Armoede in feestgewaad
Land van conflicten en
harde tegensi
.telling
en
M-
w
In deze smeltkroes
I van culturen verliest de reiziger zijn
burgerlijk normbesef
H
M
WHITE GOLD <5^
<AMLLER9
H
HOE WILT U REIZEN?
V
I
DOBRO
Gaat
u naar
Spanje
Knoop dan dit in uw oren
U
Per auto
Per vliegtuig
Per bus
Per trein
een
zeer fijne
Sherry
Tl
DUFF GORDON
DUFF
GORDON
Puerto de Santa Maria
o
ZATERDAG 7 MAART 1959
PAGINA 11
Uit de geschiedenis van
het wereldberoemde huis
r'-'vs
:yf
'UI 111 5." R FLES
De Sherry voor
fijnproevers!
Imp. Wijnhandel Finjé Utrechf
C'
voor niet meer dan f 5.05
Imporirice:
N.V. Wijnhandel „ATLANTIC"
Amsterdam
SPANJE ontmoeting met
een andere werkelijkheid
Wie in deze tijd naar Spanje reist
zal er zich terdege rekenschap
van moeten geven dat hij komt
te staan tegenover een geheel andere
werkelijkheid dan die, waarin hij zich
«edert jaar en dag in zijn hoog-ont-
wikkeld vaderland kan koesteren. Bij
Het overschrijden van de Pyreneeën
lal hij binnentreden in een land met
sen gans andere cultuur, waarin een
feheel andere godsdienstige, economi-
iche en sociale mentaliteit heerst dan
Ki het zijne en waarin het leven van
vandaag de vrucht is van een vol
maakt verschillende historische ont
wikkeling, traditie en denkwijze. Hij
ial spoedig leren dat hij zijn eigen,
nijvere, Nederlandse normbesef moet
verliezen om dit land te kunnen zien,
ie ondergaan, te begrijpen. Eerst dan
can, hu net ware gelaat van Spanje
sntdekken, dat zoveel verschilt van de
fantasieloze en romantische verhalen
me er in de loop der eeuwen over zijn
geschreven, dat maar weinig trekken
gemeen heeft met het reclameplaat-
mee dat de goegemeente zich erover
gevormd heeft.
In Spanje ontmoet men een andere
werkelijkheid, waar de vaderlandse
aorm geen kracht meer heeft. Men
ontmoet er een andere mens, die wel
licht in zijn diepste wezen dezelfde dro
men koestert als wij, maar leeft van
uit een andere gesteldheid, die veel
meer betrekkelijk is dan de onze. Hij
overschat het leven niet en houdt de
dood voor een veel grotere realiteit.
Hij is zich, gevoed door de hardste
geschiedenis van enig Europees volk,
veel meer bewust van de vergankelijk
heid van dit ondermaanse leven, ook
al zal hij elke minuut van de lieve dag
benutten om het zo aangenaam moge
lijk te maken en van elk van zijn han
delingen verwacht hij dat zij een eeu
wig stempel op de aardkost zullen
drukken, ter herinnering aan zijn sim
pel en tragisch bestaan.
Spanje is in vele opzichten een
groot land; groot in omvang,
groot in historie, groot in cul
tuur en groot ook in de uitzonderings
positie die het sedert eeuwen in Euro
pa inneemt.
In Euröpa heeft het Iberisch schier
eiland een zeer specifieke positie inge
nomen, die van ontmoetingspunt tus
sen Europa en Afrika. Vanuit het
noorden rukten in de grijze oudheid
Kelten, Romeinen, Sueven, Vandalen,
Alanen en West Gothen het land bin
nen. Van overzee drongen Iberiërs,
Carthagers, Berbers en Moren op en
hielden eeuwenlang het schiereiland in
hun macht. Uit de vermenging van al
deze volken is de Spanjaard van van
daag ontstaan. Uit de botsing van al
deze, in wezen zo geheel verschillende
culturen ontstond het Spanje zoals het
zich nu nog aan de bezoeker voordoet
en groeide een eigen cultuur, die zicht
baar heeft voortgebouwd op de ver
worvenheden van de vroegere bezet
ters. Uit de vijftien eeuwen durende
strijd tegen indringers, onderdrukkers
en vreemde invloeden groeide tenslot
te de zucht naar expansie, die culmi
neerde in het wereldrijk van Karei de
Eerste, toen het merendeel van Euro
pa en onafzienbare gebieden in Zuid
Amerika onderworpen waren aan de
Spaanse kroon.
