Energieke strijd tegen het
analfabetisme in Spanje
m
'm
Wilde jacht op
een boter-
smokkelaar
Amerikaans episcopaat op
de bres voor negers
Victoria
Hoeveel sigaretten rookt U
per dag
Sovjet-commandant zal
Berlijn blijven
vó j
GEZINSUITGAVEN IN
WEST-EUROPA
mmm.
Hollandse Schouwburg
wordt monument
7.000 NIEUWE SCHOOLTJES IN EEN JAAR
Federale regering treedt op tegen
rassenscheiding in Alabama
Bezwaren tegen het ingediende wets
ontwerp op afbetalingsstelsel
Communistische vergadering in
westelijk stadsdeel gestoord
111
het
o
België verhoogt
Rijnvaartpremies
Eeuwige vlamter nagedachtenis
omgekomen Joden
Nederlander vervoerde
800 kilo boter
Alle mensen broeders in Christus
Vereniging Volkskredietwezen
Beiaardier Toon van
Balkom overleden
Dies natalis K.E.H.
Woordvoerder van Perwoechin
Permanente controle
op radio-activiteit
Nog tweehonderd jaar
radio-actief
Protest van de
Amsterdamse Kamer
van Koophandel
Aan Plantage Middenlaan Amsterdam
VRIJDAG 14 NOVEMBER 1958
PAGINA 7
w»*? i
Altijd ovenvers-
Altijd even lekker!
garandeert U de versheid
Komend weekeinde minder
treinen naar Rotterdam
Bijna 230-000 leerlingen
volgen U.L.O.-onderwijs
Utrechtse barkeeper won
cocktail-competitie
Gezantschappen worden
ambassades
voor oliehaarden
Ssso) PETROLEUM
DE HAARDOLIE
met het hoogste rendement
Ég*
Advertentie
(Van een correspondent in Spanje)
Het vijfjarenplan tot bestrijding van
het analfabetisme, dat door het
nieuwe Spaanse kabinet het vorige
jaar is afgekondigd, is goed van start
Begaan. In het kader van dit plan stelde
"et ministerie van onderwijs zich tot
taak in vijf jaar tijds 25.000 scholen voor
Primair lager onderwijs te stichten. Dit
aantal moet dienen om het allereerste
tekort aan onderwijsmogelijkheid op te
vangen en alle Spaanse kinderen in
staat te stellen naar school te gaan. Tot
aan het begin van het vorige jaar was
ajt voor naar schatting drie miljoen
kinderen een utopie, afgezien dan van
"et feit dat het merendef' van hun
"aders het bepaald niet nodig vond
Jtin kinderen naar school te zenden.
Jt hadden ze immers ook geen onder
lijs genoten en te veel Spanjaarden vin-
aph het verwerven var kennis een int
ending van de duivel, omdat het ge
makkelijk leidt tot zelfoverschatting en
afkeer van het ouderlijk milieu. Een
ander deel was te lui, te traag en te in
dolent om zich met zoiets inspannends
als onderwijs te bemoeien en liet zijn
kinderen liever werken dan ze lezen
en schrijven te laten leren. Deze laatste
groep vooral is in hoge mate verant
woordelijk voor het voortbestaan van
de plaag van het analfabetisme in
Spanje. Vijftig jaar geleden kon nog
niet de helft van de Spaanse bevolking
lezen of schrijven. Kort na de burger
oorlog was dit aantal teruggelopen tot
circa veertig procent en thans is nog
ongeveer dertig procent totaal ongelet
terd. De nieuwe Spaanse regering, die
met werkelijk élan de gehele scala van
Paanse achterstand veroorzakende
problemen aanpakt, streeft er naar het
analfabetisme rond 1970 geheel te heb
ben uitgeroeid.
Gedurende het eerste jaa. van dit
J'Ufjarenplan zijn thans, verspreid over
net gehele land, 7.000 nieuwe schooltjes
gesticht en is eenzelfde aantal onder
wijzers in spoedcursussen klaarge
stoomd. De minister van onderwijs heeft
tijdens een rondreis in de weken voor de
aanvang van het nieuwe schooljaar per
soonlijk enkele honderden van die
schooltjes geopend. Een groot deel is
opgericht in volkomen van de buiten
wereld afgesloten kleine dorpskernen,
ia armelijke en onvruchtbare gebieden,
waar het analfabetisme bijna de totale
bevolking in zijn greep had. Want ook
hier spelen de demografische contras
ten van zijn land de Spanjaard parten.
