belangrijk gevorderd
Violgend jaar alweer Pinksterdienst in
Rotterdams prachtige gotische kerk
Utrecht speelt historische rol
in de restauratie
VALENCIA zal het binnenkort
zonder rivier moeten stellen
Wegen, spoorwegen en huizen
in oude stroombedding
1
Raadselen van het heelal worden
ontsluierd
NATO beducht
voor Russische
duikboten
Wat zou Maastricht zijn zonder Maas?
De T uriahron van
verschrikking en
van rijkdom
Geheimen van de
sterrenhemel
verhoog uw weerstand
WOENSDAG 24 DECEMBER 1958
PAGINA 16
Stil en onopvallend tracht de
Sint Laurenskerk haar vroe
gere plaats in Rotterdam,
haar allure van weleer, te her
winnen. Zij, die de trieste bouw
val dikwijls aanschouwen, hebben
er nauwelijks erg in, dat iedere
dag een stap nader betekent tot
het herstel van de glorie, waarin
het Godshuis zich ooit, lange
jaren geleden, heeft mogen koes
teren. Het tempo der werkzaam
heden steekt dan ook erg af bij
ig aan het oorlogsgeweld, dat in de nieuwbouw, waarvan
SKfrjo&SPJHïïZ&gZS! tal van voorbeelden zich in de
transept dit beeldje van satan met een naaste Omgeving bevinden en
bom in zijn klauwen geplaatst.
telkens weer getuigenis afleggen
van Rotterdams streven om bij, liefst vóór te blijven op dfe
ontwikkelingen en behoeften van onze tijd. Maar al schijnt het werk
dan niet te vorderen aan het erbarmelijk overschot van de Sint
Laurens, er is inderdaad slechts sprake van schijn, en de inspanning
van het handjevol werklieden dat het voorrecht heeft dagelijks te
mogen werken aan de restauratie van dit brok Gotisghe schoon
heid, kan zich gemakkelijk meten met die van hun collega's in do
naaste omtrek. En voor wie weet, dat met de bouw van middel
eeuwse kerkgebouwen licht enige generaties gemoeid waren, kunnen
de huidige vorderingen geen reden tot ontevredenheid vormen.
Immers, de restauratie van de toren heeft nu de bovenste trans
bereikt, terwijl het dwarsschip aan de buitenkant geheel en wat het
interieur betreft grotendeels in zijn vroegere luister is terugge
bracht. Volgend jaar Pinksteren dit is althans het streven zal
de eerste dienst in dit deel der kerk worden gehouden.
PLEEGZUSTER
BLOEDWIJN
maei
Uit zullen ondererontl*.
-
De Sint Laurens komt uit Rl!m',evaa!1 in ee" iaar
doodsstrijd tot leven
Ter herinnering
De activiteiten rondom en in de Sint
Laurenskerk zyn niet langer een onge
rijmdheid in sommiger Rotterdamse
ogen. Geen enkele stadgenoot zal de bij
na 12 millioen gulden die met het her
stel van kerk tn toren gemoeid zijn, ver
spild geld meer durven noemen dat be
ter de haven ten goede had kunnen ko
men. Iedereen ia er wel van overtuigd
hoe ook ztjn godsdienstige gezindheid
moge zijn dat Rotterdam in ztjn oude,
zich nu verjongende, kerk de onver
brekelijke band tussen heden en verle
den bewaart. Zonder verleden geen he
den, zonder Sint Laurens in Rotterdam
practisch geen tastbare herinnering
meer aan vroegere grootheid. De
kerk is meer dan een bewtjs van Rotter
dams traditionele scheppingsdrang, zt)
is nu in haar door de omgeving ove
rigens niet zeer gerespecteerde een
zaamheid een symbool van heel de luis
ter in een afgesloten ttjdvak, en boven
dien een gewtjd symbool. De stad met
haar sterk mercantiele inslag, gericht
op het materiële welvaren, heeft een
monument van dergelijk postuur hard
nodig. Het fungeert als tegenwicht om
de balans niet te doen doorslaan en wijst
de burgers de goede richting. Straks zal
het opnieuw een centraal ontmoetings-
Eunt moeten zijn voor gelegenheden van
tjzonder gehalte, een geestelijke tref-
plaats, waarbij de aandacht door het
verheven spel van lijnen en figuren tot
het immateriële wordt uitgetild.
