West
Berlijn maakt zich over
communisten geen illusies
Van s.g. bereidheid tot samenwerking
blijkt in de praktijk niets
Eigen ballet voor Zuid-
Nederlandse Opera
Wetenschappelijk onderzoek
van de MANAGER-ZIEKTE
w
c
D
M'
Mansfield „onjuist voorgelicht"
V erkiezingspoëzie
in Naarden
Speciaal instituut aan de universiteit
van München
Drs. SCHMELZER OVER ROMME's
PLAN VOOR BEZITSVORMING
V akantie-molen
De vrede of het zwaard
Belgische hoogleraar
bepleit muzikale
uitwisseling
Zilveren jubileum
van „Drakenburgh
Passiespelen in
Arnhem-Zuid
Het Belgische boek
Partijpolitiek en regeringsbeleid moeten niet
worden verward
Nieuwe raketproef in
de Sahara
„Week van de
fotografie"
Onderzoek naar
verzonken stad
WOENSDAG 11 MAART 1959
PAGINA 11
Geschenk van de vrienden:
aankleding kapel
door-
JOSEPH ALSOP
be kinderen die hier aan de zo duidelijk gemarkeerde sectorengrens in Berlijn staan, iconen kennelijk in het westen.
Want zij staan op rolschaatsen en dat is een luxe, waarover men in het oosten eenvoudig niet behoeft te denken. Daar
alles gericht op de ontwikkeling van de zware industrie en kenners van de communistische wereld zijn geneigd, aan
de Oostduitse industrie een vrij belangrijke plaats in het economische bestel van de satellietlanden toe te kennen.
(Van een redacteur)
De invloedrijke Amerikaanse senator
Mansfield heeft enige tijd geleden
een plan ter tafel gebracht voor
de hereniging van Duitsland, waarin
o.m. werd uitgegaan van de veronder
stelling, dat er thans tussen de beide
delen van Berlijn contacten van tech
nische aard zouden bestaan, die voor
uitbreiding in aanmerking komen. Hoe
staat het met die contacten tussen
Oost- en West-Berlijn? In het Schöne-
berger Kathaus en in het Bundeshaus
aan de Bundesallee lacht men een beet
je smalend. Op de U- en de S-Bahn
"a zijn aiie gemeentelijke diensten In
de beide sectoren gescheiden. De U-
Bahn is de Berlijnse ondergrondse en
de S- of Schnell-Bahn is eigenlijk een
soort spoorweg, die bepaalde punten in
de stad met elkaar verbindt. In de
BVG of Berliner Verkehrs Gesellsehaft
Wordt uiteraard een minimale hoeveel
heid overleg vereist om tot overeen
stemming te komen over dienstrege
lingen etcetera. Maar daar blijft het
dan ook absoluut bij, hoe bizar verder
de problemen ook zijn in een stad, die
Willekeurig in tweeën is gedeeld. Dat
Berlijn niet bepaald op de bestaande
twee-deling is ingericht, blijkt o.a. uit
het feit, dat alle reparatie-werkplaat-
sen voor de U-Bahn in het westelijk
stadsdeel liggen. Hoe stroef de betrek
kingen zelfs binnen de BVG zijn, blijkt
Uit één enkel voorbeeld. De oude loco-
Uiotieven, die dienst doen op de S-Bahn,
t'erslinden dagelijks grote hoeveelhe
den water. Als zij op een station in het
•Vesten tanken, gaat dat ten koste van
de westelijke watervoorraad. De ver
effening van de aldus ontstane „water
schuld" gaat als volgt in zijn werk.
Bet aantal hectoliters water, dat de
verschillende locomotieven in het wes
ten tot zich nemen, wordt genoteerd
en eens per maand opgeteld. De oos
telijke autoriteiten brengen dan een ver
binding met de westelijke waterleiding
tot stand en pompen de verschuldigde
boeveelheid water in de westelijke buis-
ieidingen...