Sedertdien is het bergafwaarts ge
gaan met Spanje. Het rijk buiten de
landsgrenzen brokkelde af totdat er
niets anders meer van over was dan
de enkele armzalige protectoraten
die Spanje nog in Noord-Afrika be
zit. Het wereldrijk verdween geheel
en het eens zo grote prestige van het
Spaanse koningshuis schrompelde in
een tot de steriele tweespraak die
thans het vaderlijke staatshoofd, ge
neraal Franco omgeeft. De economi
sche wereldmacht van het Spaanse
goud verbleekte tot het voddige pa
pier dat peseta heet en tot de zwak
ste munten ter wereld behoort, nog
niet krachtig genoeg om zijn 'eigen
devaluatie te bewerkstelligen. Het
land zelf is in vier eeuwen vervallen
tot een schamele schaduw van de
oude glorie, tot een verarmd, ver
schraald gebied dat met leeuwen
moed echter poogt aansluiting te vin
den bij de moderne ontwikkeling in
de wereld. In het huidige maat
schappelijke leven is weinig over
van de grootheid van weleer. Waar
vroeger welvarende landbouwstreken
waren, zijn nu ontvolkte woestijnen,
die door het huidige regiem met gro
te financiële offers opnieuw worden
ontgonnen, bebost en bevolkt.
samenstel van eigenschappen in het
Spaanse volkskarakter valt de droeve
historie van de laatste twee eeuwen
te herleiden. Hierin ook valt voor elke
kenner van Spanje een verklaring te
vinden voor de huidige situatie, waar
in het land zich bevindt. Want hoewel
generaal Franco herhaalde malen
heeft verklaard zichzelf niet te achten
als de exponent van een overgangsfase
tussen twee bestuursvormen, is hij dat
wezenlijk wel. Dat ligt ook geheel in
het karakter van zijn regiem én in
dat van zijn eigen persoon besloten.
Hij is en hij wordt geaccepteerd als
de vertegenwoordiger van de binnen
landse rust, als de heroriëntatie van
een land dat in de branding van twee
eeuwen vol revoluties, aanslagen en
volksbedrog zichzelf heeft verloren en
onder dit bestuur een soort sanatorium-
kuur doormaakt ter recrutering van
zijn krachten.
De ontkenning van deze realiteit
geeft aan het huidige bestuur geen uit
zicht, omdat het met de persoon van
Franco zal moeten uitsterven, omdat
het te weinig positieve elementen in
zich verenigt voor een verder leven.
Het syndicalisme, door Franco gepre
dikt, is te beperkt om een, zoals de
caudillo nu al twintig jaar vruchteloos
hoopt, algemene volksbeweging te wor
den. Het politiek monopolie, door hem
aan de Falange verleend, blijkt een
web, waarin een werkelijk dynamische
ontplooiing tenslotte gevangen raakt in
het rag van eigenbelang en onverstand.
Wat Spanje voornamelijk ontbreekt is
de correctie van het zich vrij uitende
gezond verstand op de starre politieke
doctrine van een groep, het gesprek
tussen volk en regering, de wisselwer
king of de botsing der vrije mening,
waaruit een maatschappij zich ont
plooit.
ie Spanje in creze tijd voor
slechts korte tijd bezoekt, zal
van dit alles weinig merken.
Het zal hem nauwelijks opvallen dat
hij in een „dictatuur" verzeild is ge-
Een tweetal Spaanse jonge vrouwen.
Advertentie
Finito, Amontillado, Club Dry,
Pinto; het zijn begrippen die in de
wereld van de Sherry-kenners een
belangrijke plaats innemen. Zij zijn
als het ware een leiddraad bij het
kiezen van hun glas Sherry.
En het merk, dat door de tijden heen
voor de Sherry-kenners nog belang,
rijker is geworden is: Duff Gordon.
