28 december 1908 Van de 160.000 inwoners kwamen er 80.000 om het leven Groep Russische volksdansers blijft een nacht over Inbraak in een pastorie r Radio en TV. Onrust in China c D wmM De „Prinses Beatrix" in dok Gestrand op Schiphol K.O.V.-kritiek op onderwijsbeleid Dader kennelijk op de hoogte van de situatie Nogmaals Kan Verolme bouwt drie 73.000-tons tankers Spoedige indiening wet duurtetoeslag Ert ook Toon Hermans Waar is mr. Milburry Hitchcock op T.V. Parijse plechtigheden in Eurovisie De gasvergiftiging in Leeuwarden Maatregelen tegen diefstallen uit ju weiier swinkels ZATERDAG 3 JANUARI 1959 PAGINA 6 In plaats van vier 47.000-tonners Eervol ontslag aan burgemeesters Nieuwjaarsontvangst van minister Luns Examens Nieuwe functie voor drs. E. v. d. Beugel Internationale walvis conventie opgezegd Verplicht pensioenfonds cartonnage-industrie Hoofdbestuur zusters van liefde Tijdens werkzaamheden een lek ontstaan Te Rotterdam door JOSEPH ALSOP MESSINA 50 jaar geleden door aardbeving verwoest (Van onze Romeinse correspondent) Het Kerstfeest in 1908 duurde drie dagen: de 27e was een zondag en deze werd in Messina gevierd als het gezellige sluitstuk der feestda gen. Er werden bals georganiseerd, er was een galavoorstelling van de Aida, groot spektakelstuk en opening van het operaseizoen. Tot diep in de nacht was er rumoer op straat geweest van late hi:iswaartskerenden. In het noorden hing een rode gloed boven de Strom- boli, ver in zee, in het zuiden rookte de Etna. De feestgangers zijn de laat- sten geweest, die Messina en aan de andere kant van de zeestraat de lich ten van Reggio Calabria gezien heb ben. In de nanacht sloegen de fijnere in strumenten van het seismografisch la boratorium Ximenes te Florence stuk. De veertig cm hoge registratiecylinders der grote apparaten waren te klein om het uitslaan der naalden te kunnen vastleggen. De hevigste aardbeving, ooit in Italië geconstateerd, begon om 5 uur, 21 minuten, 42 seconden. Zij duur de vijf dagen, er waren meer dan 200 schokken. Het is later komen vast te staan, dat vóór de chronometers op maandag 28 december 1908 5 ure, 22 minuten en 30 seconden aangaven Messina op Sicilië, Reggio Calabria en tal van plaatsjes, tientallen km 's ver langs de Calabri- sche kust, van de aardbodem wegge vaagd waren. Messina werd voor 90 pet verwoest. Van de 160.000 inwoners kwamen er 80.000 om het leven. In Reg gio vielen 20.000 doden, in de overige stadjes en dorpen 30.000 naar schatting. Het epicentrum der aard- en zeebevin gen lag omtrent de Straat van Messina. De eerste bevingen gingen zowel in ho rizontale, als in verticale richting, in golven en in schokken. De zee trok zich terug en kwam toen met een muur van water opzetten, vier tot vijf meter hoog. In de zeestraat zelf bereikte de vloedgolf een hoogte van meer dan tien meter. Een immense stofwolk verhief zich boven Messina, de havens hier en aan de overkant nam de zee mee met schepen en al, en waar de waterlawine niet huis gehouden had, braken terstond branden uit. De natuurramp Isoleerde het gehele gebied: de spoorlijn langs de kust werd over 80 km weggeslagen, telefoon- en telegraafkantoren verwoest, het radio station van Messina vernield. Toen de kleine Italiaanse oorlogsbodem Spica hulp ging halen, dacht de commandant, aanvankelijk dat geheel zuid-Italië ver woest was. Nergens langs de kust kon men aan land gaan. Eerst in Marina di Nicotera, ruim 80 km noordelijk van Reggio, wist hij het eerste telegram naar Rome te verzenden. Een der schoonste streken van Italië was ver anderd in één vormeloze puinhoop. Axel Munthe, die er bij is geweest, schrijft in zijn „Geschiedenis van San Michele" hoe hier tienduizenden doden waren en duizenden gewonden, die tussen de ruï nes lagen, blootgesteld aan gedurende twee etmalen neerplenzende wolkbreu ken en daarna aan de ijskoude berg wind, de tramontana. Duizenden half naakte mensen liepen door de straten