Men neemt in West-Berlijn het uit
gangspunt van senator Mansfield niet
helemaal au sérieux. Men wijst op het
feit, dat het in al die jaren nog niet
hiogelijk is gebleken rechtstreekse tele
foonverbindingen tussen Oost- en West-
Berlijn tot stand te brengen. Alle wes
telijke voorstellen van dien aard wor
den door het oosten onveranderlijk ver-
Worpen. Als iemand aan deze zijde van
de sectorengrens een telefoongesprek
Wil voeren met iemand „drüben", dan
Jnoet dat gesprek lopen over Hannover,
Hamburg en Brunswijk.
Als iemand een poging zou willen
wagen de West-Berlijners ervan te
woning Frederik van Denemarken viert
Vandaag zijn zestigste verjaardag.
overtuigen, dat de communistische
autoriteiten misschien toch nog wel
meevallen, dan wordt hij ongetwijfeld
vergast op het verhaal, wat er ge
beurt met een West-Berlijner, die tij
dens een rit in de S-Bahn inslaapt
en bij zijn ontwaken tot de ontdek
king komt, dat hij zich in Oranien-
burg of Potsdam bevindt. De com
munisten nemen dan terstond aan,
dat hij met opzet de zonegrens is
gepasseerd en zich heeft schuldig ge
maakt aan „illegale Einreise". Het
is voorgekomen, dat Westduitsers in
dergelijke gevallen na een uitermate
langdurige procedure zijn veroordeeld
tot twee jaar gevangenisstraf.
En dan beschikken de West-Berlijners
over een rijke ervaring van communis
tische chicanes, die zij tijdens de blok
kade van maart 1948 tot mei 1949 heb
ben opgedaan. Naar wijlen burgemees
ter Ernst Reuter hebben zij de elek
trische centrale genoemd, die zij moes
ten bouwen om niet door de commu
nisten in het donker te worden gezet.
Zij hebben door uitgebreide boringen
aan de Havel moeten zorgen voor hun
eigen watervoorziening, omdat de com
munisten poogden hen te doen verdor
sten. Speciale afwateringsmaatregelen
zijn genomen om te voorkomen, dat de
communisten opnieuw zullen trachten
de Westberlijnse waterhuishouding in de
war te sturen. Moderne vuilverbran
dingsovens zijn in het westelijk stads
deel geïnstalleerd, omdat de commu
nisten niet wilden toestaan, dat West-
Berlijn zijn compost bleef storten op
de terreinen even over de zonegrens,
die daartoe voorheen werden gebruikt.
Wat niet in de ovens ging, hebben de
West-Berlijners tot grote bergen opge
stapeld, die nu met gras en planten
zün begroeid en zodoende een bijdrage
vormen tot verfraaiing van het stads
beeld.
West-Berlijn laat zich door de heren
in het Kremlin niets meer op de
mouw spelden. Het weet, door
schade en schande wijs
nauwkeurig wat voor vlees het met
communisten in de kuip heeftnr
mildste reactie, die het over heeft voo
de voorstellen van Mansfield, is, dat oe
senator „waarschijnlijk onjuist is voor
gelicht",
In de huidige pogingen van de Russen
om tot een gesprek over Berlin en
Duitsland te komen, ziet men in West-
Berlijn slechts een streven om het wes
ten tot concessies te dwingen. En men
is er onmiddellijk bereid het westen te
adviseren omtrent de beste gedragslijn,
die het in het aangezicht van de Russi
sche intimidatie-politiek kan volgen.
De ervaring heeft de West-Berlijners
geleerd, dat men reddeloos verloren is,
als men een Rus ook maar een duim
breed toegeeft. Biedt men daarentegen
energiek verzet, dan trekt hij zich
meestal terug.
Nog als de dag van gisteren herin
nert men zich in het westelijk stads
deel, hoe de communistische jeugdbe
weging in Oost-Berlijn zich met Pink
steren 1950 opmaakte om geheel Ber
lijn in te palmen onder de leuze „Die
freie Jugend stürmt Berlin Het liet
zich allemaal heel dreigend aanzien.