In het kader van de piëteitvolle re
constructie der Sint Laurenskerk klin
ken woorden als rationalisatie, mecha
nisatie en massaproductie, zeer en
vogue in de nieuwbouw, bijna als een
blasfemie. Op heel bescheiden schaal
wordt gebruik gemaakt van machi
nes, bijvoorbeeld voor fraisen en bo
ren, maar voor het overgrote deel
komt het aan op devoot handwerk, op
de bekwaamheid van de ambachts
man. Het vak van steenhouwer en
metselaar krygt hier weer iets terug
van zijn vroegere waarde. De mannen
van wie behalve een grote vakken
nis en ervaring ook persoonlijke toe
wijding wordt verlangd, doen hun werk
met plezier. Zij ondergaan dagelijks
de inspiratie die uitgaat van het ma
jestueuze gebouw waaraan zij zijn oor
spronkelijke glans hebben terug te ge
ven. Hier geen zo doelmatig mogelijk
Indelen van de ruimte, geen strak
fantasieloos patroon waardoor vrijwel
alle nieuwe kantoorgebouwen zich ken
merken en zichzelf eindeloos repete
ren, ook en vooral in Rotterdam, maar
Integendeel een spel met de ruimte,
die ruimte alle kans geven zonder
trucs, goedkope effecten of compromis
sen. Het moet in zo'n bevrijdende at
mosfeer vol zuivere schoonheid wel
goed werken zijn, vooral als men ziet
hoe steen na steen weer iets toevoegt
aan de straling van weleer. Met dat
al zal de Sint Laurenskerk met zijn
eigenlijk onvoltooid gebleven stompe
toren ook na de restauratie een won
derlijk anachronisme vormen temid
den van de hedendaagse, armelijk af
stekende, architectuur. Dan snijdt het
viaduct de sfeer aan de oostkant
nog rücksichtlos af, hoewel de plan
nen om een spoorwegtunnel te maken
onder de Maas de hoop wettigen, dat
dit ontsierende element t.z.t. voor een
deel uit het stadsbeeld zal verdwij
nen. Maar ook daarna blijft de situa
tie onwennig. De herrezen Sint Lau
rens, uit zijn doodsslaap gewekt, vindt
een vreemde, nuchtere wereld om
zich heen, waarvan de bebouwing
soms brutaal dicht durft naderen; het
na-oorlogse Rotterdam zal zich gecon
fronteerd zien met een flonkerend re
liek uit de middeleeuwen, waaraan
het zo spoedig mogelijk een essentiële
functie moet toebedelen ln het kerke
lijk en maatschappelijk leven.
De restauratie van het eigenlijke kerk-
febouw verloopt in drie fasen, waarvan
e eerste het gehele dwarsschip o vat
en ongeveer halverwege het volgend
ia ar wordt afgesloten. Dan volgt het
;oor en tenslotte het middenschip. De
twee laatste elementen verkeren nog
in een troosteloze staat. Slechts de mu
ren, en wa het hoogkoor betreft ook
de gehavende zuilen, staan overeind,
maar de twee nagenoeg in vroegere
pracht herstelde transepten zijn er een
overtuigend bewijs van. Jat het moge
lijk is gebleken °en puinhoop in een
stralend bouwwerk naar oude trant te
veranderen. Overigens, hoe Rotterdam
ook geprezen dient te worden om zijn be
sluit tot restauratie, aan de eigenlijke
uitvoering van het werk neemt de stad
zelf ternauwernood deel. Want de ge
schiedenis heeft zich herhaald. Waren
het omstreeks 1400 steenhouwers en
timmerlieden uit Utrecht die werden
aangezocht om in Rotterdam een kerk
te ..timmeren", ook nu weer is een
Stichtse onderneming, de n.v. v/h
Erven H. J. Jurriëns, de hoofduitvoer
der van het omvangrijke, langademige
herstelwerk. Destijds evenwel trok iede
re morgen de stoet werkers onder trom
geroffel en trompetgeschal naar de
bouwplaats, waarbij zich later ook Rot
terdammers aansloten, nu voltrekt zich
de arbeid in alle rust, ongemerkt voor
het oog van de gehaaste burgerij.
