JAN GRESHOFF zeventig jaar
Van boeken
en schrijvers
I
De pers over de crisis
IV of M'
Lichte muziek op
zwarte schijven
„Pijlen in verschillende richtingen van
dezelfde schutter met dezelfde boog"
Wintervakantie in Italië
Noodwachtplichtigen dêr B.B.
worden spoedig opgeroepen
Midwinterblazen in Twente
«fbPSfS». CoHtaS
Nationaal Italiaans Verkeersbureau
Huidgenezing
ZATERDAG 13 DECEMBER 1958
PAGINA 13
niniiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiimMiininiiiHiminrfriiiïïiiiiimimi)
teiiiiiiNiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuniiniinmmm
Yerkeersexamen op
kweekscholen
Liturgische weekkalender
Enquêteformulieren gaan vooraf
door
AGATHA CHRISTIE
Culturele prijs Arnhem
geweigerd
HONGERSNOOD IN
AFRIKA
Amusementsmuziek
Hoela-hoep-lied
N atuurlijk moet de krant aan
dacht schenken aan de zeven
tigste verjaardag van Jan Gres
hoff. Greshoff-zelf immers heeft een
aanzienlijk deel van zijn leven als
publicist in de krantensfeer doorge
bracht: als medewerker, als redac
teur aan een Haagse krant in zijn
jonge jaren, als ik mij goed herin
ner als hoofdredacteur zelfs van een
Arnhemse courant. Uit de periode dat
bij aan het Arnhemse blad verbon
den was, een jaar of veertig geleden,
moet wel dateren zijn kennismaking
PP afstand met de burgerheren op
net Velperplein, die hij in een min of
bieer befaamd gedicht vereeuwigde,
''elf distancieerde hij zich toentertijd,
bis ik het nog goed voor mij zie,
van de burgerheren door een opval
lende klederdracht en de ietwat op
zettelijke, als men wil geaffecteerde
wUze waarop hij zich voortbewoog.
Dit alles hoort thuis in de sfeer van
be romantiek. Van deze sfeer legt de
titel van zijn eerste gedichtenbundel
"Aan den verlaten vijver", die in 1909
verscheen, evenzeer getuigenis af. De
romantische gedichten erin onderscheid-
zich niet wezenlijk van die van
zijn toenmalige tijdgenoten. Hoogstens
brachten zij de gevoelens van eenzaam
heid, verlangen en weemoed minder
jachtig tot uitdrukking dan de grote
"ichters van zijn generatie deden. In
be inleidende studie, die voorafgaat
aan de kort geleden verschenen bundel
atorismen van Jan Greshoff („Nacht
schade"), zoekt Adriaan van der Veen
baar een verklaring van Greshoffs ro
mantische vlucht. Hp vindt die in de
•.terreur" die Greshoff in zijn kinder
de jbhooltyd heeft doorstaan en die hem
v?.eb opgroeien in het besef van een
handigheid waartegen hy zich aan alle
gilden te verweren had. Hij verweert
~'ch door te vluchten uit het alledaag-
?e en omringende, door anders, béter
ïe zijn, door zich te verheffen boven het
burgerlijke, middelmatige. Hjj distan
tieert zich: in kleding, èn in afstand:
mi vlucht naar het rijk waar hij Zieh
en kan zpn, dat van de fantasie en
be verbeelding.
Wending
Rond 1924 echter treedt een wijziging
bp in Greshoffs verhouding tot de wer
kelijkheid. De titel van de bundel
•.Aardsch en Hemelsch" van enkele
jaren later (1926) drukt deze wending,
die tegen 1930 volledig haar beslag ge
kregen heeft, duidelpk uit. Naast de ro
mantische hang naar het hemelse
dat wil in dit geval zeggen: het leven
Sn het rijk der, vooral letterkundige,
Verbeelding kent Greshoff nu ook,
ja vooral, de aanvaarding van de een
voudige menselijke zaken van deze
aor<Je. In min of meer symbolische en
synthetische vorm bracht hij de anti-
Jllese tot uitdrukking in zijn zogenaamd
'eerdicht „Ikaros bekeerd" (1937). Hij
Stemt in met Ikaros' verwerping van
het schijnheilige, huichelachtige, bana
le in het leven van „Jan en alleman",
maar hii laat de hoogstrevende idealist,
de hemel''-zuchtige absolutist neer
storten op deze aarde om daar, temid
den van het dagelijkse, gewone leven
een bescheiden geluk te vinden. In deze
Periode perfectioneert Greshoff de zui-
verheid en klaarheid van uitdrukking,
die 2yn oudere gedichten overigens
Feeds kenmerkten. Hij komt ertoe vaak
uiterst nuchtere, soms nonchalante
Verteltrant te praten, waardoor men
Jhet zelden denkt aan de romantische
humoristen.
