Uniek schoolgebouw voor
r.-k. ULO in Haarlem-oost
Paviljoenschool aan Richard
Holkade naar ontwerp van
prof. G. H. M. Holt
Dit jaar wel
taptoe
Michel v. d. Plas tekent boeiend
beeld van Amerikaanse letteren
Aanwinsten voor Bisschoppelijk Museum
Uitvoering van het
Toonkunstorkest en
Toonkunst-kamerkoor
Bloemen bij
invalswegen
Plantaardappelen
Onder auspiciën van R.K. Leeszaal
SCHILDERSKNECHT SPEELT IN
GEVANG DE GROTE BAAS
Tien weken wegens oplichting van
een caféhouder
Goede voorheelden van ba
kerkbeeld
TWEE BEELDEN UIT EEN SCHUILKERK
WAARSCHIJNLIJK KLAAR IN 1960
De rooms-katholieke U.L.O.-school in Haarlem-oost zal naar alle waar
schijnlijkheid bij de aanvang van het cursusjaar 61 een eigen ge
bouw kunnen betrekken aan de Richard Holkade. Op de maandag ge
houden ouderavond ontvouwde dr. J. Hoek de door de Haarlemse archi
tect professor G. H. M. Holt ontworpen plannen en deelde daarbij mede,
dat er een gerede kans bestaat, dat binnenkort de nodige vergunningen
worden verstrekt. Een urgentieverklaring voor de bouw van acht lokalen
is al verkregen. Men verwacht dat aan het eind van de zomer de bouw
kan worden aanbesteed. De r.k.-U.E.O. Haarlem-oost is thans onderge
bracht in het schoolgebouw aan de Prins Hendrikstraat. Met ingang van
het nieuwe cursusjaar in september worden naast de drie lokalen in de
huidige omgeving twee lokalen betrokken in het schoolgebouw aan de
Nwe. Gracht. Het leerlingen-aantal, vereist om een eigen gebouw te mogen
bezitten is al ruimschoots overschreden. Het werd in zeer korte tijd ge
haald. Eerst begin vorig jaar begon men met het inzamelen van hand
tekeningen om te komen tot het stichten van een nieuwe school in Haar
lems Oosterkwartier.
Het schoolgebouw is voor Haarlem een noviteit. Van het aanvankelijke
plan van de gemeente de lokalen op elkaar te bouwen, is men op aandrang
van de architect afgestapt. Alle lokalen komen beganegrondsmen houdt
er met de fundering echter wel rekening mee, dat door omstandigheden
meer ruimte nodig kan zijn en daartoe een verdieping opgebouwd moet wor
den. Erg waarschijnlijk is dat evenwel niet, omdat men van oordeel is, dat
niet meer dan rond driehonderd leerlingen de school mogen bezoeken. De
dertien in het plan geprojecteerde lokalen zijn daarvoor zeker voldoende.
Wel zou een noodzaak tot „hoogbouw" kunnen ontstaan wanneer het indi
vidueel onderwijs wordt doorgevoerd.
Gymnastiekzaal
Haarlem e.o.
Films
R7M!U5Aïï?rT: 1 Want to Uve' 18 2' 4'15'
Diversen
Verdienstelijke prestaties
Binnenkort twee
aanbestedingen
Nieuw gebouw voor
Prov. Waterstaat
J. M. v. DEURSEN
Haarlemse politierechter
Twee gewonden naar
het ziekenhuis
Beslissing Prov. Staten
Westelijke randweg op
palen bij kruising
met Julianalaan
„Egg-heads"
Momisme
Nederlands „gouden" eeuw, tijd
perk van een verrassende cultu
rele opbloei, heeft geen kerkelijke
kunst van betekenis gekend. De
Kerk, vóór de hervorming bij uitstek
draagster van cultuur, kon in deze
streken niet langer haar maecenaat
vervullen. Binnen de hervormde Kerk
was geen plaats meer voor het beeld,
terwijl de belijders van het oude Ge
loof zich naar de zelfkant van het
maatschappelijke leven zagen terug
gedrongen. Voor de viering van de
liturgische Geheimen waren zij aan
gewezen op particuliere behuizingen,
waar aanvankelijk voor elke bijeen
komst naar goed vermogen een ruim
te werd ingericht. Al spoedig echter
kon men, dank zij een voor het Euro
pa dier dagen unieke verdraagzaam
heid, overgaan tot een meer perma
nente inrichting. Zelfs was het bou
wen van kerkjes niet uitgesloten,
mits men er voor zorgde, dat zij
uiterlijk het karakter van een woon
huis behielden. Daardoor bleven zij
uiteraard aan beperkte afmetingen
gebonden. En het ligt voor de hand,
dat er bij een dergelijke situatie geen
grote kunstopdrachten te vergeven
vielen.
Niettemin poogden de gelovigen
van meet af aan hun kerkruimten
een bij de liturgie passend aanzien
te geven. Allereerst besteedde men
aandacht aan het kerkzilver, dat door
het kruim der edelsmeden werd ver- staande gegevens omtrent bouw en in-
„„i-richting ontbreken, daar het archief van
vaardigd. Daarnaast moest, zeker in ^erk niet is bewaard gebleven. Toch
de eerste helft der zeventiende eeuw, kan men veilig aannemen, dat de voor
met een enkel schilderij het al
taarstuk en devotiebeeld volstaan
worden. In later jaren kon men zich
wel wat meer permitteren, doch de
interieurs bleven bekrompen en de
kunstwerken weinig talrijk.
