Pleidooien voor volwaardige katholieke onderwijsinspectie Eerste zending Indonesische tabak in Bremen aangekomen DRAADLOOS CONTACT Techniek zat kijkers dwars Protestmars naar Londen tegen kernbewapening Paus Joannes XXIII Chefariiie 4 Diocesane onderwijzersvergaderingen Juridische strijd om eigendom spoedig te verivachten Paasmiddag voor de radio Duizenden betogers op de been beroemde geneesmiddelen in I tablet doen wonderen! Rusland akkoord met overleg van ministers J. MACKENZIE OVERLEDEN Wij kijken naar Een klein kunstje Vijftigste Koek en ei 0 EEN LEVENSVERHAAL Zenderwisseling Vanavond Kinderen uit café's met T.V. 11 mei conferentie in Genève DINSDAG 31 MAART 1959 PAGINA 4 Rotterdams componist 7 In Alkmaar 7 enzij met toestemming van hun ouders Op de algemene vergaderingen van de diocesane onderwijzersorganisaties, die vandaag gehouden zijn te Utrecht, Den Bosch. Roermond en Gouda, is in de openingstoespraken van de voorzit ters onder meer aandacht geschonken aan de salarissen van onderwijzers en kleuterleidsters, aan de kwestie van de huwende onderwijzeres, de toelating van onderwjjzers tot de universiteit, de raamwet voor het voortgezet onderwijs, de organisatie van het katholieke onder wijs en aan het gevaar, dat de overheid zich op pedagogisch-didactisch terrein gaat begeven. Inzake dit laatste punt werd opmer kelijke uitspraken gedaan door de heer P. Th. van Enckevort, voorzitter van de r.-k. onderwijzersbond in het bisdom Roermond en heer J. A. A. Poncin, voorzitter van de St.-Augustinusver eniging, de onderwijzersorganisatie in de bisdommen Haarlem en Rotterdam. De heer van Enckevort stelde, dat men het een rijksinspecteur, wanneer hij komt te staan tegenover de volslagen ondeskundigheid en de onverantwoorde onverschilligheid van sommige school besturen, niet kwalijk kan nemen wan neer zijn adviezen wel eens tenderen naar voorschriften. Dit neemt echter niet weg, dat een pedagogisch-didac- tische beïnvloeding door de overheid in principe onjuist is. De heer Poncin sig naleerde daarnaast het verschijnsel, dat steeds meer gemeenten ertoe overgaan een onderwijsinspecteur aan te stellen. Voor wat de zakelijke aangelegenheden betreft ontmoet dit geen bezwaar, maar een dergelijke inspecteur heeft per se niets te maken met de interne gang van zaken op de school. Wanneer men inmenging van het Rijk op dit terrein afwijst, dan zeker inmenging van de gemeenten. Het is voorgekomen, dat er een bespreking werd gehouden met de bedoeling de band tussen het gemeente bestuur en het bijzonder onderwijs nau wer aan te halen; op pedagogisch-di dactisch terrein zijn er echter geen ban den en dus valt er ook niets aan te halen, aldus spreker. De heer Poncin sprak inmiddels de hoop uit, dat er spoedig een goed georganiseerde bis schoppelijke inspectie tot stand zal ko men, die een algemene pedagogische en didactische taak krijgt en bekleed wordt met bevoegdheden om waar no dig voorschriften te geven. In dezelfde geest uitte zich de heer van Enckevort; ook hij bepleitte het instellen van een volwaardige eigen katholieke onderwijs inspectie, die zou kunnen optreden in samenwerking met de rijksinspectie. De heer J. A. A. Roelants, voorzitter van de St.-Lebuïnusvereniging voor de bisdommen Utrecht en Groningen, wees in zijn openingswoord op het belang van maatschappelijke, doch vooral ook cul turele verheffing van de onderwijzers en kleuterleidsters: nascholingscursus sen en het bestuderen van vaklitera tuur zijn dringend gewenst. De heer H. Bezems, voorzitter van de Katho lieke Onderwijzersbond in het bisdom Den Bosch, stelde de vernieuwing en wel vooral van het godsdienstonderwijs aan de orde. Aan de expressie dient meer aandacht geschonken te worden. Diffe rentiatie van het onderwijs is noodza kelijk om het doubleren te verminderen. Verheugend is, dat vele onderwijzers de cursussen van het Katholiek Peda gogisch Centrum volgen. Naar de universiteit De heer Roelants deed een krachtig protest horen tegen de pogingen om de onderwijzers te weren van de univer siteit. Verwacht mag worden, aldus spreker, dat de onderwijzers, die toe gelaten worden tot de vakken psycho logie en pedagogiek, de beweringen van de protesterende hoogleraren en studen ten zullen logenstraffen. Sprekend over de salariskwestie zei de voorzitter van de St.