Nieuwe lading diplomatieke springstof ligt in Berlijn gereed Russen houden het vuur reeds bij de lont r VIERING VAN NATIONALE FEESTDAG IN MONACO SsNï f vJ* België in donker door stakende arbeiders ubfccj Lat iltt P.v.d.A. wil geen huurverhoging vóór 1960 Minister Witte zwaait als antwoord met zijn portefeuille SOVJET-UNIE WIL BEZETTING OPHEFFEN Russen ontruimen kwartieren Medische dienst van K.L.M. in een nieuw gebouw Makarios beroept zich op bijval van Amerika Boelganin ernstig ziek OPNIEUW OPPOSITIE TEGEN HET KABINET-PREES Het weer. OOK SCHEEPSWERVEN STIL? Jordaanse koninklijke familie weer thuis Kwestie-Cyprus SIGNAAL Ir. H. Vos Breuk in de regering zal de P.v.d.A. geen schade doen VRIJDAG 21 NOVEMBER 1958 82ste JAARGANG No. 30069 BONN, hedenmorgen. De Sovjet-Unie heeft een nieuwe lading diplomatieke springstof onder de Brandenburger Tor de grens tussen West- en Oost-Berlijn gelegd. Het wachten is nog slechts op het ogenblik der ontsteking. De lont ligt er al en de explosie komt vermoedelijk, wanneer de Sovjet-Unie de reeds door premier en partijsecretaris Khroesjtsjev aange kondigde nota over de status van Berlijn zal doen toekomen aan alle regeringen, die in de oorlog tegen nazi-Duitsland hebben meegevochten. Zij is echter voornamelijk bedoeld voor de regeringen van de Verenigde Staten, Engeland en Frankrijk, die tezamen met de Sovjet-Unie sinds de onvoor waardelijke capitulatie van Duitsland de (militaire) macht in Berlijn hebben uitgeoefend, een gezag dat was gebaseerd op het zgn. statuut van Berlijn, waartoe in september 1944 in Londen werd besloten en dat in juni 1945 in Berlijn werd ondertekend. De Sovjet-Unie wil zich daaraan thans ont trekken en harerzijds de bezetting van Oost-Berlijn opheffen. Per vliegtuig over Syrisch deel van V.A.R. gereisd schuimrubber- matras II TECHNISCH SPEELGOED Ook bij de begroting van volkshuisvesting is de P. v. d. A. in de oppositie geweest. Ditmaal werd aan minister \Vitte te verstaan gegeven, dat de socialistische fractie er niet over denkt medewerking te verlenen aan een huurverhoging die nog vóór de verkiezingen van I960 zou moeten ingaan. De heer Bommer, die deze mededeling deed, kreeg van de minister onmiddellijk te verstaan wat de consequenties zouden zijn als de socialistische woorden daden zouden wor den. „Dan is de mogelijkheid niet uitgesloten, dat mijn ver antwoordelijkheid en die welke u hier opvoert, niet met elkaar te combineren zijn". De mededelingen van de heer Bommer werden dus hoog opgevat en de minister ging geen haarbreed opzij, al voegde hij er in alle nuchterheid aan toe, dat deze zaak nog wel eens zal worden bekeken, wanneer het S.E.R.-advies, waarin de huren een belangrijk onderdeel zullen vormen, zal zijn uitgebracht. Hij sprak echter de hoop uit dat binnen afzienbare tijd een huurver hoging tot stand zou komen. Ace. MORRIS before t/ouóu/// SPORTTRUIEN IN KLEUREN Weinig verandering BUREAU SMEDESTRAAT 5 HAARLEM telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 1^3480 Bijkant. Beverwijk: Breestraat 171, tel. 4790 Bijkantoor en Red. Itmuiden: leeuweriklaan 30 Telefoon 5790 Directie: 3. 3. W. Boerrigter en Mr. W. A. M. van der Kallen. Hoofdredactie: Ors. H. v. RUbi en W. Severln. NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter- loogte. Omroepers 16 cents per m m -hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRI3S 61 cents per week, f 2.65 per maand, f 7.90 per kwartaal. Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur 's avonds tel. 21544. (Van. onze correspondent in Bonn) Ofschoon is overeengekomen, dat geen bijzonderheden zullen worden ge publiceerd over het onderhoud dat de Russische ambassadeur m Bonn, An drei Smirnov, gisterochtend met de Westduitse regeringsleider, dr. Ade nauer heeft gehad (zulks op verzoek van Smirnov), staat het vast, dat Smirnov dit Russische plan bekend heeft gemaakt. De Westduitse minister van buitenlandse zaken, dr. Von Brentano, die bij het onderhoud tegen woordig was, heeft gistermiddag de Amerikaanse zaakgelastigde in Bonn, Trumbull (de ambassadeur, Bruce, is .nog steeds niet uit Amerika terug), de Britse ambassadeur, Steel, en de Franse ambassadeur Seydoux die haastigiijk terugkeerde van een tournee door Noord-Duitsland ontvan gen om hen op de hoogte te stellen van de Russische plannen. De woordvoerder der Westduitse re- Monaco heeft woensdag zijn nationale feestdag gevierd. Het hoogtepunt was ook dit jaar weer de verschijning van de Prinselijke familie op het halcon van het paleis. De feestende menigte groette haar Prins en zijn familie met groot enthousiasme. gering, Von Eckardt, gaf op een vrr 7 van journalisten als zijn mening, dat het gesprek tussen dr. Adenauer er, Smirnov niet bepaald tot een ontspan ning in de Berlijnse situatie heeft bij gedragen. Hü noemde het Russiscne diplomatieke offensief tegen Berlijn ..ernstig", doch zag nog geen „acuut ge vaar" voor de voormalige rijkshoofd- stad. Hij meende voorts, dat men moest yermijden de toch al ernstige situatie verscherpen door zich te begeven in allerlei speculaties omtrent al datgene, jvat er in de komende dagen en we- *eh met betrekking tot Berlijn eventueel zou kunnen gebeuren. Hoe ernstig men in financiële en handelskringen de situatie rondom Berlijn inziet, kan worden afgeleid uit de koersdalingen, die op de mid- dagbeurzen in Diisseldorf en Frank furt werden genoteerd voor chemische Waarden (tot 23 punten), mijn- en staalaandelen alsmede elektrische Waarden (10 tot 20 punten). Vooral de aandelen van in Berlijn gedomici lieerde bedrijven moesten gevoelige verliezen incasseren. Het leidt dus geen twijfel, dat de Ber lijnse situatie zich sinds gistermorgen zeer heeft toegespitst. De burgemeester Van West-Berlijn, tevens staatshoofd Van groot-Berlijn, de niet-stemgerech- ügde 11de deelstaat der bondsrepu bliek, Willi Brandt (SPD) heeft er in een verklaring, die hij namens de Ber lijnse senaat, de regering, in het Huis van Afgevaardigden aflegde, geen doek jes om gewonden. Hij voorzag voor Ber- Un en zijn bewoners „moeilijke dagen", "pch herhaalde, dat stad en bevolking Zich niet uit het evenwicht zullen laten wengen en blijven vertrouwen op de "oor de drie Westelijke mogendheden gegeven garanties. Burgemeester Brandt gaf een overzicht van de rechts positie van Berlijn als viermogendhe- den-stad, die gebaseerd is op internatio nale afspraken, welke door Khroesj- tsjev valselijk aan het akkoord van Potsdam van juli 1945 zijn gekoppeld, doch die m feite geheel los daarvan staan. In het statuut van Berlijn, dat reeds in september 1944 in Londen werd op gesteld, is uitdrukkelijk het gebied Ber- Rjn en naaste omgeving gehouden bui ten de vier bezettingszones, waarin het "verwonnen Duitsland werd verdeeld get statuut spreekt in verband met perlijn van een „gemeenschappelijke h?Zetting". Berlijn behoorde derhalve h'et tot een van de vier zones en be- re^t vandaag de dag noch tot de bonds- Pubjig^ (samengesteld uit de drie Zen 'ike bezettingszones), noch tot de de R ,"Duitse democratische republiek' len vvSsische