IN MEMORI
Dr. EDU ARD VAN BEINUM
Internationale wereld der muziek
verliest geniaal begaafd muzikant
3
Veghel oneens met passeren als
kerngemeente
V
IN MEMORIAM
FRED THOMAS
o
N IE U W-EN GELAND
i
Londonair-costuum
P
Willy Brandt in
ons land
Helikopter
verongelukt
14-jarige redt
meisje uit water
Bewogen raadsvergadering met felle
protesten
de
juiste
beslissing
Schoolstaking in
Angerlo
Portefeuille in
de vlammen
v.a. 158.-
ERIC DE NOORMAN
i
Beide inzittenden
nagenoeg ongedeerd
Ziek meisje van
Nieuw-Zeeland naar
Londen
Katholieke vervanger
op openbare school
JAARPRIJZEN van
reclamegenootschap
Besluit van paus
Joannes over het
stemmen
De man on the way up
DINSDAG 14 APRIL 1959
PAGINA 2
wfflmm
Door
LEO HANEKROOT
In Groenland vliegtuig
reeds verlaten
N.V. VEREENIGD BEZIT VAN 1894
Bromfietser verongelukt
neemt, hoe druk zijn leven ook bezet
is, tijd voor een belangrijk onderdeel
van zijn succes: kleding.
Ons
leeft op tot zijn grootste verwach
tingen.
AMSTERDAM
ROTTERDAM
77. Het is een grimmige troep mannen, die zich even later onder de heirbaan en de rode strijdkar verschijnt als eerste in de nauwe V N
aanvoering van Eric en Fergus in beweging zet. Allen beseffen, dat het Enkele meters daarachter volgt een afdeling krijgers, dan de troep
op leven en dood zal gaan en dat de kansen daarbij tegen hen zijn. Alleen vangenen, geflankeerd door enkele bewakers en achter de stoet de tweZet
het recht is aan hun kant, maar dat is een schrale troost. Snel en zeker krijgsafdeling. Slechts het geluid van de krakende oorlogswagen en ef
leidt de oude gids de troep door een moeraspad recht naar de heuvels sloffen van talloze voeten verstoort de stilte in de veillei; niets ap.
terwijl de mannen zwijgend en geruisloos voortgaan, nemen Fergus en op, dat vele van haat flikkerende ogen de naderende bende gadesW j
Eric vanaf een helling even de situatie op. „Wij zullen onze troep ver- Verbeten wacht de Noorman af. Het slagen van deze onderneming t0
delen," fluistert Eric, „jij de ene helft, ik de andere. Stel je mannen op er grotendeels van afhangen, of hij op het juiste moment weet aa ,e
achter gindse rotswand en wacht tot je mijn aanvalskreet hoort. Geef die vallen. De mannen in Eric's nabijheid loeren onrustig naar de b °^0g
bende jakhalzen dan alles wat je hebt. In de verwarring kunnen de gevan- Noor, die als 'n kat, die zijn prooi gadeslaat, de vijand laat naderen-
genen dan de benen nemen." Met een handdruk gaan de twee aanvoerders enkele meters en de kansen zullen verkeken zijn. „Nu," sist Eric en te ^ei
uit elkaar en verborgen achter laag struikgewas halverwege 'n steile hel- zijn luide krijgskreet de stilte in de vallei verscheurt, springt hij
ling wacht Eric gespannen af. Een stofwolk warrelt op achter de bocht van fladderende haren op en stormt als eerste naar voren.
Onder de verse indruk van het
plotselinge doodsbericht van
Eduard van Beinum is het moei
lijk de gedachten te verzamelen en
te meten welk een verlies de inter
nationale wereld der muziek, maar
Nederland daarin op de eerste plaats,
geleden heeft onder het heengaan
van deze geniaal begaafde muzikant.