In de grote, onderbevolkte gebieden op
de centrale hoogvlakten liggen de dor
pen als kleine volslagen geïsoleerde
kernen temidden van een onafzienbare
woestenij. Zelfs als de inwoners het zou
den willen, zouden zjj hun kinderen nog
niet naar een school hebben kunnen
sturen, omdat er geen is en alle ver
bindingen met de steden en grotere
dorpskernen ontbreken.
Hier is thans verandering in geko
men. Met een subsidie van 65 procent
Van de staat en hei merendeel van het
ontbrekende bedrag als geschenk van
de landstreken en provincies, heeft men
in deze kleine dorpen thans eenvoudige
klassen ingericht en er een onderwijzer
geplaatst. Dit is de enige manier om
het probleem de baas te worden. Vorige
regeringen hebben geprobeerd de kinde
ren uit de afgelegen negorijen met auto
bussen te laten halen. Maar dat is een
mislukking gebleken, omdat alle auto's
op de schier onbegaanbare wegen dage
lijks met asbreuk en dergelijk soort
mankementen te kampen hadden en
vele ouders er voor pasten hun kinde
ren aan een zo verderfelijk vervoer
middel toe te vertrouwen.
Met het aantal van 7.000 nieuwe
schooltjes mag de minister van
onderwijs tevreden zijn; ook al
hestaat het merendeel ervan slechts uit
eén klas. Een kwart miljoen kinderen is
er reeds mee gebaat. Om aan de oude-
te generaties nog te leren lezen en
Schrijven lijkt onbegonnen werk, maar
°ok voor hen wordt veel gedaan. In de
^heeste industrieën krijgen ongeschoolde
jonge arbeiders les, in vakbekwaamheid
blaar ook in lezen en schrijven. Voor
dertig procent van de jonge dienstplich
tigen dient de kazerné als lagere school.
En verder zorgt de tijd er wel voor dat
de ouderen hun gemis zo sterk gaan
voelen dat zij hun uiterste best gaan
doen om althans te leren rekenen. Toch
hebben nog heel wa' keurig in het zwart
geklede obers in goede restaurants en
cafe's grote moeilijkheden bij het vast
stellen van de prijs van een glas ver
mouth plus die van een portie olijven.
Zij hebben er hun vingers en potlood en
Papier bij nodig.
De Spaanse staat spaart zich ook kos
ten noch moeiten om het lager en uitge
breid technisch en het kunstnijverheids
onderwijs op een goed peil te brengen.
De snelle industrialisatie van het eer
tijds agrarische Spanje stelt in dit op
zicht hoge eisen. Het bouwprogramma
voor lagere technische scholen is in
Volle gang. Thans beschikken reeds 55
oentra over 'n ambachtsschool en circa
50 over een kunstnijverheidsschool. Het
Js typerend voor Spanje dat het aantal
teerlingen aan de tweede categorie gro
ter is dan aan de eerste.
In dit opzicht kent Spanje zelfs
ondanks de grote achterstand een
uitblinker: de ambachtsschool „Virgen
de la Paloma" in Madrid, een pronk
stuk van de Falange, ingericht als
een modelinstituut. Deze is in Europa
nog nergens overtroffen. Afgezien van
alle partijbelangen, die met deze
school worden gediend en van de on
vermijdelijke training van partijkaders
m de bedrijven, die hier plaats vindt,
is deze school opnieuw een bewijs van
de grote potentie Me Spanje op vrijwel
alle gebied bezit. Het ware slechts
Jje wensen iat het land over voldoen-
5? middelen bescnikte om het niet bij
,Qlt ene instituut te laten en dat scho-
teri als deze en als het onvolprezen
technische college, de Universidad La-
°°fal van Tarragona, binnen korte tijd
gemeengoed in dit land zullen zijn.
nrhmgere technische studies blijven het
Pnviieg® van de beVoorrechte klassen,
me hun opgroeiende kinderen langdurige
v°crbereidende studies kunnen laten
Belgische douanebeambten zijn er, niet
zonder moeite overigens, in geslaagd
een Nederlandse botersmokkelaar ..an
te houden. Toen zij een grote wagen
zagen aankomen, gaven zij de bestuur
der het stopteken. Deze gaf echter vol
gas.