Critische activiteit
Stuiveling heeft erop gewezen hoe
voor de vroegere Greshoff de kunst
mf 7hrT'aKo(il,an. het leven, voor die van
de kunst hofng" het leven meer dan
uitstek geschikt0 on1Ume+maakte i*1®"1 Wj
tor van de generatie va^ Forum'^Hii
kon dit zijn door een do ,"Forunï. 1
dichten, hij kon dit mede ziin^oo? zffn
kritische activiteit. DeZe matste be"
woog zich trouwens van de aanvang af
over een breder terrein dan het sfrikt
literaire. Aanvankelijk demonstreerde
hij zich als tegenpool van Dirk Coster
Diens humanisme vond een tegenwicht
In Greshoffs pleidooien voor hetTova-
Hsme van auteurs als Maurras en Léon
Daudet, het „fascisme avant la lettre"
De ontwikkeling in de jaren '30 bracht
uiteindelijk echter ook Greshoff in het
kamp der democraten en humanisten
Variabiliteit van oordeel is overigens
Greshoffs meest pikante eigenschap.
Hu geeft zelfs het bestaan van een tot
contradictie gaande variabiliteit vlot
JAN GRESHOFF
schutter met dezelfde boog", schryft
hfj in Nachtschade. Hü heeft maar één
zaak te verdedigen: de schutter-zelf;
maar deze schutter heeft zich tegen
heel wat te verdedigen. Van der Veen
somt de voornaamste aspecten van de
Greshoff bedreigende „verwarde wer
kelijkheid" van het leven op: de na
tuur, de instincten, de brute macht, de
massa, het gezag dat in zijn onpersoon
lijkheid de enkeling moet kleineren. Be
halve het gezag zou men al deze aspec
ten op één noemer kunnen terugbren
gen: het ongevormde. Greshoffs uit-
drukkeiyke voorkeur gaat uit naar het
gevormde, met name zoals hij dat in de
kunst der letteren vindt. Daar is hij op
zijn eigen terrein, daar vindt hij zijn be
schermd domein. Op dat terrein is hij
zelf creatief werkzaam, houdt hy zich
ook nadrukkeiyk bezig met het leven
van individu en gemeenschap. Als
schrijver van aforismen en niet al
leen als zodanig! is hij overwegend
moralist. Niet intussen met de bedoe
ling mens en maatschappij werkelijk te
beïnvloeden, veeleer als vrijbuiter, in
zijn eigen gedachtengang franctireur.
Volgens de documentatie is Greshoff
geboren op 15 december 1888 in
„Nieuw-Helvoet, Nederland". Op een
of ander ministerie zal men wel weten
waar Nieuw-Helvoet in Nederland ligt.
De jaren na 1939 bracht Greshoff prak
tisch door buiten Nederland. Zijn talrij
ke, vaak met instemming te lezen,
vaak tot tegenspraak en verzet lokken
de, maar altijd boeiende publikaties
maken Greshoff overigens tot een niet
alleen in Nieuw-Helvoet, maar in héél
Nederland gewaardeerd auteur. Over
het buitenland spreken wij maar niet.
G. K.
Ter gelegenheid van Greshoffs zeven
tigste verjaardag verschijnt t\j A. A.
Advertentie
M. Stols te Den Haag zijn nieuwe bun
del „De laatste dingen", gedichten uit
de jaren 1956-1958. Eraan vooraf gaat
een „geschreven portret" door Pierre
Dubois, die Greshoff karakteriseert als
„een man van momenten, een man van
contrasten, een eenheid van tegende
len". De bundel bevat vier afdelingen
gedichten: Voorstudies, Tussen eens en
straks, De laatste dingen, Nu of nooit,
en een kleine verzameling Monosticha,
aphorismen als dit op het kind: „Gij zijt
mij al te zeer gelijk, dan dat ik mij in
u herkenne"; dit op „later": „Het gras
zal heldergroen op mijn vergankelijk
heid gedijen"; dit op „verbanning": „Ge
kerkerd op het barre Duivelseiland, dat
Jan Greshoff heet".
Er zal gelegenheid zijn op deze bun
del, juist van de pers, nader in te gaan.
Mr. J. Brink, directeur van het rijks-
instituut voor de opleiding van hoge
re politie-ambtenaren in Nederland en
voorzitter van de Vereniging Veilig Ver
keer in Hilversum, heeft medegedeeld,
dat de leerlingen van de kweekscholen j
voor onderwijzers en onderwijzeressen
voor de eerste maal een verkeersexa-
men zullen moeten afleggen. Dit ge
beurt 3 februari.
Deze regeling is een uitvloeisel van
de nieuwe bepalingen van de kweek-
schoolwet, waarbp het verkeersonder-
wjjs op deze onderwijsinstituten ver
plicht is gesteld. Het Verbond voor
Veilig Verkeer heeft hiervoor in de
vorm van onderricht de medewerking
verleend. Met ingang van 1 januari
wordt het verkeersonderwps ook op de
lagere scholen als een verplicht leer
vak ingesteld.
ZONDAG 14 dec. Derde zondag van de
Advent; eigen mis; credo; pref. van de
H. Drieëenheid; paars. MAANDAG: Mis
van ferie; paars. DINSDAG: Mis0 va,P
ferie; 2e geb. H. Eusebius; (Haarlem: 3 geb.
voor bisschop, verjaardag van keuze);
paars. WOENSDAG: Mis van ferie (qua
tertemperwoensdag); paars. Ofwel: Votief-
mis van O. L. Vr.; 2 geb. van ferie; pref.
van O. L. Vr.; wit. DONDERDAG: Mis
van ferie; paars. VRIJDAG: Mis van ferie
(quatertempervrijdag); paars. ZATERDAG:
Mis van ferie (quatertemperzaterdag);
paars. ZONDAG 21 dec.: vierde zondag
van de Advent; eigen mis; credo; pref.
van de H. Drieëenheid; paars.
