, Engels en Italiaans. Ja dat
krijg je van al dat racen," zegt de man die jaren lang de wielerbanen be
heerste en zelfs in Amerika als een sportheld bij uitstek gold.
Uit een opmerking van de kampioen: Honderd meter hard trappen om
je tegenstander een centimeter voor te blijven, ach eigenlijk is dat sprinten
maar onzin," zou men kunnen opmaken dat Moeskops zijn hart voor de
wielersport heeft verloren. Het tegendeel blijkt echter waar. Terwijl zijn
vrouw ons drie dikke albums over zijn roemvol verleden onder de ogen
schuift en wij de boeken vol foto's en krantenknipsels doorbladeren, bekent
Piet dat hij nog altijd een regelmatige bezoeker van de Amsterdamse
stadionbaan is en jaarlijks de wedstrijden om de wereldkampioenschappen
trouw bijwoont. Als de „jongens" hij doelt op tijdgenoten uit de wieler
sport ons komen afhalen gaan Ida en ik mee. Gelukkig dat tussen 15
oktober en 1 december de baansport erg beperkt is, want in die tijd gaat
Piet volledig op in de wildzang, zijn speciale hobby. Gevinkt mag er in
Nederland niet meer worden en daarom rijdt hij met zijn auto iedere
zondag naar de vogelmarkten in Brussel en Antwerpen om er de sijsjes
en de „Pietjes" te bekijken. Dan kan het ook gebeuren dat hij zijn vroegere
tegenstander, maar nu goede vriend Jan Degraeve tegen komt. de Belgische
sprinter die thans in fietsen handelt. Samen halen zij dan oude herinneringen
op en vertellen elkaar verhalen uit het prille begin van hun wielerloopbaan.
Wat Piet Moeskops betreft, zijn die nogal wonderlijk. Als zoon van een
poelier uit Loosduinen moest hij vaak bestellingen per fiets wegbrengen.
Zijn grijze ogen beginnen te glinsteren als hij vertelt over die gedenkwaar
dige rit op de weg tussen Delft en Den Haag. Met een vriend wedde hij
erom wie het langst achter een auto kon blijven rijden Toen de wagen
Delft binnenreed, hield Piet ook in en keek om waar zijn vriend bleef.
Toen deze na enige minuten eindelijk arriveerde en na veel ademhappen
iets kon zeggen, kreeg Piet te horen dat hij maar eens gauw op de Scheve-
ningse wielerbaan moest gaan kijken. Piet deed dat en ofschoon er aan
vankelijk om de lange poelier met de kippen over de schouders en de zelf
in elkaar gezette fiets werd gelachen, maakte hij spoedig furore door de ene
zege na de andere te behalen. Vandaag zullen zij hem ongetwijfeld de hand
schudden, zijn vroegere rivalen zoals Bosch van Drakestein en Hollander.
Zijn vriend in Parijs, de sprintmeester Toto Gérardin zal er in de zomer
als Piet en zijn vrouw hun vakantie naar gewoonte in Frankrijk doorbrengen,
op terugkomen. Piet zal tegen hen allen zeggen, dat zij er niet zo'n druk te
van moeten maken. „Ik drink en eet liever wat," roept de man die vijf
wereldtitels en tien nationale kampioenschappen op zijn naam heeft, lachend
uit. Zijn vrouw weet wat dit betekent. Een lekker glaasje Franse wijn en
voor zijn niet alleen gezonde maar ook omvangrijke maag cotelet maison
met champignons.
