Europees parlement spreekt
evaarvan
over het g<
atoomstraling
Pleidooi voor verscherping
van de beschermings
maatregelen
WYBERT
Paramount
NATO-raad bespreekt wapen-
leveranties aan Indonesië
PAUS REIKT TWINTIG
RODE HOEDEN UIT
Steeds meer vrije kruisingen
bij de overwegen
Mao uitgediend?
Laatste zittingsdag in Straatsburg
Basisnormen een
probleem
de lichte
sigaret,
die veel
zachter is!
Stralende plechtigheid in Sint Pieter
hoogtepunt kardinaalscreaties
Bijverschijnselen
van prednison
Griekse koningin weer thuis
Zwakke plekken
in Schouwense
dijken
Jubileumboek voor de Koningin
Automatische halve overwegbomen
volgens N.S. betrouivbaar
f
Eum p»' "f «jü-
Terechtstelling van
2 Griekse Cyprioten
uitgesteld
Geen strafvervolging
tegen G. S. W. Almelo
ÏSXeliïg
Groep zigeuners
maakt Hengelo
onveilig
Jhr. mr. J. H. Loudon
door Nasser ontvangen
Promotie te Utrecht
Toestand is zeer
verontrustend99
N.S.IDEAAL MAAR KOSTBAAR
DONDERDAG 18 DECEMBER 1958
PAGINA 7
(Van een speciale verslaggever)
STRAATSBURG, hedenmorgen.
Het Europese parlement Besteedde zjjn derde en laatste zittingsdag aan
de voltooiing van het debat over de bescherming tegen atoomstraling en
9yer de complicaties rond de begrotingen van E.E.G. en Euratom voor het
jaar 1959. Bij de hervatte discussie over de Euratom-normen voor de be
scherming tegen ioniserende stralingen bleef het zwaartepunt onveranderd
liggen op de nog onvoldoende wetenschappelijke zekerheid ovver de maxi
maal toelaatbare stralingsdoses en op de vraag hoe men de normen, die
Euratom stelt, op tijdige en geharmoniseerde wijze kan laten doordringen in
de nationale wetgevingen. Het parlement wenst, dat de industrieën die van
atoomenergie gebruik willen maken, daartoe eerst goedkeuring van de
Euratomcommissie moeten krijgen. Een dergelijke procedure is, naar de
heer Medi, lid van de Euratomcommissie verklaarde, niet mogelijk voordat
de lidstaten de basisnormen van Euratom in hun wetteksten hebben over
genomen. Het parlement meent, dat het dan in ieder geval nodig is om de
staten aan een termijn te binden waarbinnen zij deze basisnormen moeten
gaan toepassen. Laat men nu iedere staat voor zich zijn eigen wetgevende
gang gaan, dan zal het moeilijk zyn om later nog tot de harmonisatie te
«omen welke binnen het Euratomgebied noodzakelijk wordt geacht.
Voorkom
heesheid door
regelmatig gebruik
van
1 Normal King Size fl.-
Verkeerde datum
Prinses Armgard 75 jaar
v Verschillende leden vroegen om een
/®.rdere verscherping van de bescher
mingsmaatregelen voor zwangere vrou-
v^ri. De Italiaan Rubinacci (christen-
democraat) meende, dat deze maatre-
pien reeds moeten ingaan zodra de be
rokkenen onder de kwalificatie menen
~e vallen. De termijn van drie maan-
Jjen welke de commissie stelt, leek hem
r°S te onveilig. De Duitse socialiste
tpthe Strobel meende, dat de vrou
wen waarover het hier gaat een zoda-
•Hge sociale zekerstelling moeten krij-
petl> dat zij niet in de verleiding
«omen om zich un financiële overwe-
Singen zo lang mogelijk aan de be
schermende maatregelen te onttrekken,
dergelijke genetische problemen kun
nen, naar rapporteur Bertrand opmerkte,
echter niet in de basisnormen van Eura
tom worden verwerkt, daar zij een on
derwerp van zorg moeten zijn voor de
sociale wetgeving der lid-staten.