Kolossale horden communistische jon
geren, gesteund of opgejaagd door aan
zienlijke contingenten Volkspolizei, ver
zamelden zich aan de sectorengrens.
Generaal Burns, de een-armige Brit,
liet zich echter niet van zijn stuk bren
gen. Hij liet een aantal tanks aanrukken
en plaatste die recht tegenover het
communistische jeugdleger. In minder
dan een kwartier tijds loste de hele
rode demonstratie zich op in het niets...
West-Berlijn laat zich thans evenmin
van zijn stuk brengen. Het heeft sinds
de blokkade een „ijzeren voorraad
voedingsmiddelen en grondstoffen. In
zoverre is Berlijn altijd op „alles voor
bereid". Maar in verband met het re
cente Russische ultimatum heeft het
geen enkele extra-voorzorg getroffen.
Bondsminister dr. Lübke heeft de West
berlijnse bevolking enkele weken gele
den de raad gegeven, voor tien dagen
levensmiddelen m huis te nemen. Als
het hem werkelijk ernst is met zijn
raad, dan zal hij die nog eens met alle
nadruk moeten herhalen, want er is
nauwelijks een West-Berlijner geweest,
die zich er iets van heeft aangetrok
ken. Voor de tijd na 27 mei heeft men
tal van belangrijke congressen en con
ferenties op het programma staan.
West-Berlijn volgt nauwlettend de ont
wikkelingen, die zich buiten zijn muren
voordoen, maar de communistische be
lagers kunnen zich er niet op beroemen
binnen de stad te beschikken over de
bondgenoten van twijfel en kleingelovig-
heid. Tot nader order neemt West-
Berlijn aan, dat harde vastbeslotenheid
en onwil tot marchanderen voldoende
zijn om de huidige crisis te overwin
nen.
Oud-minister Suurhoff heeft aan het
balcon van zijn villa in het Rembrandt-
kwartier te Naarden een verkiezings
bord hangen met als tekst: „Oud tracht
u te beheksen met anti-P.v.d.A. com-1
plexen. Wat koopt u voor die pret: een
rechts clerlcaal kabinet". Een villa
bewoner enige huizen verder in de-
zelfde laan heeft nu aan de oud-mi-
nister zijn antwoord, eveneens in dicht
vorm, gegeven. In zijn tuin prijkt thans
een bord met het opschrift: „Als d'an-
dere partijen nu eens ernstig verliezen
en een groot aantal burgers de V.V.D.
gaat verkiezen, dan wordt het kabinet
niet rechts of clericaal, maar in geest
en hoofdzaak liberaal".
Op de eerste dag van de Belgische
Universitaire Week, die in Nijmegen
wordt gehouden, heeft prof. dr. F. van
der Mueren een voordracht gehouden
over het muziekculturele leven en zijn
wisselwerking tussen Nederland en Bel
gië. De muzikale produktie in Noord
en Zuid is geleidelijk aan groter ge
worden, aldus prof. van der Mueren,
maar beide partijen zijn zich van el
kanders activiteit niet voldoende be
wust. Gedurende lange tijd heeft men
de fout gemaakt, de muzikale produk
tie te willen schatten naar wat deze
aan revolutionaire gedachten inhield.
Men heeft daarbij niet voldoende acht
geslagen op wat de nieuw-ontstane
composities aan werkelijke waarden in-
"den. De geschieden!
de Belgische hoog!
het verhaal van revolutionaire momen-
hielden. De geschiedenis van een kunst,
aldus de Belgische hoogleraar, Is niet
het e
ten.
Spreker pleitte in het algemeen voor
een grotere bekendheid van Nederland
se muzikale activiteiten in België en
omgekeerd. Te weinig Belgen kennen
het werk van Donemus, terwijl Neder
land nog onvoldoende op de hoogte is
van wat het Cebedem In België aan ei
gentijdse composities uitgeeft. Ook
grammofoonplaten van Nederlandse
composities zouden in België groter be>
kendheid moeten hebben en omgekeerd.