Sinds koningin Juliana op 19 mei 1952,
de Rotterdamse Opbouwdag, de eer
ste steen metselde op het basement van
een zuil in het zuidertransept, is er
enorm veel werk verzet, werk dat heel
nauw luisterde en dus van nature vreemd
is aan een gejacht tempo. De eerste
taak was een speciale kelderverdieping
te construeren voor het onderbrengen
van een verwarmingsinstallatie. Hier
voor is teruggegrepen op het klassieke
systeem van de vloerverwarming zoals
dat tn Romeinse paleizen reeds ingang
had gevonden. Het kerkgebouw is aan
gesloten op het net van de stadsverwar
ming. Daarna moesten de geblakerde
muren en zuilen opnieuw worden opge
trokken. Wat van de bakstenen nog
bruikbaar was na te zijn afgebikt, vond
weer een nieuwe bestemming, maar
vrijwel ai de natuursteen was verloren.
In totaal zal 575 m2 nieuwe steen nodig
zijn.
Van de 1500 zerken, waarmee heel de
vloer van de kerk was ingelegd, bleek
nog maar een enkele intact. De gave en
te herstellen exemplaren komen weer
terug in het middenschip. De zuilen zijn
stuk voor stuk ontpeld, hetgeen bete
kende, dat zö tijdelijk als dragend ele
ment waren uitgeschakeld en vervan
gen moesten worden door een stalen
stempelconstructie. Na dit werk was de
kapconstructie aan de beurt, een inge
wikkelde opgave die het uiterste verg
de aan vakmanschap. Over de breedte
van het gehele dwarsschip moesten 11
zware trekbalken van Frans eikenhout,
elk 14 meter lang, als steun dienen voor
het gehele gewelf daarboven. Dit
staat uit een aantal spantjukken, samen
gehouden met schoren, gordingen, wind
verbanden en andere constructies. In
totaal is in de houten kap 330 m2 eiken
hout verwerkt, dat door een behande
ling met pentachloorphenol voorlopig
geen last zal hebben van insecten en
zwammen.
Het plalond, bestaande uit een betim
mering van Slavonisch eiken, is beschil
derd met kleurige rozetten op de knoop
punten, ongeveer naar het voorbeeld zo-
ais men dat ook aantreft in Breda, Dor
drecht en Den Bosch. Tenslotte zorgt
een Sprinklerinstallatie in de kap voor
de noodzakelijke beveiliging tegen
brand. In geval van alarm wordt de
brandweer automatisch gewaarschuwd.
Intussen werd ook het torentje op de
kruising van transepten en koor ge
plaatst, bekroond met een weerhaan op
een hoogte van 48 meter.
De vloer van het dwarsschip bestaat
uit travertin en in de twee grote kapel
ten aan weerszijden van het koor zijn
de graftomben gesteld van Witte de
With en Kortenaer. Aan het laatste
praalgraf wordt nog gewerkt. Ook dat
van Van Brakel keert weer terug in de
kerk. De grote ramen zijn van een een
voudig kleurloos glas-in-lood. Ter herin
nering aan het oorlogsgeweld, dat bijna
het eind betekende van het eens zo fie
re bedehuis, is boven het raam v het
zuidertransept een duivelsfiguur aan
gebracht, die een bom draagt in zijn
klauwen, terwijl als pendant aan de
noordgevel een engel prijkt, die een duif
streelt en aldus tot vrede vermaant.