Drie broers veroordeeld
Toch gehuwde onder
wijzeressen in vaste
dienst in Bloemendaal
Schoonheidsspecialiste
A. M O L E N D 13 K
R.-K. Leeszaal blijft
ijveren voor filiaal
in Haarlem-Noord
Ledental gestaag groeiende
Burgerlijke Stand Haarlem
Beurs van Amsterdam
PAGINA 3
DINSDAG 17 MAART 1959
Zowel stedebouwkundig als onderwijs
technisch heeft het gebouw talrijke
voordelen. Vlak in de buurt van de
plaats waar de U.L.O.-school opgetrok
ken gaat worden staan „massieven".
Aan de andere kant is een speelweide.
Men heeft gezocht naar een gebouw,
dat de overgang vormt tussen beide
uitersten. De lokalen worden opgetrok
ken in de zogeheten paviljoen-bouw.
Aan één zijde ziet men uit op een met
groen beplante „binnenhof", die aan
twee zijden wordt omzoomd door gan
gen en aan de derde zijde door de muur
van het aangrenzende lokaal. Dat be
vordert in hoge mate de rust in de klas
sen, omdat er weinig oorzaken zijn die
de leerlingen van hun werk kunnen af
leiden.
Waar men te maken zou krijgen met
het euvel, dat de eenheid van de school
verloren gaat, heeft men de twee gan
gen aan weerszijden waarvan de les
lokalen liggen laten uitkomen op een
centraal gelegen hall. De ramen van de
lokalen zijn in tegenstelling tot vroege
re ontwerpen op het oosten. Het zonlicht
kan 's morgens vrij binnenstromen,
juist wanneer de meeste lessen worden
gegeven. De leslokalen komen evenwij
dig aan de Richard Holkade te liggen in
drie blokken. Van elk blok twee tussen
de gangen en één ten zuiden van de
meest zuidelijk gelegen gang. Er zijn
vier vaklokalen geprojecteerd langs de
Bernard Zweersstraat. Voor elke twee
ls er één kabinet. Het bezwaar, dat de
klassen op het noorden liggen en der
halve geen zon krijgen, acht men niet
zo groot, omdat zij niet alle uren in ge
bruik zijn.
De hall krijgt naast het feit, dat hij
het „ontmoetingspunt" vormt de be
stemming van schoolzaal. Aan de
kant van de Bernard Zweersstraat is
een verhoging voor het geven van to
neelvoorstellingen. Tevens zal hij die
nen als overblijflokaal. Een aan de'
hall gelegen conciergekamer kan in
die gevallen worden ingericht als een
soort buffet. Grenzend aan de hall
komen de garderobes in de gan
gen worden niet de gebruikelijke kap
stokken aangebracht de toiletten
voor de jongens en voor de meisjes,
een kamer voor het schoolhoofd en
een vertrek annex bibliotheek voor
de leerkrachten.
Schuin op het lokalencomplex en
daardoor evenwijdig aan de Bernard
Zweersstraat is een gymnastiekzaal ge
projecteerd, die zelf negen meter hoog,
twee meter boven de andere gebouwen
uitsteekt. De zaal krijgt een lengte van
éénentwintig en een breedte van twaalf
meter. De accommodatie voor de sport
beoefening bestaat uit royale kleed- en
wasruimten, een aantal douchecellen,
twee garderobes, twee toiletruimten,
een vertrek voor een leraar en één voor
een werkkracht. Er wordt een gedeelte
uitgespaard voor het opbergen van de
toestellen. Men verwacht dat de bouw
van de zaal enige tijd zal duren vanwe
ge een beschikking van de centrale over
heid. Slechts in enkele gevallen wordt
toestemming gegeven voor de bouw van
een gymnastiekzaal. Men hoopt echter,
waar het gebrek aan ruimte voor de
beoefening van zaalsporten in Haarlem
oost zeer nijpend is, toestemming spoe
dig te ontvangen.
De grond die aan de zuid-oost zijde
van het complex overblijft in een
punt uitlopend tot aan de Diepen-
brockstraat wordt speelplaats,
voor een goed deel omgeven door
overdekte fietsenstallingen. Het toe
gangshek is gedacht aan de Dirk
Schaferstraat. De hoofdingang van de
school komt op het scheidsvlak van
het gedeelte waarin de lokalen zijn
ondergebracht en het gedeelte voor
de sportbeoefening. Men betreedt een
vestibule met ter linkerzijde een gang
naar de hall en aan de andere kant
de entrée tot de gymnastiekzaal. Voor
de sportzaal is bovendien een ingang
geprojecteerd aan de Bernard
Zweersstraat. Ter verfraaiing van
het complex wordt vrijwel rondom
groen-beplanting aangebracht.
CULTURELE KRING De Culturele
Kring Bennebroek houdt vanavond in
„Oud Berg en Dal" de zevende bijeen
komst. Dr. A. F. J. Portielje zal spreken
over „Mensachtige apen en hun gedra
gingen" en lichtbeelden en films ver
tonen.
CINEMA PALACE: Pikant verlof in Parijs,
volw.; 2, 4.15, 7, 9.15 uur.
FRANS HALS: Het verleden slaat toe, 14
jaar: 2.30, 7, 9.15 uur.