oostzone. Ook de beide de- tot u st- en Oost-Berlpn behoren noch land i»,ene> "och tot het andere Duits- to ri^est-Berlijn maakt slechts de fac- jure n- fit van de bondsrepubliek, de Het. Zijn afgevaardigden in de de hebben slechts een adviseren- hiem r?' Oe positie van Berlijn is op- ken bevestigd in de Parijse afspra- einruan bet voorjaar van 1949, die een kan taakten aan de Russische blok- 1940 van 323 dagen einde 1948-begin EcniiuJ1 ^e vrije toegang tot het onder ranriio0rd bestuur staande Berlijn ga- komA^r3en- De rechtspositie is dus vol umen duidelijk. Wanneer de Sovjet-Unie nu, zoals Ar,'rnov gisteren bondskanselier b^ Jlauer, aanzegde, van plan is van to rechten in Oost-Berlijn afstand do oo.ireef! zulks haar niet het recht, Rprf« ,lee bun rechten in West- du?tsê J?vj beschuldigde de Oost- auitse partij-secretaris, Walter Ul- bricht, ervan de verscherping van iiiiiiiliiiiliiiillliiiiilitliiiiiiiiiiiiiliiiiiiillilllllililliiiiiillllllil De Russen zijn op het ogenblik bezig hun kwartieren in de Oostberlijnse wijk Karlshorst te ontruimen, zo hebben oog getuigen vandaag verklaard. Men heeft gezien dat slechts één van de twaalf grote huizenblokken die tot voor kort door de Russen gebruikt werden, nog door hen is bezet. Men acht het onwaarschijnlijk dat de Russen naar een ander deel van Oost- Berlijn zijn verhuisd, aldus meldt Reuter. Waarnemers in West-Berlijn zijn van mening dat het hier gaat om een eerste stap ter beëindiging van het Russische beheer over Oost-Berlijn. Het komt neer op terugtrekking van een kleine groep militairen en burgers uit de gebouwen waarin het Russische hoofdkwartier is gevestigd. Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilli de Berlijnse situatie te hebben ge wild, omdat hij die nodig heeft om de aandacht af te leiden van het bankroet zijner politiek in de oostzone, die door twee miljoen bewoners is gequitteerd met hun vlucht uit de oostzone naar het vrije Westen. Intussen is het nog niet zover, dat de Sovjet-Unie het statuut van Berlijn en daarmede een internationaal en vol kenrechtelijk erkende afspraak heeft op gezegd. De komende Russische nota suggereert, dat het Kremlin misschien eerst nog wil onderhandelen, ofschoon men niet mag verwachten, dat het zich daardoor van de opzegging van het sta tuut zal laten afhouden. Dat het daar bij niet in de eerste plaats om Berlijn doch om Duitsland gaat, is duidelijk. (Van onze luchtvaartredacteur) Het personeel van de geneeskundige dienst van de K.L.M., dat na de oorlog een houten barak op Schiphol als huis vesting toegewezen kreeg „voorlo pig" werd er toen bij gezegd heeft dezer dagen met een gevoel van op luchting een nieuw gebouw op de lucht haven betrokken, uitstekend geoutil leerd en van de modernste apparatuur voorzien. Vanmiddag wordt dit nieuwe gebouw officieel geopend in aanwezig heid o.a. van de directeur-generaal van de Volksgezondheid, de directeur-gene raal van de Rijksluchtvaartdienst, di rectieleden van de K.L.M. en de direc teur van de luchthaven Schiphol, de heer U. F. M. Dellaert. Het nieuwe gebouw voldoet volledig aan de speciale eisen waar de genees kundige afdeling van de K.L.M.de oudste vliegmedische dienst ter wereld, aan moet voldoen. De zes artsen, die er onder leiding van dr. K. Vaandrager de scepter zwaaien, hebben een uitgebrei de taak. Zij behandelen niet alleen de leden van 't vliegend- en grondpersoneel van de K.L.M. maar moeten zich ook intensief bezighouden met de zieken on der de ongeveer 5.000 naar het buiten land uitgezonden