Vijftig jaar Buitengewoon
Lager Onderwijs in Haarlem
-Plannen om dit gedenk
waardig jubileum niet
-ongemerkt voorbij te gaan
R.-k. sportvereniging Tl BB
bestaat veertig jaar
Tafeltennistoernooi vormt de
opening van feestprogramma
DOOR EEN ZATERDAGSE BRIL
Bezinningspauze in de Vleeshal
111
Mrs
i
SLEUTEL WEG?
Van 22 maart tot 6 september feest in Haarlem
Bloeiende club in
Haarlem-oost
B.L.O. IS IETS ANDERS DAN WAT DE
MENSEN ERVAN DENKEN EN ZEGGEN
Doorlichting t.b.c.
begint maandagmiddag
„DE SLEUTELSPECIALIST"
Huisje in cle Br eestraat
wordt gerestaureerd
Huistelefoon voor
„Sport- en jeugdzaken"
Christelijke Oratorium
vereniging voert
Matthaus-Passion uit
Radio Moors
,Geel Zwart5
GROEN C o.
Niet alleen voetbal
17 jeugdleiders
dm
GEEN ZALVENDE ZWAARWICHTIGHEDEN
ZATERDAG 7 MAART 1959
PAGINA 3
Mogelijkheden
WASSERI4 DUYN
BLOEMENDAAL
Gemeentezaken
Pauzeconcert
CENTRALE VERWARMING
POW-R-MATIC Oliebranders
Vijftig jaar gelden, op 1 april
1909, begon de gemeente
Haarl em met bet Buitengewoon
Lager Onderwijs. In bet voormalige
Tuchthuis, een oud gebouwtje aan de
Botermarkt, begon de beer Lubbertus
Broekhuizen, het eerste Haarlemse
B.L.O.-schoolhoofd, met het onder
wijs aan vierenzestig leerlingen. Te
voren moesten die maar zien, h,oe ze
meekwamen op „gewone" scholen.
Het gouden jubileum van het spe
ciale onderwijs voor min of meer
gehandicapten is des te gedenk
waardiger, omdat er de afgelopen
halve eeuw nog aanmerkelijk meer
mogelijkheden bijgekomen zijn voor
de ontwikkeling van kinderen die
op een of andere wijze gehandicapt
zijn. Het B.L.O. in Haarlem heeft
ook landelijk een uitstekende naam.
Ook al zijn er nog wensen, die echter
hun vervulling tegemoet gaan, zoals
een Mytylschool voor de lichamelijk
gebrekkigen en in een verdere toe
komst ook een school voor slecht
horende kinderen. Er ztjn thans in
Haarlem elf B.L.O.-scholen: zes ge
meentelijke (min of meer „ontstaan"
dus uit de stichting van schoolhoofd
Broekhuizen), drie katholieke en
twee christelijke. Van verschillende
andere steden onderscheidt Haarlem
zich door het bezit van een gemeen
telijk jeugd-psvchologisch bureau en
van een jeugd-psvchiater, terwijl er
voor de katholieken daarenboven
onder auspiciën van het Wit-Gele
Kruis een school-psychologische
dienst en een r.-k. Medisch Opvoed
kundig Bureau zijn, alles ten dienste
van leerlingen, die bij het gewone
lager onderwijs moeilijkheden zouden
ondervinden, en zij vormen ongeveer
drie procent van de leerplichtigen.
Er bestaan plannen om dit gou
den jubileum te gedenken, waarover
inmiddels in het college van B. en W.
besprekingen zijn gevoerd. Men wil
een boekje doen uitgeven over de
geschiedenis van het B.L.O. in Haar
lem en een bijeenkomst beleggen in
de Ridderzaal.
Ieder zich zelf respecterend mens
weet. dat tret niet aangaat met het
B.L.O. te spotten. Maar er is evenmin
reden voor neerbuigend medelijden, al
Was het maar, omdat men dank
zij het B.L.O. bjj heel wat volwas
senen niets meer merkt van een vroe
gere zogenaamde „deerniswekkend
heid". Wat het B.L.O. precies inhoudt,
weet lang niet iedereen. Die onbekend
heid mag misschien enkele goede kan
ten hebben, het zou nog beter zijn, dat
iedereen maar eens goed besefte, dat
B.L.O. lang niet altijd iets te maken
heeft met verstandelijke moeilijkheden
van de leerlingen.
