Huismuziek en clubhuismuziek Overgang naar het klassieke huismusiceren RELTUM Het allerbest uit hoofd en hart Twee eeuwen kinderboekjes O LI F ANT SCH0US van 1854 Competitie kring Haarlem KNZB huismusicus OVERHEMDEN DE HOUTWERF N. V. BREI WOL GEERVLIET heeft de audUJbamjB hoorbril Wat is het ideale repertoire voor de Er is in ons land een „Vereniging voor Huis muziek". Zij bestaat nog maar kort, nademaal zij in 1952 werd opgericht. Niettemin telt zij bereids meer dan 1900 leden. Zij kent verder buitengewone leden". Zij worden gevormd door verenigingen en instellingen, die zich bezig houden met de opleiding van „muziek leiders" en verenigingen op het gebied van jeugd- vorming en volksontwikkeling, die ook de muziek beoefening op hun programma hebben. De vertegen woordigers van deze organisaties vormen samen mét het hoofdbestuur van de Vereniging voor Huismuziek" een „contactraad voor huismuziek". voor mij een „olifantje" oude en jonge jenever Damnieuws van V.K.D. zet de op Uw maaltijd met Feestavond ten bate van Heemsteedse stille armen Burgerlijke Stand Heemstede U hoort er weer bij door beter te horen VRIJDAG 14 NOVEMBER 1958 r-AGTNA 9 Waterpolotoernooi om de Vrijheidsbokaal U KUNT niet ALTIJD BRIDGEN! De Plasticbekledingsplaat Marionetten op Sinter klaasfeest van K.A.B. proxKl Het „huismuzieken" zonder enig probleem (Van onze speciale verslaggever) vraag of er in deze tijdien in Nederland nog J_S tan huismuziek wordt gedaan stort een mens in een zekere ongewisheid. En het lijkt ons niet onwaarschijnlijk dat veler gedachten onmiddellijk uit gaan naar een vorm van huismuziek", die bestaat uit het luisteren naar de radio en het hand over hand toenemende „draaien van plaatjes". Maar men moet daar dunkt ons, tegenover stellen dat het hier dan gaat om een hijzonder passieve muziek-beoefening, die zeker in vele opzichten nuttig en plezierig kan zijn, maar die uiteraard met het echte muziekmaken niets van doen heeft. In welke mate en in welke vorm wordt er in de Nederlandse huiskamer nog muziek gemaakt? De beantwoording van deze vraag is niet zo heel eenvoudig. Natuurlijk is het aantal Jantjes en Marietjes, dat door pa en ma, desnoods nolens volens en vanwege de „opvoeding achter de piano wordt gedreven, nog zeer talrijk. En het aantal jongedames dat zich op gezette tijden verliest in een zwijmelend „Gebet einer Jungfrau" of een sentimenteel „Blumenlied" is ongetwijfeld nog groot. Maar men kan dit alles bezwaarlijk samenvatten onder de titel „huismuziek", evenmin als bijvoorbeeld de tumultueuze verrichtingen van het „bandje". Huismuziek in de klassieke, en aanvaardbare zin van het woord lijkt ons iets anders. teiten de beoefening van de huismuziek slechts indirect bevorderen. Lij begint er mee de muziekbeoefenaars uit huis te lokken, overigens kennelijk met de be doeling, dat zij zich de door hen opge dane muzikale ervaringen thuis verder ten nutte maken. In hoeverre, dat tot nu toe gelukt is of zal lukken is op het ogenblik nauwelijks na te gaan. Wij duidden reeds aan dat de beoefe ning van de 'huismuziek in deze tijden een vrij gecompliceerde zaak is. Is de piano, laat staan de vleugel, een huis- muziek-instrument? De bevoegden zeg gen van niet. Niettemin, kunnen de bevoegden niet verhinderen dat „huis pianisten" aan hun instrument wonde ren van „actief" muziekgenot bele ven. Is het zingen van Schubert-liede- ren