Gepeperde repliek
„Spaanse Brabander
van
Minister bereid tot verder
overleg maar dan in een
behoorlijk klimaat
Bewindsman verontwaardigd
over verdachtmakingen
de
Cals
0
Bejaarde man
gestikt
De overheid
woningmarkt
heeft de vrije
uitgeschakeld
LEXINGTON
Slepende noodtoestand mag
niet als normaal beschouwd
worden
Paus Joannes
herstelt een
traditie
Keus niet moeilijk,., overal welkom
Kwestie-lerarensalarissen in Tweede Kamer
Handschoenen
PeekjCloppenburg
Vliegtuigen weken
uit voor de mist
Arbeider bekneld
geraakt
Door haar irreële huurbeleid
O., K. en W. in de Tweede Kamer
en
Nixon moet een
smoking lenen
Bouwen is componeren
15s5
Slang van gasstel
gesprongen
JeMam-ÜL,
PARFUM
EAU DE COLOGNE
POUDRE
CREMES
SATIN FINISH
PARFUMS
PARIS
DIRECTEUR „NATIONAAL GRONDBEZIT"
Schoolruimteen docententekort
Met Kerstmis
Prof. N. Lansdorp
VRIJDAG 28 NOVEMBER 1958
PAGINA 3
Gladde Nappa
Real pigskin
Zusters Benedictinessen
betrekken nieuw klooster*
te Valkenburg
„Ik bedoel het net zo
goed eerlijk"
Ridder Oranje-Nassau
Aan verwondingen
overleden
BOURJOIS
Dodelijk ongeval te
Driebergen-Rijsenburg
Geen audiëntie
from America's Best Tobaccos
Algemeen Orgaan
Voedselvoorziening
over prijzenwet
Inaugurele rede
prof. Aninga
H. Mis in tegenwoordig
heid van het corps
diplomatique
z>c u?oestc Roette
(Van onze onderwijsredacteur)
De kwestie van de salariëring der leraren stond gisteren wederom cen
traal in het voortgezette debat over de onderwijsbegroting in de Tweede
Kamer. Ligt de schuld in deze zaak aan één kant, zo luidde de vraag, waar
mee minister Cals zijn bespreking van deze kwestie begon. De bewindsman,
die door de heer Eoosjen een „Spaanse Limburger" was genoemd, zei, dat
hij van Spaanse afkomst is, doch dat hij het voor dit keer toch maar wilde
houden bij de „Spaanse Brabander". En hij citeerde uit Bredero's inleiding
bij dit toneelstuk het volgende„Indien de mensche soo goedtaardich waare
gheschapen, dat sy vaardiger waren int verbeteren, en tragher int berispen
van yemants ghebreken, so souden sy de volmaacktheyt des Alderhoochste
nader komen, en haer zieltjes in alle deelen verbetert sien. Maar laas! ons
is uyt der natuure die kranckheyt innegeboren, dat wij eer de splinter in
eens anders, als de balck in onse eygen ooghen vermercken."
Advertentie
uitsluitend met zuiver
wollen tricot gevoerd.
mooie soepele kwakte*
vlot model
Antika met tricot strips
ideale
Italiaanse
Loop vrij binnen - Kijk vrij binnen
Na zestien jaar lang zeer gebrekkig
gehuisvest te zijn geweest in een oud
otelletje aan de Gozewjjnstraat te
Valkenburg, krijgen de zusters Bene
dictinessen van de Altijddurende Aan
bidding aldaar „aterdag de beschikking
ver een prachtig nieuw klooster aan
r\ °ud-Valkenburgerweg. Dit klooster
vier ruime vleugels met kapel) is door
e Maastrichtse architecten ir. B.
g'1 emans en ir. A. Swinkels gebouwd.
0]de bouwheren ontwierpen in 1956 de
nari"nen V°°r het nieuwe slotklooster,
at een bisschoppelijk visitator vier
ar tevoren het oude klooster had af
gekeurd.
Bood het oude klooster amper
aats aan twaalf zusters, het nieuwe
gebouw kan meer dan dertig zusters
huisvesting verlenen.
Voor
de bouw van
heeft ,i ""uvv van bet slotklooster
hiia 6 alkenburgse bevolking royale
oudragen verleend.