Men heeft de indruk, dat de schok,
die dit bericht teweeg heeft ge
bracht, toch niet geheel onverwacht
kwam; Van Beinum was een hart
patiënt en hoezeer hij zich ook in
acht nam, hij kon zich niet wezenlijk
sparen, omdat hij zijn diepste natuur
moest vervullen. Hij moest muziek
maken en dat is voor een man, voor
wie het musiceren zozeer een zaak is
van zenuwen, spanningen en ontroe
ringen, een voor een overgevoelig hart
schadelijk bedrijf Als hij zich spaar
de, zoveel rust nam als hij kon, een
uiterst sober, teruggetrokken bestaan
leidde, dan was het nergens anders
om dan om zijn leven zolang te ver
lengen als nodig was om zijn taak,
het Concertgebouworkest te leiden,
te kunnen vervullen. In de latere
jaren, waarin hij zich omtrent de
risico's die hij liep geen illusie meer
maakte, leefde hij doelbewust naar
het moment, waarop zijn opvolger ge
vonden en voldoende rijp zou zijn
om de erfenis van hem over te ne
men.
Het leven van Eduard van Beinum is
weinig spectaculair, zomin als zijn hele
optreden werken het geweest zijn.
Geboren te Arnhem in 1900 uit een
familie, waarin het muzikantendom in-'
heems was, is hij al heel jong in de
muziek gekomen. Hij heeft zijn studies
gedaan op het Amsterdams conservato
rium. Piano en altviool waren zijn vak
ken. Hij behoorde tot die kleine cate
gorie van spontane talenten, die hem
van nature briljant deden zijn. In zijn
jonge jaren was hij in het Gelderse
koordirigent en hij kwam snel omhoog
als pianist In die capaciteit heeft hij
de jonge en veelbelovende violiste Sepha
Janssen leren kennen. Hij heeft met haar
geconcerteerd en zij is zijn vrouw gewor
den om vanaf dat ogenblik haar eigen
carrière te laten rusten voor deze won
derlijk begaafde, hyper sensibele man.
In het midden van de twintiger ja
ren heeft zijn leven zijn beslissende
wending genomen met zijn benoeming
tot dirigent van de Haarlemse Orkest
Vereniging. Ongeveer zeven jaren was
hij daar. Toen wist iedereen, dat
Eduard van Beinum de dirigent was
om aan het hoofd van het Concert
gebouworkest te staan. In die jaren
had hij van Haarlem een nationaal
centrum van muziekbeoefening ge
maakt door de nieuwe werken, die ny
met overtuiging ten gehore bracht,
door de programma's die hij met een
zeldzaam gevoel voor evenwicht en
onderlinge relatie van stijlen en mu-
zieken wist samen te stellen en door
de meeslepende uitvoeringen die hij
daarvan gaf met zijn orkest, dat hij
tot een ongekend hoog niveau opvoed
de. Ook zijn uitvoeringen met de
Haarlemse r.-k. Orajoriumvereniging
behoren tot de grote herinneringen
van degenen, die ze bijwoonden, al
die naar vernieuwing van hun ken
nis en ervaring gretige liefhebbers,
die ook van buiten Haarlem Begonnen
te komen tot uit het verwende Am
sterdam toe.
In 1939 heeft het bestuur van het Con
certgebouw Eduard van Beinum in op
volging van Cornelis Dopper benoemd
tot tweede dirigent. Op het laatste zo-
merconcert van het ouie .eizoen was
hij ond<r de scheidende dirigent solist
met César Francks „Variat.ons Sympho-
niques". Op het eerste volksconcert in
september na de vakantie opende Van
Beinum zelf als dirigent en het pro
gramma vermeldde twee Achtste sym
fonieën van Beethoven en 'an Mozart.
Er zijn toen moeilijke jaren begonnen
voor Eduard van Beinui... omdat hij als
tweede man zwaar overschaduwd werd
door de glorie van Willem Mengelberg.
Maar zijn talent was groot genoeg om
toch te kunnen doordringen tot het aan
Mengelberg verknochte Amsterdamse
publiek.