Alle soorten wintersport in beroemde,
volledig geoutilleerde, zonnige winter
sportcentra in een prettige en gastvrije
sfeer. Van alle comfort voorzien.
Culturele en artistieke evenementen
Sportmanifestaties.
Mondain vermaak en gezonde ontspanning.
Gereduceerde treinbiljetten.
Benzinebonnen.
Inlichtingen:
(E.N.I.T.)
Amsterdam-C.
Alle Reisbureaus.
Rokin 52
Advertentie
I Huidzuiverheid - Huidgezondheid
Houdt de winter uit handen en voeten.
n het noord-oostelijk deel van Twente weerklinken in deze dagen voor Kerstmis
°verai de sonore klanken van de Midwinterhoornseen van de typische gebrui-
ï?7 deze aan folkloristische gebruiken zo rijke landstreek. Men ziet hier een
blazer op de erve Holtkampte Saasveld, in de omgeving van Ootmarsum.
Onwaarachtige vertoning
Het was, zo schrijft De Maasbode, in
deze omstandigheden onaanvaardbaar
te wijken voor de onredelijke pressie
van de P.v.d.A., of voor de demagogie
van de heer Burger, die misschien een
onderontwikkeld publiek vermag te
suggereren, dat hier vooral de belangen
van „de kleine man" gediend werden,
maar die op de vraag in hoeverre door
het amendement van de Kamercom
missie voor Financiën of de motie-
Romme die belangen in feite werden
getroffen, het antwoord schuldig zal
moeten blijven.
De onwaarachtigheid van deze ver
toning is reeds weinig verheffend, maar
wat nog meer verontrust is de hard
nekkige poging van de P.v.d.A. om
Kamer èn regering eenzijdig haar eisen
op te leggen en haar opvattingen in
zake de verhouding tussen kabinet en
fracties en inzake de bewegingsvrijheid
va- „haar" ministers op te dringen.
Door Burger weggestuurd
Drees en zijn vrienden zijn door Bur
ger c.s. weggestuurd, aldus schrijft
Trouw. Fractiedictatuur over ministers.
Een voor Nederlandse constitutionele
verhoudingen ongehoorde zaak. Het is
het einde van een periode, naar wij ge
loven. En het is goed, dat dit einde ge
komen is. Want met een P.v.d.A., die
druk oefent op de wijze, als zij dit de
laatste tijd gedaan heeft, is samenwer
king niet wel mogelijk.
De druppel en de emmer
Het Vrije Volk constateert niet
zeer origineel dat de bom is ge
barsten. De Tweede Kamer heeft minis
ter Hofstra gedwongen zijn portefeuille
neer te leggen. De andere socialistische
ministers hebben zijn voorbeeld ge
volgd. Daarmee is, zoals de minister
president zei, de basis aan het kabinet
ontvallen. De crisis is een feit. Aanlei
ding tot de crisis is het verzet van de
confessioneel-liberale meerderheid te
gen het voorstel van de regering om
enkele belastingverhogingen, die in het
kader van de bestedingsbeperking tijde
lijk waren opgelegd, met twee jaar te
verlengen. De oorzaak ligt, zoals wij
reeds hebben geschreven, dieper. Het
wantrouwend volgen van de regering,
het beknibbelen op wat in het bijzon
der de socialistische ministers wilden,
het voortdurend dwarsdrijven is ten
slotte op een breuk uitgelopen. De
breuk is bij dit onderwerp gekomen,
omdat het de eerste botsing was na de
verklaring die mr. Burger namens de
socialistische fractie te Utrecht had af
gelegd. Dit conflict was de druppel die
de emmer deed overlopen.
Vergeet de volle emmer niet
Ook Het Parool voert de druppel en
de emmer ten tonele. Het conflict van de
laatste dagen, aldus dit blad, was enkel
de druppel, die de emmer deed over
lopen. Het getuigt dan ook van een ver
regaande onnozelheid alle aandacht op
die druppel te vestigen en de volle em
mer te vergeten. Alleen dan kan men
zich verbaasd tonen of men het wer
kelijk ook is, laten wy dan maar in het
midden dat de socialisten „zulk een
ten slotte zo ondergeschikt punt" zó hoog
hebben opgenomen, dat daarmee aan
een samenwerking van vele jaren een
eind werd gemaakt.
Wie nuchter en billijk oordeelt zal im
mers moeten toegeven, dat het menings
verschil van de laatste dagen boven
alles een symptoom was van hoe langer
hoe duidelijker aan de dag tredende
spanningen. Minister Hofstra heeft in
dit verband behartigenswaardige opmer
kingen gemaakt over de onverdraag
lijkheid van een voortdurende kibbel
partij tussen regering en volksvertegen
woordiging, omdat daardoor de basis
van vertrouwen wordt ondermynd. En
wie kan ontkennen, uat alle jaren door
op zijn minst een soort guerrilla-activi
teit is gevoerd tegen de opeenvolgende
socialistische ministers van financiën?
