Minister CALS verdedigt
leraren- en kunstbeleid
ES
89000
Q
Kiekeboe
P.v.dA. geep: valse voorlichting
milj
Rechtszaak over wedstrijd met
snelheid tot 140 km per uur
Minister Luns ontevreden over
Amerikaanse houding
Bij de buren
Katholiek overleg leidt tot toe
nemende eenstemmigheid
K.Y.P.-VERGADERING TE UTRECHT
Opbrengst in 1958
meer dan twee
oen
Hollandia stuurt
post met adres
West-Irian terug
Nieuw Noors
gasmasker
Een jaar en vier maanden en vijf jaar
intrekking rijbewijs geëist
Regering-Eisenhower schuift de
verantwoordelijkheid van zich af
Slechts één hokje
rood maken
Mr. F. haron van Voorst tot Voorst
over maatschappelijk beraad
Tweede forensen
sneltrein
Operatie Stembus
Kinderpostzegelactie
Nog witter...
stralend wit.
Weddenschap kost twee doden
ernst)
DE KWESTIE-BAIRD
Bij het stemmen
Zuid-Molukken
Regering acht beroep
op Veiligheidsraad
nutteloos
CastricumZaandam
A msterdam
Duurtetoeslag verlengd
tot 31 dec. 1959
Doorlopende voor
schotuitkering melk
prijs garantie 1958-59
Benoemingen in het
aartsbisdom
mm
Mr. dr. W. K. J. J.
van Ommen Kloeke
WOENSDAG 11 MAART 1959
PAGINA 5
normaal - coffeïnevrij - espresso
Met Zor2 bereid!
-het getal, dat aansluiting geeft
op het einde van de woningnood!
-de topprestatie in 1958 onder Minister Witte. Nü van die
topprestatie uit naar het einde van de woningnood!
In de politieke gids vindt U dit beleid onder K.V.P.
Kengetal
Vanaf 1 juni:
Uit Je beste koffiebonen!
Pater J. Groothuis door
koning Boudewijn van
België onderscheiden
Luit.-kol, J. de Ronde
Bresser overleden
KEMSSES
normaal - coffeïnevrij - espresso
Men moet in de verkiezingstijd wel eens wat door de vingers zien, aldus
minister Cals dinsdagavond op de verkiezingsbijeenkomst van de K.V.P. te
Utrecht, maar een recente insinuatie van de P.v.d.A. kon hij niet onweer
sproken laten. Met verontwaardiging reageerde de minister van O., K. en
W op twee verkiezingspamfletten van de P.v.d.A., die resp. aan de leraren
en aan de kunstenaars zijn toegezonden.
In het lerarenpamflet wordt, aldus mr. Cals, op even listige als mislei
dende wijze gesuggereerd, dat minister Hofstra wel geld wilde geven voor
een salarisverhoging van de leraren, maar minister Cals niet. Hoewel hij
sich als zittend minister moest beperken in het doen van mededelingen
°ver het beleid in de afgelopen jaren, voelde de minister zich gedwongen
om zonder in details te treden vast te stellen, dat deze voorstelling
Van zaken volkomen vals is.
Advertentie Zaken op hun
Minister Cals wilde niet de indruk
wekken, dat alleen de P.v.d.A.-minis
ters verantwoordelijk zijn voor het ge
voerde beleid. „Als lid van het kabinet,
maar vooral als minister van O.K. en
W., draag ik die verantwoordelijkheid
ten volle," aldus de minister, „en ik
heb mij in de Kamer nimmer achter
Hofstra verscholen. Dat is mijn ge
woonte niet. Maar ik vind het infaam,
dat thans de zaken op hun kop worden
gezet ja letterlijk worden omge
keerd nu in genoemd pamflet de
schijn wordt gewekt, dat Hofstra wél
en Cals géén verhoging der lerarensa
larissen zou wensen. Tegen een derge
lijke onwaarachtige propaganda neem
ik met verontwaardiging stelling. Ik
ben overigens ervan overtuigd, dat de
al te doorzichtige stunt, door de
P.v.d.A. in haar verkiezingspamflet
aan het adres der leraren ten beste ge
geven, bjj deze leraren met voldoende
kritische zin (want die hebben ze) zal
worden beoordeeld.
