Blindelings tekenen van
cheques oorzaak fraude
Werving van arbeiders voor
karwei in Oost-Duitsland
Zeer dichte mist
remt het verkeer
»°°g"
Hoop op goede zaken op
R.A.I.-bedrijfsauto's
K ru iswoord raadse l
Kritiek op directeuren en
procuratiehouders
2 'aspro'5 i&z... fit.'
110,- per week voor de vrouw en 40
Oost-marken voor de man zelf
Kunstmaan van
V.S. met een
„Zonnetje in automobielbranche
breekt weer een beetje door
ERIC DE NOORMAN
Officier in zaak-Goede Heertje
Ruimteschepen voor
militair gebruik
K.L.M. mag op
Marokko vliegen
Karei de Grote-prijs
voor Marshall
Postboot op havenhoofd
bij Den Helder gevaren
R.A.I.-EXPOSITIE BEGINT 6 FEBRUARI
H.M. DE KONINGIN
BIJ JAN STEEN
Nog
meer woningen
1958
VRIJDAG 30 JANUARI 1959
Oversteken verre van
eenvoudig
Vele autowrakken
Zware schade
Luchtvaartovereenkomst
geparafeerd
in
Oplossing kruiswoordraadsel
van donderdiag
15 ,Je kan doen wat je wilt, schurk," verbreekt Svein opeens met
een grauw de stilte. „Het is toch afgelopen met me, dat weet ik, want ik
ben mijn helm kwijt. En een mens moet sterven vroeg of laat, zei m'n groot
vader altijd. Maar die lol gun ik je niet, dat je er bij mij een woord uit
krijgt. En bij de helm van mijn grootvader, die ik niet meer heb, dit is dan
zogezegd het allerlaatste wat ik gezegd heb." Met een gerommel diep in
zijn borst, dat een gegrinnik moet verbeelden, leunt Svein Langtand tegen
de balk en sluit de ogen. ,Je zult nog wel eens anders piepen, mannetje,"
bijt de Ier hem nijdig toe. „Je zult er om smeken te mogen praten." En met
een lachje, dat Svein ondanks zijn trotse, koppige woorden een rilling be
zorgt, verlaten zij het ruim. Zacht deinend op de golven vervolgt het schip
zijn weg en het kost Eric en zijn troep tot nog toe weinig moeite, bij te
blijven. Maar op een hoge klip houdt de Pictenaanvoerder zijn paardje in en
staart somber naar de donkere woudrand, die aan de andere zijde van de
glooiende vlakte opdoemt. „Waar gaan ze in 's hemelsnaam naar toe?"
mompelt Bolan. „Het lijkt wel, of ze regelrecht naar Ierland varen." Ook
Eric begrijpt er weinig van. „We moeten dat schip in het oog blijven hou
den, anders raken we Svein kwijt. En dat gevaar is groot, want deze kust
wemelt van de diepe fjorden, waar we dus omheen moeten trekken. In de
tijd, die we daarvoor nodig hebben is het schip mijlen verder. Bolan, jij gaat
dus met onze mannen terug naar Dun Moch en volgt per schip, zodra het
gereed is." „En gij, Heer?" wil Bolan fronsend weten. „Ik blijf met de Pie
ten het Ierenschip volgen." „Wij gaan van hier niet verder," mengt de Pic-
tenhoofdman zich in het gesprek. „Dit is de grens van ons gebied. En ik
raad u aan, edele heer, ook terug te keren. Het is een onbekend geheimzin
nig gebied. Geen mens, die zich daar waagde, is ooit teruggekeerd." Onge
lovig haalt de Noorman zijn schouders op. „Zo ge wilt! Dan ga ik alleen
verder."
(Vervolg van pagina 1)
aan zag komen, dat het rijke leven
ten einde liep. Na zijn arrestatie viel
de spanning van hem af en na enkele
dagen in de cel waren de maagklach
ten geheel verdwenen.
In een psychologisch rapport staat,
dat hij een sterk vrouwelijke inslag
heeft: ijdel, goed gemanierd, hoffelijk,
beminnelijk, een man die zich zelf graag
groot en machtig wilde zien, nadat in
zijn jeugd zijn vader failliet was ge
gaan. Hij is een vlot causeur, maar
zijn levenshouding is slechts gericht op
glamour en uiterlijk effect. Hij was
geen vrouwenjager.
Tenslotte deelt de president nog me
de, dat de politie niet gebleken is, dat
er van het geld iets is overgebleven.