Al is de onwetendheid niet zo groot
meer als voor de oorlog toen bij
voorbeeld een instelling als de Bel
gisch-Nederlandse componistendagen
nog niet bestond toch zou, naar de
mening van de spreker, zowel in Bel
gië als in Nederland veel meer bekend
heid moeten worden gegeven aan het
werk van de eigentijdse componisten,
en zou men zich nog meer moeten in
spannen voor de onderlinge uitwisse
ling daarvan.
Als de Oostduitse communisten ooit een z.g. „volksopstand" in West-Berlijn
zouden organiseren, dan zijn dit de strijders, die het spits moeten afbijten, de
„Kampfgruppen" uit de bedrijven. De „Kampfgruppen" zijn opgericht onder het
voorwendsel, dat zij nodig zijn om de z.g. „volkseigene Betriebe" voor sabotage
te vrijwaren. De toetreding is verplicht, de geestdrift minimaal. De „Kampfgruppen"
vormen een zwaard, dat zich bij het minste of geringste kan keren tegen de
macht, die het dacht te gebruiken.
De Zuid-Nederlandse Opera heeft
een eigen broepsballet gevormd. In
overleg met mevrouw Wally Haacke is
de kern van haar groep in vaste dienst
door de Z.N.O. overgenomen. Het zijn
de ballerina's Germaine Niël, Corry
van Aken, Lucy Druif, Jeannon Jagers
en de danser Pierre Fooy. De vaste
verbintenis is op 1 maart j.l. ingegaan
en de balletgroep is nu in dagelijkse
training in de studio's van de Zuid-Ne
derlandse Opera. Choreografe is ma-
vrouw Wally Haacke.
Het is de bedoeling dat het eigen bal
let van de Z.N.O. niet alleen optreedt
in de door deze opera te geven voor
stellingen, doch ook speciale ballet
avonden zal geven. Het Z.N.O.-ballet
treedt voor het eerst op bij de première
van de opera „Lakmé".
Verwacht wordt dat op de grasmat
in de grote tuin achter het gebouw
van de Z.N.O., Bredestraat 19, Maas
tricht, op mooie zomeravonden geregeld
balletvoorstellingen zullen worden ge
geven.
Toen het gemeentebestuur van Maas
tricht het gebouw van de voormalige
Sint Servatius-sociëteit, de „Klep", het
vorig jaar ter beschikking gestelde van
de Zuid-Nederlandse Opera en de be
nedenverdieping weer bewoonbaar werd
gemaakt, had niemand gedacht dat de
opera zo snel uitbreiding zou eisen, dat
ook de bovenverdieping in bezit moest
worden genomen. De laatste maand
heeft het gebouw een algehele metha-
morphose ondergaan.
Het trappenhuis en de bovenverdie
ping zijn gerestaureerd: de voormalige
grote bibliotheekzaal, die een ruïne was,
is omgebouwd tot een stijlvolle repeti
tie-gelegenheid. De benedenzaal is nu
beschikbaar gekomen voor de ballet-
training.
Het is de bedoeling het thans geheel
bedrijfsklare pand op 19 maart met
enige plechtigheid te openen.
Dezer dagen is in München, als onderdeel van de universiteit, een instituut
geopend waar men een onderzoek gaat instellen naar de „managersziekte". Het
instituut doet deze onderzoekingen echter uitsluitend uit wetenschappelijk oog
punt. Op de foto ziet men een van de bij het onderzoek te gebruiken apparaten:
een soort fiets met een ingewikkelde apparatuur, die de ademhaling van het
„proefkonijn" regelt en controleert.
(Van onze correspondent in Bonn)
In het zusterhuis van de München-
se Universiteitsklinieken is dezer da
gen het eerste Westduitse instituut ge
opend, dat zich zal gaan bezighouden
met het wetenschappelijke onderzoek
naar de storingen in de bloedsomloop,
die algemeen worden samengevat on
der het verzamelbegrip „manager-ziek
te". De op- en inrichting van dit insti
tuut hebben de Beierse hoofdstad en
haar medische universiteit te danken
aan een hardwerkende Münchense ma
nager: de bekende bankier Lenz heeft
een bedrag van 380.000 mark ter be
schikking gesteld voor een „Stichting
ter voorkoming van bloedsomloop-ziek
ten".
