Onvolmaakte, nochtans zeer boeiende opvoering mm Kring van beeldhouwers achter prof. Bronner If IS ar;.: I Pax Christi - voettocht naar Den Bosch ten einde Apotheose op de Parade Transatlantisch luchtver voer thans vijftig maal zo groot als in 1938 M i i Kathedralenbouwer. 1 O'Neill bij de Haagse Comedie „A touch of the poet99 „De dag van Talavera m 'M Atlantic terug naar Amsterdam „Opdracht op uitzonderlijk con sciëntieuze wijze Monument voor Plesman Grote klinkers op de rails Toch nog sterke toename nodig om de straalvliegtuigen rendabel te maken Kransen gelegd en tegels aan geboden Mgr. Bekkers reikt missiekruisen uit aan medisch missieteam s eeM'lfaictiïGtevüot'HttéÜoeHeic G. J. van Walsum Prins Bernhard met straalvliegtuig over de oceaan Voor onderzoek van schroef en schroefas HET HILDEBRAND-MONUMENT Vlak hij KLM-hoofd- kantoor in Den Haag „Het dagboek van Anne Frank" Baldadigheid of boos opzet HUDSONHERDENKING IN AMSTERDAM W ereldvakverbond kiest partij voor E.V.C. 1958 Pater F. Waanders O.P* overleden MAANDAG 6 APRIL 1959 PAGINA Europese filmpremière 16 april in Amsterdam I§ li Men kan lang twis ten over de manier, waarop O'Neills „A touch of the poet" (dat in de goede vertaling van Dolf Verspoor bij de Haagse Comedie de afschuwelijke titel ,£>e dag van Tala vera" heeft gekre gen) ten tonele gebracht moet wor den, maar aange zien een opvoering ook voor een be langrijk gedeelte mede bepaald wordt door praktische omstandigheden, lijkt het billijk van de voorstelling on der regie van Luc Lutz te getuigen, dat zij, op een zeer redelijk aanvaard baar niveau staan de, aard en moge lijkheden van het beschikbare spe lersmateriaal heel verstandig heeft uitgebalanceerd. Men kan ervan zeg gen, dat zij niet alles uit het stuk heeft gehaald wat erin zit, of dat zij misschien niet de sterkst aangrijpen de en de meest per spectiefrijke opvoe ring is geworden die men zich zou kunnen denken, maar de troep heeft daartegenover ook niets ondernomen, dat zij niet goed kon waarmaken. Het is een opvoering zon der uitschieters, maar ook zonder din gen, die in vergelijking daarmee bene- denmaats schenen te blijven, en op de speeltrant van de een bleek die van de ander afgestemd. Zo ontstond er een zeer doordacht en doorwrocht, een gaaf ensemble in een tamelijk hoog gemid delde. De norm voor deze speelstijl zal de regisseur uiteraard wel gezocht hebben In het wezen van een acteur als Cees Laseur en een actrice als Ida Wasser man, die de centrale rollen in het stuk vervullen: Cornelius Melody, de naar Amerika verhuisde Ier en herbergier, die in dagdromerij, waarin zich een dubieuze parvenu-afkomst en een sol datesk heldhaftige jeugd vermengen, hardnekkig het bestaan speelt van de gentleman, die hij niet is, en Nora Melody, zijn sloverige vrouw-dienst maagd, die haar teleurstellingen met een treurige vreugde verdrukt onder de grote liefde, die zij haar man toe draagt. Cees Laseur mist het vervaar lijke, de diep weggedoken gloed der gepassioneerdheid, die van Cornelius Melody een grandioos karakter maakt, op de grens van de groteske waanzin, zeer boosaardig tot in het abjecte toe, en toch deerniswekkend om de natuur lijke menselijkheid, die hij verwringt en zjjn behoefte aan liefde, die hij niet altijd tekort kan doen. Ida Was serman van haar kant is niet de trans- cendentele actrice, die zulk een vrouw als Nora Melody boven haar verschij ning van alledag-sloofje kan uitheffen. Dit gegeven zijnde, moest de regis seur met twee zeer knappe spelers, wier capaciteiten voornamelijk liggen in andere, meer