Nieuwe Haarlemsche Courant | 1959 | 5 mei 1959 | pagina 9

Naar Duitsland meer
doorgaande treinen

C0URV0ISIER

DAGPUZZLE

VOORBEELDIG MISSAAL
VOOR DE JEUGD

CaptamMorgan

Nederlands

Nieuw-Guinea

m

n

Lijk van neger
in V.S. gevonden

DRAADLOOS

CONTACT

Dank zij rationalisatie winst bij
een lagere omzet

WINKELPANDEN

Spoorboekje breder geworden

C

m

7)

goede
belegging

Radio-omroep
spelen

Vanavond

Tekort aan zend
tijd

L 1

Uitbreiding en modernisering gereed

Zomerdienstregeling N.S.

O

A

O

O

Dode en twee
gewonden bij aan
rijding

een

.DIRECT CONTACT MET LITURGIE.

Ongekeurd geitevlees
in slagerswinkel
Twee maanden
hechtenis

NEDERLANDSCHE FORD

Liquiditeitspositie
belangrijk beter

DINSDAG 5 MEI 1959

PAGINA 9

cognac

le Cognac de Napoléon
'fait honneur
a qui l'offre,
plaisir
a qui le boit'

i

i

N.V. VEREENIGD BEZIT VAN 1894

as *4* s HFi®:

KONINKLIJK
BEZOEK AAN
AMSTERDAM

NederlandseDuitse
onderhandelingen over
de kaasprijs

N.V. GEBR. D. SCHUITEMA

(TE HUUR OF TE KOOP,
VOORAL IN NIEUWBOUW)

(Van onze Utrechtse redacteur)
Het beginsel om de binnenlandse
treindiensten tot nabij onze landsgren
zen gelegen belangrijke centra door
te trekken, heeft met ingang van de
Zomerdienst van de Nederlandse Spoor
wegen, die 31 mei "begint, nieuwe toe
passing gevonde.. op de lijn Amsterdam
-Twente. Een aantal treinen van de nor
male uurdienstregeling zal van Am
sterdam uit via Hengelo naar Osna-
hriick-Hr nnover en via Enschede naar
Münster doorrijden. Ook omgekeerd
worden deze treinen doorgetrokken. In
verband daarmee wordt de dienst van
het webten uit naar Twente, Groningen
en Friesland op zondagen sterk ver
schoven, terwyl in het noorden de
dienst op de aansluitende trajecten
wordt aangepast. De controle, door
douane en marechaussee in de door
gaande treinen Groningen-Bremen
(tweemaal daags v.v.), zal gedurende
de rit plaatsvinden. De reistijd tussen
Groningen en Bremen wordt daardoor
niet alleen wezenlijk verkort, maar
schept (doordat te Groningen aanslui
ting op een aldaar later aankomende
trein wordt verkregen) een tijdwinst
van een uur voor hen, die van Rotter
dam en Amsterdam naar de Hanze
stad reizen.

De treinen naar en van het westen,
die tot nu toe te Wolvega, Akkrum en
Grouw-Irnsum doorreden, zullen alle in
deze plaatsen stoppen. In de nacht van
zaterdag op zondag en van zondag op
maandag wordt een late reisgelegen
heid geboden van Heerenveen (v. 0.00
uur) naar Leeuwarden (a. 0.27 uur).
De trein stopt onderweg te Grouw-Irn
sum en Akkrum. In aansluiting op de
boot naar Terschelling en Vlieland
rijdt dagelijks trein 3278 van Leeuwar
den (v. 12.58) naar Harlingen-Haven
(a. 13.38). Op zaterdagen van 11 juli
t.m 22 augustus zal deze trein van
Groningen af rijden (v. 11.45). Ter ver
betering van de ochtendverbinding van
Alkmaar naar Amsterdam zal op werk
dagen uit Alkmaar om 7.23 een trein
vertrekken, die om 8.04 in Amsterdam
aankomt. Deze trein stopt te Heiloo,
Castricum en Zaandam. De trein heeft
te Alkmaar aansluiting aan een trein
die om 6.41 uit Den Helder vertrekt.
De uurdienst Enkhuizen-Amsterdam,
waarin tot dusver 's middags (behalve
des zaterdags) een onderbreking be
stond, zal gecompleteerd worden met
een trein, die op alle werkdagen 15.55
uit Enkhuizen vertrekt. In de tegen-
richting zal trein 3649 van Hoorn (v.
16.18) tot Enkhuizen (a. 16.39) even
eens op alle werkdagen gaan rijden.
Terwille van een economischer mate-
rieelgebruik zullen de stoptreinen Am
sterdam-Alkmaar v.v. en Amsterdam-
Amersfoort v.v. weer in Amsterdam be
ginnen en eindigen. Eventueel door
gaande reizigers zullen dus te Amster
dam moeten overstappen. Enkele be
staande treinen Kennemerland-Haar-
lem-Amsterdam zullen worden ver
sneld, terwijl een enkele nieuwe ver
binding werd toegevoegd.

