VUURTJE VAN DE GASFLES
Kunstmaan van .S. gaat
weer in kaart brengen
Turkse premier bij
vliegramp aan de
dood ontsnapt
ONGEWIJZIGD
Casey over de kwestie-Nieuw-Guinea
AUSTRALIËR POLITIEK BLIJFT
twaalf doden geborgen
MAKARIOS GEEFT PERSCONFERENTIE
Waarschuwt satelliet tijdig voor
aanstormende
Viscountin dichte mist in
bos bij Londen neergestort
Regering zal het recht van
Nederland om verdragen
te sluiten respecteren
„Vanguard IF9 in baan rond de aarde
Dorp staakt tegen schooljuffrouw
Aanvaring op de
Waal
Spoetniks als
t.v.-antennes
Het weer.
Kleptomane steelt een
kleine winkel bijeen
Mogelijk honderden
jaren in de lucht
Voor tienduizenden
schade
4-JARIG MEISJE
OVERREDEN EN
GEDOOD
Pratend kerkorgel
^ekt opschudding
Gehele aardoppervlak
binnen hun bereik
Vrouw aangerand
Daders bekennen
Het weer in Europa
Somber weer
De Australische minister van buitenlandse zaken, Richard
Casey, heeft vandaag in het parlement te Canberra ver
klaard, dat er in de Australische politiek inzake Nederlands
Nieuw-Guinea geen wijziging is gekomen. De zinsnede in
het communiqué dat aan het eind van het bezoek aan
Australië van de Indonesische minister van buitenlandse
zaken dr. Subandrio, is uitgegeven, en waarin staat, dat
Australië zich niet zal verzetten tegen enige overeenkomst
over Nederlands Nieuw-Guinea die op rechtsgeldige wijze
tussen Nederland en Indonesië tot stand komt, is bedoeld
om een Australisch standpunt duidelijk te maken, waar
omtrent Indonesië enige twijfel koesterde.
Woensdag is februari 1959
82sfe JAARGANG No. 30142
De premier van Turkije, Adnan Menderes, is gisteravond
^et zeven andere inzittenden van een Turks vliegtuig aan
dood ontsnapt, toen het toestel waarmee de Turkse dele
gatie onderweg was naar Londen voor de conferentie over
Cyprus, nabij de Britse hoofdstad in een dichte mist veron-
£el'ikte. Kr zijn twaalf lijken geborgen, maar het juiste aan-
slachtoffers staat nog niet vast.
Verscheidene vooraanstaande Turkse autoriteiten zijn
0tn het leven gekomen, o.a. de minister van voorlichting,
?"adio en toerisme, Server Somuncuoglu, en de chef van het
Ufeau van de premier, Ersu.
ITALIAANSE SPORTTRUIEN
Wrakstukken van het in een bos nabij
de Engelse hoofdstad neergestorte
Turkse vliegtuig.
Minister Casey zei: „Omdat wij geloven in het fundamentele recht van
Nederland om als soevereine staat overeenkomsten te sluiten, is dit stand
punt van ons slechts juist en passend. Maar ik wens duidelijk te maken, dat
deze definitie geenszins een advies betekent aan Nederland of aan
Indonesië."
De zinsnede in het communiqué,
waarover Casey sprak, heeft vooral bij
de Australische oppositie grote onrust
gewekt. De „Sydney Morning Herald"
schreef enkele dagen geleden, dat het
afzien van verzet tegen enige Neder
lands-Indonesische overeenkomst inza
ke westelijk Nieuw-Guinea in feite hier
op neerkomt, dat Australië erkent in
het omstreden gebied geen nationale be
langen te hebben. De leider van de op
positie, dr. Herbert Evatt, heeft aan
gekondigd, dat hij zal vragen om een
uitvoerig debat over de kwestie-Nieuw-
Guinea. Zijn Labourparty is van oor
deel, dat het bestuur over westelijk
Nieuw-Guinea aan Australië moet wor
den toevertrouwd, indien Nederland de
soevereiniteit over dat gebied zou prijs
geven.
De correspondent in Canberra van de
„Christian Science Monitor" meende
vóór het debat tekenen te bespeuren,
dat de Australische regering niet lan
ger zoals in het verleden van oor
deel is, dat de aanwezigheid van een
Aziatisch bestuur op het westelijk deel
van Nieuw-Guinea een bedreiging in
houdt voor de Australische veiligheid.