sentimentrjjke en min der gecompliceerde genres, zien uit te komen, en daarbij had hij als derde eerste plans-rol de jonge Annet Nieu- wenhuyzen voor de eveneens zeer ge compliceerde partij van de dochter Sa ra, hoogmoedig, triviaal en boerenslim als haar vader, maar met een vleug van liefdesvermogen van haar moeder, ook niet meer echter dan een vleug. Lutz heeft de oplossing gezocht door een straffe beheersing aan te leggen, een afgemetenheid in het gedrag van Cornelius Melody, een gedemptheid in de toon aan te brengen, die veel meer suggereerde dan men in werkelijkheid te zien en te horen kreeg. Dat was vakmatig gezien, heel goed begrepen. Men kon zich veel denken en er ge beurde betrekkelijk weinig, waardoor men in zijn gedachten gestoord werd. Waar het stijlpatroon te dun werd om de innerlijke indispositie der spelers voldoende te bedekken, op die plaat sen, waar het stuk zijn knooppunten vindt n.l., moest men zich dan wel rekenschap geven van het tekort, dat mede als gevolg had een zekere nivel lering tussen de uitersten van het heer lijke .,make-belief" en de ontluisteren de werkelijkheid, doch men behield toch meestal de illusie van de span ning, die dit prachtige stuk bezielt. Prachtig, omdat het van een schokken de menselijkheid is, veel wijder reikend dan het realisme, waartoe het zich ma terieel zo uitsluitend lijkt te bepalen. Diep bevredigend is deze opvoering niet, doch men kan haar in zekere zin bewonderen om de gevoelige kun digheid, waarmee zjjn een stuk, dat zij niet werkelijk vermeesteren kon, ont zag en gedwongen om het in te kleine dimensies te laten steken de toeschouwer toch de uitblik op dit stuk niet benam. „A touch of the poet" heeft O'Neill het genoemd; de titel slaat niet alleen op Sara, die een mach teloze poëet bemint, maar het slaat ln wijdere strekking genomen op al len, die ieder op de eigen manier, hun droom van schoner en beter leven na- Jagen. Het verzoenende moment ligt in de door een schok te voorschijn tre dende terugkeer van Cornelius Melody tot zijn uiterst onvolmaakte zelf, dat zeer preferabel is, eenvoudig omdat het echt is. De diepste manifestatie van de poëti sche idee levert de moeder op. Haar droom ls in feite geen droom, omdat zt) volledig te verzoenen is met de wer kelijkheid. Zij is dienstbare liefde. De dochter Sara blijft tegen het slot terecht onopgehelderd. Zij is verpletterd, om dat haar hoogmoedige droom gepersoni fieerd was in de bekeerde vader, die zjj eerst heeft gehaat en die haar nu ontzet. Maar zij is ook nog jong. Het leven moet haar nog leren. Het be gint pas als het einde van de rol daar is. Annet Nieuwenhuyzen schoot op dat slot tekort, maar in de loop van de vier bedrijven heeft zjj frappante din gen gedaan. Met de kleine rollen had de regisseur weinig moeite. Een reeks uitmuntend getroffen typen, die zich zeer bekwaam voegden naar de algemene speelstijl. Onverdeelde bewondering moet daar bij uitgaan naar Elisabeth Andersen in een heel korte rol, te ingewikkeld in de structuur van het stuk gebracht om er thans op in te kunnen gaan. De moeder van ie machteloze poëet, inge- trouwd in een familie van keiharde geldschrapende Vankees, waaruit zij gevlucht is in de ivoren toren van een fedesinteresseerde culturele hoogmoe- igheid. Het is meer een romanfiguur, Prins Bernhard zal zaterdag met de Boeing 707 van Pan American Airways van Londen naar New York vliegen. Het straalverkeersvliegtuig van deze maatschappij vertrekt om elf uur in de morgen van Londen en landt om 14.45 uur lokale tijd op het vliegveld Idlewild van