Schipperskinderen bijvoorbeeld krij
gen ook buitengewoon onderwijs, in
internaten, omdat het trekkend be
staan van hun ouders normaal on
derwijs bemoeilijkt. Dommer dan hun
leeftijdgenootjes zijn ze uiteraard
niet. Onder B.L.O. wordt alle on
derwijs verstaan, dat gegeven wordt
aan leerplichtigen, die op grond van
ziels- of lichaamsgebreken of uit een
maatschappelijk oogpunt niet het nor
male onderwijs kunnen volgen. Scho
len voor doofstommen, blinden, slecht
horenden en lichamelijk gebrekkigen
valien dus ook onder het B.L.O.,
®yenals scholen voor imbecielen, de
bielen, lijders aan toevallen (bijvoor
beeld de school van „Meer en
Bosch" in Heemstede), tuberculeuze
en andere ziekelijke kinderen, moei
lijk opvoedbaren (meestal kinderen
met een tijdelijke, doorgaans te ver
helpen, storing in hun gevoelsleven)
en kinderen met leer- en opvoedings
moeilijkheden. Uit deze opsomming
blijkt dus wel, dat de handicap, die
B.L.O. noodzakelijk maakt, lang niet
altijd van geestelijke aard of onge
neeslijk is.
Uit die ene gemeentelijke B.L.O.
school in Haarlem, welke vijftig jaar
geleden speciaal voor de „moeilijk of
zeer moeilijk lerende kinderen" werd
gesticht, zjjn in de loop der jaren de
zes thans bestaande gegroeid. De school
van Meester Broekhuizen, die in de loop
van haar stichtingsjaar verhuisd was
naar een oud gebouw aan de Gedemp
te Oude Gracht, was tien jaar later
81 overbezet. In 1922 waren er elf klas
sen en in dat jaar besloot de gemeente-
laad tot de stichting van een tweede
openbare B.L.O.-school, de latere Bui-
lenrustschool. aanvankelijk is een hou
ten noodlokaal aan de Van Sompel-
straat en sinds 1927 in het gebouw
8an de Buitenrustlaan. De oudste open
bare school kreeg in die tijd de naam
"rr- Huetschool en is sinds een jaar of
°ertig gevestigd aan het Prinsen Bol-
w.erk. Beide scholen zjjn voor de „moei-
hJk lerende kinderen". Kort vóór de
oorlog kwam men namelijk tot het in-
s»dat het beter is het onderwijs
«an debiele en imbeciele kinderen ge-
i n te houden. Voor de „zeer moei-
JJK lerende kinderen" werd toen de
A- van Voorthuysenschool aan de
Varkenmarkt bij de Parklaan
,.,S'cht; Sinds 1930 bestaat de gerneen-
Rtiu A'bert Schweitzerschool aan de
WKsstraatweg in Haarlem-noord, een
PpS-openluchtschool. In 1950 begon de
Honf~ H' Gunningschool aan de
mo«imtnstraat,Ju bestemd voor zeer
"•"tik opvoedbare kinderen en vier
jaar later kwam de school voor kin
deren met leer- en opvoedingsmoeilijk
heden (L.O.M.-school)de Minister
van der Leeuwschool aan de Ooster-
houtlaan. Het leerlingental op de ge
meentelijke B.L.O.-scholen schommelt
rond het getal 180.
De Sint Josephschool aan de Nicolaas
van der Laanstraat, één der oudste
katholieke B.L.O.-scholen in den lande,
dateert van 1925. Tot 1953 werden er
ook de „zeer moeilijk lerende kinde
ren" onderricht. In het laatste jaar
werd voor hen de Gemmaschool ge
opend, terwijl in september van liet
vorige jaar in het Sint Lucia-scholen-
complex de katholieke L.O.M.-school
startte onder leiding van zuster Paula.