Om half elf kreeg mr. W. P. Bakho
ven, hoofd van het arrondissementspar
ket, als officier van justitie het woord
om zjjn lange requisitoir uit te spre
ken. ,,De verduistering is bijzonder een
voudig gepleegd", zei hij, „eenvoudig
door het te verduisteren geld uit de
kas weg te nemen. Verdachte deed dit
wanneer hij behoefte aan geld had. Aan
gezien er in de kas van de N.V. Berger
en Co. nooit een groot bedrag aanwe
zig was, was deze steeds spoedig uit
geput. De kasbehoeften van deze ver
dachte privé waren echter wel groot en
werden steeds groter en dus moest de
kas telkens worden aangevuld.
De N.V. Berger en Co. had een re
kening courant bij dq Kas-associatie en
wanneer de kas van Berger en Co.
moest worden aangevuld, geschiedde dit
door het uitschrijven van een bankche
que op de Kas-associatie. Deze cheque
moest worden getekend door een der
directeuren of door een procuratiehou
der. Zij werden steeds getekend zonder
dat ooit werd gevraagd, waarvoor het
geld nodig was."
Mr. Bakhoven somde daarna de
reële kasbehoeften op en gaf daarnaast
de cijfers van het ten onrechte opge
nomen geld. In 1955 was de reële kas-
behoefte 194.920 .maar verdachte liet
over totaal 438.000 met cheques bij de
Kas-associatie disponeren. In 1956 was
er in zijn kas 141.000 nodig, doch hij
nam ir totaal 425.670 op. De procuratie
houders hebben verklaard, dat zij geen
inzicht hadden in de kaspositie. Toch
hebben zij de cheques getekend. Mr.
Bakhoven noemde dit een weinig be
vredigende toestand, die anderen tot
waarschuwing mag strekken.
De directeur J. Salm kreeg dagelijks
de dagafschriften onder ogen van de
rekening bij de Kas-Associatie. Zijn
aandacht was uitsluitend gefixeerd op
het eindsaldo van deze dagafschriften
omdat hij steeds met het oog op de
„callgeldpositie" van dit eindsaldo op
de hoogte moest zijn. Hierna gingen
de dagafschriften naar verdachte, die
er de aanduiding „dispositie" op weg-
vlakte, zodat niet meer te zien was,
dat de daarop voorkomende post een
geldopname betrof. Merkwaardig
noemde de officier dat de accountant
Dragt en zijn assistent Jacobs nooit eni
ge aandacht hebben besteed aan deze
niet ingevulde souches. Bij deze ac
countantscontrole had men niet alleen
de souches van de uitgeschreven
cheques kunnen afchecken, maar ook
de chequenummers in de boeken kun
nen vergelijken met de chequenum-
mers van ae souches.
De accountant Dragt heeft daarvoor
een beroep gedaan op de omstandig
heid dat iedere bankopname toch moest
blijken uit de vermelding op het dag
afschrift en dat deze dagafschriften
immers dagelijks onder de ogen van
directeur Salm kwamen. Mr. Bakho
ven noemde het blindeling tekenen van
cheques een handeling die gelijk staat
met het tekenen van blanco cheques.
Zijns inziens was dit de oorzaak van
de hele fraude. Bjj een iets betere
controle, die gemakkelijk mogelijk was,
hadden alle gepleegde knoeierijnen kun
nen worden voorkomen.
Bijzonder gevaarlijk achtte mr. Bak
hoven 't blijkbaar veldwinnende stand
punt, dat men zelf nergens meer naar
behoeft om te kijken wanneer men
maar accountantscontrole heeft inge
schakeld. „Het is in deze zaak ont
stellend te constateren, hoe men zich
verbaasd en soms lichtelijk gepikeerd
toonde, wanneer de mogelijkheid
werd aangestipt dat de heren direc
teuren en procuratiehouders zelf toch
ook wei enigszins toezicht nauuen
kunnen uitoefenen. Daar was toch ue
accountant voor. Die werd langzamer
hand gezien ais een soort bovenmen
selijke en onfeilbare figuur, aan wie
men alles kon overlaten. Maar aan de
andere kant mocht de accountant
ook weer niet te duur zqn, en mount
hij niet te veel tijd aan zijn controle
besteden".
„Wellicht zullen de omvangrijke frau
des die het afgelopen jaar aan het licht
zijn gekomen bij diverse ondernemin
gen", zo vervolgde de officier, „ertoe
kunnen leiden dat men weer eens met
beide benen op de grond komt te staan
en tot de overtuiging komt, dat een ac
countant ook een gewoon mens is met
menselijke tekortkomingen. Hij moet
wel iets van een detective in zich heb
ben, maar is daarom nog geen detec
tive en de eigen controle kan men daar
om nooit helemaal achterwege laten.
Geregelde controle van de hogerge
plaatste over zijn ondergeschikte is
steeds noodzakelijk. Wanneer men 'it
niet wil inzien, dan heeft men de strop
van een paar ton of, zoals hier, een
paar miljoen te accepteren, een strop
die niet ongedaan wordt gemaakt door
dat de misdadiger de gevangenis in
draait".