als krankzinnigen, schreeuwend om voedsel. In Pellaro, waar nog enkele honderden van de vijfduizend inwoners leefden, kon hij de loop der straten niet meer volgen. De mensen waren in de kerk gevlucht. Deze stortte bij een vol gende aardschok in. Het kerkhof was be zaaid met opengesprongen doodkisten, die letterlijk uit hun graven geschoten waren. Het is een speling van het lot ge weest, dat van de 800 carabinieri uit het Collegio Militare in Messina er slechts veertien gespaard bleven, maar dat ruim vierhonderd van de zwaarste jongens uit de gevangenis konden los breken. Gehuld in zwarte domino's en costuums, die zij in het magazijn van de schouwburg gevonden hadden, toneel- kleding voor een voorstelling van II Ballo in Maschera vierden zij een ma caber kamavalsfeest van vrijheid en plundering onder de stofregens, die op de stad neerdaalden. Het eerste bericht van de ramp be reikte Rome in de middag van de 28e. Aanvankelijk had men geen flauw idee van de omvang. Eerst tegen de avond kreeg men er enig denk beeld van. De verbindingen met het ge troffen gebied liepen alleen over zee. Op 30 december bereikte als eerste een Russisch smaldeel, dat bij Augusta voor anker lag, Messina, spoedig ge volgd door Italiaanse, Engelse en Ame rikaanse schepen. De staat van beleg en het stand recht werden afgekondigd. Het zijn vooral de Russen geweest, die zich de blijvende dankbaarheid van Zuid-Ita lië verwierven voor hun hulp. Maar zo groot waren de verwoesting en ont wrichting, dat effectieve hulpverle ning lang uitbleef, te lang. Honderden zuigelingen stierven door gebrek aan melk, duizenden levend begrave- nen kwamen om. De toestanden de den aan de bijbelse voorspellingen over het einde van de wereld denken: terwijl telkens de aarde schokte, da gen lang, stortten de uïnes verder in, kwamen gevels en hele gebouwen naar beneden. Twee dagen lang ge selden niet aflatende regens en daar na ijzige koude de overlevenden, die voor het merendeel slechts in nacht kleding gehuld waren, tot zij zich op den duur van onder de puinen van daan wat bij elkaar georganiseerd had den. Er was water noch voedsel. Tot na een week eerst de benodigde le vensmiddelen werden aangevoerd, leefde men van honden en katten. Op hun beurt leefden die van lijken. Slechts wijn en sinaasappelen kon men vinden en een zekere roes, waar in de overlevenden zich gedurig be vonden, is de enige barmhartigheid der natuur geweest. Leiding bij de hulpverlening was er aanvankelijk niet of nauwelijks; zij, die daartoe in staat waren, zochten naar hun man, vrouw of kinderen. Men trachtte het saw* Deze foto van een ingestort huis in Messina werd, gemaakt kort na de aardbeving van 1908. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii Esso Nederland en haar moedermaat schappij de Standard Oil Company New Jersey hebben de opdracht voor de bouw van vier tankschepen van elk 47.000 dw ton bij Verolme's Verenigde Scheeps werven geannuleerd. In de plaats van de bovengenoemde vier schepen is opdracht gegeven tot de bouw van drie mam- moeth-tankschepcn van elk 73.000 dw ton, waarvan een /oor Esso Nederland is bestemd èn de twee andere voor het Jersey-concern. Dit hangt samen met de gestegen be hoefte aan grotere schepen in het inter nationale olievervoer en is met name, wat Esso Nederland betreft, een gevolg van het besluit van de gemeente Rot terdam tot de bouw van Europoort, waardoor het in de toekomst mogelijk wordt deze grote schepen in Nederland te ontvangen. Voor Esso Nederland is dit het grootste schip, dat ooit aan een Nederlandse werf in opdracht is gegeven. Het is tevens het grootste schip dat ooit voor rekening van een Nederlandse reder op een Ne derlandse werf werd gebouwd. De af metingen van deze supertankschepen be dragen: lengte 260 meter, breedte 34,30 meter, afgeladen diepgang 13 meter, holte 18,30 meter, vermogen 26.500 pk, te leveren door stoomturbines welke zul len worden gebouwd