New York. Nsar bekend zal de prins een kort bezoek aan de Verenig de Staten brengen en o.m. een deel van het wereldluchtvaartcongres, dat van 12 tot 19 april door de Amerikaanse Air Force Association in Las Vegas wordt georganiseerd, bijwonen. Pan American heeft maatregelen ge troffen om prins Bernhard op deze dag vlucht over de oceaan per straalvlieg tuig door deskundigen van de maat schappij over alle technische bijzonder heden voor te lichten, aangezien men weet dat de prins bijzonder grote be langstelling heeft voor de luchtvaart. Het Amerikaanse passagiersschip Atlantic, dat donderdag in dichte mist bij IJmuiden aan de grond liep, is zon dagmorgen om zeven uur uit IJmuiden vertrokken voor de terugreis naar de Verenigde Staten. Het schip heeft ech ter in de loop van de middag moei lijkheden met de voortstuwing gekre gen. De Atlantic is voor anker gegaan bij het lichtschip Westhinder en zal te rugkeren naar Amsterdam om daar in een dok te worden opgenomen voor inspectie van de schroef en de schroef as, die bij de stranding tussen de pie ren te IJmuiden vermoedelijk zijn be schadigd of ontzet. De ongeveer drie honderd passagiers van het schip zul len voorlopig in hotels worden onder gebracht. Cees Laseur en Elisabeth Andersen in De Dag van Talavera die men leest en waarvan men zich een voorstelling vormt, zich afvragende hoe daar ooit een toneelfiguur uit kan ontstaan. Elisabeth Andersen speelt nauwkeurig wrt er in de rol staat en hoe O'Neill haar beschrijft. Dit is een volmaakt moment in een onvol maakte, maar nochtans zeer boeiende opvoering. L. H. Burgemeester en wethouders van Den Haag hebben de raad voorgesteld ten behoeve van het oprichten van het bronzen standbeeld van dr. Albert Ples man 18.350,- beschikbaar te stellen. Dit bedrag zal o.a. nodig zijn om op de plaats waar het monument zal komen, zoals is gemeld op de hoek van de Ko ninginnegracht en de Scheveningse bos jes vlak bij het hoofdkantoor, fundering aan te brengen en enige andere voor zieningen te treffen. De raad van 's Gravenhage heeft reeds in de vergadering van 30 maart 1954, drie maanden na het overlijden van dr. Plesman, in beginsel besloten medewerking te verlenen aan de tot standkoming van een monument ter ering van de persoon en het werk van dr. Plesman. B. en W. van Den Haag delen in hun voorstel nu o.a. mede dat zij van oor deel zijn „dat dr. Plesman, die tijdens zijn leven een van de meest vooraan staande burgers van 's Gravenhage is geweest, door het monument op waar dige wijze zal worden geëerd en dat dit monument het stadsbeeld ter plaat se op bijzondere wijze zal verfraaien." Het dient naar de mening van B. en W„ met dankbaarheid te worden aan vaard als geschenk van de stichting Nationaal Monument dr. A. Plesman. Er wordt naar gestreefd het monu ment .te doen onthullen op 7 oktober1 de dag waarop de K.L.M. veertig jaa geleden werd opgericht. Voor de eerste maal in Europa zal de film „Het dagboek van Anne Frank" worden vertoond tijdens een speciale voorstelling voor genodigden op don derdagavond 16 april a.s. in het City theater te Amsterdam. Van Vrijdag avond 17 april af zal dit werk als hoofd film opgenomen zijn in de programma's van de Amsterdamse bioscopen City en Rialto. De Nederlandse kring van beeldhou wers heeft zaterdag in Amsterdam een vergadering gehouden ter bespreking van de moeilijkheden, die zijn ontstaan rond het Hildebrand-monument van prof. J. Bronner. De vergadering sprak zo wordt van bestuurszijde medegedeeld una niem haar afkeuring uit over een ten dentie, waardoor blaam