Van verschillende zijden, o.a. van de
heer Medi, werd naar voren gebracht,
dat men zich niet door al te grote on
rust in de technische vooruitgang moet
«ten remmen De basisnormen van
oratorn zijn aan de zeer voorzichtige
Ce institum!;" ook erkend wordt door
mee overW va,n derde landen waar-
dosis van 5 röntgen p|r It ij? f alll?gs
bewijst het feit* daarop
Rome gebouwd is 'n dergel nkT
heid uitstraalt Men kin 1J^eethofedere
straling vermijden Het zou ook onge-
Sond zijn om dat te doen daar het or
Ssnisme op bepaalde hoeveelheden in-
psteld raakt en er zelfs niet meer bui-
zou kunnen zonder schade te onder
den De heer Medi deelde voorts
?ede,'dat spoed gemaakt wordt met
P instelling van een uniforme regeling
?o°r het meten van de radio-activiteit
de atmosfeer. De vergadering heeft
*}et consult over de basisnormen aan
p raad van ministers met algemene
«temmen vastgesteld.
Het parlement kwam door het aan
nemen van een resolutie tenslotte ook
tot afronding van het debat dat op de
zittingsdag was gevoerd over
en E^Eg"5611 V00r van Euratom
^e verdediging van mi-
r T1 bleek daarbij tamelijk
cesvo e zyn gewees{ jn de oor-
spronkemke resoiutie stond te lezen>
dat het parlement „protest aante
kent" tegen de vertraging bij het in
lenen v an e egrotingsontwerpen
door de raden van ministers De chris.
ten-democratische fractie was echter
onder de indruk geraakt van minis
ter Etzels verdediging. Na aanne_
ming van een amendement van
de Nederlandse afgevaardigde Lich-
tenauer deelt de resolutie nu mee,
dat het parlement de vertraging „bel
treurt".
vJ?et omstreden punt van de inscha
ling van nationale begrotmgsexpert,,
elke procedure niet m de Europese
K®£dragen is voorzien, leidde tot een
seh_ vu". Het parlement
Advertentie
iiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiKiiiiiiiiiitiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
De Britse gouverneur van Cyprus,
Sir Hugh Foot, heeft de terechtstelling
van twee jonge Griekse Cyprioten, die
vanmorgen vroeg zou geschieden, uit
gesteld. De beide mannen waren ter
dood veroordeeld wegens moord op een
andere Griek. Sir Hugh had het vonnis
dinsdagavond bekrachtigd, zijn eerste
besluit van dien aard sinds maart 1957.
In verband met publikaties over ver
meende onregelmatigheden bij de ge
meentelijke dienst voor sociale zaken te
Almelo heeft de officier van justitie,
mr. W. L. de Walle, meegedeeld, dat niet
tot strafvervolging tegen deze dienst zal
worden overgegaan. Zoals bekend diende
een arbeider, die opgenomen was in de
gemeentelijke sociale werkvoorzienings
regeling en die door de leiding voor de
tijd van veertien dagen was geschorst op
grond van bepaalde tekortkomingen, een
klacht in bi; het parket te Almelo tegen
voormelde dienst.
Nadat uit een voorlopig onderzoek ge
bleken was, dat verschillende bezwaren
gerechtvaardigd waren, ging de recher
che van de gemeentepolitie te Almelo er
dieper op in. Met name werden de vol
gende aspecten onder de loupe geno
men. 1 tuinaanleg en tuinonderhoud in
G.S.W.-verband, niet ten openbare nut
te, 2 andere werkzaamheden in het ka
der van de G.S.W. en het zich daarbij
toeëigenen van materialen.
Ofschoon de onder twee genoemde
activiteiten formeel een basis zouden
kunnen opleveren voor het instellen
van een strafvervolging is biervan ech
ter afgezien, omdat zulks niet in over
eenstemming zou zijn met de omvang
van de gepleegde feiten. Bij deze be
slissing heeft mede een rol gespeeld,
dat op de gang van zaken in de
G.S.W.-organisatie een onvoldoende
toezicht heeft bestaan.
Advertentie
gevI'-He resolutie klinkt waarschijnlijk
tenauo ^ker dan zü is- A nhris"
ten Ji Het immers namens de chris
dat „^"eratische fractie aanttk®!?aa|
tegen J1Unnerzi'ds geen bczwaar besta
ZrP?} Heze groep van deskundigen, nuts
soh het karakter van een gemeen-
®?napsinstelling heeft. Deze clausule-
w geeft de raden van ministers de
nodige speelruimte voor een ontlasten
de interpretatie, maar tevens is duide-
ïHk, dat het parlement voor de toe
komstige ontwikkeling in de kwestie
?et kruit droog houdt en niets voelt
•oor een verdergaande penetratie van
nationaal gezinde elementen in de ge
meenschapsverdragen.