Dte ene maand midden in het winter
seizoen, waarin hij altivoor het orkest
kwam, werden festijnen van jonge mu-
ziekvreugde en meesterlijk bedreven
kunst. Een uitnodiging om eerste diri
gent te worden van het Residentieorkest
heeft hij in die jaren aan zich voorbij
laten gaan. Wel werd hij kort daarop
in Amsterdam benoemd tot mede eerste
dirigent naast Mengelberg, die orkest
directeur was.
In de bezettingsjaren is het Eduard
van Beinum geweest, die het orkest door
de moeilijkheden van die tijd heenge-
loodst heeft. 1 =t bewaarde voor de tijd
die komen zou als het super-ensemble,
als één van 's werelds machtigste orkes-
tij, zoals hjj het van Mengelberg had
overgenomen.
Na de oorlog staat Eduard van Bei
num dan als eerste dirigent en orkest-
directeur aan het hoofd van het Con
certgebouworkest en oegint de grote
periode die hem wereHvtrr .ardhcid
brengt. Hij heeft het orkest omgeschoold
tot een levend instrument, een waarlijk
ensemble van individuele spelers, die in
een perfecte saamhorigheid met hun
dirigent muziek aken. Hij heeft de he
dendaagse muziek, waar hij die goed en
waardevol achtte met on\ eerstaanbaar
talent insar- doen vinden "»a>t<Sk is hier
een gevestigde grootheid geworden, de
moderne Fransen werden vaste reper
toirestukken Bruckners kolossale oeu
vre vond bij hem een beoefening, die
de standaard zette voor de internatio
nale wereld. Tenslotte heeft hij zich ook
met geheel nieuwe, eigentijdse blik ge
zet aan Mahler waarvan hij herschep
pingen heeft gegeven, die als een voor
beeld van muziekheSef van onze tijd zu-1
len blijven bestaan
Met de roeneming van zijn vermaard
heid ontstond uiteraard de verleiding,
die de wijde wereld der muziek hem
aandeed. Een echte gastdirigent, een
rondreizende virtuoos van de dirige, r-
lessenaar is hij nooit geworden. Hij
wilde dit niet, omdat het niet paste bij
zijn muzieknatuur. Zo weinig mogelijk
gastdirigerend. zocht hij wel vaste ver
bintenissen met andere orkesten.
Aanvankelijk met iet Lonooo Phil
harmonic Orchestra, dal hij enkele ja
ren afwisselend met Amsterdam diri
geerde. daarna met het Symfonie-Orkest
van Los Angeles, waarvan hij eveneens
directeur was. Reeds vóór zijn toernee
met het Concertgebouworkest door de
V.S. was hij in Amerika een grote aan
trekking voor het publiek. Na die toer
nee vochten de orkesten om hem. Zijn
grammofoonplaten behoren daar reeds
jarenlang met die van Toscanini en Wal
ter tot de best-sellers.
In deze opzichen is Eduard "an ~.ei-
num de roem zeker niet ontgaan. Enige
jaren geleden, bij zijn 25-jarig jubileum
als dirigent van het Concertgebouwor
kest benoemde de Universiteit van Am
sterdam hem tot doctor honoris causa,
maar toch zijn de dingen van dien aard
al kon hij er zich als oprecht mens
wel over verheugen niet zo belangrijk
in het leven van Eduard van Beinum
geweest.
