LUCHTVAART is straaltijdperk
te haastig binnengestapt
Doe je niet mee dan ga je waarschijnlijk
bankroet en anders ben je ook
Kan een katholiek president
worden der Ver. Staten?
Jack Kennedy een „presidential
In Duitsland minder verzet
tegen de herbewapening
NOG TE VEEL RISICO'S EN ONOPGELOSTE PROBLEMEN
Fabrieken doen nu noodgedwongen
Saken waar Plesman indertijd Fokker
al niet toe kon bewegen
Allah, geef ons regen!
Kerk en Staat
Geen ambassadeur bij de H. Stoel—
Geen subsidie aan katholiek onderwijs
J
Noodlanding in
de winternacht
ZATERDAG 21 MAART 1959
PAGINA 9
11 t
type
Eerste seminarist in
tweejarig bisdom
Zelfs sfeun
S.P.D.
van
Liturgische weekkalender
If®?:»:
(Van een luchtvaartmedewerker)
Ruim een half jaar geleden nog schreef de Ameri
kaanse Aviation Daily: „Als er een overeenkomst
k°n worden gesloten om het in gebruik nemen van
straal verkeersvliegtuigen een paar jaren uit te stellen,
Jouden de directies der luchtvaartmaatschappijen hol-
Jen om daar hun handtekening onder te zetten". In
luchtvaartkringen maakt men zich in toenemende mate
°Ugerust over het naderen van de dag, waarop het
Straaltijdperk, na het aarzelende begin waar we nu
Setuige van zijn, in volle hevigheid «al losbarsten.
Toen de grote luchtvaartmaatschappijen hun bestel
ingen op straalverkeersvliegtuigen plaatsten, gaf een
aer kopstukken uit de verkeersluchtvaart de gevoelens
^eer, door te verklaren: „Als je meedoet, ga je waar
schijnlijk bankroet en als je niet meedoet, ben je ook
verIoren". Nu men over de ervaring van een paar
•baanden exploitatie van straalverkeersvliegtuigen
U°or BOAC en Pan American Airways beschikt, zou
•ben geneigd zijn die uitlatingen aan misplaatst pessi
misme toe te schrijven. Inderdaad zijn de beginresul-
taten uitstekend, want terwijl beide maatschappijen
?Ver de eerste weken reeds een bezettingsgraad voor
bun vliegtuigen boekten van 80 pet., liep het gemid
delde in de daarop volgende weken op tot 96 pet. Het
uueld dat die eerste paar maanden van straatverkeer
®ver de Atlantische Oceaan te zien geven, is echter
Verre van zuiver. Bij gelijke tarieven zal het reizend
Publiek steeds de snelste verbinding prefereren. Bo
vendien is er de aantrekkelijkheid van het nieuwe. Het
VesnJtaat is dus, dat de diensten met straalverkeers-
"'egtuigen thans niet alleen de normale toeloop ver
kerken, doch ook veel passagiers bij de andere maat
schappijen, die nog met vliegtuigen met zuigermoto-
*en werken, weglokken.
Dat de belangstelling voor het vliegen met straal
verkeersvliegtuigen abnormaal is, blijkt duidelijk hier-
b\t, dat terwijl de winter altijd de slappe tijd pleegt te
*flb, in de afgelopen maanden bij de PAA en BOAC
••jet wachtlijsten moest worden gewerkt. „De zaken
mensen bedenken maar een motief om nu naar Europa
reizen", schreef „Business Week" en dat blijkt mede
J eruit, dat lieden die niet met een straalverkeers-
juegtuig kunnen vliegen, bij honderden hun boekin
gen afzeggen.
