een
De moderne oorlog is
soort boemerang geworden
Tegenstellingen zijn niet alleen
van psychologische aard
DAGPUZZLE
's Lands Kroniek
1 -X: - -
rasoijalia
Nette kinderen op de t.v.
"W VEILIG rijJt fONGERS
Nieuw type onderzeeër te water
YERITAS-CONGRES OORLOG EN VREDE
DRAADLOOS
CONTACT
u
Cliché-matig
cabaret
Dagorders van
Staf en v. d. Bergh
Tsjechische stad
moet „verhuizen
PERUTZ
Donner blundert:
Larssen wint
Henriette B" in
Brest aangekomen
naar
6
DONDERDAG 21 MEI 1959
PAGINA T
Cals bij onderwijzers Hartelijke ontvangst
Jubilerende K.O.V.
Benoemingen
Militaire truck tegen
boom gereden
-
Schaken in Zürich
P°
ko
T.V.-festival in
Montreux
Sensationale nederlaag
van favoriet Tal
Wij kijken naar
I Wie p/ets denkt zegtpONGER.
(Van onze Utrechtse redacteur)
De belangstelling voor het congres
„Oorlog en Vrede" van het Collegium
studiosorum Veritas te Utrecht was
de eerste dag zo groot, dat de deelne
mers moesten verhuizen van de senaats
zaal naar het groot-auditorium in het
universiteitsgebouw. Namens het curato
rium sprak mr. dr. J. Donner, presi
dent van de Hoge Raad, die het con
gres gistermiddag opende, zijn grote
waardering uit voor het initiatief om
met dit congres een lustrum te begin
nen. „Veritas" heeft een even actueel
als moeilijk, centraal en complex vraag
stuk aan de orde gesteld. Prof. Donner
*ag vrede eerder als een toestand van
gerechtigheid dan alleen als een af
wezigheid van oorlog. Hij wees er op,
dat de vragen, die in behandeling ko
men, de diepste persoonlijkheid van de
mens raken. Het gaat er niet om, dat
met deze besprekingen een doelmatig-
heidspolitiek wordt uitgestippeld, maar
dat men komt tot een doorleefd stand
punt.
De eerste inleider, prof. mr. dr. J.
Barents van de gemeentelijke univer
siteit te Amsterdam, sprak over de
moderne oorlogsdreiging en de ideolo
gische tegenstelling.
De mensheid, zo zei hij, heeft heel de
geschiedenis door met het probleem van
de oorlog geworsteld, maar bijzondere
aspecten van de verschrikking van de
tegenwoordige oorlog zijn het betrek
ken van de gehele bevolking daarin en
de intensiteit van het vernietigings
wapen.
Een troostende factor is, dat de mo
derne oorlog een soort boemerang is
geworden en dat de ontwikkeling na de
tweede wereldoorlog zou kunnen wor
den voortgezet in die zin, dat alleen
„plaatselijke" militaire conflicten uit
breken en dat een nieuwe wereldoor
log wordt vermeden. In heel de Wes
terse wereld zijn de mensen er niet
meer op uit om geschillen door oorlog
tot een oplossing te brengen en ook de
leiders van de communistische wereld
zijn daarvoor langzamerhand, gezien
Advertentie
bestellen I
23456789 10
Horizontaal: 1 proef; 2 gedijen, bij
bels persoon; 3 aardmannetje, koraal
eiland; 4 luitenant, ondergeschikte; 5
voorwaarde, lichaamsdeel; 6 staker die
werkwilligen hindert, noot; 7 gokker,
kip; 8 leervak, deel van Sumatra; 9 in
gang; 10 kreupel, verkoop; 11 weg,
rund.
Verticaal; 1 Amerik. gouden munt,
brasserij; 2 helleveeg, dubbele klink t;
3 voor, suffend; 4 Ezau, moddergat; 5
iemand die geld overmaakt; 6 voorzet
sel, draaikolk, troep; 7 bloedvat, over
jas; 8 een loot aanbrengen, plaats in
Noord-Brabant; 9 Europeaan, laagte, bij
woord; 10 een beroep.
Oplossing 20 mei
1 eake, 2 kegelen. 3 lenteren, 4 renda
bel, 5 Belgrado, 6 Dover.
Advertentie
bestellen 1
een uitspraak van Malenkof, bang ge
worden.
