Nederland doorstaat toeristische kracht proef steeds moeizamer Financiële steun voor recreatiebelangen urgent Chefarine ,4 TL Ik heb nooit geweten dat c? pijproken zo lekker kon zijn Donwe Egberts tabak *5 i Twee voor directeuren van Alcu Utrechtse rechtbank Debré: Londen en Parijs begeren samen te werken O1 O WATERSPORT KAN NIET VAN DE WIND ATI,EEN LEVEN 4-voudige bestrijding van pijnen en griep! Beeld van Marini aangekomen Osservatore over Hongarije - Voorwaardelijke gevangenisstraf en geldboete 10.000geëist Hoe eindigt de helse stofregen töC# Wj 11i irmip Goede nachtrust Fonds tot opruiming van krotten Lancering nieuwe Atlasraket mislukt Paard voor Haagse wijk „Bouwlust" Staat der Nederlanden benadeeld? U inpeé ei 6ocA, Bezoek aan.En geland ten einde ff.1 WOENSDAG 15 APRIL 1959 PAGINA 7 Het begon, toen ik mijn eerste pijp opstak. „Dat was het!", dacht ik. Maar.... hoe onvergelijkelijk lekker pijproken wel kan zijn, merkte ik eerst, toen ik Donwe Egberts tabak ontdekte. Die zachtheid, die milde smaak en geur.... de voorkeur van alle „ervaren" rokers bewijst het: een pijp en D.E. horen bij elkaar l HET POSTKANTOOR UW SPAARBANK door Zenuwrust Miinhardt's Zenuwtabletten iW (Van een onzer verslaggevers) Op narcissen en vroege tulpen na Houdt de bollenstreek alle voorjaars- fleur nog even verborgen. Al beeft het régime van koning Winter zich dan dit jaar door een grote mildheid gekenmerkt. Niettemin: het seizoen heet officieel begonnen te zijn, het vakantieseizoen wel te verstaan. De tijd van hoogspanning voor alle VW-kantoren is weer aangebroken, de A.N.W.B. is weer meer vraagbaak dan ooit. Zoals gewoonlijk laten we t aan de buitenlanders over om er ons attent op te maken dat de vakantietijd in aantocht is. Maar het vreemdelingenlegioen dat zich straks over Nederland gaat uitstorten, betekent sjechts een fractie vergeleken bij die periodiek terugkerende interne volksverhuizing, teweegge bracht door de massale horden vaderlandse vakantiegangers. Ons land komt ieder jaar voor een steeds grotere toeristische krachtproef te staan. De feiten zijn bekend: er is vooral in het westen veel te weinig gelegenheid tot recreatie, terwijl juist de behoefte daaraan sterk groeit. Vraag en aanbod zijn totaal uit balans. Toch is de situatie niet geheel hopeloos, mits het snel tot de overheid doordringt, dat zij niet in de passiviteit kan blijven volharden die tot nu toe in dit opzicht aan de dag is gelegd. Advertentie Vier werkelijk betrouwbare middelen helpen elkaar en doen wonderenl De 4 geneesmiddelen van Chefarine „4" worden in de hele wereld iop grote schaal gebruikt. Tezamen in één tablet verenigd werken zij bijzonder snel, krachtig en weldadig, vaak zelfs wanneer andere middelen Talen. a BEftÖENDE GENEESMIDDELEN IN ÉÉN TABLET Tegen pijnen en griep. Geschikt voor de gevoeligste maag, want die wordt beschermd door het bestanddeel Chefarox- /n Zwolle zal een krotopruimings- fonds worden gesticht om een eind te maken aan het .nijpende krottenprobleem. Het initiatief hier toe is uitgegaan van wethouder W. Breunis, die de portefeuilles van onderwijs, culturele zaken, verdeling woonruimte en vreemdelingenverkeer beheert. De bedoeling is dat de bur gerij en het bedrijfsleven geld bijeen brengen, waarvoor nieuwe woningen kunnen worden gebouwd. Voor een eenvoudig huisje is ongeveer f3500 nodig. Zwolle telt ongeveer 500 krot ten. Er zijn 1400 woningzoekenden en 800 z.g. krepeergevallen.. Het fonds, dat als stichting werkt, zal aan het eind van het jaar de burgemeester, die 1 januari 1960 met pensioen gaat, worden aangeboden als „ofscheidscadeau" en als hulde blijk voor hetgeen hij gedurende zijn ambtsperiode voor de stad heeft ge daan. 28 april, tijdens een bijeenkomst in Odeon, wordt het fonds officieel aan de burgerij voorgesteld. Daarna gaat men gezamenlijk naar het klein grachtje, waar de ergse krotten staan en waar een uiteraard onbewoond