Vervroegde verkiezingen
Het Algemeen Handelsblad: Zo ge
schiedde het onnodig stellen van de
portefeuille-kwestie kennelijk onder de
druk van de P.v.d.A.-fractie. Het is dus
in wezen de Partij van de Arbeid, die
politiek Nederland in een impasse heeft
gebracht. De doeltreffende oplossing uit
deze impasse zal het houden van ver
kiezingen zijn. Dit achten wij onont
beerlijk. Een minderheidskabinet zou
immers al te spoedig het ministeriële
leven laten. Onder dreiging van deze
calamiteit zou het iedere regeerkracht
missen. Vervroegde verkiezingen nu
zijn, juist indien tenslotte het gehele
Kabinet mocht heengaan, absoluut nood
zakelijk om een eindeloze kabinetscrisis
te verhinderen. Vóór het optreden van
het -ninisterie-Drees heeft men meer
dan vier maanden verbruikt om als
noodsprong tot een „nood"-kabinet
te geraken. Thans, nu de politieke
tegenstellingen zijn verscherpt, zou het
nog veel erger zijn. En men zou zich
lustig kunnen voorbereiden op een cri
sis, die niet vier maar vierhonderd
maanden duren zou. Vervroegde ver
kiezingen tenslotte achten wij dringend
gewenst om de politieke hemel te doen
opklaren. Al te zeer toont het staat
kundig leven in Nederlapd duidelijke
symptomen van verstarring. Voor het
doorbreken van die verstar-ing zal een
beroep op de kiezers de juiste remedie
zijn.
Niet zwichten voor machtswoord
De Nieuwe Rotterdamse Courant
komt het wenselijk voor dat bij een
totale vernieuwing van het kabinet en
van de staten-generaal, ook gestreefd
wordt naar een vernieuwing van de
methode van formatie. Anders hebben
we kans tot dezelfde narigheid van
1956 terug te vallen, waaraan we ons
nu kunnen ontworstelen. Er zal moed
nodig zijn om tot iets nieuws over te
gaan. De Tweede Kamer heeft gisteren
gelukkig de moed getoond, niet te
zwichten voor het machtswoord „on
aanvaardbaar". Moge Nederlands poli
tieke leven de moed tonen verder te
gaan met vernieuwing. Het blad houdt
voorts om praktische redenen een plei
dooi voor vervroegde verkiezingen.
De ongeveer 6000 Amsterdamse, met I tien andere grote gemeenten en A-krin-
groot verlof zijnde dienstplichtige mili- gen (groepen gemeenten) gaan derge-
tairen die de komende drie weken een Iijke formulieren de deur uit. De plaat
enquêteformulier van de Bescherming sen waarin noodwachtplichtigen worden
Bevolkingen de bus zuilen krijgen, zijn
niet de enigen die een kans maken bin
nenkort als noodwachtplichtigen voor
de B.B. te worden opgeroepen. In veer-
18
Hy herhaalde de woorden: „Vaderlandsliefde al-
Tommy zei: „Beslist niet. Ze had me dit an
ders nooit verteld. Weet je, ik eh ik voel me
min of meer een schoft."
Tuppence, die dit heel goed begreep, knikte.
„Ja, dat kan ik me voorstellen. Het is ook mm
°f meer een vuil karweitje."
„Maar heel noodzakeiyk."
„O, ja, natuurlijk."
Uichtelijk blozend merkte Tommy op: „Ik vind
rfen al even erg als jij
uPPence viel hem in de rede: „Ik heb niet het
te To bezwaar tegen liegen. Om je de waarheid
ieufp|een puur ik heel wat artistiek genot uit m'n
ken rit me a"een hindert zijn die ogenblik-
maar i vergeet te liegen waarin je alleen
r-oiwt bent en waarin je resultaten be-
i iHjnittttiuc uc wuuiuuii. „vauenaiiubuvi.
*harte'zfln maar er maS Seen haa 1 bereiken "*e op geen andere manier had kunnen
rtJ'9'" geslagen stond ze even stil. Toen diaa'" eveA en vervolgde toen: „Dat is jou
schari 210 om en was 1 volgend ogenblik in d gi d met het meisje overkomen. Zij gaf ge-
schaduw van de tuin verdwenen. over!" kerkelijke zelf; daarom ben je er boos
tic'Jkwiet ^s' Tuppence, het zou allemaal prach- „Ik geloof, dat je geiyk hebt. Tuppence."
j ut tr t t j J vnaan ie m', 0,mdat mij hetzelfde met die Duit-
luppence knikte bedachtzaam. Het strand rondom se knaap is overkomen
ben was verlaten. Tommy zat op een strandhoofd „Wat denk je van hem?" vroee Tommv
boven haar en zij zelf leunde er tegen. Van deze Tuppence zei vlug: „Als je 't°mii vraagt <*eloof
post uit kon hij iedereen langs de esplanade zien aan- ik niet dat hij er iets mee te maken heeft
komen. Dat wilde niet zeggen, dat hü verwachtte „Grant denkt het wel." maKen
lemend te zien, want hp had zich zo nauwkeurig „Die Mr. Giant van jou!" Tuppence's stemming
mogelijk er van vergewist, waar iedereen die mor- veranderde.
gen zou zyn. In ieder geval had dit rendez-vous Ze grinnikte. „Wat had ik graag ?>n gezicht willen
met Tuppence alle schjjn van een toevallige ontmoe- zien toen je hem dat over mij vertelde
ting, aangenaam voor de dame en lichtelijk ver- „In ieder geval Heeft hij amende honorable ge-
„1_4. UI hPTTT. nil ClPTVn f+i 4i
Warrend voor hem.
