Rome's bisschop bezoekt gevangenis
Vroeger was de bisschop
bij profaan rechts
bestel betrokken
Zonderlinge verordeningen
I
100
H
miljoen dwangarbeiders
3
r
n
WASMACHINES
NEDERLANDS DALLET
f
GLASPLATEN
Voor slachtoffers
bombardement
Hinde te gast
In 1958 weer hoge produktie bij het
levensverzekeringbedrijf
i PAUZE-CONCERTj
Recessie werkte in
2e kwartaal '58 door
Cadeaustelsel
Geen aanleiding tot
maatregelen
Organist: PIET KEE Toegang vrij
LIKDOORNS
DINSDAG 6 JANUARI 1959
PAGINA 6
door-
^mr. B. HL D.
HERMESDORF
*r.
Spel
Afdelingschef veroordeeld
wegens oplichting
Katholieke Illustratie
door
JOSEPH ALSOP
De politieke Europese
gemeenschap
W. H. Brouwer
H. D. G. A. Imminh
H. W, DAMES
1. „Concerto Barocco"
2. „De disgenoten"
3. „Annabel Lee"
4. „Les Caprices du Cupidon"
in het Gemeentelijk Concertgebouw
iR/rTHIVRirA heemstede
ItJLAaM 2**1 W A TELEF. 34345
„VOOR EEN BETERE WERELD"
VOOR BEDDENREPARATIE
HAARLEMS' MATRASSENHUIS
WOENSDAG
GEHAKTDAG
UESyECIAUSÏ
Kruisstraat 20
verwijderd met
WONDEROLIE
H. J. v. d. MEER
Schagchelstraat 7
publiek verkopen
Betrekkingen
gevraagd
Beirekkingen
aangeboden
Te huur gevraagd
iimmmiiiiiiiiiiiimimiiiimiiiiiiiiiiiiiii
Woningruil
Pensions
Te koop gevraagd
Auio's, Moforen,
Bromfietsen e.d.
Tweedy Kerstdag bezocht de Paus
een strafgevangenis in Rome, de
„Regina Coeli" aan de Tiber, niet j
ver van Vatikaanstad. Het bezoek heeft
nogal enig opzien gebaard, vooral on- i
der de Romeinen. Het lijkt zo op het
eerste gezicht een novum, in elk geval
iets heel ongewoons. Volgens de pers
legde Pius IX in 1846 een soortgelijk be
zoek af en sedertdien bleef het achter
wege. Paus Joannes XXIII begaf zich
als bisschop van Rome naar de ge
vangenis. Hij beschouwde deze ongebrui
kelijke gang als een onderdeel van zijn
pastorale plichten.
Bestaan er nu ook een voor de hand
liggende vraag oudere precedenten
dan het bezoek van nu en dat van 1846?
Gevangenisbezoek zou kunnen neerko
men op een betrekken van de bisschop
bij het wereldlijk rechtsleven. We stel
len de vraag meteen iets ruimer: be
schikken we over stellige gegevens
waaruit blijkt dat men bisschoppen al
eeuwen geleden een plaats toedacht in
het profane rechtsbestel? Deze gege
vens zjjn er ongetwijfeld.
Ter voorkoming van misverstand ver
dient het al aanstonds de aandacht, dat
de Heilige Vader zijn bezoek aan de
„Regina Coeli" vermoedelijk geldt
hetzelfde voor het bezoek van 1846
geheel vrijwillig bracht, zonder eniger
lei opdracht van de kant van het we
reldlijk gezag. De Italiaanse regering,
aldus weer de pers, moet zelfs min of
meer verrast geweest zijn door dit be
zoek. Hier ligt tegelijk een fundamen
teel verschil met het verre verleden:
ten tijde van de Romeinse keizers legde
de hoogste wereldlijke gezagsdrager de
plaatselijke bisschoppen telkens soms
in vriendelijke termen, soms ook onder
strafbedreiging een taak op in het
profane rechtsleven.
De Codex van keizer Justinianus
565 n. Chr.), de kodifikatie van de
keizerlijke verordeningen (constitutio-
nes), bevat als vierde titel van het eer
ste boek een voor ons doel even ver
helderende als merkwaardige opsom
ming van allerlei bemoeienissen van
bisschoppen met het wereldlijke rechts
leven. De titel draagt het opschrift „de
episcopali audientia et diversis capitu-
lis, quae ad ius curamque et reveren-
tiam pontificalem pertinent". Met het
hedendaagse audiëntie-begrip heeft de
titelinhoud weinig zoal iets te maken.
De audiëntia van de Codex is een door
keizer Constantijn ingevoerde, door la
tere keizers weer beperkte en gewijzig
de bevoegdheid van de bisschoppen in
profane geschillen tussen leken op ver
zoek van de laatsten uitspraak te doen,
en de wereldlijke rechter met de tenuit
voerlegging van het bisschoppelijk von
nis te belasten. Blijkens het opschrift be
vat de titel verder regelingen met be
trekking tot de rechten (ius) en de plich
ten (cura) der episcopi alsmede voor
schriften ten aanzien van de hun ver
schuldigde gehoorzaamheid (reveren
tial.
Bisschop als arbiter
Een verordening van 398 n. Chr. be
paalde al dat partijen eigener beweging
een geschil aan het oordeel van de bis
schop konden onderwerpen, maar dan
moest het een geschil in burgerlijke
zaken (in civili negotio) betreffen. De
bisschop (antistes), als scheidsman (ar
biter) optredend, had nochtans voor zich
zelf uit te maken, of hjj het wijzen van
een vonnis op zich wilde nemen
(C.l.4.7). Alles berustte bijgevolg op
vrijwilligheid, zowel van de kans der
partijen als van de zijde van de bis
schop. Een keizerlijke verordening van
408 n. Chr. gelastte de wereldlijke rech
ter het eenmaal gewezen bisschoppelijk
vonnis ten uitvoer te leggen (C.l.4.8).