Bi. 2.30 en 8 uur.
Lipo. Operatie Amsterdam, 14 j.; 2, 4.15, 7
9.15 uur.
L2T>enR8 uurne' de witte slavin, volw.;
M?NERVA°nWorflnUkdnWnS' V 3",f2 e" 8U
renen, 14 j.; è.ls uur" tWaalf gezw0"
HOXV Lafayette escadrille, 18 j.; 2.30,
STUDIO De wanhoop van inspecteur Gi-
deon, 14 j., 2.15, 7, 9.15 uur.
T.m. vrijdag 20 maart
Schouwburg, 8 uur: Toneelgroep Puck
met „De Vrek", een blijspel van Molière,
Regie: Cas Baas.
Wo. 2 uur: schoolvoorstelling; do. 2 uur
voor Ned. Ver. van Huisvrouwen.
Dinsdag 17 maart
Concertgebouw, 8.15 uur: Concert serie D
van het Noordhollands Philharmonisch Or
kest o.l.v. Victor Clowez. Soliste: Marie
Thérèse Fourneau, piano.
Frans Halsmuseum, 8 uur: Concert door
Fulbright-studenten t.b.v. Prinses Beatrix
Poliofonds.
Lorentzlyceum, 7.45 uur: Verspreiding van
radio-actieve stoffen in de atmosfeer; lezing
Weer- en Sterrenkundige Kring.
Speeltuin Kindervreugd, 8 uur: Het pro
bleem van de woningbouw, lezing KAB
Haarlem-oost.
Woensdag *8 maart
Lion d'Or, 8.15 uur: De opvoedingsproble
jhen rod de middelbare-schooljeugd, forum
«atholiek vrouwengilde.
Ons Gebouw, K. Onnesstraat, 8 uur: Het
duidelijk deel van Spanje, lezing buurtver
eniging Haarlem-zuid-west.
Boekenrode, Aerdenhout, 8 uur: Mexi
caanse Indianenstammen, lezing Buurtbe
lang Aerdenhout-Bentveld.
Woensdag 18 en donderdag 19 maart
Concertgebouw, 7 3o uur: Christelijke Ora
joriumvereniging met de „Matthaus-Pas
o.l.v. George Robert, m.m.v. het
kg en knapenkoor „De zingende klok
Voor een talrijk en aandachtig pu
bliek gaf maandagavond het Toon
kunstorkest een uitvoering onder direc
tie van Marinus Adam in de grote
concertzaal te Haarlem. Het onlangs
opgerichte Toonkunst-kamerkoor, dat
door Jan Laarveld gelied wordt, ver
leende voor de eerste keer zijn mede
werking met een vertolking van „Sanc-
ta Maria" van W. A. Mozart, dat ge
schreven is voor gemengd koor en
strijkorkest en dat een goede indruk
maakte.
De avond werd geopend met een
verdienstelijke interpretatie van het
eerste deel van het Concert voor twee
violen van J. S. Bach, waarin Trudie
Coté en Rob de Jongh, beiden leerlin
gen van Fr. Althuizen, behoorlijk voor
de dag kwamen. Aardige dingen deed
het orkest in de zogenaamde Glocken-
symphonie van Jos. Hay dn. In het Pi
anoconcert K.V. 414 in A. van Mozart,
waarin om beurten Tini Schouten en
Emma Otto solieerden, respectievelijk
leerlingen van Bets Nederkoorn en Pe
ter de Kleer, viel qua orkestklank en
pianospel veel goeds te noteren; het
orkest vertoonde in de loop van de
avond een merkbare stijging in toon-
kwaliteit, die zijn culminatie vond in
het slotnummer, het Pianoconcert no.
5 van L. van Beethoven, waarvan al
leen het eerste deel uitgevoerd werd.
De solist, de heer A. Wijnands, die
slechts drie jaar les heeft, wist een
alleszins verantwoord technisch gaaf
en boeiend spel te geven. Hij is leer
ling van Piet Vincent.
De twee discipelen van J. v. d. Beek,
aan de vleugel begeleid door mevrouw
van der Helm, (Jaap Mook en Wim
Stuurman) produceerden op hun trom
pet een meermalen mooie toon in het
Concert van Haydn. Een aangename
afwisseling bracht het clarinettrio van
Kolasinski, dat met milde toon werd
geblazen door Liesbeth Brinkmann,
Nancy Stüvel en Lieuwe de Vries, die
allen hun opleiding krijgen van Ru Ot
to. Geaccompagneerd door mevrouw
C. Lindeman-Luitjes zong de door Riek
Broekmann geschoolde Cor Beek met
duidelijke dictieliederen van Hugo Wolf
en Edvard Grieg.
Mogen al deze leerlingen zo voort
gaan!
T. de Vr.
De provincie Noord-Holland zal bin
nenkort 'n nieuw gebouw voor de Prov.
Waterstaat op de hoek van de Zijlweg
en de Westelijke Randweg in Haarlem
aanbesteden. Er zal zowel een aanbe
steding voor de traditionele bouwwij
ze als een voor prefabricated bouw
gehouden worden. Tijdens de vanmor
gen gehouden vergadering van Prov.
Staten werd medegedeeld, dat juist gis
teren de ministeriële goedkeuring voor
de bouw is ontvangen. De provincie
zal de totstandkoming van het Water
staatsgebouw, dat in een lang gevoel
de behoefte zal voorzien, zoveel mo
gelijk bespoedigen.