Tijdens de zomerdienst zullen de
herstelwerkzaamheden aan het via
duct Rotterdam doorgang vinden, in
verband waarmee wederom een be
perkte dienstregeling voor het tra
ject Rotterdam Hofplein-Den Haag
Hï£. zal ..gelden. Deze zal duren tot
najaar i960. Wijziging in de dienst-

A dvertentie

IMP. OUD HAARLEM

1 23456789 10

Horizontaal: 1. leider Eoka verzets
organisatie op Cyprus, Engels lidwoord;
2. gezantschap, een heffing (afk.); 3.
vervelende; 4. snavel, Deens autoken
teken; 5. vervaardigen; 6. pers. vnw.,
werelddeel; 7. biersoort, voorzetsel; 8.
begaan; 9. hoofdstad in Nabije Oosten,
Ital. rivier; 10. karpet; 11. straf, hemel-
brood.

Verticaal: 1. spleet, Belgische politieke
partij; 2. buitenhaven, vriendschappe
lijke; 3. laaghartig, elektr. geladen
atoom; 4. ton, door Berlijn stromende ri
vier; 5. lichaamszwakte, vod; 6. gemak
kelijk baantje, afstandsmaat; 7. ooie
vaar, staatsiekleding; 8. wentelen; 9.
spelden om hoofddeksel vast te houden;
10. laag water, boomstronk, een heilige
weduwe (feest 23 okt.L
OPLOSSING 4 MEI

Horizontaal: 1. ara, 4. vaalt, 6. pen
seel. 8. ar. 9. ga, 10. tra, 11. bek. 12. e.a.,
14 le, 15. raderen, 18. daden, 19. Lek.

Verticaal: i. aan, 2. rasp, 3. ale, 4.
verraad, 5. Tegelen, 6. pater, 7. laken,
13. rede, 16. dal, 17. rek.

regeling voor het traject Hoek van
Holland-Maassluis maakt het moge
lijk, te Rotterdam aansluiting te ge
ven op de sneltreinen naar en van
Groningen-Friesland-Twente. Ten be
hoeve van het forensenverkeer zal
van maandag t.m vrijdag voortrein
476 gaan rijden van Rotterdam (v.
16.33) naar Gouda (a. 16.52). Door
dat de grenscontrole niet meer op
Nederlands gebied zal plaats vinden,
kan men met Beneluxtrein 314 (v.
Roosendaal 8.21) en 345 (a. Roosen
daal 22.17) zijn reis te Roosendaal
beginnen resp. beëindigen. Voor een
vlottere doorvoer van reizigers uit
het zuiden naar Arnhem zal trein
3249 uit Roermond (a. Nijmegen 22.52)
doorrijden naar Arnhem (a. 23.12).
Trein 1392 van Deventer naar Arnhem
zal doorgaan tot Nijmegen: v. Arn
hem 21.17, a. Nijmegen 21.31.
Helmond krijgt betere verbindingen
met Eindhoven en daardoor met het
midden van ons land; op maandagen
vertrekt uit Helmond een toegevoegde
trein om 6.13, op alle werkdagen een
om 17.42 en een late trein om 23.41.

In de tegenrichting vertrekt uit Eind
hoven om 9.38 (op werkdagen behalye
's maandags en zaterdags) een trein
naar Helmond, terwijl de trein van
23.26 ook op zon- en feestdagen, dus
dagelijks, naar Helmond zal rijden. De
thans op werkdagen in Weert eindigen
de trein uit Eindhoven (v. 23.26) zal
dagelijks naar Maastricht doorrijden
(a. aldaar om 0.55). In Sittard geeft
deze trein aansluiting op de trein naar
Heerlen. Deze verbetering houdt in,
dat reizigers uit vrijwel geheel het
land een uur later naar Maastricht en
Heerlen zullen kunnen vertrekken.

Het nieuwe spoorboekje is ook uiter
lijk wat veranderd. Het is ongeveer
een centimeter breder dan zijn voor
ganger, waardoor het aantal pagina's
met ca. twintig procent kon worden
verminderd.

Op de Kanaaldijk nabij sluis 12 der
Zuid-Willemsvaart in Someren is maan
dag een ernstig verkeersongeval ge
beurd, waarbij een dode en twee ge
wonden vielen te betreuren. De 65-ja-
rige S. Donkers uit Someren-dorp, die
uit de richting Weert kwam gereden
met een vierjarig kleinzoontje achter
op zijn bromfiets, wilde op sluis 12
van achter een vrachtwagen linskaf de
Sluisstraat inslaan naar Someren-eind.
Hij heeft daarbij onvoldoende gelet
op het tegemoetkomende verkeer. Met
vrij grote snelheid kwam namelijk me
vrouw E. B. uit Wieringen met haar
auto uit de richting Helmond. Ondanks
krachtig remmen en uitwijken naar
links kon zij een aanrijding niet meer
voorkomen.