De officier zei dat directeur Berger met
een ontwapenende eerlijkheid heeft toe
gegeven dat op verdachte, die ten
slotte toch maar een eenvoudig boek-
houdertje was met een salaris van laat
stelijk 650 in de maand, door nie
mand van het personeel of de directie
controle werd uitgeoefend. In Berger's
gedachtengang kon worden volstaan
met de driemaandelijkse controle door
accountant Dragt.
(De zitting duurt voort)
„Geen riks fooi"
Van de zitting van donderdagmiddag
vermelden wij nog:
Een anonieme brief aan de directie
over de fooien van het Goede Heertje
komt nog even ter sprake. Inspecteur
v. d. Voort zegt dat hii dit gehoord heeft
van de privé-chauffeur van H. De direc
teuren weten het zich aanvankelijk niet
meer te herinneren. Maar de chauffeur
had de inspecteur verteld dat de heer
Berger zijn boekhouder vaderlijk had
vermaand om geen rijksdaalder fooi
te geven aan iemand die even de deur
voor hem openhield. ,.U moet niet aan
de weg timmeren" was zijn raad.
Men gaat over tot het verhoor van de
accountant J. Dragten en zijn assistent
De accountant J. Dragt, die iedere drie
maanden de boeken van verdachte
controleerde.
C. Jacobs van de interne controle-afde.
ling van v. Mierlo. Laastgenoemde
werd na het bekendworden van de frau
de ontslagen.
De heer Jacobs had maar een be
scheiden opleiding. „Met zulk een op
leiding zou men bij een normaal accoun
tantskantoor nie* aan de slag komen",
zegt de rijksaccountant de heer Brau-
tigan „ik vind de verantwoordelijk
heid die de heer Jacobs had bij de con
trole van de boeken van Berger op zijn
schouders had, wel zeer groot.
„Ik zag mijn werk bij Berger meer
als een bedrijfseconomische, dan als een
accountants-controle", zegt de heer
Jacobs. „Het waren doodgewone ac
countantsrapporten", zegt de heer Brau-
tigam, „er waren geen bedrijfs-econo-
mische adviezen bij".
De heer Jacobs had zijn chef attent
gemaakt op de opvallend grote voorraad
schatkistpapier bij Berger. Men had er
echter ee. camouflerend excuus voor.
„En al die uitraderingen in de stuk
ken?"
„Ik dacht dat mijn chef ook zou
controleren. Hij kwam ook wel eens
naar Amsterdam." was het antwoord,
„in Breda werd er ook wel eens ge
radeerd in de saldobiljetten".
De president zegt dat men na het
bekend worden van de fraude alle
schuld op de heer Jacobs heeft trach
ten te schuiven. Zijn chef zou hem ge
vraagd hebben om hem te sauveren.
De heer Jacobs had geklaagd over
de slordige administratie. „Ik heb geen
tijd", antwoordde van H. De heer
Dragt, de chef van de heer Jacobs,
had gedacht over een reorganisatie
van de administratie bq Berger en Co.
Maar er waren tegenstellingen in Bre
da tussen de chefs van de controle en
de organisatie, die deze plannen ir het
zand deden lopen.
Een keer had de heer Jacobs over
een onontwarbare post in de admini
stratie van een der bijkantoren een
aanmerking gemaakt. Hij werd toen
door zijn chef zeer onaangenaam be
jegend. „Dat was niet bemoedigend",
zei de president. Later bleek dat er
valsheid in geschrifte was gepleegd.
Getuige onwel
De heer J. Dragt, hoofd van de in
terne accountantsdienst van Van Mier
lo in Breda, had het controlesysteem
voor de boekhouding van de dochter
mij. Berger en Co. in Amsterdam op
gezet, dat door de heer Jacobs werd
uitgevoerd. Hij kwam zelden in Am
sterdam. Een enkele keer controleerde
hij de kas. Van H. sprak hij vrijwel
nooit. Over zijn ondergeschikte de heer
Jacobs zei hij als getuige: „een goede
snuffelaar, kritisch, met oog voor het
detail".
Tijdens het verhoor werd de heer
Dragt, die zeer nerveus was, onwel.
Hem werd een stoel en water ge
bracht. Het geschiedde tijdens een vrij
scherpe ondervraging over het feit of
de heer Dragt zijn directie uitbreiding
van zijn dienst had gevraagd wegens
het vele werk. Dat was bij de in
structie door de directeur van de
Bredase bank, mr. G. van der
Schrieck. ontkend.