Rest nog de vermelding dat het par-
ment de raden van ministers opnieuw
Heeft aangezet tot de aanwijzing van
gemeenschappelijke zetel voor
fi-.'iF'S'. Euratom en E.G.K.S. Naar
scnattmg kost het uitblijven van deze
oesiissing de gemeenschappen jaarlijks
miljoen Belgische franken extra. De
^uxemburger Gregoire meende niette-
fmn, dat dit deel van de resolutie wel
-2n worden geschrapt. Zoals men weet
rtiJ? u Luxemburgers niet degenen,
i7.? net hardst om een gemeenschappe
ril6- zetel roepen, daar -ij met een be-
linS daarover naar alle waarschijn-
hUSfl? de E.G.K.S.-nederzetting uit hun
wT*j Ju.c.ts..ü.-neaerzetung i
w Is zullen zien vertrekken.
pA*ot parlement keurde de ontwerpbe-
vn V00r onderzoek en investeringen
10$, Euratom over de jaren 1958 en
E r, J>oed- De totale begrotingen van
j en Euratom over het jaar 1958
werden voor kennisgeving aangenomen.
ïn ons blad van 10 december werd het
nericht geplaatst dat sinds 1952 281 ver
oordelingen waren uitgesproken voor
"Scale delicten. Dit berust op een abuis.
door minister Hofstra genoemde da-
"Un was 1 januari 1955.
In de geheime vergadering van de
vijftien NATO-ministers in Parijs, die
twee uur heeft geduurd, is gisteravond
op initiatief van mr. Luns van gedach
ten gewisseld over de wapenleveranties
aan Indonesië. Aanleiding was het rap
port over Indonesië, dat het secreta
riaat van de NATO heeft opgesteld en
dat aan de orde kwam bij de bespre
king van de politieke situatie in het
Midden en Verre Oosten .„Ik ben niet
ontevreden", zei na afloop van de bij
eenkomst mr. Luns. „Het was een con
structieve bespreking".
De Nederlandse minister heeft een
uiteenzetting gegeven over de Neder
landse politiek ten aanzien van de wa
penleveranties aan Indonesië, waarbij
hij ook zijn bezorgdheid over de situa
tie in dat land tot uiting heeft ge
bracht.
Uit hetgeen mr. Luns na afloop
verklaarde, kan worden afgeleid, dat
bij de bespreking over Indonesië, die
ongeveer drie kwartier duurde, de
Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, Dulles, de Amerikaanse
verzekering ten aanzien van de Ame
rikaanse wapenleveranties aan Indo
nesië heeft bevestigd. Deze verzeke
ring betrof het defensief gebruik van
deze wapens door Indonesië en het
Amerikaanse standpunt, dat geen ge
biedsuitbreiding zal worden toege
staan, die wordt nagestreefd door
middel van geweld. Minister Luns
weigerde verder op het besprokene
in te gaan.
Inmiddels wordt in conferentiekrin
gen aangenomen, dat gezien de Britse
wapenleveranties aan Indonesië en het
gesprek, dat mr. Lunc gistermiddag bij
een lunch met de Britse minister van
buitenlandse zaken, Selwyn Lloyd,
heeft gehad, de Amerikaanse en Britse
Paus Joannes XXIII heeft vandaag
tijdens het in de Sint-Pietersbasiliek ge
houden openbaar consistorie de ,,ga-
lerum rubrum", de rode hoed, het
voornaamste kenteken van de kar
dinaals-waardigheid, uitgereikt aan
twintig van de nieuw gecreëerde kar
dinalen. Drie van de nieuwe kardinalen,
namelijk de pauselijke nuntius in Portu
gal, de aartsbisschop van Sevilla en de
voormalig nuntius in Italië, ontvan
gen de hoed later. De staatshoofden
van Portugal, Spanje en Italië hebben
namelijk van de pausen het voorrecht
gekregen de rode baret aan nieuwbe
noemde kardinalen in hun land uit te
reiken.