Dr. Subandrio zou zijn Australische
ambtgenoot ervan hebben overtuigd,
dat geheel Indonesië een beter schild
voor Australië vormt dan alleen weste
lijk Nieuw-Guinea. In dit verband
merkte Evatt nog op, dat de Austra
lische Labourpartij voorstandster is
van vriendschap met Indonesië. Zij zou
die vriendschap echter het liefst beli
chaamd zien in een regionaal pact tus
sen Australië, Indonesië en Nederland
voor de veiligheid en ontwikkeling van
Nieuw-Guinea.
Minister Casey zei vandaag in het
parlement, dat hij aan Subandrio
heeft meegedeeld, dat er naar zijn
oordeel niet één, maar verschillende
vreedzame oplossingen voor de kwes-
tie-Nieuw-Guinea bestaan. Casey her
innerde er in dit verband aan, dat
Nederland in het verleden herhaalde
lijk heeft voorgesteld de kwestie voor
te leggen aan het Internationale Ge
rechtshof.
Dit is kennelijk een van de vreedzame
procedures die gevolgd zouden kunnen
worden bij het zoeken naar een oplos
sing van het probleem, en indien deze
procedure wordt gekozen is er nie
mand in Australië die niet de uitspraak
van het hof zou respecteren, hoe deze
ook zal uitvallen.
Casey zei, dat dit aan de Indonesi
sche minister van buitenlandse zaken,
dr. Subandrio, tijdens diens officieel
bezoek aan Australië is duidelijk ge
maakt.
Minister Casey verklaarde, dat het
Australische kabinet de redenen heeft
uiteengezet, die er toe hebben geleid
dat Australië de Nederlandse souvereini-
teit in westelijk Nieuw-Guinea erkent en
zal blijven erkennen. De regering had
duidelijk gemaakt, dat Australië groot
belang heeft bij de ontwikkeling in
westelijk Nieuw-Guinea. Het karakter en
het doel van onze bestuurlijke samen
werking met Nederland zijn uiteengezet.
Deze samenwerking zal natuurlijk voort
duren."
Casey deelde voorts mede, dat de
Australische ministers de aandacht van
dr. Subandrio hadden gevestigd op het
minder gelukkige effect op de Austra
lische openbare mening van het zonder
schadevergoeding overnemen van de
Nederlandse eigendommen in Indonesië
en de behandeling daar van Neder
landse onderdanen. Australië had uit
drukking gegeven aan de hoop, dat
maatregelen voor schadevergoeding
spoedig en effectief zouden worden toe
gepast, aldus Casey.
De Australische regering was vooral
verheugd over Subandrio's verklaring
De politie te Nijmegen heeft een zes
tigjarige vrouw aangehouden. Zij werd
alleen verdacht van een eenvoudige
winkeldiefstal, maar bjj nader onder
zoek bleek dat deze vrouw, die in be
hoeftige omstandigheden verkeert en
aan kleptomanie lijdt, gedurende bijna
twee en een half jaar in verschillende
winkeis en bazars en ook warenhuizen
in Nijmegen vele malen levensmidde
len en gebruiksartikelen van allerlei
aard heeft gestolen. Toen men in haar
huis een onderzoek instelde, ontdekte
men daar een „kleine winkel". Alles
werd in beslag genomen. De vrouw
werd na verhoor op vrije voeten gesteld.
dat geen toevlucht tot geweld zou wor
den genomen om territoriale aanspra
ken te verwezenlijken, noch door Indo
nesië noch door wie dan ook. Deze ver
klaring zou een reële bijdrage kunnen
zijn tot een verbetering van de betrek
kingen in zuid-oost-Azië en het gebied
van de Stille Oceaan.
Indonesië en Nieuw-Zeeland zouden
een oplossing van de kwestie Nieuw-
Guinea met vreedzame middelen en in
overeenstemming met het handvest
van de Verenigde Naties toejuichen, zo
wordt in een te Wellington uitgegeven
officiële verklaring gezegd.
De Nieuwzeelandse premier, Walter
Nash, en de Indonesische minister van
buitenlandse zaken Subandrio zeggen
in hun gezamenlijke verklaring, dat de
„nauwe en vriendschappelijke betrek
kingen" moeten worden uitgebreid. Er
bestonden geen politieke geschillen tus
sen de twee staten. Men wil trachten
de samenwerking te vergroten in het
verband van het Colombo-plan voor
hulp aan zuid- en zuidoost-Azië. Pre
mier Nash hoopt, dat Nieuw-Zeeland in
de toekomst meer leraren in de Engelse
taal naar Indonesië kan zenden.