Prostitutie en toneel
In een geheel andere sector van het
rechtsleven ligt de bisschoppelijke tus
senkomst in een constitutio van 428 n.
Chr. Ze bepaalt dat dochters of sla
vinnen door haar vaders of meesters
tot een zondig leven gedwongen, zich
tot de bisschop kunnen wenden ten
einde door diens uitspraak uit alle el
lende bevrijd te worden (C. 1.4.12).
Verder heeft de bisschop er voor te
zorgen, dat niemand een vrouw, sla
vin of vrije, tegen haar wil noodzaakt
toe te treden tot een toneelspelers
groep of koor of deel te nemen aan
andere openbare voorstellingen op het
toneel (C. 1.4.14.1). Keizer Justinianüs
regelde deze materie andermaal in
een verordening van 534 n. Chr.
(C.l.4.33). Behalve gedwongen op
treden van vrouwen op het toneel
achtte hij het evenzeer strafbaar een
vrouw te beletten zich van het toneel
terug te trekken Justinianus bepaal
de dat zowel de stadhouder in de pro
vincie als de plaatselijke bisschop een
en ander dienden te verhinderen. De
bisschop moest in samenwerking met
de stadhouder overtreders op het mat
je roepen. Hij mocht het vermogen
van de delinkwenten verbeurd verkla
ren en de daders uit de stad (polis)
verwijderen, dus verbannen.
Had iemand eens anders zaak onder
zich of een zaak waarop een schuld
eiser verhaal zocht en was de bezitter
afwezig, dan kon de eigenaar of de
schuldeiser zich tot de stadhouder
(praeses) wenden of bij hem een ver
zoekschrift (libellus) indienen, teneinde
verlies van rechten, bijv. door verja
ring, te voorkomen. Kreeg de belang
hebbende hiertoe bij de praeses geen
kans, omdat deze bijv. niet aanwezig
was, dan verzocht hij de tussenkomst
van de bisschop ter plaatse, overigens
met hetzelfde gevolg: behoud van eigen
rechten (C.1.4.31). Zo staat het in een
constitutio van Justinianus. In bepaalde
gevallen kon een erfpachter de canon,
verschuldigd terzake van erfpacht, bij
de bisschop deponeren indien de eige
naar van het erfpachtsgoed weigerde de
canon in ontvangst te nemen (C.l.4.32).
Bisschoppen ontmoet men in het Ro
meinse recht waar men dit het minst
verwacht.
en „tofo
In Neurenberg is dezer dagen een een
voudig monument onthuld op de dag
de keizer de bisschop met toe
zicht op het dobbelspel belastte zal men
al evenmin verwachten. Toch was dit
zo (C. 1.4.25). Het behoorde tot de taak
van de bisschop de spelhartstocht bin
nen paal en perk te houden. Met hulp
vaa de magistraat moest hij de spelers
althans tot gematigdheid zien te bewe
gen. Er waren in dit opzicht hoog
waardigheden, die persoonlijk niet ge
heel vrijuit gingen. Een zeer uitvoerige
verordening verliet in 534 n. Chr. de
keizerlijke kanselarij te Constantinopel
(C. 1.4.34). Hierin wijst Justinianus op
het grote belang van vrome priesters
voor de staatsgemeenschap. Het is de
keizer nochtans ter ore gekomen, dat
niet alleen diakens en priesters, maar
zelfs bisschoppen onder elkaar de dob
belstenen hanteren en aldus deelnemen
aan een spel dat de keizer al herhaal
delijk heeft verboden. In plaats van
overtredingen bij overheidsinstanties be
kend te maken, mengen andere clerici,
van hoog tot laag, zich onder de
spelers, ze zijn althans toeschouwers bij
het verboden spel en mitsdien getuigen
van de meest godslasterlijke gesprek
ken. Nog weer anderen nemen openlijk
deel aan de paardenwedrennen. Ze
schrikken persoonlijk niet terug van de
voorloper van de „toto" en anders heb
ben ze voor dat doel wel hun stroman
netje. De keizer vaardigt deze verbods
bepalingen waarlijk niet voor het eerst
uit. Hij ziet zich genoodzaakt oudere
oudere voorschriften in 534 te herhalen.
Heel mild bepaalt hij dat men overtre
dingen in het verleden niet nader zal
onderzoeken, maar des te strenger
dient men op te treden in de toekomst.
Een bisschop-overtreder hangt degradatie
tot kurie-ambtenaar in de provincie,
een weinig begeerd ambt, boven het
hoofd. Zware straffen bedreigen degene,
die clerici ten onrechte van overtreding
der spel-bepalingen beschuldigt.
We deden slechts hier en daar een
greep in de titel „de episcopali
audientia". De taak, waarmede kei
zers de bisschoppen belastten, kon
inderdaad ongewoon, om niet te zeg
gen zonderling zijn. We noemen: het
toezicht op de juiste verdeling van het
beschikbare water (C. 1.4.26.5), het
toezicht ook op het niet overschrij
den der vastgestelde gerechtskosten
(C.l.4.26.7), het beoordelen onder be
paalde omstandigheden van de ge
goedheid van borgen (C.l.4.26.6). We
belanden nu bij de bisschoppelijke be
moeienissen met het gevangeniswe
zen.
Gevangenen
Het oprichten van partikuliere ge
vangenissen in steden of andere plaat
sen verbood een verordening van 529 n.
Chr. zonder meer. Nu behoorde het tot
de zorg van de bisschop ter plaatse,
dat gevangenen in dergelijke huizen
vastgehouden onmiddellijk werden vrij
gelaten (C.1.4.23). In 409 n. Chr. werd
in Ravenna, de keizerlijke residentie,
een merkwaardige verordening uitge
vaardigd. Ze verplichtte de rechters
de gevangenen elke zondag voor zich
te laten verschijnen. Ze moesten de de
linkwenten persoonlijk zien en ondervra
gen, teneinde er zich van te vergewis
sen of de menselijke waardigheid (hu-
manitas) tengevolge van korruptie on
der de bewakers niet in het gedrang
kwam. Bleek uit het verhoor, dat de
leeftocht ontoereikend was, dan moes
ten de rechters zorgen voor de nodige
aanvulling. Ook moesten ze er achter
zien te komen of de gevangenen, ove
rigens onder behoorlijke bewaking, op
gezette tijden een bad konden nemen.