Er zal dit jaar in Haarlem wel een
taptoe worden gehouden, maar niet on
der de naam Taptoe Unique. De muzi
kale gebeurtenis op de Grote Markt
wordt thans geannonceerd als Taptoe
Haarlem 1959. Dit jaar op zaterdag
23 mei zullen aan de taptoe zeven
Haarlemse geüniformeerde muziek
korpsen deelnemen. De algehele leiding
berust evenals de voorgaande keren bij
Wim van der Peyl.
Het kleinkunst-concours, waarmee
d'Oprechte Amateur en de stichting
Haarlems Bloei al enige jaren achter
een veel eer hebben ingelegd, wordt dit
jaar gehouden op 4, 5 en 6 augustus.
Het wordt weer net als verleden jaar
een steden-kamp tussen Haarlem-zuid,
Kennemerland en een tweetal andere
steden.
Gedurende het bloembollenseizoen
zullen bij de invalswegen te Haarlem
door de gemeentelijke dienst voor
Hout en Plantsoenen potten met bloe
men worden neergezet. Tot half april
zullen daarvoor narcissen worden ge
bruikt en daarna hortensia's.
Advertentie
Ced. Oude Gracht 107 - Haarlem
Telefoon 14245
Michel van der Plas heeft gisteravond
nog in verwijderd verband met de Boe
kenweek onder auspiciën van de r.-k.
Openbare Leeszaal en Bibliotheek in de
Haarlemse Vleeshal een boeiend beeld
getekend van de Amerikaanse litera
tuur en van daarmede samenhangende
aspecten van het maatschappelijk leven
in de Verenigde Staten. Geïllustreerd
met eigen vertalingen en „benaderin
gen" besprak hij vooreerst de Ameri
kaanse poëzie, welke in velerlei opzicht
afwijkt van die van de oude wereld. Dat
is uiteraard ook het geval met dt
maatschappelijke structuur, zoals die
zich weerspiegelt in de moderne ro
man-literatuur.
Karakter bepalend voor de Ameri
kaanse dichtkunst zijn, aldus Michel van
der Pias, vooral de uitgestrektheid van
het continent, de onbegrensde moge
lijkheden, de veelheid van mensen en
van dollars. De dichters leven er ge
ïsoleerd, verloren in een massa, waar
van ze zich distanciëren, gefrustreerd
door hun „nutteloze" sociale status. De
Amerikaanse letterkunde is echter be
wust geen verlengstuk van de Engelse.
Sinds de Vrijheidsoorlog voelt ook de
Amerikaanse dichter zich los van En
geland, los van de Oude Wereld. Lite
raire stromingen, zoals die zich op ons
continent veelal rond bepaalde figuren
formeren, heeft Amerika nooit gekend
als gevolg van de conformistisch-mate-
rialistische instelling, waardoor het le
ven er tot dusver overwegend is ge
kenmerkt.
Een voorliefde voor ruimte, groots
heid, voor het epos, is kenmerkend
voor de Amerikaanse poëzie. Michel
van der Plas besprak enkele exponen
ten van de Amerikaanse dichtkunst.
Walt Whitman, in 1819 geboren, geldt
als de pionier van een ruige poëzie,
zonder „delicat ladywords" of „words
In de strafgevangenis van Hoorn had
een 43-jarige schildersknecht uit Ros
malen, die gisteren wegens oplichting
terecht stond voor de Haarlemse poli
tierechter, een caféhouder uit Haar
lem leren kennen, die daar een gevan-
eenisstraf uitzat wegens een verkeers
delict. De schildersknecht zat er we
gens diefstal temidden van „heden van
stand", althans van bezitters van
auto's en andere sociale distinctieven.
Hq wilde niet graag de mindere zijn
en hing daarom verhalen op over het
grote schildersbedrijf, dat hij zou
zitten en over de grote werken, welke
hij zou uitvoeren. Auto's speelden daar
bij een grote rol uiteraard en net trol,
dat de schildersknecht daarover kon
meepraten, al had hij dan zelf geen
wagen. Maar hij beloofde, dat hij de
Haarlemse caféhouder, die enige da
gen later vrij zou komen dan de
schildersknecht, met „zijn wagen" zou
komen afhalen.
Dat kon natuurlijk niet, omdat de
wagen slechts in de verbeelding van
de knecht bestond. Daarom vervoegde
hij zich enige dagen na de vrijlating
van de caféhouder in diens établisse
ment met een arm in het gips. „Zo
doende" kon hij niet rijden. De schil
dersknecht had wel een koffertje bij
zich en daarin zat een heleboel geld.
Hij zou binnenkort met een groot kar
wei in Haarlem beginnen en zocht daar
voor kantoorruimte. Misschien kon de
caféhouder hem daarbij helpen, enz. In
tussen verteerde de Brabander voor on
geveer honderdzestig gulden in het café,
omdat hij immers „rijk" was. Enkele
malen telefoneerde hij naar Rosmalen,
naar huis. Hij had helemaal geen tele
foon en belde naar een café ter plaat
se in de hoop, dat zijn vrouw hem wat
geld kon sturen ter voldoening van de
comedie. Dat voerde de verdachte al
thans aan. Hij had willen betalen. Voor
het zover was had de caféhouder ech
ter al argwaan gekregen. Het bleek
hem, dat er in Rosmalen geen ryke
schildersbaas woonde, die de naam van
de verdachte voerde en het eind van
het liedje was, dat de politie er bij te
pas kwam om de fantasierijke schu-
dersknecht opnieuw in te rekenen.