Wellicht zullen zij zich afvragen hoe
het komt, dat de in het pamflet ten
tonele gevoerde heren Kleijwegt en
Tans in de Kamer geen motie hebben
ingediend tot verhoging der leraren
salarissen, terwijl het pamflet die
thans eist. En wellicht zullen zij de
redevoeringen van deze heren nog
eens zeer zorgvuldig nalezen om dan
tot de bevinding te komen, dat zij
wel op een klimaatsverbetering en
hernieuwde bespreking in het geor
ganiseerd overleg hebben aangedron
gen, maar zich zorgvuldig hebben
onthouden van de stelling thans
in het verkiezingspamflet als van
zelfsprekend aanvaard dat de le
rarensalarissen in ieder geval moeten
worden opgetrokken. Maar dat was
ook eind november 1958 en pas na 11
december, nadat de heer Hofstra het
kabinet verliet, zjjn al deze eisen zo
vanzelfsprekend geworden en blijkt
plotseling allerlei mogelijk te zjjn wat
èn door Drees èn door Hofstra èn
door Suurhoff nog kort tevoren cate
gorisch van de hand werd gewezen",
aldus de minister.
In het kunstenaarspamflet van de
P.v.d.A. wordt weliswaar erkend, dat
de kunstenaarsorganisaties begrip en
sympathie ontmoeten bjj minister Cals,
maar de minister zou er niet in ge
slaagd zijn deze gevoelens om te zet
ten in een wezenlijke wijziging ten goe
de. Er worden op het terrein van het
kunstbeleid wel stappen ondernomen,
aldus het pamflet, maar er wordt iets
bereikt. Minister Cals vergeleek dins
dagavond deze uitspraak met de woor-
De verkoop van de kinderpostzegels
ln de weken rond Kerstmis heeft dit
maal netto ruim 2 miljoen opgebracht,
Om precies te zjjn een bedrag van
2.050.000,-. Meer dan 20 miljoen ze
gels werden verkocht. Dit succes is
Vooral te danken aan de actieve me
dewerking van de 7400 scholen in het ge
hele land, waarvan gezamenlijk ruim
560.000 leerlingen met postzegels en de
mapjes briefkaarten huis aan huis gin-
Sen. Niet te vergeten de 19.000 leer
krachten van die scholen die er de
rompslomp van hadden. Ook de plaat
selijke comité's zijn zeer actief ge
weest.
Nadat in 1953 het eerste miljoen werd
npïrt wit 'a Viif ••'aar de °mzèt verdub-
rift a briefkaarten betreft zijn
de darten met opdruk Zalig
-Kerstrnis het best verkocht. In de toe-
imst hoopt men van grote bedrijven
me de post met. frankeermachines
stempelen en die dus geen kinderzegels
Kopen, maar die toch het hunne willen
bijdragen voor het misdeelde kind, een
bedrag ineens te ontvangen.
Sinds enkele weken laat het gouver
nement van Nederlands Nieuw-Guinea
Seen poststukken uit Indonesië meer
me, die als adressering de benaming
West-Irian dragen. Dit meldt het K.N.P.
pet gouvernement beroept zich op de
internationale P.T.T.-conventies, die geen
West-Irian kennen. Dit standpunt heeft
er o.o. toe geleid, dat de uitgevers van
katholieke tijdschriften in het Indone
sisch te Djakarta al hun zendingen naar
Nieuw-Guinea hebben teruggekregen
bi et het opschrift „Non admis; retour
afzender".
Naar het K.N.P. van de zijde van het
ministerie van zaken overzee verneemt,
bestaat er in het algemeen geen verbod
°P de invoer van boeken of tijdschriften
Uit Indonesië, behalve ten aanzien van
daar uitgegeven communistische of on-
rustverwekkende lectuur.
Volgens het K.N.P. wordt het terug
wilden van lectuur uit Indonesië in ka-
tlwlieke kringen te Djakarta betreurd.
Bij de terugontvangen zendingen bevond
Jich ook een in het Indonesisch en La-
"jn gestelde rituale, bestemd voor de
apostolisch vicaris van Hollandia.