7a" Protestant-christelijke zijde werd
ln de Prinses Marijkeschool voor
'erende kinderen gesticht en
a Ds' Blauwschool
voor de zeer moeilijk lerenden.
kinderen hi ?an moeilijk lerende
di mrfJLvat a"1 het aIgemeen tot doel
de mogelijkheden in het kind te rea-
Advertentie
Zoals reeds eerder werd bericht
wordt in Bloemendaal van 9 tot 26
maart een bevolkingsonderzoek gehou
den. Het „reisschema" voor de eerste
week van het onderzoek is nu vastge
legd. Het rijdende consultatiebureau
begint het onderzoek op het speelter
rein op de hoek Prins Hendriklaan-
Ernst Casimirlaan. Daar zullen in drie
dagen tijds (namelijk op maandag 9,
dinsdag 10 en woensdag 11 maart)
steeds tussen twee en vijf uur en tus
sen half zeven en half negen 1977 in
gezetenen worden doorgelicht. Voor
het bevolkingsonderzoek zijn donder
dagmiddag tussen twee uur en half zes
de bijna 450 bewoners van het Kweek-
duinkwartier aan de beurt. Voor hen
is de auto geplaatst op de Hoge Dui-
nendaalseweg, hoek Lonbar Petrilaan.
De avond van deze donderdag en de
daarop volgende vrijdagmiddag kun
nen nog 342 Overveners uit de over
blijvende lanen terecht op de parkeer
plaats bij hotel Roozendaal. Vrijdag
avond begint het onderzoek in Bloe-
mendaal-noord. Dat wordt maandag
voortgezet zaterdag is er geen door
lichting en dan volgt het onderzoek
op enkele plaatsen in Bloemendaal-
dorp.
Het ligt in de bedoeling na afloop
van het bevolkingsonderzoek na te
gaan om welke reden ingezetenen niet
aan het onderzoek hebben deelgeno
men.
De Dagopenluchtschool in Haarlem-
Noord, een van de vormen van Bui
tengewoon Lager Onderwijs. Boven
staande foto van de eetzaal werd
enkele jaren geleden genomen bij
het zilveren jubileum van de school.
liseren. Het wordt thans individueel
gegeven, omdat de „handicap" bij
ieder kind weer verschillend is. Moei
lijk en zeer moeilijk lerende kinderen
krijgen aldus een stelselmatige ge
dragsopvoeding en karakterontwikke
ling om zo nodig hun verstandelijke
tekort te compenseren. Het leerplan
van een B.L.O.-school kan, al naar ge
lang de omstandigheden van een kind,
afwijken van dat van een gewone school.
Het accent valt dan op de algemene
arbeidsopvoeding, op het aankweken
van accuratesse, tempo en verantwoor
delijkheidsgevoel, die later ook bij het
vervullen van een eenvoudige werk
kring nodig zjjn. Handenarbeid, zoals
bijvoorbeeld montage-werk. speelt er
een grote rol bij, als hulpmiddel tot het
verkrijgen van handvaardigheid.
Het lager onderwijs aan moeilijk le
rende kinderen heeft zich in een halve
eeuw tijds zelf ontwikkeld uit de prak
tijk. Aanvankelijk was het niets meer
dan een gewoon lager onderwijs in ver
traagd tempo, maar doordat de leer
krachten van meet af aan geregeld
onderling contact zochten, kwam men
tot de tegenwoordige opvattingen. Klas
sikaal onderwijs, een twintig jaar ge
leden nog wel voorgestaan, heeft thans
afgedaan.
Ook is men sindsdien tot het in
zicht gekomen onderscheid te maken
naar de aard van het „leer-vermo
gen" van de kinderen. Opmerkelijk
is, dat er altijd meer jongens dan
meisjes zijn bij dit onderwijs, waar
bij komt, dat meisjes in de huishou
ding gemakkelijker een bestemming
vinden dan jongens. De Nazorg, van
gemeentewege onmiddellijk met
kracht ter hand genomen, speelt dan
ook bjj het onderwijs aan de jongens
vooral een grote rol. Het leer-pro-
gramma van een school voor zeer
moeilijk lerenden is er zelfs min of
meer op afgestemd. Uitzichtloos is
de toekomst voor de leerlingen van
deze B.L.O.-scholen nimmer.
Advertentie
LANGE VEERSTRAAT 10 TEL. 11493
Op 20 maart 1957 besloot de Haar
lemse gemeenteraad tot het aankopen
van het pand Breestraat 24-26, dat des
tijds uit twee woningen bestond. De ge
vel komt op de voorlopige monumenten
lijst voor. Destijds werd reeds gesteld,
dat spoedige restauratie noodzakelijk
was om algehele ondergang te voorko
men. De restauratie omvat het inrich
ten van het pand als woning met be
drijfsruimte. De kosten ervan worden
geraamd op 32.000,-.