Hij wilde in wezen één ding: muziek-
maken. Hjj was subtiel en overgevoelig
van aard en hjj was in du verste verte
geen man, die zich zelf met grote
uiterlijke middelen aan anderen wilde
of kon opleggen. Van die voor een
dirigent zo bijzondere dispositie heeft
hij zijn kracht gemaakt. Hü wist, dat
muziek op basis van een altijd nog
verder na te streven meesterschap
moest komen uit de levende mens. Hij
bezielde zijn muzikanten derhalve tot
prestaties van de grootste muzikale
kunstvaardigheid. Hij was niet de vir
tuoos, die zijn grillen oplegde aan een
hem willoos volgend instrument. Hij
was de muzikant met zijn muzikanten,
de eerste onder hen, de eerste om met
hen te zoeken naar de bronnen der
muzikale waarheid. Universeel begaafd
voor alle stijlen en muziekculturen als
hij was, heeft hij met hen in een enorm
repertoire uitvoeringen tot stand ge
bracht, waarin men overweldigd werd
door de levende nabijheid van de
schoonheid, die waarheid is.
Eduard van Beinum heeft niet zo
lang mogen leven, dat hij naar hij
zich vast had voorgesteld zijn op
volger nog definitief aan Amsterdam
kon geven. Hij is dood ineengezakt
voor zijn orkest, waarmee hij de Eerste
symfonie van Brahms repeteerde. Zin
voller dood laat zich niet denken voor
de goede en zuivere mens, die Eduard
van Beinum geweest is.
De burgemeester van Berlijn. Willy
Brandt, is maandag op Schiphol ge
arriveerd voor een bezoek van ruim
twee dagen aan ons land. Hij werd o.m.
begroet door de Duitse ambassadeur in
ons land, dr. Josef Loens en de directeur
van het bureau kamer van koophandel
voor Nederland-Duitsland, mr. A. R.
Marius.
Voor vertegenwoordigers van de pers
legde de burgemeester op Schiphol een
korte verklaring af waarin hij zeide blij
te zijn dit bezoek aan Nederland in zijn
druk bezette programma te kunnen
opnemen.
De miljoenenbevolking van Berlijn, al
dus de burgemeester, wordt ten zeerste
gesterkt door de sympathie die zij uit
de vrije wereld ondervindt. „Ik weet
hoe sterk ook het volk van Nederland
daarin zijn aandeel heeft. Wij zijn daar
uitermate dankbaar voor, omdat wij
daaruit menen te mogen opmaken dat
onze Nederlandse buren bereid zijn in
zekere zin te vergeten wat in het na
bije verleden tussen onze beide volke
ren is gebeurd".
Burgemeester Brandt sprak zijn vol
doening uit over de laatste ontwikke
lingen in de crisis Berlijn en meende
dat er thans een goede basis voor dis
cussie is gevonden, doch anderzijds waar
schuwde hij voor mogelijke „schijnop
lossingen". Een daarvan noemde hij een
geïsoleerde oplossing van de kwestie
Berlijn, waarbij Berlijn als vrije stad
geheel afgescheiden zou zijn van het
vrije West-Duitsland, van de Bondsre.
publiek. „Ik ben er diep van overtuigd",
zo besloot hij. „dat het accepteren van
deze oplossing ver strekkende gevolgen
zal hebben voor geheel West-Europa en
ik wens daar ban ook met nadruk voor
te waarschuwen.
Een Bell-helikopter, die maandag
tegen twaalf uur was opgestegen van
het terrein van Aviolanda te Papen-
drecht, i tien minuten lat r, terwijl hij
in brand stond, teruggekomen. De twee
inzittenden een luitenantvlieger en een
sergeant van de Amerikaanse lucht
macht zagen geen kans het toestel
tijdig aan de grond te zetten en spron
gen er uit. Zij zijn praktisch ongedeerd
gebleven. Het toestel is nagenoeg uit
gebrand.
De helikopter behoorde oorspronkelijk
tot de Nederlandse luchtmacht en is
door de Amerikaanse luchtmacht over
genomen. Hij zou in Duitsland gaan
dienstdoen. In verband daarmee was het
toestel bij Aviolanda gerevideerd en bij
keuring in orde bevonden. De oorzaak
van het ongeluk is onbekend.