He uitgevers in Djakarta spreken als
hun vermoeden uit, dat de terugzen
ding gebaseerd is op een algemene maat
regel van bestuur in Nederlands Nieuw-
Guinea als represaille tegen het in
mdonesië geldend invoerverbod van Ne
derlandse kranten en tijdschriften. Zij
betreuren dit te meer, daar juist in de
Verbodsbepalingen van de Indonesische
kant een aanmerkelijke verzachting valt
V'aar te nemen. Praktisch alle tijdschrif-
i®d van godsdienstige of wetenschappe-
hjke aard mogen weer binnenkomen,
aIdus het K.N.P.
den van de socialistische lijstaanvoer
der Willems, die bij de begrotingsbe
handeling 1958 o.a. opmerkte: „Bij alle
waardering voor het ontegenzeglijk
vele, dat er met name ook in de laat
ste zeven jaren op het gebied van de
kunsten door de rijksoverheid is ge
daan, zijn wjj toch om verschillende re
denen niet zonder zorg."
Deze socialistische verkiezingspropa
ganda zat de minister kennelijk zeer
hoog, getuige het feit, dat hij voor de
verslaggevers een communiqué mee
bracht, waarin eraan wordt herinnerd,
dat op de begroting van O.K. en W.
(gewone dienst) in 1950 voor de afd.
kunsten 3,5 miljoen en in 1959 11
miljoen was uitgetrokken. Samen met
de afdelingen oudheidkunde, natuur
bescherming, radio, televisie en pers
kreeg de afdeling kunsten in 1950 26,5
miljoen, welke post in 1959 was geste
gen tot 77 miljoen.
De minister antwoordde ook op vra
gen. Voor een christendemocratische
unie achtte hij het klimaat in Neder
land nog niet rijp; de grootste bezwa
ren zouden niet van katholieke zijde ko
men, maar uit de richting van AR en
CH, die bevreesd zijn voor het grote
overwicht van de katholieke liezers.
Vanuit de katholieke beginselen kan
op vrijwel alle punten het processie
verbod wellicht uitgezonderd met an
dere positief belijdende christenen wor
den samengewerkt. Of deze samenwer
king na 12 maart zal worden gevonden
in een rechts kabinet, kon minister
Cals niet voorzien. Hij noemde de bre
de basis een landsbelang, echter niet
onder alle omstandigheden; wanneer
bijv. de essentie van de plannen tot be-
zitsvormig, onlangs door prof. Romme
geformuleerd, niet wordt geaccepteerd,
zal de K.V.P. niet tot samenwerking be
reid zijn. Met betrekking tot een even
tueel rechts kabinet merkte de minis
ter nog op, dat hij de uitspraak van
minister Zijlstra over de zetelverdeling
in een dergelijk kabinet (geen meer
derheid voor de K.V.P.) voorbarig
acht.
Advertentie
De Bossche rechtbank heeft dinsdag
een ernstig ongeluk behandeld, dat 31
mei van het vorige jaar aan de Kanaal
dijk te Someren is gebeurd. Daar heeft
een straatmaker uit Someren met zijn
auto twee bejaarde bromfietsers zoda
nig aangereden, dat beiden terstond
overleden zjjn.
Hji was in een café te Someren in
contact gekomen met een automonteur
die hoog opgaf over de maximum snel
heid van zjjn motor. De beide mannen
gingen een weddenschap aan om een
rit langs de Zuidwillemsvaart van sluis
13 naar sluis 10 en terug. Daarbij
kwam het tot snelheden van rond de
140 kilometer per uur. Hoewel uit de
getuigenverklaringen bleek, dat ver
dachte slechts twee of drie glazen bier
Advertentie
Noorwegen zal mei de produktie be
Vor,^1 worden mm 600.000 gasmaskers
speri burgerlijke verdediging Zij rijn
P ep„laa' bedoeld voor mensen, die in
ven HUeerde steden moeten achterbiii
is ri Upua(iend bij dit plastic gasmask.c
Beert 9,rote "kÜkruit", die tevens fun-
he* h membraan, opdat men zich bv,
et dragen beter verstaanbaar kan
maken.