Niet-nakoming van deze rechterlijke
verplichtingen leidde tot zware straffen
in geld De verordening besluit dan met
de gedachte, dat het de bisschop zeker
De Rotterdamse rechtbank heeft een
28-jarige voormalige afdelingschef bij
een machinefabriek en reparatiebedrijf
veroordeeld tot een jaar en drie maan
den gevangenisstraf met aftrek.
De man kocht voor de firma
scheepsschroeven in en nam dan wel
dat voor veertien jaar tijdens een mas-| eens voor een tweedehandsexemplaar
saai bombardement 6621 mensen de 0p een vervalste kwitantie het bedrag
dood vonden. Het monument is opge- voor de aanschaf van een nieuwe op.
richt boven de plaats, waar deze duizen- Hetzelfde deed hij met partijen
den slachtoffers begraven liggen; het schroot. Tot in totaal 26.000 „ver
is voor een deel opgetrokken van stenen diende" hij daarmee.
die afkomstig zijn van de door de nazi's I De eis was een jaar en zes maan-
in 1938 verwoeste synagoge, den met aftrek.
niet ontsiert indien hij de rechters in
dit opzicht op hun plichten wijst (C.1.4.
9).
Tenslotte is er nog een verordening
van 529 n. Chr., ook weer van keizer
Justinianus. Ze herinnert aan het be
zoek van paus Joannes XXIII aan de
„Regina Coeli", als bisschop van Ro
me. Blijkens de inleiding der verorde
ning mocht niemand gevangen worden
gezet zonder bevel van de plaatselijke
overheid. Eenmaal per week moest de
bisschop ter plaatse de situatie der ge
vangenen onderzoeken, hetgeen dus op
een wekelijks bezoek uitliep. Hij diende
zich op de hoogte te stellen van de re
den van hun gevangenzetting. Verder
had de bisschop tot taak na te gaan,
of men ook wel alle keizerlijke voor
schriften met betrekking tot het gevan
geniswezen naleefde. Bleek dit niet het
geval te zijn, dan moest hij de keizer
verwittigen, die de nalatigen zonder me
dedogen zou straffen (C.1.4.22).
Ja, er zijn wel precedenten van het
bisschoppelijk bezoek op tweede Kerst
dag, al liggen ze over het algemeen
buiten het vlak der vrijwilligheid. Juist
het „motu proprio" van de Heilige
Vader bij het bezoek der gevangenen
grijpt de Romeinen en vele anderen die
per dan, welk bezoek op grond van
keizerlijke verordeningen uit het verlé
den ook. We begrijpen dat het pauselijk
bezoek, werk van barmhartigheid, in al
zijn menselijkheid treffend geweest moet
zijn voor wie er in de „Regina Coeli"
getuigen van mochten zijn.
Dr eigenaar van e#n chalet in het West-
duitse Fichtelgebergte vond enige jaren
geleden een verwaarloosde hinde. Hij
nam het dier mee naar huis, waar het
spoedig genas en de blijvende logé n
zijn redder werd. De vriendschap legde
de bergbewoner geen windeieren, want
vele toeristen komen nu naar het chalet
om de hinde te zien.
Wanneer op basis van de cijfers over
de eerste tien maanden van 1958 een
schatting wordt gemaakt van de pro-
duktie-resultaten, die het levensverze
keringbedrijf in het afgelopen jaar zal
hebben behaald en daarbij in aanmer
king wordt genomen, dat vooral in de
laatste fase van het jaar de toevoer
aan nieuwe verzekeringen bijzonder
groot pleegt te zijn, kan volgens de
Voorlichtingscommissie uit het Levens
verzekeringbedrijf worden aangenomen,
dat 1958 voor het levensverzekeringbe
drijf opnieuw een periode van hoge
produktie is geweest.
Het C.B.S. heeft berekend, dat in het
tijdvak van 1 januari tot en met 31
oktober 1958 door de binnen- en bui
tenlandse maatschappijen alleen hier
te lande voor een bedrag van 3.175
miljoen aan nieuwe verzekeringen is
afgesloten. Ten opzichte van dezelfde
periode in 1957 betekent dit een voor
uitgang van 65 miljoen.
De recessie, die tegen het einde van
1957 inzette, had aanvankelijk weinig
of geen invloed op de resultaten, die
het levensverzekeringbedrijf wist te
boeken. Het jaar 1958 had een uitste
kende start. Na afloop van het eerste
kwartaal lag de produktie met 931,4
miljoen 39 miljoen hoger dan na de
eerste drie maanden van 1957. De con
junctuurachteruitgang werkte in het
tweede kwartaal echter ook in het le
vensverzekeringbedrijf door, zodat de
resultaten in die periode ver achter
bleven bij die van het voorgaande
jaar. Bij het opmaken van de stand
per 30 juni 1958 moest dan ook wor
den geconstateerd, dat de bruto-voor-
uitgang op dat ogenblik op een lager
peil stond dan medio 1957. Ten nadele
van 1958 bleek het verschil in produk-
tie-niveau 14,2 miljoen te zijn.
Na het verstrijken van het eerste
halfjaar had de verbetering van de
economische situatie tot resultaat dat
ook de produktiecijfers bij het levens
verzekeringbedrijf weer een stijgend
verloop gingen vertonen en dat na tien
maanden het produktiepeil hoger was
dan in de overeenkomstige periode in
het voorgaande jaar, zij het dat de
marge minder spectaculair bleek te zijn
dan de laatste jaren bij vergelijking
met vofige jaren het geval was.