De heer Dragt '.ad volgens zijn zeg
gen geen medezeggenschap in de inter
ne organisatie van Berger en Co. Hij
zag zjjn functie als informatief ten be
hoeve van de commissarissen van v. Mier
lo in Breda. De rijksaccountant Brauti-
gam merkte echter op, dat de hand
tekening van de heer Dragt op de ba
lans beslist het gewicht had van een
akkoordbevinding door de accountant
na een volledig onderzoek.
„Maar de instructies aan uw assistent
waren duidelijke accountants-instruc
ties", was de opwerping.
„Ik wilde zover mogelijk gaan", ant
woordde de heer Dragt.
„Een vreemde verklaring voor een
N.I.V.A.-accountant", merkte de presi
dent op.
„De accountant in dienstverband is
een probleem", zei de getuige-deskun-
dige, de heer Brautigam, „de directie
bepaalt wat hij zal controleren."
„Of de heer Dragt een informateur
dan wel een controleur was", merkte
de heer Brautigam op, „er is geen
schriftelijke instructie voor het onder
zoek van de boeken van Berger ge
vonden."
„Mijn standpunt was, dat ik niets
voor Berger deed, maar voor Van Mier
lo". zei de heer Dragt
De rechtbank toonde zich weinig ge
neigd om de verklaring van de heer
Dragt over zijn verminderde verant
woordelijkheid voor Berger Co, on
danks zijn handtekening op de balans,
ernstig te nemen. „U heeft nooit schrif
telijk voorbehoud 'temaakt" zei de pre
sident. De heer Drag» is inmiddels ont
slagen bij zijn bank en de NIVA heeft
tegen hem een tuchtrp-hteliike procedu
re aanhangig gemaakt
Hij verklaarde nog dat voorstellen tot
verbeteringen voor de controle door de
directie niet waren ingewilligd. Schrif
telijk had hij zijn wensen nooit vastge
legd.
De heer Dragt had zich wel verzet te
gen de benoeming van het Goede Heer
tje tot procuratiehouder. „Bij een com
binatie van kassier-procuratiehouder
boekhouder in een persoon heb ik wel
50 man nodig voor controle" zou hij ge
zegd hebben. Van H. werd 1 jan. '58 een
maand voor zijn arrestatie niettemin be
noemd.
„Bij één fatsoenlijke kasopname had U
de hele fraude moeten ontdekken", was
het vernietigende oordeel van de heer
Brautigam. toen men grote lacunes in
het controlesysteem van de accountants
dienst had aangetoond.
„In de boekhouding van Berger Co.
is zo geknoeid dat zelfs een man met
slechte ogen het zonder bril had moeten
zien," voegt de verdediger er meedo
genloos aan toe. Urenlang wordt de chef
van de accountantsafdeling op alle dé
tails scherp verhoord. Zijn gunstige be
oordeling van zjjn assistent blijkt niet
op steekproeven te berusten. Telkens
weer tracht hij zich aan de verantwoor
delijkheid voor het gebeurde te onttrek
ken met het verweer dat hij geen vol
ledige controle-opdracht had, maar
meer bedrijfseconomisch de directie
van Van Mierlo moest oriënteren en
dat hij met te weinig personeel moest
werken.
„Geen sprake van," zegt de laatste
getuige, de directeur van Van Mierlo,
mr. G. E. F. M. v. d. Schrieck, „onze
accountant had een normale controle
rende taak. De heer Dragt heeft mij
nooit concreet om personeelsuitbrei
ding gevraagd, anders had hij die zeker
gekregen." Ook voor deze directeur
kwam de ontdekking van de fraude als
een volledige verrassing. „Ik meende
geheel op de hoogte te zijn van de gang
van zaken in Amsterdam."
De ontslagaanvrage voor de heer
Dragt is nog steeds bij het arbeidsbu
reau in behandeling. Hij heeft gewei
gerd in te gaan op een aanbod om ont
slag te nemen. „Voelt u na al deze ver
nietigende veroordelingen van uw con
trolesysteem en van de kwaliteit van
uw medewerker nog niet dat u ver
schrikkelijk gefaald hebt?", viel de offi
cier van justitie boos uit. „Nee," was
het antwoord. „Ik kon slechts doen wat
de directie wilde. Ik heb geroeid met
de riemen die ik had." De chef van de
accountantsdienst stond sprakeloos
toen hij hoorde dat het goede heertje
er zelfs in geslaagd was vervalsingen
aan te brengen in het controledossier
van zijn assistent toen deze het dossier
tijdens de lunchpauze in een onafgeslo
ten tas had laten zitten.