Tuppence zei: „Mrs. Perenna?"
„Ja, M, niet N. Ze voldoet aan de eisen."
Tuppence knikte nadenkend.
„Ja, ze is Ierse, als zodanig door Mrs. O'Rourke
herkend en wil dat feit niet toegeven. Is vaak heen
maakt en jij bent nu definitief ingeschakeld.'
Tuppence knikte, maar haar gedachten waren ver
weg.
Ze zei: „Herinner je je nog hoe we, na de vori
ge oorlog, jacht op Mr. Brown hebben gemaakt?
En weet je nog wel, hpeveel plezier we hebben
en weer naar Europa geweest, heeft haar naam gehad? Wat een opwindende tijd wa„, dat!"
m Perenna veranderd, is hier gekomen en dit pen- Tommy beaamde dit en zijn gezicht klaarde op.
sion begonnen. Een prachtige camouflage. Het huis „Nou, en óf!"
jol vervelende mensenHaar man als verrader Tommy, waarom is het dan nu ook met zo?"
doodgeschoten; ze heeft geen enkele aansporing Hij dacht over haar vraag na en er kwam een
baeer nodig om een Vpfde Colonne-affaire in dit ernstige trek op zijn lelijk gezicht. Toen zei hij: „Ik
jhnd op te zetten. Ja, het klopt. Denk je dat Sheila geloof heus, dat het een kwestie van eh
°°k in het complot is?" -
leeftyd is.'
„Je vindt toch niet, dat we te oud zyn?" vroeg
Tuppence op scherpe toon.
„Neen, dat zijn we zeker niet. 't Zal alleen, dit
maal niét plezierig zijn. Ook niet in andere op
zichten. We maken nu de tweede oorlog mee en we
staan er nu toch wel heel anders tegenover."
„Dat is zo. We zien nu de ellende en de ver
nietiging er van en de verschrikking! Destyds wa
ren we te jong om aan dit alles te denken."
„Juist. In de vorige oorlog heb ik meer dan eens
in angst gezeten, be ik een paar maal op het nip
pertje de dans ontsprongen; ik heb toen wel enkele
verschrikkeiyke dingen meegemaakt, maar toch wa
ren er aan die tijd ook wel goede kanten."
Tuppence zei: „Zou Derek dat nu ook zo voelen?"
„Je moest maar liever niet over hem piekeren,
meisje," raadde Tommy haar aan.
„Je hebt geiyk." Tuppence zette haar tanden op
elkaar. „Het werk wacht ons. We zullen het klaar
spelen. Laten we aan de slag gaan! Hebben we wat
Mrs. Perenna betreft al ontdekt wat we zochten?"
„We kunnen althans zeggen, dat er enkele sterke
aanwüzingen tegen haar zyn. Heb je misschien te
gen iemand anders nog verdenkingen, Tuppence?"
Tuppence dacht een ogenblik na. „Vanzelfsprekend
heb ik ze allemaal direct na m'n aankomst aller
eerst getaxeerd, ze, als het ware, naar hun mo
gelijkheden geschat; voor mij schijnt van enkelen
de onmogeiykheid vast te staan."
„Zoals?"
„Nou, neem Miss Minton by voorbeeld; zij is hét
type van een Engelse oude vrijster; en Mrs. Sprot
met haar Betty, en de leeghoofdige Mrs. Cayley."
„Ja, maar onbenulligheid kan je simuleren."
„Dat weet ik well maar de kwebbelende oude vrij
ster en de in haar kinderen opgaande jonge moeder
zijn rollen, die je gevaarlijk gauw overdrijft. En
deze mensen doen heel natuurlijk. Dan hebben we,
wat Mrs. Sprot betreft, het kind nog."
„Ik zou denken," zei Tommy, „dat zelfs een ge
heim agent een kind kan hebben."
„Maar niet in het werk," zei Tuppence. „Hier zou
je nooit een kind bij betrekken, Tommy, dat weet
ik héél zeker! Je zou een kind er buiten laten."
„Ik trek me terug," zei Tommy. „Ik geef je ge
lijk, voor zover het Mrs. Sprot en Miss Minton betreft,
maar van Mrs. Cayley ben ik nog niet zo zeker."