Oostenrijk Vijf Oostenrijkse skiërs,
die sedert een. tiental dagen in het
Totesgebirge werden vermist, zijn gis
teren levend teruggevonden. Zij hadden
een andere beklimming dan de oor
spronkelijk bedoelde uitgevoerd. (AFP)
Er is geen voldoende aanleiding tot
het adviseren van verdergaande wette
lijke of andere publiekrechtelijke maat
regelen met betrekking tot het geven
van geschenken, al dan niet tegen bij
betaling, die worden gebonden aan de
voorwaarde dat andere goederen zijn ge
kocht. Aldus luidt de conclusie van de
commissie hoofdbedrijfschap detail
handel, wier advies terzake is gevraagd.
De commissie acht het echter ge
wenst dat in onderling overleg langs
privaatrechtelijke weg een voor betrok
kenen bevredigende regeling ten aan
zien van een en ander wordt getroffen.
In haar advies, getiteld „rapport in
zake verdergaande beperking van het
cadeaustelsel", geeft de commissie eerst
een algemene analyse van de plaats
van het cadeaustelsel in het complex
van verkoopbevorderende middelen en
vervolgens wijdt zij een beschouwing
aan de feitelijke toepassing van dit stel
sel. De feitelijke betekenis van de vor
men van toepassing van het cadeaustel
sel worden, naar het oordeel der com
missie, mede in belangrijke mate be
paald door de bestaande institutionele
en maatschappelijke verhoudingen. De
vrijheid van de ondernemers ten aanzien
van het geven van geschenken is door
de wet beperking cadeaustelsel inge
perkt, hetgeen uiteraard de omvang,
e.g. de wijze van toepassing van dit
middel ter bevordering van de afzet
heeft beïnvloed.
De duizenden vluchtelingen, die uit
Oost-Duitsland naar West-Berlijn ko
men, moeten eerst verschijnen voor
een speciale dienst, die hun geval on
derzoekt om te beslissen of ze per vlieg
tuig kunnen worden doorgezonden naar
het westen. Bij die verhoren doen zich
tragische dingen voor. J. W. Hofwijk,
die een hele ochtend bij die ondervra
gingen aanwezig is geweest, vertelt er
over in dit eerste nummer van de nieu
we jaargang. Een reportage door R.
Kalkhoven handelt over de internatio
naal bekende poppenfilmindustrie van
Joop Geesink te Amsterdam, waarvan
de produkten hun weg vinden nage
noeg over de hele wereld. Verder is er
een interview met de bekende toon
kunstenaar Jan Mul, veelzijdig compo
nist, die ook de muziek heeft geschre
ven bij een twaalftal films, o.a. bij
„Fanfare"; een muziek die aan de be
zoekers van deze film een grote ver
rassing bezorgt. Jürgen Thorwalds se
rie „De geschiedenis van de recher
che" wordt vervolgd, ditmaal met het
relaas van een treinoverval uit de vo
rige eeuw in de Verenigde Staten. Vier
pagina's mooie foto's zijn gewijd aan
de plechtigheden in verband met de be
noeming van de nieuwe kardinalen.
Eric van der Steen schrijft over een
amusant boek van een Engels chauf
feur, waarin deze zijn ervaringen ver
telt als bestuurder van een van die gro
te Engelse bussen met bovenverdieping.
Verder nog enige reportages, waaron
der van een katholieke kerk, ten behoe
ve van de automobilisten gebouwd aan
de autobaan Frankfort-München. Een
medewerker vertelt over geslaagde po
gingen in Amerika en Rusland, om de
zonnewarmte als bron van energie te
benutten. Jan Cottaar is niet bijster te
spreken over de „zeer matige" start
van onze biljarters,
wit.
et is gemakkelijk te begrijpen De achtergronden van dit pro
waarom de Chinese commu- bleem zijn meer gecompliceerd. In
nistische leiders het noodzake- het kort komt het hier op neer. De
lijk hebben gevonden Stalin te imi- Chinese leiders hebben zich gedwon-
teren, toen zij ten plattelande de gen gezien hun afschuwelijke „land-
zgn. communes in het leven riepen, bouw-hervorming" ten uitvoer te leg-
Maar waarom hebben zij verkozen gen om dezelfde redenen als waar
deze methode nog drastischer door om Stalin het heeft moeten doen.
te voeren dan de grimmige Russi- Zij moeten hun enorm industrialisa-
sche leider het reeds deed? De col- tie-programma kunnen financieren,
lectivisatie van de Russische land- Vandaar dat zij de landbouw hebben
bouw was meer dan verschrikkelijk, genationaliseerd teneinde een groter
Waarom hebben de Chinezen een on- deel van de opbrengsten in handen
eindig meer verschrikkelijk en on- te krijger, en de levensstandaard te
eindig meer ingrijpend systeem ge- kunnen verlagen. Op deze wijze ver
kozen? krijgen zij meer fondsen voor kapi-
Het antwoord hierop is zeer waar- tale investeringen. In elk opzicht
schjjnlijk te vinden in de bijna on- was Stalins taak in de periode van
geloofwaardige statistieken over de het eerste vijfjaren-plan eenvoudiger
huidige arbeidsploegen in communis- dan Mao's taak vandaag. China is
tisch China, die Westelijke experts er thans slechter aan toe dan Rus
hebben opgesteld. De Chinese auto- land in de dagen van het eerste vijf-
riteiten hebben bevestigd dat ruim jaren-plan, met een lagere levens
honderd miljoen mensen in het ver- standaard, een kleinere voorraad
band van gigantische arbeidsploegen van nog niet aangesproken reserves,
voor de staat werken. Dit aantal is enz., enz. Maar China heeft de tra
meer dan de helft van de bevolking ditie van de arbeidsploegen. Wonde-
van de Verenigde Staten en bijna de ren van arbeid kunnen worden ge-
helft van de bevolking van de Sov- daan door de Chinese boeren die de
jet-Unie.
gedwongen arbeid in het verband
van een arbeidsploeg gewend zijn.