krot in brand zal worden gestoken. Een oliemaatschappij en een aan nemer hebben reeds aangeboden elk f 3500 te schenken. Een intercontinentaal ballistisch pro jectiel, een nieuw type Atlas, heeft gis teren op het proefterrein van Cape Ca naveral een foutieve start gemaakt en ia enkele seconden later door de veilig heidsofficier tot ontploffing gebracht. Brandende stukken van de 25 meter lange raket vlogen in het rond. Naar verluidt was de raket een proto type van een operationeel intercontinen taal ballistisch projectie], dat de lucht macht in het begin van de zomer voor gebruik gereed hoopt te hebben. De ra- et zou lichter maar krachtiger zijn dan 'ön voorgangers. Er zijn trouwens tekenen die wijzen op een gunstiger ontwikkeling. Om streeks het midden van het vorig jaar kreeg de coördinatie-commissie voor het toerisme het aanzijn. Ze is nog steeds bezig alle objecten die zich voor recreatie-doeleinden lenen, te registre ren en aldus tot een complete inven tarisatie te komen van de Nederlandse mogelijkheden. Intussen werd een tweede commissie in het leven geroe pen, de interdepartementale commis sie voor de openluchtrecreatie, waar in alle departementen die iets met de recreatie uitstaande hebben, zijn ver tegenwoordigd. De A.N.W.B. beschouwt deze commissie als een eerste gevolg van een nota die deze bond destijds zond aan de minister-president. Daar in werd de wenselijkheid beklemtoond van een soort recreatiedienst, althans een persoon of lichaam waaraan de belangen van toerisme en recreatie konden worden toevertrouwd. Tot nu toe hangt het van toevalligheden af, of bepaalde departementen bij het uit stippelen van hun beleid ook met het recreatievraagstuk rekening houden. Niemand binnen de sfeer der overheid kan immers uit naam van die recrea tie zijn stem laten horen. Het ziet er naar uit, dat de eerstgenoemde com missie na beëindiging van het inven- tarisatiewerk blijft bestaan en de eco nomische kant van recreatie-objecten zal beoordelen, terwijl de interdeparte mentale commissie zich voortaan met de ruimtelijke vraagstukken zal belas ten. Een belangrijke stap nader dus tot de waarborg, dat de overheid zich in tenser de recreatie zal aantrekken, al is een aparte recreatiedienst nog een vrome wens. Steeds meer wint de opvatting Het bronzen paard van de Italiaanse beeldhouwer Marino Marini, dat een plaats zal krijgen in de Haagse wijk „Bouwlust", is gisteren met het m.s. „Valencia" in ons land aangekomen. Het paard, dat 30.000 heeft gekost en drie ton weegt, stond op zijn kop in het ruim van het schip, gewikkeld in papier en verpakt in een krat, die stond te midden van kisten tomatenpuree, si naasappelen en asbest. Gisteravond om even over achten hing de krat aan de Waalhaven in de takels en nog geen minuut later stond het op een vrachtauto. Vandaag wordt het beeldhouwwerk voorlopig naar de opslagplaatsen van de Haagse gemeen tewerken aan de Binckhorstlaan ge bracht. Het Vatikaanse blad „Osservatore Ro mano" heeft gisteren een scherp artikel gewijd aan de toestand van de Kerk in Hongarije. De verwijdering van studen ten van het seminarie van Boedapest en andere gebeurtenissen van de laatste maanden wijzen er volgens de Osserva tore op, dat ,,de wrede interventie van de staatsbureaukratie in de plaats is gekomen van de jurisdictie der bis schoppen." veld, dat de samenleving op de drie pijlers: wonen, werken en verkeer on voldoende steun vindt. Om het even wicht te bewaren is als vierde pijler de recreatie nodig, belangrijke voor waarde voor het geestelijk en licha melijk welzijn. Nu kan men zich op tal van manieren „herscheppen", maar algemeen wordt het contact met de vrije natuur toch als het meest heilzaam beschouwd om tot zichzelf te komen, al was het maar als tegenwicht tegen de spanning en het rumoer van de dagelijkse arbeid. Vrijwel iedereen is het tegenwoordig, ai of niet contractueel, gegeven zich enige