(Wordt vervolgd)
opgeroepen zijn: Den Haag (met inbe
grip van Voorburg en Rijswijk), Dor
drecht (met Zwijndrecht, Papendrecht
en Dubbeldam) Rotterdam (met Schie
dam en Vlaardingen) Vlissingen, Til
burg, Arnhem, Utrecht, Amersfoort,
Groningen, Eindhoven (tevens Gel-
dr"p) en Maastricht (met inbegrip van
Ambij en Heer) Velzen en Beverwijk.
Tevens staan een aantal plaatsen in
Limburg, die onder de A-kring, „de
oude mijnstreek" vallen, op de lijst. Het
zijn Heerlen, Schinveld, Brunssum,
Hoensbroek, Ubach over Worms, Nieu-
wenhagen, Schaesberg, Eygelsho-
ven en Kerkrade.
Zoals reeds eerder gemeld zullen al
leen de militairen geboren tussen 1925
en 1933, die hun eerste oefening ach
ter de rug hebben, maar nog zonder
mobilisatiebestemming zijn voor de op
leiding worden aangewezen.
Zy krijgen een training voor de over
heidsdiensten van de gemeentelij
ke noodwacht omvattende de brand
weer, reddingsdienst, geneeskundige
dienst, verbindings- en verkennings-
dienst, uitkykposten, abc-dienst en
identificatie en berging. Tevens kunnen
zij worden ingeschakeld ter assistentie
van de vrijwillige B.B.-ers, die in de
wijk- en blokdiensten optreden.
De culturele prijs van de gemeente
Arnhem is dezer dagen door de jury
toegekend aan de architect jhr. ir. A. P.
Wesselman van Helmond, te Nijmegen,
Deze heeft evenwel bericht
gezonden dat hij meent de hem toege
kend prijs niet te kunnen aanvaarden.
De jury heeft doen weten dat zij de
overwegingen van de architect, die hier
toe geleid hebben, ten volle kan res
pecteren.
Het voornemen om de prijs op 19 de
cember a.s. uit te reiken zal derhalve
niet uitgevoerd worden.
Deze week zijn dan vooreerst de
jazzliefhebbers weer eens aan de
beurt. En het zijn met name de
enthousiastelingen voor de oude jazz,
die hun hart kunnen ophalen. Ver
scheidene van de jongste publikaties
immers hebben de New Orleans en
Dixielandj'azz tot onderwerp, ze dragen
er althans de typische kenmerken van,
waarmee we maar weer eens bedoelen
te zeggen, dat het een hachelijke onder
neming blijft een bepaald jazzstuk naar
school of stijl te etiketteren. Al die
scholen en stijlen zijn in de praktijk
vaak even elastisch als de jazz zelf is.
We houden het dus maar bij de jazz „in
oude stijl", collectief gespeelde jazz, uit
gevoerd op het desbetreffend instrumen
tarium, met de „beat" van New Orleans
of Dixieland en met in min of meer
sterke mate een op de voorgrond treden
van afzonderlijke musici.
Op Decca 45 toeren nr. FM 235036
voeren „The Clyde Valley Stom
pers" de „classics"; Bill Baley
won't you please come home en
Milenberg Joys uit, waarbij in het
laatstgenoemde werkje de intonatie c.q-
het gebruik van glijtonen een opvallend
effekt oplevert. Het samenspel klinkt
spontaan en plezierig. De vokaliste,
Mary McGowan, is minder sterk. Haar
stem en voordracht hadden meer geac
centueerd kunnen zijn.
Onze eigen Dutch Swing College-band
mag zich weer verheugen in het ver
schijnen van een nieuwe groot-model
langspeler (Philips 33 toeren P 08023 L),
die over het algemeen genomen van een
uitstekende kwaliteit is. Gaaf gespeelde
werkjes, waarin vaak eminente solisti
sche improvisaties voorkomen worden
afgewisseld door wat zwakkere uitvoe
ringen Jazz spelen is tenslotte een
menselijke aangelegenheid doch niet
aflatend is de ganse plaat door het
„hoorbare" musiceerplezier, dat naar
onze smaak even essentieel is aan een
stuk jazz als de beantwoording aan de
eisen c.q. de mogelijkheden in muziek-
technische zin. De persoonlijke beleving
bepaalt in de jazz zeer sterk de sfeer.
Welnu, de nieuwe DSC-plaat met de
opnamen van de jongste uitvoering van
de band in het Amsterdams Concertge
bouw mag een levend bewijs heten van
een gezonde, opgewekte en beschaafde
jazzsfeer. Vokaliste is weer Neva
Raphaello, die speciaal bij de vertolking
van de blues zich een geïnspireerde
zangeres toont. Wij noemen uit het
repertoire: Way down yonder in New
Orleans, South Rampert Street Parade,
Sixtynine blues, Creole love call, It's
all-right with me en niet te vergeten
de DSC-jubileumblues.
Louis Armstrong kan men beluisteren
in verschillende perioden van zijn car
rière. Fontane 45 toeren 462063 TE heeft
vier opnamen her-uitgegeven uit de
jaren 19291930, mooi don-
ker getinte, wat primitief,
f-f&L maar intussen regelrecht
yjr v van binnenuit klinkende
werkjes (Mahogany Hall
blues stomp, Dallas blues,
You're driving me crazy en
After you've gone) waaraan
naast Louis, die o.m. een
knap staaltje levert van
lange-adem-techniek, een hele reeks
jazzmusici van het eerste uur te pas zijn
gekomen, o.a. Albert Nicholas, Charlie
Holmes, Louis Russel, Pops Foster, Zut-
ty Singleton en Eddie Condon.