Een kwartier voor het begin van de
plechtigheid verliet de Paus onder es
corte van edelgardisten in groot te
nue, met leden van de Zwitserse garde
voor en achter aan de stoet, zijn appar
tementen. Een groot aantal prelaten in
zwart en paars en leken-dignitarissen
van het pauselijk hof in traditioneel cos-
tuum vergezelden de Paus naar de Sa
cramentskapel in het rechterschip van
de basiliek. Daar werd de Paus de
rode koormantel omgedaan en de mij
ter opgezet. Vervolgens werdhij op de
sedia gestatoria naar de absis van de
volbezette en rijkelijk verlichte Sint
Pieter gedragen. Op zilveren trompet
ten werd de pausmars geblazen en het
Sixtijnse koor zette het „Tu es Petrus
in.
Onderwijl hadden de nieuwe kardina
len zich verzameld in de aan het ge
zicht van het publiek onttrokken Petro-
nilla-kapel, om gehoorzaamheid aan de
Paus en loyaliteit aan de Kerk te zwe
ren.
Nauwelijks had de paus op zijn troon
plaatsgenomen of de kardinalen nader
den hem voor de obedientia, het eer
betoon, waarmee zij de Heilige Vader
hun onderworpenheid demonstreren.
Het eigenlijke hoogtepunt kwam, toen
Joannes XXIII de rode hoed met vijf
tien afhangende gouden tressen boven
het hoofd van achtereenvolgens twintig
nieuwe kardinalen hield. Hij sprak daar-
hij de woorden: „Ontvang deze rode
noed, het zichtbare teken der kardi-
rie AiWaardigheid, tot meerdere eer van
AiJf i a°htige God en tot sieraad van de
ÏA^olische Stoel. Hjj moge te kennen
Kü onverschrokken, in geval
Mncif Ielfs tot het vergieten van uw
toe, pal zult staan voor de ver_
Een groep^rans sprekende zigeuners
heeft zich enkele dagen geleden in het
woonwagenkamp Hengelo gevestigd en
maakt sindsdien de stad onveilig. Het
bego.i met een wisseltruc in een siga
renwinkel, waarbij de winkelier er 26,-
bü inschoot. Einsdag bezochten de
mannen een arts, cue nen onderzocht.
Toen de rekening werd gepresenteerd
weigerden zjj te betalen. JJe mannen
begonnen te schelden en te schreeu-
wen, liepen door het he,ie U1®' schop
ten tegen de deuren, gristen de recep
ten, die de arts had geschreven, van
zijn bureau en verdwenen zonder te be
talen. In de Industriestraat kwamen ze
korte tijd later met hun auto m botsing
met een vrachtwagen, waarbij alleen
materiële schade ontstond.
President Nasser van Egypte heeft
dinsdag jhr. mr J. H. Loudon, president
directeur van de Kon. Ned. Petroleum
Mij. en managing-director van de Shell
Petroleum Cy„ ontvangen. Jhr. Loudon
brengt een bezoek aan Cairo in verband
met de Shell-belangen in de Verenigde
Arabische republiek.
sterking van het Heilig Geloof, voor de
vrede en de rust van het christenvolk
en voor de bescherming en het voort
bestaan van de Heilige Roomse Kerk".
Gisteren hebben de kardinalen in de
troonzaal van het Vaticaans paleis van
Paus Joannes de rode schoudermantel
en bonnet ontvangen. Kardinaal Mon-
tini, aartsbisschop van Milaan, was bij
die eenvoudige plechtigheid de eerste,
die de Paus naderde om de tekenen
van zijn nieuwe waardigheid in ont
vangst te nemen. Achter hem schaar
den zich de andere kardinalen, met als
derde in de rij kardinaal Giobbe, voor
malig nuntius-internuntius in Neder
land.
Na het openbaar consistorie van he
den ontvangen de nieuwe kardinalen
uit handen van de Paus de kardinaals
ring die van goud is met een topaas
er in gezet: Deze ringen worden ge
maakt onder toezicht van de H._ Con
gregatie de Propaganda Fide die er
een matige vergoeding voor ontvangt.
Wijlen Paus Pius XII had in 1946 het
gour' door zilver willen '.aten vervan
gen, vanwege de na-oorlogse economi
sche moeilijkheden, maar daar is niets
van gekomen.