Begeleid door vele Valkenburgers zal
- A' JE®^,stapPen> kapittel-vicaris
d^bSschTOssta^ t "1Cvah
AlWv, P zaterdagmiddag het
nieuwe kfoostm-aiovprhet °Ude naar
Roermond
bouw
zal
zondagmorgen het ge-
Dit vormde de aanloop voor een tem
peramentvolle verdediging, waarin mr.
Cals vooreerst de vraag stelde, of het
nu niet mogelijk zou zijn, dat men ook
ten aanzien van de minister v'tgaat
van de veronderstelling, dat hij een
eerlijk mens is, die het eerlijk bedoelt
en waarin hij wat de zaak zelf be
treft resoluut op zijn stuk bleef staan.
In ander verband had de bewindsman
reeds gezegd: „Als ik iets geleerd neb
in de laatste maanden, dan is het dat
wanneer er eenmaal een breuk in het
vertrouwen is ontstaan, men de minis
ter helemaal niet meer vertrouwt; dan
wordt elk woord, dat hij spreekt, aan
gegrepen om het verkeerd uit te leg
gen".
De minister keerde zich tegen de ver
dachtmakingen in de Ierarenbladen.
Men spreekt van „lamme, laffe leu
gens" en men heeft het over een „vuile
tactiek". Ik ben bereid, zo zei de minis
ter, het gesprek met de leraren voort
te zetten, maar in een behoorlijk kli
maat.
In 1953 is voor de leraren een sala
risregeling tot stand gekomen, die be
vrediging wekte behalve op één punt;
de regering heeft er geen twijfel over
laten bestaan, dat de koppeling van
het maximum-lerarensalaris aan het
maximum-salaris van de hoofdinge
nieur niet aanvaard kon worden. Het
was zelfs noodzakelijk hier een schei
ding aan te brengen, want anders was
het destijds niet gelukt de leraren te
geven wat ze gekregen hebben, zo zei
mr. Cals. De bewindsman vervolgde:
nu in 1956 de salarissen van de top
functionarissen verhoogd zijn, vind ik
het voor de hand liggen, dat de leraren
daarin wilden delen, maar het is even
voor de hand liggend, dat de regering,
die in 1953 zo nadrukkelijk stipuleerde,
dat het maximum van de leraar niet
gebonden kon worden aan een bepaalde
ambtelijke rang, de koppeling thans
wederom afwijst. Moet men dit nu een
discriminatie van de leraren en van het
onderwas noemen?
Hoewel de regering meende, dat
de leraren niet in aanmerking kwa
men voor een salarisverhoging, heeft
zij opdracht gegeven een vergelijking
te maken met de salariëring van de
ambtenaren. Hierbij is hetzelfde sys
teem gevolgd als ten aanzien van de
onderwijzers; bij hen was de uits.ag
gunstig, bij de leraren viel de zaak
ongunstig uit, in die zin, dat de ver
gelijking geen grond opleverde voor
een salarisverhoging.
In antwoord op een vraag van mej.
Nolte (K.V.P.) deelde de minister mee,
dat het plan tot het instellen van een
onderzoek in het Georganiseerd Over
leg ter discussie is gesteld. Aanvanke
lijk protesteerden de vertegenwoordi
gers van de leraren: men vond het
onderzoek niet nodig. Toen de regering
voorstelde drie vertegenwoordigers van
de leraren aan het onderzoek te laten
deelnemen, werd door de leraren, blij
kens de notulen van het Georganiseerd
Overleg, met genoegen vastgesteld, dat
dit resultaat bereikt was. De leraren
zeggen nu, dat hun vertegenwoordigers,
die betrokken waren bij het onderzoek,
slechts als waarnemers zijn opgetreden.
Bij de vaststelling van de notulen is
echter nooit enig onderscheid gemaakt
tussen leden van de werkcommissie en
Waarnemers. Uit alles blijkt, dat de
vertegenwoordigers der leraren inder-
??ad hebben deelgenomen aan de .a-
nstelling van het salarisrapport.