door Werkspoor. De aandrijving geschiedt op een schroef, de snelheid bij volle belading bedraagt 17,5 mijl per uur. Bij K.B. is aan de heer D. Humalda, op zijn verzoek, met ingang van 1 fe bruari 1959 eervol ontslag verleend als burgemeester der gemeente Hemelumer Oldeferd, met dankbetuiging voor de diensten, die door hem als zodanig bewezen werden. Voorts is aan de heer G. Verheul, ook op zijn verzoek, met ingang van 1 februari 1959 eervol ontslag verleend als burgemeester der gemeente Rhoon eveneens met dankbe tuiging voor de bewezen diensten. Ten slotte is de heer C. Purmer ook weer op eigen verzoek, met ingang van 1 ja nuari 1959 eervol ontslag verleend als burgemeester der gemeente Ilpendam en ook de heer Purmer mocht voor zijn diensten dank ontvangen. W ÉÉi De nieuwe veerboot tussen Vlissingen en Breskens, de „Prinses Beatrix" ligt op het ogenblik in een van de dokken van de Kon. Maatschappij „De Schelde" te Vlissingen voor een garantiebeurt in feite een algehele revisie. Vooral de elektrische uitrusting, die de laatste tijd nogal wat zorgen baarde en moeilijk heden veroorzaakte, zal nauwkeurig worden nagelopen, zodat in de toekomst verdere „kinderziekten" naar men hoopt zullen uitblijven. leven te rekken. De ontsnapten uit de Cappuccini-gevangenis waren niet de enige plunderaars. In de avond van Oudejaar kwamen de eerste verslaggevers per schip in Reggio aan. Zij wisten toen nog niet, hoe zij de stad zouden aantref fen. In een artikel, gedateerd 1 januari 1909, schreef de correspondent van de Giornale d'Italia, dat het vanuit zee ge zien aanvankelijk mee leek te vallen, tussen de regens door zagen zij de kust verlicht. Maar het waren slechts, zo bleek, de zoeklichten van de oorlogs schepen, die op het land gericht waren. Zo overweldigend waren de indrukken, dat de correspondent schreef, dat hij die niet kon verwerken. Een zekere apathie en onverschilligheid was het enige red middel van de natuur om niet krank zinnig te worden. Wat de meeste indruk maakte, wa ren de duizenden en duizenden dak- en naamloze kinderen, achter wier ware identiteit men nooit meer gekomen is, omdat veel naspeuring strandde op de totale verwoesting van de burgerlijke stand. De donkere plekken uit deze verschrikkelijke ^pisode, als de aanvan kelijk gebrekkige organisatie, het plun deren en moorden van het schuim der maatschappij, verdwijnen bij de luis terrijke voorbeelden van heldhaftigheid en caritas. Zoals bij onze (relatief klei ne) februari-ramp was de gehele we reld één. Staat en kerk hebben gedaan wat zij konden tot verzachting van het leed. Sint Pius X nam de verzor ging en opvoeding op zich van duizend weesjes. Na zijn dood vond men onder zijn nagelaten papieren een enveloppe met een zeer groot bedrag, als een laatste en postume gift voor „zijn" kin deren. In de nacht van 28 december 1908 verdween voor goed een der fraaiste Italiaanse baroksteden, Messina. Aan vankelijk heeft men de ploeg willen ha len door haar grond en die vai^. Reggio, de andere wachteres aan de zee-engte. Maar de Calabrische kust is toch weer opgebouwd en een ander Messina, dat na 50 jaar nog het patina van de tijd mist. Geleerd door de ramp van 1908 heeft men bp de herbouw voorzieningen getroffen, die een betere bescherming bieden tegen het steeds dreigend gevaar van aardbevingen. Want de grond daar, die beschenen wordt door het licht van twee vulkanen, kent geen blijven de rust. De nieuwjaarsontvangst van de minis ter van buitenlandse zaken en mevrouw Luns is vrijdag 16 januari van 17.30 uur tot 19.30 uur in de ambtswoning, Plein 1813 no. 2, Den Haag. AMSTERDAM, (Kath. School Maat- sch. Werk). Met de aantekening: Alge meen Maatschappelijke Zorg: de dames: L. van Eijsden; H. Hilbers; M. van Nim- wegen; M. Peters; H. Poelmans; M. van Roosmalen; E. Ruygrok; M. Weyers; B. Willekens. Met de aantekening. Kinderbescher ming: de dames: G. Baaiman; I. van