Het past typisch bij West-Duitsland,
een land van „managers", dit instituut
tegen de „manager-ziekte", waaraan
in de Bondsrepubliek naar schatting
rond 20 procent der bevolking sterft,
een cijfer dat nog gunstig afsteekt bij
dat andere manager-land Amerika,
waar jaarlijks 54 van elke 100 mensen
IS
De Stichting Katholieke Gemeen
schapsoord en Volkshogeschool „Dra
kenburgh" bestaat binnenkort vijfen
twintig jaar. Bij die gelegenheid zal
de nieuwe kapel van het huis worden
ingezegend en hoopt een intussen inge
steld comité, waarin zitting hebben de
dames Truus Kloes, H. Wilmink en H.
M. F. Seijs, het bestuur der Stichting
een geldsbedrag te kunnen aanbieden,
waarmee de aankleding van de kapel
kan worden bekostigd. Alle goede vrien
den van „Drakenburgh" worden daar
mee in de gelegenheid gesteld een bij
drage groot of klein te willen
storten op giro 401710, ten name van
mejuffrouw H. M. F. Seijs, Nieuwe
Gracht 17, Purmerend.
Van 14 tot 17 maart wordt in de H.
Sacramentskerk te Arnhem het passie
spel „Christus verworpen" opgevoerd.
Dit spel, een drama in drie bedrijven,
is geschreven door Jan Vuysters. Het
spel wordt door ongeveer 100 parochia
nen gespeeld, van wie 75 figuranten. De
algehele leiding heeft Wim Rijerman;
artistieke adviseurs zijn Herman Stern-
heim en John de Freese.
In aansluiting op de opening van de
Belgische universitaire week heeft de
Belgische ambassadeur in ons land, Z.
Ex. F. X. J. M. G. baron van der
Straeten Waillet, gistermiddag met en
kele woorden een expositie geopend ge
wijd aan het Belgische boek.
De expositie, ingericht en onderge
bracht in de zaak van boekhandel
Berkhout n.v. aan het Plein 1944 te Nij
megen, blijft geopend tot 14 maart.
Tsjechoslowakije Het centrale par-
tijcomité van de Tsjechische communis
ten heeft gisteren de „ernstige tekort
komingen" op landbouwgebied in Tsje
choslowakije gelaakt en besloten tot
nieuwe maatregelen om deze op te
heffen. In de eerste drie jaar van het
huidige vijfjarenplan is de landbouw-
produktie slechts zes pet. vooruitge
gaan, terwijl men op 18 pet had ge
doeld. (Reuter)
Staatssecretaris drs. W. K. N. Schmel-
zer heeft dinsdagavond op de laatste
grote verkiezingsbijeenkomst van de
K.V.P. te Groningen de heren Burger
en Willems van de P.v.d.A. van re
pliek gediend ten aanzien van wat mok
kende reacties van die zijde over het
veelomvattende breed opgezette plan
van bezitsvorming dat prof. Romme op
28 februari in Hengelo heeft uiteenge
zet. Mr. Burger heeft 2 maart in Dor
drecht en 3 maart voor de radio, blij
kens persverslagen en de heer Wil
lems 8 maart te Heerlen gevraagd
waarom dit plan niet door de staatsse
cretaris Schmelzer aan de Tweede Ka
mer is voorgelegd.
Het antwoord hierop is eigenlijk heel
simpel, aldus de heer Schmelzer: de
K.V.P. heeft na breed en deskundig
vooronderzoek het bezitsvormingspro
gramma in eigen kring uitgewerkt en
aan het Nederlandse volk voorgelegd,
omdat het volk er recht op heeft con
creet te weten wat de K.V.P. zich met
het bezitsvormingsbeleid in de toekomst
voor ogen stelt.