Er volgde een- nachtelijke achter
volging over 250 km door de Kempen.
De smokkelaar wierp herhaalde ma
len haken uit op de weg, in de hoop
daarmee de banden van de voertuigen
van zijn achtervolgers te doen springen,
maar dat lukte hem niet. Toen hij geen
haken meer had, wierp hij pakken bo
ter op de weg, hetgeen enkele gevaar
lijke slippartijen voor de douanebeamb
ten veroorzaakte, zonder ongelukken
evenwel.
Uiteindelijk was de smokkelaar bij
gebrek aan benzine gedwongen te stop
pen. Zijn gepantserde wagen bevatte
800 kg boter.
Een lagere school in Spanje.
verrichten in kostbare particuliere
scholen. Overigens is het bedrijfsleven
voor gespecialiseerde technici voorlopig
nog op deskundigen uit het buitenland
aangewezen, omdat het karakter van de
technische hogescholen in Spanje zeer
select is en men bijna uitsluitend op
leidt voor staatsdienst.
Helaas dreigen de normale middel
bare studies thans de dupe te worden
van de grote prioriteit die de staat aan
het technisch onderwijs verleent. Men
wil de jongeren in de richting van een
technische carrière dwingen en daartoe
worden de toelatingsexamens voor de
middelbare scholen elk jaar zwaarder.
Dit onderwijs wordt ook steeds zwaar
der belast met vele heffingen, premies
en zegelrechten. Daar het middelbaar
onderwijs voornamelijk in particuliere
handen is, en bovendien weinig subsidie
ontvangt, zijn de schoolgelden uitermate
hoog. Honderd gulden per kind per
maand, met een kleine reductie voor
een tweede en derde kind, is een veel
voorkomend bedrag.
Dit is echter typerend voor Spanje,
waar de intellectuele elite altijd in de
ivoren toren van een uitermate bevoor
rechte positie heeft verkeerd. Democra
tisering zou ook in dit opzicht een wel
daad zijn. Maar daar staat men in
Spanje, niet het minst de op eigen
belang bedachte intellectuele elite, hui
verig tegenover!!
Op de jaarlijkse bijeenkomst van
aartsbisschoppen en bisschoppen in de
Verenigde Staten is gisteren te Wash
ington een verklaring uitgegeven waar
in gezegd wordt, dat de rassendiscri
minatie niet in overeenstemming is te
brengen met de fundamentele Christe
lijke leerstelling, dat alle mensen broe
ders in Christus zijn. Het Amerikaanse
episcopaat is er zich van bewust, dat
het probleem talrijke facetten vertoont
en dat het daarom zowel met voorzich
tigheid als met volhardende moed dient
te worden aangepakt. De negers komen
nu eenmaal dezelfde rechten toe als de
Advertentie
In een adres aan de Tweede Kamer
heeft de Nederlandse Vereniging voor
Volkskredietwezen, die de organisatie
is van de gemeentelijke en andere so
ciale volkskredietinstellingen, haar be
zwaren kenbaar gemaakt tegen het on
langs aangeboden wetsontwerp op het
afbetalingsstelsel. Zij wijst er op dat,
indien een afbetalingsleverancier zich
aan overcreditering of andere misbrui-
Woensdagavond is in Den Bosch op
72-jarige leeftijd overleden de voorma
lige stadsbeiaardier Toon van Balkom,
die van 1915 tot 1954 de klokken van
de Bossche St. Janstoren heeft be
speeld. Zijn faam als beiaardier strek
te zich over het hele land uit, zowel
door zijn concerten in tal van plaatsen
als door de radio-uitzendingen van de
Bossche beiaard. Ook heeft hjj in het
algemeen een belangrijke bijdrage ge
leverd tot bevordering van de beiaard
kunst in ons land nl. als bestuurslid
van de Nederlandse Klokkenspelver
eniging, als jurylid bij verschillende bei-
aardwedstijden en als adviseur bij de
bouw van vele nie,.. e klokkenspelen.
Ook in het buitenland verzorgde Toon
van Balkom tal van concerten.
Advertentie
wltVrooktf °f Weinig rookt let 0P
altijdPlaats de sigaret die
Van 's mm-af is en ^oel brandt.
Kies do vr°eg tot 's avonds laat.
kcht en geurig' Dan wrfdf^v Smaak'
sleur, maar is like s"gar°[dt roken geen
dat 13 nnttmoDt ^garet een genoegen,
aai u ontspant, verkwikt en rust seeft
Daarom kiezen miljoenen Roxy g
Want Roxy is fluweelzacht, licht en
geurig. 21 edele, milde tabakken vormen
de unieke Roxy-melange.
Stuk voor stuk dragen ze bij tot die
eigen lichte Roxy-smaak, tot het geurige
aroma, de koele brand, het milde, zo
zachte' Roxy-karakter.
Koop een pakje Roxy. Proef aandachtig
deze licht geurige zachte sigaret. En
u zegt ook: ,,'n Roxy? Ja.... graag!"
ken schuldig maakt, daartegen volgens
het ontwerp niets kan worden gedaan.
Daarom stelt zij voor om de minister
van economische zaken bevoegd te ver
klaren om de inschrijving van een af
betalingsleverancier en daarmede zijn
mogelijkheid om op afbetaling te ver
kopen, te doen doorhalen, indien bij
herhaling van misbruik is gebleken.
Evenzo meent de vereniging, dat een
colportagevergunning niet alleen met
betrekking tot bepaalde afbetalingscol
porteurs, maar ook aan de onderneming
zelve moet kunnen worden onthouden
of ontnomen, indien gevreesd moet wor
den of gebleken is, dat de onderneming
ongeschikt is om afbetalingscolporteurs
voor zich te laten werken. In vele ge
vallen is het minder gewenste optreden
der colporteurs namelijk te wijten aan
de leiding van de onderneming.
De vereniging betreurt het, dat het
wetsontwerp geen enkele voorziening be
vat met betrekking tot registratie van
afbetalingscontracten en geldleningen.
Zonder registratie nu reeds verplicht te
willen stellen, bepleit zij opname in de
wet van de mogelijkheid dat t.z.t. bij
algemene maatregel van bestuur daar
omtrent regelen worden gesteld.
Met het oog op de sociale inslag van
de wet acht de vereniging het gewenst
dat naast de minister van economische
zaken ook die van maatschappelijk werk
of sociale zaken bij de uitvoering wordt
betrokken.
Een groot deel van het adres is ge
wijd aan een bestrijding van de uit
breiding van deze afbetalingswet tot het
reeds bij de Geldschieterswet geregelde
geldkrediet, speciaal dat van de ge
meentelijke en andere sociale volks
kredietinstellingen. Het daarvoor in de
Memorie van Antwoord aangevoerde
motief, voorkoming van wetsontduiking,
geldt immers voor deze instellingen niet.
De ingevolge de ontworpen wet vast
te stellen minimum-kassastortingen zijn
bij geldkrediet niet mogelijk zonder
daarvan in feite afbetalingskrediet te
maken. Het voor de consument waarde
volle geldkrediet der sociale volkskre
dietinstellingen, waaraan ulto 1957 on
geveer f 28 min uitstond, zou daardoor
grotendeels verdwijnen. Bijzonder ge
griefd toont de vereniging zich dat deze
uitbreiding plotseling in het wetsont
werp is opgenomen, zonder dat de com
missie Lichtenauer en de Sociaal-Eco
nomische Raad zich daarover hebben
kunnen uitspreken en zonder dat enig
overleg met de organisaties van de daar
door ernstig getroffen instellingen is ge
pleegd.
blanke burgers. ,,Wij hopen," zo ver
klaren de bisschoppen volgens A.F.P.,
„dat de bezadigde Amerikanen, die
zich van hun verantwoordelijkheid be
wust zijn, wat ook hun geloofsovertui
ging is, in staat zullen zijn het initia
tief te ontnemen aan de agitators en
negerhaters. Het is nodig, dat onmid
dellijk een beslissende actie in deze zin
wordt ondernomen."
De Amerikaanse regering heeft,
eveneens gisteren, een onderzoek door
een federale „Grote Jury" gelast naar
eventuele schending van de burgerrech
ten van de negers in de staat Alabama.