in de huiskamer verantwoorde huis muziek? Neen, zeggen sommigen, het is nabootsen van de vakmatige muziek beoefening of zelfs van de concertprak tijk. Men is dan geneigd om te vragen: en wat dan nog? Men beleeft er toch zijn muziekvreugde aan? Men wil de jeugd niet opvoeden tot 25ste-rangs po- diumartisten. Neen, en dat moet men dan ook niet doen. Men moet, dunkt ons, de jeugd opvoeden tot het begrip en liefde voor de geneugten van het zelf muziek maken. Natuurlijk doet dat een „Vereniging voor Huismuziek" in belangrijke en verheugende mate en de verschillende Volksmuziekscholen al evenzeer. Maar gaan zij daarbij niet ietwat al te eclectisch te werk. Er is een snobisme naar de ene zijde, maar ook naar de andere zijde mogelijk. En huismusici hoeven toch niet per se in de richting van muzikale rauwkost-eters te worden geduwd. Wij zeggen niet dat zulks gebeurt, wij wijzen slechts op een gevaar. En wü hebben de tijden dat de mu ziekbeoefening essentieel opgenomen was in een bestaande muziekcultuur nu eenmaal definitief achter de rug. Wellicht keren zij weer terug. En mis schien beleven wij in dit opzicht zelfs een kentering. Er zijn tekenen, die daai op wijzen. En misschien ook is de stap van verantwoorde clubhuis-muziekbe- oefening naar verantwoorde huismu- ziek-beoefening niet eens zo heel groot. Men kan dat slechts afwachten. Door de zwemclub Haarlem werd woensdagavond in Stoops' bad de twee de ontmoeting van de zwemcompetitie Kring Haarlem van de Koninklijke Ne derlandse Zwembond georganiseerd. De voornaamste uitslagen zijn: 50 meter vrije slag meisjes: 1. H. van Vlaanderen, HPC, 32,5 sec.; 2. M. Sint, DWR, 34 sec.; 3. L. Remer, HPC. 34,4 sec. 50 meter rugslag jongens: 1 K. van Staalen, HPC, 33,4 sec. 2. H. van Vel- sen, HVGB, 34,7 sec.; 3. F. v. d. Eynde, HPC, 35,8 sec. 50 meter schoolslag da mes nieuwelingen: 1. G. Drogtrop, DWR, 40,4 sec.; 2. R. van Dam, NVA, 41,4 sec.; 3. M. van Koten. VZV, 42,6 sec. 5 x 50 meter vrije slag estafette jongens: 1. HPC 2 min. 34,3 sec.; 2. Haarlem 2 min. 42,2 sec.; 3. HVGB 2 min. 48,3 sec. 3 x 50 meter wisselslag estafette da mes nieuwelingen: 1. HPC 1 min. 58,8 sec.; 2. DWR 2 min. 0,6 sec.; 3. VZV en zwemclub Haarlem ieder 2 min. 1.8 sec. 100 meter vrije slag heren nieuwelingen: 1. F. Dellenbach, NVA. 1 min. 5,6 sec. 2. H. van Velsen, HVGB, 1. min. 6,8 sec.; eveneens 2. A. Koster, HPC, 1 min. 6,8 sec. De stand van de competitie luidt: Dames junioren: 1. HPC 114,8 pnt: 2. DWR 117,3 pnt.; 3. Haarlem 134,2 pnt.; 4. HVGB 143,1 pnt.; 5. VZV 156,4 pnt.; 6. NVA 157,4 pnt.: 7. DWT 160,6 pnt. xzeao vbg kcmfw :dcm pnt. Dames nieuwelingen: 1. Haarlem 380,2 pnt.; 2. DWR 383.6 pnt.; 3. VZV 384 pnt.; 4. HPC 386,5 pnt.; 5. NVA 389,1 pnt.; 6. HVGB 396,7 pnt.; 7. DWT 400,4 pnt. Meisjes: 1. DWR 240,2 pnt.; 2. HPC 243.1 pnt.: 3. Haarlem 244,3 pnt.; 4. DWT 248,8 pnt.; 5. VZV 250,6 pnt.; 6. NVA 251.2 pnt.; 7. HVGB 261,3 pnt. Heren junioren: 1. HPC 389,8 pnt.; 2. DWR 394,1 pnt.; 3. DWT 414.6 pnt- 4. VZV 423 pnt.; 5. NVA 427.3 pnt.; 6. Haarlem 431,4 pnt.; 7. HVGB 439,6 pnt. Heren nieuwelingen: 1. HVGB 208,2 pnt.; 2. HPC 209.8 pnt.; 3. Haarlem 211,1 pnt.; 4 DWT 213,4 pnt.: 5. VZV 227,3 pnt.; 6. DWR 231,4 pnt.; 7. NVA 259,6 pnt. Jongens: 1. HPC 349.5 pnt.: 2. Haar lem 372.5 pnt.; 3. HVGB 375.7 pnt.; 4. VZV 393.7 pnt.; 5. NVA 425.7 pnt.; 6. DWT 426,7 pnt.; 7. DWR 437,4 pnt. Advertentie N.V. DISTILLEERDERIJ VAN J. J. MELGHERS WZ. - SCHIEDAM In het kader van de bondscompetitie heeft VKD 1 een degelijke 12-8 overwin ning geboekt op BDC, waarbij echter moet worden aangetekend dat BDC met drie invallers uitkwam, die overigens samen drie punten scoorden. Daar staat tegenover dat minstens één VKD-er de winst liet glippen en met remise genoe gen moest nemen. De wedstrijd was voor beide partijen van groot belang, want het ging om het behoud van een uitstekende kans op het kampioenschap. Verrassingen voorbehouden gaat de strijd nu nog tussen KNC en VKD. Bei de tientallen ontmoeten elkaar op 24 november. De winnaar van die ontmoe ting wordt vrijwel zeker kampioen. De uitslagen van de match VKD-BDC lui den: P. Mul-H. Diederiks 1-1; P. Hol- lenberg-P. Smit 2-0; F. Visser-R. Conradi 2-0; H. Rump-N. Adelaar 1-1; Th. Kok-A. Peekei 0-2; Th. v. Wort-C. Snel 1-1; A. Masteling-E. Reinhout 2-0; G. Faay-W. Hoogeboom 0-2; H. Sassen- D. v. As 2-0; R. Kok-A. Diemeer 1-1. Advertentie koninklijke GERRITSEN VAN KEMPEN Zeist brochure op aanvraag De door het Heemsteeds fanfarekorps „Eensgezind Excelsior" jaarlijks te organiseren feestavond ten bate van de Heemsteedse stille armen, wordt dit maal gehouden op zaterdag 15 novem ber; opnieuw in het „Sportpark-restau rant". Het programma vermeldt onder meer een kort concert door „Eensge zind Excelsior", onder leiding van di rigent L. ter Braake. het optreden van een boerenkapel en diverse andere at tracties. Deze feestavond wordt dan besloten met een bal onder leiding van de heer Theo Donkerlo. De totaal op brengst van deze feestavond zal wor den afgedragen aan het comité „Stille armen" te Heemstede. GEBOREN: P. J. Neeskens en J. M. Heeremans, d.; A. J. M. Buijs en P. M. van Zon, z.; K. L. Rikkers en M. Th. van der Prijt, z.; A. C. van der Putte en M. A. E. Th. van der Wei den, z.: H. L. M. Divendal en H. E. Belinfante. z. ONDERTROUWD: F. H. Brust en C. M. Eerligh, G. D. Koetsveld en P. M. Becherer, J. Kerkman en N. B. Holtring. GETROUWD: C. B. van den Heuvel en W. M. Toornend, J. van den Bos en J. de Graaf, J. G. Witteveen en M. L. G. L. Alofs, H. van Riessen en G. Sel- los* OVERLEDEN: M. P. E. Niggebrugge 2 jr. (j); A. de Graaf-Boellaard. 62 jr. C. J. Makkes van der Deyl, 60 jr. HET VROLIJK XEEKEX die maakt.dat U zich weet vrij in gezelschap kunt bewegen. Siert zowel dames als heren. Geen kledinggeruis en snoeren N V. Instr. handel vlh Fa. P. GEERVLIET - Keizersgracht 411 - A'dam-C. Iel 37728 Wat wil en wat doet nu deze „Ver eniging voor Huismuziek". Zij richt zich krachtens haar doelstellingen vooral tot die groep van de bevolking, die tot nu toe verstoken bleef van alle aktieve mu ziekbeoefening. Zij gaat daarbij uit van de veronderstelling dat de meeste men sen muzikaler zijn dan door henzelf en Zondag 16 november 's avonds om half acht wordt in het Sportfondsenbad Haarlem het jaarlijks waterpolotoer nooi van HVGB om de zilveren Vrij heidsbokaal gehouden. Hieraan nemen deel het Nederlands militair zevental, de Delftse zwemver eniging DZV die in de afgelopen zo mer naar de hoofdklasse promoveerde, de organiserende vereniging HVGB 1 een „Rest van Haarlem". De polocommissie Kring Haarlem heeft voor de rest van Haarlem uitge nodigd: Doel: J. Melchior, DWT. Achter: F. Roozekrans, DWT, P. de Bruyn, DWR, G. Luttikhuizen, DWT. Voor: R. Prins, HPC, J. Sint, DWR, C. Wiers, HPC. Re serves: C. Spaans, DWR, P. Smit, HPC, D. Mandersloot, HPC. De waterpolo wedstrijden worden af gewisseld met een estafette waarin de Haarlemse jeugdzwemmers hun krach ten met elkaar zullen meten en voorts e®n demonstratie schoonspringen door hlevrouw L. Lanting-Keiler en mejuf frouw G. Lugthart. Advertentie Zie advertentie van door anderen meestal wordt aangeno men. Zij stelt verder, dat zingen het uitgangspunt en de kern van iedere mu ziekbeoefening (vooral door leken) moet zijn, dat zuiverder en beter zingen en spelen een zaak is van ontwikkeling en scholing, dat er volwaardige muziekin strumenten bestaan, die binnen het be reik liggen van een ieder (blokfluiten, vedels, gitaren enz.) en dat de juiste keuze van de muziek van het allergroot ste belang is. De „Vereniging voor Huismuziek" handelt ook overeenkomstig deze begin selen. Zo geeft zij om de twee maan den een mededelingenblad uit, waarin telkens een bijlage van vier bladzijden verantwoorde huismuziek is opgeno men. In dat blad worden naast de ge gevens over cursussen en bijeenkom sten een toelichting op deze muziekbij- lagen gegeven. Ook worden daarin alle uitgaven van voor de huismuziekbeoe- fenim belangrijk geachte boeken en mu ziekwerken uit binnen- en buitenland besproken. Deze voorlichting beant woordt kennelijk aan een behoefte, want zij vindt haar duidelijke voortzetting in talloze schriftelijke en telefonische aan vragen om adviezen, die ook royaal aan leden en niet-leden worden verstrekt. De „Vereniging voor Huismuziek" doet ook ander, nóg meer op de praktijk ge richt werk. Zij organiseert cursussen en samenkomsten in klein verband, soms ook in de huiskamer, en samenkom sten in groter verband, welke laatste meestal onder leiding staan van er varen vakmusici. Doel is uiteraard: verbetering van het spelpeil. Van meer beslissende betekenis lijkt ons een ge- Advertentie brengen wij in een groot assortiment, o.a. POPLIN Sanfor 8.90 NO-IRON, niet strijken v.a. 12.00 TON SUR TON kleur op kleur v.a. 16.90 DASSEN v.a. 2.95 SOkKEN v.a. 2.95 Wol en Nylon yANEGANG 17 - HAARLEM^ voor toonbanken, tafels, bars enz. enz. Kampersingel 20-24 Tel. 0 2500-11932 brave Hieronymus van Alphen in meer dan een opzicht naar de kroon lijkt te steken. Dit bedenkt men bij het bijzonder fraaie boekwerk dat Leonard de Vries en Aldert Witte samen bij de Bezige Bij te Amsterdam het licht hebben doen zien. „Bloempjes der Vreugd voor de lieve jeugd", heet het en het is een bijzonder boeiende verzameling kinderlectuur, in Neder land sinds het begin van de achttien de eeuw verschenen. Wij stellen hier de namen van Leonard de Vries en Aldert Witte op één lijn, omdat de eerste weliswaar het kostelijke ma teriaal heeft verzameld, maar de tweede een bepaald niet gering aan deel heeft gehad in de luisterrijke vorm die het boekwerk gekregen heeft. Hij heeft de „konstige Houtsne den, vele fraaije Kopergravuren en talrijke gekleurde Printjes" alle „te- zaemen gerangschikt" tot een bijzon der geslaagd geheel, dat voor de tal loze volwassenen meer waarschijn lijk dan de kinderen bijzonder amusante en soms zelfs ontroerende herinneringen za1 wakker roepen. Wie immers onder hen kent de be faamde Piet de Smeerpoets niet, hier vertegenwoordigend in de kleuren hard groen en rood, die hij ook al had in de vroegere uitgave van Roelants in Schiedam: Ziet hier Piet den Smeerpoets staan! Ziet dien viezen knaap