Dat zegt voor hen alles want alle
goede Andalusische tra.
dities zijn in Duff Gordon
Sherry verenigd. Dat vindt
U ook bewezen als U
zich een glas Sherry in«
schenkt van
Importeur:
N.V. Wilmerink Muller, Amsterdam
ËJIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIillllllllllllllllllllllllll
Hllllllllllllllllllllllllllilllillllllllllllfllllllll
De armoede kent meer oprechte blijd
schap dan de rijkdom, omdat zijn per
soonlijke vreugde het enige genot is,
dat de arme wordt gegund. En dat is
de reden, waarom Spanje zo'n uiter
mate vrolijk land is. Daarom kent
Spanje naar het inzicht van elke be
zorgde bedrijfseconoom veel te veel
feesten, maar naar het oordeel van el
ke Spanjaard nog veel te weinig. Daar
om ook zingt de Spanjaard bij het ver
dienen van zijn karig loon en daarom
danst hij wanneer hi) zijn loonzakje bij
zich heeft. Daarom steekt hij vuurwerk
af hetgeen hij kinderlijk mooi vindt;
daarom zit hfi graag in een café en
speelt daar onschuldig kaart en domi
no en daarom vindt hij het prachtig
als anderen spelen, liefst met hun leven,
zoals bij het stierengevecht, of met een
bal, zoals bij voetbal of fronton.
Het Spaanse volk is dan ook de groot
ste attractie van het land. Somerset
Maugham heeft eens geschreven „in
Spain it is men that are the poems, the
pictures and the buildingsEn hij
zegt verder: De Spanjaarden excelleren
niet in kunst, zij excelleren in iets dat
groter is dan kunst, als mens!
Een jonge Spanjaard, gezeten op een met manden beladen ezel.
aar de gloed van de roemruchte
historie, van een veelbewogen
leven, blinkt nog in de ogen van
het Spaanse volk en ligt verankerd in
ontelbare monumenten uit welhaast al
le culturen die Europa heeft gekend.
Men voelt de adem van de grootheid
nog op de hoogvlakten van dit onge
naakbare, harde land, dat een hard
volk heeft voortgebracht, een volk,
waarin een even ongenaakbare, trotse
ziel leeft met daarnaast een warm
menseljjk hart, dat simpele vreugden
zoekt, dat, ondanks de verpaupering
van het lichaam, genieten wil van het
kortstondige leven, dat snel en harts
tochtelijk kan slaan bij het rytme van
de aan diezelfde hartslag ontsprongen
rijke volksmuziek en bij het zien van
oprechte en mannelijke moed of van
even eerlijke vrouwelijke schoonheid.
Het Spaanse hart juicht bij het zien
van een kind omdat het zelf kinderlijk
is, spontaan en dus gemakkelijk op
vliegend, ongecompliceerd en daarom
een eenvoudige prooi voor volksmen
ners en demagogen, onafhankelijk en
dus snel geneigd tot anarchie, trots
en dikwijls ongevoelig voor recht en
redelijkheid. Uit dit gecompliceerde
raakt. In de westelijke democratieën
klinkt het woord „dictatuur" als een
verwensing, is het synoniem met ab
solute onvrijheid, met gevaar voor het
naar onafhankelijkheid strevende indi
vidu; doet het denken aan een maat
schappij die door zware verduisterings
gordijnen aan de rest van de wereld
is onttrokken, waarin de mensen leven
als slaven in een kolenmijn anno 1820.
Maar in Spanje schijnt de zon, is alles
licht en zijn de steden vol kleuren. En
de vazallen van de dictatoriale macht,
de Guardia civil, lopen met goedmoe
dige gezichten en vreemdsoortige Na
poleontische hoofddeksels door de stra
ten. Zij luisteren geen gesprekken af
en jagen de mensen niet met zweep
slagen door de straten. Men merkt er
niets van die zogenaamde dictatuur en
men zal er op vele plaatsen aanmer
kelijk minder politiedienaren zien dan
in het eigen goede vaderland, waarin
alleen maar de politieke partijen el
kaar om de oren slaan.
Neen, aan de oppervlakte merkt
men niets. Het leven is er uitermate
genoeglijk, de mensen hebben geen
haast, zij lijken uitgesproken zorgeloos.
Komt men echter met diezelfde men
sen in gesprek, dan ontmoet men een
huiver om over politieke zaken te spre
ken, huiver die voortspruit uit de doem
van een stelselmatig aangekweekte on-
Advertentie
Verkrijgbaar bij Uw slijter - de vakman.
Advertentie
wetendheid op het terrein van de poli
tiek, uit een zorgvuldig opgebouwde a-
politieke instelling onder brede lagen
van het volk. Het Spaanse volk is
nooit meer gevraagd zich met maat
schappelijke structuren en stelsels be
zig te houden, alleen met problemen
van louter praktische aard waarover
het zich via de syndicaten kan uitspre
ken.