De federale minister van justitie Wil
liam Rogers heeft verklaard, dat bij
het onderzoek moet blijken of de re
cente arrestatie van negerdominees te
Birmingham (Alabama) een schending
van de burgerrechten inhoudt. De com
missaris van politie van die plaats had
niet willen antwoorden op vragen van
de federale recherche over de arresta-
D'.i heeft volgens de minister alle
politiedienaren in Birmingham opge
dragen niet met mensen van de federale
recherche over de aanhoudingen te
spreken.
De federale commissie voor de bur
gerrechten heeft meegedeeld, dat er
op 8 december te Birmingham op een
openbare zitting zal worden onder
zocht of er inbreuk is gemaakt op het
stemrecht van de negers. De autori
teiten van Alabama hebben tot dusver
geweigerd leden van de commissie in
zage te geven van de kiesregisters en
andere documenten die op de verkie
zingen betrekking hebben.
De federale minister van justitie
heeft aangekondigd, dat zijn departe
ment het Congres nieuwe wetsvoorstel
len zal doen aangaande de burgerrech
ten, vooral wat de integratie van de
rassen op de scholen betreft.
Ook de raad van bisschoppen van de
methodisten in de V.S. heeft in een te
Cincinnati uitgegeven verklaring de
rassenscheiding veroordeeld. De raad
spreekt zijn bezorgdheid uit over de
bomaanslagen op synagogen, kerken en
woonhuizen.
De 31ste herdenking van de dies na
talis der Katholieke Economische Ho
geschool te Tilburg zal op 21 novem
ber a.s. worden gehouden. De rector
magnificus prof. dr. F. J. H. M. van
der Ven zal daarbij een rede uitspreken.
Een woordvoerder van de Sovjet-am
bassade te Oost-Berlijn heeft gisteren
volgens A.F.P. met klem berichten in
westelijke bladen tegengesproken, als
zou de terugroeping van de Sovjet-com
mandant in de stad, generaal Zacha-
rov, op handen zijn. Van westelijke zij
de had men al voorspeld, dat de Rus
sen geen opvolger voor de generaal
zouden aanwijzen, als onderdeel van
hun voornemen om hun bevoegdheden
ten aanzien van Berlijn aan Oostduit
sers over te dragen. De Sovjet-ambas
sadeur in Oost-Duitsland, Michail Per
woechin, is inmiddels wel voor overleg
naar Moskou ontboden. Volgens de
woordvoerder van zijn ambassade zal
hij in het begin van de komende week
naar Berlijn terugkeren.
Het gemeentebestuur van West-Ber-
ijjn heeft voldoende noodzc elijke le
vensmiddelen om 2,2 milj. mensen ruim
zes maanden te voorzien. De voorraden
benzine en steenkool zijn ook voldoende
voor ruim zes maanden verbruik. Dit
bleek gisteren uit een officiële bekend
making.
De Westduitse regering acht de toe
stand niet van gevaar ontbloot, aldus
een woordvoerder in Bonn. In Berlijn
hechtte men aan deze opmerking
meer waarde dan aan de Ameri
kaanse verklaring, dat er zeshonderd
vliegtuigen klaar staan om ingezet te
worden bij een eventuele luchtbrug.
De Westberljjner is in dit opzicht nog
al sceptisch gestemd.
Een in West-Berlijn, in het „Sportpa-
last" gehouden communistische ver
kiezingsvergadering is gisteravond door
circa 3.000 Westberlijnse jongelui met
kreten als „weg met de communisten"
gestoord.
De politie had, blijkbaar na de ge
beurtenissen der laatste dagen iets
dergelijks verwachtend, voor sterke af
zetting gezorgd en had 500 man „Be-
reitschafspolizei" rond het Sportpalast
uitgezet. Een groep van 300 jonge be
togers maakte een omtrekkende bewe
ging en zond een hagel van stenen door
de ruiten van het gebouw. Met de gum
mistok werden deze actieve betogers
verdreven.