tijd per jaar terug te trekken van het voorwerp zijner dagelijkse zorg, maar steeds kleiner wordt het geval van de inventieve geesten die zich ieder jaar opnieuw een plekje kunnen veroveren waar zij onge stoord van hun rust kunnen genie ten. In 1920 hadden nog maar ruim 120.000 Nederlanders volgens arbeids overeenkomst recht op vakantie, in 1940 nog slechts ruim het dubbele hiervan, maar in 1953 konden reeds 2% miljoen werknemers zich op dit recht beroepen, en nu trekken ieder jaar ongeveer 5% miljoen Nederlan ders van hun haardsteden weg, met terdaad gebruik makend van de be taalde vakantie. Van de stedelingen trekt zelfs ongeveer 50 pet. tot 70 pet. naar elders. Waar blijven al die mensen, zal men zich afvragen. Wel, uit steekproeven valt af te lelden, dat jaarlijks 20 procent van dit aantal de landsgrenzen pas seert en dus het eigen land ontlast. Het aantal buitenlanders dat we er voor terugkrijgen, is evenwel zeker zo groot, en het probleem blijft daarmee onverkort bestaan. Voorts kan men aannemen, dat nogmaals 20 pet. van alle Nederlandse vakantiegangers ver toeft buiten de eigenlijke recreatie gebieden, namelijk in de grote steden. Voor de dagrecreatie tellen zij evenwel wel degelijk mee. Het gebied dat met ongeveer 18 pet. van alle Nederlandse vakartiegangers het meest in trek blijft, is de kuststrook met zijn vele badplaatsen. Per jaar logeren hier on geveer één miljoen landgenoten. Direct daarna volgt de Veluwe als meest ge liefde recreatiegebied. 10 pet. ofwel on geveer een half miljoen natuurmin naars is de schatting. Het Gooi en de Utrechtse heuvelrug boeken tezamen circa 5 pet., Zuid-Limburg 4 pet., Bra bant eveneens 4 pct„ terwijl ook naar de Achterhoek, Salland, Twente, Dren te en de Friese bosstreek grote aantal len toeristen toestromen. In laatstge noemde streken en gewesten Is nog voldoende opneemgelegenheid, maar Utrecht en het Gooi zijn in het hoogsei zoen vol, terwijl voor de strandstrook de maat reeds verre is overschreden. Dat vakantiespreiding geen hol begrip is, wordt duidelijk als men weet, dat in vijf weken tijd ongeveer driekwart van de vakantiehorde tegelijk ergens onderdak moet worden geboden. Maatregelen op provinciaal niveau om recreatieve mogelijkheden zoveel mogelijk te benutten behoren de laat ste jaren niet meer tot uitzonderin gen. Met name in Zuid-Holland, het armste gewest in dit opzicht, is een verheugende activiteit te ontwaren, maar de geldmiddelen komen maar mondjesmaat ter beschikking. Het plan Brielse Maas is een fraai voor beeld van wat samenwerking tussen provincie en gemeenten kan opbren gen. Helaas moet gevreesd worden, dat de in het plan Europoort opge nomen binnenhaven aan de waarde van deze geamputeerde zeearm ern stig afbreuk zal doen. Zeker is, dat de commerciële vaart op de Brielse Maas de landschappelijke bedoelin gen met dit -water een aantal jaren zal doorkruisen. Ter ontsluiting van het Zuidhollandse polderlandschap werkt de provinciale waterstaat aan een rijwielpadennet van 360 kilome ter lengte. Het Is nu uiteraard de vraag, of de bevolking van de rand stad Holland zich hierna gretig op de polder zal werpen, want dit type landschap is nooit voor massale re creatie in trek geweest. Voorts zal nog deze zomer de gehele duinstrook van Hoek van Holland tot Bloemen- daal per fiets doorkruist kunnen wor den. De nog ontbrekende schakel tus sen De Zilk en de provinciegrens komt binnenkort gereed. Als belang rijk voordeel brengt dit rijwielpad van ongeveer 60 kilometer lengte met zich, dat diverse moeilijk toe gankelijke strandgedeelten voor een groter publiek beschikbaar komen. Als verlies staat daar het natuurre servaat De Beer tegenover, dat nog wel enige jaren behouden zal blijven, maar toch bi) iedereen is afgeschre ven. Wellicht ontstaat vóór de dam in de Brielse Maas een compenseren de broedgelegenheid, zodat althans de vogels niet zouden behoeven te verdwijnen