Verder ben ik, aldus spr., zoals u be
kend is, staatssecretaris in een kabi
net waarbinnen krachtens besluit van
een vorig kabinet op ambtelijk niveau
een rapport wordt opgesteld over fis
cale maatregelen ter bevordering van
sparen en bezitsvorming in brede kring.
Dit rapport, dat dezer dagen waar
schijnlijk zal gereed komen, zal aan de
formateur worden overhandigd en aan
een volgend kabinet worden voorge
legd. Slechts een beleidsbeslissing
mede op basis van de in dit rapport ge
geven beschouwingen, een beleidsbeslis
sing op regeringsniveau, zou tot concre
te maatregelen kunnen leiden.
Met nadruk wilde de staatssecretaris
de gescheiden verantwoordelijkheid stel
len van een politieke partij als de
K.V.P. en een lid van het kabinet dat
een ambtelijke werkgroep voorzit die
een rapport voorbereidt. Zulks omdat
blijkens de vraagtekens van. de heren
Burger en Willems men in die kringen
partijpolitiek en regeringsbeleid wel
eens gemakkelijk verwart.
aan storingen in de bloedsomloop ster»
ven. In Amerika is het wetenschappe
lijke onderzoek naar de oorzaken en
eventuele prophylaxe van deze ziekte
al lang, veel intensiever en met gro
tere middelen (54 miljoen dollar tot
dusverre) aan de gang. Leider van het
nieuwe instituut is prof. Schimert. Hij
wil het onderzoek in zijn nieuwe insti
tuut vooral richten op de vroegtijdige
herkenning van storingen in de bloeds
omloop, omdat in het beginstadium
een gunstige therapie meer uitzichten
biedt dan die gevallen, waarin de pa
tiënt „vlak voor het infarct" staat. Hij
wil dit o.m. bereiken door individuele
industrieën te vragen een paar duizend
man van hun staf-personeel aan te wij
zen, die bereid zijn zich van hun
35e levensjaar af regelmatig in het
instituut te laten onderzoeken, met af
standen van een tot twee jaar. Op de
ze wijze hoopt prof. Schimert te kun
nen vaststellen, welke veranderingen
zich voordoen in het menselijk orga
nisme en waar de bloedsomloop het
eerst stoornissen ondervindt. Belang
rijke Westduitse firma's hebben het
nieuwe instituut reds materiële en gel
delijke ondersteuning toegezegd. Fa
brieken van medische apparaten willen
het instituut inrichten. De Beierse
staat heeft ook giften beloofd.
In het instituut zullen geen lijders
aan de manager-ziekte worden behan
deld. Het zal zich uitsluitend bezighou
den met wetenschappelijke waarnemin
gen. Prof. Schimert heeft in Amerika
onder prof. White in Framingham
(New England, een stadje dat met
30.000 inwoners in haar geheel een we
tenschappelijk object is, omdat ieder
een er zich regelmatig laat onderzoe
ken) de modernste methoden van het
onderzoek naar de bloedsomloopstorin
gen bestudeerd.
De Fransen hebben gisteren op hun
proefbasis in Colomb Béehar in de Sa
hara een tweede experimentele raket
van het type „Véronique" afgeschoten,
aldus berichten A.F.P. en Reuter. D«
serie proeven, die zondag begon, is be
doeld om de fysische en chemische ver
schijnselen in de hogere luchtlagen te
bestuderen. De raketten van het type
„Véronique" kunnen een hoogte van on
geveer 250 kilometer bereiken.
De vierde „Week van de Fotografie"
zal van 9 t/m 16 mei a.s. plaatsvinden.
De Stichting ter Bevordering van de
Amateurfotografie en de met haar sa
menwerkende organisatie op foto- en
smalfilmgebied zullen op een attrac
tieve wijze de beoefening van de ama
teurfotografie als ideale vrijetijds-be-
steding, gedurende de „week" naar
voren brengen.
De officiële opening zal in tegenwoor
digheid van talrijke autoriteiten plaats
vinden op vrijdag 8 mei a.s. in Grand
Théatre Gooiland te Hilversum.