-Lebuïnusvereni ging, dat de jongste regeling formeel wel in orde kan zijn, doch dat mate rieel deze zaak niet klopt. Spreker wees er voorts op, dat er kleuterleid sters zjjn, die op hun 65e jaar zullen moeten rondkomen alleen van de A.O.W.-uitkering. Een krachtige actie tot verbetering van deze situatie is een eis van de eerste orde. De heer Bezems zei, dat afschaffing van de gemeente classificatie het tekort aan onderwijzers in de kleine plaatsen zou kunnen ver minderen. Verder werd door deze spre ker opgemerkt, dat sommige gemeen ten de vergoedingen ex artikel 101 van de lager onderwijswet zullen moeten verhogen. Er is nog een vrij groot te kort aan gymnastieklokalen. De voorzitter van de K.O.B.-Den Bosch wees voorts op het belang van het oprichten van onderwijsorganen voor de juiste „planning" van de di verse schooltypen. De voorzitter van de R.K.OJ3.-Roermond sprak over de be tekenis van de reorganisatie van de Ka tholieke Schoolraad en de oprichting van de Contactraad voor het katho liek onderwijs. Hiermee is een poging gedaan om de organisatie van het ka tholieke onderwijs tot een sluitend ge heel te maken. Met betrekking tot het voortgezet onderwijs zijn deze instellin gen te beschouwen als toporganen. Het antwoord op de vraag of de vooruit zichten aangaande de raamwet voor het voortgezet onderwijs goed zijn, staat in de politiek geschreven, aldus de heer van Enckevort. Maar dit was ook zo toen de financiële gelijkstelling aan de orde kwam en zo zal het altijd wel blijven. Deze spreker stelde voorts, dat de vei lige beslotenheid van de provincie Lim burg is opengebroken. Een isolement tegenover de gevaren van buitenaf is struisvogelpolitiek. De school moet het kind goed voorbereiden tot wereldwijd denken, zien en horen. Opvoeding en onderwijs dienen ook een tegenwicht te geven tegen de technocratie. Gehuwde onderwijzeres Een andere belangrijke kwestie werd nog aangesneden op de vergadering te Gouda, waar de heer Poncin de aan dacht vestigde op het optreden van de gehuwde onderwijzeres in de school. De onderwijzersorganisaties zullen voor de rechtspositie van de gehuwde on derwijzeres waken, doch dit wil niet zeggen, dat men in het algemeen zon der meer enthousiast kan zijn wanneer er gehuwde onderwijzeressen voor de klas komen. De ervaring in andere landen wijst uit, dat daar de gehuwde vrouw buitenshuis gaat werken ofwel omdat de levensstandaard zo laag is, dat het gezin de extra inkomsten niet kan missen, ofwel omdat hij zo hoog is, dat men die inkomsten niet wil mis sen. Beide situaties zijn niet ideaal. Beziet men de toestand in Nederland, dan is het voor het onderwijs welkom, dat alle middelen worden aangewend om de zaken zo goed mogelijk draai end te houden. Vele schoolbesturen heb ben met zulke grote moeilijkheden te kampen, dat zjj bereid zijn tot allerlei dispensaties als er maar iemand voor de klas staat. Het is ook mogelijk, dat voor bepaalde vrouwen de arbeid buitenshuis een goed is, doch daarmee is het gevaar niet geëlimineerd, dat de gezinnen, waarvan de moeder buitens huis werkt, te kort komen. Het werk in de school kan geen bijzaak zjjnhet eist de gehele mens. De heer Poncin gaf als zijn mening, dat degenen, die in deze kwestie thans zo sterk voor uitstrevend willen zijn, op de duur deze houding zullen betreuren. Op 74-jarige leeftijd is in het Diaco- nessenhuis te Groningen overleden de Rotterdamse componist J. Mackenzie, die als jong onderwijzer naar Rotter dam was gekomen en daar gedurende enige tientallen jaren in het muziekleven een vooraanstaande plaats heeft inge nomen. Mackenzie heeft tal van kin derliederen geschreven. Een aantal hiervan werd uitgegeven onder de titel „Meiklokjes". Tot zijn oeuvre behoort voorts een aantal kinderoperettes, zo als „Klein Duimpje" en „Doornroosje", die kinderkoren telkenmale weer tot uit voering brachten. Verschillende malen zijn composities van zijn hand bekroond geworden. Tot voor kort schieef hjj nog orkestwerken op uitnodiging van omroepverenigingen. Met het 9000 ton metende Engelse vrachtschip „TJlysses" Is maandagavond de eerste zending tabak, afkomstig van door de Indonesische regering genatio naliseerd verklaarde ondernemingen, te Bremen aangekomen. Met grote spanning, maar bepaald niet zonder vertrouwen in de afloop, ziet men thans in Nederlandse ondernemers kringen de wettelijke acties tegemoet, welke door Nederlandse firma's en met name door de Deli-Mjj, welke maat schappij aanspraak maakt op het groot ste gedeelte van deze eerste tabakszen- J ding, bij Duitse gerechtshoven zullen worden ondernomen tegen de verkoop van de produkten van hun ondernemin gen. ling van het wetsontwerp, dat tot na tionalisatie van de Nederlandse bedrij ven was besloten „in het kader van de strijd om West-Irian" en gestipuleerd werd, dat de schadeloosstelling, volgens een onbekende procedure vast te stellen door een door de Indonesische regering te benoemen commissie, pas zal geschie den na een voor Indonesië bevredigende oplossingvan het politieke conflict om Nièuw-Guinea. De negerzanger Gordon Heath. De naar Bremen verscheepte tabak is uitsluitend afkomstig van „genationali seerde" bedrijven, niet van „overgeno men" ondernemingen, omdat de West- duitse firma's bij de onderhandelingen over de verplaatsing van de markt voor Indonesische tabak van Amsterdam naar Bremen geweigerd hebben deze laatste te ontvangen onder de verzekering dat het niet hun bedoeling was om aan Ne derlandse eigendommen te komen. De Nederlandse firmanten hebben er. zoals bekend, echter geen twijfel aan j doen bestaan, dat naar hun mening de „nationalisatie" van hun bedrijven in Indonesië niets wijzigt aan hun juridi- J sche aanspraken op hun produkten. De Indonesische wet op de nationalisatie wordt in strijd met het volkenrecht ge- i acht, aangezien zij uitsluitend tegen Ne- derlandse bedrijven is gericht en dus duidelijk discriminerend is. Het discri minerende karakter van de wet blijkt overigens wel uit de verklaring van de Indonesische regering bij de behande- Over de aard der acties wensen de ju ridische adviseurs van de betrokken fir ma's geen mededeling te doen, doch naar men verwacht zullen de Nederlandse eigenaren van de thans in Bremen aan gekomen en de oog onderweg zijnde tweede zending, welke voornamelijk be staat uit tabak afkomstig van onderne mingen van de Senembah Mij., pogen be slag te laten leggen op hun eigendom of bij kort geding overgave te vorderen. Degenen, die het met beide Paasda gen bij de televisie voor het zeggen hadden en dat waren respectievelijk de N.T.S. en de V.A.R.A. moeten hebben gedacht dat een (kijkers)-kin- derhand gauw is gevuld. Zij moeten dat althans hebben gedacht in zoverre zij hen met twee bepaald slechte tele- recordings overvielen. Zondagavond zag men dan een „opname" van een concert door het Groot Symphonisch Or kest van het N.I.R. o.l.v. Daniël Ster- nefeld op 6 maart j.l. in Brussel ge geven. Dat wil zeggen: men zag niet veel meer dan de wazige omtrekken van wat een orkest moest wezen. Maar zelfs bij die omstandigheden viel het op, dat het camera-werk geen kans on gebruikt liet om niét te boeien. Terwijl er toch. bij uitzendingen als deze, ge legenheden te over zijn. Het moet ge zegd worden dat onze Nederlandse ca mera-mensen het bü voorkomende ge vallen een stuk beter plegen te doen. Maar toegegeven, het geluid was goed zondagavond. Dat was het trouwens Tweede Paasdag, toen de V.A.R.A. met een telerecording van een Duitse opvoering van Mozarts „Figaro's Hoch- zeit" kwam óók. En nu was het beeld inderdaad ook enige graden beter. Maar by deze Mozart werd men dan weer zwaar gehandicapt door een nood lottige gang van zaken, die gewild had dat de diverse rollen gezongen werden door dezen en gespeeld door genen. Zij werd zelfs perfect gezongen en goed gespeeld, maar de techniek is nu een maal nog niet zover dat, wanneer men alles samenplakt, er een mooi geheel ontstaat. Kort en goed gezegd: het zin gen en spelen liep niet synchroon. En wanneer graaf Almaviva zijn mond open deed, kwam er niet altüd geluid uit en omgekeerd. Een vrij zotte vertoning dus. En tenslotte sloot men dan ook maar de ogen om althans ongestoord te kunnen luisteren. Hetgeen, als wp al les goed hebben begrepen, niet de be doeling van een t.v.