De Amerikaanse ambassadeur in Ne
derland, de heer Philip ïnung,/heeft za
terdag aan de minister van buitenland
se zaken mr. J. Luns in Den Haag rap
port uitgebracht over de houding van
de Amerikaanse regering in de kwes-
tie-Baird, aldus meldt United Press In
ternational. Zoals bekend heeft James
C. Baird, de administrateur voor Ame
rikaanse hulp in Djakarta, in een in
terview anti-Nederlandse opmerkingen
geplaatst, die in Nederland misprijzen
de reacties hebben gewekt. Het blijkt,
dat de regering-Eisenhower de verant
woordelijkheid voor deze opmerkingen
van zich afschuift.
De Amerikaanse ambassadeur in Ne
derland heeft minister Luns meege
deeld dat de verklaringen toegeschre
ven aan de heer Baird, die zijn weer
gegeven als de Nederlandsers bekritise
rend, niet de opvattingen van de Ame
rikaanse regering vertegenwoordigen,
aldus een functionaris van het State
Department. De heer Baird heett bo
vendien gemeld dat hjj de verklaringen
die aan hem zijn toegeschreven in een
interview met een lid van de pers, of
niet heeft afgelegd of dat hjj zich die
niet kan herinneren," aldus de functio
naris.
U.P.I. verneemt uit andere bron, dat
minister Luns niet tevreden is met deze
privé-tegenspraak, die bovendien voor
behoud bevat. Hij acht het interview
met Baird een ernstig diplomatiek inci
dent en liet doorscnemeren dat hij een
officieel, openbaar excuus, of een vol
ledige ontkenning van iedere onvrien
delijke opmerking wenst. Amerikaanse
officials wezen er echter op dat het in
terview heeft plaats gehad bijna een
maand voor de publicatie ervan in Ne
derland reactie opwekte. Baird heeft
geen afschrift van de opmerkingen van
hem of de verslaggever over de Ne
derlandse belangen en politiek in Indo
nesië, waardoor het voor hem onmoge
lijk was categorisch iedere aan hem toe
geschreven uitlating te dementeren. Het
State Department wenst niet te zeggen
welke van de opmerkingen hij op de
man af ontkend heeft en welke hij zich
niet kon herinneren te hebben gemaakt.
had gedronken en bepaald geen teke
nen gaf van onder invloed te zijn, had
een tegenligger toch met enige schrik
zijn rijden waargenomen. Het bleek, dat
de straatmaker, die al driemaal we
gens alcohol bij snelverkeer was veroor
deeld, een refusalkuur onderging en
daardoor meer gevoelig was voor de
invloed van alcohol dan normaal. Zelf
zei hij, dat hij in de bocht van de Ka
naaldijk, waar het ongeluk gebeurde,
had afgeremd en ook signaal had ge
geven.
De officier van justitie, mr. Moons,
wilde niet meer zover gaan als in de
dagvaarding, waar aan verdachte op
zet ten laste was gelegd en achtte
ook de invloed van alcohol niet be
wezen. Hij achtte echter de grove
schuld in deze ernstige zaak zo groot,
dat hij de maximum straf eiste, die
daarvoor bepaald is, namelijk een
jaar en vier maanden gevangenisstraf1
met aftrek van voorarrest en vijf
jaar intrekking van het rijbewijs.
Mr. van Bakel, die als raadsman op
trad, was van mening, dat deze straf
voor zijn cliënt de financiële ondergang
zou betekenen. Hij wees er op, dat de
man vrijwillig al veel heeft gedaan
om het door hem veroorzaakte leed te
verzachten en dat hij ook nog een zeer
grote civiele vordering zal moeten be
talen. Om dit alles bepleitte hij cle
mentie. Uitspraak 24 maart.
Het is niet onmogelijk dat sommigen
die een voorkeurstem willen uitbren
gen op mr. Van Rijckevorsel zowel het
hokje op lijst 2 voor prof. Romme als
dat voor mr. Van Rijckevorsel willen
rood maken. Men zij er nogmaals op ge
wezen dat men van zijn stembiljet niet
meer dan één hokje rood mag maken.