De bromfietser werd geschept en
kwam op de motorkap tegen de voor
ruit terecht. Hij moet vrijwel op slag
zijn gedood en werd nog dertig meter
meegenomen, voor de auto op de lin
ker Kanaaldijk tot stilstand kwam. Het
kleinkind'werd over de auto heen ver
der op in het gras van-tie. wegberm ge'
gooid en liep een beenbreuk op, terwijl
de bromfiets totaal vernield langs de
weg werd teruggevonden.

Mevrouw B. kwam met de schrik
vrij, terwijl haar naast haar zittende
moeder een hersenschudding opliep.

Uit een rivier in de Amerikaanse
staat Mississippi is het lijk opgehaald
van de 23-jarige neger Mack Charles
Parker, die negen dagen geleden uit een
cel in de gevangenis van het in deze
staat gelegen Popiarville werd ont
voerd. Parker was beschuldigd van
aanranding van een blanke vrouw.

Het lijk van Parker is aangetroffen
in de rivier de Parel. De vindplaats
ligt ongeveer dertig kilometer van de
gevangenis te Popiarville. Het lijk ver
keerde in vergaande staat van ontbin
ding, zodat aanvankelijk niet kon wor
den uitgemaakt of het hier het stoffe
lijk overschot van een blanke of een
neger betrof. De identificatie geschied
de tenslotte door het nemen van vin
gerafdrukken.

Advertentie

Vraagt inlichtingen bij Uw bankier of Uw commissionair in effecten of bij de

Onze beleggingsmaatschappij
biedt U de voordelen verbonden
aan het bezit van een deskundig
beheerde aandelen-portefeuille.

Ons doel Is voor onze
deelhebbers een aantrekkelijk
rendement fe verwerven en hen
te doen delen Tn de goede
kansen, die de ontwikkeling
van het bedrijfsleven kan bieden.

Westersingel 84 - Rotterdam

Nu de dag der Eerste H. Communie
nadert, staan talrijke ouders voor
de inderdaad niet zo eenvoudige
vraag, welk kerkboekje ze voor hun
kind zullen kiezen. Dat die keuze be
langrijk is weet ieder; dat ze ook nog
moeilijk is, mag men terecht besluiten
uit het vele, dat de laatste jaren
zeer terecht overigens geschreven
werd over de hoge eisen, die moeten
gesteld worden aan de wijze, waarop
het kind voor het eerst met de eigen
lijke eredienst in aanraking, komt. In
verreweg de meeste gevallen is dat
bepalend voor de rest van het leven.
Het komt er daarom voor alles op
aan dat een gebedenboek de jeugd
inleidt in de echte geloofsinhoud, dat
het kind van jongs af vertrouwd raakt
de echte geloofsinhoud, dat het kind
van jongs af vertrouwd raakt met de
juiste geloofshouding tegenover de gro
te waarheden, waarop de eredienst
van de Kerk is gebaseerd. Met andere
woorden het kind moet leren bidden
zoals de Kerk bidt, omdat het alleen
op die wijze een gezond fundament kan
leggen voor zijn verdere godsdienstige
léven. Pogingen tot aanpassing aan zo
genaamde kinderlijke mentaliteit en
bevattingsvermogen leiden, zoals de er
varing maar al te zeer bewijst, tot m-
fantillisering van het geloof, dat, aldus
misvormd, op latere leeftijd gemakke
lijk onverschilligheid of zelfs weerzin
wekt. Bovendien onderschat deze wij
ze van doen de vaak zeer fijne aanvoe-
lingsmogelijkheid der kinderen ale
hen niet zelden in staat stelt dieper,
in elk geval zuiverder door te drin
gen in de Goddelijke waarheid dan
menige volwassene.

Dit inzicht heeft geleid tot de gron
dige herziening van het godsdienston
derwijs. Vanzelfsprekend werden spoe
dig ook de kerkboeken daarin betrok
ken. Sommige vernieuwingspogingen
mogen reeds heel goed geslaagd heten.

Nu is er onlangs bij de Uitgeverij
Desclée de Brouwer, Brugge-Breda,
èen gebedenboek voor kinderen uit
gekomen, dat beslist de kroon spant.
Wij erkennen gaarne, dat onze ken
nismaking hiermee een oprechte,
verrassende vreugde is geworden.
Wij achten het dan ook een aange
name plicht onze lezers enigszins uit
voerig op dit voortreffelijk boekje
atient te maken. De titel is „Missaal
voor de jeugd", de schrijver Dom.
Thomas Becquet O.S.B. Voor de lay
out en de illustraties heeft Etienne
Morel gezorgd, mevrouw Lea Smul-

Advertentie

earn

Generaal Agent voor Nederland

ANDRÉ KERSTENS'

Wijn- en Gedlstilleerdhandel N.V, TILBURG

Wie de jeugd heeftDus wordt van

de zijde der omroepverenigingen de
jeugd steeds meer actief bij de radio
betrokken. Zo wil de VPRO, dat de jon
geren werkelijk „radio omroep" 8aau
spelen, thuis of in verenigingsverband
en voor de rubriek „Rijp en Groen
een programma-tje van hoogstens veer
tien minuten maken, waarvan èn ge
dachten èn uitwerking van thema kant
en klaar, d.w.z. voor uitzending gereed,
op de band staan. Alles is mogelijk:
een reportage, een klankbeeld, een
hoorspelletje enz. Volgens de organisa
toren van deze radioprijsvraag voor jon
geren is er wel iemand te vinden, die
een bandrecorder heeft en hem voor dit
doel wil lenen, of anders zijn deze ap
paraten overal in Nederland wel te
huur. De eerste prijs is trouwens zo'n
bandrecorder. Iedere volgende inzen
ding, die wordt uitgezonden, wordt vol
gens de geldende maatstaven gehono
reerd. Inzendingen moeten geschieden
vóór 1 juli a.s. aan de Commissie Jeugd
uitzendingen VPRO, Postbus 11, Hil
versum.