De „Bereitschafspolizei" in Berlijn
heeft een grondige opleiding in de be-
In de periode van 12-16 oktober 1957
is boven ons land een verhoogde radio
activiteit van de lucht waargenomen,
welke in ieder geval voor een gedeelte
moet worden toegeschreven aan een
ongeluk (oververhitting van de reactor)
in de plutoniumproducerende fabriek te
Windscale. Volgens de memorie van
antwoord op het voorlopig verslag van
de Tweede Kamer over de nota inzake
de kernenergie was echter de gemeten
radioactiviteit honderd maai zo laag als
de maximaal toelaatbare waarde. Een
nader rappori over de „fall out" in Ne
derland is op komst.
Met de permanente controle op ra
dioactiviteit hebben bemoeienis het
medisch-biologisch laboratorium van de
rijksverdedigingsorganisatie T.N.O.
het rauiobiologisch instituut van de ge
zondheidsorganisatie T.N.O., het K.N.
M.I. te De Bilt, net rijksinstituut voor
de volksgezondheid, het rijksinstituut
voor de zuivering van afvalwater en
het rijksinstituut voor drinkwatervoor
ziening. Bovendien oefenen de Amster
damse gemeentewaterleiding en de
duinwaterleiding van Den Haag een we
kelijkse controle uit op de activiteit van
het Lekwater, erwijl laatstgenoemde
waterleiding eveneens wekelijks het ge
zuiverde water aan een onderzoek on
derwerpt. De drinkwaterleiding der ge
meente Rotterdam bepaalt de activiteit
van het Maaswater vier a vijf maal
per week.
De memorie van antwoord zegt, dat
men van mening kan verschillen over
de vraag of le directie van het
Reactor Centrum Nederland bü de
voorlichting over de vestiging in Pet
ten voldoende aandacht heeft gegeven
aan het gezondheidsaspect. Voor zo
ver dit aspect wellicht een ander
te wensen over heeft gelaten, kan in
aanmerking worden genomen, dat het
moeilijk was de aan- of afwezigheid
van risico's juist te schetsen, nu de
gehele opzet nog in nader overleg,
mede met de gezondheidsautoriteiten,
in onderdelen wordt overwogen.
strijding van relletjes gekregen tenein
de snel en doeltreffend te kunnen optre
den tegen de vele doorgaans van com
munistische zijde begonnen incidenten
in de sectorenstad. Gister vond echter
had zjj de handen vol, om de communis
ten te beschermen. Maar ze kweet zich
ook nu zo grondig van haar taak, dat
de vergaderenden geen ogenblik in wer
kelijk gevaar waren.
De vergadering werd bijgewoond door
ongeveer 8.000 belangstellenden, doch
verreweg de meesten daarvan kwamen
uit Oost-Berlijn en behooi Jen kennelijk
tot de geschoolde betogers. Dit bleek
reeds toen zjj, bij het betreden van het
Sportpalast, hun persoonsbewijzen
toonden. Dat is namelijk in Oost-Ber
lijn bij het betreden van vrijwel ieder
openbaar gebouw, en zor er uitzonde
ring bij het bezoeken van iedere poli
tieke bijeenkomst, voorschrift. In West-
Berlijn is het noch voorgeschreven, noch
ook gebruikelijk. Maar de gewoonte is
zo ingeworteld, dat de Oost-Berlijners
zich automatisch „legitimeerden".
Op het Centraal Station van Rotter
dam zal dit weekeinde een gedeelte
van de nieuwe stationsbeveiliging in
dienst worden gesteld. In verband hier
mee zien de Nederlandsche Spoorwegen
zich genoodzaakt, zaterdag 15 novem
ber een wijziging aan te brengen in de
treinenloop op de trajecten Rotterdam-
Den Haag, Rotterdam-Maassluis en
Rotterdam-Dordrecht. Enkele treinen
zullen geheel of gedeeltelijk moeten uit
vallen. Ook zondag zal dit, zij het in
mindere mate, het geval zijn.
Voor nauwkeurige gegevens over de
wijzigingen in de treinenkoop kan men
op de stations alle gewenste inlichtin
gen krijgen.
Volgens een publikatie van het cen
traal bureau voor de statistiek telde
het uitgebreid lager onderwijs op 16
september jl. 228.200 leerlingen tegen
202.200 op 16 januari van dit jaar. In
het genoemde tijdvak is bet aantal
I leerlingen dus toegenomen met 26.000
of 12,9 pet.