Deze zomer zal een expeditie onder
leiding van de Nederlander Hans van
Praag en de Britse acteur John Pertwee
een onderzoek instellen naar de verzon
ken stad Epidauros die ten zuiden van
de Zuidslavische stad Dubrovnik op tien
tot twintig meter onder water ligt. Deze
stad, waarvan men de Romeinse huizen
duidelijk kan zien liggen, verzonk in de
derde eeuw. De heer Van Praag woont
op de Balearen.
De expeditie hoopt een onderwater
film van de ruïnes te maken en voor
werpen op te vissen, die een beeld kun
nen geven van het dagelijks leven in
Epidauros zeventien eeuwen geleden.
De Engelse architect Bannister uit Liver
pool heeft een oude molen in Anglesey
gekocht en laat deze nu verbouwen tot
vakantiehuis. Er zijn drie grote kamers
in de molen alsmede een grote kelder,
waar de zeiluitrusting van de heer Ban
nister, die een groot watersportliefheb
ber is, opgeborgen kan worden. De
bovenste kamer is uitgebreid met een
erker en een balcon.
ashington - Van het aanstaan
de bezoek van de Britse pre-
Ver-
T T mier Macmillan aan de
enigde Staten valt slechts één ding
met redelijke zekerheid te zeggen.
Het kan niet anders, of Macmillan
zal president Eisenhower vragen te
kiezen tussen het voeren van een
actieve vredespolitiek of het opne
men van zijn zwaard. Macmillan zal
met andere woorden betogen, dat
hij op grond van zijn ervaringen in
Moskou slechts twee mogelijkheden
voor het westen ziet. Ofwel de Ver
enigde Staten en de andere weste
lijke bondgenoten moeten het eens
worden over de concessies, die tot
een vreedzame oplossing van de
kwestie-Berlijn kunnen leiden. Of
het westen, en Amerika bovenal,
moet terstond de militaire voorbe
reidingen treffen, die het Kremlin
tot de overtuiging brengen, dat onze
„vastberaden" politiek inzake Ber
lijn meer is dan loos gepraat. Het
betoog van Macmillan zal de Ame
rikaanse president niet aangenaam
in de oren klinken, want hij heeft
het denkbeeld van een mobilisatie
op zijn jongste persconferentie nog
met verontwaardiging van de hana
gewezen. Desondanks zal de Britse
son altijd en met grote kracht de
vastberaden politiek gesteund van
zijn opvolger als Amerikaans minis
ter van buitenlandse zaken. In een
belangrijk artikel in de „Saturday
Evening Post" heeft Acheson on
langs geen woord van zijn instem
ming voor Dulles' politiek ingetrok
ken. Maar hij wijst er met de groot
ste klem op, dat uitvoering van de
politiek van Dulles een volledige,
onmiddellijke en nationale mobilisa.-
tie, ook van zeer grote aantallen
landstrijdkrachten, vereist.
Acheson combineert zijn aandrin
gen op een mobilisatie met een bij
zonder belangwekkend voorstel om
de crisis rond Berlijn te doorstaan
zonder uiteindelijk onze toevlucht te
nemen tot kernwapens als het
tenminste nog tot een werkelijke cri
sis komt, nadat een mobilisatie van
het westen zal hebben aangetoond,
dat het op dit punt geen scherts
verstaat. Maar dit deel van Ache-
sons plan van actie is te ingewik
keld en ook te interessant om het
samen te vatten. Het verdient uit
voerig te worden bestudeerd.