Ofschoon enerzijds verwacht wordt, dat het snelle
Vervoer met straalverkeersvliegtuigen een nieuwe
stroom van passagiers zal aantrekken, is men in vak
kringen toch van mening, dat als alle grote maat
schappijen on het str^nlv'iegtuig overschakelen, er een
bvercapaciteit zal zijn. De ICAO, de internationale
organisatie voor burgerluchtvaart publiceerde vorig
Jaar een gedocumenteerde studie over dit onderwerp
^concludeerde dat
er straks met te veel lege zitplaat-
Prohl m°eten worden gevlogen, terwijl het een groot
mof eem za' b'ijken het overbodig geworden zuiger-
*aDn°r?aferieel te verk°Pen- De publicatie van dit
pport werd op verzoek van bepaalde Amerikaanse
Hoezeer een noodlanding van een
vliegtuig in een onherbergzaam gebied
een bron van inspiratie is voor schrij
vers bljjkt wel uit het feit, dat in een
tijdsverloop van ongeveer een jaar in
de Prisma-reeks twee pockets over dit
onderwerp zijn verschenen. Na „De
ijzige landing", een fascinerend ver
haal van Ernest Gann, schrijver o.a.
van „The high and the mighty",
laat nu ook Lawrence Earl een vlieg
tuig in moeilijkheden komen in de ijs
woestijnen van noord-Canada. In „Nood
landing in Je winternacht" is het even
wel niet het vergeefse gevecht van de
bemanning met de techniek, noch het
wanhopige opsporingswerk van andere
vliegers waar de schrijver zich in ver
diept. Het verhaal beperkt zich tot de
schier hopeloze strijd die de inzitten
den van het vliegtuig vijf mannen en
een jong meisje een vreselijke winter
lang voeren om in de ijzige woestenij in
het leven te blijven. In de hoogste nood
blijkt de ware aard van ieder van het
zestal. De uiteenlopende wijzen waarop
zij de moeilijkheden ondergaan houdt
de aandacht gespannen, tot de lezer op
de laatste bladzijde vijf van de zes in
zittenden gered weet Geen lectuur
voor de handbagage bij een vlucht over
de Noordpool! H.
Verenigde Staten Bill la Trasse, de
laatste nog levende bandiet uit de dagen
van het wilde Westen, is op 77-jarige
leeftijd in Denver overleden. Hij is voor
al berucht geworden door de overval,
die hij op kerstavond 1910 pleegde op
een sneltrein, die op weg was van Kansas
naar Leavenworth. Hij perste de reizi
gers bij die gelegenheid 2.000 dollar af.
Verenigde Staten Generaal Lyman
L. Lemnitzer is gisteren benoemd tot
staf-chef van het Amerikaanse leger als
opvolger van Maxwell D. Taylor die af
treedt. Generaal Lemnitzer was sedert
juli 1957 onder-staf-chef.
CRtr.),
luchtvaartmaatschappijen een tijd uitgesteld, omdat
het hun kans leningen te kunnen afsluiten voor de
aanschaffing van straalvliegtuigen, ernstig zou bena
delen
h„ r zÜn méér diensten bijgekomen,
z™ een groter aanbod van zitplaatsen,
j^at ondanks het feit, dat er veel
jAer mensen van het vliegtuig gebruik
jjAskten dan voorheen, over het eerste
t) ^taal van ^95g op ,je Oceaanroute
flae bezettingsgmad 8>5 Pct- minder was
t" in 1957 en over het tweede kwar-
Vfiri12,1 Pct- minder- Voor de straal-
0h ^sersvliegtuigen die het volgend jaar
Oceaanroute komen, zouden er
th,
^etisch 30 tot 40 zitplaatsen te veel
Jn- Maar waarschijnlijk nóg meer. Het
vi-tel waar Pan American nu mee
Vlj,~
tVn" e ZS- „kleine" Boeing 707-120, het
(L - Stratoliner. De nog niet gelever-
flo'ctP'- 'S n'et eens ee~ Oceaanyliegtuig,
tg' Boeing 707-320, type" Intercontinen-
s een kolos die' maximaal 180 pas-
ufIers kan vervoeren en vermoedelijk
fl'J J?Ü de drie-klassen-indeling, is voor
Oceaanroute bestemd. Van dit type
V<L? er door verschillende opdrachtge-
Js 59 besteld!