Anders is de stem van onwaarde.
De naam van de heer Van Rijckevor
sel komt uitsluitend voor op de lijsten
van de provincies Noord-Holland, Zuid-
Holland, Utrecht en Zeeland. In de
noordelijke, oostelijke en zuidelijke pro
vincies is het dus niet mogelijk een
voorkeurstem op mr. Van Rijckevorsel
uit te brengen.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIHIIMUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIMIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIII
Copyright P I B. Bo7 6 Copenh
eigen
7V^wKrrf/f/TtV^rrTrr
jUW'glUuuMujiiliu
Dank zjj het gemeenschappelijk be
raad, dat de katholieke organisaties, op
maatschappelijk gebied werkzaam, re
gelmatig houden, kan men naar buiten
een groeiende eensgezindheid vaststel
len. Dit verklaarde mr. F. J. G. baron
van Voorst tot Voorst naar aanleiding
van het jaarverslag van de stichting
Katholiek Maatschappelijk Beraad. De
stichting, welke nu ongeveer vijf jaar
werkt, behandelt met grote regelmaat
de belangrijkste problemen, die zich
op maatschappelijk gebied voordoen.
Daardoor wordt het mogelijk, dat ver
schillende organisaties, die bij eenzelf
de soort problemen betrokken zijn ook
naar buiten eenzelfde of zoveel moge
lijk gelijkluidend standpunt innemen. In
de politiek is dit beraad evenmin zon
der succes gebleken, daar de volksver
tegenwoordigers zich gesteund weten
door de standpunten der maatschappe
lijke organisaties, waar deze van be
slissende invloed bij de wetgeving kun
nen zijn.
Maatschappelijk beraad heeft in
1958 belangrijk werd verricht om ein-
„Wilt u even roeren, dan ga ik intussen het geld halen
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiimiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiii
De Nederlandse regering acht een
beroep op de Veiligheidsraad inzake de
Zuid-Molukken nutteloos. Dit standpunt
is ook niet veranderd na de luchtaan
vallen van Indonesische vliegtuigen op
het eiland Ceram. Minister-president
Beel zegt dit in zijn antwoord op vra
gen van het Tweede Kamerlid Cal-
meyer. Deze C.H.-afgevaardigde had
in zjjn vragen verwezen naar een com
muniqué van de Indonesische lucht
macht, waarin werd gesproken over
aanvallen op een vijftal met name ge
noemde plaatsen op het eiland.
Minister Beel meent dat het niet op
de weg van de Nederlandse regering
ligt na te gaan of het Rode Kruis maat
regelen heeft genomen om aan de ge
troffen gebieden op Ceram hulp te ver
lenen. Het initiatief tot een eventuele
hulpverlening dient naar de mening
van de regering te worden overgelaten
aan voor dit doel geëigende organisa
ties met zuiver humanitaire doelstel
ling.
De forensenvereniging te Castricum
heeft bericht ontvangen van de Neder
landse Spoorwegen dat met ingang van
1 juni een tweede forensensneltrein zal
worden toegevoegd. Deze sneltrein zal
om 7.37 uur vertrekken, alleen in Zaan
dam onderbreken (vertrek 7.53) en om
8.04 in Amsterdam aankomen.
(Van onze parlementaire redactie)
De Eerste Kamer aanvaardde dins
dag een wetsontwerp, waardoor de
duurtetoeslag 1958 ook in 1959 zal wor
den uitgekeerd. De toeslag bedraagt
2.60 per maand en per kind voor inva-
liditeits-, ouderdoms- en wezenrente
trekkers, 10 ct per dag en per kind op
de kinderbijslag voor kleine zelfstandi
gen en 2.60 per maand en per kind op
de kindertoelagen voor gepensioneer
den.