De nieuwe kardinalen stortten ter
stond na het openbaar consistorie
waarop zij de rode hoed ontvingen bij
de administratie van de goederen van
de Heilige Stoel een som gelds, die in
de toekomst voor hun begrafenis zal
dienen. Dit geschiedt ingevolge een be
sluit van Paus Leo XIII, in 1870 geno
men ter voorkoming van moeilijkheden
met erfgenamen van gestorven kardi
nalen over de betaling der begrafenis
kosten.
Aan de rijksuniversiteit te Utrecht
is dinsdagmiddag de heer A. A. Solle-
wijn Gelpke te Utrecht gepromoveerd
tot doctor in de geneeskunde op een
proefschrift getiteld: „Het gebruik van
prednison in de dermatologie".
Ongeveer 10 jaar geleden werd in
Amerika de ontdekking gedaan, dat een
synthetisch verkregen hormoon van de
bijnier met zeer opvallend succes kon
worden toegepast bij lijders aan een
bepaalde gewrichtsziekte, het z.g.
chronische gewrichtsreuma. De stof
heeft toen onder de naam„cortison"
algemene bekendheid gekregen
De farmaceutische industrie heeft
sindsdien een aantal van cortison afge
leide stoffen bereid die op grote schaal
in de medische praktijk worden toege
past. Een daarvan is het prednison
Deze stof is van grote waarde geble
ken bjj de behandeling van sommige
ook ongeneeslijke chronische huidziek
ten. Zij moet echter dikwijls in relatief
grote doses en gedurende zeer lange tijd
worden toegediend. Bij deze behande
ling treden dikwijls ongewenste bijver
schijnselen op, die de behandelende
arts op de koop toe moet nemen.
Het proefschrift van dr. Sollewijn
Gelpke besteedt in het bijzonder aan
dacht aan deze bijverschijnselen.
ministers over de kwestie van deze wa
penleveranties apart overleg hebben
gepleegd. Vandaag had mr. Luns om
half tien een onderhoud met minister
Dulles op de Amerikaanse ambassade
in Parijs op het programma staan.
Tot dit gesprek was reeds bij de aan
vang van de NATO-conferentie beslo
ten.
Het waterschap Schouwen heeft te
Zierikzee de laatste vergadering ge
houden voor het in werking treden van
de polderconcentratie op 1 januari
1959. In deze vergadering is besloten
een protestbrief te sturen aan de mi
nister van verkeer en waterstaat,
waarin wordt aangedrongen op het tref
fen van maatregelen voor de zwakke
plekken in de Schouwense dijken met
name de Koudekerkse dijk en de Lan-
gendijk tussen Scharendijk en Brou
wershaven.
Men was unaniem van mening, dat
de toestand van deze dijken zeer ver
ontrustend is. De vergadering be
treurde het zeer, dat thans, zes jaar
na de ramp van 1953, deze dijken nog
steeds niet zijn verbreed of ver
hoogd.
Opgemerkt werd, dat wanneer zich
even hoge waterstanden als zes jaar
geleden zouden voordoen, deze dijken
wel zeer weinig weerstand zouden kun
nen bieden. Als er iets gebeurt, zou dat
vele miljoenen gaan kosten, terwijl
men nu met een redelijk bedrag zich
veilig zou kunnen stellen. De urgentie
van de verbetering van de Langendijk
is het gevolg van de damaanleg bij
Bruinisse waardoor dus straks door
stroming rond het eiland niet meer mo
gelijk is en het water tegen de dijk bij
Bruinisse zal worden opgestuwd.
H. K. H. Prinses Armgard viert van
daag haar 75ste verjaardag. De konink
lijke familie zal het verjaardagsfeest in
huiselijke kring in huize „Warmelo'' te
Diepenheim meevieren, aldus bericht
het A.N.P.
ln de Stadsschouwburg te Utrecht is woensdag een congres gehouden ter gelegen
heid van het vijjtigjarig bestaan van de nationale raad voor maatschappelijk
werk. De voorzitter van de raad, jhr. dr. C. G. C. Queries van Ufford, bood
Koningin Juliana, die beschermvrouwe van de raad is, het eerste exemplaar aan
van het jubileumboek, dat is samengesteld door het dagelijks bestuur.
Na haar veertigaaagse bezoek aan de Verenigde Staten zijn Koningin Frederika
en Prinses Sofia van Griekenland teruggekeerd in Athene, waar zij hartelijk
werden verwelkomd door Koning Paul en Prinses Irene. Van links naar rechts:
Prinses Sofia, Koning Paul, die Koningin Frederika aan de hand houdt, en
Prinses Irene.