wordt gewor pen op de nestor van de Nederlandse beeldhouwers, tevens erelid van de kring. Men liet een sterk protest horen tegen de mening dat prof. Bronner een bedrag van 15.000 zou hebben ontvangen als winnaar van de in 1913 uitgeschreven prijsvraag. Dat prof. Bronner een aanvullend bedrag van de gemeente Haarlem zou hebben geëist werd onwaar genoemd. Prof. Bronner heeft in een niet voor publi- katie bestemde brief om een onder houd met het gemeentebestuur ver zocht teneinde de mogelijkheid van verhoging van zijn honorarium te be spreken. (Van onze correspondent) Dank zij de oplettendheid van de be stuurder van een goederentrein die even over zeven uur vrijdagavond van het station te Leiden was vertrokken en om ongeveer tien minuten ovre ze ven op het baanvak Leiden-tJtrecht het viaduct over deze spoorlijn van de weg Voorburg-Amsterdam, via Leider dorp, passeerde, is waarschijnlijk een ernstig treinongeval voorkomen. De bestuurder zag in de verte enkele personen ln de nabijheid van de spoor lijn. Toen hij dichterbij kwam zag hij op korte afstand een aantal grote klin kers op de rails liggen. Met geringe snelheid passeerde hij de gevaarlijke plek waarbij de wielen van de trein de klinkers van de baan stootten. Vei ligheidshalve controleerde hij het baan vak en wierp de klinkers een eind weg. De bestuurder stelde daarna zijn be vindingen op papier en wierp het brief- e op het stationsemplacement te Al- >hen aan den Rijn uit de trein, het geen door de dienstdoende chef werd opgemerkt. Hierdoor kon de bestuur der van de personentrein, die om 19.35 uur uit Leiden in dezelfde richting als de goerentrein ging, worden gewaar schuwd. Toen deze ter plaatse arriveer de lag er opnieuw een groot aantal klinkers op de rails. Aangenomen wordt dat dit het bal dadige werk is van een aantal jon gens die de draagwijdte van hun daad niet hebben onderkend. Er wordt ech ter ook rekening mee gehouden, dat zij hier een boos plan ten uitvoer heb ben gelegd. Daarbij zouden zij dan niet hebben gerekend op de komst van de goederentrein, die zwaarder op de rails ligt dan een personentrein en de klin kers gemakkelijker wegstoot. De daders zijn nog niet gegrepen. De vergadering bestreed de mening, dat de door prof. Bronner gebruikte steen te zacht zou zijn. Op tal van plaatsen in binnen- en buitenland is de Franse kalksteen Euville verwerkt voor monumenten, die aan weer en wind blootgesteld staan en waarbij de houd baarheid is bewezen, aldus de beeld houwers. De kring kwam tot de conclusie, dat prof. Bronner op uitzonderlijk con sciëntieuze wijze zijn opdracht heeft vervuld en men sprak zijn ontzag uit voor het feit, dat prof. Bronner geen concessies heeft willen doen bij de uit voering van zijn werk. De kring heeft een brief van nage noeg gelijke inhoud gezonden naar het gemeentebestuur van Haarlem. Deelnemers aan de Pax-Christi-voettocht zaterdagmiddag bij hun aankomst aan de St. Jan. (Van onze correspondent) De vijftienhonderd jeugdige routiers van de Pax-Christi-voettocht naar Den Bosch zijn zondag naar huis terugge keerd, boordevol herinneringen aan Brabantse gastvrijheid en ondervonden vriendschap en versterkt in hun be sef van verbondenheid in de Kerk van Christus. Ze hebben in de afgelopen Bekkers heeft zondag in de t.-Joannes Mgr. W kapel van de Broeders van St. de Deo in Helvoirt missiekruisen uitge reikt aan een team religieuzen en le ken, dat 21 april naar het Geita-dis- trikt in Tanganyika vertrekt om daar een ziekenhuis te stichten. Het wordt de eerste missiestichting van de Broeders van Barmhartigheid van St.