j. at de concurrentie bijzonder zwaar
ti Ssworden, toont Zuid Amerika, waar
sA1 jaar geleden negen luchtvaartmaat-
tj^PPÜen werkten. Nu zijn het er zes-
Aan de horizon doemt de Russische
hn °flot op en ook de Japanners komen
b deel van de straalluchtvaart opeisen,
de Aleine „independents", die niet aan
kp„ TA-afsp -aken zijn gebonden, wer-
A met uitverkoopprijzen. Buenos-
j. as-New York, waarvoor het norma-
(jj, tarief toeristenklas 459 dollar be-
g3(?a&t, kost bij de „onafhankelijken"
dollar en er zijn er die de passa-
p' r voor 285 ook m g wel meenemen,
een American, die in dit gebied eens
Z\va Zeer sterke positie innam, lijdt
in verliezen en moest op zijn basis
ami 250 mensen ontslaan. Ook van
Pa uit is van de Zuid-Amerika-rou-
de room afgeschept. Bedroeg de
gemiddelde bezettingsgraad van de vlieg
tuigen der gezamenlijke diensten in 1955
nog 68,7 pct., over de eerste helft van
vorig :aar was deze gekelderd tot 46
pct.
De opties niet inbegrepen, lopen er
thans de volgende bestellingen op
straalvliegtuigen voor de middelba
re en lange afstand: 184 Boeings, 143
Douglas FC. 8, 35 Vickers VC 10, 82
Convairs 33 Comets, 24 DH. 121 en
45 Caravelles. Totaal 546 straalver-
keersvliegtuigen. De mastodonten
hieronder, als de Boeing en Dou
glas, kosten, mét reservedelen, 25
miljoen gulden per stuk. Ze moeten,
om te renderen, een hoog percen
tage betalende lading hebben en zich
nauwgezet houden aan het ontworpen
dienstschema. Tijdverlies, vooral ook
door slecht weer of door een mist-
periode als die waar Schiphol onlangs
mee te kampen had, brengt de bere
kening in de war. Uit bedrijf nemen
voor onverwachte reparaties en na
aflevering door de fabriek voorge
schreven constructieve verbeteringen,
een kwaal waaraan vooral Amerikaan
se vliegtuigen tot nog toe sterk ble
ken te lijden, zijn voor de exploitatie
van straalverkeersvliegtuigen hele
maal fataal. Een vliegtuig als de
DC. 8 zal dagelijks minstens negen
a tien vlieguren moeten maken, want
afschrijving en rente bedragen niet
minder dan 13.000 gulden per dag.
Binnen vijf jaar moet zo'n straalvlieg
tuig geheel zijn afgeschreven.
De financiering der aankopen heeft
de luchtreders voor de grootste pro
blemen gesteld en zij zijn daar nog
niet mee klaar. Men ziet ze capriolen
maken, die herinneringen oproepen aan
de oertijd der civiele luchtvaart, toen er
nog helemaal geen geld was of bijna
geen geld. In 1920 heeft Plesman eens
aan Fokker het voorstel gedaan om 2
Fokkers van het type F-2 met plaats voor
vijf passagiers, die de KLM voor 26.000 vleugels aangebracht, een methode die
gulden per stuk bij hem had gekocht, Fokker dertig jaar geleden op zijn be-
voor dezelfde prijs terug te nemen, roemde F. 7-3m toepaste. Deze oudvader-
Het straalvliegtuig Convair 880 is negen
maanden lang aan vermoeidlieidsproeven
onderworpen, waarbij de romphuid werd
gebogen, gewrongen en getrokken.
was ik maar, om het te proberen, met
de te kleine Britse Cornets begonnen,
die maar half zo duur zijn als de kost
bare Amerikaanse reuzen.