De bevrijdingsdag wordt door de NTS
vanavond herdacht met een nationaal
programma onder het motto „Vrijheid...
blijheid" in de Philips Jubileum Hal te
Eindhoven. Dick van Bommel regis
seert dit feestelijke programma, waar
aan als buitenlandse gasten o.a. mee
werken de finalisten van het Britse
Songfestival, Pearl Carr en Teddy John
son en van eigen bodem Christine Spie
renburg, Rob van Reyn, Herman Ém-
mink en het mannenkoor van de 6de
Divisie Koninklijke Marechaussee onder
leiding van H. J. L. Beijersbergen.
Vooraf wordt een Franse filmreportage
vertoond over een ontdekkingstocht dóór
een grottencomplex in het kalkachtige
plateau van Ardêche.

Het nationale radioprogramma dat
vanavond over beide zenders Hilversum
I en II wordt uitgezonden, bevat een
klankreportage uit de grote kerk te De
venter, waar een bijeenkomst ter her
denking van de bevrijding wordt ge
houden Als sprekers treden op prof.
mr. L. W. G. Scholten, pater Leopold
Verhagen OESA. en prof. dr. W. Ban
ning. Muzikale medewerking verlenen
het Groot Omroepkoor van de NRU en
de Marinierskapel van de Koninklijke
Marine. Herinneringen aan het Neder
lands radio-amusement van de bevrij
ding tot nu worden vervolgens opge
haald in het programma „Wij leven
vrij - wij leven blij", waaraan vrijwel alle
bekende Nederlandse radio-artiesten
meewerken. Aan het slot van de avond
wordt een programma van nieuwe ste-
reofonische grammafoonplaten uitge
zonden. Daartoe moet men echter de be
schikking hebben over twee radiotoestel
len, of een radio- en een televisietoe
stel. Het linkertoestel moet worden af
gestemd op Hilversum I (402), het rech
ter, of het tv-toestel, op Hilversum II
(298m) of op het geluidskanaal van de
televisie.

De beeldreportages van start en
finish van de autorally om de Grand
Prix de Monaco, die op zondag 10 mei
a.s. via het Eurovisienet wel door de
BBC-teievisie worden uitgezonden, zul
len niet op de Nederlandse beeldscher
men verschijnen. Ook de Nederlandse
Televisie Stichting heeft een aanbod
gekregen om aan deze uitzending deel
te nemen, maar heeft de aanbieding we
gens tekort aan zendtijd van de hand
moeten wijzen. De NTS heeft namelijk
de beschikking over slechts veertig pro
cent van de in totaal vijftien zenduren
per week, die de televisie in Nederland
volgens het zendtijdbesluit heeft. Wel
ligt het in de bedoeling zondag
avond in het Sport in beeld-program
ma enkele flitsen van deze race op te
nemen.

ders voor de Nederlandse bewer
king. Het boekje is bestemd voor
kinderen van 7-12 jaar, dus voor leer
lingen van de lagere school.

Eerst wordt „het mooie verhaal van
de H. Mis" uitgelegd en wei zó helder,
zó sober, zó geconcentreerd op het
essentiële, dat men onwillekeurig con
stateert: dat is het waarop wij gewacht
hebben. Daar staat nu geen woord te
veel in, maar ook geen te weinig. De
nadruk ligt op het gemeenschapskarak
ter van de H. Mis. Dat wordt zó ver
klaard: „In de H. Mis verenigen wij
ons met Jezus, met de priester en met
de hele Kerk. De gebeden spreken daar
om niet van „mij" of „ik" maar van
„wij" en van „ons". Dat komt, omdat
in de Mis alle katholieken tezamen het
zelfde Offer opdragen. Zij vormen im
mers samen met de Paus, de bis
schoppen en de priesters de H. Kerk."
Na enige bondige verklaringen over het
missaal-gebruik, de delen, het bijwonen
der H. Mis en de liturgische gebruiks
voorwerpen, volgt de eigenlijke tekst,
die dubbel geïllustreerd is: met enkele
lijnen wordt telkens een situatie-teke
ning van het voortschrijdende opdragen
der H. Mis gegeven, terwijl de kern
van de verschillende gebeden door voor
af verklaarde symbolen wordt verdui
delijkt. De Communiegebeden, het mor
gen- en avondgebed (psalmen!) zijn
aan de officiële Liturgie ontleend. Een
bijzonder goede gedachte lijkt ons het
opnemen van Doop- en Vormritus. De
behandeling van Biecht, zondebepaling
(„Zonde is iets. dat in tegenstelling is
met de vriendschap en de liefde tot
God") en gewetensonderzoek kón o.i.
niet beter.