Op de hoek van de Koningskade en
de Nassau Dillenburgstraat te Den Haag
is zaterdagavond omstreeks half tien een
personenauto te water geraakt, die be
stuurd werd door de 22-jarige mej. W.
B„ onder toezicht van de 23-jarige heer
T. D.
De heer T. D. wist meteen vut de wa
gen te komen. De bestuurster werd ge
red door een 14-jarige jongen. Jan Da-
dema, die gekleed in het water sprong..
Met een stuk ijzer sloeg de jongeman
de achterruit van de auto stuk. Mej. W.
B. kon toen naar buiten kruipen.
De vijftien maanden oude Wilma van
Oosterhout, een dochtertje van Neder
landse emigranten in Nieuw-Zeeland,
dat een ernstige hartaandoening heeft en
voor een geneeskundige behandeling
onderweg was naar Londen, heeft met
haar moeder in Groenland reeds het
vliegtuig verlaten. Hieruit zou kunnen
worden afgeleid dat het met de kleine
niet zo goed gaat.
Nederlandse emigranten In Nieuw-
Zeeland hebben het geld voor de over
tocht bijeengebracht. Het geld voor de
geneeskundige behandeling is verstrekt
door het internationaal genootschap voor
hulp aan kinderen.
Advertentie
n
De N.V. Yereenigd Bezit van 1894 trek!
in sterke mate de aandacht van beleggers
en door voortdurende vraag vindt grote
uitbreiding plaats. Ook Yoor U bieden
haar aandelen een goede belegging.
Vraagt Inlichtingen bij Uw bankier of
Uw commissionair in effecten of bij 'de
Westersingel 84 - Rotterdam
(Van onze correspondent)
>an de 78 kinderen die de open
bare school in Angerlo Gld
bevolken, zijn er maandag 70
niet op school gekomen. Dit hield
geen verband met het fraaie lente
weer, maar met de opstandige gevoe
lens van het oudercomité ten opzichte
van een beslissing van het gemeente
bestuur. Men was het er namelijk niet
mee eens, dat een gepensioneerd ka
tholiek onderwijzer tijdelijk zijn pro
testantse collega zou vervangen om
dat deze laatste enkele weken op her
halingsoefening moest. De opstandig
heid van de ouders richtte zich ech
ter in wezen tegen hun veronderstel
ling dat de burgemeester, de heer C.
v. Riet, een protestantse onderwijze
res uit Doetinchem had afgewezen
toen deze zich meldde ter vervanging
van de onderwijzer-op-herhalings
manoeuvre. Kijk, zo verklaarde ons
burgemeester v. Riel, wij hebben aan
onze openbare school drie leerkrach
ten en als er een weg is, is het heel
moeilijk een vervanger te krijgen.
Daarom heb ik een beroep gedaan op
een gepensioneerd onderwijzer, die
46 jaar aan de school verbonden is
geweest. De protestantse wethouder
en het protestantse schoolhoofd wa
ren het daarmee eens. Eerst nadat de
gepensioneerde onderwijzer zich be
reid verklaard had, als v-vanger op
te treden, meldde zich de protestant
se onderwijzeres uit Doetinchem. Al
leen de kinderen van het personeel
van de gemeente zijn op school ver
schenen.
De Veghelse vroede vaderen hebben
tijdens een spoedeisende openbare raads
vergadering fel protest aangetekend
tegen het niet aanwijzen van deze plaats
als kerngemeente. Dit gebeurde zater
dagavond tijdens een bijeenkomst ten
gemeentehuize, waarvoor zoveel belang
stelling bestond, dat de publieke tribune
te klein bleek. Via aan het raadhuis op
gehangen luidsprekers konden honder
den Veghelaren, die op het Marktplein
stonden, de vergadering op de voet vol
gen.
De vergadering, op initiatief van drie
leden, onder wie de eerste wethouder, de
heer P Dobbelsteen bijeengeroepen, had
een min of meer bewogen karakter,
waarom de voorzitter zijn leden enkele
malen aanspoorde het hoofd koel te hou
den.