Minister Subandrio zal Nieuw-Zeeland
morgen verlaten.
Een speciaal voor weerkundige onderzoekingen ingerichte kunstmaan,
die de Amerikaanse marine gisteren in Cape Canaveral met behulp van een
drietraps-Vanguard-raket heeft gelanceerd, is na korte tijd in een baan rond
de aarde gekomen. De nieuwe kunstmaan van de V.S. heeft een doorsnede
van ongeveer een halve meter en weegt bijna tien kilogram. Zij heeft twee
foto-elektrische cellen, die het wolkendek zullen vastleggen en seint de ge
gevens terug naar de aarde. Hierdoor worden ruwe schetsen verkregen,
waarmee men o.a. wervelstormen boven de Oceaan tijdig hoopt te kunnen
waarnemen. Het experiment is de eerste stap voor het in kaart brengen
van de weersomstandigheden op aarde. De 21 meter lange Vanguard-raket,
die de kunstmaan in een baan rond de aarde heeft gebracht, woog ongeveer
10.000 kg. De derde trap van de raket, die 22 kg weegt, draait met de
kunstmaan om de aarde.
Een tabakswinkelier in Frankfort heeft een nuttige blikvanger voor zijn zaak
opgesteld in de vorm van een grote gasfles, die de voorbijgangers ongevraagd
aan een vuurtje helpt. De winkelier hoeft zich weinig zorgen te maken over het
verbruik van het apparaat: eenmaal per jaar vullen is ruimschoots voldoende! De
eerste dag werd deze dienst aan het rokerspubliek nog eens extra aanbevolen
door een charmante „bevuurster"
In het Franse dorp Ambierle, departement Loire, heeft men het niet be
grepen op de hoofdonderwijzeres van de school. De ouders van de school
gaande kinderen vechten met al hun energie voor overplaatsing van de
juffrouw omdat zij de kinderen veel te veel huiswerk geeft en niet genoeg
in de klas laat doen. Zelfs de gemeenteraad mengde zich in het conflict
en nam een resolutie aan waarin om overplaatsing wordt gevraagd. Maar
de hoofdonderwijzeres bleef waar zij was. Teneinde raad belegden de ouders
een vergadering waarop tot staking werd besloten. Gisteren verschenen
er maar 21 kinderen op school, de rest bleef thuis.
In San Diego, in Californië, werden al
vrij spoedig signalen opgevangen van de
kunstmaan, die de „Vanguard II" wordt
genoemd. Het was de vierde Vanguard-
lancering van een serie van zeven, als
onderdeel van de Amerikaanse bijdrage
aan het internationale geofysisch jaar.
Van de vorige gelanceerde Vanguards
is alleen de „Vanguard I", die op 17
maart vorig jaar gelanceerd werd, in
een baan om de aarde gekomen.
Dr. Glennan, het hoofd van het
Amerikaanse bureau voor lucht- en
ruimtevaart, heeft verklaard dat de
„Vanguard II" in 126 minuten een
omwenteling om de aarde maakt. De
maximumhoogte van de satelliet is
3.280 km en de minimumhoogte 536
km. Zijn snelheid bedraagt 28.800 km
per uur. De kunstmaan maakt een
hoek van 24 graden met de Equator.
Dr. Abe Silverstein, directeur van de
afdeling voor ruimtevaart van het Ame
rikaanse bureau, heeft voorspeld, dat de
„Vanguard II" misschien wel honderden
jaren rond de aarde zal blijven draaien.
Hjj heeft niet bekendgemaakt hoe lang
de apparatuur in de kunstmaan naar
verwachting zal blijven functioneren.
Als gevolg van de mist is op de
Waal, even boven Tiel dinsdagavond
een aanvaring geschied, waardoor voor
tienduizenden guldens schade ontstond.
De tanker Esso Koblenz die de ri
vier afvoer kwam ter hoogte van de
steenfabriek te Echteld in aanvaring
met het motorschip Wendelstein, dat
spoedig water maakte. De Esso Ko
blenz kwam vervolgens ook nog in aan
varing met de tanker Andersach, die
geladen was met gasolie en benzine.
Er ontstond een flink gat in de romp
van dit schip, waari x>r een grote hoe
veelheid gasolie naar buiten stroom
de.
Dinsdagmiddag is op het Plettenburg
te Jutphaas het vierjarige meisje W.