Tenslotte bevat het missaal enkele
Missen voor bepaalde dagen van het
jaar: de grote feesten des Heren, de
Goede Week, enkele feesten van Heili
gen en de gewone gebeden der H. Mis
in het Latijn en in het Nederlands:
een handleiding voor misdienaars.

Het missaal is van het begin tot
het einde samengesteld uit alléén het
officiële gebed van de Kerk. Hier en
daar enigszins verkort, maar steeds
in korte zinnen zo vertaald, dat een
kind het gemakkelijk leest en in zich
opneemt. Aan de vaardige en ervaren
pen van Lea Smulders alle lof daar
voor, evenals voor de waarlijk zeer
artistieke lay-out en illustraties van
E. Morel. Deze achten wjj zonder re
serve volledig geslaagd en bijzonder
geschikt als inspirerend hulpmiddel
voor het bidden te dienen.

Al met al is ons hier een kinderge
bedenboek geschonken, waarvoor wij de
samenstellers oprecht dankbaar zijn.
Inhoud zowel als uitvoering verdienen
de hoogste lof. Het formaat moge voor
kleine handjes sommigen iets te groot
lijken, wanneer men bedenkt, dat een
kleinere bladspiegel door de dan on
vermijdelijke compactheid het opne
men van de inhoud zeker zou schaden,
dan neemt men, dunkt ons, dit kleine
bezwaar graag op de koop toe. Onno
dig te zeggen, dat wij uit volle over
tuiging dit voortreffelijk kinderkerk
boek een ideaal Eerste Communie-ge
schenk vinden.

v. W.

In de speeltuin van de bloemententoon
stelling in Hannover heeft (e exploitant
een „raketglijbaan" gelanceerd, die bij
de kinderen zeer in trek is.

De economische politierechter te
Dordrecht heeft een zware straf opge
legd aan een 41-jarige slager uit
's-Gravendeel, omdat hij in zijn winkel
in Dordrecht een hoeveelheid van 6.9
kg geitevlees voorhanden had gehad,
dat niet was gekeurd. De man werd,
nadat de officier van justitie een
maand hechtenis had geëist, veroor
deeld tot twee maanden hechtenis,
waarvan een voorwaardelijk met een
proeftijd van twee jaar en voorwaarde
lijke sluiting van zijn bedrijf voor de
tijd van zes maanden, eveneens met
een proeftijd van twee jaar. De man
werd verdér nog tot een boete van
250 subs. 50 dagen veroordeeld omdat
hij een hoeveelheid bedorven, in elk ge
val niet voor de consumptie geschikt
vlees niet terstond bij de keurings
dienst had aangegeven.

De Koningin en prins Bemhard zijn
voornemens om van 7 tot 10 september
een bezoek te brengen aan Amsterdam.

België Het officiële bezoek, dat de
Sjah van Perzië dit jaar aan België
zou brengen, is op verzoek van de Sjah
uitgesteld tot een nader te bepalen da
tum. (Belga)

De Nederlandsche Ford Automobiel
Fabriek te Amsterdam boekte blijkens
de verlies- en winstrekening in 1958
een bedrijfswinst groot 3.984.660
(295.804)Afschrijvingen op gebouwen,
machines en inventarissen enz. beliepen
1.283.436 (748.984), terwijl aan het
pensioen- en voorzieningst'onds voor het
personeel 379.662 (451.962) werd bij
gedragen. De bedrijfswinst komt dan
op 2.321.562 (verlies 905.141). Overige
lasten vergden 406.246 (451.680), ter
wijl aan de reserve voor vennootschaps
belasting 560.000 (onttrokken 492.792)
wordt toegevoegd, waarna blijft een
zuivere winst groot 1.355.316 (verlies
864.029) Zoals bekend wordt voorge
steld een dividend van 6% tegen nihil
over 1957 uit te keren.

Met succes toegepaste maatregelen
tot verlaging van kostprijzen en on
kosten in het algemeen, tezamen met
een zuinig voorraadbeheer hebben
niettegenstaande de lagere omzet tot
het winstsaldo geleid, aldus de direc
tie in haar verslag.

De maatschappij heeft haar aandeel
in de markt weten te behouden, aldus
de directie in haar jaarverslag. De ver
schuiving in de vraag naar automobie
len in de midden- en lagere prijsklasse
zetten zich voort. De lichte Dexta-trak-
tor bleek een waardevolle aanwinst. De
omzet van de landbouwtraktoren is in
1958 tot meer dan het dubbele van 1957
opgevoerd. De Ford-dieselmotoren vin
den steeds meer toepassing. De
verkoop van reparatie-onderdelen en
accessoires beantwoordde aan de ver
wachtingen.