Uit de
thans
kring der leraren
klinken
on-
wete„ geluiden, dat het rapport
terue Si ppelÜk zou ■8®. Eni£e I'M
ilei-inn. echter op een lerarenverga-
van „K„rze.gd: de gerechtvaardigdheid
/inzegenen en voor de zusters een
in de looprtlnndenzedIagiekanedea^-
vone°rapPorte,,HbVjkt waan£
indruk t„ ,Het 8aat niet a n de
dicteert rS aIsof de re*ering
hlunders tobVpreekt van t^ische
ei echtlr ook rerle*- Welke tactiek
tod. altiidKfev11Sd zou z«n- het
«aetUeht1 f lout geweest. Als er
een ,0«t is gemaakt, dan
neemJ?„ moe? d' aldu" de minis
ter. Men moet echter niet SDreken
van boerenbedrog De lpr\rfn zijn
heus geen heden die zIcj, jaten be
driegen.
Men gaat d.°?r„ mef beledigingen
en verdachtmakingen, dag in dag uit
Het klimaat is grondig verknoeid. Ik
wil verder praten, maar niet op die
voorwaarde, dat eerst de gevraagde
verhoging tot stand moet komen, zo
zei mr. Cals. Als zt®?*j de rege
ring staat op een star standpunt, dan
geldt hetzelfde ook voor de andere
partij.
De uiteenzetting van de be^*ndi=™an
werd in de Tweede Kamer met grote
aandacht aanhoord. Een nadere infor
matie in de kring van de leraren wees
ons wederoi uit, dat men tot nu toe
nog „niet erg happig" is op hervatting
van het overleg. De Raad van Deraren
heeft zich over deze zaak echter nog
niet beraden.
Bij K.B. is benoemd tot ridder in de
orde van Oranje Nassau de heer B. J.
Post te Uithuizen, voorzitter van de
afdeling „Het Hogeiand" van de bond
van loodgieters- en fitters-patroons in
Nederland.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiimiimitmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiii
Te Vianen is gisteren de 73-jarige
alleenwonende heer L. van Nieuwpoort
door gasverstikking om het leven ge
komen. Het ongeval, moet ofschoon de
man eerst des avonds door zijn broer,
levensloos werd aangetroffen, reeds des
morgens zijn gebeurd. De overledene
had het ochtendblad nog in zijn han
den.
De gasslang bleek van een gasstel te
zijn losgesprongen, zodat het gas de
gehele dag door vrij het huis is inge
stroomd.
De mist heeft Schiphol donderdag
weer parten gespeeld zodat vliegtuigen
uit Parijs en Londen uit moesten wijken
naar Brussel.
In de avonduren werd het zicht op
Schiphol wat beter, met gevolg, dat
drie K.L.M.-toestellen, die in Brussel
stonden, naar Amsterdam vertrokken.
Ook in de loop van de avond zijn nog
verscheidene toestellen op de thuisha
ven geland. Alleen het lijntoestel van
Warschau was in de vooravond uitge
weken naar Eelde, waar het een goede
landing uitvoerde. De 29 passagiers ver
trokken met de bus naar Amsterdam.
Veertien passagiers van deze dienst
gingen donderdagavond laat met het
K.L.M.-toestel door naar New York.
Donderdagmiddag is de 42-jarige
kraansmeerder H. F. van Veen bij
werkzaamheden op het terrein van de
N.D.S.M. te Amsterdam ernstig ge
wond en kort na overbrenging naar het
Wilhelminagasthuis overleden. Het
slachtoffer was een wandkraan aan het
smeren en raakte bekneld toen een
portaalkraan kwam aanrijden, die met
zijn onderkant over de bovenzijde van
de wandkraan schoof.
Advertentie
if.
BOURJOIS
Omstreeks half acht gisteravond is de
bromfietser W. Westbroek uit Bunnik,
die van een bezoek aan zijn ouders naar
huis terugkeerde, op de Hoofdstraat
te Driebergen-Rijsenburg aangereden
toen hij geen voorrang verleende aan
een auto. Hij was onmiddellijk dood.
Mgr. M. A. Jansen, bisschop van Rot
terdam, zal woensdag geen audiëntie
verlenen.
Advertentie
De overheid heeft door haar irreële
huurbeleid de woningmarkt als vrije
markt uitgeschakeld, omdat de vraag
niet door de noodzaak van een evenredig
offer binnen de perken wordt gehouden
en dus ook het aanbod qua grootte en
samenstelling wel tekort moet schie
ten.