De minister van landbouw, visserij
en voedselvoorziening a.i. heeft thans
een doorlopende voorschotuitkering op
de gelden van de melkprijsgarantie
1958/59 ingesteld, die periodiek zal
worden uitgekeerd. Rekening houdende
met de beperking van de thans lopende
garantie tot 5 miljard kg melk met 3,7
procent vet en met het feit, dat de
veehouderij een gedeelte van het markt
risico voor haar rekening heeft, is de
uitkering voorlopig bepaald op li^ cent
per kg melk en 0,4 cent per procent vet,
hetgeen met elkaar neerkomt op onge
veer 3 cent per kg afgeleverde melk. De
eerste betaling, waarvoor eind volgende
week ca f 40 miljoen ter beschikking
van de zuivelfabrieken ter doorbetaling
aan de veehouders za lworden gesteld,
heeft betrekking op de hoeveelheid
melk, geleverd in de periode van 9
november 1958 (het begin van het melk
prijsjaar 1958/59) tot en met 14 maart
1959.
De daarop volgende betalingen zullen
gelijktijdig komen met de regelmatige
uitkeringen, eveneens circa 3 cent per
kg melk, door het produktschap voor
zuivel uit het Zuivelfonds.
De aartsbisschop van Utrecht, mgr.
dr B. J. Alfrink, heeft met ingang van
20 maart op zjjn verzoek eervol ont
slag verleend aan de zeereerw. heer
X. F. H. Reijers als pastoor van de
St. Franciscus-parochie te Amersfoort
en heeft benoemd in zijn plaats de zeer
eerw. heer G. F. H. Veldhuis, die aal
moezenier was bij het leger.
Voorts heeft de aartsbisschop be
noemd met ingang van 20 maart tot
pastoor te Gendt (O.B.) de zeereerw.
heer L. G. Eppink, tot pastooi te Ede
(H. Antonius) de zeereerw. heer P. N.
van den Brink, tot pastoor te Rheden
de zeereerw. heer. H. Tena, die kape
laan was te Utrecht (H. Catharina).
Vervolgens heeft de aartsbisschop op
zjjn verzoek met ingang van 20 maart
eervol ontslag verleend aan de zeer
eerw. heer W. C. Welsing als pastoor
van Soesterberg en heeft met ingang
van dezelfde datum benoemd tot pas
toor te Soesterberg de zeereerw. heer
J. A. Schinkel, tot pastoor te Arnhem
(H. Paulus) de zeereerw. héér J. E. H.
van Renswoude, die prefect was van
het klein-seminarie te Apeldoorn.
Tenslotte heeft de aartsbisschop met
ingang van 13 maart benoemd tot ka
pelaan te Utrecht (H. Ludgerus) de
weleerw. heer J. F. de Lange; heeft op
dracht gegeven tot voorbereiding van
de oprichting van een nieuwe parochie
te Apeldoorn, onder de bestaande paro
chie van O.L.Vrouw ten Hemelopne
ming, de zeereerw. heer H. W. A.
Blom, die kapelaan was te Utrecht (H.
Ludgerus).
delijk het katholiek sociaal pro
gram, dat reeds bij de verkiezingen
in 1952 van node was, tot stand te
brengen. Nu is het bijna gereed. Ten
aanzien van de bezitsvorming welk
project vorige week door prof. Rom
me werd gelanceerd, bracht Katho
liek Beraad de grote stoot: men weet
nu, dat alle voorname organisaties
er achter staan. Ons katholieke or
ganisatieleven schijnt te overvloedig
en te perfect, daarom bestudeert Ka
tholiek Beraad of vereenvoudiging
mogelijk is.
Dank zij het overleg heeft men van
katholieke zijde in 1958 een mild en
welwillend standpunt kunnen formule
ren tegenover de NOVIB en de steun
weten te verwerven voor net Katholiek
hoger onderwijsfonds, voor de contact
commissie ontwikkelingsgebieden.
Dank zij het Katholiek Beraad weten
de katholieken over brede lijn, dat
hun leidende organisaties niets voelen
voor de stichting Volk en Ruimte, die
uiteindelijk bleek de geboortebeperking
in Nederland te willen propaganderen.