Boven; L. Broekhoven; A. Dijkstra; I. Gaymans; M. Rottinghuis en de heer S. Braakhuis. Met de aantekening: Arbeidszaken: G. Doornkate; L. van der Hoff en de dames B. Kaptein; M. Nijsen (cum Ihude); D. ten Rouwelaar. Met de aantekening: Reclassering: J. de Witte. AMSTERDAM: 2 januari Boekhou den M.O. (paed. didact. ged.): A. J. M. op de Laek te Horst en A. L. C M. van Poorten te Breda. Handelswetenschappen M. O. (paed. didakt. ged.): A. Schoorl te IJmuiden 's-Gravenhage 2 janStaatsinrichting M.O. (akteq) mej. P. Kroon, te Weesp. Staathuishoudkunde en statistiek M.O. (akte q) A. Heerding te Amsterdam, F. H- W. Penders te Nijmegen en J. W. L. Stubbe te Rotterdam. Vrjjdag zijn met een K.L.M.-toestel uit Nice de 78 leden van het Wolga-ge- zelschap, een groep Russische volksdan sers en een koor met begeleiders, die een tournee van veertig dagen in Frank rijk achter de rug hadden, op Schiphol aangekomen. Niet minder dan 2600 kg bagage hadden de Russen bij zich, ver pakt in 165 koffers en kisten: kostuums décors, requisieten en muziekinstrumen- Vrijdagavond heeft in de vergadering van 't KOV-verbondsbestuur te Utrecht de voorzitter de heer Derksen er met klem op aangedrongen de behandeling van het wetsontwerp op het voortge zet onderwijs voortgang te doen vinden. Scherpe kritiek ondervond het pas verschenen koninklijk besluit inzake de inrichting van het georganiseerd over leg voor het onderwijs. Betreurd werd dat de vertegenwoordi ging van de bijzondere commissies in de algemene commissie niet op pari taire basis is geschied, maar dat een gedifferentieerde vertegenwoordiging is ingesteld. Het gehele basis-onderwijs en kleuteronderwijs beschikten daardoor in totaal over slechts drie vertegen woordigers tegenover tien vertegen woordigers van het voortgezet onder wijs. Deze verhouding is volkomen scheef want de grootste groep leerkrach ten werkzaam bij vijf takken van on derwijs (kleuteronderwijs, g.l.o., b.l.o., v.g.l.o., u.l.o.) wordt zo in een onaan vaardbare minderheidspositie geplaatst. Ernstige ontstemming heerste voorts over het feit, dat de minister een over schot aan kleuterleidsters aangreep om een alleszins redelijke en dringend noodzakelijke salarisverbetering voor deze groep af te wijzen. „Er zijn niet te veel kleuterleidsters, maar er zijn veel te weinig kleuterscholen. Voorts verwerpen wij elke vaststelling van sa larissen op grond van de wet van vraag en aanbod. Onze arbeid is geen koop waar", aldus de KOV-voorzitter. De minister van sociale zaken en volksgezondheid a.i. prof. dr. L. J. M. Beel heeft medegedeeld voornemens te zpn de zeer spoedige indiening te bevor deren van een ontwerp van wet duur tetoeslag 1959, waarvan de inhoud over eenstemt met die van de wet duurtetoe slag 1958. Hij zegt dit in antwoord op een schriftelijke vraag van het Tweede-Ka merlid Van Thiel (K.V.P.). Met ingang van 5 januari zal de oud- staatssecretaris van buitenlandse „aken. drs. E. H. van der Beugel, tijdelijk wor den verbonden aan het departement van buitenlandse zaken als speciaal adviseur van de minister van buitenlandse zaken. Hij zal worden belast met bijzondere op drachten. ten. De Tupolev-104 van de Russische luchtvaartmaatschappij Aeroflot, die el ke vrijdag op Schiphol komt voor de wekelijkse dienst, zou de grote groep meenemen, maar bij voorbaat stond vast, dat niet alle leden van de ballet groep en het koor de thuisreis naar Moskou zouden kunnen maken, omdat in het tweemotorig straalvliegtuig slechts 58 passagiers een plaats kunnen vin den en ook de bijna drie ton bagage niet in haar geheel kon worden ingela den. Door de sle te weersomstandig heden arriveerde de Tupolev meer dan drie uur over tijcT en op het ogen blik van de landing stond er zo'n ste vige wind en was het beton van de lan dingsbaan zo glad, dat het toestel, waarvan de motoren geen straalom- keerders hebben om te remmen, drie remparachutes moest afwerpen om tij dig tot stilstand te komen op de 2800 