Bij de Amerikaanse straalverkeers
vliegtuigen zijn de motoren onder de
is gebied van Antalyah in Turkije, wei eens de Turkse Rivièra genoemd,
U\i j het begin van dit jaar geen druppel regen gevallen. De droogte begint
dorrtei vorm van een ramp aan te nemen. In het afgelopen weekeinde hebben
veiingen uit alle windstreken zich in het gebied verzameld om, zoals de
foto laat zien, Allah om regen te bidden.
„Omdat ik geld nodig heb voor de aan
schaffing van de nieuwe F. 3" schreef
Plesman. Maar reeds gedragen schoe
nen voor de kostprijs terugkopen, om de
klant in staat te stellen een paar nieu
we te kopen, vond Fokker geen aantrek
kelijke negotie en van deze transactie
kwam dus niets. Nu, acht en dertig ja
ren later, bij de intrede van het straal
tijdperk, zien we gebeuren, dat de Dou-
glasfabriek van United Airlines 10 DC.
7's terugkoopt ter verlichting van de zwa
re financiële zorgen van de maatschap
pij, ontstaan door de bestelling op 10
Douglas DC.8 straalvliegtuigen.
Volgens hetzelfde recept gaan 16 Boe-
in,gf„u £!tocruisers van de BOAC naar
de fabrikant terug, om de Britse klant
aankoop van 16 Boeings-
707 minder zwaar te maken. Ameri
can Airlines, die een monsterorder heeft
lopen op 75 straalverkeersvliegtuigen en
35 turbine propellervliegtuigen heeft
het klaargespeeld de Allison motoren-
fabriek zo murw te praten, dat deze
de motoren voor al die vliegtuigen niet
verkoopt, doch verpacht. „American",
moedig geworden, heeft de andere mo-
torenfabrieken meteen doen weten, dat
ze voortaan geen motoren koopt, doch ze
alleen maar in huur wil ontvangen.
Howard Hughes, de man die voor
drie-kwart de Amerikaanse lucht
vaartmaatschappij TWA bezit, loopt in
Wallstreet te bedelen, om aan het geld
te komen nodig voor de termijnbeta
ling op zijn 33 Boeings en zijn order op
30 Convairs.
Als de straalverkeersvliegtuigen ko
men, zullen honderden zuigermotor
vliegtuigen van de hand moeten wor
den gedaan. Maar aan wie? Een ge
bruikte Super Constellation of DC-6,
die in 1957 nog vijf miljoen gulden op
bracht, noteerde midden vorig jaar
nog maar de helft van dat bedrag. Ver
wacht wordt dat een vliegtuig, dat ruim
zeven miljoen gulden heeft gekost,
spoedig te koop zal zijn voor 600.000
guldenalt er een koper voor is.
De luchtvaartmaatschappijen zijn op
het straalverkeersvliegtuig overgegaan
niet na lang en rijp beraad, niet als re
sultaat van een rustige voorbereiding en
na het scheppen van een hechte finan
ciële basis in de jaren van voorspoed,
dus vóór de recessie. Het is hals-over-
kop gebeurd, nadat in oktober 1955 de
machtige Pan American Airways
schrik en angst had teweeggebracht
door bekend te maken voor 269 miljoen
dollar bestellingen op gigantische
straalvliegtuigen te hebben geplaatst.
Toen moest men meedoen, of men
wilde of niet men ging, met als voor
naamste raadgever de angst, net zulke
grote vliegtuigen bestellen als de PAA.
Men bestelde vliegtuigen, die niet
het product waren van eigen wensen en
eigm behoeften, doch voor een deel ien
confectieartikel van de machtige Ame
rikaanse oorlogsvliegtuigindustrie, die,
nu de militaire orders begonnen af te
nemen, in de straalverkeersvliegtui
gen een nieuwe bron van welvaart
hoopte te vinden. Om hun achterstand
in te halen op de Britten, die na de Co-
met-rampen van 1952-1953 hun kostba
re voorsprong verloren, creëerden de
Amerikanen met bekwame spoed een
civiele versie van een viermotorig mi
litair straalvliegtuig, waarvan zij met
een maar een kolossale uitgave maak
ten.