Het verschil in omvang van de ge
boortegeneraties, waaruit de toegela-
tenen respectievelijk vertrokkenen in
hoofdzaak afkomstig waren speelt hier
bij uiteraard een belangrijke rol. Het
aantal toegelaten leerlingen uit de ge
neraties 1945 en 1946 bedroeg resp.
210.000 en 284.000 levendgeborenen, ter
wijl het aantal vertrokken leerlingen
uit de generaties 1941 en 1942 resp.
182.000 en 190.000 levendgeborenen be
liep.
De toeneming bedroeg bjj het open
baar onderwijs 14,4 pet, bij het protes
tants-christelijk 12,7 pet, bij het rooms-
katholiek 11,7 pet en bij het andere
(vnl. neutrale) bijzonder onderwijs
12,1 pet. Het aantal toegelatenen steeg
van 67.600 in 1957 tot 75.000 in 1958.
Voeding
Woning
Wanneer men deze grafiek over het
geheel beziet, dan blijkt dat in de ver
houding tussen de vijf voorcaamste ge
zinsuitgaven in vijf Westeuropese lan
den niet zoveel verschil is. Maar als
men de zaak op de keper gaat beschou
wen dan ziet men, dat het percentage
dat in Frankrijk en Italië aan voeding
wordt uitgegeven, belangrijk hoger ligt
dan in de andere landen. Aangezien
nu eenmaal alles uit de lengte of uit
de breedte moet komen, ziet men in de
groepen verzorging en ontspanning dat
beide landen achterblijven bij de an
dere drie. Het lage woningpercentage
nivelleert in Frankrijk nog een deel
van de hoge uitgaven voor voeding. De
kostenverdeling voor Nederland ligt in
dit verband op een vrij normaal peil.
IIMHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIflIllllllllllllilllllilllllllllliiiiiiiiiiiiii
De twee kernreactors van de Britse
plutoniumfabriek te Windscale, die vo
rig jaar oktober na een ongeluk werden
verzegeld, zullen nog minstens twee
honderd jaar radio-actief blijven, zo is
volgens Reuter van officiële zijde be
kendgemaakt. Zoals bekend geraakten
vorig jaar uraniumstaven in een der
reactors oververhit, waardoor brand
ontstond en zich radio-activiteit over
de omgeving verspreidde.
Kleding
Geestelijke en
lichamelijke verzorging
"1 '8
Ontspanning
DUITSLAND
FRANKRIJK
NEDERLAND
IN PROCENTEN VAN OE
TOTALE GEZINSUITGAVEN
(«tel. belasting en soc.lasten)
isai6i iv pElt
De Kamer van Koophandel te Am
sterdam neemt in een brief aan de mi
nisters van verkeer en waterstaat en
van buitenlandse zaken met kracht stel
ling tegen de aankondiging van de Bel
gische regering tot een verhoging der
Rijnvaartpremies.
De Belgischeregering keert sedert 1926
premies uit aan Rijnschepen, die bepaalde
produkten naar Antwerpen vervoeren.
Allengs is het aantal gepremieerde goe
deren uitgebreid en worden ook pre
mies betaald in de vaart van Antwer
pen af. Het doel van deze premies is
de Rijnvaart op Antwerpen aantrekke
lijker te maken.
De recente verhoging van deze pre
mies is ingevoerd zonder voorafgaand
overleg met de Benelux-partners.
In Amsterdamse havenkringen huldigt
men het standpunt, dat de Antwerpse
premies de Amsterdamse haven nadeel
toebrengen en dat tegen deze handel
wijze van de Belgische regering krach
tig dient te worden opgetreden.
De Kamer schrijft nu aan de minis
ters, dat „de door het eenzijdig en wil
lekeurig optreden der Belgische over
heid geschapen onzekerheid een ernstig
verstorende invloed heeft op de concur
rentiepositie van de Amsterdamse ha
ven. Het wil de Kamer voorkomen, dat
indien de recente verhogingen der Rijn
vaartpremies niet op korte termijn on
gedaan zouden worden gemaakt, er aan
leiding bestaat van overheidswege pas
sende afweermaatregelen te treffen, op
dat de gelijkwaardigheid in concurren
tiepositie tussen de Beneluxhavens
kan worden hersteld."