-uitzending kan we zen. Het pakte alles des te kwalpker uit, omdat wij zaterdagavond nog getuige hadden kunnen zyn van echte televisie. Zulks dank zij de V.P.R.O., die bij tyd en wijle behalve een vrijzinnige ook wel een fijnzinnige omroep pleegt te wezen. In ieder geval was de uitzending, waar in verschillende toneelkunstenaars het Passieverhaal voorlazen van zeer voor name allure. En de spirituals, die ge zongen werden door de negerzanger Gordon Heath vielen er merkwaardig goed in. Het dansen, na afloop, konden wij in dit verband minder goed plaat sen. Na een pauze werden wy vergast op een reportage-met-toelichting van aller lei Paasgebruiken. Een nette uitzen ding weer op zichzelf. Alleen moet het ons van het hart dat niet helemaal dui delijk werd, dat een katholieke Paas- liturgie en al evenzeer een Joods Paasritueel van bepaald essentieel andere aard is dan, laten wij zeggen het vlöggelen van de Paaskerels in Twente. En dat is toch ondubbelzinnig het geval. Voor de rest niets dan lof voor de Paasuitzending van de V.P.R.O. H. Hn. Wy hebben al zo vaak bezwaren naar voren gebracht tegen de opbouw van de zondagmiddag-programma's, dat wij het Paasmiddag-programma van de K.R.O. wel eens een compliment mo gen geven. Daar was de prachtige uit voering van het schitterende „Le Miroir de Jésus" met de sopraan Irma Kolas- si, begeleid door het Brabants Orkest onder leiding van Hein Jordans. Er was een, in alle puntigheid, indrukwekkende missiecauserie door mr. K. van Rycke- vorsel en er was vpfendertig minuten speciale muziek door het Saxofoonkwar tet van Parys. Kortom, er was van half drie tot half vyf een interessant, boeiend en vaak zeer mooi programma te beluisteren. Niet overladen zwaar, maar zeker niet oppervlakkig, afwisse lend en ook modern. (Wat niet weg neemt dat de Nederlandse luisteraar aan symfonische muziek veel te kort komt). WOENSDAG HILVERSUM I, 402 m. NCRV: 7.U0 Nws. en SOS-ber. 7.10 Gram. 7.50 Een woord voor de dag. 8.00 Nws. 8.15 Ge wijde muz. 9.00 V. d. zieken. 9.30 Gram 9.35 Waterst. 9.40 V. d. vrouw. 10.15 Gram. 10.30 Morgendienst. 11.00 Omr ork en solist 11.50 Gram. 12.00 Amus. muz 12.30 Land- en tuinb meded 12.33 Musettemuz. 12.53 Gram. of act. 13 00 Nws. 13.15 Met PIT op pad. 13.20 Lichte muz 13.50 Hansel und Gretel. opera 15.30 Oude muz 16 00 V. d. jeugd 17.20 Lichte muz. 17.40 Beursber. 17.45 Chr organisa tie- en verenigingsleven 18.15 Boekbespr. 18.30 R.V.U 19.00 Nws. en weerber 19.10 Koorconc. 19.30 Radiokrant, 19.55 Op de man af. 20.00 Pianorecital 20.15 Rep. 20.45 Muz. discussie. 21 15 Muz caus 21.45 Klankb 22.10 Amus. muz. 22.45 Avond overdenking 23.00 Nws. 23.15 Sportuitsl 23.20-24.00 Gram. HILVERSUM II, 298 m. - VARA: 7.00 Nws 7.10 Gymn 7.23 Gram. 8.00 Nws. 9.19 De ontbijtclub. 9.00 Gymn. v d. vrouw 9.10 Gram. VPRO: 10.00 Boek bespr. VARA: 10.20 V d vrouw 11.00 R.V U 11.30 Dit is uw leven 12.30 Land en tuinb.meded. 12.33 V. h platteland. 12.38 Orgel en zang. 13.00 Nws. en ten- toonstellingagenda. 13.20 Dansmuz. 13.50 Medische kron. 14.00 Gram 17 00 De kat van de stoel 17.50 Regeringsuitz. 18.00 Nws. en comm 18.20 Hammond orgelspel. 18.40 Act. 18.50 Gram 1.9 10 Toespr. VPRO: 19 30 V d jeugd VARA: 20.00 Nws. 20.05 Caus. 20.15 Hoorsp 22.15 Gram 22.20 Caus. 22.35 Bariton en piano. 23.00 Nws. 23.15 Gram. 23.25 Lichte muz ENGELAND BBC^Home Service 330 m: 13.00 Gram 14 40 Pianospel. 15 yo Or kestconc 16.45 Gram 19.40 Schotse dan sen. 20.00 Muz. caus 21.00 Orkestconc 23.00 Gram 0.06-0.36 Pianotrio. ENGELAND, BBC Light progr. 1500 en 247 m: 12.30 Nws. en dansmuz 13.15 Lichte muz. 13.30 Nws en gevar progr. 