Spanje is een arm land, uitgemer
geld door de verkwisting van de hogere
standen, door eeuwen van wanbestuur
en ondeugdelijke administratie, door de
indolentie van zijn bevolking en door
de tientallen revoluties en burgeroor
logen die het land in de loop der
eeuwen heeft gekend. Voor de toerist
bepaalt die armoede in belangrijke
mate het karakter van het land. Want
de armoede heeft een gezicht, de ar
moede is getekend met scherpe con
touren. In de ogen van de arme leeft
hunkering, daarin wonen verlangens en
glinstert wijsheid, die hij ontleent aan
het feit dat hij in zijn slaap zijn oor
luisterend op de naakte aarde drukt.
et zijn daarom niet alleen de fees
ten, de zang en de dans die een
zo grote aantrekkingskracht op de
vreemdeling uitoefenen, maar het zijn
de mensen, die de feesten vieren, hun
liederen zingen en hun dansen beleven.
In Spanje is het leven tot primaire
proporties teruggebracht. Het is
alles pur-sang en het is een ongekende
ervaring een gehele dorps- of stadsge
meenschap opgenomen te zien in een
feest. In Limburg is het de zotheid,
die tijdens de carnaval de mensen ver
enigt tot een oer-feesteljjke inspanning.
In Spanje is het 't leven zelf dat con
stant uitnodigt tot feestelijkheid, de lou
tere vreugde om het bestaan, dat steeds
maar weer verfraaid moet worden, dat
steeds opwindender kan zijn. In wezen
leeft op de achtergrond van al dit fees
telijke gedruis de grote realiteit van
de dood. En meen niet dat dit zo maar
een steriele psychologische kreet is,
want elke Spanjaard is zich daar zeer
terdege van bewust. Daarom juist
blijft de voor ontelbaar vele noorderlin
gen onbegrijpelijke hartstocht voor het
stierengevecht in Spanje bestaan. De
gene die openlijk de zo reële dood trot
seert, is een held. Want een Spanjaard
gaat niet naar zijn nationale stierenge
vecht om bloed te zien. Daar kan
hij eigenlijk helemaal niet goed tegen.
Maar hij bewondert envereert moed,
als de hoogste menselijke eigenschap.
Het Is daarom fout om naar een stie
rengevecht te gaan in de veronderstel
ling er een soort circus te zien. Dan
loopt de vreemdeling na het doden van
de eerste stier met een schreeuw van
afgrijzen ai weg. Men moet er naar toe
gaan om een ernstige gebeurtenis mee
te maken, die door veel kleur en door
de hartstocht waarmee dit alles wordt
beleden, een ongeëvenaarde sfeer krijgt.
Velen beweren: „Je hebt Spanje niet
gezien als je geen corrida hebt bijge
woond". Ook dat is een loze leuze, want
je hoeft helemaal niet naar een stieren
gevecht om Spanje te zien. Bij een stie
rengevecht beleef je een van de fantas
tische aspecten van het Spaanse leven,
die zich waarachtig ook wel elders
openbaren, alleen hier een culminatie
punt vinden.
Ondanks zijn armoede weet de Span
jaard echter te leven. Hij is spaarzaam
en dank zij aie onverwachte eigenschap
hebben velen zich tegenwoordig brom
fietsen, motoren en scooters weten aan
te schaffen. Vooral in de steden leveren
deze een belangrijk aandeel aan de in
druk van moderne welvaart die men
daar krijgt.
et leven in een Spaanse stad is
vol tegenstellingen. Men vindt
er een kaleidoscoop van de
maatschappelijke ontwikkeling van de
laatste honderd jaar. Tegenover eta
lages vol televisietoestellen, radio's
en moderne elektrische apparatuur
staat aan het trottoir een gaslantaarn,
die elke avond opnieuw door een
ouderwetse lantaarnopsteker wordt
aangestoken. Onder stokoude, anti
quarische trams dendert een hyper
moderne ondergrondse trein. Naast
fonkelnieuwe limousines van de laat
ste jaren rijden zielige vehikeltjes die
er al meer dan een halve eeuw trou
we dienst op hebben zitten of sukkelt
een aftands ezelenwagentje over het
asfalt. Tussen vrolijke mensen, die met
honderd jaar sociale ontwikkeling of
familie-welstand achter zich op de
terrassen zitten, scharrelen bedelaars
die nog een zuiver middeleeuwse le
vensstaat voeren, tot op hun gebeen
te verpauperd zijn en uit wier ogen de
dood u aangluurt. Naast paleizen van
warenhuizen staan kleine armetierige
winkeltjes, waarin een oude eigenaar
u bij het schijnsel van een olielampje
helpt om onmiddellijk na uw vertrek
zijn winst in een oude sok weg te
stoppen. Naast uitbundige rijkdom
vegeteert de stinkende armoede en dat
alles tegen het decor van prachtige
oude steden, van monumentale gebou
wen, van reliekschrijnen van het glo
rieus verleden. En dit treft de rond
reizende vreemdeling, al deze prach
tige gebouwen nemen nog een normale
functie in 't Spaanse leven in. Het zijn
geen door suppoosten bewaakte ste
riele musea geworden, waar men
slechts fluisterend in mag rondgaan.