m lange baan 19 van Schiphol. De wachttijd op Schiphol werd ge vuld met zang en muziek, die een der leden van het gezelschap op een accor deon in de aankomsthal Europa ten bes te gaf. Uit de aard der zaak trok deze geïmproviseerde uitvoering veel belang, stelling. De artistieke directeur van het Wolga-gezelschap Piotr Miloslavov ver telde, dat het Franse publiek zeer en thousiast was geweest. Men was in Pa rijs geweest, Tours, Toulouse, Nice, Monte Carlo, men had nog gelegenheid gehad om het Louvre te bezoeken en een uitvoering van Romeo en Julia in de Parjjse Opera bij te wonen. Inmiddels had Aeroflot laten medede len, dat de Tupolev niet meer zou ver trekken wegens de slechte weersom standigheden. Zo bleef de grote groep onverwacht een nacht in Amsterdam over. In de Nieuwjaarsnacht is in de pas torie van Maria Tenhemelopneming in de parochie 't Joppe gemeente Gors- sel ingebroken door een tot dusverre onbekend gebleven dader. Een van de paters van 't naburige Lazaristenkloos ter 't Spijk, die de met ziekteverlof af wezige pastoor N. van Dieden verving, en de huishoudster zijn tegen 11 uur naar bed gegaan en hebben van de inbraak niets bemerkt. Deze werd Nieuwjaars morgen door de huishoudster geconsta teerd. Enkele tekenen wijzen erop, dat de dader met de inwendige situatie van de pastorie vertrouwd moet zijn ge weest. Zo is hjj binnengedrongen door het indrukken van een ruit in het eni- Nu de Noorse regering de internatio nale walvisconventie voorwaardelijk heeft opgezegd is de Nederlandse rege ring van mening dat de conventie weinig betekenis meer heeft. Zij heeft het Noorse voorbeeld gevolgd. Deze voor waardelijke opzegging wordt op 30 juni van kracht, tenzij voor die datum over eenstemming wordt bereikt over de zo genaamde quotering der verdeling van het totaal van de vangstlimiet. Alvorens haar besluit onherroepelijk te doen worden zou de Nederlandse regering nl. niet willen nalaten, wat tot oplossing van de hangende problemen zou kunnen bijdragen. Indien een der gelijke oplossing voor 30 juni kan worden bereikt zal de Nederlandse re gering de opzegging ongedaan maken en haar verplichtingen volgens de con ventie naleven. Op verzoek van de betrokken orga nisaties van werkgevers en werknemers heeft de minister van sociale zaken en volksgezondheid a. i. met ingang van de loonweek, waarin 1 januari 1959 valt, de deelneming in het bedrijfspensioen- fond. voor de cartonnage-industrie en de papieren zakkenindustrie verplicht gesteld voor de mannelijke werknemers beneden de jaar. Het aantal werk nemers, dat hieronder valt zal vermoe delijk ongeveer 3000 bedragen. Het totale aantal bedrijfspensioen fondsen, dat op grond van de wet be treffende verplichte deelneming in een bedrijfspensioenfonds is verplicht ge steld, is hiermede gestegen tot 33 fond sen. Onder voorzitterschap van mgr. W. Mutsaerts zijn in het nieuwe hoofd bestuur van de zusters van liefde van Schijndel gekozen zr. M. Borgia Boer kamp, algemene overste, zr. M. Cecile Kievits, vicares, de zrs. M. Veronique van Woerkom, M. Josephia Hauckes en M. Norbertini van Rijssel, assistanten. De oudejaarsconférence van Wim Kan die zo'n overtuigend succes heeft be haald, zal vanavond in het V.A.R.A.- programma worden herhaald. De uit zending duurt van 20.05 tot 21.08. Daar na volgt voorlezing van enkele pers stemmen over het optreden van Wim Kan. Zijn conférence wordt voorafge gaan door de gebruikelijke causerie vande heer Voskuil. De A.V.R.O.-TV biedt om 21.15 een herhaling op t '.erecordin„ van het twee de gedeelte van haar uitzending op 12 april 1958 van Toen Hermans' ,,One Man Show" uit het West-End-Theater in Den Haag. Daarvóór de quiz „Van je fa milie moet je 't hebben" met Mies Bouwman. In het K.R.O.