„Ik had zoveel aan mijn hoofd. Ik
kon mij niet met détails bemoeien. Er
ging zoveel om," zei hij zijn superieu
ren na. Iedereen had het te druk met
zijn werk. Niemand had een totaalbeeld
van de situatie. En ondertussen inde
het goede heertje de honderdduizenden
guldens uit de kas. Hij was de enige
die donderdag niet aan het woord
kwam. Nog steeds even nerveus leefde
hq de urenlange verhoren met alle ve
zels gespannen mee. Dikwijls kreeg
men de indruk dat hij zich in de dis
cussie wilde storten om het verlossen
de woord te spreken. Maar zijn mening
werd niet gevraagd.
Advertentie
'ASPRO' tegen griep, verkoudheid, keelpijn
„Uw vrouw krijgt f 110.per week
voor het huishouden en u zelf 40 Oost
marken per week om op te maken."
Op deze voor een metaalarbeider aan
trekkelijke voorwaarden worden door
L. van Z., die in Rotterdam een kantoor
tje heeft, maar in het telefoonboek ver
meld staat als reparateur van schepen,
aanlegger van pijpleidingen enz., voor
een „langdurig karwei in het buiten
land" koperslagers, fitters, bankwer
kers, elektrische lassers c.d. gevraagd.
Met „het buitenland" blijkt Oost-Duits
land bedoeld te zijn. Zondag reeds zul
len een honderdtal arbeiders per bus
naar Warnemünde vertrekken. Daar
zullen zij op een scheepswerf worden
tewerkgesteld.
De actie van Van Z. schijnt alleen de
aanwerving van arbeiders te betreffen.
Zij worden daar in een kamp onderge
bracht en krijgen er materialen en ge
reedschappen ter beschikking. Van Z„
die volgens aan het A.N.P. verstrekte
mededelingen zelf zes miljoen gulden
ontvangt, is van plan nog besprekingen
te gaan voeren met de Raad van Arbeid
en het G.A.B. om te trachten voor de
mannen, die hij aanwerft, ook alle so
ciale voorzieningen gewaarborgd te
krijgen. Voor de uitbetaling van het
huishoudgeld zou Van Z. in Nederland
zorgen.
Het schijnt in de bedoeling te liggen,
althans zo wordt het voorgespiegeld,
dat men na elke vijf weken en twee
dagen werken met een werkweek
van 55 uur gratis per bus naar huis
wordt vervoerd voor een korte vakan
tie. Hoe lang de arbeidsovereenkomst
overigens zou moeten duren is nog niet
bekend.
Degenen, die zondag vertrekken, heb
ben hun paspoort noeten inleveren.
Aan de zonegrens in Oost-Duitsland
ontvangen zij een visum.
Hoe Van Z. aan deze connectie ach
ter het ijzeren gordijn is gekomen?
Hij vertelt er zelf van, dat hij al
(Vervolg van pagina 1)
Hoewel ook Schiphol nu en dan
„dicht" zat, konden donderdag toch nog
alle vliegtuigen, met uitzondering van
die naar New York, normaal vertrek
ken. Alle binnenkomende toestellen wer
den echter naar Duitsland geloodst.
Van het personeel van de H.T.M.
werd donderdag de gehele dag een
zware inspanning gevergd om 't open
bare vervoer in Den Haag gaande te
houden. In het begin van de avond
moesten de bussen echter de strijd
tegen de mist staken. Er was nog
maar enkele meters zicht. In menige
smalle straat kon men staande op
het ene trottoir het trottoir aan de
overzijde niet meer zien. Sommige
buschauffeurs reden hun rit nog tot
het eindpunt uit; anderen zetten hun
wagen stil halverwege de route. De
taxi-chauffeurs van vele bedrijven leg
den er om zeven uur 's avonds het
bijltje bij neer. Overal zag men,
d.w.z. men zag het als men dichtbij
kwam, voetgangers die moeizaam
hun weg zochten door vreemde stra
ten.
Vooral op grote pleinen was het over
steken een verre van eenvoudige zaak.
Alle automobilisten hingen gespannen
over hun stuur om naar buiten te kun
nen turen. In enkele gevallen liep een
van de passagiers naast de langzaam
rijdende auto om aan de bestuurder
aanwijzingen te kunnen geven. Op een
circulatieplein was er geen sprake meer
van, dat men nog de pijlen van de
verkeersborden kon zien. Naar veler
mening heeft men nog nooit zo'n zware
mist meegemaakt als op deze avond.
Op tal van drukke verkeerspunten
onder meer dat bij Malieveld-Ko-
ningskade hoorde men slechts het
fluitje der verkeersagenten. Rood en
groen van de verkeersborden en de
dwars-passerende files waren niet
meer te onderscheiden. De verkeers
agenten moesten meermalen de auto
aan de kop, van een file ophalen om
beweging in het verkeer te krijgen.
De trams bleven luide signalen ge
vend rijden, doch met aanzienlijke stag
natie, tot meer dan een half uur. In de
wagons heerste onder de gelukkigen,
die nog mee konden, een opgewekte
stemming, maar bij menige halte bleef
een lange rij staan van teleurgestelden,
die aan de volgepropte wagens het na
kijken hadden, voor zover er dan nog
iets na te kijken viel.