Tengevolge van de bestedingsbeper
king zijn de opdrachten van overheids-
en militaire instanties in 1958 vermin
derd. Het geleidelijk weer ter hand
nemen van grotere projecten opent
gunstige perspectieven, aldus de directie

De uitbreiding en modernisering van
gebouwen en fabrieksuitrusting, aange
vangen in 1956, werd in het verslagjaar
geheel voltooid. Het complex kan thans
tot de meest moderne van Europa ge
rekend worden. De nieuwe inrichtingen

hebben reeds tot grote besparing in
essemblage- en andere kosten geleid.
Met uitzondering van die uitgaven, die
nodig zullen zijn om gelijke tred te
houden met de ontwikkeling van de
techniek in de automobielindustrie, zul
len in de eerstkomende jaren geen
grote investeringen behoeven te wor
den gedaan. Het in voorraden belegde
bedrag verminderde tot een verant
woord lager peil, aangepast aan de
marktbehoefte. De belangrijke verbete
ring in de liquiditeit maakte het moge
lijk enige kortlopende leningen af te
lossen.

Blijkens de balans zijn de schulden
op korte termijn teruggelopen van
16.090.797 tot 9.287.906. Hiervan lie
pen de opgenomen gelden bij bankiers
van 2.182.632 tot nihil terug, die bij
derden stegen van 1.150.000 tot
1.900.000; crediteuren beliepen
ƒ3.280.109 (6.308.781) en de overige ver
plichtingen 4.107797 (6.449.384). De
schulden op lange termijn en diverse
voorzieningen beliepen per uit. 1958
3.233.180 (5.391.654). In het debet van
de balans komen vlottende activa voor
ad 15.956.298 (24.502.027), de post kas
en kassiers beloopt hiervan 2.575.845
(57.383), de post debiteuren 818.264
(687.105) en de post voorraden
f 12.277.707 (23.631.023). De vaste activa
paraisseren ad 19.589.535 (18.645.275).
Balanstelling 35.636.017 (43.242.066)
Geplaatst kapitaal 11 min. (onv.).

Het saldo niet uitgekeerde winst, be
legd in het bedrijf, wordt becijferd op
6.014.931 tegen 5.759.615 per ultimo
1957.

Binnenkort beginnen tussen Neder
land en West-Duitsland nieuwe onder
handelingen over de prijs van Neder
landse kaas die naar dit land wordt ge
ëxporteerd, aldus heeft de Westduitse
minister van voedselvoorziening Hein-
rich Lübke in de Bondsdag medege
deeld. Op 3 april kwamen beide partijen
overeen dat als minimumprijs 305 mark
per 100 kg zou worden aangehouden.

Op 20 maart j.l. verscheen in dit
blad een uitstekend betoog van
de Indonesische redacteur van
dit blad, dat in hoofdzaak op de vol
gende stellingen neerkwam:

a. Langzamerhand nemen de mili
taire machtsmiddelen van Indonesië
toe en wij zijn niet bij machte de vei
ligheid voor westelijk Nieuw-Guinea
zelf te dragen.

b. Men kan zich in ons land niet
gaan beroepen op een beweerde voor
keur van de Papoea's, die voor be
paalde oplossingen niets zouden ge
voelen; zou men op een dergelijke
voorkeur acht slaan, dan veronder
stelt men reeds dat zij rijp zijn voor
zelfbeschikking; daar zij dit niet zijn,
„moeten wij er ons ook van onthou
den uit hun onvolgroeide ideeën ma
teriaal te kiezen, wijl dat zo aardig
in een bepaalde redenering past."

c. Van alle gesuggereerde interna
tionale oplossingen lijkt alleen die
van overdracht van souvereiniteit
aan Indonesië feitelijk begaanbaar.
„Er wordt een element van onwaar
achtigheid in de discussie gebracht,
als men aan de ene kant roept om
een „oplossing" en aan de andere
kant de conclusie schuwt, dat dit
hoogstwaarschijnlijk neerkomt op
overdracht aan Djakarta."

d. Daar de campagne van Soekar-
no c.s. voor de „bevrijding van
West-Irian" in Indonesië de aandacht
afleidt van het communistische ge
vaar, moet men een vraagteken zet
ten achter de stelling, dat de Neder
landse aanwezigheid in West-Nieuw-
Guinea de stabiliteit in dat deel van
de wereld bevordert.

e. „Het enige motief, dat voor het
huidige Nederlandse standpunt kan
gelden, is het verlangen om de Pa
poea's rijp te maken voor de uitoefe
ning van het zelfbeschikkingsrecht."
De mogelijkheid bestaat, dat een an
der deze taak beter kan uitoefenen
dan wij, maar dan moeten wij eerst
de capaciteiten van die ander ernstig
onderzoeken. „Zolang een ernstige
reflectant in geen velden of wegen
valt te bespeuren, is het gevaar
reëel, dat het geroep om een „oplos
sing" voor Nieuw-Guinea dat gebied
in handen speelt van een reflectant,
die nog in genen dele ernstig is."