De opnamen op Brunswick 45 toeren
10151 EPB dateren van een zes tot acht
jaar later. „Satch as Satch can" heet het
plaatje, dat de West End blues en de
Dippermouth Blues laat horen, in pak
kende zwaarmoedige toontinten, en
voorts nog de nummers „Save it pretty
mama" en de „Mahogany Hall Stomp",
die wat luchtiger van karakter zijn. Ook
bij deze opnamen wordt Armstrong
muzikaal geëscorteerd door instrumen
talisten van klasse, waarvan er ver-
scheidenen intussen zijn overleden. Men
zou de stijl van de jazz op deze Bruns-
wick-publikatie die van New Orleans
kunnen noemen, maar dan uit de perio
de dat zij de overgang beleeft naar de
swing, een overgang, die men onder de
knie heeft bij de uitvoering van het
repertoire, dat is vastgelegd op RCA
LPM 1443 C, een langspeler, welke is
gewqd aan het optreden van Armstrong
en zijn orkest in Town Hall in de jaren
1946 en 1947. Terwijl bij de nummers op
deze ook qua weer
gave voortreffelijke
LP met name in de
„classics" het geluid
van de oude jazz
doorklinkt, zijn nu
toch ook, swingend en
wel, moderne klanken
aan de orde, de toon
tinten van de „bob"
en de „cool" en de
ritmiek van de nieuwe
jazz. Aan de achter
zijde van de hoes wordt de inhoud van
de plaat uitvoerig becommentariseerd.
Het program vermeldt o.a. de volgende
werkjes: Ain't misbehavin', Long long
journey, Pennies from heaven en St.
James Infirmary.
„Bourbon Street" luidt de titel van
een 45 toeren Verve-Jazzplaatje (nr.
EPV 5060) dat het orkest presenteert
van Bob Scobey in een viertal nummers
in „hernieuwde" oude stijl, waarbij de
hernieuwing moet worden gezocht in
solistisch optreden vanuit het collec
tieve spel. Bob zelf, een vaardige trom
pettist, die overigens sterk Armstrong
imiteert, gaat daarbij voor. Lizzie Miles
levert enige vokale bijdragen, die nogal
geëxalteerd van allure zijn. De werkjes
De Missievriendenkring St.-Petrus Cla-
ver te Maastricht heeft van missiona
rissen in Afrika verontrustende berich
ten ontvangen over de misoogst in dit
wt elddeel waardoor er in diverse ge
bieden hongersnood heerst. Vooral in
de missie van Negade schijnt de toe
stand, mede als gevolg van politieke
troebelen, hoogst zorgwekkend te zijn.
Behalve naar de kinderen gaat de zorg
vooral uit naar de melaatsen die niet
de bossen kunnen intrekken om voed
sel te zoeken. De medische verzorging
van deze ongeneeslijke zieken loopt
groot gevaar. Spoedige hulp is dringend
gewenst. Vandaar dat de missievrien
denkring een beroep doet op katholiek
Nederland hier hulp te bieden. Het adres
is: Missiezusters van St.-Petrus Claver,
Maastricht, gironummer 230536 (met
vermelding V.H.)
op dit plaatje heten: On revival dav,
Baby won't you please come home,
Aint misbehavin' en When
you're smiling.
Tenslotte voert via Lon
don 45 toeren RE 7024 Wil
bur de Paris vier nummers
uit in de New Orleans stijL
Het zijn: Cielito Lindo, Ya-
ma yama, Juba dance en
Hot lips, waarvan de uit
voering van Juba Dance
bekoort door een aparte in
strumentencombinatie en
suggestieve klanktinten. In andere num
mers klinkt de muziek soms wat vlak
en onbewogen, ofschoon toch verschei
dene partijen met vakmanschap en ge
voel worden geblazen, b.v. die van d«
eminente comettist Sidney de Paris.
In de sector instrumentale amuse
mentsmuziek zijn verscheidene uit
stekende publikaties te signaleren.
Accordeonmuziek bij ritmische begelei
ding in repertoires van populaire melo
dieën van de laatste tijd, getoonzet in
verscheidene tempi, kan men beluiste
ren via het 45 toerenplaatje van Heliodor
(nr. 450251): Die Akkordeon Melodiker
met een achttal vlugge en langzame
foxtrots en de Artone schijfjes DR
2501 en EPD 6010, welke plaatjes zijn
gewijd aan het vlotte en vaardige
Orsini trio in respectievelijk een Neder
lands en buitenlands program. De vin
gers dansen soepel
over de toetsen en de
drummers zorgen voor
een fris en pittig rit
me. Nog een andere
Heliodor-publikatie van
Die Akkordeon Meló-
diker is het plaatje
460061, dat tot titel
heeft „Das ist Tip-
Top" en het opgewek
te ensemble laat horen
in o.m. Lollipop, I love you baby, Mit-
ternachts blues en Sail along silvery
moon.