De gemeenschap trekt er nog het volle
profijt van en niemand is daar ver
baasd over, want het land bezit een zo
grote hoeveelheid monumenten dat
men er beslist niet overdreven zuinig
mee hoeft te zijn.
Spanje is een land van conflicten, van
bittere en harde tegenstellingen. En
naarmate de reiziger meer van het land
gaat zien, groeit ook in hem het con
flict. Naast zfln liefde ontstaat een af
keer. Het volk en het land, waarvan hij
leert houden, zullen op hetzelfde moment
zijn haat oproepen. Maar is dat niet een
grote realiteit. Leeft in de schaduw van
de liefde niet altijd de haat en grenst aan
de zelfkant van elke bewondering niet
de afschuw. Zo kent het leven in Spanje
geen grenzen, noch in het goede, noch
in het kwade. Dit niet te overziene, dit
ondoorgrondelijke te beleven is een her
ademing voor de vreemdeling die een
ogenblik de afgebakende perken van zijn
maatschappij wil ontvluchten.
JAN VAN BEEK.
edere reiziger naar Spanje heeft De treinen voeren U snel door
een visum nodig, dut hij tegen België en Frankrijk, maar eenmaal
betaling van f 16,90 kan krijgen voorbij de Spaanse grens gaat het
- aanmerkelijk langzamer. Daar rijden
nog heel oude treinstellen over een
breed spoor. Een reis met een oud
Spaans treintje is een avontuur op
zich, omdat men daarin het beste
met de mensen in contact komt. Die
hebben dikwijls hun hele hebben en
houden bij zich, praten, zingen,
lachen en willen graag een gesprekje
met een toerist aanknopen.
Daarentegen rijden in Spanje ook
de modernste treinstellen van de we
reld, o.a. de TALGO, die alleen
opereert op de lijn tussen Irun en
Madrid. De Fiat-treinen, de zoge
naamde T.A.F.'s zijn zeer gerieflijk
en te vergelijken met de moderne
Nederlandse diesel-electrische trei
nen. Deze rijden als expresse op de
verbindingslijnen tussen de meeste
grote steden.
bij het dichtstbijzijnde Spaanse con
sulaat. Dat visum is geldig voor een
jaar met dien verstande dat men er
drie maanden achtereen mee in Span
je mag blijven. Daarna moet men
zich melden bij de vreemdelingen
politie en krijgt men een voorlopige
verblijfsvergunning, die weer drie
maanden geldig is.
ergeet niet Uw carnet, daar is
de Spaanse douane dol op.
Auto's kosten in Spanje een
veelvoud van wat de Uwe gekost
heeft en men waakt daarom zorgvul
dig tegen illegale invoer.
Uw Nederlands rijbewijs is ook
geldig voor Spanje. Een internatio
naal bewijs is dus niet nodig, wel een
internationaal kentekenbewijs. Ver
zekering is voor Spanje niet ver
plicht gesteld, maar wel raadzaam.
De Spaanse douane is voorts zeer
mild, soms een beetje traag, maar
uitermate hoffelijk.