Katholiek Beraad juicht niet blinde
lings toe wat in eigen katholieke kring
gebeurt of wordt voorgesteld. De Ka
tholieke Schoolraad b.v. blijkt bij nader
inzien nog niet aan de moderne ideëen
te voldoen. Op het meer gespecialiseer
de gebied van het sociale en maat
schappelijke leven, heel in het bijzon
der op de werkzaamheden van de
S.E.R. beweegt zich een deel van de
organisaties, die aan maatschappelijk
beraad deelnemen, die der boeren, der
middenstanders, der arbeiders, der
middel-arbeiders en der hogere leiden
de werknemers. Zij vormen tezamen de
raad van overleg, die vele problemen
van de publiekrechtelijke bedrijfsorga
nisatie behandelde, alsmede de vraag
stukken van de sociale verzekeringen,
de bedrijfsgeneeskundige diensten enz.
enz.
Belangrijk vooral is overleg, wanneer
het gaat om in het oog springende
vraagstukken als werkgelegenheid,
loonvorming, huurverhoging of prjjsbe-
heersing. Het stoot al te velen tegen de
borst als katholieke werkgevers een
standpunt huldigen, dat diametraal te
genovergesteld Is aan dat van de ar
beiders of de middenstanders. Ook op
cultureel gebied beweegt zich een afde
ling. Bij het overleg zijn andere katho
lieke organisaties betrokken, zodat er
een jammerlijke verdeeldheid, die veel
onrust en onzekerheid zaait, tevoren
wordt weggenomen. Natuurlijk blijven
afwijkende standpunten mogelijk; er
wordt overlegd, niet gedecreteerd.
Daarom ook kan dit overleg zegevieren.
Advertentie
Terwijl haar ouders ex-koningin Victo
ria-Eugenie van Spanje op het station
van Monaco begroetten, amuseerde prin
ses Caroline zich op eigen houtje. Met de
verslaggevers speelde zij kiekeboe.
Koning Boudewijn van België heeft
pater Johan Groothuis, die thans is be
last met de geestelijke verzorging van
de bewoners van het bejaardencentrum
Mariaoord te Luttenberg lOv) benoemd
tot ridder in de orde bjj de Kroon.
Pater Groothuis, die in 1940 werd on
derscheiden met de medaille van de
koninklijke orde van de Leeuw en in
1946 werd benoemd tot ridder in de orde
van Leopold II, is Enschedeër van ge
boorte. Hij was 3 3jaar als missionaris
in Belgisch Congo werkzaam maar kon
het vorig jaar in verband met zjjn ge
zondheidstoestand niet naar zijn missie
gebied terugkeren.
Dinsdag is in Hilversum in het Dia-
konessenhuis, waar hij sedert enige
tijd werd verpleegd, luitenant-kolonel
b.d. J. de Ronde Bresser, van het wa
pen der genie, in de leeftijd van 75 jaar
overleden.
Hjj was ridder in de orde van Oranje-
Nassau met de zwaarden.
iiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiHiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim
rie let er bij al het poli
tieke rumoer roiid de
verkiezingen nog op de
organisatie van de verkiezin
gen zelfHet is zo'n vanzelf
sprekende zaak geworden: we
brengen onze stem uit en we
zullen wel zien wat er tenslotte
uit de bus komt. Maar de ver
werkelijking van dit essentieel-
democratische gegeven staat of
valt met de wijze, waarop deze
grootscheepse operatie wordt
uitgevoerd. Een van de belang
rijkste figuren achter de scher
men van het verkiezingsappa
raat is mr- dr. W. K. J. J. van
Ommen Kloeke, secretaris van
de Kiesraad. De Staatsalmanak
vermeldt, dat hij op het minis
terie van binnenlandse zaken
belast is met „bijzondere op
drachten". De voornaamste van
die opdrachten is wel de behan
deling van de zaken betreffende
de kieswet. „Ik schrijf van de
ene functie naar de andere brie
ven aan mezelf', zo zegt mr.
Van Ommen Kioeke.
Toen er politiek gerommel in
de lucht zat liet de heer Van
Ommen Kloeke al zijn gedachten
gaan over de datum van moge
lijke verkiezingen. Nadat de bui
was losgebarsten volgde de be
handeling van de kandidaten
lijsten, de registratie van de
partijen, de behandeling van
zaken als de verbinding van lijsten (zoiets bestaat in geen enkel ander
land), de toekenning van de lijstnummers enz. Het is allemaal werk, aat
zeer consciëntieus moet worden gedaan. Zo is bijvoorbeeld de tekst van het
stembiljet, dat u straks ontvangt, gebaseerd op de desbetreffende publikatie
in de Staatscourant.