De Comet, die slechts 52 passagiers
vervoert, wat aanmerkelijk minder is
dan de capaciteit van een DC-7 of een
Super-Constellation, is zelfs voor de
huidige behoeften te klein. Maar het
straalverkeer is nog een experiment en
menig luchtreder zal nu wel zuchten:
lpke manier van motorophanging moet
mede nog een overblijfsel zijn uit de be
ginperiode van het grote straalvlieg
tuig, toen de Amerikanen nog met tur
bine- en compressorwielbreuken hadden
te kampen, waardoor veelal brand ont
stond. Een motor kon dan rustig kapot-
slaan en wegbranden, zonder dat het
vuur de vleugel bereikte. Dat zijn of wa
ren dus voordelen. Maar er zijn ook na
delen. In ieder geval blijkt ook uit de
toepassing van drie verschillende vor
men van motorplaatsing, n.l. in de vleu
gel (Comet), onder de vleugel (Boeing,
Douglas, Convair) en achteraan bij de
staa., Ivlak' en (o.a. Caravelle), dat het
straalvliegtuig, ondanks de astronomi
sche bedragen die er in zijn geïnves
teerd, nog een probeersel is.
Het luchtverkeer is in wezen kernge
zond en vol beloften. Maar de manier
waarop de luchtvaart als geheel het
straaltijdperk is binnengestapt, is niet
gezond, want er zijn nog te veel risico's,
te veel onopgeloste problemen.
De bisschop van Santa Rosa in Argen
tinië heeft twee jaar na de oprichting
van zjjn nieuwe bisdom, de eerste se
minarist kunnen toelaten. Pius XII richt
te op 11 februari 1957 een groot aan
tal nieuwe bisdommen in Argentinië op,
o.a. dat van Santa Rosa de Toay. Het
bisdom heeft 13 kerken, 13 parochies
en 3 eigen priesters. Voorts werken er
39 religieuzen, vooral Palotjjnen. Nu, na
twee jaar, heeft zich de eerste semina
rist gemeld.
De Katholieke Democratische senator uit Massachusetts Jack Kennedy, die op
het ogenblik beschouwd wordt als een serieuze kandidaat voor het president-
schap. Men ziet hem hier met zijn vrouw Jacqueline en zijn dochter van vijftien
-1 maanden, Caroline.
"17"olgens artikel zes van de Amerikaanse grondwet mag een kandidaat r 1
V voor een openbaar ambt nooit afgewezen worden op grond van zijn j i' ~f
godsdienst. Formeel hebben de Amerikanen zich steeds aan deze bepaling
in de constitutie gehouden, maar in feite is het bijvoorbeeld tot nog toe „J;
nooit mogelijk gebleken om een katholiek gekozen te krijgen tot president, -J1f
al heeft de Democratische Partij ruim dertig jaar geleden een katholieke y
kandidaat gehad voor het Witte Huis. Het was de eerste en tot nog toe de |rv-
laatste keer dat deze partij een katholiek aanwees als gegadigde voor het
presidentschap. Maar de katholieke Democraat, Al Smith leed in 1928 een «1
nederlaag tegen de protestantse Republikein Hoover, en het is een feit ;*É*i|
dat de godsdienstige overtuiging van de beide kandidaten bij de bepaling f|PTl
van de uitslag een grote rol heeft gespeeld. Andere factoren hebben er B JÉÉIiÉÉKi
indertijd ook toe bijgedragen dat Hoover in plaats van Smith president 1|È
werd. Vooral in het Zuiden van de V.S. genoot de „drooglegging" grote
populariteit, en Smith was een tegenstander van het drankverbod. Hij Bj. ''[mÊKÊK s
had zich doen kennen als een „wet", een „natte", terwijl Hoover een „dry" Pf*-
was. Voorts werd de voortzetting van het Republikeinse regime bevorderd iBIbl- S
door het feit dat het land in een periode van groeiende economische wel- L-.'llfR I.