Voor het onderhoud van uw wagen
kunt U het beste in de grote steden
De K.L.M. brengt U in vier en
een half uur van Schiphol
naar Barcelona en vraagt voor
die dienst f 413 per retour. Hetzelf-
de toestel vliegt vervolgens door naar
terecht. Daar vindt U "dealers van Palma op het eiland Mallorca. Wilt
vrijwel alle automerken. De Spaanse
monteurs zijn zeer goede vaklieden,
die U over het algemeen snel en
goedkoop zullen helpenMaar mocht
U in een klein dorp panne krijgen
en die door een plaatselijke monteur
laten repareren, laat dat dan in de
eerstvolgende grote plaats even bij
de officiële dealer controleren. Het
verkeer in Spanje is nogal chaotisch
en het land is na Japan het onveilig
ste ter aarde. Rijdt daarom niet te
snel. Vertrouw meer Uw ogen dan
de waarschuwingsborden. Wees voor
zichtig bij het passeren van de
torenhoog opgeladen vrachtauto's,
vooral in de bergen. Haast u lang
zaam, geldt ook hier. Neem geen nor
male benzine, die is slecht en heeft
een laag octaangetal. De super is re
delijk en kost zeven pesetas, dat is
ongeveer 50 cent.
En maakt U zich maar geen illu
sies dat U uw auto in Spanje zult
kunnen verkopen voor een fors be
drag. Iedere automobilist-toerist be
gint daar over zodra hij in Spanje
is. Legaal is dat beslist onmogelijk
en wegens illegale handel zitten er
al genoeg in de gevangenis.
U zover meegaan dan moet U f 50.-
op het retour bijbetalen. De vlucht
over de Middellandse Zee duurt nau
welijks drie kwartier. oor f508.-
brengt de K.L.M. U heen en terug
naar Madrid. Gedurende de zomer
maanden onderhoudt de vaderlandse
luchtvaartmaatschappij it, samenwer
king met de Sabena een dagelijkse
verbinding op Spanje. Voor mensen
die slechts een ko te vakantie hebben
is deze manier van reizen ideaal. In
Spanje zelf houden de Iberia en de
Aviaco verbindingen op belangrijke
plaatsen als Sevilla, Valencia, Ma
laga, San Sebastian, Bilbao e.d.. De
vluchten met toestellen van deze
maatschappijen zijn aanzienlijk min
der gerieflijk dan de internationale
vluchten van bijvoorbeeld de K.L.M.
De toestellen zijn modem, maar aan
boord krijgen de passagiers weinig
service.
n circa dertig uur brengen de
Nederlandse, de Franse en
Spaanse spoorwegen U van Am-
teeds mczr reisbureaus gaan
reizen op Spanje ondernemen.
De keuze is dan ook vrijwel on
beperkt.
De Nederlandse Reisvereniging
voor Katholieken neemt U mee op
een 21-daagse rondreis per autobus
voor de prijs van f500.-, alles in
begrepen. U krijgt dan te zien Bar
celona, Valencia, Granada, Sevilla,
sterdam naar Barcelona. 1 aar Madrid Madrid, San Sebastian en alle lus-
duurt de tocht enige uren langerU senhggende plaatsen.
brengt tenminste een nacht in de
trein in Frankrijk door. Dat is een
ongerief waar moeilijk aan te ont
komen valt. Om die nacht in een
hotelbed door te brengen, zou U
er twee van moeten maken, een in
Parijs en een in Toulouse. Tenminste
als U naar Barcelona gaat. Op weg
naar Madrid wordt dat nog moei
lijker. Een tweede-klas-retour naar
Barcelona kost f202,90 en naar Ma
drid f225,10. Wilt U naar Sevilla en
Andere bureaus leveren een grote
variatie van reizen. Per bus kunt
U bijvoorbeeld voor twaalf dagen
naar de Costa Brava voor f 316.-.
Twaalf dagen naar het eiland Mal
lorca kost f310.- U reist dan per
trein tot Barcelona en vandaar met
de nachtboot naar het eiland van
Uw dromen. Veertien dagen Noord
Spanje, de prachtige streken rond
Santander en San Sebastian kosten
f360.-. Bureaus die zich meer in-
terug, dan zult U f211,10 moeten stellen op het sociaal toerisme bren-
betalen. Deze prijzen zijn berekend
met als vertrekpunt Amsterdam.
Een slaapwagen door Frankrijk komt
U op iets minder dan f30.- ie staan.
gen nog goedkopere reizen naar
Spanje. U kunt er tenslotte al voor
minder dan driehonderd gulden per
reisbus komen.
Advertentie
e veel leeft in Nederland
nog de mening dat Span
je voor de houder van
vaderlandse guldens een soort
paradijs is, waar de gebraden
kippen kosteloos in de mond
van de argeloze toerist vlie
gen en het leven slechts een
fractie kost van elders in de
wereld. Niets is minder waar.