Dit verklaarde gistermorgen dr. A.
Henkelman, directeur van de n v Natio
naal Grondbezit, toen hü in Utrecht
voor de Nederlandse bond van bouwon
dernemers sprak over de grensbepaling
van de overheidsbemoeiingen bij de
woningbouw.
Het is volgens de heer Henkelman
een subsidiebeleid geweest, dat met een
voortdurend voortrekken van de wo
ningwetwoning trachtte te normalise
ren, hetgeen zonder een vastberaden
terugkeer naar de vrije markt niet meer
te corrigeren valt.
Het is, zo zei hij, soms beangsti
gend zich te realiseren, dat regerings
programma's, gemeentelijke diensten
van volkshuisvesting, woningbouwver
enigingen en zelfs de zelfstandige
bouwondernemer in hun doelstellin
gen en activiteiten zich aan dit veel
voudige dirigisme hebben aangepast,
de overheid en de woningbouwver
enigingen dikwijls maar al te en
thousiast en de zelfstandige bouw
ondernemer noodgedwongen, omdat
er in de concurrentie geen andere uit
weg was.
Dat bij deze stand van zaken geen on
verdeelde geestdrift, doch eerder een
waarschuwing omtrent de jaarljjke wo-
ningproduktie past, behoeft volgens de
heer Henkelman nauwelijks te wor
den gezegd.
De staat moet volgens dr. Henkel
man in een economisch gecompliceerde
maatschappij een grotere rol spelen
dan in een rudimentaire, middeleeuw
se of zelfs negentiende eeuwse econo
mie. Deze rol dreigt echter volgens
hem onevenredig te worden vergroot,
omdat het nivelleringsstreven een steeds
verder en veelvuldiger ingrijpen van de
overheid onvermijdelijk maakt. Het in
zicht in de consequenties van de toene-
(Van onze onderwijsredacteur)
Van vele zijden is in de Tweede Ka
nier bij de behandeling van de onder
wijsbegroting met bezorgdheid gespro
ken over het tekort aan schoolruimte
en het tekort aan bevoegde docenten.
Wij moeten voorkomen, zo zei mej.
Nolte (K.V.P.)dat de slepende nood
toestand als normaal beschouwd gaat
worden en het onderwijs geruisloos af
zakt naar een lager peil.
Minister Cals heeft verklaard, dat hij
de situatie in verschillende opzichten
ook zorgwekkend vindt. Hij deed een be
roep op de schoolbesturen i bij de
bouw van nieuwe scholen niet al te
zeer uit te zijn op perfectionisme. De
bewindsman verklaarde zich bereid om
met de raad van leraren en de onder-
wijsinspecteurs de noodmaatregelen, die
hem genoemd waren om in het tekort
aan leraren enigszins te voorzien, te
onderzoeken.
Zestien sprekers hebben in de eerste
ronde van de debatten het woord ge
voerd. De verdediging van de minister
duurde gisteravond bijna drie en een
half uur. Aanstaande dinsdag spreekt
mr. Cals verder over het nijverheids-
en het hoger onderwijs.
Het Algemeen Orgaan Voedselvoor
ziening betoogt in een adres aan de
Tweede Kamer der Staten-Generaal
over het ontwerp prijzenwet, dat de be
voegdheden, die in dit wetsontwerp zijn
vervat voor de in de landbouwwet ge
noemde produkten een doublure bete
kenen. In de landbouwwet zijn reeds
aan de regering bevoegdheden tot het
treffen van prijsregelingen gegeven ter
bevordering van een redelijke prijsvor
ming. Daarom adviseert het Algemeen
Orgaan de in de landbouwwet genoem
de produkten geheel buiten de werking
van de eventuele prijzenwet gehouden.
Op dinsdag 2 december zal de heer
J. 3. Aninga een rede uitspreken bij
de aanvaarding van het ambt van hoog
leraar aan de Technische Hogeschool
te Eindhoven, waar hij onderwijs geeft
in de werktuigkundige bedrijfsmecha-
nisatie.
mende economische macht van de staat
wordt volgens hem vertroebeld door het
vereenzelvigen van de begrippen staat
en gemeenschap. Dr. Henkelman zei,
dat nog te vaak het vrjjheidsverlies
wordt onderschat, wanneer de staat,
gebruik makende van haar macht, zich
opwerpt ais permanente regelaar vein
het bedrijfsleven.