14.00 Dansmuz 16.00 Orkestconc 16 45 Amus muz. 17 45 Gevar. muz. 18.30 Nws. en gevar. progr. 21.30 Nws. en verz progr. 23.00 Amus. muz. 23.40 Gevar. progr NDR/WDR, 309 m: 12.00 Amus. muz. 13.15 Symf. ork. en sol. 14.15 Lichte muz. 14.45 Gram. 16.00 Kamermuz 17.35 Lichte muz 19.20 Filmprogr. 20.00 Lichte muz. 22.10 Klassieke muz. 0.10 Lichte muz. FRANKRIJK, progr. Ill (Nat progr 280 en 235 m: 12.05 Nationaal ork 13.25 Gram. 14.20 Kamermuz. 15.10 Franse muz 16.00 Gevar. muz. 16.55 Gram 21.45 Gram. BRUSSEL, 324 m: 12.00 Gram. 12.34 Gram 13.11 Gram. 14.20 Ork conc 16.02 Lichte muz. 17.10 Kamermuz. 18.00 Gram. 18.30 V. d. sola 19.40 Vlaamse liederen 20.00 Omr ork., -koor en sol 22 25 Ka mermuz. 23 00 V d. zeelieden. 484 m: 12.00 Gram 13.10 Gram 14 15 Belgische muz 15.15 Omr koren 15.30 Gram. 16.05 Dansmuz. 17.10 Gram 17.20 Viool en piano. 1830 Jazzmuz 20.00 Gram. «f .4:1 Woensdag 1 april 22.15 uur. - Waar dient al onze blijdschap voor? Donderdag 17.00 uur. - „Missa Pontificalis" van Laurens Perosi, voor 3-stem- mig gemengd koor met orgelbege leiding, uitgevoerd door het Lateraanse koor o.l.v. Mgr. L. Virgili. Vrijdag 22.15 uur. - Wat denkt de H. Stoel over. (N.B.: Programma-wijziging voor behouden. vanwege actualiteiten). AVRO: 17.00-17.35 V. d. jeugd. NTS: 20.00 Journ. en weeroverz 20.20 Vade mecum. 20.50 Die jongen van Winslow, T.V.-spel DUITSE iELEVlSIEPROGR. 17.00 V. d. kind. 17.10 Idem. 17.30-18.00 V. d. vrouw 18.45-19.25 Hier und deute 20.00 Nws., journ. en weerber 20.20 Ge var. progr. FRANS-BELG. TELEVISIEPROGR. 17.00-18.00 V. d. kind. 19.00 Prot uitz. 19.30 Film. 20.00 Journ. 20.30 Film. 21.50 Lectures pour tous. Daarna: Wereldnws. VLAAMS-BELG. TELEVISIEPROGR. 19.00 Lekenmoraal en filosofie 19.30 Nws. 20.00 Kaleidoscoop. 20.30 T.V.-spel. (In de pauze: Nws. en journ.). By de A.V.R.O. excelleert momenteel het programma „Een klein kunstje", on der regie van Alexander Pola, die ook het merendeel van de teksten op zyn naam heeft. De rubriek wordt ingeleid door Guus Oster, die dat, zoals te be grijpen, beschaafd en geestig doet. Er is veel scherts, veel leuks, wat ondeu gends en nog veel meer te beluisteren. Aardig was bijvoorbeeld op tweede Paasmiddag het optreden van Ilse Wes- sel en Jaap Dubbelboer. De eerste is de voorteffelijke A.V.R.O.-omroepster die haar talen zo goed spreekt, de tweede de zanger-socioloog, beiden vormen een aanstaand echtpaar. Hun optreden was een leuke gebeurtenis, men zou kunnen zeggen beschaafd ge roddel. In het Amsterdamse Minerva-pavil- joen was er zaterdagmiddag een ver warde huldiging. Er werden twee uit zendingen van de A.V.R.O.-strip „Koek en Ei" opgenomen. Een ervan zou de vijftigste zijn. Zonder dat iemand wist wat eigenlijk de vijftigste Koek en Ei, zou zijn, werden schrijvers en uitvoe renden gehuldigd door programmachef Henk de Wolf. Hij legde er terecht de nadruk op, dat deze strip zich had ont wikkeld van niets tot een van de meest gekke maar ook beste gevallen van de Nederlandse radio. t^MwS5M8WBSr"lil.pr- f* yfjsli Op het Londense Trafalgar Square is gisteren een protestbetoging tegen de kernbewapening gehouden. Een zesde deel van de naar schatting 20.000 beto gers had deelgenomen aan een mars die op Goede Vrijdag bij de atoomwapenfa briek te Aldermaston, 85 km van Lon den, begon. Bij acclamatie werd een re solutie aanvaard, waarin op de Brit se regering een beroep werd gedaan van de waterstofbom en andere kern wapens af te zien. Aan het hoofd van de stoet liep Frank Cousins, de algemene secretaris van de unie van transportarbeiders. Op Trafalgar Square werd het woord ge voerd door een geesteiyke van de St.