-programma van zondag zal het eerste deel worden uitgezon den van een hoorspel in zeven delen: „Waar is Mr. Milburry?". Dit detective luisterspel werd geschreven door Hans Joachim Hohberg en 'n het Nederlands vertaald dcor Jan Lamers. De klemmen de vraag „Waar is Mr. Milburry" wordt gesteld, omdat deze heer in het bezit is van een automatisch pistool, dat in zijn handen maar al te gemakkelijk af gaat. Luc Lutz speelt de rol van inspec teur Harold W. Griffith, die belast is met de opsporing. Willem Tollenaar re. gisseert Zaterdag 24 januari presenteert de K.R.O. de eerste aflevering van een door Alfred Hitchcock geproduceerde serie televisiefilms. In totaal zullen ge durende 1959 13 afleveringen worden uitgezonden. Zoals de naam van de pro ducer reeds doet vermoeden, betreft het hier z.g. „thrillers", elk een half uur lang, die onder het motto „Alfred Hitchcock presentsop het beeld scherm zullen verschijnen. De serie wordt reeds enkele jaren met enorm succes door televisie-stations in Ame rika, Engeland, Frankrijk, Zweden, Ita lië, Duitsland en België uitgezonden. De films zijn alle onder supervisie van Alfred Hitchcock vervaardigdenkele er van zijn door hemzelf geregisseerd. De plechtige overdracht van de presi dentiële bevoegdheden door President René Coty aan Generaal Charles de Gaulle zal het onderwerp zijn van een extra Eurovisie-uitzending, die de N.T.S. donderdag 8 januari van 11.55 tot 13.- uur uit Parijs overneemt. Des middags van 14.45 tot 15.30 uur volgt een reportage van de rijtour, die de nieuwe Franse President maakt over de Champs Elysées en van diens be zoek aan de Are de Triomphe. Ook de ze reportage wordt door de N.T.S. di rect gerelayeerd. Commentator is Joop Simons. ge van de zes ramen in de pastorie, dat een spanjoletraam is. Uit de toog van de pater, die bereden aan de kapstok hing, heeft de dader de sleutel van het tabernakel ontvreemd. De andere sleu tels had de pater in de zak van zijn colbertjasje op de slaapkamer. Daar is de dief echter niet geweest. Waarschijn lijk heeft de dader, die vermoedelijk met een loper de sacristie is binnengedron gen, gehoopt met de tabernakelsleutel de kluis in de sacristie te kunnen ope nen. In de kerk zelf is hij niet ge weest, althans de deur was in het slot. Wat er is ontvreemd, is overigens van betrekkelijk weinig waarde. De dief heeft de kop van een scheerapparaat meegenomen, maar het apparaat zelf laten liggen. Verder werd de provisie- voorraad geplunderd, sigaren, sigaret ten, wat drank en een snelkoker en andere huishoudelijke artikelen meege nomen Om de buit te vervoeren heeft de dief maar enkele actetassen meege nomen. Verder nam hij uit een laatje van het bureau ongeveer 8 aan geld mee alsmede een huishoudbeurs met on geveer 25 inhoud. Geld schijnt overivens het hoofddoel van de inbraak te zijn geweest, althans te oordelen naar de enorme ravage, die de dief heeft aangericht. Zowel in de sa cristie als in de kamer van de pastoor is alles ondersteboven gehaald. Hoewel het onderzoek wordt bemoeilijkt door het ontbreken van vingerafdrukken, koestert de politie een bepaalde ver denking. De dief heeft een tang achter gelaten. Naar aanleiding van de gasvergifti ging in Leeuwarden, waarvan een be jaarde man op Nieuwjaarsnacht het slachtoffer is geworden, vernemen wij nader, dat momenteel een ploeg ar beiders van de emeente-energiebedrij- ven in de Javastraat en naaste omge ving te Leeuwarden bezig was met het controleren van de leidingen en het vervangen van gasmeters. Deze werk zaamheden vormen een voorbereidende maatregel tot overschakeling op het gebruik van puur aardgas. Naar de directeur van het G.E.B., ir. C. B. van Ardenne, heeft meegedeeld, is tijdens deze werkzaamheden in de toevoerbuis van de nieter, die zich in de woonkamer van het slachtoffer be vindt, een lek ontstaan, dat 300 tot 350 liter gas per uur liet ontsnappen. Overigens is de juiste toedracht nog steeds niet geheel zeker. De betref fende muntgasmeter wordt aan een zeer nauwgezette controle onderworpen, terwijl tevens de justitie een onderzoek instelt. De heer Van Ardenne noemde deze