Amerika heeft de Russische els, dat
Amerikaanse militaire vliegtuigen in
de luchtcorridors naar Berlijn niet bo
ven de 10.000 voet komen, afgewezen.
Als de omstandigheden het noodzakelijk
maken, aldus de Amerikaanse nota,
zullen de machines boven de 10.000 voet
vliegen. De Sovjet-Unie heeft volgens
Amerika niet het recht een maximale
hoogste vast te stellen. Dit meldt Reu
ter.
Bij de 45-jarige vertegenwoordiger J.
H. uit Hengelo gleed tijdens het stoken
van een vuurtje achter zijn woning
zijn portefeuille uit de binnenzak. Toen
H. de portefeuille met f730 vermiste,
vond hij tot zijn grote schrik slechts
de resten van de bankbiljetten tussen
de as. De resten zullen naar de Neder-
landsche Bank worden opgezonden, in
de hoop, dat zij zullen worden ingewis
seld tegen nieuwe biljetten.
Tijdens een bijeenkomst in Carlton
te Amsterdam zijn vandaag door de
voorzitter van het Genootschap voor
Reclame, jhr. W. van Andringa de
Kempenaer, de jaarprijzen uitgereikt
voor advertenties en gerichte reclame.
Bij de advertenties voor merkartikelen
werden bekroond:
„Citroen DS 19" en „Citroën 2 CV"
van Automobiles Citroën N.V. te Am
sterdam. Ontwerp en layout Karei Suy-
ling. Tekst H. Ferrée. Foto K. Pot.
„I.B.M." Verzorgd door N.V. Alg.
Advertentiebureau de la Mar te Am
sterdam.
„Albion" van Kon. Tabakfabriek J.
A. C. van Rossem, te Rotterdam.
Verzorgd door N.P.O. N.V. te Den Haag.
„Pas-toe" van U.M.S.-Pas-toe N.V. te
Utrecht. Verzorgd door Advertentiebu
reau A. A. Bosschaert N.V. te Amster
dam.
„Si-Si" van Vrumonafabrieken N.V. te
Bunnik. Verzorgd door Reclame- en
Advertentiebureau Van Maanen te Am
sterdam.
De bekroningen voor advertenties van
winkels en winkelmaatschappijen gin
gen naar „Mantels" van N.V. Magazijn
De Bijenkorf. Verzorgd door N.V. Prad,
afdeling Interad te Amsterdam en
„Verrassing" van Vroom en Dreesmann
N.V. Amsterdam. Verzorgd door N.V.
Alg. Advertentiebureau de la Mar te
Amsterdam.
Naar de mening van de jury verdie
nen de Citroënadvertenties een extra
vermelding.
Maandagmiddag zijn op het kruispunt
van de Piet Heinstraat en de De Lu-
meystraat te IJmuiden een bromfiet
ser en een personenauto met elkaar in
botsing gekomen. De bromfietser. B.
Wagemans uit IJmuiden-oost die geeri
voorrang had verleend aan de auto,
moest met een schedelbasisfractuur in
het St.-Antonlusziekenhuis worden op
genomen. Daar Is hij des avonds over
leden.
Burgemeester J. Schreven deelde in
de bijeenkomst mede, dat hij over de
aangelegenheid van het kerngemeen
schap reeds geruime tijd geleden een
vertrouwelijk onderhoud had met de
commissaris der koningin, waaromtrent
hij evenwel geen nadere bijzonderheden
kon geven. Wel deelde hij mede, dat
hem van de zijde van een lid van het
college van gedeputeerde staten was
medegedeeld, dat het advies van dit
prov. college voor Veghel gunstig is ge
weest. Burgemeester Schreven noemde
het onbegrijpelijk, dat de minister hier
van was afgeweken. „Ik zou wel eens
willen weten, welke deskundige het beter
meende te weten, dan ons eigen provin
ciale college", aldus spreker. „Zijn wij
in Brabant niet mans genoeg om onze
eigen boontjes te doppen?". De burge
meester voegde hieraan nog toe, dat al
léén voor wat Veghel betreft het advies
van gedeputeerde staten niet gevolgd
zou zijn.