-Joannes de Deo en tevens de eerste waar broeders en zusters zich samen aan de zieken verpleging zullen wijden. Zij wordt nl. ondernomen in nauwe samenwerking met de congregatie van de Liefdezus ters van de H. Carolus Borromeus van Maastricht. Mgr. Bekkers reikte kruisen uit aan de broeders Philemon van Rooijen, Ans- bertus Verbeek, Hieronymus van Gils, Lambertus Vielen en Martialis Scheers; aan vier Kajotters: Johan Kortrijk uit Franeker, Gerard Diependaal uit Nij megen, Ton Elzendoorn uit Haarlem en Gerard Broeke uit Hilversum, die het ziekenhuis mede gaan opbouwen; aan twee andere technische jonge krachten: Frans v.d. Laak en Harm Kropman, die meegaan onder auspiciën van het Kar dinaal van Rossum-instituut; en aan de arts J. M Marjot en zijn echtgenote. De Bossche bisschop-coadjutor zegen de voorts de zusters M. Gervasio, M. Hungera en M. Waltera, die omdat ze reeds een kruis dragen geen extra missiekruis meer kregen. In zijn toespraak wees mgr. Bekkers erop, dat de missionarissen uit het wes ten bij de tot zelfbewustzijn komende volken in Afrika vaak op een barrière stuiten. Missie en zending worden daar te vaak gebracht op een manier die de hunne niet is. „Het is uw taak en op- i dracht, de mensen te benaderen zoals Christus het zou hebben gedaan, zonder formalisme, met liefde en overgave van de eigen persoon." Hij uitte voorts zijn bezorgdheid over het feit, dat duizenden jonge Afrikanen in Moskou studeren, „Wat is hierop het antwoord van het westen, niet alleen van de kerk, maar ook van de regeringen? Dit is de ach tergrond van uw uitzending. Er zijn don kere wolken, maar ook prachtige kan sen. Omgordt u met de wapenen van Christus; met uw vakmanschap, met het geloof dat bergen verzet en met de liefde," zo besloot de bisschop. (Van onze verslaggever) Het verre verleden en de toekomst werden zaterdag te Amsterdam als het ware overspannen door de herdenking van het vertrek van de „Halve Maen" 350 jaar geleden bij de Schrelerstoren te Amsterdam onder bevel van Henry Hudson, die als eerste met zijn slechts achttien meter lang en vijf meter breed scheepje de Oceaan overstak en de Hudson opvoer, waaraan thans New York ligt. De vele sprekers haalden niet alleen historische herinneringen op maar wezen er ook op hoe de zee- en luchtverbinding tussen Amsterdam en New York het atoomtijdperk reeds is genaderd. De herdenking begon met een onthul ling van de bronzen plaquette in de Schreierstoren, aangeboden namens de dertien miljoen mensen die in en om New York wonen door de president commissaris van de New Yorkse ha ven, de heer D. Lowe, die eraan herin nerde dat talrijke Nederlandse namen van steden en wijken in het havengebied van New York nog steeds getuigen van de pioniersgeest der Nederlandse kolo nisten. Dat de banden tussen New York en Nederland nog steeds hecht zijn be wijst het feit, dat 44 pet. van de totale buitenlandse handel tussen Amerika en Nederland via New York gaat. De heer E. Crone, voorzitter van het herdenkingscomité, vertelde van het uitzonderlijke vakmanschap der zeelie den van de „Halve Maen", die onder uiterst moeilijke omstandigheden de overtocht hebben gemaakt. Nadat er kransen waren gelegd door de Amerikaanse en Britse am bassadeurs en door burgemeester mr. van Hall werden in het voormalige gebouw van de West-Indische Com pagnie aan de Haarlemmerstraat, waar ook de schatten van de Zilver vloot ter waarde van 15 miljoen gld. in de kelders waren opgeslagen, ori ginele Delftsblauwe tegels aangebo den, die uit de oude muren waren ge haald. Op