personeelsleden van de K.L.M., alsmede met hun gezinsle den. Plaatselijke artsen verzorgen wel iswaar de medische hulp, maar in vele gevallen wordt daarbij overleg ge pleegd met de medische dienst op Schiphol. Verder spreken de artsen op Schip hol een beslissend woord bij het ver voer van zieken door de lucht. Zij ver richten keuringen van het personeel en speciale brevet-keuringen voor boord werktuigkundigen en radio-telegrafis ten. yoorts worden zij bij allerlei vlieg technische kwesties betrokken. Zo wordt op het ogenblik een onderzoek in gesteld naar de eventuele gevolgen die het toegenomen lawaai in de luchtvaart op technisch en ander personeel kan hebben, waarbij speciale maatregelen worden getroffen met het oog op de komst van straalverkeersvliegtuigen op Schiphol. Al deze activiteiten, die tot nu toe in een oude houten barak moesten worden verricht die men nu haastig aan het afbreken is zullen voortaan vanuit een aanmerkelijk groter stenen gebouw wordm ondernomen. Interieur van het lokaal, waar instruc tie eerste hulp bij ongelukken wordt gegeven. In de meeste Belgische steden zal de straatverlichting tot het uiterste worden beperkt als gevolg van een staking in het gehele land van arbeiders bij de gas- en elektriciteitsbedrijven, aldus meldt Reuter. De provinciale gouverneurs hebben de bevolking aangeraden zo zuinig mogelijk met gas en elektriciteit te zijn om het werk van ziekenhuizen en vervoersbedrijven niet in gevaar te brengen. Vele fabrieken moesten gisteren sluiten. Ook bio scopen en theaters moesten hun bedrijf staken. De staking is afgekondigd door de socialistische en katholieke vakbonden ter ondersteuning van loon eisen. De werkgevers en werknemers na men gisteravond weer contact met elkaar op, in aanwezigheid van een regeringsvertegenwoordigers. In Ant werpen zijn reeds 10.000 dokwerkers en andere arbeiders werkloos en men verwacht, dat het werk op de scheeps werven vandaag geheel stil komt te liggen. In Brussel ging een filmpremière die door koning Boudewijn zou worden bij gewoond niet door. Vooral op de plei nen van de hoofdstad kon men het verschil in verlichting zien, daar alleen de straatlantarens aan waren. Er was geen reclame- en etalageverlichting. Met uitzondering van drie schouwburgen die een eigen generator hebben, waren alle Brusselse schouwburgen gesloten. Een Music-Hall was geopend. Men waande zich hier ettelijke jaren terug. De zaal en het podium waren verlicht met acetyleenlantarens zoals in de oor log. In de eethuizen kon men slechts een enkele eenvoudige schotel krijgen. Voorts moesten de Brusselaars hun lichtkranten missen en de nachtclubs waren gesloten. Vier leden van d<? Jordaanse konink lijke familie zijn gisteren van een va kantie van twee maanden in Zwitser land te Amman teruggekeerd, aldus meldt U.P.I. Het toestel waarmee zij reisden, een Convair van de „Air Jordan", vloog over grondgebied van het Syrische deel van de Verenigde Arabische Republiek naar Amman. Hiertoe was van te voren toestemming gevraagd en inciden- ten deden zich niet voor. De vier leden van het koninklijk huis zijn koningin moeder Zeine, haar dochter prinses Basma, koning Hoesseins dochter prin ses Alia en kroonprins Mohammed. Zij werden op het vliegveld door de koning begroet. Advertentie „Ik ben in staat te verklaren, dat het Amerikaanse ministerie van buiten landse zaken welwillend staat tegenover het streven naar zelfstandigheid der Cyprioten en mij heeft aangemoedigd, via de Verenigde Naties, 0111 onafhanke lijkheid voor Cyprus