De officier van justitie, mr. J. J.
Bredius, achtte de oplichting bewezen.
Hij eiste drie maanden gevangenisstraf
met aftrek van de voorarrest, die pre
cies zevenenzestig dagen had geduurd.
De verdediger, mr. J. C. Smithuysen,
vestigde de aandacht op de verleiding:
waaraan de schildersknecht bloot
stond, die in Hoorn allemaal mensen
trof, die maar over hun wagens spra
ken. Hjj durfde er niet te bekennen,
dat hij iets minder gelukkig in mate
rieel opzicht was geweest en speelde
later de comedie door, waarbij hij de
grenzen van het toelaatbare helaas
overschreed. De raadsman bepleitte
onmiddellijke invrijheidstelling en een
voorwaardelijke straf. De politierechter,
mr. J. P. Petersen, vonniste met tien
weken gevangenisstraf met aftrek van
de preventieve hechtenis, waardoor de
schildersknecht nog maar drie dagen
hoeft uit te zitten.
Tegen halt zes maandagavond werd op
de rijksweg Haarlem-Velsen ter hoogte
van de Broekbergenlaan in Santpoort
een wielrijdster gegrepen door een mo
torrijder. De 11-jarige W. T. uit Sant
poort kwam op de 'iets van Haarlem
en stak de rijksweg over, toen zit de
richting van de Velser tunnel de 40-ja-
rige motorrijder G. H. P. uit Haarlem
naderde en haar niet meer kon ontwij
ken. Beiden kregen een hersenschud
ding, terwijl de motorrijder bovendien
een hand brak. Ze zijn in het Antonius-
ziekenhuis te IJmuiden-oost opgenomen.
for gloved gentlemen". Rond de eeuw
wisseling was de belangstelling voor
dichtkunst in de Verenigde Staten mi
nimaal. Een opleving kwam onder meer
door Edwin A. Robinson (1869-1935),
Met algemene stemmen hebben Prov.
Staten van Noord-Holland hedenmiddag
overeenkomstig het advies van de Wa
terstaat- en Wegencommissie besloten
een viaduct op palen aan te leggen ter
kruising van de westelijke randweg met
de Julianalaan in Overveen. De heer van
Lennep, die samen met vertegenwoor-
wiens gedichten behalve door een ze-1 dlgers van andere fracties een motie had
kere sociale bewogenheid ook geken- jngetjiend ten gunste vai
merkt worden door psychologische por
tretten. Robert Frost en vooral Ezra
Pound zjjn dichters, die zich bewust
zijn van hun roeping de Amerikaanse
gunste van een „lange
kuip" bij de kruising, trok deze motie in.
Hij verklaarde, dat nij min of meer met
de rug tegen de muur stond, nu de Wa
terstaat- en Wegencommissie zich una-
massa poëtisch te leiden, desnoods als V00rstande"r van het viaduct heeft
AeXCPumm!ngs ^"dLrbii'ThaUe iaal- getoond als de voordeligste oplossing. D«
vernieuwer ook een scherp satyricus.
Wat het proza betreft, ging Michel
van der Plas in op kenmerken van de
Amerikaanse samenleving: de grote
verscheidenheid van bevolkingssamen
stelling, het gemis aan intimiteit, de
voorliefde voor kwantiteit, het bewust
nagestreefde conformisme, het „mo
misme" en als reactie op dat alles de
„beat generation". De enorme romans
van Amerikaanse auteurs zjjn, aldus
Michel van der Plas, zelden de kunst
werken geworden, die de makers daar
mede beoogden. Hemingway's „The old
man and the sea" daarentegen is een
klein meesterwerkje. Opvoeding reeds
tot conformisme, tot het ergens-bij-be-
horen is een ander aspect van de Ame
rikaanse zakelijkheid. Als gevolg daar
van minachtende tolerantie jegens
Egg-heads" (eierhoofden)de verza
melnaam voor de (meestal kaalhoofdi
ge) intellectuelen en kunstenaars, die
immers niet veel geld verdienen.
De laatste jaren is echter een ken
tering onmiskenbaar, een opleving van
de belangstelling voor weten en weten
schap, blijkbaar ook omdat die hun
„nut" bewezen hebben. Een teken des
tijds noemde Michel van der Plas het
huwelijk van de kunstenaar Arthur Mil
ler, de man van kunst en letteren, met
Marilyn Monroe, de godin van het suc
ces. Scholen voor „creative writing"
bijvoorbeeld genieten de laatste tijd
grote belangstelling.
Het „momisme" (het eigenaardig
domineren van „mom", het Amerikaans
voor „ma", in de samenleving) is een
der opvallende aspecten van het Ame
rikaanse leven. De vrouw is er niet al
leen gelijkwaardig aan de man, ze
dreigt hem te overvleugelen. De man
wordt er passief door met alle aberra-
tieve gevolgen van dien. De voorliefde
voor psycho-analyse, kenmerkend ook
voor moderne Amerikaanse romans,
wordt mede daardoor verklaarbaar.
Wladimir Nabokoff's geruchtmakende
roman „Lolita" is een symptoom van
dat alles.