B. en W. van Haarlem stellen de raad
nu voor dit bedrag ter beschikking te
stellen. Het minister:e van O. K. en W.
heeft een bijdrage van 40 pet. toegezegd,
die echter pas in 1964 kan worden uit
betaald. Aan de provincie is eveneens
een bijdrage in de restauratiekosten ge
vraagd.
Voor het aanleggen van een nieuwe
huistelefooninstallatie in het te verbou
wen kantoor van de dienst Jeugd- en
Sportzaken en Lichamelijke Opvoeding
aan de Kleine Houtweg, vragen B. en
W. van Haarlem de raad om een kre
diet van 5.627. Volgens een prijsopga
ve van de P.T.T. moet de installatie
een bedrag van 4.877 kosten, als
mede een maandelijkse vergoeding van
49. Openbare Werken moet daaren
boven nog voor 750 werkzaamheden
uitvoeren in verband met de installa
tie van deze huistelefoonapparatuur.
B. en W. van Haarlem vragen de raad
een bedrag van 7.800 voor de aan
koop van het perceel Klein Heiligland
79 zw en rd, dat aan het Frans Hals
museum grenst, en dat in de toekomst
belangrijk kan worden bij een even
tuele uitbreiding van het museum.
Voor 2.700 willen B. en W. van Haar
lem het perceel Gortestraat 19 aan
kopen met de daarop gebouwde wo
ning. Dit terrein is bedoeld als uitbrei
ding van de speelplaats van de St.-Jozef-
mulo.
De Christelijke Oratoriumvereniging
zal woensdag 18 en donderdag 19
maart in het gemeentelijk concertge
bouw van Haarlem de Matthaeus Pas
sion van Bach uitvoeren, onder leiding
van George Robert. Medewerking ver
lenen de sopraan Jeannette van
Dyck, de alt Roos Boelsma, de evange
list wordt vertolkt door Tom Brand, de
Christuspartij door Guus Hoekman, ver
der werken mede de tenor Paul Hame
kers, de bassen Herman Schey en Jan
van der Ree, Piet Lentz, violist da
gamba en de organist Piet Kee, alsme
de het knapenkoor De Zingende Klok
ken onder leiding van H. W. Odijk, alles
met begeleiding van het Noordhollands
Philharmonisch Orkest.
In het Haarlemse gemeentelijk con
certgebouw wordt donderdag 12 maart
1959, 's middags van 12.40-13.20 uur
een pauzeconcert gegeven. De organist
Albert de Klerk zal het volgende pro
gramma ten beste geven: Passacaglia
d moll, Dietrich Buxtehude; Drie ko
raal voorspielen uit het ..Orgelbüchlein",
J°h. Seb. Bach; Prélude, Fugue en Va
riation, César Franck; De Kruisweg,
Marcel Dupré; Fugue, Jacques Ibert,
geb. 1890.
Albert de Klerk en Piet Kee geven
dinsdag 7 april 1959 's avonds om 20.00
uur, een improvisatieconcert.
Advertentie
TELEVISIE - RADIO
erkend gediplomeerd
KRUISSTRAAT 38, HAARLEM
Tel 14609
De rooms-katholieke sportvereniging „The Yellow Black Boys" in Haar
lem, beter bekend onder de afkorting T.Y.B.B., bestaat 1 september veer
tig jaar, een jubileum dat op grootse wijze gevierd gaat worden. Het begint
al op 22 maart met een nationaal tafeltennistoernooi in het Krelagehuis,
waaraan rond 1200 spelers, onder wie verschillende prominenten, deel
nemen. De jubileum-viering bereikt zjjn climax op 6 september, 's Morgens
om acht uur wordt in de parochiekerk van St.-Jan de Doper aan de Am
sterdamstraat in Haarlem een plechtige H. Mis met assistentie van de oud
adviseurs van de vereniging opgedragen. Om half tien volgt een „monster-
ontbijt" in de bovenzalen van restaurant Brinkmann aan de Grote Markt.
Om twaalf uur begint een wedstrijdprogramma op de velden aan de Schalk-
wijkerweg. Een voetbalwedstrijd van junioren en adspiranten, een handbal
ontmoeting van de junioren en ere-wedstrijden van het eerste handbal- en
het eerste voetbalelftal, 's Avonds is de T.Y.B.B.-famiiie te vinden in het
Haarlemse Concertgebouw, waar een grandioze feestavond wordt belegd.
Men verwacht circa 1200 bezoekers.