Oude werkgewoonten, bij duizen
den Chinezen in het bloed gebakken,
maken deze wijze van werken merk
waardig efficiënt in China, terwijl de
gedwongen arbeid in de Sovjet-Unie
zeer inefficiënt was. Maar als het
systeem van de communes noodza
kelijk was omdat 100.000.000 mensen
reeds in arbeidsploegen zwoegden,
dan is China's enige grote voordeel
reeds verbruikt voordat Mao Tse
Tung dezelfde harde keus maakte
als Stalin indertijd. Er is derhalve
geen groot voorstellingsvermogen
Het is uiteraard duidelijk dat de
gedwongen arbeid in de Chinese ar
beidsploeg van een andere soort is
dan die in de Russische. Misdadi
gers en politieke dissidenten worden
meegeteld, maar in China zijn ove
rigens alle burgers die niet tot de
bevoorrechte klasse horen bestemd
voor de gedwongen arbeid. Dat is
altijd al zo geweest. Feitelijk is de
Chinese beschaving voor een groot voor nodig "om in te zien tot welk
deel tot stand gebracht dank zij de eert grote foltering het Chinese volk
methode van de arbeidsploegen. Het- thans is veroordeeld,
geen de Chinese communisten thans
doen is zo ongelooflijk en zonder Volgens dezelfde Westelijke ex-
precedent, omdat het gigantische af- P®r!;s dm ik m het begin van dit ar-
metingen krijgt. tikel noemde wsren vele Chinese
Zelfs in China kan mer. niet een boeren in beroering gekomen tegen
voor zware arbeid geschikte persoon de harde maatregelen van het com-
op de zes mensen beschikbaar stel- mumstische regiem, toen de Chinese
len voor speciale, door de staat op leiders onlangs de bevolking een
touw gezette projecten, en toch nog weinig tegemoet kwamen. Maar in
genoeg arbeiders over houden een land dat reeds dicht leeft op het
voor het bewerken van de akkers, randje van de volkomen uithonge-
De meest meedogenloze en wrede ring betekent een vermindering van
militaire mobilisatie van boeren en de arbeidsnormen geen wijziging
boerinnen was noodzakelijk, omdat 7al) de effecten van eer sterke ver-
dit de enige manier was om de agra- 'aSin£ van de levensstandaard om
rische opbrengst op peil te houden de grote industriële uitgaven te fi-
met de handen die nog beschikbaar nancieren. Momenteel is het gevan-
waren. Het systeem van de platte- £en China „ziek en onvriendelijk, vol
lands-communes was het resultaat. morrende arbeiders, als een
volk in dode steden, als een natie
De verklaring van het verschijn- rïafi1 'her'*™ Hfe
sel van dl commune dat on- memand. die het karakter en de ge-
verklaarbaar scheen heeft noe schiedenis van het Chinese volk
nHere hetetenfs Wet scUH^ kent de mogelijkheid ontkennen van
zeer ernstige binnenlandse oi
alhoewel ook niemand kan
een andere betekenis. Het schijnt u;„„„„ionjeo „-illrfo.
dat de kans op ernstige interne kanearan
moeilijkheden in communistisch Chi- dere® dL °e zunen komen
na aanzienlijk groter is dan de deren dat ze zullen komen,
meeste mensen hebben veronder
steld. (Copyright Herald Tribune).
De Franse liedjeszanger en -schrij
ver Jean-Baptiste Rieux is zaterdag te
Parijs op 75-jarige leeftijd gestorven.
Prins Bemhard is voornemens de
conferentie voor politieke Europese ge
meenschap, welke op 9, 10 en 11 januari
te Wiesbaden wordt gehouden, gedu
rende één dag te bezoeken. Welke dag
dit zal zijn staat nog niet vast.
VEILING POELDIJK, 5 jan. Sla A f 22.00—
26.00, A 2 f 15.50—18.50, B f 16.00—19.50, B2
f 11.50—16.50, C f 4.25—6.50, C2 f 4.00—
4.25, per 100 stuks. Alicante f 2.002.10,
Andijvie 9096 cent, idem kwal. 2 8093
cent, idem afw. 6574 cent, Stoofsla 29—
33 cent, Spinazie 6975 cent, Prei A 2933
cent, B 2 1424 cent. Boerenkool 1924 cent,
Spruiten A 2 4657 cent, Rode kool 1214
cent, Savoye kool 13 cent, Schorseneren A
57 cent, B 38 cent, C 7.5 cent, alles per kg.
Selderie f 4.509.50, Peterselie f 4.7516.00
per 100 bos. Aanvoer: sla 40.000 stuks, sel
derie 12.000 bos, peterselie 4.00 bos, andij
vie 4500 kg.
Heden overleed, na een
kortstondig ziekbed, ge
heel onverwacht, na voor
zien te zijn van de laat
ste H.H. Sacramenten, in
het St. Elisabeth's zieken
huis te Leiden, mijn lieve
vrouw en der kinderen
zorgzame moeder
HELENA MARIA
RUYGROK
echtgenote van
Cornelis Adrianus
van Noort
in de leeftijd van 31 jaar.
C. A. van Noort
Willy, Arnold, Trudie
en Elsje
Voorhout, 4 jan. 1959.
Looster weg 57.
De H. Uitvaartdienst zal
plaats hebben op woens
dag 7 jan. a.s. om 9.30
uur in de parochiekerk
van St.-Victor te Noord
wij kerhout, waarna be
grafenis op het parochie
kerkhof.
Rozenkransgebed heden
avond om 8 uur thuis.
Enige en algemene
kennisgeving
Enige en algemene
kennisgeving
Voorzien van de H.H.
Sacramenten der Ster
venden overleed in Huize
St. Bavo te Heemstede
Mejuffrouw
MARGARETHA
C. M. HOLLSTEIN
in de ouderdom van 80
jaar.