Tegen middernacht werd de toestand
gunstiger men kreeg zicht over en
kele tientallen meters maar een
dunne, gladde laag op het wegdek maak
te ook toen de situatie voor het verkeer
nog zeer moeilijk.
Ook in Amsterdam en Rotterdam ging
het verkeer met een slakkegang. Van
uitvallen van openbare vervoermidde
len werd hier echter niet gesproken.
De scheepvaart op de Nieuwe Water
weg kwam vrijwel geheel stil te liggen.
Tientallen kustvaarders, grotere sche
pen en tankers wachtten voor Hoek van
Holland op beter zicht. Op de Nieuwe
Waterweg is ondanks de dichte mist
slechts één aanvaring geschied, die geen
ernstige materiële schade tot gevolg
had. Op de grote buitenwegen waagden
zich slechts -nkele automobilisten. Bij
het Blijdorpplein adviseerden politie
agenten de autobestuurders, die zich
in de richting van Den Haag wilden be
geven, maar in Rotterdam te overnach
ten, welke raad de meesten zich ter
harte namen.
Op tal van plaatsen langs de rijksweg
13 vormden namelijk wrakken van
auto's, die betrokken waren geweest bij
een kettingbotsing, gevaarlijke obsta
kels, ook ai omdat de verlichting
meestal de dienst weigerde. Alleen al
op het weggedeelte onder de gemeente
Rotterdam raakten ongeveer 160 auto's
in dergelijke ongelukken verwikkeld,
waaruit uren oponthoud voortvloeiden.
Tot donderdagavond laat werden twin
tig kettingbotsingen geteld, die behalve
zware materiële schade ook persoonlijk
letsel tot gevolg hadden.
Op het Groenendaal hoopten zich don
derdagmiddag omstreeks kwart over
drie een aantal trams op, nadat een
auto, die de bestuurder midden op de
rails had achtergelaten, toen hij zich
even wilde oriënteren, door de voorste
tram was aangereden en zwaar bescha
digd. Ook de tramwagen bracht het er
niet zonder kleerscheuren af. Tegen
vijf wachtende tramwagens botste toen
een zesde, waarvan de bestuurder bij
gebrek aan zicht te laat remde. In de
wagons raakten acht personen gewond,
die allen naar het Coolsingelziekenhuis
werden vervoerd. Het ongeval gaf
veertig minuten stagnatie.
Op rijksweg 3 naar Gouda raakten
vijf auto's verward in een kluwen. Zware
materiële schade en ruim een half uur
stagnatie waren het gevolg. Dergelijke
situaties deden zich ook op de Oostzee
dijk en het Marconiplein voor, waarbij
resp. zes en negen auto's betrokken wa
ren. Op rijksweg 13 moesten ongeveer
40 auto's de strijd staken, die bij ket
tingbotsingen dermate waren geha
vend, dat ze maar langs de kant van
de weg werden achtergelaten. De politie
vervoerde met eigen wagens de gewon
den naar ziekenhuizen in Rotterdam.
Lichte hersenschuddingen en snijwon-
den waren de meest voorkomende vor
men van letsel.
Diverse taxibedrijven besloten hun
wagens binnen te houden. De politie
werd in Rotterdam in .naar zware taak
bijgestaan door verkenners en padvin
ders, die met petroleumlampen bijsche-
nen, automobilisten het rechte pad we
zen en voetgangers hielpen met over
steken.
enige tijd met een klein ploegje Ne
derlanders op een werf in Travemün-
de, dus nog net even in West-Duits-
land, een karwei onderhanden heeft
of had, dat echter spoedig gereed zou
zijn. Men heeft hem toen aangeraden
met Warnemünde contact te zoeken.
Dat is op een overeenkomst uitgelo
pen. Er moeten in een drietal in aan
bouw zijnde schepen intallaties wor
den aangelegd.
Enkele arbeiders, die reeds enige tijd
met Van Z. in zee zijn gegaan, hebben
verklaard dat Van Z. totnutoe prompt
aan zijn verplichtingen heeft voldaan.
Ze zijn zich bewust, dat ze op eigen
risico gaan, maar verklaren nog geen
spijt te hebben, omdat ook de verzor
ging goed is.
Zolang de heer Van Z. aan zijn ver
plichtingen voldoet, is er, volgens aan
het A.N.P. verstrekte inlichtingen, geen
reden zijn activiteiten te verhinderen.
De Verenigde Staten zijn van plan
volgend jaar hun eerste kunstmaan met
optische instrumenten te lanceren, aldus
meldt het Amerikaanse blad „New York
Times" vandaag. Met deze instrumenten
kunnen installaties op de grond worden
verkend.