Tussen 22 maart en 6 september zul
len er steeds sportieve ontmoetingen
worden georganiseerd in het kader van
het jubileum. Op 5 juli wordt een soft-
ball-toernooi gehouden, waaraan eerste
klasse teams uit Haarlem en omgeving
en uit de districten zuid en Den Haag
zullen deelnemen. De honkballers ko
men 2 augustus in actie tegen een nog
nader aan te wijzen tegenstander. Op
9, 15 en 16 augustus is er een dual-meet
voor de adspiranten, de junioren en de
pupillen. Op 30 augustus wordt 'n dual-
meet georganiseerd voor lagere senio
ren-elftallen voetbal. Voor de klaverjas
sers staat nog een groot toernooi op sta
pel.
Buiten de wedstrijden om wordt er
ook nog een en ander georganiseerd.
Zaterdag 29 augustus in de Haarlemse
Kegel Bond een reünie van ongeveer
tweehonderd oud-leden en drie dagen te
voren een feestavond voor de jeugd van
TYBB. Op de oprichtingsdatum 1 sep
tember worden bij het graf van de
overleden voorzitter P. Slenders op de
begraafplaats St.-Bavo, de overleden le
den herdacht. Tijdens een buitengewo
ne algemene ledenvergadering, die des
avonds belegd wordt zullen de ere-le-
den en leden van verdienste worden on
derscheiden. Voorts is er op 4 septem
ber een plechtig lof in de kerk van St.-
Jan en op 5 september recipieert het
bestuur in Brinkmann van half drie tot
vjjf uur.
Het bestaan van TYBB begon op het
sportveldencomplex De Molenwerf in
Heemstede. De vereniging werd opge
richt, omdat de Nederlandse bisschop
pen er bjj de katholieken op aandrongen
de sport in katholiek verband te be
oefenen. De naam TYBB bestond
echter nog niet; voorlopig heette de
vereniging „Geel Zwart" en vanwege
het feit, dat er alleen voetbal beoefend
werd: „r.-k. voetbalvereniging".
Geel Zwart heeft het enige tijd als
zelfstandige vereniging uitgehouden,
maar toen volgde een fusie met „Het
Westen" en ontstond GZHW. Op een
wilde vergadering in 1923 herkreeg Geel
Zwart zjjn zelfstandigheid. Het Westen
ging geheel op in Geel Zwart, dat daar
mee direct in de eerste klas van de
DHVB uitkwam. Het complex in Heem
stede begon inmiddels te klein te wor
den. Men was begonnen met drie clubs,
later kwamen er nog drie bjj Geel
Wit, DSS en het inmiddels opgeheven
„Damiate". De bestuurderen van de
vereniging onder aanvoering van
voorzitter H. Balm, secretaris H. W.
van Turnhout en penningmeester J. Vol-
laerts gingen uitzien naar een ande
re speelgelegenheid en die werd gevon
den in de buurt van de Zomervaart.
Lang heeft men daar niet gezeten. De
velden waren vrijwel onbespeelbaar en
toen er een mogelijkheid was om op de
terreinen bij de Zandvoortselaan, waar
nu het station staat, te komen, greep
men de kans met beide handen aan. In
die omgeving ging het ledental met
sprongen omhoog en het resultaat was
promotie naar de landelijke voetbal
bond. De stadsuitbreiding noopte TYBB
weer te verhuizen en na enig beraad
werd besloten in Haarlem-noord zjjn
tenten op te slaan op „het land van
boer Van Staveren" in de buurt van de
Vergierdeweg. Het ging TYBB daar
voor de wind. In 1932 werd het eerste
elftal kampioen van de tweede klasse
in de katholieke voetbalbond en daar
na werd het kampioenschap in een van
de hoofdklassen bereikt. In de strijd
om de landstitel ging de Haarlemse
club echter ten onder.
De woningbouw Het TYBB echter
niet met rust. Maar opnieuw vond men
een oplossing: in het complex aan
het „Zwarte Pad", waar nu Schoten
zjjn velden heeft. Van 1937 tot 1948
heeft men daar gespeeld. In 1948 trok
TYBB naar de Schalkwijkerweg, in
de nabijheid van de Rustenburgerweg.