Spanje is niet langer goed
koop. Wat het land als toe
ristenoord echter nog steeds
in een uitzonderingspositie
plaatst is het feit dat alles
wat het leven kan veraange
namen en waar de oprechte
reiziger dus voornamelijk
naar dorst, bepaald minder
prijzig is dan bijvoorbeeld
Frankrijk of Italië. Ik bedoel:
de wijn, de jerez, eten in de
koele schaduw van palm
bomen en sigaretten.
Het Spaanse staatsbureau
voor toerisme, het Direction
General de Turismo, oefent
een strenge controle uit op
hotels, pensions en restau
rants. Deze zijn ingedeeld in
verschillende klassen en voor
elke klasse zijn maximum
prijzen vastgesteld. Dit zijn
nog uitzonderlijk lage prijzen,
waar over het algemeen de
hotelier niet voldoende ser
vice voor kan verlenen. In
het zomerseizoen worden
daarom dikwijls aanmerkelijk
hogere prijzen berekend. Een
toerist die dit merkt kan
zijn gastheer aangeven bij de
Direccion General, die een
fikse boete uitdeelt en het te
veel betaalde restitueert. U
moet hier echter alleen ge
bruik van maken wanneer
de prijsopdrijving te gortig
wordt, want de vastgestelde
prijs, die in elke hotelkamer
moet zijn opgehangen, is be
slist te laag. Een verhoging
van 25 tot 30 is niet on
redelijk.
De Spaanse munt, de pese
ta, is een vreemde munt, die
op de vrije geldmarkt nogal
eens aan schommelingen on
derhevig is. Gemiddeld ligt
de koers rond zeven cent. De
notering in Spanje zelf is
echter onveranderd negen
cent. De Spaanse douane
staat elke toerist toe 10.000
peseta's mee te nemen. Het
is raadzaam dit maximale be
drag per persoon in Neder
land te kopen en geen reis-
cheques of andere valuta,
want bij inwisseling in Span
je verliest men dan twintig
gulden op elke negentig. En
dat ic te veel.
kunt het beste naar
Spanje gaan in het
voorjaar of het najaar.
Noord-Spanje en de Costa
Brava kunt u ook hoog-zomer
wel bezoeken. Wie niet bang
is voor temperaturen boven
de veertig graden kan ook
in juli en augustus wel naar
het zuiden gaan. Maar velen
zijn daar ziek van thuis ge
komen.
De grote hitte en het
Spaanse eten willen tezamen
wel eens voor nare ontwik
kelingen in uw ingewanden
zorgen. U krijgt daar dan
hoge koorts bij. Ernstig is dit
niet, maar het is goed een
redelijke dosis Norit of En-
tero Vioform en een koorts-
werend middel mee te nemen.
Vergeet niet dat in hoge tem
peraturen uw lichaam de hele
dag bezig moet zijn zijn eigen
temperatuur lager dan die
van de omringende lucht te
houden.
De Spanjaard openbaart
zich als een behulpzaam en
gastvrij mens. Maar meestal
is dit opschepperij. Maak er
maar niet te veel gebruik
van.
Dertig procent van de
Spanjaarden is analfabeet. De
rest is volgens Spaanse be
grippen redelijk ontwikkeld.
Vreemde talen horen daar
niet bij. In Katalonië en Bas-
kië wordt door velen slecht
Frans gesproken. Maar dat is
alles. Het is daarom goed
voor uw vertrek een beetje
Spaans te leren.
Spanje is een ideaal land
voor kampeerders. Er zijn
vele goede campings in de
buurt van vrijwel alle grote
steden en langs de kust.
U mag in Spanje ook overal
vrij kamperen, maar dat is
niet zo raadzaam.
Volksfeesten komen in
Spanje vrijwel iedere dag
van de week in alle delen
van het land voor. De be
langrijkste zijn de openbare
plechtigheden van de Goede
Week, vooral in Sevilla, Ma
laga, Granada, Valladolid,
Murcia, Zamora, Medina, Bar
celona en Cartagena. Voorts
de naamfeesten van Sint Jan,
Jacobus en Petrus, van San
Fermin in Pamplona, vele
Mariadagen. Elke stad of
dorp viert de naamdag van
zijn patroonheilige. Tenslotte
zijn de jaarbeurzen van Se
villa en Barcelona waard om
mee te maken.