De „beat generation", die een nogal
onduidelijke rol vervult, kan als een
soort van reactie gezien worden op het
conformisme van de samenleving.
„Beat" is een afkorting van beatific,
gelukzalig(makend), en men beoogt
soms min of meer een „op de bodem
van je persoonlijkheid gaan staan en
dan omhoog zien". James Dean, Elvis
Presley en andere non-conformisten
spreker was echter nog niet ten volle
overtuigd van de voordelen van een
viaduct, al achtte hij de oplossing wel in
het voordeel van de parallelwegen, met
name van de Oranje Nassaulaan. De ko
lommen van het viaduct echter zullen
het uitzicht voor het verkeer in de Ju
lianalaan niet bevorderen.
De heer Van Lennep had nog ver
trouwen in de beslissing van de minis
ter ten gunste van de wegkruising met
een „lange kuip". Wat het kostenver
schil van vier miljoen gulden betreft
tussen de „lange kuip" en de weg op
palen, vroeg hij zich af of de provin
ciale Waterstaat wel alle mogelijkheden
nagegaan was. Hij had bijvoorbeeld
overwogen of verhoging van de spoor
lijn niet nodig zou zijn, indien de ver
zonken kuip iets verder in de richting
van de Zijlweg zou worden doorgetrok
ken. Wanneer de spoorweg niet verhoogd
hoeft te worden, zou dat toch kosten
besparend zijn. Wanneer in verband
met de tijdnood de beslissing ten gunste
van het viadukt genomen zou moeten
worden, dan blijft er de kwestie van da
schadeloosstelling over. De heer Van
Lennep keerde zich tegen het standpunt
van Ged. Staten, dat die kwestie thans
niet opportuun zou zijn.
De heer Doek (Arb.) verklaarde thans
overtuigd te zijn van de noodzaak van
een viaduct. Hij achtte dat, ook in het
belang van de omwoners, de enige op
lossing van het uitvoeringsprobleem van
de ongelijkvloerse kruising. De K.V.P.-
fractie kan zich, naar de heer Schippers
mededeelde, ook verenigen met het via
duct-plan. De kruisingen van de weste
lijke randweg met de Leidsevaart en da
Kleverlaan zijn helaas veel gevaarlijker,
omdat zij gelijkvloers zijn. Schade aan
het straatbeeld ontstaat altijd bij onge
lijkvloerse kruisingen, aldus de heer
Schippers. Wat de schadeloosstelling aan
de huiseigenaren betreft zag de heer
Schippers de toekomst met vertrouwen
tegemoet. De heer Van der Bilt (V.V.D.)
vroeg de aandacht van het college voor
de waardeverminderingen van de eigen
dommen der omwonenden.
Het lid van G.S., de heer Blaauwboer
(V.V.D.)verklaarde, dat de mogelijk
heden van een langere kuip, zoals door
de heer Van Lennep bedoeld, ook na
gegaan zouden zijn door de Prov. Wa
terstaat. G.S. willen thans beslist geen
toezeggingen doen betreffende de scha
deloosstelling aan de huiseigenaren, maar
eerst wachten tot het werk gereed is.
De Julianalaan is kruisingvrij, omdat de
gemeente Bloemendaal geen medewer
king aan de rondweg wilde verlenen.
Aldus antwoordde de gedeputeerde op
de opmerking van de heer Schippers
(K.V.P.). De Leidsevaart en de Klever
laan zouden G.S. ook liever ongelijk
vloers willen laten kruisen door de rand-
Het Bisschoppelijk Museum te Haarlem heeft onlangs twee beelden, onderschei
denlijk Sint Jozef en de heilige maagd voorstellend, gekocht uit de inventaris
van de voormalige kapel van het seminarie der Oud-Katholieken te Amersfoort.
De beelden die waarschijnlijk uit 1696 dateren zijn grondig gereinigd en geres
taureerd en prijken thans in het Bisschoppelijk Museum. Het beeld van Maria
vindt men hierbij afgedrukt. Nadere kunsthistorische bijzonderheden worden ont
vouwd in nevenstaand artikel van de heer H. van Haaren, conservator van het
museum.
naamste inventarisstukken, waaronder
beide beelden, tegelijk met de bouw in
de kerk zijn aangebracht.
Is de schuiikerkenkunst dus op zich
zelf al schaars, nog schaarser zijn de
resten die ons gebleven zijn. Want
veel is er door de veranderde tijds
omstandigheden in de loop der jaren
verloren gegaan. De voorstelling, die
wjj ons van deze kunst zullen kunnen
vormen, zal dan ook altijd gebrekkig
blijven. Maar elk stuk, dat bewaard
is gebleven of na vele omzwervingen
teruggevonden wordt, zal ons bij de
opbouw van het totaalbeeld, kunnen
helpen en verdient daarom met lief
de en zorg omgeven te worden.
Feit van belang
Met dit voor ogen is de nog recente
aankoop door het Bisschoppelijk Mu
seum van twee beelden Maria en
Jozef voorstellend een feit van be
lang. Zij zijn afkomstig uit de voorma
lige seminariekapel der oud-katholie
ken te Amersfoort, waar zij ter weers
zijden van het altaar stonden opgesteld.
Deze kapel aan de Muurhuizen bestond
reeds als schuilkerk vóór de oprichting
van het seminarie in 1725. De kerk, die
was toegewijd aan Willebrordus en Bo-
nifacius en sinds 1601 als statie bestond,
werd volgens de beschrijving der stad
Amersfoort door Abraham van Bem-
mel in 1693 „nieuwlinks getimmert".