Veertig personen hebben dit jaar tot
nu toe de dood gevonden bü ongeval
len op onbewaakte spoorwegovergan
gen. Dit zijn er reeds dertien meer dan
over het gehele jaar 1957. Na een da
ling die in 1955 inzette is het aantal do
delijke ongevallen op onbewaakte spoor
wegovergangen toegenomen.
Bi) de Nederlandse Spoorwegen
houdt het vraagstuk van de overwegen
de directie voortd"rend bezig. In 1951
begonnen de N.S., op veel grotere
schaal dan voorheen, met het treffen
van diverse maatregelen tot verbe
tering van de veiligheid op de overwe
gen.
Bij de drukste onbewaakte overwegen
werden automatische knipperlichten
aangebracht, welke oorzieningen door
het -ijk en de N.S. werden bekostigd.
Incidenteel werden voorts andere druk
ke overwegen voorzien van op afstand
bediende overwegbomen.
Ter bestrijding van de vele aanrijdin
gen van overweghomen is een aantal
maatregelen genomen da in de afge
lopen jaren bewezen heeft te voldoen.
In 1951 waren 13 overwegen van rode
knipperlichten voorzien. Dit jaar zijn er
reeds 447.
Het verkeer is in de afgelopen ja
ren aanzienlijk intensiever geworden,
waardoor, volgens de spoorwegen, de
,evarenkans naar schatting met onge
veer 15 pet. toeneemt ten opzichte van
het voorgaande jaar.
De Nederlandse Spoorwegen hebben
in de periode 1952 tot en met 1958 aan
vo irzieningen een bedrag van rond acht
miljoen gulden besteed. Het rijk
suppleerde dit becLag met twee miljoen
gulden. Bovendien is er voor het krui-
singsvrij maken van overwegen (het
maken van viaducten of onderdoorgan
gen) uitgegeven dan wel voor de eerst
komende jaren voor dit doel gereser
veerd een bedrag van ongeveer 25 mil
joen gulden.
Ondanks het feit, dat aanvankelijk
sprake was van een vijfjarenplan voor
de overwegbeveiliging gaan de N.S.
door met het uitvoeren van deze vei
ligheidsmaatregelen, voorzover deze
niet gereed zijn gekomen.
Voor de onbewaakte overwegen bete
kent dit een voortgaan met het aan-
b engen van automatische knipperlich
ten (plm. 15 per jaar) en verdere ver
beteringen van uitzichtsvefden.
Wat de bewaakte overwegen betreft
streven d< N.S. voor de allerdrukste
overwegen naar de totstandkoming van
vrije kruisingen omdat daar door de
lange sluitingstijden het vraagstuk van
het oponthouc het meest knelt.
Voorts streven de N.S. ernaar zo
veel mogelijk de bewaakte overwegen
te vervangen door overwegen met
automatische waarschuwingsinstalla
ties t.w. bf de minder belangrijke
overwegen een automatische knipper
lichtinstallatie en bij de belangrijke
overwegen de automatische halve-
overwegbomen.
Speciale nieuwe systemen voor over
wegbeveiliging zijn bij de Nederlandse
Spoorwegen niet in voorbereiding. Het
nieuwste, modernste en, naar de me
ning van de N.S. meest betrouwbare
systeem wordt gevormd door de auto
matische halve-ovorwegbomen.
Dit systeem, dat in eerste instantie
is toegepast voor wegen buiten de be
bouwde kommen, heeft inmiddels bewe
zen ook uitstekende diensten te kun
nen bewijzen in bebouwde kommen. Zo
wel de politie in Eindhoven als in
Utrecht hebben de N.S. medegedeeld
zeer tevreden te ;ijn over dit systeem.
De directi_ van de N.S. meent, dat
de ideale doch ook de kostbaarste
oplossing voor de kruisingen tussen
spoorweg en verkeersweg de vrije
kruisingen zijn. Sedert enige jaren
reserveren de N.S. daarom jaarlijks
een bedrag van vier miljoen gulden
voo»- de financiering van vrije krui
dingen. Het dire itoraat-generaal van
het verkeer is bezig met het opstel
en van een nieuw urgentieprogram
ma van overwegen, die in aan
merking komen voor de vervanging
door een vrije kruising.