Pans Joannes XXIII zal met Kerst
mis een in 1943 door wijlen Pius XII
verbroken traditie in ere herstellen,
aldus meldt United Press International.
De eerste der drie door hem te celebre
ren Missen in de Kerstnacht zal ge
lezen worden in tegenwoordigheid van
de leden van het bij de H. Stoel ge
accrediteerde corps diplomatique. De
plechtigheid zal plaats hebben in de ka
pel van gravin Mathilde van het aposto
lisch paleis en uitgezonden worden door
de zenders van radio Vaticana.
In de oorlogsjaren voor 1943 leverde
deze plechtigheid een probleem op.
Aan het Pauselijk Hof waren diploma
ten van zowel de asmogendheden als
de geallieerden geaccrediteerd. De
nieuwbenoemde kardinaal-staatssecre
taris Domenico Tardini, toentertijd pro
secretaris van staat, loste het probleem
op door de groep van diplomaten in
tweeën te splitsen. De ene Mis van Paus
Pius XII werd bijgewoond door de di
plomaten van geallieerde landen onder
het dekenaat van de Britse gezant Os
borne Godophin; de groep van de as
mogendheden woonde de tweede Mis bij
onder leiding van de Japanse ambassa
deur Ken Harrada.
In het Vaticaan is de verwachting uit
gesproken, dat de Kerstboodschap van
Joannes XXHI aanzienlijk korter zal
zijn dan die van zijn voorganger.
De Amerikaanse vice-president Ni
xon verkeerde gisteravond in een pre
caire situatie toen hij een uur voordat
hij koningin Elizabeth als zijn gast op
een diner in de Amerikaanse ambassa
de te Londen zou ontvangen, ontdekte
dat zijn smoking niet met zijn bagage
uit Amerika was meegekomen.
Direct boden verscneidene ambassa
de-functionarissen de vice-president be
reidwillig de hunne aan. Zo was het
geruime tijd een passen en meten van
belang, totdat Nixon tenslotte maar
besloot de hem ietwat krap zittende
smoking aan te trekken van zijn pers
adviseur, James Bassett. Deze, op zijn
beurt, zag kans te elfder ure nog een
geschikte smoking voor het diner van
een rechercheur van Scotland Yard te
lenen.
Toen de koningin aankwam in een
verblindend gewaad, stond een zich
niet op zijn gemak voelende Nixon haar
op te wachten zijn overhemdsmou
wen kwamen uit de mouwen te voor
schijn, het smokingjasje bolde van vo
ren op over zijn stijve smokinghemd.
Vlak voordat Nixon de koningin be
groette, trok hij nog zenuwachtig aan
zijn mouwen en jasje. Maar hoewel
iedereen dat zag, scheen de koningin
niets op te merken of in ieder geval
te doen alsof.
Mevrouw Nixon sprak het laatste
woord in het drama: „Ik pak altijd zelf
voor mijn man in. Alleen nu heb ik
het een ander laten doen, maar dat
is één keer en nooit weer."
Advertentie
Anno 1771 l x
EsclusieJ Wildrestaurant
De pleisterplaats waar
ff Napoleon reeds gast yas
a hootdweg Arnhem Apeldoorn
IS.? --' BEEKBERGEN T.i K 6766-seo
Afgelopen week is aan prof. N.
Lansdorp, oud-hoogleraar in de
architectuur aan de Technische
Hogeschool, door burgemeester
D. de Loor de zilveren erepen
ning van de gemeente Delft uit
gereikt als blijk van waardering
voor het vele, dat hij in bouw
kundig opzicht, voor de Prin-
senstad heeft gedaan.
Tot dat vele behoort dan in
de eerste plaats de gewetensvolle
restauratie van Neerlands meest
nationale monument Het Prin
senhof, waarvan de slotfase is
ingeluid met het herstel van het
Jan Schoutenhuis en de oude
Camer van Charitate, terwijl als
waardig besluit de plannen tot
volledig herstel van de voor
malige huiskapel der Oranjes
reeds op uitvoering liggen te
wachten. Met deze restauratie
is prof. Lansdorp in 1938 begon
nen. Carillon en toren van de
Nieuwe Kerk worden onder zijn
deskundige leiding weer in oude
luister hersteld, hetgeen ook het
geval was met Het Huis van
Savoye, waarachter volgens zijn
ontwerp een der modernste ar
chieven van Europa verrees.