De gemeente Den Haag overweegt weike gebieden van de duinwaterleiding nog voor het pu bliek opengesteld kunnen worden. Het is overigens duidelijk, dat wer kelijk afdoende oplossingen niet in het westen van ons land zijn te zoeken, maar eerder op de Zuidhollandse en Zeeuwse eilanden, vooral wanneer over dertig jaar de Deltadijken het achter liggende land beveiligen. Na het Gre- velingenplan is ook een recreatieplan voor het Veerse Gat en de Zandkreek gelanceerd, waar vele tienduizenden randstedelingen zich langdurig zouden kunnen verpozen. En hiermee raken we direct een geheel ander type re creatie, namelijk de recreatie te wa ter, eventueel overgaande in de echte watersport. Deze soort ontspanning staat er in ons land verreweg het bes te voor, en de vooruitzichten zijn zeer hoopgevend. Ook al slaat de overheid de plank wel eens geheel mis, wellicht bij gebrek aan deskundige voorlichting. Zo betekent het Veluwemeer, het ge spaarde waterbekken aan de zuidkant van oostelijk Flevoland, allerminst een aanwinst voor de waterrecreatie. De ligging van het meer werkt een hoge golfslag in de hand, het water is zeer ondiep, zodat zeilers op enkele vaar geulen zijn aangewezen en de oevers zijn onaantrekkelijk. Bovendien worden de twee sluizen die men moet passe ren om het Veluwemeer te bereiken, zondags niet bediend. Er valt nog best wat te verbeteren, maar dan zal er eerst geld op tafel moeten komen. Zeilers moeten het van de wind heb ben, maar daarom kan de watersport nog niet leven van de wind. Het IJmeer biedt betere perspectieven, mits hier en daar eilandjes worden ge formeerd. De watervlakten voor de re creatie moeten namelijk in het alge meen niet te groot zijn. Een gebied par excellence voor de watersport is de Biesbosch, een nog te weinig be zochte streek, waarvan men van harte mag hopen dat de bestaande situatie gehandhaafd blijft, speciaal uit een oogpunt van recreatiebelangen. Een der jongste projecten is het reeds genoemde plan Brielse Maas, waar o.a. de Delftse studenten al een druk gebruik van maken, en een zeer belangrijk centrum van de recreatie te water belooft uit het drie-eilanden plan voort te vloeien. In 1961 zullen Walcheren, Noord- en Zuid-Beveland met dammen aan elkaar zijn verbon den en het daardoor ingesloten water met een oppervlakte van 1000 hectare, evenveel als de Reeuwijkse, Kager- en Loosdrechtse plassen tezamen, zal een ideaal oord zijn voor de watersport liefhebber, en evenzeer voor de vakan tieganger die liever op het land ver toeft. Voor Veere en Kortgene houdt dit meer grote mogelijkheden in petto als watersportcentra. Trouwens, Kort gene is nu al een middelpunt van voor al Belgische zeilers. Dit is een aanwij zing, dat onze Zuiderburen, die zelf maar schaars beschikken over water sportgelegenheden, onmiddellijk profijt zullen trekken van het Veerse meer. Noemen we tenslotte nog de Lauwers- zee, het Enkhuizerzand en de kanalisa tie van Nederrtjn en Lek, elk grote kansen voor de recreatie te water be vattend, en het zal duidelijk zijn, dat ons land in dit opzicht het s.o.s. nog niet behoeft te laten horen. Er zijn in Nederland ongeveer 125.000 personen die min of meer ge regeld hun vakantie op het water doorbrengen. In de Verenigde Staten heeft de watersport de voetbal ech ter al van de eerste plaats verdron gen. Naarmate de levensstandaard stijgt zal ook in ons land de behoefte aan deze recreatievorm, die zowel aan de individualiteit als de team geest tegemoetkomt, toenemen. Dit valt, de recreatiedichtheid te land in aanmerking genomen, alleen maar toe te juichen. Zonder een centraal regelende overheid met gespeciali seerde deskundigen en vooral met royale financiële middelen zal echter het watertoerisme in dood tij terecht komen. Laat Den Haag ons volk maar eens van de wal in de sloot helpen. Er mag in dit geval gerust wat meer geld in het water gegooid worden. HANS STEVENS Advertentie