Het aantal vrije kruisingen is in de
loop der jaren gestadig groter gewor
den. Eind 1940 bedroeg dit aantal 370.
Eind 1956 was he aantal opgelopen tot
472. Hierbij zijn ook vele kruisingen ln
nieuwe wegen. Bij de Spoorwegen ligt
een respectabele lijst van steden waar
men graag vrije kruisingen zou willen
zien toegepast. Plannen zijn in voorbe
reiding voor Schiedam, Tilburg, Breda
'en Delft.
Het heeft een dag of wat moeten
duren, maar nu is het dan ein
delijk officieel: Begin volgend
jaar legt Mao Tse-toeng het voorzitter
schap van de Chinese Volksrepubliek
neer, hij kan dat ambt evenwel terug
krijgen zodra hij het verkiest.
De eerste geruchten hieromtrent kwa
men van nationalistische zijde op For
mosa. Vervolgens nam de communis
tische minister van buitenlandse zaken,
maarschalk Tsjen Ji, het corps diplo
matique in vertrouwen en gisteren
heeft radio-Peking het nieuws uitge
kraamd aan alle Chinezen op het vas
teland, die maar wilden (of moesten)
luisteren. Alle tekenen wijzen erop. dat
het Chinese volk inmiddels grondig op
de schok was voorbereid. De agitatoren
en propagandisten van de partij waren
al verscheidene dagen in actie om
iedereen te doordringen van de officië
le interpretatie van Mao's aftreden.
Het spreekt wel vanzelf, dat deze agi
tatoren en propagandisten niet bepaald
de aangewezen bronnen zjjn om nu ook
achter de juiste betekenis van dat af
treden te komen. Toch maakt de offi
ciële interpretatie op vele Westelijke
waarnemers een heel redelijke indruk:
door af te treden als president en uit
sluitend op te treden als voorzitter van
het centrale comité van de commu
nistische partij zal Mao beter in
staat zijn zich volledig toe te leggen
op kwesties met betrekking tot de lei
ding, de politiek en de algemene mars-
richting van partij en staat. Hij zal
meer tijd beschikbaar hebben, zo zeg
gen de propagandisten, voor arbeid op
het gebied van de Marxistisch-Leninis-
tische theorie. In Westelijke kringen is
men dan geneigd onmiddellijk te wij
zen op het enorme probleem van de
„volkscommunes", dat sinds de nazo
mer van dit jaar de gemoederen in Chi
na en ook daarbuiten in steeds sterke
re mate in beweging brengt.
Het angstaanjagende van deze „com
munes" is, dat zij een drieledig aspect
vertonen. Het economische aspect zou
in wezen niet veel behoeven te verschil
len van dat van regionale ontwikke
lingsplannen, zoals die ook wel elders
in de wereld zijn uitgevoerd. Maar
vooral de politieke en sociale kanten
van deze zaak de complete vernie
tiging van het Chinese gezin, het vol
strekte domineren van crèches, canti-
nes en communiteitsgebouwen, bene
vens de meedogenloze indoctrinatie van
alle Chinese burgers wekken onbeha
gen en afschuw in de rest van de com
munistische wereld.
Zal Mao Tse-toeng zich nu tot taak
stellen deze ingrijpende maat
schappelijke verandering te hul
len in het vereiste ideologische kleed?
Zal hij de hoofdartikelen in de theore
tische bladen van de partij nu gaan uit
werken en aantonen, dat de instelling
van de „communes" een beslissende
stap is op de weg naar het communis
tische millennium? Er zjjn aanwijzin
gen genoeg, dat China streeft naar het
ideologisch leiderschap binnen het com
munistische blok.
Enige tijd geleden is in deze kolom
een uitspraak aangehaald van het theo
retische tijdschrift van de Chinese com
munistische party, de „Rode Vlag",
waaruit bleek, dat de leiding van de ChL
nese partij van mening is, dat de „com
munes" ook in de andere communis
tische landen hun nut zouden kunnen
bewijzen. De „Rode Vlag" heeft daar
mee toen zonder twijfel de knuppel in
het hoenderhok gesmeten.