Op een vraag van een der leden van
de Kamer, waarom Rotterdam deze
brief tot de ministers niet mede onder
tekend heeft, antwoordde de voorzitter,
mr. D. A. Delprat, dat hij dit in een
geheime vergadering wilde beantwoor
den.
De barkeeper P. van Kordelaar uit
Utrecht heeft met zijn cocktail „Pio
nier" de beste nationale cocktail-crea
tie van het jaar geschapen. Hij won
daarmede de eerste prjjs van 100,-, een
wisselbeker, een gouden speld, een zil
veren beker en een diploma, prijzen
die door verschillende firma's voor de
achtste nationale cocktailcompetitie
van de Nederlandse bartenders club,
in Krasnapolsky te Amsterdam gehou
den, beschikbaar zijn gesteld. Er na
men 78 barkeepers aan deel onder wie
verscheidene, die zich thans in het bui
tenland hebben gevestigd.
De regeringen van Nederland en Po
len hebben in gemeenschappelijk over
leg besloten hun gezantschappen te
Warschau, respectievelijk te 's-Gra-
venhage, te verheffen tot de rang van
ambassade.
Advertentie
zuinig geen roet meer warmte
De Hollandse Schouwburg aan de
Plantage Middenlaan zal worden inge
richt tot een monument ter nagedach
tenis van de in de oorlog omgekomen
Joodse Nederlanders.
B. en W. van Amsterdam hebben de
raad voorgesteld een bedrag van
240.000 voor dit doel uit te trekken.
Volgens het plan zullen de gehele ach-
terbouw, de zaal, het toneel en de
kleedkamers, die vrijwel tot een ruïne
zijn vervallen, worden afgebroken. Het
voorgebouw aan de straatzijde blijft be
houden. De voorbouw wordt, na het af
breken van de overige ruimten, aan de
achterzijde van een gevel voorzien.
Op de plaats van het voormalige to
neel is een plateau gedacht, waarop
een envoudige obelisk is ontworpen. De
beide zijmuren van het toneel zullen
als fragmenten in stand worden gehou
den. Aan de achterzijde wordt een met
natuursteen beklede muur opgetrokken,
waarop ingehakte teksten zullen wor
den aangebracht.
De voorbouw zal door twee overdek
te galerijen met het eigenlijke monu
ment op de plaats van het toneel wor
den verbonden. De daardoor ontstane
hof op de plaats van de voormalige
toeschouwersruimte zal als een eenvou
dig grasveld worden aangelegd. Ook
de ruimte achter het toneel wordt als
een tuin met enkeie zitbanken aange
legd.
In het voorgebouw komt een centra
le hal. De rechterzijde van deze hal
is gereserveerd voor een rouwkamer,
welke door de stichting De Hollandse
Schouwburg zal worden ingericht. In
deze kamer wordt een zgn. eeuwige
lamp geplaatst. Voor de beide boven
verdiepingen van het voorgebouw zal
een passende bestemming worden ge
zocht.
De Hollandse Schouwburg in de
Plantage werd gesticht in de jaren
dat deze wijk vele aanzienlijke be
woners telde. In later jaren kreeg
zü o.m. bekendheid door de jaarlljk-
se première van de toneelstukken van
Herman Heijermans.
De Duitse bezetters gebruikten het
gebouw als verzamelplaats voor Jood
se Nederlanders, die naar Duitsland
werden getransporteerd. Vrijwel alle
gedeporteerden, die in de concentra
tiekampen zijn omgekomen, hebben
hun vaderland via dit gebouw verla
ten. In de laatste maanden van de
hongerwinter werd het interieur gro
tendeels weggesloopt door houtzoe-
kende Amsterdammers.
Na de bevrijding verbood de gemeen
te het gebouw weer te bestemmen voor
vermaak. Een stichting wist het ge
bouw in eigendom te verwerven en
schonk het aan de gemeente. Langdu
rige onderhandelingen zijn gevoerd voor
een passende bestemming. Aanvan
kelijk lag het in de bedoeling om het
gebouw te verhuren aan de staat Is
raël voor h. houden van tentoonstel
lingen. Deze plannen vonden echter
geen doorgang. Nadat men enige tijd
het plan had gekoesterd om het gehe
le complex te slopen, is thans de mo
gelijkheid voor een waardige bestem
ming geopend.