Harder door een vrachtwagen overre
den en om het leven gekomen. Het
meisje, dat van de kleuterschool kwam,
was met haar broertje in de wagen
gestapt om mee naar huis te rjjden.
Bjj het uitstappen heeft het kind zich
losgerukt uit de handen van haar
broertje en is toen onder het achter
wiel terecht gekomen.
De Tsjech Frantisjek Zeinar heeft in
Praag aan de pers meegedeeld, dat hij in
1956 door de Amerikanen voor spionage
naar Tsjechoslowakije is gestuurd. Hij licht
te echter de Tsjechische autoriteiten in, die
er twee jaar lang in geslaagd waren via
de radio een spelletje met de Amerikaanse
spionagedienst te spelen, waardoor zij be
langrijke inlichtingen verkregen over de
Amerikaanse spionage in het land.
BUREAU SMEDESTRAAT 5 HAARLEM
'elefoom Redactie 21544, Advertentie» 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkant. Beverwijk: Breestraat 171, tel. 4790
Bijkantoor en Red. ümuldem Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
Wrectle: 3. 3. W. Boerrlgter en
Mr. W. A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Dr». H. v. RUN en W Severln.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
loogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voof
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRI3S 61 cents per week,
t 2.65 per maand, f 7.90 per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur
's avonds tel. 21544.
Turkse premier, die klaagde over
'loh n in verschillende delen van zijn
haam, heeft naar bij een eerste on-
oeïc bleek een paar gekneusde rib-
een een lichte zenuwschok opge-
Lou?' is naar een ziekenhuis in
vfn n overgebracht, dat hij op zijn
lg, vrijdagochtend zal kunnen ver-
®n. De rondetafelbesprekingen over
ht>, y,s' óie vandaag zouden worden ge-
™dr --- - - -
«est,
?an
en, zijn in verband hiermee uit-
eld. Zodra Menderes in staat is er
xVo; öeel te nemen zullen schikkingen
bp, oen getroffen zoor het houden van
boekingen.
Het vliegtuig, een gecharterde „Vis-
°Unt" van de Turkse luchtvaart
maatschappij, baande zich een pad
,an driehonderd meter door het ge-
°omte voordat het in een bos op de
srond kwam. De vleugels en de staart
\\M befaamde „pratende orgel" van
hofl emberS laat zijn stem weer
<Je jj- Een maand geleden bracht het
'h'dij m'nee 'n verlegenheid door
spruj®*1 onder kerkdiensten de ge-
'ep d. en weer te geven van de pilo-
de landden op een vliegveld in
da0„ abijheid. Dit werd verholpen
dejA een antenne in de buurt, die
re„ Sesprekken opving, te verwijde-
Aa 'Waar nu luistert het nieuwsgierig
hoorn. de boodschappen af die het
tie a«*vartier van de militaire poli-
Watu,tzendt naar patrouillewagens,
dient"" voor het or"el a,s relayer
h0,„,ls n°g niet ontdekt. De dominee
°hd Vur'S- dat de politie zolang het
die er.z°ek duurt slechts taal gebruikt
"irbaar is in een kerk.
scheurden er af. Deze laatste omstan
digheid heeft er, naar men aanneemt,
toe bijgedragen dat de Turkse pre
mier er zo goed is afgekomen. Hij
werd buiten het wrak aangetroffen
en kon zich naar een nabijgelegen
boerderij begeven.
Het reddingswerk werd bemoeilijkt
door de mist, de duisternis het on
geluk gebeurde even vóór zes uur en
door de omstandigheid dat de plaats
van de ramp slechts via een klein voet
pad te bereiken is. Voor de ambulance
auto, waarmee de Turkse premier naar
Londen werd gebracht, reed een politie
auto om de weg vrij te maken, maar
ten gevolge van de dichte mist werd
over de vijftig km van Gatwick naar
Londen toch nog twee uur gedaan.
Het verongelukte toestel was ten ge
volge van een dichte mist van Londen
Airport naar het vliegveld Gatwick, ten
zuiden van Londen, gedirigeerd. Nadat
het boven dit jebied enige tjjd had
rondgevlogen, raakte het enige bomen,
waardoor het neerstortte. Het wrak,
waarvan de stukken over een groot ge
bied verspreid terechtkwamen, raakte
niet in brand.