vaart scheen te zijn. De „boom" in het zakenleven werkte in het voordeel IumHF Jb
van de Republikeinen. Maar als Smith niet katholiek geweest was, zou de l|
uitslag er heel anders hebben uitgezien. De Amerikaanse protestanten 'V JKÊ
wilden eenvoudig geen katholieke president. l!|j§||^||j
Het anti-papisme heeft in Amerika
intussen veel van zijn vroegere kracht
verloren, en de laatste jaren is wel
heel duidelijk gebleken dat katholieken
hoge openbare posten kunnen bekleden
in de Verenigde Staten. Vooral de De
mocratische Partij telt ele katholie
ken onder de topfunctionarissen. Bij de
verkiezingen van 1958 werden niet min
der dan 7 Democratische katholieken
tot gouverneur van een staat gekozen,
terwijl niet minder dan 8 Democrati
sche katholieken een zetel in de Ame
rikaanse Senaat wisten te bemachti
gen. Onder de Amerikaanse staten die
nu een katholieke gouverneur hebben
zijn: Californië, Pennsylvania en Ohio,
terwijl bijvoorbeeld Montana en Min
nesota bij de jongste Congresverkie
zingen katholieke Democraten naar de
Senaat stuurden. Bij die verkiezingen
werd ook door de staat Massachusetts
een katholieke Democraat, Jack Ken
nedy, tot senator herkozen, en het is
deze senator die op het ogenblik be
schouwd wordt als een ernstige kandi
daat voor het Witte Huis. De 41-jarige
Kennedy, die in 1956 bijna Democra
tisch kandidaat voor het vice-presi-
dentschap was geworden, maakt een
goede kans om in 1960 op de Demo
cratische conventie in Los Angeles
aangewezen te worden als de officiële
gegadigde van zijn oartij voor het pre
sidentschap, en het is niet uitgesloten
dat hfj vervolgens bij de verkiezingen
zijn Republikeinse tegenstander zal
verslaan. Dan zou voor het eerst ge
broken worden met de traditie dat de
Amerikaanse president protestant is.
Maar de „presidential hopeful" Kennedy
kan niet alleen met de stemmen van de
dertig miljoen Amerikaanse katholie-
(Van onze correspondent te oorlogservaringen nog nog altijd zeer gereser-
in Bonn) sterk in op de opinie der veerd is, de Westduitse
Meer en meer West-Duit- Duitsers en was er trou- strijdkrachten de noodza-
sers staan thans positiever wens van een Westduitse kelijke atoomwapens wil
tegenover de landsverce- herbewapening nog nau- onthouden en West-Duits-
welijks sprake. Het aan-
ken worden gekozen. Hij zal ook de JSi
steun moeten hebben van een groot jga
aantal andersdenkenden, als Dij de op-
volger van Eisenhower wil worden. JH
Kennedy heeft het dan ook raadzaam i ',|p|||
geacht reeds nu de misverstanden uil j
de weg te ruimen die er in niet-katho-
lieke kringen bleken te bestaan over Tno.
de geschiktheid van een katholiek voor De katholiek Al Smith, die m 1928 de
de hoogste post in het land. In een Democratische kandidaat was voor het
recent nummer van het Amerikaanse presidentschap. Bij cte verkiezingen
tijdschrift „Look" heeft de senator uit - -
Massachusetts zijn denkbeelden ont
vouwd over de verenigbaarheid van
werd hij door de Republikein Herbert
Hoover verslagen.
de katholieke geloofsleer met de eisen
van het presidentschap, en hjj heeft
zich tevens uitgesproken over enkele
politieke kwesties die in het verleden
nogal wat wrijving hebben teweeg ge
bracht tussen katholieken en protes
tanten.