Een bijzonder omvangrijke taak, waar de buitenstaander eigenlijk geen
idee van heeft, vormt de voorbereiding van het proces-verbaal der ver
kiezingen. „Ik heb alle waardering voor de snelheid, waarmee men het
publiek na afloop van de verkiezingen de uitslagen weet te geven, aldus
de heer Van Ommen Kloeke, „maar aan die uitslagen heeft men officieel
nog niets. Er moet een proces-verbaal worden opgemaakt, waarbij tevens
verklaard wordt welke Kamerleden er benoemd zijn." Wat er dan eigenlijk
gebeurt? De gemeenten sturen hun uitslagen naar de hoofdstembureaus.
Zaterdagochtend om tien uur vergaderen deze bureaus en direct daarna
brengen zij hun gegevens naar binnenlandse zaken m Den Haag. Daar
gaat men na de stemtotalen voor iedere partij per kieskring en per land.
Men stelt de kiesdeler vast en berekent vervolgens hoeveel zetels iedere
partij krijgt plus de restzetels. Wanneer men dit. weet kan worden nagegaan
hoe de zetels voor iedere partij moeten worden verdeeld. Men werkt daar
aan zaterdagmiddag en zondag. Maandagochtend moet de zaak rond zijn,
want dan vergadert de Kiesraad. Volgende week woensdag moet het
gehele overzicht gepubliceerd worden in de Staatscourant. Donderdag
wordt de huidige Kamerzitting gesloten en vrijdag begint de nieuwe zitting.
Het is allemaal scherp getimed. De leek is misschien geneigd te denken
dat men alleen maar pietepeuterig zit na te kaarten over hetgeen toch al
wel bekend is, maar er spelen hierbij dingen, die terdege meetellen. Men
denke aan de kwestie van de voorkeurstemmen en ook aan de loting om
vast te stellen, waar een lijsttrekker, die meermalen nummer 1 staat,
gekozen moet worden verklaard: dit heeft consequenties voor de verdere
opschuiving op de lijsten.
Het proces-verbaal 80 bladzijden druks is nu in concept gereed.
Men heeft te maken met 5000 namen en straks moeten er rond 15-000
getallen worden ingevuld en gecontroleerd. De heer Van Ommen Kloeke
leeft in dit werk.; hij zit er al veertien jaar in. Je moet een zekere feeling
voor algebra hebben, zegt hij, en, naar het ons lijkt, nog wel het een en
ander meer. Zijn proefschrift behandelde het constitutionele recht. Hij
heeft de kiesstelsels in tal van landen bekeken. Vit Amerika heeft hij een
stemmachine meegebracht, die hij met veel waardering demonstreert. Het
overschakelen op zo'n machinaal systeem schijnt echter in ons land op
financiële bezwaren te stuiten. Hij heeft ook eens een opdracht gekregen
om een kieswet te ontwerpen voor Columbia, maar toen het geval klaar
was, kwam er een politieke omwenteling in dat land en kon hij z'n ont
werp in de la laten liggen.
Om de praktijk van het stembuswerk goed te kennen is hij ieder jaar
voorzitter van een stembureau. Mr. Van Ommen Kloek meent, dat er
mensen zijn, die los van het politieke aspect een voorkeur aan de dag leggen
voor nr. I van lijst 1, zoals er anderen zijn voor wie het laatste nummer
van de laatste lijst een bijzondere aantrekkingskracht heeft. Midden in
het verkiezingsapparaat zittend heeft hij uiteraard een levendige politieke
interesse. Wat hij van de uitslag der verkiezingen denkt? In a'lerlei kringen
worden er op het ogenblik gokjes gemaakt en ook de leden van de Kies
raad wisselen hun prognoses uit. De voorspelling van mr. Van Ommen
Kloeke is niet voor de krant, maar we mogen wel zeggen, dat hij de partij,
waarvoor hij zitting heeft in de Haagse Gemeenteraad, de V.V.D., niet laag
heeft getaxeerd.