eens aan! Hij wou, van zijn vingertippen, Zich geen nagels laten knippen, Sedert zeker wel een jaar; Ongekamd bleef ook zijn haar, „Foei!" roept ieder die hem ziet, „Wat zijt gij een smeerpoets, Piet!" En de „allerdroevigste geschiedenis met de zwavelstokjes", over het meis je dat met lucifers speelde en deswe ge verbrandde; Verbrand is 't meisjen heelegaar, Het arme kind! met huid en haar, Ze is tot een hoop jen asch vergaan Waar nog haar schoentjes nevens staan". Hier ook kunt gij wijsheid leeren van de vogels op de kruk. Daarnaast staat het plaatje met het hoopje as en de twee overvloedig we nende poesjes. Het zijn, menen wij, allebei bestsel lers geweest, niet alleen in Duitsland, ook hier. Wij hebben ze in onze eigen jeugd nog eens gekregen, en als wij ons goed herinneren vonden wij ze eer der grappig dan treffend. Nu ook; omdat zowel plaatjes als tekst werkelijk afschuwelijk zijn, amu seren zij ons hevig. De Duitse arts Heinrich Hoffman is er verantwoorde lijk voor, en hij was, vertelt Leonard de Vries, de man die zijn uitgever ver plichtte de rug van de kinderboeken zo weinig soliede te maken, dat ze in kor te tijd kapot gingen. Dit klinkt bijzon der onsympathiek. Het getuigt van een geheel andere mentaliteit, dan die de meeste Nederlandse schrijvers voor kinderen toen al bezielde. Zij waren, krijgt men de indruk, heel vriendelijke mensen, die de kinderen echt goed wil den doen, zoals de befaamde P. Lou- werse, die in 1880 onder een portret van zichzelf een versje liet afdrukken, dat zo eindigde: Al valt mijn beeltnis u niet mee, Dan hoop ik, dat ik jaar en dag Voor u mijn kind, nog geven mag van 't geen mijn hoofd en hart bevat Het allerbest Gelooft gij dat? HAARLEM - Koningstraat 11 - Teief 16171 Vraagt geheel vrijblijvend onze brochures zinsmuziekweek, zoals die door de ver eniging in 1957 voor het eerst in het woonoord „Sevenum" werd gehouden en waar de meest ideale huismuziek- beoefening aan de orde was: het mu siceren van ouders en kinderen teza men. Wat is het idea repertoire voor de huismuziekbeoefenaar? De Vereni ging voor Huismuziek maakt in be langrijke mate gebruik van muziek uit de achttiende eeuw en van daarvóór gecomponeerde stukken, die wat de „techniek" betreft meestal wel voor leken toegankelijker zijn. Ook stimu leert zij zeer sterk de kennelijk groei ende behoefte om die muziek op oude instrumenten, voor de kleine ruimte uiteraard meer geschikt, uit te voeren. Zij houdt het dus op blokfluiten, viola da gamba, op vedels, luiten, spinet en clavecimbel. Zij heeft zelfs een cur sus voor de bouw van vedels geor ganiseerd. Deze „Vereniging voor Huismuziek" doet dus alles tezamen voortreffelijk, smaakvormend, paedagogisch werk. Niettemin menen wij dat haar aktivi- Thuis muziek maken is in deze tijden een vrij gecompliceerde aangelegenheid. Althans waar het een „muzikaal-maat- schappelijke" verantwoording betreft. Die verantwoording is overigens niet altijd helemaal noodzakelijk, vooral niet op het moment dat er echt „huismuziek" wordt gemaakt, zoals op bijgaande foto's kennelijk het geval is. Men neemt de viool of de gitaar ter hand en wel aan. daar komen de klanken. Het verantwoord muziek maken is iets an ders, maar ook dan is het onbekommerd muziek-plezier niet uitgesloten. In zekere zin is het zelfs voorwaarde. Wij zeiden reeds dat het alles nogal moeilijk ligt. Mijn spelen leeren, spelen. mijn