de binnenplaats stonden oude attributen, zoals een brandspuit uit de zeventiende eeuw, een handor- Advertentie m geitje opgesteld en er werden koek- soorten geconsumeerd, die in de Gouden Eeuw populair waren. Prof. dr. W. Ph. Coolhaas, hoogleraar te Utrecht, heeft daarna in het Konink lijk Instituut voor de Tropen uitvoerig de „betrekkingen tussen Nederland en Amerika in het verleden" geschetst, waarna de heer W. L. de Vries, direc teur-generaal van de scheepvaart, uit eenzette, dat Europa en Amerika sa men bijna 77 pet. van de intercontinen tale zeehandel drijven. De Atlantische naties zijn een onderlinge werkverde ling gaan toepassen en eikaars klanten geworden. „Men schetst zich soms een ideaal beeld van de toekomstige structuur van een bepaald land en plaatst daarin met grote kosten een koopvaardijvloot, die echter meestal in plaats van een bron van nationale wel vaart te vormen een niet onaanzienlijke drainage daarvan betekent", aldus de heer De Vries, die zei dat „in toene mende mate het besef moet doordrin gen dat de koopvaardij een te kostbaar goed is om er prestige- en tekenbord- politiek mee te voeren." Hij verwachtte niet dat in de koopvaardij in de naaste toekomst op grote schaal van atoom energie zal worden gebruik gemaakt, hoewel de ontwikkeling in deze richting meer spectaculair kan zijn dan thans wordt verwacht." De heer I. A. Aler, president-direc teur van de KLM, vermeldde dat het transatlantische passagiersvervoer door de lucht sinds 1938 vijftig maal zo groot is geworden. De groei van het vrachtvervoer is zelfs honderd maal zo groot. In 1938 werden 4,5 miljoen passagiers door de lucht vervoerd, in 1958 89 mil joen, in 1961 verwacht men 150 miljoen en in 1975 zelfs een miljard. Het zal echter nog lang duren voor het atoom vliegtuig de lucht in gaat, maar de in schakeling van de straalvliegtuigen is al revolutionair. Eén zo'n vliegtuig kost vijf miljoen dollar en kan in 450 vluchten 60.000 passagiers over de Oceaan vervoeren, ongeveer evenveel als een modern zeeschip, dat echter 50 miljoen dollar kost. Vorig jaar zijn meer passagiers de Oceaan overgevlogen dan er per zee schip zjjn overgestoken, in totaal twee miljoen, maar dat is altijd nog minder dan er in 1907 en 1913 (tweeëneenhalf miljoen) de Oceaan overstaken. Door de emigratie is vroeger het vervoer per schip naar en van Amerika zeer hoog geweest: twintig miljoen in de jaren 1904-1913 tegen vijftien miljoen in de jaren 1949-1958. De straalvliegtuigen, die in de toe komst de schroefmachines uit het pas sagiersvervoer zullen verdringen zodat deze laatste alleen nog voor vrachtver voer zullen worden gebruikt, zullen zo'n enorme capaciteit hebben dat men zich in verantwoordelijke kringen met enige bezorgdheid afvraagt of de be schikbare capaciteit wel winstgevend kan worden benut. De vraag naar luchttransport zal aanzienlijk sneller moeten stijgen dan de gemiddelde stij ging van vijftien procent van na de tweede wereldoorlog, maar de heer Aler meende dat dit zeer goed moge lijk is. De Hudsonherdenking werd zaterdag avond besloten met een galadiner in het Amstelhotel, waarbij wederzijds me dailles werden uitgereikt en het een en ander verteld over de grootscheepse herdenkingsfeesten in Amerika, waar 15.000 mensen zullen deelnemen aan niet minder dan 3500 programmapun ten. Een muziek- en dans-concours zal tien weken duren. Er staat een groot scheepse parade van straalvliegtuigen op het programma. dagen daarover gesproken en over vele andere onderwerpen, maar meer dan door het nraten over de een heid in Gods