Het ministerie van defensie heeft de
indruk gewekt, aldus het blad, dat het
lanceren van een kunstmaan met een
„oog" deel uitmaakt van een reeks proe
ven die erop gericht zijn een mens in
de ruimte te brengen. Het is echter wel
duidelijk, dat bet hier gaat om de ont
wikkeling van ruimteschepen voor mi
litair gebruik, zo voegt het blad eraan
toe.
In Rabat is een luchtvaartovereen
komst geparafeerd tussen Marokko en
Nederland. Zij geeft de K.L.M. het recht
op Marokko te vliegen. De onderhande
lingen hierover zijn op verzoek van Ne
derland gehouden. De K.L.M. heeft nog
niet bepaald op welke wij„e zij gebruik
zal maken van het recht om op Marokko
te vliegen.
Het comité van de Karei de Grote-
prijs van de stad Aken heeft besloten
de prjjs voor het jaar 1959 toe te ken
nen aan generaal George C. Marshall,
de Amerikaanse oud-minister van bui
tenlandse zaken die indertijd het ini
tiatief nam tot het naar hem genoemde
hulpprogram voor Europa. De prijs zal
begin februari ten huize van Marshall
in de staat Noord-Carolina worden
overhandigd.
Het m.s. „De Dageraad", het vlagge-
schip van de n.v. Teso, die de dienst
onderhoudt tussen Texel en Den Hel
der, is vanochtend ongeveer elf uur
tengevolge van de dichte mist op het
havenhoofd te Den Helder gevaren, op
dezelfde plaats waar indertijd Hr. Ms.
kruiser „De Zeven Provinciën" is ge
strand. Na ongeveer een kwartier kwam
de „Dageraad" echter op eigen kracht
los. Volgens mededeling van het hoofd
kantoor te Den Burg was de radar van
het schip defect.
(Van een verslaggever)
De voorzitter van de Tweede Kamer,
dr. L. G. Kortenhorst, zal vrijdag 6
februari a.s. de veertigste RAI-tentoon-
stelling, die van bedrijfsauto's, openen.
De expositie in het RAI-gebouw aan
de Ferdinand Bolstraat te Amsterdam,
naar verwachting tevens de laatste van
bedrijfswagens in het huidige gebouw,
nu hét nieuwe complex in aanbouw is,
wordt de eerste nationale autotentoon
stelling in 1959. De totale oppervlakte
van het RAI-gebouw zal worden benut
om de 185 exposanten enigszins in de
gelegenheid te stellen huil modellen te
laten zien. De tentoonstelling zal een
bijzonder internationaal aanzien heb
ben door de deelneming uit tien ver
schillende landen. De Nederlandse in
zendingen meegerekend, zullen 76 nier
ken vertegenwoordigd zijn. De voorzit
ter van de RAI, de heer Egon Eriks
son, heeft bijzonder goede verwach
tingen van de komende tentoonstelling.
Uit op vorige exposities gehouden en
quêtes is gebleken, dat de bedrijfswa-
gententoonstelling de meest gerichte is
van de exposities, die door de RAI ge
organiseerd worden. Meer dar bij an
dere tentoonstellingen wordt deze ex
positie bezocht door mensen, wier in
stelling positief gericht is op hef zaken
doen. Bovendien, aldus de heer Eriks
son, breekt het zonnetje in de auto-
mobielbranche weer een beetje door.
Hq doelde daarbij op de bestedingsbe
perking en de gevolgen ervan. Volgens
de voorzitter van de RAI zal deze ten
toonstelling een aanwijzing kunnen zijn
van de opleving, die in de automo
bielbranche zal gaan ontstaan. Na de
periode van afwachten neemt men aan,
dat op deze RAI-tentoonstelIing goede
zaken gedaan zullen worden.
De heer Eriksson bracht de Euro-
markt ook ter sprake, op een pers
conferentie, die vandaag in Amster
dam is gehouden. Hij stelde vast,
dat alles niet even prettig en gemak
kelijk is gegaan, omdat in enkele lan
den, o.a. Nederland, de verlaging van
de invoerrechten soms gepaard is ge
gaan met 'n verhoging van de omzet
belasting. „Ontrouw in de wittebroods
weken", heeft men daarvan gezegd,
aldus de heer Eriksson, die verklaar
de van mening te zijn, dat op korte
termijn samenwerking nodig is tussen
de Euromarkt en een vrijhandelsg**
bied.