Een charmante pianoplaat is de MMS-
uitgave (te bestellen te Amsterdam,
Paulus Potterstraat 12) POP 903 met een
hele reeks bekende en minder bekende
melodieën uit het internationaal reper
toire, die door de pianist van de betere
entertaining-klasse Herman Heierman
kleurrijk en in een sfeer van intimiteit
worden verklankt. Een beschaafde plaat
voor de kleine uurtjes, die overigens
ook in grote uren ter verschaffing van
een aangenaam achtergrondmuziekje
uitstekende diensten kan bewijzen.
Hetzelfde mag worden gezegd van de
33 toeren Gallotone-publikatie GLP 109,
waarin maar liefst 24 Zuid-Afrikaanse
melodietjes zijn gegroefd in een uitvoe
ring door de pianist Benny Bekker,
wiens stijl, licht en luchtig, men zou
kunnen vergelijken met die van Charlie
Kunz. Dansplaat tevens.
Voor orchestrale klanken zorgen de
orkesten van Ray Martin, Billy
Vaughn en Bill Ador. Ray Martin en
zijn mannenbroeders nemen op Poly-
dor 33 toeren nr.
46093 LP HM twee
nanden vol melo
dieën d'amour voor
hun rekening, waar
bij het accent op
sfeerwerking is ge
legd, de sfeer van de
geliefden, ietwat dro
merig, maar vooral
romantisch. Verschei
dene arrangementen
zijn breed uitgewerkt en geven het
orkest alle gelegenheid om zwierige
klanken te creëren. Men kan bij deze
muziek overigens tevens een stemmig
dansje wagen. Enkele titels: Melodie
d'amour, Many times, My one and
only love, Plaisir d'amour, Ca e'est
l'amour en zo verder: het is love
en amour wat de klok slaat.
Ook Billy Vaughn ambieert tintenrijke
muziek. Zijn arrangementen zitten knap
in elkaar. Men kan zich daarvan over
tuigen bij het luisteren naar zijn jongste
uitvoeringen: Mexicali Rose en
Estrellita (op London 45 toeren FL 179»),
twee al wel bekende nummers, die in
tussen van Billy een nieuw, spannend
geluid krijgen.
Bill Ador laat op Artone 45 toeren TY
24005 horen, dat er van Cha-Cha-dansjes
heel wat te maken is, liever gezegd, dat
men van „Tea for two" en „Perdido**
temperamentvolle Cha-Cha's kan maken.
Frisse koperpartijen worden door sonore
saxofoonklanken afgewisseld, terwijl in
andere ogenblikken stoere trombones
de boventoon aangeven.
Decca heeft intussen twee oude be
kenden uit het matrijzenarchief opgedo
ken, namelijk het befaamde „Harry
Lime"-motief en de Café Mozart Wals,
op de citer gespeeld door Anton Karas.
Zoals wel bekend betreft het hier op
namen, die zijn overgenomen van de
geluidsband van de film „The third
man".
Een „herdruk"
is ook het tweetal
uitvoeringen door
de Amerikaanse
kaarslicht-pianist
Liberace van de
„Fantasia" van
Rachmaninoff en
die van Chopin;
ze zijn althans ge-
licht uit de 33 toe-
enpiaat, die destijds van deze showpia-
nist is verschenen. Hij geeft van de
klassieken een al te filmische interpre
tatie (Philips 45 toeren 429399 BE). Lest
best mag gezegd worden van de 33 toe
ren Polydorpublikatie 45184 LPH, die
„Zum Tanzen und Erinnern" tot titel
draagt en een vijftal quadrilles en polo
naises bevat t.w. de quadrille a la cour
van Faust, de Polonaise opus 40 van
Chopin, de „Tanz-Polonaise" van Lü-
decke en de quadrilles uit Fledermaus
en Zigeunerbaron van Joh. Strauss,
werken, die zich bijzonder lenen tot
een feestelijke zwierige orkestuitvoe-
ring, ook al is men voorshands geneigd
in dit verband t.a.v. de polonaise van
Chopin de wenkbrauwen te fronsen. Het
zijn intussen eminente Duitse orkesten,
o.a. het Württembergs Staatsorkest en
het grote concertorkest van Wilhelm
Stephan, die de verklanking van dit
repertoire voor hun rekening hebben ge
nomen. Met grote zorg, fijnzinnige smaak
en genuanceerde muzikaliteit. Wat met
ere vermeld mag worden is de glas
heldere weergave van deze LP.
Tenslotte in ant
woord op vele vra
gen: het hoela-hoep
lied in een Neder
landse versie is zo
juist verschenen op
Artone 45 toeren nr.
DR 25024. Het wordt
fris en vrolijk gezon
gen door de „Amsterdamse Zwaantjes"
onder leiding van Kees van het Maal-
pad. De begeleiding voor een niet nader
genoemd orkest is modem gehouden,
een beetje Latijns-Amerikaans, opgesierd
met rock en roll„motiefjes". Aan de
andere zijde van dit plaatje bezingen de
„Zwaantjes" hun bezoek aan Artis in
een fleurig marsliedje, waarin een
pikant fluitpartijtje is verwerkt.
FRÉDÉRIC.