De bouw of verbouwing werd door Phi-
lippus Emanuel Le Febvre aangevan
gen en voltooid in 1696, zoals de muur
ankers in de gevel aangeven. Vast-
Van „slib" ontdaan
De beelden verkeerden bij de aan
koop in een slechte staat van onder
houd. Meer dan eens waren zij met de
verfkwast „opgeknapt", zodat het beeld
houwwerk op verschillende plaatsen
schuil ging onder de als slib werkende
verflagen. Een deskundige reiniging
door de heer J. Clavaux te 's Graven-
hage bracht de oorspronkelijke vorm
geving met alle nuances weer aan het
licht. Helaas was de oorspronkelijke
polychromie dit is: veelkleurige be
schildering niet meer aanwezig. Niet
temin wonnen de beelden belangrijk aan
uitdrukking. Zij mogen gerekend wor
den tot de goede voorbeelden van het
barokke kerkbeeld, waarmede ons land
zo spaarzaam is bedeeld.
De op de maansikkel staande Madon
na met haar zwierig gedrapeerd ge
waad en mantel bezit in haar gehele hou
ding een bekoorlijke majesteit. St.-Jozef,
met wie de beeldende kunst nooit goed
heeft weg geweten, is door de klassie
ke vormgeving een zeer geslaagd beeld
geworden; in zijn houding heeft hij iets
van een Grieks filosoof.
Naar de stijl te oordel.en dateren de
beelden uit de tijd van de bouw van het
kerkje en werden zij in zuid-Nederland
vervaardigd. Daar pastoor Le Febvre
van zuid-Nederland naar Amersfoort
kwam, is het heel goed mogelijk, dat
hij de beelden daar heeft besteld. Dat
is des te waarschijnlijker, omdat het
ontbreken van een ambachtelijke tradi
tie de uitvoering van een dergelijke
kerkelijke opdracht in eigen omgeving
practisch onmogelijk gemaakt zou heb
ben. Voor een nader bepaling van de
plaats van ontstaan moet men aan
Antwerpen denken. Daar immers lag
het centrum der ateliers die de kerken
van beeldhouwwerken voorzagen. Met
zekerheid valt echter niets te zeggen.
Alleen de verdwenen archieven zouden
hieromtrent uitsluitsel kunnen geven,
We zullen ons daarom tevreden moeten
stellen met de aan zekerheid grenzen
de waarschijnlijkheid.
H. VAN HAAREN
zijn evenzovele symptomen van een ge-
remde, door de oudere generatie niet \veS' dat Z0U v00r de provincle t8
begrepen jeugd, die zich overigens auur w°raen-
Uitspraak doende in de zaak tegen
drie gebroeders, die terecht hebben ge
staan ter zake van diefstal en of he
ling van auto's, heeft de Alkmaarse
rechtbank vanochtend een 20-jarige jon
geman uit Haarlem veroordeeld tot 12
maanden met aftrek waarvan 6
maanden voorwaardelijk (tegen hem
was 1 jaar met aftrek geëist). Zijn 27-
jarige broer uit Alkmaar werd wegens
gebrek aan bewijs vrijgesproken. De
oudste van het drietal, de 33-jarige
broer uit Haarlem, hoorde zich veroor
delen tot 18 maanden met aftrek. Te
gen beide was 18 maanden met aftrek
geëist. Voor de oudste was dit het
twaalfde vonnis; zijn jongere broers
hadden nog een blanco strafregister.
In Purmerend en Alkmaar hadden zij
diverse auto's gestolen. Elders o.a.
op de Expo hadden zij deze van
de hand gedaan.
B. en W. van Bloemendaal zijn tot
het besluit gekomen geen gemeente
lijke hinderpalen in de weg te leggen
aan gehuwde ambtenaressen. Een min
derheid in het College evenals trou
wens in de onderwijscommissie
heeft weliswaar bezwaren tegen ge
huwde onderwijzeressen, omdat zij
van oordeel is dat bij gehuwde onder
wijzeressen noodzakelijk en terecht het
onderwijs en zijn belangen op de twee
de plaats komen. Deze minderheid is
echter wel bereid gehuwde onderwijze
ressen tijdelijk toe te laten, gezien het
grote tekort aan onderwijskrachten. Een
en ander betekent dus, dat gehuwde on
derwijzeressen bij het onderwijs in Bloe
mendaal werkzaam kunnen blijven.
Met name het verzoek van mevrouw
T. Wunderink-Noorman om wederom
in vaste dienst bij het onderwijs te.
worden toegelaten, achten B. en W. van
Bloemendaal nu voor inwilliging vat
baar.
Advertentie
Wij hebben thans aan onze zaak een
met internationale ervaring.
HAUTE COIFFURE
Santpoorterplein 1 - Haarlem - Tel. 19706
Buslijnen 2 - 3 en 4.
die
veelal wonderlijk snel weer weet aan te
passen, zodra ze maatschappelijk gesta
biliseerd is.
De Katholieke Openbare Leeszaal en
Bibliotheek van Haarlem wil filialen
stichten in enkele stadsgedeelten, die
ver van het centrum verwijderd zijn.
In de eerste plaats wordt daarbij de
opening van een filiaal in Haarlem-
noord nagestreefd. Aldus deelde ir. P.