Drie maanden voorwaardelijke ge vangenisstraf met drie jaar proeftijd benevens een geldboete van 10.000 of zes maanden hechtenis, luidde de eis van de Officier van justitie bij de rechtbank te Utrecht, mr. P. J. Ros- cam Abbing dinsdagmiddag tegen elk van de twee directeuren van Alcu-me- taal N.V. te Utrecht, die waren be schuldigd van verduistering van aan zienlijke hoeveelheden messing, hul zen en ander materiaal, welke de Staat der Nederlanden een verlies zouden hebben bezorgd van circa 108.000. Het ging hier om de juridische kwes tie of het Alcu-smeltbedrijf gerechtigd was het verschil in materiaal te behou den tussen het werkelijk smeltverlies van ongeveer 2 pet. en de 3 pet. welke zij volgens de contracten met het Direc toraat Materiaal landmacht niet mocht te boven gaan. In de jaren 1954- 57 werden diverse contracten met het DML afgesloten en de Alcu wist door een geleidelijk verbeterde smeltmetho- de de materiaalverliezen zo gering mo gelijk te houden. Ongeveer 2.500.000 hulzen werden ter omsmelting in blok ken bewerkt en daarvan heeft het be drijf telkens kleine partijen materiaal overgehouden. Beide verdachten ontkenden met na druk, dat zij zich aan de hun ten laste verduistering zouden hebben schuldig gemaakt. „Wij moesten de hulzen ver- Advertentie Zul je altijd bij me bij ven it Ja, behalve wanneer ik naar 't postkantoor moet om te sparen. De Franse eerste minister, Michel Debré, heeft gisteren voor zijn vertrek uit Londen, waar hp twee dagen be sprekingen heeft gevoerd met zijn Brit se ambtgenoot Harold Macmillan, op het vliegveld Northold bij Londen tegen over verslaggevers verklaard, dat En geland en Frankrijk zeer ver gaan in hun voornemen tot samenwerking. De „entente cordiale" moet de zaak van Europa, de wereld en de coëxistentie steunen, zo moet hij volgens U.P.I. hebben gezegd. Sprekend over dat ge deelte van de beraadslagingen, dat aan niet-Europese onderwerpen was gewijd, verklaarde Debré: „WH hebben bevon den dat, speciaal wat betreft ons stre ven in Afrika en onze bp Afrikaanse vraagstukken betrokken belangen, er een wederzpdse vastbeslotenheid tot sa menwerking bestaat. Engeland en Frankrijk zijn er zich van bewust, dat zij hierin een gemeen schappelijke verantwoordelijkheid dra gen. De Britse en de Franse regering zullen in de komende maanden samen werken om een gemeenschappelijke taak verenigd tot een goed einde te brengen," aldus de Franse eerste mi nister, Michel Debré. De Britse premier Macmillan ver-. klaarde volgens Reuter tegenover de verslaggevers dat hij zeer bemoedigd was door het succes van de besprekin gen en de daarbij gebleken gemeen schappelijke doeleinden. Hp voegde hieraan toe zeer ingenomen te zpn met het openhartige en ongekunstelde ka rakter, dat de beraadslagingen hadden gedragen. Bp aankomst te Parijs verklaarde de woordvoerder van het Franse ministe rie van buitenlandse zaken, dat er geen „wezenlijke verschillen" tussen Londen en Parijs bestaan. In Franse officiële kringen werd gezegd, dat de Britse staatslieden de Fransen hebben laten weten, dat zij er even stellig van overtuigd zijn als de Franse regering, dat het Westen bD het overleg met Moskou geen standpunt kan innemen, waardoor de Westduitsers zich in de steek gelaten zouden voelen. Volgens functionarissen te Parijs wer ken deskundigen van de V.S., Enge land, Frankrijk en West-Duitsland aan verschillende tegenvoorstellen, die op de ministersconferentie te Genève aan de Russen zullen worden voorgelegd. werken en beschouwden ze als ons eigendom", zei een der directeuren. Omtrent het eigendomsrecht van het product ontspon zich een uitgebreide discussie tussen de president en een der verdachten. Laatstgenoemde bleef op het standpunt staan, dat het bedrijf een product moest leveren van een bepaald gehalte, waaraan ook voldaan was. „U mocht bij het giet-m geen ander materiaal toevoegen, maar mocht u dat wel bij het omsmelten?" vroeg de president, mr. D. Visser. Verdachte antwoordde, dat het zelfs noodzakelijk was bij het omsmelten zink toe te voegen. Hp ontkende met klem, dat hierbij geheimhouding was betracht, zoals door een der leden van het perso neel die de zaak aan het rollen had ge bracht was aangevoerd. Eenzelfde me ning was ook de andere verdachte toe gedaan. De Officier van Justitie had 14 ge tui en gedagvaard, o.w. de luit.