De Europese satellieten van de Sov
jet-Unie zijn op het ogenblik afkerig
van iedere poging om de boog al te
strak te spannen en men kan rustig
zeggen, dat de Chinese denkbeelden
thans in Oost-Europa als „ein Ge-
spenst herumgehen". En wat de Sovjet-
Unie zelf aangaat: daar zijn soortgelij
ke initiatieven als de Chinese „com
munes" al jaren geleden als uitingen
van links deviationisme veroordeeld.
Khroesjtsjev heeft tot dusver nog nooit
één openbaar woord gewijd aan dit op
zienbarende produkt van Chinees com
munisme, en dat wil bij een zo spraak
zaam man als de Russische premier en
partijsecretaris wel wat zeggen.
Op apologetisch terrein zou er dus
voor de Chinese communisten
nog heel wat te doen zijn. De
vraag is alleen, of Mao voor dat kar
wei nu in de allereerste plaats in aan
merking komt. Zeker, ook linkse denk
beelden zijn hem niet vreemd. In de
jaren dertig is hij door Stalin persoon
lijk in de communistische ban gedaan,
omdat hij zich „uit Trotskistische over
wegingen" verzette tegen een bondge
nootschap met de Kwomintang. Maar
sindsdien zijn bijna derüg jaar voorbjj
gegaan en de drastische wijziging, die
thans in China wordt voltrokken, be
treft allereerst de boeren. Mao komt
zelf uit de boerenstand voort. Zijn
Trotzkisme uit de jaren dertig bestond
voornamelijk hierin, dat hij eerder de
boeren dan het stedelijke proletariaat
in China tot de grondslag van de revo
lutie wilde maken. Een van zijn bloem
rijke uitspraken uit die tijd luidt als
volgt: „De kracht van de boerenstand
is als van woedende winden en strie
mende regen. Verzet daartegen zal
nimmer baten." Opvallend is nu, dat
zjjn besluit om af te treden als presi
dent algemeen in verband wordt ge
bracht met de partijconferentie, die in
november in Woehan is gehouden en
waar volgens berichten in de Chinese
pers de positie van en het verzet tegen
de „communes" aan de orde zijn ge
weest.
Als de verklaring van Mao's aftreden
is gelegen in het feit, dat communis
tisch China ideologisch uit de pas is
geraakt met de rest van het „socialis
tische kamp", dan is het hoogst on-
waarschijnlijk, dat hij degene zal zijn,
die Khroesjtsjev, Gomulka en Kadar
tot de orde zal roepen. Van Mao Tse-
toeng is de laatste jaren voortdurend
een matigende invloed uitgegaan. Hij is
de profeet van de „honderd bloemen"
geweest, hij heeft bemiddeld tussen
Moskou en Belgrado, hij heeft de eer
ste Russische interventie in Hongarije
gekritiseerd en de nu al zo lang slepen
de Chinees-Amerikaanse besprekingen
zijn het gevolg van „een analyse van
de toestand door Mao Tse-toeng". In
de „News Chronicle" werd hij dezer
dagen zelfs de „Confucius van het
communisme" genoemd. In juni van
dit jaar, toen communistisch China vol
op bezig was met een nieuwe en fel
le campagne tegen Tito en het Joego
slavische communisme, opperde het
Poolse weekblad „Swiat i Polska" de
veronderstelling, dat Mao totaal opzJJ
was gedrongen door de venijnige theore
ticus van de Chinese partij, Lioe Sjao-
tsji.
Twee verklaringen voor Mao's aftre
den schijnen er zodoende over te blij
ven: of hjj concentreert zich op de lei
ding van de partij oni de extremisten te
beteugelen, de politiek der „commu
nes" te temperen en zodoende de band
van vertrouwen met Moskou te herstel
len, of hjj wordt door de extremisten
geleidelijk-aan uitgerangeerd en dan
komt zjjn „tot ziens" in wezen neer op
een „vaarwel". De schijnbaar ordelijke
gang van zaken ontzenuwt deze laatste
mogelijkheid niet. Want wat er in de
Chinese binnenkameren ook wordt ge
dacht en gedaan: niemand heeft thans
bij de grote massa der Chinese boeren
méér goodwill en gezag dan Mao. Ook
de koenste extremisten in de Chinese
partij zullen weten, hoeveel onrust en
chaos het gevolg kunnen zijn, indien
men de reputatie van een dode wil ver
nietigen. Daarom zullen zij de kolossa
le reputatie van een hunner levende
tijdgenoten in geen geval onverhoeds te
lflf gaan.