De vereniging vond daar haar juiste
plaats. Altijd al was Haarlem-oost en
vooral de Amsterdamsebuurt het
stadsdeel geweest, waar TYBB „leef
de". Over vijf jaar trekt de vereni
ging opnieuw wat naar het zuiden in
verband met de ontwikkeling van
Advertentie
BLOEMENDAAL TELEF 54855
Haarlems nieuwste stadsdeel „Zuid-
Schalkwjjk". Maar die verplaatsing
zal hoogstens vijfhonderd meter zijn.
Was het vroeger alles voetbal, wat
de klok sloeg, in 1937 deed ook honk
bal zijn intrede bij TYBB. Omdat er
buiten TY'BB slechts twee katholieke
clubs bestonden Alliance en BSM
was er weinig aardigheid aan. Spanning
was er helemaal niet, omdat TYBB ver
uit de sterkste was van de drie vereni
gingen. Gelukkig kwam op een goed
ogenblik een fusie tot stand van de r.-k.
bond en de KXHB, waardoor TYBB
ook zijn krachten met neutrale clubs
kon meten.
Na de oorlog kwamen nog andere af
delingen tot stand. En terwijl het eerste
voetbalelftal goede vorderingen maak
te in de K.N.V.B., begon de bloei in
de andere secties. Er kwam een hand
balafdeling, een afdeling voor soft
bal, één voor tafeltennis en één voor
klaverjas. Een goed florerende toneel
afdeling werd enige jaren geleden op
geheven. De lawntennisafdeling ging op
in Bastione. De voetbalafdeling is ech
ter steeds de grootste gebleven. Zij telt
ongeveer vijfhonderd leden. He1 totaal
aantal leden van de sportvereniging ligt
rond de achthonderd. In het bestuur is
men er trots op, dat de jeugd een groot
aandeel heeft in de vereniging. Immer
heeft men er naar gestreefd vooral de
jongeren te bereiken. De vereniging telt
nu rond driehonderd jeugdleden, een
groter aantal dan in welke katholieke
Haarlemse vereniging ook. In de voet
balafdeling heeft men bijvoorbeeld vier
entwintig jeugdelftallen tegen zestien
seniorenteams.
Over de organisatie in de vereniging
heeft men nimmer te klagen gehad. Het
bestuur van de afdeling voetbal, dat
gevormd wordt door de heren H. W.
van Turnhout. F. J. Buschman. M. Mul
ders, F. de Wildt. kapelaan M. J. van
der Zwaan, G. Hoff, A. Rooyers, W.
van Duuren, J. Tullenaar en J. Kluvs-
kens, is tevens het hoofdbestuur. Elke
afdeling bezit n' eigen bestuur, dat nauw
contact houdt met het hoofdbestuur. De
vereniging beschikt over niet minder
dan zeventien jeugdleiders, die werken
onder het toezicht van het hoofdbe
stuurslid F. de Wildt.
Een bijzonder aardige instelling is
de „gouden ploeg", waarvan zjj deel
uitmaken die meer dan twintig jaar
lid zjjn van de vereniging. Er zijn er
achtenveertig en onder hen bevindt
zich de heer H. W. van Turnhout,
die reeds van de oprichting af een
bestuursfunctie vervult; dertig jaar
ais secretaris en tien jaar als voor
zitter. De penningmeester Mulders
behoort ook tot de „gouden leden"
hij is al negenendertig jaar een en
thousiast TYBB-er.
Dat Haarlems grootste katholieke
vereniging heel wat mans is moge blij
ken uit het feit, dat in 1954 een fraai
restaurant op het veldencomplex aan
de Schalkwijkerweg kon worden ge
opend. Het is het „home" van TYBB
geworden. En dat er 's zondags, wanneer
het eerste voetbalelftal thuis speelt ge
middeld vjjftienhonderd bezoekers de
kassa passeren, bewjjst dat „the Boys"
een grote trekpleister zijn in Haarlem-
oost. Dat bewijst ook het feit, dat
het ledental nog gestaag toeneemt. In
het komende voetbalseizoen moet zelfs
een veld gebruikt worden van het ge
meentelijk sportpark aan de Schalk
wijkerweg.
Wij hebben een voorproefje
gehad van de lente. De
maartse buien mogen nog
zo humeurig zijn of worden, de eer
ste zonnige dagen hebben wij te pak
ken gehad. En daarmee is in mij
het heimwee weer ontbrand naar
het zonlicht, dat het grijs van
de oude binnenstad blinkend wit
maakt, en naar het terras, dat nu
nog een verlaten plekje is, onwen
nig in zijn eenzaamheid en een
zaam in de drukte van het haasti
ge verkeer.