-kolonel de L„ die de contracten voor het DML heeft ontworpen. Volgens hem bleef het materiaal eigendom van de Staat en was er juist een smeltloon be dongen om werkzaamheden en ma teriaal volkomen gescheiden te houden. De voornaamste getuige van de ge hoorde tien werknemers was de 50-ja- rige smeltmeester D.T. Hij werd des tijds bij de Alcu ontslagen omdat hjj niet aan de leiding wilde gehoorzamen. Daarna deed hij aan het DML medede ling over de toevoeging van zink bij het smelten. Hjj verklaarde reeds eer der hierover met een der directeuren te hebben gesproken omdat het hem niet zinde, dat het zink verborgen moest blpven. Dat zou zijn geschied met het oog op doorgeven aan de concurrentie. De getuige had in het toevoegen van zink geen ander motief kunnen zien dan winstbejag. Tijdens de middagzitting werden uit gebreide technische discussies gehou den met de getuigen-deskundigen, die door de verdediging waren opge roepen. Twee van hen, nl. de 47-jarige prof. A. Zuithoff, hoogleraar in de metallur gie aan de Technische Hogeschool te Delft en dr. ir. L. J. G. v. Ewpk, metal- lurg te Wenum, waren van mening, dat afgeschoten hulzen als schroot waren te beschouwen. Beiden achtten het nood zakelijk bij het seltprocédé van messing zink toe te voegen. Eerstgenoemde des kundige meende, dat de door Alcu toe gepaste smeltmethode een goed bruik baar product heeft opgeleverd. Dat het usance is in de smeltbedrjj- ven om afvalmateriaal als eigendom van de firma te beschouwen, werd be vestigd door de Amsterdamse direc teur van een smeltbedrijf, de heer L. B. die deze gewoonte zelfs als internatio naal bestempelde. De Officier van Justitie zei niet de mening van de verdachten te kunnen onderschrijven, dat slechts 97 pet. van het materiaal dient te worden terugge leverd. Vast is komen te staan dat klei ne blokken van de gesmolten hulzen door het Alcu-bedrijf voor andere doel einden zpn gebruikt hetgeen de Officier strafbaar noemde. In hun pleidooien voerden de raads lieden, mr. L. v. Apeldoorn en mr. W. Nije o.a. aan, dat het onjuist moet worden genoemd, dat het DML is in gegaan op de klacht van een ontslagen werknemer. Zij had zich moeten hou den aan de geschillen-clausule, die in alle contracten met het DML voor komt en die onderling overleg voor schrijft. In plaats hiervan heeft het DML de zaak in de strafrechterlijke sfeer gebracht, terwijl ze in de civiel- rechterlijke thuishoort. Pleiter schreef dit toe aan ondeskundigheid op tech nisch, materiaal en juridisch gebied bp het DML. Naar de mening van de ver dediging behoorden de gebruikte hulzen na aflevering aan de Alcu niet meer aan de Staat toe. In de contracten wordt bo vendien niet gesproken over wat er moet gebeuren als het smeltverlies min der dan 3 pet. zou bedragen. Pleiters wezen dan ook de opzet zowel als de wederrechtelijke toeëigening af en con cludeerden tot vrijspraak. 28 april zal de uitspraak worden ge daan. De Sovjet-Unie heeft de laatste jaren veel propaganda gemaakt met de leuze dat de kernproeven gestaakt moeten worden. Moskou is er in geslaagd ook bij vele niet-communis- ten de indruk te wekken, dat het de schuld van Amerika en Engeland is, dat de wereld nog steeds bedreigd wordt met de waarlijk helse radio-actieve stof regen, de zogenaamde fall-out. Maar in feite doen de Westerse mogendheden alle moeite om een einde te maken aan de experimenten met kernwapens; ex perimenten die zp inderdaad niet zon der gevaar achten. Terecht staan zp er