Van deze stellingen uitgaande,
rijst de vraag in hoeverre ons
land zedelijk of rechtens gehou
den is bij zijn Nieuw-Guinea-beleid
uitsluitend het zelfbeschikkingsrecht
van de Papoea's tot norm te nemen.
Naar ons gevoelen is het begrip zelf
beschikkingsrecht wei haast altijd
een moeilijke zaak, omdat men zowel
intern zelfbeschikkingsrecht heeft
(bijv. in een federatieve of in een ge
decentraliseerde Staat) als externe
zelfbeschikking (in een souvereine
Staat), en bovendien omdat men in
de fase van volstrekte onrijpheid in
redelijkheid niet kan spreken van
zelfbeschikkingsrecht in statu nascen-
di.

Dit laatste punt vraagt een korte
toelichting. Wij zijn in West-Europa
gewend om te redeneren vanuit de
nationale Staat. En graag zien wij
het dan zó, dat de groei vanuit oude
tijden naar deze nationale Staat toe
de uitoefening is van het recht van
zelfbeschikking van de „natie". Wij
vergeten hierbij, dat talloze factoren
een bonte bevolking, welke niet te
scheiden is van later elders „onder
gebrachte" bevolkingen nu juist ge
maakt hebben tot natie door het pro
ces van staatsvorming. Men neme bij
voorbeeld Ghana, waar een veelheid
van stammen, welke nauw verwant
zijn aan stammen in aangrenzende
gebieden, aan een begin staat van
vorming tot „natie" in en door de jon
ge staat. Misschien dat de historie
daar een ander verloop neemt en dat
zich een breder samengestelde Staat
gaat vormen. Hoe dan ook, deze
„plural societies" worden pas tot
„naties" door en in de vestiging en
consolidatie van een bepaalde staat.
Hierbij komt, dat het verlangen naar
economische ontwikkeling veel
abrupter dan bij ons in het Westen
het geval was een bepaald modem
staatsapparaat in het leven roept,
waardoor at proces wel zeer kunst
matig naar onze historische ge
voelens althans wordt aangevuurd.
De gevolgen hiervan kunnen wij nog
slechts zeer ten dele overzien. In elk
geval lijkt het praematuur, om aan
bepaalde stammen of rassen, in het
stadium, dat van enigerlei actuele po
litieke zelfbeschikking nog geen spra
ke is, toe te schrijven een recht op
zelfbeschikking. Men loopt aldus op
de historie vooruit. Het kan best zijn,
dat bijv. over vijftig jaar een ver
gaande integratie met andere volken
heeft plaats gehad en dat het subject
van het zelfbeschikkingsrecht dan
een geheel ander zou zijn geworden.

Overeind blijft staan, dat de ons
toegevallen verantwoordelijk
heid niet duldt, dat wij nu maar
klakkeloos de verantwoordelijkheid
over Westelijk Nieuw-Guinea gaan
overdragen aan een staat, van welks
geschiktheid om het welzijn van de
Papoea's te behartigen geen mens
redelijkerwijs kan overtuigd zijn na
alles wat gebleken is. Maar ingeval
Indonesië, binnen het kader van de
mogelijkheden van een staatsbestel
temidden van een plural society,
blijk zou geven van bekwaamheid en
juiste gesteltenis, kan voor ons geen
principieel bezwaar overblijven om
aan Indonesië de souvereiniteit over
te dragen. Deze mogelijkheid lijkt
vooralsnog zeer hypothetisch. Van
daar dat wij heden ten dage geen an
dere gedragslijn voor mogelijk hou
den, dan die welke de regering op be
kwame wijze volgt. Uit internationa
le overwegingen dienen wij alle ar-

gumenten.ook al zouden zij misschien
slechts ten dele juist zijn, staande te
houden. Maar wij dienen dan, door
het voeren van de thans noodzakelij
ke politiek en door het verzamelen
van de hiertoe dienstige argumenten,
ons niet blind te staren en ons zelf
niet als het ware vast te werken.

Daarom lijkt het nuttig, aandacht
te vragen voor een o.i. ge
wichtige reden, waarom Nieuw-
Guinea behouden diende te blijven
en vooralsnog behouden dient te blij
ven. Hoe men ook bij de souverei-
niteitsoverdracht in ons land gedacht
moge hebben over de ontwikkelingen
in Indonesië, het was o.i. evident,
dat groot gevaar bestond, dat van
samenwerking met Nederland en
van intern evenwicht in Indonesië
niets zou terecht komen. Dit gevaar
hield dus in, dat Nederlands posi
ties in Indonesië volkomen zouden
worden geliquideerd, en dat Indone
sië een tijd van rampen tegemoet
zou gaan, waarvan het einde niet
was te voorspellen. Dit gevaar heeft
zich gerealiseerd. De gedachte, dat
thans het dieptepunt voorbij zou zijn,
lijkt weinig gerechtvaardigd. Maar
inmiddels behoeft dit geenszins te
betekenen, dat er niet eens een ken
tering zou kunnen komen. Het kan
zijn, dat Nieuw-Guinea dan van gro
te waarde zal zijn, om van Neder
land uit een forse stoot in de goede
richting te gven. Zodra immers in
Indonesië gezond verstand, billijk
heidsbesef en zakelijkheid zouden
doorbreken, kan het van eminent be
lang zijn, aan deze krachten een ver
groot prestige en een internationaal
blijk van vertrouwen te geven. Of
dit in feite van eminent belang zal
blijken te zijn, kan natuurlijk niet
worden voorspeld. Maar de moge
lijkheid lijkt onloochenbaar, zeker
nu de gebeurtenissen in Tibet een
schok gaven aan het anti-westerse
a priori in Azië.