Namens de familie:
F. J. Hollstein
Heemstede, 5 januari 1959
Kerklaan 85.
De H.H. Uitvaartdiensten
zullen plaats hebben vrij.
dag 9 januari a.s. in de-
kapel van Huize St. Bavo,
Kerklaan 85, Heemstede,
de gelezen H. Mis om 8
uur, de gezongen H. Mis
van Requiem om 9.30 uur,
waarna de begrafenis op
het r.-k. kerkhof Berken
rode aan de Herenweg om
circa 10.30 uur.
De overledene is opge
baard in de rouwkamer
van Huize St. Bavo,
Kerklaan 85, Heemstede.
Rozenkransgebed donder
dagavond 8 uur in de
kapel van Huize St. Bavo.
arts
Spaarne
PRAKTIJK HERVAT
arts
DOOR ZIEKTE
GEEN PRAKTIJK
Inl. tel. 57753
Tandarts VOS
PRAKTIJK HERVAT
JUWELEN, GOUD
ZILVER INKOOP
Kruisstraat 19 - Haarlem
(b.d. Ridderstr.), Tel. 16910
vanal 159.—
Keuze uit alle eerste klas
fabrikaten; AEG Bico, Edy,
Scharpf, Albaliën, enz. Vraag
vrijblijvend demonstratie bij
u thuis en 8 dagen gratis op
proef. KOK, Kruisstraat 5,
Haarlem, Tel. 18908.
VRIJDAG 9 JANUARI te 8 uur
STADSSCHOUWBURG HAARLEM
Onder auspiciën van de
„Stichting Geloof en Wetenschap"
Opgevoerd zullen worden:
Bach-Balanchine
Bartök-Dantzig
Schiffman-Skibine
Jens Lolle-Vinzenzo Galeotti
Kaarten ook voor niet contribuanten verkrijgbaar op
9 jan. aan de zaal en iedere avond na 7 uur H. J.
Koenenstraat 21 hoek Twijnderslaan, Tel. 19523.
op donderdag 8 januari 1959 van 12.4013.20 uur.
WOENSDAG 7 en DONDERDAG 8 JANUARI, 8.15
Ingrid Bergman in LENTE IN ITALIË. 14 j.
I WOEI
Ingri
Missionaris op verlof in Nederland, ontving ik op
17 december mijn benoeming - een zware opgave
tot direkteur van de eerste katholieke radio-omroep
„VOOR EEN BETERE WERELD" in het nieuwe
bisdom Governador Valadares - Minas - Brazilië.
Het Braziliaanse volk hongert en dorst naar het
woord van God en moet geholpen worden, nü. Het
klein-seminarie zal zijn eerste leerlingen pas pries
ter zien worden in1973, 1974?, zo God het wil
De Amerikaanse zendelingen hebben veel; vlieg
tuigjes, zenders, jeeps; wij hebben niets, bijna niets
Helpt ons nü! De weinige priesters waaronder 10
Nederlanders, en hun goede bisschop zullen u dank
baar blijven en Gods zegen over u en de uwen af
smeken. Stort uw bijdrage op giro-nummer 335212,
ten name van W. van der Feesten, Bassin 11, Weert.
Uw dankbare,
Padre Henri van der Feesten.
Plaatsing geschiedt 16 cent
per mm-hoogte
Opgaven kunnen geschieden
aan ons Hoofdkantoor, aan
onze bijkantoren en agent
schappen, aan de erkende
advertentie-bureaus en aan
de erkende boekhandelaren.
Bewijsnummers van deze
advertenties worden niet
verstrekt.
Slechts 1 vertrouwd adres. Bijvullen en over
trekken met prima javakapok. 40 jaar ervaring
15 jaar garantie. In 1 dag retour. Prijzen
billijk. Telefoon 1-1-4-8-5.
H. de Graaff - GROTE HOUTSTRAAT 103
iiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Te koop aangeb.
1 pond Gehakt 98 ct.
Vz pond Vet 25 ct.
Vz pond Rookworst
(stukje) 69 ct.
naast Automatiek
Weg met onhandige likdoorn-
ringen en gevaarlijke scheer
mesjes. Een nieuw vloeibaar
middel. NOXACORN. neemt
de pijn weg in 60 seconden.
Eeltplekken en eksterogen
verschrompelen met wortel
en al. Bevat gezuiverde won
derolie. jodium en het pijn
stillende benzocaïne. Een
flesje NOXACORN Antisep
tisch Likdoornmiddel van
f. 1.60 bespaart U veel ellende.
in alle maten
Sabelis Kerrebijn
HOFLEVERAN CIERS
Anthoniestraat 1931
Haarlem Tel. 11898
Philips Gloeilampen
en T.L. Buizen
Notaris J. J. REIJENGA te
HAARLEM zal donderd. 22
januari 1959, n.m. 14 uur in
het Notarishuis Bilderdijk-
straat 1 te Haarlem,
Een huis en erf te Haarlem
aan de Assendelverstraat 11,
gr. 0.60 Are.
Leeg te aanvaarden (behou
dens verg. Huisvesting).
Totale lasten p. j. f 23.65.
Aanv. bij bet. koopp. vóór of
óp 5 maart 1959.
Bez. dinsd. en donderd. 2-4 u.
Inl. bij gen. nots. Kruisweg
59, Haarlem, tel. 11510.
illlllllilillllilillllllllllllliiiiiiiiiiiiiillllllb
Gevr.: NETTE SLAGERSBE-
DIENDE of HALFWAS. Sla
gerij Clemens, Bennebr.laan
19, Bennebroek.
NETTE WERKSTER. Maan
dag v.m., dinsdag v.m. en
zaterdag v.m. Lorentzkade 86.
NET MEISJE, 22 j., r.-k.,
b.z.a. als babysit voor alle
weekends. Brieven onder no.
3464.
Gevr.: NETTE WINKELJUF
FROUW in modern bedrijf.