Kerk hebben ze die ver bondenheid zelf begrepen toen ze in contact kwamen met jongens en meis jes uit alle andere windstreken van ons land, doch allen met dezelfde opvattin gen en problemen, ook al waren er in de nuances van die opvattingen natuur lijk wel aanmerkelijke verschillen. Zaterdagmiddag zijn zij onder het bonzen van de klokken van de St. Jans kathedraal in Den Bosch aangekomen en hebben ze dank gebracht aan God voor alles wat ze tijdens hun tocht aan schoonheid en goedheid mochten erva ren en hebben ze ook hun opwachting gemaakt bij het wonderbeeld van de Zoete Lieve Vrouw. Tot haar eer heb ben ze 's avonds biddend de stille om- ang gemakt. Veelal tezamen met die iosschenaren die hun een gastvrij on derdak verschaften en die ook zon dagmorgen samen met hen naar de Brabanthal zijn gekomen om daar de pontificale H. Mis bij te wonen die mgr. Alfrink opdroeg. Daar heeft de bisschop-coadjutor van Den Bosch, mgr. Bekkers die als geen ander met de rou tiers heeft meegeleefd, hun een laatste gedachte van deze route gegeven: te getuigen van Christus ook op de plaats waartoe zij in hun later leven zullen worden geroepen. Net als vorig jaar is de apotheose van de feestvreugde tijdens het middag maal op de Parade losgebarsten. Daar hebben de jongens en meisjes uiting gegeven aan hun dankbaarheid jegens zo velen die zich in deze dagen voor hen hebben ingespannen, door hen op de schouders te heffen en zo in triomf de Parade rond te dragen. Die feestvreugde bereikte haar toppunt toen de Bossche KAB-harmonle ten to nele verscheen en de tweede voettocht eindigde met een complete Polonaise. Evenals vrijdag heeft mgr. Alfrink ook zondag nog geruime tijd tussen de routiers vertoefd. De heer B. Brandsen, secretaris v«® de E.V.C., heeft zijn functie van vice', voorzitter van het Wereldvak verbon" op de in Warschau gehouden zitting v®® het uitvoerend bureau van het WVV te> beschikking gesteld. Dit is een gevo's van het feit, dat bij het begin der V* ting van het uitvoerend bureau plaats voor de Nederlandse afgevaaj' digde bleek te zijn ingenomen door heer Wessel Hartog, voorzitter van E.V.C. 1958 (opgericht in juni 1®'? waarin de aanhangers van de algeme®, secretaris van de CPN, Paul de GroO" zijn vertegenwoordigd). Toen de heer Brandsen daar tegf® protesteerde, doch men weigerde d« Vaticaan Paus Joannes heeft gis teren in de St.-Pieter audiëntie verleend aan 20.000 mensen die werkzaam zijn op de markten van Rome. Hij kreeg van hen versierde manden met fruit, groente, bloemen en vis. (Reuter) heer Hartog te verwijderen, stelde d® heer Brandsen zjjn functie ter v* schikking. Hij heeft daarbij medegedeeld. grond van de vooraf in net verbond®', bestuur der E.V.C. gehouden bespt® king, dat dit als consequentie hed1' dat de E.V.C. uit het W.V.V. zal tre den. De heer Brandsen heeft niet de zitting van het uitvoerend bure®" deelgenomen. Een en ander heeft de voorzitter va® de E.V.C., de heer G. Groot Roessi®y zaterdag op een persconferentie in Af® sterdam medegedeeld. Hij verwach'1 dat het uittreden van de heer Brands®® reacties teweeg zal brengen in kringe® van de Franse, Italiaanse en Pool®" vakbonden, die bij het W.V.V. zijn 3®®, gesloten. Het wereldvakverbond had w nu toe geen partij gekozen in het c°K flict in de Nederlandse E.V.C., d» leidde tot een scheuring in deze vakce® trale. In de leeftijd van 62 jaar is zaterd®^ in het klooster van de zusters van eeuwigdurende aanbidding aan de y®. tharijnesingel te Utrecht plotseli®* overleden pater F. H. A. W. WaandeL O.P., rector van het klooster