Acheson heeft er minder doekjes
om gewonden dan wie ook, die zich
tot dusver over deze problematiek
heeft uitgelaten. Toch bestaat er
thans ook achter de coulissen van
de Amerikaanse regering een sterke
gisting. In een verklaring voor het
Congres heeft de chef van de Ame
rikaanse legerstaf, generaal Max
well D. Taylor, de noodzaak om tot
een mobilisatie te komen nagenoeg
premier zich ertegen verzetten nog ?en mot)iüsatle te Komen nagenoeg
langer de comedif voort te zetten!
dat we aan de ené kamt luidkeels
roepen, dat we „geen duimbreed
zullen toegeven", en dat we daar
aan de andere kant, z\j het minder
luid, aan toevoegen, dat we ook
„geen man onder de wapenen zul
len roepen". Gezien zijn ervaringen
in Moskou ligt het voor de hand,
dat Macmillan een klare beslissing
verlangt: ofwel verscheidene duim
breedten toegeven of een groot aan
tal mannen onder de wapenen roe
pen. Dat Nikita Khroesjtsjev de be
sprekingen met Macmillan onder
brak om een uitdagende redevoering
over Berlijn te houden, was niet zo
maar een ontstellend blijk van on
beleefdheid jegens de Britse pre
mier. Het was een openlijke waar
schuwing aan de gehele westelijke
wereld en een waarschuwing die
men zich nauwelijks duidelijker zou
kunnen wensen.
dat de commandant van de strate
gische luchtmacht, generaal Tho
mas S. Power, om toestemming
heeft verzocht de paraatheid van
zijn zo belangrijke en bijzonder
kwetsbare strijdmacht aanzienlijk te
mogen verhogen. Ofschoon zijn ver
zoek in eerste instantie is afgewe
zen, kan men toch niet zeggen, dat
de kwestie hiermee is afgedaan. En
er is ook het een en ander gaande
op het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken.
druk uitgeoe-
bij de
aar het is bekend, dat de hou
ding van Macmillan na zijn
bezoek aan Moskou nog uit
een andere, minder openlijke oor
zaak voortvloeit. In zijn gesprekken
met Macmillan, vóór hun onderhan
delingen nagenoeg werden afgebro
ken, heft Nikita Khroesjtsjev aan
zienlijk méér gepocht <pp de supe
rioriteit van de atomaire aanvals-
kracht van de Sovjet-Unie dan ooit
tevoren. De bijzonderheden van
Khroesjtsjev's jongste beweringen
zijn nog geheim. Ongetwijfeld zal
Macmillan ze met een korreltje zout
hebben genomen. Maar zij brach
ten hem in ieder geval tot de over
tuiging, dat het onverstandig is te
proberen ferme taal te combineren
met een totale venvaarlozing van
alle militaire aspecten van de cri
sis.
Over ditzelfde punt heeft zich een
Amerikaanse stem verheven, die
met groot respect verdient te wor
den beluisterd. Zonder enige partij
digheid want hij heeft aan John
Foster Dulles bepaald geen ver
plichtingen heeft Dean G. Ache-
r wordt verder
fend uit kringen, die
Amerikaanse regering door
gaans wel over enig gezag beschik
ken. Tot dusver is de adoratie, die
bladen als „Time" en „Life" aan
de dag legden voor de regering-
Eisenhower, altijd veel groter ge
weest dan de eerbied, die de Lon-
dense „Times" vóór het akkoord
van München toonde jegens de re
geringen van Stanley Baldwin en Ne
ville Chamberlain. Maar dezer da
gen heeft de Luce-pers zich gesteld
achter de oproep tot nationale mo
bilisatie, die in de Amerikaanse Se
naat is gedaan door het nieuwe De
mocratische lid, Thomas Dodd uit
Connecticut. Kortom, alle tekenen
wijzen erop, dat de tijd en de nood
zaak voor een ernstige keuze dich
terbij komen, hoe afkerig de presi
dent daarvan ook moge zijn. Alle
landen van de westelijke wereld,
en de Verenigde Staten heel bepaald
in de eerste plaats, zijn het doel
wit geweest van onverholen militai
re dreigementen van het Kremlin.
De tijdslimiet voor deze dreigemen
ten komt ijlings naderbij. Onder de
ze omstandigheden is het zonder
meer lichtzinnig te blijven praten
over „geen duimbreed toegeven" en
ondertussen geen man te mobilise
ren. Het is daarom te hopen, dat
Macmillan er zonder verwijl in
slaagt de Amerikaanse president tot
een keuze te dwingen.
(Copyright Y. Her.Trib.)