te vragen", aldus heeft aartsbisschop Makarios, na een bezoek aan Washington, tegenover een medewerker van dc „New York Times" verklaard. Hij vervolgde: „Vanzelfsprekend kan het „State Department" dit, met het oog op de te verwachten Turkse reac tie niet in het openbaar verklaren. Maar mij is op het ministerie medegedeeld, dat men aldaar meer geneigd is in te stemmen met het verlenen van onaf hankelijkheid aan Cyprus, dan de Tur ken". Een functionaris van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken ver klaarde „geen commentaar" op de ver klaring van de Cyprische aartsbisschop te hebben. Naar United Press International in Moskou heeft vernomen is Nikolai Boelganin, de voormalige minister-pre sident der Sovjet-Unie, ernstig ziek. Hij wordt in Moskou verpleegd. Advertentie met vakkundige voorlichting BARTELJOR'SSTR. 6 - Tel. 12145 (Van onze parlementaire redacteur) De heer Bommer zag het huurpro- bleem als een vicieuze cirkel, omdat de bouw- en exploitatiekosten te hoog zijn geworden. Hij wilde dat daar eerst maar eens aan gewerkt werd al vorens we over huren gaan praten. De heer Van Eibergen (AR) voelde meer voor een „economische huur" dan voor de „hoela-hoep-regeling" van de huurblokkpring die men in het leven heeft geroepen. Hij ziet ook geen enkel bezwaar om voor 1960 een huurverho ging te behandelen, mits daarbij de ge hele sociale positie en dus ook de lo nen worden bekeken. De heer Toxopeus (WD) trok ten strijde tegen de '„Bommerisatie" van de P.v.d.A., waarmede hij het verzet bedoelde van de heer Bommer, die steeds tracht de particulier weg te drukken, zelfs als verhuurder. Ook hij was sterk voor een wijziging van het huurbeleid. Een belangrijke mededeling van mi nister Witte geschiedde aan het adres van de heer Van Vliet (KVP). Deze wilde weten of de minister een advies verwacht van de SER waarbij een ge differentieerde huurverhoging uit de bus zal komen. „Ja, zeer zeker", luid de het antwoord. De heer t an Vliet had gewezen op het verschijnsel van de woningwetwoningen die tegenwoor dig te duur worden voor de arbeiders en de middengroepen. Hij denkt aan de mogelijkheid die groep dan een loons verhoging te geven of de huren te ver lagen van woningen waarin toevallig hoge bouwkosten volledig hebben door gewerkt. De minister zei dat zijn ideëen over differentiatie nog wel iets anders zijn. De minister had bere kend dat 15 pet. van de huurders van woningwetwoningen een inkomen heb ben hoger dan 6000. Voor hen zijn de ze woningen dus eigenlijk niet be stemd. De minister gaf de gemeente besturen de raad, de woningwetwonin gen toch vooral eenvoudig te houden. Voor woningwetwoningen in de hoog bouw ziet hij geen enkele mogelijkheid. De centrale voorzieningen zijn daar veel te duur. Hij verdedigde met klem tegen de so cialisten in, dat de woningbouw pri mair een zaak is voor particulieren. De overheid moet pas gaan subsidiëren als de financiering vastloopt. De facilitei ten voor de particuliere bouw liggen in Nederland aan de top, vergeleken bij het buitenland. De minister wees op de nog te wei nig gebruikte mogelijkheden die de „regeling eigen woning" biedt. Als een stad als Amsterdam bijv. de fantasie zou kunnen opbrengen om deze rege ling uit te buiten, dan zou er heel wat meer kunnen worden gebouwd. Socialistische interrupties konden hem niet van zijn apropos afbrengen. De minister keerde zich tegen te ver gaande bemoeiingen. Hij wilde o.a. niets weten van het controleren van leegstaande particuliere woningen. Zou dat om de drie