- Pauluskathedraal. Hij verklaarde met klem, dat de protestmars geen commu nistische demonstratie was. Andere sprekers waren de historicus A. J. P. Taylor, de toneelschrijver Ben Levy, de natuurkundige R. Calder, de so cialistische parlementsleden Frank Bes- wick en Fenner Brockway. De voorzit ter van het socialistisch vakverbond, Robert Willis, betoogde dat zulke de monstraties ook gehouden zouden moeten worden in Rusland, Amerika en het "asteland van Europa. In de stoet be vonder zich delegaties uit verschillende landen. Er was een grootmoeder van 74 jaar uit Essen in Duitsland bij. Een 64-jarige Engelse grootmoeder liep mee met een achttien maanden oude kleindochter in een kinderwagen, aldus meldt D.P.I. door mgr. ALBERTO CIOVANNETTI (vertaling van Hugo van der Heijden pr.) van Giuseppe Sarto. Acht pausen zijn elkaar sindsdien op de Stoel van Sint Petrus opgevolgd; gebeur- spraak in de Dom van Milaan af, waaruit het werk van de nieuwe paus zou bestaan; hij besloot: „Wie tenissen van buitengewoon belang de vreugde smaakt, reeds kennis ge- 39 hebben de wereld geschokt en te kenden meer dan eens nieuwe geo grafische kaarten der naties. Maar de vaste lijn die Pius X met apostolisch vuur en met de on verschrokkenheid van een univer seel herder heeft getrokken, doet ons zeggen dat de kleine Samuel van Riese zich liet leiden door de stem en de hand van God; en tot maakt te hebben met de nieuwe paus zal nog andere motieven heb ben van tevredenheid en verwach ting. Hij weet hoe alle formaliteit bij hem onmiddellijk overgaat in een eenvoudige hartelijkheid, omdat de conversatie van de nieuwe paus sprankelt van serene goedheid, jo viale eenvoud en menselijke wijs heid, want zijn ervaringen op aller lei gebied die soms van ernstige aard waren doen evenmin als zijn gebruikelijke klassieke en clencale opvoeding zijn spontane en anecdo- tische conversatie en de hem aange boren fijne, Manzoniaanse geestig- In het pausschap, 'nstelling die helpen als de eigen woorden van tot aan het einde der eeuwen door Joannes XXIII. Jesus Christus werd gewild voor Veertig dagen voordat hij tot paus pe hoge waardigheid van paus ver- het bestuur van Zijn Kerk, bestaat, werd gekozen, vierde de toenmali- heven, wedijverde hij met zijn aller - gezien de eeuwigheid van zijn ju- ge kardinaal patriarch van Vene- grootste voorgangers; slechts een risdictie en leergezag, niets dat tië in de Dom van Castelfranco Ve- ogenblik scheen hij door deze waar- overgaat". neto de honderdste verjaardag van digheid te worden verpletterd, maar De pausen van Rome volgen el- de priesterwijding van Giuseppe aan sloeg hij, met de vaste stap kaar op de Stoel van Petrus op, Sarto (1858-1958) en belichtte daar- ^?.n,eeI? landman, zijn weg in. En heid geweld aan. maar ze zijn als de schakels van bij enkele fundamentele aspecten hij legde een lange weg af, een Wel weten wij d t j ons geen ga- eenzelfde keten. Doch ook bezien van het pontificaat van de H. Plus moeilijke, een afmartelende, die ven kan schenken van profane we- vanuit de gezichtshoek van de tijd X. En men kan wel niet anders ver- al degenen verblufte die meenden tenschap, vari politieke macht, van mag men niet vergeten dat er kor- wachten, dan dat Angelo Giuseppe dat de zoon van de gemeenteont- aardse rijka - ar de gave van te pontificaten zijn geweest (zoals Roncalli, paus geworden, het pro- vanger het met verder zou brengen dat van Sixtus V om slechts één gram van Pius X, dat hij provi- dan offere dona et sacnficia pro pec- voorbeeld te noemen) die wel kort dentieel noemde, tot het zijne zal catis. In feite deed hij dit op emi- van duur waren maar rijk aan maken, al zal hij het natuurlijk aan- nente wijze en hij deed al het ove- werken, aan initiatief, aan histori- passen aan de veranderde tijden, rige, waarvan één enkele onderne- maar zo, dat de inspiratie van het ming al voldoende zou zijn geweest „instaurare omnia in Christo" (al- voor zijn glorie en onsterfelijkheid, les vernieuwen in Christus) bij hem Hij bezat in de hoogste graad de steeds actueel zal blijven. zin voor het „evangelizare pauperi- Kardinaal Roncalli zei onder bus", en bracht sterk en beslist, meer; „Wat zullen wij zeggen van aangepast aan de moderne tijden, de Herder der Universele Kerk en de voorschriften in herinnering van van zijn hoogste Priesterschap? Het het Concilie van Trente aangaan- of de Heilige Stoel gedurende de allerverhevenste ministerie van de de de kathechismus en de prediking