echter op, dat een eventuele overeen komst tussen Oost en West afdoende garanties bevat tegen een schending van de gemaakte afspraak. De Russen heb ben het Westen in de loop der jaren nu eenmaal geen reden gegeven hen op hun woord te geloven. Het was Eisenhower die vorig jaar het initiatief nam tot een conferentie DMITCMI in Genève van de BUITENLANDSE betrokken grote mogendheden, en KROMIFk" de Amerikaanse MONICA president liet zijn y voorstel vergezeld 1 gaan van enige constructieve suggesties voor een op lossing van het brandende probleem. De conferentie die inderdaad in de herfst van het vorig jaar in de Zwit serse stad begonnen is, baseerde zich op de uitkomst van een bespreking van technici van Oost en West. De deskun digen van de beide blokken hadden in Genève de mogelijkheid besproken om effectieve controle uit te oefenen op het stopzetten van de kernproeven. De ge leerden waren tot de conclusie geko men, dat een doelmatig inspeetiestel- sel inderdaad mogelijk was, mits een wereldomvattend netwerk werd ge vormd van niet minder dan honderd tachtig controleposten. p 19 maart jl. zpn de Geneefse be sprekingen opgeschort, omdat de Russische delegatie weigerde in te stemmen met een Westers voorstel tot een permanent verbod onder vol doende internationale controle. De Russen stelden zich op het standpunt dat zij een recht van veto moesten heb ben in de op te richten internationale controlecommissie, en zij verzetten zich onder meer tegen de vorming van mobiele inspectie-groepen.. Dit soort in spectie, zo beweerden zij, zou het grond gebied van de Sovjet-Unie openstellen voor onbeperkte spionage. Toen deze week, na 23 dagen, de Ge neefse conferentie hervat werd, deed het Westen een nieuwè poging om de impasse te doorbreken. De Amerikanen hadden met een paar recente spectacu laire proeven aangetoond, dat het niet eenvoudig was om een effectieve con trole toe te passen op alle denkbare soorten experimenten met kernwapens. In de Amerikaanse staat Nevada zijn onlangs ondergrondse kernexplosies veroorzaakt, die bewezen hebben, dat het uiterst moeilijk is om het verschil vast te stellen tussen een dergelijke ont ploffing en een aardbeving. Vervolgens hebben de Amerikanen kort geleden een drietal kernapparaten buiten de at mosfeer tot ontploffing gebracht, zon der dat deze proeven door niet-ingewjj- den ontdekt werden. Deze laatste serie experimenten leverde het bewijs, dat men met de bestaande middelen geen controle had p eventuele explosies in de oneindige ruimte. De bevindingen van de technici die in de zomer van 1958 in Genève hadden vergaderd, ble ken ten dele al weer achterhaald te zjjn door de jongste ontwikkelingen op het terrein van de kernproeven. Advertentie m nu de nieuwe moeilijkheden voorlopig uit de weg te gaan, tot ook explosies onder de grond en buiten de atmosfeer ontdekt kunnen worden, heeft Amerika deze week de suggestie gedaan de stopzetting van de kernproeven in enige stadia te doen verlopen. In het eerste stadium zou men een verbod uitvaardigen voor kernproeven in de atmosfeer, d.w.z. tot een hoogte van 50 km, terwijl des gewenst ook het houden van experimen ten onder water zou kunnen worden verboden. Dit soort proeven zou men kunnen ontdekken met het wereldom vattende netwerk van honderdtachtig controleposten, waartegen de Russen in de zomer van het vorig jaar in princi pe geen bezwaar bleken te hebben, en men zou geen mobiele inspectie-teams behoeven te vormen. Een hoogst be langrijk resultaat van zo'n beperkte overeenkomst zou zpn, dat de fall-out aanzienlijk zou worden gereduceerd, De Russen hebben hei Amerikaan se voorstel echter onmiddellijk van de hand gewezen, en de Geneefse confe rentie is deze week dus al weer heel slecht begonnen. In het Westen is men somber gestemd ten aanzien van de kans op een uiteindelijke overeenkomst,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1959 | | pagina 7