si®<|, 1958. Pater Waanders, die in Zwoll® geboren, genoot alom in het land kendheid als predikant. Gedureh® meer dan twaalf jaar is hij belast gn weest met de vorming van de jonjL confraters in zijn orde, achtereen'-'® gens te Huissen, Zwolle en Nijmegeyj De provinciaal heeft hij enige tijd socius bijgestaan; hij is ook rector v® de zusters Dominicanessen in Mook g ■weest. Alvorens naar Utrecht te v® trekken, heeft pater Waanders nog werkt in de zielzorg van het kioos" der Dominicanen in Venlo. „Ik bouwde maar een eind weg. Als het maar groot was en mooi. Meestal gooide ik er een paar flinke torens tegen aan. Soms besloot ik halverwege er nog een koepel bij te maken." Aldus de zestigjarige heer G- J. van Walsum, die gedurende zijn leven een dertig grote ka thedralen optrok en een paar honderd kleine kerkjes bouwde. In zijn woning in het Rotter damse Blijdorp haalden we de kortelings gepensioneerde „ar chitect" voor een kort gesprek achter het fornuis vandaan, waar hij bezig was met het bakken van een appeltaart. Hoewel onder de indruk van zijn capaciteiten als kerkenbou- wer, durven wij toch geen en kele bouwpastoor aan te raden de heer Van Walsum uit zijn rustige leven in de actieve bouwkunst terug te halen. Hij heeft immers nooit gewerkt met steen of beton. Suikerpoeder, gelatine en water waren de grondstoffen, waarin hij zich uitleefde. De heer Van Walsum is namelijk meer dan dertig jaar patissier geweest in dienst van de Koninklijke Rotterdam- sche Lloyd, waarvan acht jaar op het vlaggeschip Willem Rwys. Elk jaar tegen Kerstmis komt er ten gerieve van de sfeer aan boord van deze schepen een kathedraal in de eetzaal, een witfe kathedraal met achter de roodpapieren ramen vriendelijk brandend lichtjes. De heer Van Walsum trok jaarlijks een week of drie uit voor b® vervaardigen van zijn metersgrote schepping. Eerst schetste hij tvat' daarna kwamen de kartonnen mallen en tenslotte werd het suikerde^ gesneden. Alle kerken waren gegarandeerd eigen ontwerp. Gothiek, R?' maans en Byzantijns mengde hij vaardig dooreen tot zijn eigen suikerstijl' „Ben je Moskou aan het nabouwen" was een van de vriendelijkste opmeT' kingen, welke de bemanning voor zijn creaties over had, maar de passagio* waren altijd verrukt. „Het is het oude vak niet meer" meent hij nu enigszins droevig. Üy. suikertrekwerk is veel eenvoudiger geworden door de uitvinding van plasticsuiker, die koud kan worden behandeld. Vroeger, zegt hij vertedet trokken we rozen en anjers uit suiker van meer dan honderd graden groeiden er op onze vingers blaren over de blaren heen. Zijn „grappenmakerij", zoals hij zijn bouwnijverheid noemt, heeft h®U een grote bewondering bijgebracht voor de echte architecten. „Ik heb tBe, eens geprobeerd een bestaande kerk na te maken, maar dat gedoe met die schuine stukken was mij te moeilijk." Meer dan andere artiesten heeft deze patissier het pijnlijke b®s moeten meedragen, dat ook de kunst vergankelijk is. Hoewel zijn schep' pingen, eenmaal hard geworden, de eeuwen kunnen trotseren, gingen nooit langer dan twee dagen mee. Al gauw stond het „ding" in de en dan ging zijn kerk of kathedraal de pudding in of erger nog /L vond het een eerlijk zeemansgraf ergens in de oceaan. Hij zoekt nu troost j>|| zijn fornuis en de appeltaart. Zijn echtgenote laat hem daar rustig 2%e gang gaan. Hoewel zij nauwlettend toeziet wanneer hij begint aan y boterkoek of aan de petits-fours, want met het gebruik van grondstoffe is hij bepaald niet zuinig.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1959 | | pagina 6