Gecommitteerden tot de zaken der Ne
derlands Hervormde Gemeente te Rot
terdam. zoals het college heet dat met
het toezicht op het gebouw is belast, heb
ben besloten om de bakstenen muren aan
de binnenzijde weer te bepleisteren, zo
als blijkens vondsten ook direct van de
oorsprong af is geschied. De historische
lijn vindt derhalve normaal voortzet
ting. hoewel velen voorkeur hebben ge-
V-p1 1
In het afgelopen jaar zijn er vele be
langrijke onderzoekingen gedaan ten
aanzien van de omstandigheden in de
ruimte die van invloed zijn op de ruim
tevaart. Zowel Amerikaanse als Rus
sische geleerden hebben bovendien ver
strekkende vorderingen gemaakt in de
technologie van de geleide projectielen.
In 1958 werd voor het eerst in de
Verenigde Staten een poging gedaan
dieper in het heelal door te dringen
met een projectiel dat werd gelanceerd
van een Amerikaans vliegveld: het be
reikte een hoogte van 128.000 kilometer
alvorens het weer naar de aarde terug
viel. De lancering van de „Pionier I"
werd spoedig gevolgd door die van de
„Pionier III", die een hoogte van
105.600 kilometer bereikte voordat hij
weer door de aardse aantrekkings
kracht in de atmosfeer werd terugge
trokken om daar tengevolge van wrij
ving met de lucht in vuur en vlam op
te gaan.
Teneinde tot vereenvoudiging van
de programma's en projecten te ko
men die zich bezighouden met satel
lieten en geleide projectielen en de
coördinatie daarvan te bevorderen
werd overgegaan tot oprichting van
een bureau dat zich speciaal aan on
derzoekingen op dit gebied wijdt, de
ARPA, (Advanced Research Projects
Agency), ressorterend onder het De
partement van Defensie.
Door het lanceren van de beide Pio
niers en de kunstmanen, waarvan er
nu vijf om de aarde cirkelen, n.l. twee
Explorers, één Vanguard, een Atlas en
één Russische Spoetnik, is de wetenschap
In haar oude luister komt de Sint Laurens weer uit de steigers.
Admiraal Jerauld Wright, de opper
bevelhebber van de NATO-strydkrach-
ten in het gebied van de Atlantische
Oceaan, heeft in Parijs verklaard dat
het Russische duikbootgevaar het
„grootste" is waarmee zijn strijd
krachten rekening moeten houden, al
dus melden A.F.P. en Reuter. Hij zei
dat men Russische duikboten overal
in de Atlantische Oceaan en zelfs vlak
voor de kust van de V.S. heeft waar
genomen.
In de Stille en de Atlantische Oce
aan opereren op het ogenblik ongeveer
200 Amerikaanse duikboten en 450 a
BOO Russische, aldus Wright die hier
echter aan toevoegde, dat de Ameri
kaanse onderzeeërs doeltreffender ztjn.
Hij schatte het aantal Russische krui
sers van de Sverdlovklasse op 24 a 26
en meende dat de Russen geen vlieg
dekschepen bouwen.
toond voor de warme tint van de ver
nieuwde, zachtrose baksteen. Om ech
ter te voorkomen, dat het interieur een
al te steriele toon krijgt, zal voor de
specie een mengsel van schelpkalk-
bloem en zilverzand worden gebruikt.
Gecommitteerden menen, dat de gloed
der bakstenen de aandacht te veel van
het geheel zal afleiden en prefereren de
ietwat strenge sfeer die aan de meeste
protestantse kerken eigen is, veroor
zaakt door de bepleistering. BU het be
gin der restauratie waren de totale kos
ten becijferd op ongeveer 7 miljoen gul
den, maar de waardevermindering van
de gulden zal dit bedrag vermoedelijk
tot 9 miljoen doen stijgen. Het rÖk
draagt 90 pet. hiervan, de rest komt uit
particuliere beurzen. In die 9 miljoen
gulden is echter niet de aankleding van
het gebouw begrepen, en men staat nu
bijvoorbeeld voor de uitgave van onge
veer 6 ton voor een oud orgel in het zui
dertransept, waar ook vroeger een der
gelijk instrument heeft gehangen.