M. Tordoir, voorzitter van het bestuur
van de katholieke Leeszaal, gisteravond
mede in zijn openingswoord bij de in
de Vleeshal gehouden verschoven Boe
kenweekavond, tijdens welke Michel
van der Plas sprak over de Ameri
kaanse literatuur. Een verslag daar
van treft men elders in dit blad aan.
De Boekenweekavond moest uitgesteld
worden wegens ziekte van Fred Tho
mas, die zou spreken over zijn journa
listieke dromerijen.
Het ledental van de katholieke Lees
zaal neemt gestadig, maar langzaam
toe. Het potentiële aantal leden is nog
lang niet bereikt. Aldus merkte de
heer Tordoir op, die er tevens aan
herinnerde, dat de modernisering en
restauratie van het Leeszaalgebouw
thans voltooid zijn. Wat de oorzaken
van het nog te geringe ledental be
treft, vroeg hjj zich af, of dat wel uit
sluitend geweten mag worden aan de
groter wordende afstand tussen de
Leeszaal in het centrum en de katho
lieke Haarlemmers, die veraf komen
te wonen. Wellicht speelt de katholieke
inertie, waarop prof. Rogier in zijn ge
ruchtmakende rede doelde, hierbij ook
een rol, tezamen met de vraag naar
de zin van een eigen katholieke lees
zaal. Uit een rede van dezelfde hoog
leraar, gehouden bij gelegenheid van
de opening van een katholieke lees
zaal in Leeuwarden, citeerde ir. Tor
doir echter, dat eigen leeszalen voor
het katholieke volksdeel noodzakelijk
zijn om niet te verdrinken in de veel
heid van meningen, maar, dank zij de
leeszaal-voorlichting, als het ware
zwemmen te leren. Er is m.a.w. naast
veroordelenswaardige hokjesgeest nog
altijd een zinrijk isolement, waar vor
ming en bezinning plaatsvinden om
van daaruit een verantwoorder en
vruchtbaarder openheid te beleven.
Voorts is een r.-k. openbare leeszaal
inderdaad een openbare instelling,
d.w.z. geen afgesloten vesting, maar
een open huis waar iedereen welkom
is.
BEVALLEN van een ZOON: M. T.
H. E. Nelissen-van de Weijer, M. H.
Kuijt-de Jong, M. A. Bakker-van Gel
der, M. Prikkel-de Graaff, A. Rompa-
de Vogel, J. E. Hoog-Leempoeis, P.
Tump-Doornebos, H. C. van Vliet-Hol-
lander, L. de Smit-van Keulen, J. M.
Verkerk-Rijnders, P. Smoorenburg- j
Dronkers, T. Jonkman-van Maanen.
BEVALLEN van een DOCHTER: H.
J. E. Dirks-Pfennings, M. A. Weber-
Boom, C.C. M. Steentjes-van der Peet,
A. C. H. Jonker-de Moor (2 drs.), E. H.
Bomhof-van Gansewinkel, R. Stuif-
zand-Lolkus, A. I. M. Meier-Papegaaij,
M. L. Smits-van Blokland, M. van Es-
Zaremba, G. de Beurs-Koopman, J. de
Ruijter-van Krimpen, A. M. J. van
Veen-van der Zon, P. Jansen-Gorten-
mulder.
OVERLEDEN: C. J. Vos-van 't Eind,
64 j„ Zaanenlaan, F. M. Fortanier-
Koster, 91 j., Wilhelminastr., A. Krijten-
burg-Brujjn, 72 j„ Zocherstraat, C. Ver
meulen, 69 j„ Gasthuisvest, C. B. M.
Segaar, 81 j., Leidsevaart, E. A. Loh-
mann, 73 j-, Teyiershofjestraat, W. K.
Ramaer, 72 j., van 't Hoffstraat.
ONDERTROUWD: A. Scherpenhuij-
zen en J. Hartman, K. Schaap en E.
'G. J. Versluis.
(Niet officiële koersen;
Vorig
opening
17/8
Slot
4% Ned. 1958
100(4
100%
3% Ned 1953
95
Staffel 1947
92%
3)4 Ned 1958
93(4
314 Ned. 1948
89
3(4 Ned 1950
89
3(4 Ned 1954
89(4
3(4 Ned 1955 n
90A
111(4
B.N.G. Won.bouwl 6
Ned. Handel Mij Cert
211
Amsterdam Rubber
83(4
84 Va
H.VA.
131
Senembab-Mll
169(4
AJt.O.
273(4
279
Berkel Patent
230
Calvé-Delft Cert
452
Dell Mil
142.70
142
Fokker
215
Gelder
218
Hoogovens
368'4
Müller Co.
299
537(4
469%
230
164
Philips Gem ber
Unilever
Billlton 2e
535
467
Kon. Petroleum 50
161.60
Holl. Amerika Lön
146%
147
KXJH.
130.50
Kon. Ned Stoumb Mn
138
137%
K.PJV1.
131(4
Ned. Stoomv MIJ
149)4
vOmmeren
240
Ned Scheepvaart Unn
131(4
131
lU-ntespaar brieven 57
117(4
Rentespaarbrteven '58
2(4 Amsterdam '56
104)4
85(4
2(4 Amsterdam '56 H
95)6
2(4 Rotterdam '57
100
Alb. Heijn kl. obL 4
124(4