Bfj een kentering in Indonesië zul
len als van zelf de in veler harten
ginds en hier voortlevende banden
met Nederland nieuwe kansen krij
gen. En dan zal men ook de aan
spraken van de verschillende delen
van Indonesië op juister wijze in har
monie zoeken te brengen met de za
kelijke eisen van een modem staats
bestuur. Voor ons blijft temidden
van de wrange werkelijkheden van
de verhoudingen van de laatste jaren
en van de vooralsnog onafzienbare
komende jaren één doel van politiek
overeind: het herleven van een ge
zonde samenwerking van Nederland
en Indonesië en het zien groeien van
een redelijk intern evenwicht in dat
deel van de wereld. Nederlands
Nieuw-Guinea is o.i. een onderdeel
van dit veel breder doel. Binnen een
vrij langdurige tijdsfase is Nieuw-
Guinea o.i. in zoverre een middel,
zij het een middel dat eigen aanspra
ken op behoorlijke behandeling te
genover ons heeft, een middel n.l.
om dat breder en voor de wereld
zo uiterst belangrijke doel te bevor
deren, zodra dit middel hiertoe dien
stig wordt. Bij het bereiken van dat
doel zijn o.i. ook de belangen van
Nieuw-Guinea, van Australië, van
heel Zuid-Oost-Azië en van het Wes
ten het best gediend, tegelijk met
die van ons eigen vaderland.

Door huilerige verhalen over „ko
loniaal verleden" en onwaar
dig geleur met Nieuw-Guinea
werken wij in een radicaal verkeer
de richting. Dat wij fouten en ver
gissingen hebben begaan in Indone
sië weten wij allemaal wel; maar
wij moeten het in objectiviteit toch
zien als een symptoom van onrijp
heid en onevenwichtigheid, als Indo
nesië weigert hiernaast de verdien
sten en inspanningen te waarderen,
welke ons volk zich bij allerlei on
volkomenheden heeft getroost, en als
Indonesië blijft toegeven aan aller
lei negatieve sentimenten en voor
Indonesië zelf, minstens evenzeer
als voor ons, schadelijke en verne
derende acties. Ons kan thans wei
nig meer gebeuren in Indonesië en
wij kunnen nu zonder veel verdere
benadelingen in gelatenheid de ont
wikkeling daarginds afwachten. Zo
lang de situatie daar zo ongunstig
alc thans is, kunnen wij voor Nieuw-
Guinea ook verwachten, dat interna
tionale bijstand de veiligheid van
Nieuw-Guinea zal verzekeren. Pas
als de verhoudingen in Indonesië
verbeteren, gaat deze zekerheid,
maar gaat tegelijkertijd ook geheel
de rest van de situatie veranderen,
inclusief onze eigen houding inzake
Nieuw-Guinea. Dan gaat zo gelo
ven wij het grootste doel, dat nog
altijd in de harten van velen in In
donesië en in Nederland leeft, actua
liteit krijgen en kan het moment
aanbreken, waarop overdracht van
Nieuw-Guinea aan Indonesië gerecht
vaardigd wordt. Dit sluit ook in, dat
men van dit vooruitzicht bezwaar
lijk kan zeggen, dat het investerin
gen in de tussentijd tegenhoudt; in
tegendeel, zo dunkt ons.

Maar tegelijkertijd dienen wij ma
tiging in onze eigen houding aan de
dag te gaan leggen bij ons stand
punt over het zelfbeschikkingsrecht
van de Papoea's als doel van Neder
landse politiek. Inderdaad dit KAN
te zijner tijd het doel worden, n.l.
als de tijd te lang duurt alvorens
Indonesië tot rede komt. Dan im
mers kunnen de Papoea's zó zijn ge-
evolueerd, dat hun recht op zelfbe
schikking niet meer kan worden ont
kend. Slechts een te lang tijdsver
loop kan o.i. onherroepelijk maken
een scheiding tussen Indonesië en
West Nieuw-Guinea. Doch dit heeft
Indonesië tenslotte zélf in de hand.

F. DUYNSTEE.

Advertentie

Groothandel in Levensmiddelen - ruggesteun voor 700
zelfstandige gezonde kruideniersbedrijven zoekt
in verband met het snel toenemende aantal onder
nemers, die wensen over te gaan tot zelfbediening,

Brieven met uitvoerige inlichtingen aan afdeling
Onroerende Goederen van de N.V. Gebr. D. Schuitema,
Herman Heijermansweg 20, Amsterdam-Z.