leeren is 'k Las laatst in een verzenboekje. Dat het leeren spelen is, 7c Vind toch: wie dat heeft geschreven Is de plank wel verre mis Dit dichtte omtrent het midden van de vorige eeuw dominee C. van Koets veld, bekend o.m. door zijn „Schetsen uit de pastorie van Mastland". Het is een bijzonder duidelijk antwoord op Hieronymus van Alphen, die in 1782 voor de kinderen gedicht had: Mijn spelen is leeren, ,nijn leeren is spelen En Waarom zou mij dan het leeren verveelen? Hier blijkt uit, dat Van Koetsveld minder nadrukkelijk pedagogisch wilde wezen ^an zijn grote voorganger in de kinderliteratuur het een zeventig jaar eerder geweest was. Toch is Hierony mus van Alphen bijzonder populair ge weest. J. J- A. Gouverneur (vooral door zijn Prikkebeen, dunkt ons) en J. P. Heye hebben hem in hun eigen tijd misschien geëvenaard of zelfs overtrof fen, maar van Hieronymus is er bij ons meer blijven hangen dan van die bei de anderen (afgezien van Lieve zuster Ursula, ik ga naar Amerika). Dat „Jantje zag eens pruimen hangen" ge meengoed is gebleven kan men bijna dagelijks waarnemen. Cornelis, die het glas gebroken had, doet daar weinig voor onder. De kleine hond, die zo dankbaar is voor beentjes en wat brood is eveneens aan zijn dichterlijke pen ontsproten. De duidelijke pedago gische bedoelingen, die hij gehad heeft, hebben klaarblijkelijk niemand de pret bedorven. Tegenwoordig zijn zn wel licht juist een bron van plezier. Al vin den wij het juist, dat de jury van het beste kinderboek Annie Schmidt bij zonder prijst, omdat haar pedagogisch inzicht nimmer nadrukkelijk op de voorgrond komt. Dit tekent de heden daagse tijd, waarin Annie Schmidt de Advertentie oaa door de. ooye. van, een. dan dat een, rtjjke, m het konthek rijeke, Go da rruyaa c&vTCernot lie ter #1714 door'toooevaTveaiivuiLt'. hansttat eenrj-lerv tAtotu ooit ét, derJ/ard.prooi Uit „De Kleine Print-Bijbel", te Am sterdam uitgegeven by Joannes Pauli, Boekverkoper op het water, en na Mey 1720 op den Nieuwendijk, het negende huis van den Dam, Karei reikte den armee knaap lijn buiije. Uit het verhaal „De vrolijke kinderen", een arm jongetje helpend. Het is opmerkelijk, hoe gretig de kinderlectuur, toen zij eenmaal ver scheen, aftrek vond. In 1781 wordt een catalogus genoemd „van meer dan hon derd onderscheidene werkjes voor kinde ren, met en zonder plaatjens". In hek begin van de vorige eeuw, zegt Leonard de Vries, was de produktie van kinder boeken, gerekend naar het aantal titels per jaar, weinig minder dan die van tegenwoordig. De beste kunstenaars werden er voor aangetrokken en de ty pografische verzorging was uitstekend. Met de handpersen van toen werden resultaten verkregen, waarop menig drukker van nu jaloers kan zijn. De drukker van „De Bezige Bij" is er even wel in geslaagd ons daar een uitstekende indruk van te geven. In plaats van de gebruikelijke film- middag ter gelegenheid van het Sint Nicolaasfeest, organiseert de K.A.B., afd. Haarlem op zondag 30 november 's middags om één uur en om half vier voorstellingen van het Marionettenthea ter van Jan Nelissen. Vertoond zal wor den „De staf van Sint Nicolaas". De voorstellingen zijn uitsluitend toeganke lijk voor kinderen van zes tot negen jaar, van de leden. Advertentie Gratis patroon en onderricht. Tempeliersstraat 68 Advertence

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1958 | | pagina 9