Vijf jaar voor de wederopbouw van de
kerk werd ter hand genomen, was ai
begonnen met de restauratie van de 60
meter hoge toren, zodat dit karakteris
tieke element van het geheel ook veel
eerder voltooid zal zijn. Onlangs hebben
de werkzaamheden de bovenste omgang
bereikt. De gemeente Rotterdam, eige
naresse van de toren, streeft er ernstig
naar het bouwwerk in zj|n nieuwe ge
daante in 1960, wanneer de internatio
nale tuinbouwtentoonstelling een feit is.
aan aller blikken prijs te kunnen geven.
Omstreeks die tijd zal aan de andere
zijde het werk in volle gang zijn in het
hoogkoor, waar, naar architect J.
Meischke hoopt, wellicht nog restanten
gevonden worden van de oudste paro
chiekerk van Rotterdam, welke ook ge
wijd zou zijn aan de H. Laurentius. Zo
bouwt de stad aan zijn Groote of Sint
Laurenskerk, een kerk die voorbe
stemd scheen om tot kathedraal te wor
den verheven, maar deze waardigheid
vermoedelijk zal blijven ontberen, ook
nu Rotterdam tot bisschopsstad is be
vorderd.
HANS STEVENS.
By Springer Verlag is een populair
wetenschappeiyk werkje over astrono
mie verschenen onder de titel „Ge-
heimnisse des Stemhimmels", geschre
ven door de astronoom U. Becker.
Hy gaat in zyn aantrekkelpke boek
uit van de vraag die leder wel eens
zich zelf heeft gesteld: „wat is eigen-
lpk een ster?" Om deze vraag te be
antwoorden heeft Becker zich gehou
den op het pad van de astrophysica,
het onderzoek dat de natuurkundige ge
steldheid van de ster zelf beschrijft en
verklaart. Het resulta t is een helder
geschreven uitleg by talryke foto's en
diagrammen. Becker is er in geslaagd
zonder het gebruik van wiskundige for
mules een beeld te tekenen van wat de
astronoom op dit ogenblik weet over de
geboorte, groei en levensloop van de
sterren.
\an het einde j&t\ ieder hoofdstuk
geeft de schrijver een duidelijke samen
vatting van het besproken onderwerp.
Een uitvoerige Ipst van jaartallen ver
band houdend met belangrijke vindin
gen en gebeurtenissen met betrekking
tot het onderwerp waar het hoofdstuk
over handelt, geeft een astrophysische
onderzoek.
Dit boek zal ongetwijfeld de in astro
nomie geïnteresseerde leek weten te
boeien. S. v.-A.
e afschuwelijke overstroming die
in oktober een jaar geleden de
(Van een correspondent in Spanje)
Spaanse Levant en in het bijzon
der Valencia herschiep in een trooste
loze onafzienbare modderpoel, is voor
de regering van Madrid aanleiding ge
worden een oud plan tot sanering van
het stroomgebied aan de monding van
de rivier de Turia uit de kast te halen,
bij te schaven, te moderniseren en met
spoed door de ministerraad te laten
goedkeuren. De Turia, die in het Ara-
gonees gebergte, de Sierra de Cüdar
ontspringt, brengt jaarlyks rykdom en
verschrikking over Valencia. Rijkdom
door de uitgestrekte sinaasappelgaar-
den te bevloeien en verschrikking wan
neer de vele zyrlvieren, gevoed door
de hevige stortbuien die in het Arago-
nees hooggebergte kunnen woeden, de
Turia opjagen tot een ontzag inboe
zemende wilde stroom, die op sommige
plaatsen kilometers breed wordt en alles
in zyn tomeloze vaart meesleept, vrucht
bare grond, nieuwe aanplantingen,
bruggen en boerderUen.