De verlaging van de invoerrecht®"
heeft in de automobielwereld tot a'
optimistische verwachtingen geleid, al*
dus de heer Eriksson. Zeker bij de be*
drijfswagens, die voor het grootste deel
in Nederland geassembleerd worden,
vormen de invoerrechten een frac
van de kostprijs. De voorzitter vaIl
de RAI verwacht daarom niet, na'
als gevolg van de verlaging der invoer
rechten de prijzen in de eerstkomende
vier jaar belangrijk zullen dalen.
Engeland en West-Duitsiand staan,
wat de buitenlandse inzendingen voO'
deze tentoonstelling betreft, met 17 mei*
ken aan het hoofd van de lijst. Dan vol*
gen de Verenigde Staten met 8 merken.
Frankrijk met 4, Oost-Duitsland met 3.
Zweden met 2 en Oostenrijk, Italië en
Zwitserland met ieder 1. Een belangrijk
deel vhn de oppervlakte wordt voorts
in beslag genomen door een honderdtal
inzendingen auto-onderdelen, toebehoren
en garageuitrusting. Ongeveer vijfen*
twintig Nederlandse toeleveringsbedrij
ven zullen onderdak vinden in een col
lectief „Nederlands paviljoen", dat de
ze keer in het teken van de EuromarK'
zal staan.
Donderdag heeft H. M. de Konin-
's Middags heeft prinses Irene met
een vriendin de tentoonstelling bezocht,
in het Haagse Mauritshuis. Zij verbleef
in gezelschap van haar hofdame, jkvr.
C. E. B. Röell gedurende een uur op d»
expositie.
Volgens opgave van het centraal bu*
reau voor de statistiek is het definitie
ve aantal woningen, dat in het afgelo
pen jaar in Nederland is gereed geko
men 89.011. Dat is ruim 100 meer dan
het voorlopige cijfer, dat vorige week
werd bekend gemaakt en 614 woningen
meer dan in 1957 werden voltooid.
Horizontaal:
1. genotmiddel; 6. zeerover; 11. kwajon
gen; 13. de somma van; 15. verhoging; 18.
pers. voornaamw.; 20. aanzien; 21. beves
tiging; 22. voorzetsel; 23. afdruk; 25. voor
zetsel; 27 getuige; 29. lengtemaat; 31.
tentoonstellingsgebouw in Amsterdam; 33.
voegwoord; 34. inhoudsmaat; 35. pauselijke
driekroon; 37. onbrandbare stof; 40. deel
van de bijbel (afk.); 41. graafwerktuig; 42.
wintervoertuig; 43. meisjesnaam;. 44. ge
deelte van een vaarwater; 46. Frans voeg
woord; 47. opgewekt; 50. vakantie; 52.
nieuw (Eng.); 54. muziekterm (afk.); 55.
wandversiering; 57. ambtshalve (Lat. afk.);
58. eil. in de Midd. Zee: 61. kanten plooi
sel; 63. uitstalkast; 65. stofmaat; 66. eenh.
van kracht (afk.); 67. loterijbriefje; 68.
zangnoot; 69. meisjesnaam: 71. de somma
van; 73. schelpdier; 75. zonder beweging
voortschuiven; 76. kalmte.
Vertikaal:
2. Europeaan; 3. strijdperk; 4. lokspijs;
5. godsdienst (afk.); 6. zout water; 7. titel
(afk.); 8. water in Brabant; 9. van adel;
10. te beschouwen voorwerp; 12. kolenbak;
14. plaatsvervangend regeerder; 16. onder
andere (afk.); 17. schets, schema; 19. zee
dier; 23. deel van een dier; 24. stofmaat;
26. de oudere (afk.); 28. gevreesde ziekte;
30. meneer (Eng.); 32. bestaat; 33. lid
woord; 36. waterstand (afk.); 38. jongens
naam; 39. triller; 42. persbureau; 45. anno
Christi (afk.); 46. enige; 48. halfedelsteen;
49. water in Friesland; 51. zuilvoet; 53.
iemand die alles weet; 56. N.V. (Franse
afk.); 59. bekende motorraces (afk.); 60.
adellijk heer; 62. afbeelding; 64. verlaagdo
toon; 66. onmeetbaar getal; 69. watering;
70. niets; 72. bovenbeen; 73. pers. voor
naamw.; 74. natuurkundeterm (afk.).
Horizontaal:
1. duplex - snip; 2. Orion - piano; S. Obe-
ron - ecce; 4. Sandringham; 5. N.T. - mee;
6. duel - zemen; 7. asregen - Gad; 8. van -
sago; 9. imker - Praag; 10. toendra - lam;
11. studente - na.
Vertikaal:
1. doos - davits; 2. Urbanus - mot; S.
pienter - keu; 4. lord - levend; 5. enorm
garde; 6. niezen - R.N.; 7. neen - pat; S.
Sieg - sr; 9. nachtegaal; 10. Inca - nagaan;
11. poema - dogma.
(AT?H*