Tevoren had net raadslid dr. Van
Rijn in een vele malen door applaus
onderbroken rede, daarbij wijzende op
een enorme kaart, die in de raadzaal
hing, de centrumpositie van Veghel in
de midden-Meijerij aangetoond. „Wij
hebben al tien jaren moeten vechten
tegen een onnatuurlijke golf van elders
terechtkomende bevoordeling van re
geringswege. Nu hieraan opnieuw vijf
jaar wordt toegevoegd, is de beker vol
gelopen".
Op voorstel van dit lid werd een pro
test-telegram naar de minister van eco
nomische zaken verzonden, waarin als
nog op erkenning van Veghel als cen
trum én darom als kerngemeente in de
midden-Meijerij wordt aangedrongen.
Naar wij vernemen zal via de plaatse
lijke afdelingen van de K.V.P. stappen
ondernomen worden om een verklaring
voor de onbegrijpelijke houding van de
minister van economische zaken ver
duidelijkt te krijgen.
Katholieken mogen „volgens een door
de Vaticaanse „Congregatie van het Hei
lig Officie" genomen besluit dat door
Paus Joannes XXIII is goedgekeurd
niet stemmen op niet-communistisehe
kandidaten of partijen die bij verkie
zingen samengaan met of steun verlenen
aan communisten. Dit beslu;'- is volgens
Reuter vandaag gepubliceerd.
West-Duitsland Een rechtbank te
Hannover heeft een 23-jarige kantoor
bediende Dieter Kummer, veroordeeld
tot vier maanden voorwaardelijk en
een boete van 1.000 mark, omdat hij in
juni van het vorig jaar in het open
baar heeft gezegd, dat Duitsland er
beter aan toe zou zijn, als Hitier meer
Joden had vergast.
ok als men de dood beschouwt als
een verlossende onvermijdelijk
heid of als een onvolprezen
rechtvaardigheid zoals christenplicht
is dan nog blijft men geslagen achter
bij het verscheiden van een vriend.
Vooral ook omdat het leven nu een
maal meestal wil, dat men hem op dat
moment eerst goed herkent. Deze be
kentenis moet ons van het hart nu wij
enige regels mogen wijden aan onze ge
storven vriend en collega Fred Tho
mas. Aan de Thomas, overigens, zoals
u, onze getrouwe lezers, hem ongetwij
feld ook hebben gekend. Want hij
schreef niet alleen om te leren kennen,
maar ook om gekend te worden. Dat be
hoorde tot zijn journalistieke roeping.
En aan die roeping heeft hjj nooit eni
ge, ook maar de geringste, concessie ge
daan.
F. F. X. M. D. Thomas werd op 25
december 1906 in Amsterdam gebo
ren. In het Amsterdam dus, dat de
stad van zijn hart zou worden. In het
Amsterdam, dat hij later op exquise
wijze zou beschrijven, het zij terend
op etherische jeugdherinneringen, of
fors grijpend in een alleraetueelste
problematiek van welke aard dan
ook. Want Fred Thomas verenigde in
zich de habiliteit van de nieuwsjour-
nalist met de dromerigheid, die eigen
wordt geacht te zijn aan de dichter.
Een onmogelijkheid op het eerste ge
zicht, maar Thomas maakte haar
daadwerkelijk en in de praktijk waar.
Op 11 februari 1929 trad Fred Tho
mas toe tot de redactiestaf van „De
Tijd". Van dat ogenblik af stortte hij
zich met een hartveroverende geestdrift
in het avontuur van de journalistiek.