affaire zeer betreurenswaardig. Op de vraag of hier wellicht nonchalance van het dienstdoend personeel in het spel kon zijn, merkte hij op: „Alleen al uit het feit dat deze mensen opdracht voor dit werk kregen, blijkt- dat ze ons vertrouwen hadden. Een vertrouwen dat thans lelijk is beschaamd." De laatste tijd komen te Rotterdam nogal eens diefstallen voor uit etalages v„n juwelierswinkels, nadat de dieven d ruiten met behulp van een steen of iets dergelijks hebben gekraakt. De Rot terdamse politie gaat nu extra maat regelen treffen om te trachten er een eind aan te maken. Vooreerst zal de geüniformeerde politie gedurende de avond- en nachtelijke uren een bijzondere ewaking instellen. Bo vendien zal de recherche op onopvallende wijze een oogje in het zeil gaan houden. Verder roept de politie de medewerking van het publiek in, indien personen wor den gezien, die, zich op verdachte wijze in de buurt van juwelierswinkels op houden. Wordt er alarm geslagen, dan zal de politie binnen enkele minuten ter plaatse zijn, maar bovendien zal de be treffende buurt door politieauto's wor den afgezet. Omwonenden worden ook verzocht de politie in de gelegenheid te stellen van hun huis uit de juweliers zaken te observeren. Verder zal met de daarvoor in aan merking komende juweliers contact worden opgenomen om te komen tot het plaatsen van een fotoapparatuur in de etalage welke, uiteraard van de straat af onzichtbaar zal zijn Zo kan langs mechanische weg een foto worden ge maakt, wanneer een onbekende de ruit vernield. Tenslotte wordt op aanhouding van de dader door politiepersoneel een extra beloning in het vooruitzicht gesteld. De twijfels en de moeilijkheden van het Westen zijn dermate talrijk, dat het voor de hand ligt dat de tekenen van iets dat op een aardbeving in het Russische systeem gelijkt niet worden opgemerkt. Toch zijn de volgende gebeurtenissen het meer dan waard te worden over wogen: Een bijeenkomst van het centrale comité van de Russische commu nistische partij, die om verscheidene redenen zeer verschilde van een dergelijke vergadering in het ver leden en waarop de arme oude Boel- ganin zich ervan beschuldigde het moeras van de anti-partij-groep te zijn ingetrokken. De ongemeen heftige aanvallen tijdens deze bijeenkomst op de andere leden van de anti-partij-groep, en speciaal op Khroesjtsjevs voormalige rivaal, Georgi Malenkov. Deze aan vallen, die zowel door Boelganin als door Khroesjtsjev werden gelan ceerd, schijnen een openbaar proces in het vooruitzicht te stellen. Of misschien effenen zij alleen de weg voor een simpele bekendmaking dat de verraders hun verdiende loon hebben gekregen. Het onverwachte ontslag van de grimmige chef van de Russische ge heime politie, generaal Serov, de laatste Russische autoriteit met werkelijke macht dat antedateert op de consolidatie van Khroesjtsjevs macht. Een nog niet eerder zo lang voort gezette bijeenkomst van het centrale comité van de Chinese communis tische partij in Hankow. De onvoor stelbaar meedogenloze nieuwe Chi nese „landbouw-hervorming", het stichten van „communes" ten platte- lande was het voornaamste punt van gesprek. Het daaropvolgende zich terug trekken van Mao Tse Toeng van alle officiële openbare functies, hetgeen de baas van de Chinese communisten in de gelegenheid stelt zijn vervanger van „fouten" te beschuldigen, indien er iets met de „landbouw-hervor ming" mis zou gaan. Westelijke waarnemers zijn over het algemeen geneigd aan te nemen dat al deze feiten, die bijna tegelijkertijd voor vielen, erop duiden dat er een aard beving hier of daar in het commu nistische deel van de wereld heeft plaatsgehad of op zijn minst is voor zien. Er is geen andere meer voor de hand liggende verklaring te vin den voor Khroesjtsjevs haast zijn machtspositie te consolideren. In dit verband kan ook de onverwachte stap van de Russische premier om de Berlijnse kwestie aan de orde te stellen worden