Liefst met winkelverkoop be
kend. Aardappelen-, groente
en fruitbedrijf C. Krijgsman,
Gen. Spoorlaan 16-18, Telef.
54939, Haarlem-N.
NETTE HUISHOUDSTER, 53
j., b.z.a. bij weduwn. of heer
aï'leen. Liefst H'lem of om
streken. Br. onder no. 3475.
Gevr. handig WINKELMEISJE
leeft. 17-18 jr. Levensmidde-
lenbedrijf, Korte Kleverlaan
46, Bl'daal. Aanm. na 6 uur.
JUFFROUW, 60 j., b.z.a. bij
heer alleen. Goed kunn. ko
ken. Met alle huiselijke be-
zigh. bekend. Br. no. 3468.
Gevr. na 15 jan. NETTE
WERKSTER voor hele dag, p.
w., dinsd. of dond. Aanm. tel.
27925.
NET MEISJE zoekt voor 3
avonden in de week werk.
Brieven onder no. 3465.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
WERKSTER gevr. v. vrijd.-
of dond.ochtend. Mevr. Jans
sen, Raamsingel 20 zw.
Gevr. ENIGE NETTE MEIS
JES voor onze strijk- en op-
maakafdeling. Vakkennis niet
noodzakelijk. Hoog loon. Goe
de soc. voorz. Aanm.: Vakkle-
ding- en Confectiebedrijf
Hensen N.V., Phoenixstraat 4
of Paarlaarsteeg 1. Na 7 u.:
Ternatestraat 50.
Kousenfabrieken HIN N.V.
vraagt enkele VORMERS,
18—25 jaar. Loongrenzen
55.— tot 78.p. week.
AanmeldenZijlweg 138,
Haarlem.
Confectiefabriek F. v. Item
vraagt ervaren MACHINE-
STIKSTERS. Aanmelden da
gelijks Korte Veerstraat la,
Haarlem.
BIJVERDIENSTEN? Inlicht.:
Postbus 148, Haarlem.
HULP IN DE HUISH. gevr.
voor 2 ochtenden p. week.
J. Kostelijklaan 28, Velsen.
Gevr. HULP IN DE HUISH.
event, voor dag en nacht.
Oliest. Mevr. Naessens, Tem
peliersstraat 12.
Hin Libelle Nylon-ateliers
kunnen MEISJES EN DAMES
plaatsen voor het meten van
Nylonkousen. Wekelijks wis
selende werktijden (ochtend
en avonddienst). Aanvangs-
loon f 50.- bruto per week.
Bereikbaar loon f 67.50 bruto
per week. Sollicitaties Zijlweg
138, Haarlem.
Nog enige NETTE MEISJES
gevraagd voor de 'boekbinde
rij. Antoniestr. 4 b/d Hoogstr.
illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
HIN ateliers Libelle Nylons
zoeken VROUWEL. KRACHT
voor het wegen en controle
ren van dames nylonkousen.
Sollicitaties personeelsafde
ling, Zijlweg 138, Haarlem.
Gevr. gest.
WOONRUIMTE
m. vrije keuken, voor jong
echtpaar, r.-k. Br. no. 3444.
WELK FLINK MEISJE zoekt
werk in r.-k. gezin met kin
deren, v. d. of v. d. en n.
Met huiselijk verkeer. Mevr.
Geels, Planetenlaan 24, Hrl.-
N., Tel. 55760.
Eigenaar van mooi klein
VRIJ BOVENHUIS, geschikt
voor 1 of 2 pers., lage huur.
H'lem-O. Vraagt ruiling met
mooi vrij huis, liefst H.-O.
Br. onder no. 3472.
iiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimii
Banketbakkerij vraagt een
PRIMA WINKELJUFFROUW,
v.g.g.v. N. Doodeman, J. v.
Goyenstraat 16, Heemstede,
Tel. 34424.
Gevr.: WINKELMEISJE, dat
tevens genegen is huishoud,
werkz. te verr. Leeft, niet
ouder dan 21 j. Bronstee-
weg 4, Heemstede, Telef.
34116.
KEURIG KOSTHUIS met hui
selijk verkeer voor r.k. jonge
man. Hofmeijerstraat 20,
Haarlem.
Illilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Gevr. in gezin met 1 kind
MEISJE voor de huishouding,
alsmede een NETTE VER
KOOPSTER in levensmidde-
lenbedrijf. Spaarnhovenstr. 52.
Aanm. na 8 u. 's avonds.
NET MEISJE gevraagd voor
halve dagen (interne hulp
aanwezig). Zo spoedig moge
lijk. Mevr. Wiemeijer, Schulp
weg 15, Aerdenhout, Tele
foon 26032.
HA1'DELSHUIS, i^eidsestraat
41, telefoon 14832, koopt alles
Meubelen, kasten, bedden,
ledik., opklapbedden, stoelen,
tafels en zolderopr.
Confectiefabriek F. v. Item
vraagt ervaren MACHINE-
STIKSTERS. Aanmelden da
gelijks Korte Veerstraat la,
Haarlem.
Gevraagd: MARKLIN Ho
rails, wissels, enz. enz. door
particulier. Niet ouder dan
1956. Telef. K 2510—4853.
AUTORADIO. Nog vandaag
ingebouwd NOVAK AUTO
RADIO v.a. f 179.-. Betaling
desgew. in overleg. Auto-
radiospec. J. A. v. Zutphen,
S'chotersingel 129, Haarlem.
Tel. 20401.
HOUT, TRIPLEX, BOARDS,
op maat gezaagd en ge
schaafd. Ab van Roode,
Schalk wij kerstraat 50, t/o
Coöp. Tel. 21743. Ook zater-
dagsmidd. geopend.
NIEUWE STOFZUIGERS
f 79.—, met voll. gar. Van
fabriek naar verbruiker.
Vraagt gratis demonstratie.
Dr. Leijdsstr. 11 rd., Telef.
50734.