Belangrijk voor Delft was ook
de ingrijpende verbouwing en
herscheppng van h't oude Stads
Doelencomplex. De bijzondere
verdiensten van prof. Lansdorp
voor Delft werden al eerder erkend, toen hem de gouden medaille van het
fonds Gijsberti Hodenpijl werd uitgereikt. Een en ander was reden om eens
te gaan praten met deze toonaangevende bouwkundige, die evenals prof.
Granpré Molière een markant stempel gedrukt heeft op de afd. Bouwkunde
der Delftse Hogeschool, welke door deze twee bijzondere persoonlijkheden
tot grote vermaardheid kwam.
Desgevraagd verklaarde prof. Lansdorp aan geen enkele bepaalde bouw
stijl de voorkeur te geven. Restauratie vooral zoals die van Het Prinsenhof
vindt hij een fascinerend werk dat zichzelf rijkelijk loont, maar met niet
minder élan en toewijding werpt deze vitale oud-hoogleraar zich op het
uitwerken van eèn conceptie voor een groot modern bouwwerk. „Bouwen
loopt volkomen parallel met muziek," merkt hij op. „Het schept schone
adagio's en scherpe dissonanten, maar voor wie eerlijk wil bouwen, wordt
elke vormgeving een diepe belevenis. Als ik een belangrijk ontwerp moet
maken, werk ik bij muziek van Beethoven en Bach, dat inspireert mij.
Sommige oude stijlen hebben voor ons een eigen soms mysterieuze schoon
heid, maar de schoonheid van de nieuwste stijl is haar eerlijkheid van
vorm, waarin gebruik makend van de prachtige, moderne materialen een
eigen esthetica tot leven komt, waardoor de mens evenzeer innerlijk bewogen
kan worden als door de aanblik van oude monumenten van bouwkunst."
Prof. Lansdorp is een geboren Amsterdammer. Van de openbare handels
school waagde hij de sprong in de architectuur en kwam op het bureau
van Eduard Cuypers. Hij behaalde in 1915 M.O.-Bouwkunde en was van
1916-1920 te Rotterdam en van 1920-1928 te Amsterdam werkzaam als
gemeentearchitect. Naar zijn ontwerpen en onder zijn leiding werden o.m.
de centrale markthallen, het hoofdbureau van politie, het Vossiusgymnasium,
de kerk aan het Mosplein, de uitbreiding van het Amsterdamse raadhuis,
160 scholen, 1500 woningen, sportgebouwen, de H.B.S. aan de Veenstraat en
het G.E.B. gebouwd. In Rotterdam bouwde hij de gemeentebibliotheek en
scholen en verder elders in den lande, ziekenhuizen, verpleeginrichtingen
etc., die hem een grote reputatie bezorgden.
Zijn professoraat van 1932-1956 aanvaardde hij met een rede over
„openbare gebouwen". Prof. Lansdorp, die momenteel weer aan een nieuw
'groot project werkt, is bijzonder gelukkig, dat zijn zoon, de voetsporen van
zijn vader volgend, thans in Delft aan de afd. Bouwkunde eveneens archi
tectuur studeert. Wanneer het werk en de lidmaatschappen van schoon
heidscommissies en jury's voor prijsvragen hem daarvoor nog wat vrije
tijd laten, dan besteedt hij die aan z'n grote hobby, die van het tekenen
met potlood, conté en pastel, waarin hij een ware meester is. Goede her
inneringen in dit opzicht bewaart hij aan prof. Huib Luns met wie hij
menigmaal op schetstocht is geweest.
Bij zijn bezoek aan Rome vorig jaar rustte men niet, voordat hij de
leiding op zich genomen had van de grote verbouwing van het Nederlands
Instituut voor Kunsten en Wetenschappen, waar het werken hem weer een
ontspanning werd en de ontspanning toch weer hard werken betekende.
En dat op een reis, die hem geschonken werd tot rust na een zwaar
professoraat!