begrepen. Hier door bracht hij het Westen in vertwij feling en verstevigde hij tevens zijn eigen positie in de Sovjet-Unie. Maar waarom is Khroesjtsjev zo gehaast, terwijl er voor het moment toch geen ernstige moeilijkheden in Rusland worden verwacht? Het ant woord van de weinige waarnemers die betrekkingen onderhouden met Chinese kringen is dat 't epicentrum van de aardschok in China ligt. Deze mensen zijn geneigd te geloven dat het debat over de plattelands-com munes een crisis heeft verwekt, die slechts dan is opgelost nadat geheel China in rivieren van bloed heeft gebaad. Er is inderdaad weinig twijfel aan dat de Chinezen thans het stadium hebben bereikt waarop Stalin tijdens het eerste Russische vijf-jaren-plan de landbouw collectiviseerde. Met andere woorden de Chinese commu nisten zijn niet in staat hun program ma van geforceerde industrialisatie nog langer te bekostigen zonder een sterke daling van de levensstan daard. Daarom moeten ze het platte land, waar het grootste deel van China's nationale inkomen vandaan komt, met krachtige hand gaan aan pakken. Het karakter van de plattelands communes brengt nog meer aan het licht. Het belangrijkste van deze communes is wel dat ze alle boeren van China op welhaast militaire wijze mobiliseren. Zonder twijfel zijn er te Weinig boeren teneinde de agrarische opbrengst op het huidige peil te handhaven. Dit is werkelijk de enig mogelijke reden waarom de Chinezen het nodig hebben gevon den nog verder te gaan dan Stalin. Indien er zulk een groot tekort aan mankrachten bestaat voor het bebouwen van de akkers kan dit omgekeerd alleen maar betekenen dat de Chinese communisten trach ten hun industrialisatie-plan ten uit voer te leggen, en wel door middel van de historische Chinese methode, de gigantische arbeidsploegen. Het is niets nieuws in China dat de heer sers gebruik maken van het middel van de verplichte arbeid aan projec ten-van de staat. Tijdens de tweede wereldoorlog legde bijvoorbeeld een ploeg van 600.000 Chinese mannen en vrouwen vliegvelden voor de B-29's aan. Toch is er een moeilijkheid. De werkers in zulk een ploeg van gigan tische afmetingen moeten ook wor den gevoed. Dit kan niet altijd en daardoor heeft het gebruik maken van zulke enorme aantallen Chinese mannen en vrouwen vaak tot gevolg dat er duizenden sterven. Gegeven de lage Chinese levensstandaard moet een welbewuste verlaging van de levensstandaard, teneinde de in dustrialisatie te financieren, ook noodwendig uitlopen op massa moord. In een periode van de Rus sische geschiedenis, die te vergelij ken is met de tijd die thans China doormaakt, dreef Josef Stalin op een soortgelijke wijze bijna vijftien mil joen Russen de doid in. Dit was zijn offer op het altaar van de almacht van de staat. Voor een zelfde doel, maar onder veel moeilijker omstan digheden, zijn de Chinese heersers bereid niet miljoenen maar tiental len miljoenen mensen zich te laten doodwerken. Het schijnt dat deze afgrijselijke toestanden momenteel worden voor bereid. In het verleden van China is er geen Chinese regering, hoe machtig, hoe totalitair ook geweest, die iets dergelijks heeft overleefd. Indien het hierboven beschrevene werkelijkheid wordt, zal de aard schok derhalve bijzonder groot zijn, ook in zijn gevolgen. Misschien is deze analyse van de huidige toestand in China te pessi mistisch. Er is thans minder bekend van wat er in China gebeurt dan hetgeen men in de jaren dertig wist over de gebeurtenissen in de Sovjet- Unie. In ieder geval berust deze analyse op bekende feiten inzake de toestand in China. Zij plaatst zeer logisch het centrum van de woelin gen, die momenteel de communis tische landen beroeren, in dit grote Aziatische land. Het is ook de enig aannemelijke uitleg tot nu toe van een groot mysterie dat ieder den kend mens wel bijzonder intrigeert. (Copyright Herald Tribune).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1959 | | pagina 6