laatste jaren niet steeds de verde- zoon van Riese getuigt van zijn van Gods woord, die hij aan de ling van de wereld in blokken had scherpzinnigheid en van zijn leven- moderne tijden aanpaste betreurd en niet voortdurend een dige, profetische blik in de toekomst Op het oorspronkelijke graf van beroep had gedaan op internatio- Terecht vereren wij hem in onze Pius X in de Vaticaanse grotten nale samenwerking om tot een vre- Venetiaanse kerken meer en meer, stond een opschrift dat zijn leven de te komen, die gegrondvest is op omdat wij dag aan dag in Pius X meesterlijk samenvatte. Dit op rechtvaardigheid. (je geheimzinnige rijkdommen ont- schrift betekent nu, en zeKer ook calli, in de meest verschillende om Weer anderen spraken van een dekken van natuur en genade die in de toekomst, een waarschuwing standigheden conservatieve of van een progres- ver uit gaan boven het bijzondere en tegelijk een aanmoediging voor siefgezinde paus, al naargelang aspect van die persoonlijke, karak- ons, bisschoppen en priesters, om /.ij de eerste daden van Joannes teristieke menselijkheid, die wel de te zijn wat de Kerk van ons ver- XXIII beoordeelden. volksfantasie treft, maar zijn gestal- langt; dit opschrift moeten wij ons Sommigen legden de nadruk op te dreigt te kleineren wanneer men dankbaar in het geheugen prenten, n „i nnc nripstercob-,-. sche feiten. Andere journalisten hebben, sprekend van Joannes XXIII hun fantasie laten gaan over een Pon tificaat van de derde macht, in de zin dus van een evolutie van de in ternationale „politiek" van de Kerk naar een centrumpositie, als aaiuov .-y - -v. S". v c V cl 11 wijsheid, dat wel. Hij kan aan de wereld het xicht schenken door de eenvoudige en krachtige beves tiging van de principes waarvan het Evangelie het wetboek is, en waar op met alleen het kerkelijk leven, maar ook het moderne leven moet worden gegrondvest". Alleen de toekomst, dat is: al leen de geschiedenis zal de „uitwen dige feiten van het pontificaat van Joannes XXIII kunnen beoorde len. Vandaag, aan de dageraad van zijn bestuur kan men alleen zeg gen: zie naar de vruchtbare en on vermoeibare activiteit; die werd ontplooid door de apostolische dele- gaat, door de nuntius, door de pa triarch en door de kardinaal Ron- 'schillende om en milieus en ge durende de allerzwaarste ogenblik ken van de vooroorlogse tijd, gedu rende het lange wereldconflict en de gespannen na-oorlogse periode; men denkt dan vanzelf aan een een godsdienstig pontificaat, terwijl telkens opnieuw over hem spreekt tot eer van ons priesterschap en paus die er op bedacht is, voor de timor nru-lovon in Trtonnot! YYTTT i „i/Ir\ (rit l-iPil van de zielenTCptIt Hp hpcto prvnHi+ipc +p cr»Vion_ e>o i- -M* lCiAv.ua Gjjiucwy» v»ci uviu weer anderen in Joannes XXIII voor- als de „curé de campagne", of de tot heil van de zielen: al de diplomaat wilden zien, om nog „paus, die één en al vroomheid" Arm en rijk, zachtmoedig en ne- maar te zwijgen van degenen, is, terwijl zulk een compliment zijn derig van hart, onverschrokken die er op zinspeelden dat de tiaar nu getuigenis op zijn vooruitziend ge- voorvechter van katholieke van een aristocratische paus over- nie binnen veel te nauwe gren- zaak, had hij steeds en uitsluitend ging op een paus uit het volk. zen terugduwt. dit éne doel: Tenslotte ontbrak net niet aan Wat zijn apostolaat betreft: zijn Alles herstellen in Christus", stemmen die redenerend over even- voornaamste zorg geidt de volks- Tijdens de audiëntie aan de jour- tuele richtlijnen van het nieuwe be- scholen, de katechismus voor de nalisten die voor zijn kroning te stuur der Kerk, wegens de lage va- kinderen, het onderricht voor de vol- Rome waren bijeengekomen. Kerk de beste condities te schep pen, opdat zij, met behoud van de Goddelijke princiepen die haar be sturen, dat apostolaat zal kunnen uitoefenen waarop de moderne tij den en de nieuwe eisen van de mensheid aanspraak maken. In het wapen van Joannes XXIII staat de leeuw van Sint Marcus. „Ex ungue leonem (uit de klauw luta van het katholicisme