Margaret Bailey, die met haar man
een boerderij bewoont niet ver van de
plaats waar het ongeluk gebeurde, ver
leende premier Menderes de eerste
hulp. „Toen wij de klap hoorden", zo
heeft zij verklaard, „zijn wij direct naar
de plaats van de ramp gereden. Wij
zagen hoe drie mensen uit de wrak
stukken kwamen en naar ons toestrom-
pelden. Ik had er geen flauw vermoe
den van dat een van hen premier Men
deres van Turkije was. Wij hielpen hen
in de auto en reden naar onze boer
derij" zo vervolgde zij. Ze vertelde dat
ze de drie mannen naar de slaapkamer
had gebracht om wat qp verhaal te
komen en dat premier Menderes niet
spreken kon. „Hij zag er ellendig en
vreselijk ziek uit", aldus mevrouw
Bailey.
Onmiddellijk na zijn aankomst in Lon
den heeft aartsbisschop Makarios een
persconferentie gehouden, waarvoor
overweldigende belangstelling bestond.
Russische geleerden stellen zich voor
kunstmatige aardsatellieten te gebruiken
als tv-antennes, opdat een televisie
uitzending over de gehele wereld kan
worden opgevangen, zo meldt radio
Moskou. De Russische geleerden achten
drie spoetniks die op bepaalde afstanden
rondom de aarde geplaatst zijn, vol
doende.
„Het televisie-bereik is op het ogen
blik slechts 144 km", aldus radio-Mos
kou. „Het relayeren door middel van
ballonnen, helicopters of vliegtuigen is
onpraktisch".
Thans hebben de geleerden echter
voorgesteld om kunstmatige aardsatel
lieten als tv-antennes te gebruiken. Drie
satellieten, op gelijke afstand van elkaar
geplaatst op een hoogte van 220 km,
zouden het gehele aardoppervlak kun
nen bestrijken, aldus radio-Moskou.
Elke satelliet zou tv-uitzendingen kun
nen opvangen door middel van para
bolische antennes met een diameter van
ongeveer 18 meter.
Naar de politie thans meedeelt, is
zondagavond in de gemeente Beilen
een vrouw aangerand. De daders zijn
intussen gepakt en hebben bekend. Het
slachtoffer, een dame uit Wijster, was
met de trein van 22.30 uur te Beilen
aangekomen en ging per fiets huis
waarts. Twee onbekenden, die met de
zelfde trein waren aangekomen en die
haar per bromfiets volgden op de straat
weg naar Wijster, hebben haar ter
hoogte van het gehucht Holthe staande
gehouden en van haar fiets getrokken.
Een van de aanranders belette haar te
gillen door de hand op haar mond te
leggen, doch zij verzette zich hevig door
te bijten en te slaan. Op een gegeven
moment hebben de aanranders gemeend
onraad te ontdekken (hetgeen achteraf
niet het geval bleek te zijn) en sloegen
op de vlucht. Hevig ontdaan is het
slachtoffer thuis gekomen, waarna de
politie werd gewaarschuwd. Onmiddel
lijk is daarna een uitgebreid onderzoek
ingesteld. Op de plek van de aanran
ding werd een afgebeten duim van een
handschoen gevonden, waaruit blijkt,
hoe hevig de worsteling is geweest. De
dame kon een vaag signalement van de
mannen opgeven. In samenwerking met
de politie te Westerbork is het gelukt
de daders op het spoor te komen. Het
waren twee arbeiders, beiden wonende
te Westerbork. In de afgelopen nacht
hebben beiden een volledige bekentenis
afgelegd.
Station
Stockholm
Oslo
Kopenhagen
Londen
Amsterdam
Brussel
Luxemburg
Parijs
Nice
Berlijn
Frankfort
München
Zürich
Genève
Locarno
Wenen
Innsbruck
Rome
Weer
min.
neersL
temp.
alge].
gisteren
24 uur
Licht bew.
1
0
licht bew.
-3
0
mist
2
0
mist
1
0.1
mist
3
0
mist
-1
0
zwaar bew.
0
0
mist
-1
0
onbewolkt
6
0
motregen
2
0.1
geheel bew.
2
0
geheel bew.
-3
0
licht bew.
-3
0
onbewolkt
-2
0
licht bew.
-2
0
zwaar bew.
3
0
onbewolkt
-5
0
onbewolkt
2
0
Advertentie
Verwachting tot donderdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur)
Overwegend zwaar bewolkt met
op vele plaatsen mist en hier en
daar enige motregen. Meest zwakke
wind uit westelijke richtingen. Wei
nig verandering in temperatuur.
Zon: 7.50-18.00. Maan: 14.01-4.56.