De lente is voor mij als het meis
je, waarmee je een kop koffie
drinkt; je praat ermee er je lacht
wat. Je kijkt naar de wolken om
woorden te zoeken, maar je zinnen
breken af. De tijd gaat snel en al
te gauw moet je afscheid nemen.
Dat afscheid is in wezen de tragiek
van de lente. Zij komt om afscheid
te nemen, en al blijft ze goede vrien
den met je, zij heeft haar hart veT-
pand aan de zomer, die haar brui
degom wordt. Dankbaar blijft zij
niettemin in de herinnering. Maar
laat ik niet te lyrisch worden. Het
weer is te onzeker en er moet nog
te hard gewerkt worden om je aan
een voorjaarsdroom te kunnen
overgeven. Op het stadhuis is men
nog steeds druk in de weer om het
verkiezingsapparaat op rolletjes te
doen lopen. De climax zal donder
dag komen, wanneer u en ik onze
stem hebben uitgebracht. Wanneer
om 7 uur 's avonds de stemloka
len zijn gesloten en de tellers hun
werk hebben gedaan, worden alle
uitslagen in ijltempo ten stadhuize
bezorgd en begint de strijd tegen
de klok om de totale uitslag weer
vroeger klaar te krijgen dan de
vorige keer. Omstreeks 9 uur weten
wij, welke kant uit Haarlem gelopen
is. Links of rechts. Ik weet niet,
wat u van plan bent. Maar blijf
ook in de verkiezingschaos „heer
in het verkeer". Rechts houden dus.
Huishoudscholen zijn merk
waardige instituten. Ze ne
men zo een heel eigen plaats
in temidden van al die andere
schooltypes. Ze zijn niet lager, niet
uitgebreid, niet buitengewoon, niet
middelbaar, niet voorbereidend ho
ger, maar gewoon en heel gezellig
huishoudelijk. In Haarlem gaat dat
gewone en gezellige niet meer op,
voorzover het tenminste de katho
lieke school aan de Gedempte Vol
dersgracht betreft. De meisjes zelf
geven gelukkig nog enige fleur aan
het oude, vervallen gebouw, waar
aan niet meer te zien is, of het ooit
glorie-dagen heeft gekend. Het eind
van de rampspoed schijnt in zicht
te zijn. Aan de Garenkokerskade
wordt hard gewerkt en het impo
sante schoolgebouw heeft zich reeds
naar zijn uiteindelijke vorm afgete
kend. Dit jaar nog zal de huishou
delijke verhuizing haar beslag kun
nen krijgen en zullen de meisjes
de volders vaarwel zeggen om het
gezelschap van de garenkokers te
zoeken.
Het bestuur is kennelijk van me
ning geweest, dat de nieuwe school
een naam moest hebben. Daarom
schreef het een prijsvraag uit on
der docenten en leerlingen. Bijna
vijftig voorstellen zijn er binnen
gekomen en na veel wikken en we
gen werd de eerste prijs toegekend
aan kapelaan P. van Zijp, die voor
stelde de school „Mons Aurea" of
de „Gulden Berg" te noemen. Hij
wilde daarmee een historische
naam doen herleven in Haarlem,
waar in de contreien van de Ane-
gang in de middeleeuwen tot na de
Reformatie het Carmelietenkloos-
ter „Mons Aurea" heeft gestaan.
Het klooster was het middelpunt
van een bijzondere Mariadevotie en
genoot tot ver in de omtrek een
grote faam. Zonder de verwach
ting overigens, dat de nieuwe
school talrijke Carmelitessen zal
op- of afleveren, komt de Mons
Aurea aan de Garenkokerskade op
nieuw tot leven, de Gulden Berg
dus, die niet de traditionele beloof
de gouden berg wil zijn, maar wel
een hoge top, van waaraf huismoe-
ders-in-de-dop de maatschappij zul
len in-rennen.
Men mag niet boos worden, als
ik bestuur zijnde de voor
keur had gegeven aan de naam,
waarmede de tweede prijs werd ge
wonnen. Volgens dat voorstel zou
de school genoemd moeten worden
naar Sint Sabina, een heilige huis
vrouw uit de eerste tijd van het
Christendom. „Sabina-school" ligt
gemakkelijk in het gehoor, maar
het zou wel te vrezen zijn, dat Tri-
nitariërs en Mendeliers ieder jaar
een Sabijnse maag
denroof zouden or
ganiseren.