maanden moeten wor den opgemeten, zo informeerde hij bij de heer Bommer. „Zo'n woning is trouwens een schip op het strand. Als zij te duur is, zal iedere bouwer zich wel wachten niet goedkoper te gaan werken. Fouten keren zichzelf" aldus de minister. Hij wilde ook niets weten van een indeling bjj de woningbouw in allerlei hokjes: jonge gezinnen, kleine gezin nen, grotere gezinnen, alleenstaanden, bejaarden, enz., die dan allen hun eigen blok en hun eigen wijk krijgen. Er moet een gezonde samenwoning en doorstroming zijn. De heer Andriessen (KVP) vroeg de aandacht voor de stijging van de bouwprijzen. Daarvoor kan men niet, zoals de president van de Ne- derlandsche Bank doet, de overspan ning op de arbeidsmarkt als enige oorzaak noemen. Hij vond dit een „hinderlijke onvolledigheid in de voorlichting". Dat er 7.000 bouw vakarbeiders werkloos werden, 55 miljoen gld. meer voor aanvullende werken moest worden uitgetrokken en dat het aantal woningwetwonin gen met 3000 moest worden ver meerderd, was de prijs die betaald moest worden om via de bestedings- miiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiimmmiiiiiiiiiiii Ir. H. Vos heeft donderdagavond op een vergadering van de P.v.d.A. in IJmuiden als zijn mening gegeven, dat een breuk in de regering de socialisti sche partij geen schade zou doen. Hij durfde de oppositie gerust aan, maar achtte zulks niet in het belang van het land, gelet op de internationale proble men die er zijn ten aanzien van de vrachtenmarkt, de landbouw, de steen- kolenproduktie en -afzet en op nationaal niveau het probleem van huren en bouw kosten. Sprekend over het schenden van af spraken die bij de samenstelling van het kabinet zijn gemaakt, wilde hij niet de mogelijkheid uitsluiten dat ïn de loop van vier jaar een situatie zich zo danig kan wijzigen, dat men zijn afsnra- ken wel moet herzien. Dat zal echter niet mogen gebeuren door middel van een motie in de Kamer, maar eerst ter sprake dienen te komen in het kabinet. Daarna zal de kwestie moeten worden voorgelegd aan de regeringspartijen, die bij de afspraken betrokken zijn. om dan tenslotte bijvoorbeeld in een Troonrede duidelijk openbaar gemaakt te worden. iiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiHHiiimtiniii beperking de bouwprijzen wat te doen dalen, aldus de heer Andries sen. Minister Witte voegde daar nog aan toe, dat de overspanning op de bouw markt niet alleen daar, maar overal heeft geheerst. Hij noemde de moei lijkheden om enerzijds de werkloosheid en anderzijds overspanning te voorko men een ware eierdans. Zijn departe ment stelt echter alles in het werk daar doorheen te komen. Nota's over de ruimtelijke ordening en ook het resultaat van een diepgaan de studie van de voor- en nadelen van hoog- en laagbouw zullen de Kamer worden toegezonden. AcLvenentt. EARTEUORISSTR. HAARLEM Ta. 13439 FERD. BOLSTR. 48 A'DAM TEL. 717162 Verwachting tot zaterdagavond (opgemaakt te 11.15 uur) Overwegend droog weer met en kele verspreide opklaringen en hier en daar mist. Meest zwakke wind uit oostelijke richtingen. Ongeveer dezelfde temperaturen. Zon: 8.10-16.41. Maan: 15.04-3.52. Station Luxemburg Parijs Nice Berlijn Frankfun München Zünch Genève Locarno Wenen Innsbruck Madrid neersl. Weer temp. afgel. 7 U. VJTl 24 uur zwaar bew. 4 0 geheel bew. 3 0 zwaar bew. 12 0 motregen 3 3 geheel bew. 6 0 motregen 4 0.1 motregen 3 0 geheel bew. 2 0 half bew. 0 0 geheel bew. 5 0.1 onbewolkt -5 0 onbewolkt 2 0

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1958 | | pagina 1