gewaag- wassenen om de Heilige Schrift en kwam Joannes XXIII terug op de 'eert Se de leeuw Kennen)" zeiden _itr i n/rt. n -1 v,jjrri_ j-.3lrnv» i_j. Ha nilHp Rnmoinon 1\/Tan nnii /r>r» 111 den van een Vaticaans Marshall- de geboden der Kerk te doen ken- echte zin van de zending van de plan waardoor zij bij deze gele- nen, kerkzang en liturgie, godvruch- paus: „Men heeft geschreven over genheid astronomische finantiële tige verenigingen die de leken voor- een politieke paus, over een ge- mogelijkheden voor de Heilige Stoel bereiden tot het medewerken met leerde paus, over een diplomatie- zagen. de priesters, en vooral de Eucha- ke paus, en ik weet niet over wat ristie, middelpunt van eredienst en al nog. Maar neen, de paus is paus. Om degenen die er oelang in stel- leven, uitgangspunt van herderhjke De paus is de goede Herder, Hij len, enigszins wegwijs te maken actie om te komen tot de Christe- is „pastor bonus" en houdt zich in deze wirwar van ongegronde lijke hernieuwing van gezin en aan zijn zending die bestaat uit de vooruitzichten, en om te laten zien maatschappij. verspreiding van de goedheid." wat de „bedoelingen" van de nieuw Een eeuw is voorbijgaan sedert de- Ook de aartsbisschop van Milaan, paus zijn, kan ons niets zo goed ze waarlijk priesterlijke offerande mgr. Montini, vroeg zich in een toe- de oude Romeinen. Men zou er uit kunnen opmaken, dat de activiteit van de nuntius en de patriarch Ron calli een waarborg is voor een nieuw en groot pontificaat. EINDE (Dit levensverhaal van Paus Joannes XXIII, dat wij op som mige punten een weinig hebben moeten bekorten, is in boekvorm verschenen by de uitgeverij Paul brand te Bussum). Advertentie Bij pijn, griep ol „landerig" gevoel zorgt een enkel labiet dat U weer met plezier Uw werk kunt doenl Op 1 april wisselen de Nederlandse omroeporganisaties weer van zender. De K.R.O. en de N.C.R.V. gaan dan weer van Hilversum II naar Hilversum I, wat inhoudt dat zij niet meer op de 298 m maar op de 402 m te beluisteren zijn. Met de andere omroeporganisaties is uiteraard het omgekeerde het geval. De TV vertoont vanavond weer een programma ter herdenking van het 10-jarig bestaan van de NAVO. Daarn* is er de film „Gek op mannen' Voor de K.R.O. wordt het merkwaardige luis terspel „Microbus 666" opgevoerd (402 m 20.10 u). B. en W. van Alkmaar hebben de ge meenteraad voorgesteld de politiever ordening te wijzigen opdat kinderen be neden zestien iaar kunnen worden ge weerd uit lokaliteiten met verlof A, evenals dat mogelijk is uit zaken met verlof B. Op vrije middagen komen die kinde ren veelvuldig daar naar de televisie kijken. Met of met schriftelijke toe stemming van hun ouders zullen ze wel worden toegelaten. In nota's aan de Grote Drie, Ameri ka, Engeland en Frankrijk, heeft het Kremlin op Tweede Paasdag meege deeld dat het akkoord gaat met de op 11 mei in Genève te beleggen confe rentie der ministers van buitenlands» zaken. In de nota's spreekt de Russi sche regering haar spijt uit over de omstandigheid dat over de deelneming van Polen en Ts jechoslowakije aan het ministerieel overleg dat door het Kremlin in beginsel wordt gezien als voorbereiding voor een topconferentie nog geen volkomen wederzijds be grip tot stand is gekomen. Maar dit aspect kan eventueel ter conferentie nog besproken en geregeld worden, al- Jus de Ru' "-™ nota. In de Russische nota's wordt de kwestie Duitsland, het vredesverdrag inbegrepen, en de kwestie Berlijn, als gesprekspunten voor Genève aangewe zen, aldus meldt Tass. In kringen_ van Westerse waarnemers te Moskou is de Russische inschikke- lykheid ten aanzien van Polen en Tsje- choslowakye en hun aandeel in de con ferentie reeds uitgelegd als een conces sie aan het Westerse standpunt, dat de ze landen vooralsnog weinig recht kun nen doen gelden op vertegenwoordiging in het gezelschap van de huidige Grot» Vier. Aangenomen wordt dat het Krem lin niet zal persisteren by deelnam» van deze landen aan het overleg te Ge nève.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1959 | | pagina 4