Mensen, die hem destijds van nabij
hebben gevolgd, spreken er tot op de
dag van heden nog met enige verbazing
over. Hij liet niets ongemoeid wat hij
krachtens zijn journalistieke geweten
meende te moeten aanroeren. Hij trok
door stad en land, hij bereisde daarna
een goed deel van'de wereld, hij rap
porteerde en schreef, hij verhaalde en
versloeg en hij groeide in zijn werk tot
een door weinigen bereikte hoogte.
Niet alleen te eigen bate. Want zijn
grootste glorie was zijn krant; maar
hoe vele malen was h ij de glorie van
die krant? Hoevele malen slaagde hij
er in u en ons te overtuigen van het
feit, dat hij zich bij alles wat hü schreef
en deed slechts liet leiden door zijn ge-
Adverlentle
KONINGSPLEIN
KORTE HOOGSTRAAT
FRED THOMAS
voel voor schoonheid en zinvolle
tie? Hoevele malen overrompelde "Jj
ons met zün beschrijvingen van men»®°
en dingen die hü bezag met een U®1®
die niet blind was, maar die integ®®
deel letterlük alles tot in verwonderiU
ke details en soms zelfs büna vision»1*
zag?
Hü publiceerde zün ervaringen en 1>®*
levenissen het is een ieder met ®n"L
verdergaande interesse bekend
boekvorm. Of het nu betrof een bund®^
iing van zün reportages en relsvern^
len in de krant of van zün getuigen1®
sen van liefde voor Amsterdam of van
zijn avonturen in „klein bestek" tot
met dat van zijn gezinsleven toe. Me
leze de titels van zijn hoeken: „St®r^
vende binnenzee", „Het leven van Pra®J
ses van Nispen", „De geschiedenis van
Amstels oudste parochie", „Twaalf Ai#'
sterdamse burgemeesters", „Pelgrima
ge naar Lourdes". „Stad van mijn
hart", „Bemin dan Amsterdam1
„Droom in de Delta", „Gezin aan d«
gracht", „Een familie-idylle", „E eO
liefde in Staphorst" en „Amourette °p
Pampus". En men constatere op die
teis alleen afgaande al hoezeer !iefd®j
hart en droom een rol hebben gespee1
in het leven van Fred Thomas.
Na de bevrijding is Fred Thomas
alhoewel bü vlagen werkend als een
bezetene eigenlijk nooit helern»»1
zichzelf geweest. Hü werd aangeta»^
door een kwaal, die niemand kon ver"
klaren, maar die hem meermalen t0,
op de rand van het graf bracht. Te1*
kens herstelde hü zich tijdelijk. M»8*
telkens ook. als wü, zijn vrienden
collega's bezig waren ons te verheugen
over zün herstel, stortte hü weer ineen;
Hü liet, als journalist tot in iedere vezeft
van zün gehavende lichaam, niet n»
over deze, zün worsteling tussen leven
en dood uitvoerig te berichten. En een
schreef hü in een van zün befaamd*
's Lands kronieken": „Overigens den
ken wij vaak: aan wat hebben wü
eigenlük die trieste uitverkiezing
danken. En soms kwellen wü ons m®
de Deuteronomiumachtige overwegingen
dat wü het wel om iets zullen hebben
verdiend, ofschoon wij toch ook wee1
vinden, dat wij het niet zo bont hebben
gemaakt in ons naarstig bestaan. Ma»*
Gods Wil heeft geen waarom, wel ®®2
waartoe en dus zal het, al begrüpen
het dan nu nog niet, stellig ergens g®®£
voor zün." Het is ergens goed voor
weest. Fred Thomas begrijpt het
wel. En wat hü toen niet begreep, b®*
leed hij niettemin met een naar b®J
uiterlük misschien soms ietwat kramPJ
achtig geloof eigen aan ons aard®-
stervelingen maar au fond met e®r
kinderlüke bereidwilligheid, die somm1"
gen verbaasde maar de begrijpende m**
demens van harte verheugde.
H. H"'