De stroombedding van de rivier in
Valencia zelf is te klein om de brute
watermassa op te vangen met het nood
lottige gevolg dat keer op keer de
fraaiste stad van Spanje het toneel
wordt van een trieste overstroming, zo
als in oktober van het vorige jaar toen
tientallen mensenlevens te betreuren
waren. De enige mogeiykheid om aan
deze sombere situatie een einde te ma
ken vormt het reeds geruime tyd ge
leden ontworpen rigoureuze plan, de ri
vier om de stad Valencia heen te lef:
gen in een ruimere bedding waar aUJ
geen schade meer kan aanrichten, ue
trieste gebeurtenissen van het vorige
jaar hebben de laatste barrières die
uitvoering van dit ingrijpende plani in
de weg stonden opgeruimd en over twee
jaar zal geen rivier zich meer van
noord naar zuid-oost dwars door Va
lencia slingeren onder een tiental fraaie
bruggen door. Het is te veel gezegd dat
dit plan geiyk zou staan met bet ver
wijderen van de Seine uit Parijs of de
Theems uit Londen. Maar wat zou
Maastricht zyn zonder Maas?
Het thans door de Spaanse minis
terraad goedgekeurde plan tot be
dwinging van de Turia draagt de
naam: „Oplossing Zuid". Het voor
naamste onderdeel is de verlegging
van de rivier om Valencia heen.
Voorts is voorzien in de bouw van
een stuwmeer in de omgeving van
Villamarchante, op 35 kilometer af
stand van de hoofdstad van de Le
vant. De rivier zal tussen dit meer
en Valencia worden uitgebaggerd,
waardoor de bedding aanmerkeiyk
wordt verdiept. Wanneer de Turia
uit Valencia zal zyn verdwenen krygt
de stad ongekende uitbreidingsmoge-
ïykheden, waartoe effectieve steun
van de overheid wordt gegeven. Ten
slotte zal de oude stroombedding wor
den gebruikt om de verouderde spoor
wegsituatie in de stad te verbete
ren. Een nieuw stelsel van spoor- en
tramverbindingen met de bybehoren-
de stations zal op de bodem van de
rivier worden aangelegd. In totaai
zal dit plan een uitgave van> run
twee en een half miljard peseta s, a.
200 miljoen gulden vergen.
De omlegging van de Turia zal plaats
vinden vanaf Manises, aan de ingang
van Valencia. Vandaar wordt de stroom
geleid naar Chirivella zuideiyk van de
stad om vervolgens met een grote boos
naar de zee gedreven te worden, w
hij ter hoogte van de badplaats
zal uitmonden. Het nieuweilnn meter
bied krygt een lengte van ia» meter
en wordt 600 meter breed.
zal hier met een ^P^fkunnen door-
bieke meter per second meer d
stromen, dat is rul*" r]p Turia vnrio.
de snelheid waajm^ad overstroomde
Daar°bovendien het te bouwen sW
meer een grote watermassa van 37
miltoen kubieke meter zal vasthouden
maaM deze omlegging een verdubbe
ling van de totnu toe bekende stroom
snelheid van de rivier ihogeiyk.
De huidige stroombedding zal stede-
bouwkundig in het wegenplan van Va
lencia wordeni aangepast. Er zullen twee
grote snelwegen in worden aangelegd
die aansluiten op alle toegangs- en uit-
dfbmf aZ", stad- T« hoogte van
i,.i Angel Custodio zal een groot
bouwd en'rti £fr.Pt,ltion worden ge-
S Z5 Cht daarb« in de buurt een
groot goederenemplacement. Van daar-
verrykt met een schat van gegevens,
die van de allergrootste betekenis zyn
voor het ontwerpen van het ruimte
vaartuig van de toekomst. Het zal
evenwel nog maanden duren voordat
alle gegevens volledig zyn geanaly
seerd.
Wel is reeds bekend geworden dat
de kosmische straling niet zo hevig is
als werd verwacht en dat alle gevaar
kan worden vermeden door deze stra
lingsgordel met grote snelheid te door
kruisen en de ruimtevaarders op een
voudige doch afdoende wpze te be
schermen. Ook de temperatuur van het
ruimtevaartuig zal niet zo hoog of zo
laag zyn dat dit het maken van reizen
door het heelal zou verhinderen.