Zo heeft Kennedy de Amerikaanse
niet-katholieken verzekerd, dat hjj geen
moeite heeft met d? aanvaarding van
het eerste amendement op de grond
wet, waarin een strikte scheiding van
Kerk en Staat is vastgelegd. In dit
verband is de senator ook tegen de
benoeming van een Amerikaanse am
bassadeur bij de Heilige Stoel. Hij is
van mening dat een dergelijke stap het
anti-papisme onder de Amerikaanse
protestanten slechts zou aanwakkeren.
Maar opzienbarend is vooral Kenne
dy's standpunt in de kwestie van het
verlenen van overheidssteun aan ka
tholieke particuliere- of parochiescho
len. Hij houdt zich namelijk aan de
interpretatie die het Opperste Ge
rechtshof gegeven heeft an het eerste
amendement op de constitutie, dat wil
zeggen hij is tegen het verlenen van
federale subsidie aan het katholiek on
derwijs, omdat hij een dusdanige steun
als ongrondwettig beschouwt.
diging en het B indsrapu-
blikeinse aandeel in de
defensie van het Westen
dan in de afgelopen jaren.
Een recent opinie-onder
zoek door het E.M.N.l.D -
instituut in Bielefeld
bracht aan het licht dat
73% der ondervraagden
(uit een representatieve
doorsnee van het West- tal West-uuitsers dat geen
duitse volk) akkoord gaai mening heeft, is tot 9
met de door de Bonds- geslonken,
republiek aangegane mili- De stijging van het aan-
taire verplichtingen. In tal West-Duitsers, dat zich
1957 bedroeg dit percen- thans vooi een Westduit
tage nog maar 58 en hel se herbewapening heei
vorige jaar 68. uitgesproken, is ongetwij
De groep van de door- feld toe te schrijven aa
gewinterde „Ohne mich"- de recente Sovjet-manoeu
zeggers is thans gedaald vres .en opzichte vai
tot 18 Nog nooit is het Berlijn,
percentage dergenen, die De leiding der sociaal-
niets villen weten van democratische partij in
West-Duitslands plichten West-Duitsland, die in de
der kwestie van West-Duits
lands N.A.T.O.-lidmaat
schap er discussie wil
stellen, kan uit het resul
taat van dit meningson-
derzoek een lesje leren.
Het is n.l. gebleken, dat
juist onder de S.F.D.-aan-
hangers de aanwas der
„positieven*1 groot is. In
1956 was nog maar nau
welijks de helft der
S.P.D.-ers voor het nako
men van West-Duitslands
militaire verplichtingen.
Thans bedraagt dit percen
tage 72. Bij de aanhangers
van de regeringspartijen
C.D.U. en C.S.U. steeg iet
oercentage van 79 tot 85.
Het kan voor de S.P.D.-
leiding nut hebben het re
sultaat van dit menings-
onderzoek naar Moskou te
seinen, waar vice-voorzit-
ter (en presidentscandi-
daat) prof. Carlo Schmid
binnen het raam
Europese- en Atlantische lands herbewapening en en de militaire deskundige
defensie, zo laag geweest, N.A.T.O.-lidmaatschap on- der partij, Fritz Erler, op
behalve dan in 1951. Toen danks een formele en het ogenblik „op verken-
echter werkten de recen- halfslachtige goedkeuring ning" zijn.
n het algemeen bevat de Ameri
kaanse grondwet geen artikel, dat
hen als katholiek er van zou kunnen
weerhouden, de eed af te leggen waar
bij hjj zich verplicht die grondwet hoog
te houden. „Wat iemands godsdienst
in diens particuliere leven ook mag
zijn" zo heeft Kennedy, volgens
„Look" letterlijk verklaard, „voor de
bekleder van een openbaar ambt gaat
niets boven zijn eed dat hij de consti
tutie zal eerbiedigen."