"s ïeaer jaar
Het is een vreemde ge
waarwording het gebrui
kelijke kopje koffie tus
sen de middag plotseling
af te wisselen met een
bezinningspauze. In plaats
van het stamrestaurant
stapt men de Vleeshal bin
nen, die voor deze ge
legenheid speciaal is in
gericht uiteraard zon
der dat er een soort kerk
van gemaakt is. Men be
merkt bij zichzelf dat men
enige aarzeling moet over
winnen (is het niet wat
vreemd, zich midden op
de dag te gaan bezinnen,
zittend op stoeltjes, die
anders op een terras ple
gen te staan of in een
café?), maar die aarze
ling wordt des te gemak
kelijker overwonnen naar
mate men beseft, dat be
zinning allerminst strijdig
is met de werkelijkheid
van alledag; dat zjj
daarin juist een zeer re-
ele plaats behoort in te
nemen.
Een grammofoon speelt
zo zacht dat men de mu
ziek van Bach nauwelijks
herkent, maar de klanken
zijn sterk medebepalend
voor de sfeer. Men neemt
zwijgend plaats. Onbe
wust handelt men naar de
overtuiging, dat deze
plaats anders is dan an
dere plaatsen, enkel om
dat men er met een an
der doel komt. Het is nog
wat onwennig om tussen
de werkuren zich enkele
ogenblikken terug te trek
ken om te luisteren naar
de bezinnende woorden
van een dominee of een
priester.
Die woorden werken
door, ook wanneer men na
enkele minuten weer het
drukke stadsverkeer bin
nenstapt en het werk van
alledag ter hand neemt.
Waarom zijn er mensen,
die zo'n bezinningspauze
gaan meemaken, terwijl
men toch dagelijks de ge
legenheid heeft een kerk
binnen te lopen? Omdat
men er behoefte aan heeft.
Het zijn er nog maar wei
nig. Ongetwijfeld zal hun
aantal zich straks uitbrei
den. Een kerk binnenlo
pen is toch weer anders.
Hier komt men samen
met anderen, mensen die
over allerlei zaken anders
denken, maar die enkele
fundamentele opvattingen
gemeen hebben, en over
die dingen wordt gespro
ken.
Daarom worden de be-
zinningspauzes niet geor
ganiseerd door enkele
kerkgenootschappen, maar
door enkele privé-perso-
nen die door de aard van
hun functie voortdurend
proberen de mensen te
helpen in hun geestelijke
nood: twee predikanten en
een priester. Ze werken
samen, omdat hun het
zelfde doel voor ogen
staat. Die samenwerking
gaat zover, dat ze de be
handeling van één thema
hebben afgesproken, waar
van ieder een bepaald
aspect belicht. Geen
zwaarwichtigheden op zal
vende wijze voorgedra
gen, maar een reëel woord
van reële mensen tot re-
Ie mensen: „Dames en
heren...."
Haarlem kent pauzecon
certen en het heeft een
pauzetheater gekend. Bei
de instellingen trokken
meer belangstelling dan
de bezinningspauze. Dat
kan ook niet anders. De
behoefte aan bezinning is
aan het bezoekersaantal
niet af te meten. Wel de
behoefte aan ontspanning
en de mogelijkheid om
die behoefte te bevredi
gen. De bezinningspauze
is één van de mogelijk
heden om de behoefte aan
bezinning te bevredigen
en naarmate doel en mid
delen meer bekend wor
den, zullen meer mensen
van deze mogelijkheid ge
bruik maken, die door
drie med -mensen van ver
schillende overtuiging
wordt geboden.
Anderen zullen wellicht
andere mogelijkheden
prefereren. Een bezoek
aan een kerk of een ge
sprek ondei vrienden. We
cL-'-m ook aan het Am
sterdamse instituut van
■Een kwartier voor God'"
in de kerk van „De Pa
pegaai" in de Kalver-
straat.
De bezinningspauze is
niet meer en wil niet
meer zijn dan een
mogelijkheid tot bewust
wording. Het is een eer-
1. ke poging van drie
goedwillenden om de me
demens tot een dieper be
sef van zijn mens-zijn in
deze tijd te brengen. Zij
hebben een middel aan
gegrepen, dat van deze
tijd is. Het initiatief ver
dient alleen daarom al de
aandacht en een belang
stellende openheid.