In 1959 zullen de onderzoekingen op
grote schaal worden voortgezet en zal
men antwoord krijgen op enkele be
langrijke kwesties die betrekking heb
ben óp de raadselen van het heelal.
Met behulp van nieuwe projecten en
verbeterde uitrusting zal grote vooruit
gang in kennis mogelijk zijn.
Enkele van die nieuwe plannen voor
1959 zpn de volgende:
Er zullen verscheidene lanceringen
plaatsvinden met ruimtevaartuigen met
een gewicht van 675 kilogram en meer,
die meer licht zullen werpen op de
vraagstukken van de ruimtevaart, haar
invloed op leven en gezondheid en op
de communicatiemogeiykheden in de
ruimte.
Experimenten met de conus van
een satelliet, die er, naar men hoopt,
toe zullen leiden dat in 1959 het pro
bleem van de onbeschadigd terugke
rende conus zal zpn opgelost. Het in
sluiten van muizen en apen in een
dergelijke conus zal worden voortge
zet teneinde kennis op te doen van
de biologische en psychische invloe
den van het langdurig verbiyf in <5®
ruimte van levende wezens.
De ontwikkeling van motoren met
groot reactievermogen en proeven met
het nieuwste ballistische projectiel
Hardward, waarmee het ook mogeiyic
zal zün ruimtevaartuigen van enkele
duizenden kilo's te lanceren.
Proefvluchten met het experimente
le raketvllegtulg van de Luchtmacht,
de X-15, waarmee het mogeiyk is met
behulp van een raket een mens met
een snelheid van 5.600 km per uur 160
kilometer ver de ruimte in te schieten
om daarna veilig op aarde te doen te
rugkeren.
Het onderzoek van de ruimte staat
nog in zyn kinderschoenen, maar vol
gens autoriteiten van het ministerie
van defensie zullen de komende jaren
even zoveel myipalen zijn in de ge
schiedenis van de ruimtevaart.
(U.S.I.S.)
Advertentie
met de ECHTE
Uitsluitend bij apothekers en drogisten
Voorts zullen in d« oude bedding, die
on sommige plaatsen vele honderden
meters breed is, enkele woonwijken
worden gebouwd. Het ligt in de bedoe
ling het rn"aa?ef1 ^an de bestaande
bruggen, vooral de beroemde Puente
dei Real en de Puente del Mar
stand te laten, evenals de vele leunin
gen - lage muurtjes langs de boü-
steunnfint "U toe nog evenzoveie
2"°ten vo°r baliekluivers en be-
noorlrfars van de rivier,
ken in ff mei? in het vervolg geen re-
innr! eer behoeft te houden met d®
w van de rivier, betekent deze om
legging tevens een doorbraak van d«
nauwe begrenzing van de stad. D®
hoogteverschillen in het noorden kun
nen worden genivelleerd, waardoor Va
lencia ongekende uitbreidingsmogelijk
heden krijgt. Reeds thans loopt het in
wonertal van deze prachtige stad aan
de Middellandse zee op tot het half mil
joen. Men verwacht een zeer snelle
groei nadat de voorgenomen werken
zullen zyn uitgevoerd.
De Spaanse ministerraad heeft zün
hoop uitgesproken dat een en ander
binnen twee jaar te verwezeuiyken aal
zyn. Voor de bouw van het stuwmeer
rekent men een jaar extra. Wü leven
echter ln Spanje, waar elke dag wordt
gevolgd door een nieuwe, waar „mana-
na" steeds weer opnieuw een „mana-
na" kent en elk jaar een nieuw jaar
voorbereidt. Maar toch zal eenieder die
Valencia nog aan de Turia wil zien lig
gen, haast moeten maken.
In oktober van het vorige jaar hebben overstromingen van de Turia in Valencia en omgeving grote schade aangericht.
Getroffenen van de grootste natuurramp in Spanje sinds de eeuwwisseling stonden dagelijks in rijen voor de hulpver.
leningscentra De ramp heeft de Spaanse regering er nu toe gebracht een groots opgezet plan om de Turia te bedwingen
ten uitvoer te brengen.