Op deze laatste opmerking heeft het
Amerikaanse katholieke tijdschrift
„America" in een hoofdartikel kritiek
geleverd. „America" schrijft dat een
ieder zijn geweten heeft te volgen zo
wel in zijn openbaar als in zijn parti
culier leven. Maar het blad heeft Ken
nedy wellicht niet goed begrepen.
Waarschijnlijk heeft de senator slechts
willen zeggen dat als een katholiek
geen gewetensbezwaren heeft tegen het
afleggen van de ambtseed, hij verder
ook geen moeilijkheden kan maken bij
de consequenties van die daad „Ame
rica" heeft overigens in het algemeen
bezwaar tegen het feit dat Kennedy
zich heeft geleend voor ondervragingen
over de verenigbaarheid van het ka
tholicisme en het presidentschap van
de Verenigde Staten. Het blad be
schouwt het stellen van dit probleem
als discriminerend en beledigend voor
de Amerikaanse katholieken, omdat dit
soort kruisverhoor slechts toegepast
wordt op deze ene bevolkingsgroep.
Een ander Amerikaans katholiek
tijdschrift, „Commonweal" is ook niet
helemaal te spreken over Kennedy's
verklaringen. „Commonweal" wijst de
senator er op, dat er geen „katholiek
standpunt" bestaat ten aanzien van de
door hem aangeroerde kwesties, en
dat katholieken geheel vrij zijn om er
over van mening te verschillen.
Richard James kardinaal Cushing,
aartsbisschop van BostoD, heeft overi
gens gezegd, dat hij de opvattingen
van Kennedy onderschrijft, al is de
prelaat van mening, dat in een ver
kiezingscampagne de religie van een
kandidaat eigenlijk geen probleem zou
mogen zijn.
Kennedy heeft niet alleen in „Look"
zijn opvattingen ontvouwd, maar ook
in een televisie-interview voor Colum
bia Broadcasting System. In een op
treden in het populaire, programma
„Face the Nation" heeft hij zijn visie
nader toegelicht. Bij die gelegenheid
heeft hij ook nog eens nadrukkelijk
gezegd, dat hij geen tegenstander was
van federale subsidie voor het vervoer
per bus van kinderen naar katholieke
scholen, terwijl hij ook het subsidiëren
van schoolmaaltijden op katholieke
scholen niet in strijd «chtte met het
eerste amendement op de grondwet.
Kennedy is het niet met „America"
eens, dat hij het probleem van de
godsdienst van een Amerikaanse pre
sident niet ter sprake had mogen bren
gen. Hij is er van overtuigd, dat in de
komende verkiezingscampagne de
kwestie voorwerp van discussie zal
zijn, en hij heeft daarom bijtijds zijn
standpunt duidelijk willen maken. Ken
nedy zou trouwens kunnen wijzen op
een precedent. Begin 1928 heeft Al
Smith in het tijdschrift „The Atlantic
Monthly" in een uitvoerige beschou
wing betoogd, dat de trouw van een
Amerikaanse katholiek aan zijn land
en zijn grondwet niet in conflict komt
met zijn christelijk ,-cweten.
H. Br.
ZONDAG 22 MAART; Tweede Passie
zondag; eigen mis; credo; pref. v. h.
H. Kruis; - paars.
MAANDAGMis van ferie; pref. van
het H. Kruis; - paars.
DINSDAGMis van ferie; pref. van het
H. Kruis; - paars.
WOENSDAG Mis van ferie; pref v. h.
H. Kruis; - paars.
DONDERDAG Witte donderdag; eigen
mis; credo; pref. v. h. H. Kruis - wit
VRIJDAGGoede vrijdag; eigen plech
tigheden; - zwart-
ZATERDAGPaaswake; eigen mis; -
wit.
ZONDAG 29 MAARTHoogfeest van
Pasen; eigen mis; credo; pref. en com
munie. van Pasen; - wit.