NW. BABYBOX m. vlonder
f 15.50; Boxkleed f 7.95; Kin
derstoel. Fr. Hal traat no. 4
(linker bel), Tel. 17352.
„STROMO" voor Uw ver
lichting, in prijs vér bene
den ieder ander; zie de eta
lage. Kruisstr. 12, tel. 21600.
PRIMA SCHRIJFMACHINE.
v. Zeggelenpein 129, Telef.
16779.
SPOTPRIJS J Philips T.V.,
z.g.a.n., schitt. beeld 435.-,
met antenne enz. 2 pracht
mod. Graetz radio-10 platen-
wisselaar, comb. '58 met F.M.
druktoetsen, enz. Zeldz. weer
gave 325,en 475.als
nw. Ook te zien na 8 uur,
Zuidpolderstraat 56 rood,
Haalem-O.
KLUISDEUR. Prachtige sta
len kluisdeur, geh. compleet.
Partij stalen stolpramen, als
nieuw. 6 st. Markiezen. Af-
braakhandel Baanstraat 61/
63b, Tel. 4893, Beverwijk.
GROTE PARTIJ SLOOP
HOUT. Plankhout: -ld..
5/4 8. Balkhout: 6y2 x 16y2,
10 x 18, 10 x 30 cm, tot 10 m
lengte. Ramen - deuren -
closets - board, enz. Afbraak,
handel Baanstraat 61/63b,
Tel. 4893, Beverwijk.
SUèDE DAMESJASJES. In
origineel f 119.-. Imitatie f 36.-
Zonder vooruitbetaling. Vanaf
f 2.- p. week. De Speciaalzaak
voor dames- en herenkleding
op termijn. Haarlemse Kleding
Centrale, Jansstraat 63, Haar
lem.
Vergeet ook nu de vogels niet.
VETBOLLEN. Beunder's Tuin-
bouwinr., Kleine Houtstraat
41, tel. 18920.
NAAIMACHINE, Singer,
ringspoel, inzinkb. Soenda-
straat 25, Haarlem-N.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllil
VERHUUR z. CHAUFFEUR
Volkswagen, Opeis Rekord.
Garage v. d. Klooster, Frans
Halsstraat 33, tel. 16456.
Atlas ook in Haarlem Noord
f 6.- p. dag en 6 ct. per km.
Verhuur van V.W.'s en Opeis.
Rijksstraatweg 145, tel. 55946.
AUTOVERHUURBEDRIJF
DE GROOT
Roerdompstr. 81, Tel. 56471.
Timorstraat 163
Speciaal werkdagen-tarief
En 100% service.
Wegens omst. aangeb. door
part. z.g.a.n. „Ford Versailles",
13.000 km gereden. Desk. on-
derz. toegest. Br. onder no.
3441.
De nieuwste OPELS 1957 en
1958. Verhuur zonder chauff.
Garage Krijnen en v. d.
Lubbe. Nw. Kerksplein 12,
Tel. 10041.
iiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiK
Muziek
instrumenten,
Radio, T.V., enz.
Prima STUDIEPIANO te
koop, f 125.Hagelinger-
weg 95, Santpoort.
illllllllllllllllllllllllllllllllllllUlllllllllllll
Lessen
10 RIJLESSEN a f 47.50.
Autorijschool Het Spaarne,
Erk. Bondsrij school, Bakker
straat 43, Haarlem. Tel. 14931.
Student geeft BIJLESSEN in
exacte vakken. Telef. 38298.
Aanvang nieuwe repetitie cur
sus MIDDENSTANDS diplo
ma, PRAKTIJK diploma. Ond.
Ver. L. Coster, Florapl. 19,
Haarlem. Vraagt lijst der ge
slaagden.
iimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiHiiiiii
Diversen
EXTRA AANBIEDING: Wol
len vesten, jumpers, truien
stomen 90 ct. Mantels zwart
verven 7.90. Mits laald en
gebracht. Chem. Wasserij
Keyser, Soendaplein 37, Lo-
rentzplein 25, Duvenvoorde-
straat 68, Bloemend.weg 80.
HOEST UW KIND? Natter-
mann's MELROSUM FORTE
helpt, lost taai slijm op,
smaakt goed. Flacon f 2.
bij elke drogist.
DAMES! Permanent aan huis
stroomloos v.a. f 10.-. Cold-
Wave f 12.50. Bel op 61419,
Gr. Houtstraat.
JAPONNEN. Maakloon v.a.
f 8.50. Modeljaponnen, ook
in grote maten, geëtaleerd,
nu extra voordelig. Maison
Tiny, Paul Krugerstraat 30,
Haarlem.
REGENJASSEN CHEMISCH
REINIGEN, incl. waterdicht
maken f 3.50, mits gebracht
en gehaald aan onze winkel.
Chemische Wasserij Klever
park, Santpoorterstraat 41-49.
Te koop: TAUNUS FK 1000
1956 BESTELBUSJE, in staat
van nieuw, 48000 km gelopen.
Rozenstraat 63, Haarlem.
VOLKSBESTELWAGENS.
Steeds voorradig. Verkoop
onder garantie. Fa van Hou
ten Co., Bleekersvaartweg
14, Heemstede, Tel. 38187.
MONARCH SCOOT, de
Zweedse bromscooter Zweeds
in kwaliteit en afwerking.
Fa. E. de Graaff, Koningin
neweg 48, Telef. 13609.
Uw kamer BEHANGEN EN
GEWIT in 1 dag klaar. Tel.
20069, Zijlweg 120.
TIMMERWERK gezocht voor
bijverdiensten. Br. no. 3459.
VOOR TECHNISCHE FOTO'S
foto Scherpenhuyzen, Staten
Bolwerk 6, tel. 20095.
BONTWERKSTER repareert
en moderniseert al Uw bont
werk. Mevr. Huyboom, Ver-
spronckweg 20, Tel. 14635.
NU TIJD VOOR MANTELS
VERKORTEN en verander-
werk. Maison Tiny, Paul
Krugerstraat 30.