Waarvoor wij allen bevreesd zijn, is
de sfeer van de vrije mogendheden te
genover die van het communistische
blok. Prof. Barents zette uiteen, dat de
ideologische tegenstellingen in de we
reld velerlei zijn. Ook is de tegenstelling
tussen communisme en democratie geen
zwart en wit. Het is onjuist te stellen,
dat er in het westen een ideale samen
leving zou zijn, maar men heeft hier
tenminste de kans om voortdurend de
huidige situatie te herzien. In het wes
ten wordt in ieder geval de vrijheid
van de individuele mens gewaardeerd.
Er bestaat verschil van opvatting
omtrent democratie en vrijheid, ook
tussen verschillende groepen in Ne
derland, o.a. tussen katholieken en
andersdenkenden. Als niet-katholiek
kan prof. Barents het eens zijn met
de uitspraak van paus Pius XII, dat
democratie en vrijheid op zichzelf
geen verworvenheden zijn, waarbij
men zich rustig kan neerleggen.
Voor wat de houding van de com
munisten betreft, merkte prof. Barents
nog op, dat zij altijd klaar staan om het
westen bij zijn ondergang te helpen,
maar niet op de eerste plaats met wa
pengeweld, omdat dit overbodig zou
zijn. Zij hopen op onderlinge tegenstel
lingen. De aaneensluiting van het wes
ten is een zaak, die Rusland zeer mis
haagt. De inleider wilde niet geheel
en al ontkennen, dat er in het commu
nistische regiem iets verandert, maar
maande toch tot grote voorzichtigheid,
niet gelovend aan de mogelijkheid van
coëxistentie, omdat zulks in de ogen
van de Russische leiders nooit blijvende
vrede betekent. Het Atlantisch ver
drag zag hij als een instrument tegen
verdere agressie van Rusland in Euro
pa en hij meende stellig, dat de Nato
in de afgelopen tien jaar niet voor niets
heeft bestaan. Prof. Barents meende
tenslotte, dat men de toekomst met
nuchterheid en werkelijkheidszin tege
moet moet zien, met koele zenuwen en
de nodige zedelijke gevoelens om in een
nieuwe situatie tot juiste oplossingen
te geraken. Het kan in de wereldpoli
tiek vaak anders lopen dan wij menen,
zodat er reden is voor enig vertrouwen
en we moeten zeker met in paniekstem
ming verkeren.
Prof. dr. B. H. M. Vlekke uit Leiden
belichtte de praktische geschilpunten
tussen Oost en West, waarbij hij het
bestaan van politieke tegenstellingen al
te gemakkelijk verwaarloosd zag.
Velen vragen voortdurend om „een
gesprek met de Russen", alsof de te
genstelling slechts psychologisch zou
zijn en het wederzijds wantrouwen door
goede wil uit de weg geruimd zou kun
nen worden.
Hoewel het mogelijk is, dat interna
tionale conflicten door kwaadwilligheid
ontstaan, zal het toch zelden gebeuren,
dat zij alléén door gebrek aan goede
wil tot oorlog kunnen leiden.
Prof. Vlekke verwierp ook de theorie,
dat internationale conflicten onvermij
delijk zijn, omdat het bezit van de
macht onafwendbaar leidt tot een mis
bruik van de macht. De wereld heeft
enkele eeuwen lang op het stelsel van
evenwicht der machten vertrouwd als
garantie voor de vrede. Dit stelsel kan
niet goed werken, wanneer slechts twee
machten tegenover elkaar staan, zoals
nu het geval is. Het vereist altijd een
derde en liefst een vierde en vijfde
macht om de balans in evenwicht te
houden.
Overgeleverde begrippen omtrent
macht en politiek maken een tegenstel
ling mogelijk zo concludeerde prof.
Vlekke die door de ideologische ver
schillen verscherpt wordt, misschien
zelfs onverzoenlijk wordt gemaakt.
Niet door het militair strategische,
maar door het ideologische element
is de vijandschap tussen Oost en West
verscherpt, want veel van wat wij de
Sovjet-Unie verwijten in Oost-Europa
gedaan te hebben, werd in beginsel
door de westelijke .bondgenoten tijdens
de laatste oorlog goedgekeurd. Wat
nooit werd goedgekeurd door het Wes
ten, was de opzet der Sovjet-Unie
om in elk land, dat binnen haar in
vloedssfeer viel, de bestaande maat
schappelijke ordening omver te sto
ten en te vervangen door een op
dringen van de communistische orde
ning.
Aan de nand van situaties als in Duits
land, Korea, Vietnam, in zekere zin
zelfs China, die uiteen vielen in een
westelijk en oostelijk beïnvloed deel, be-
Als de leden van het nieuwe kabinet
overal zo'n hartelijke ontvangst ten
deel valt als die, welke minister Cals
gisteren kreeg van 't Katholiek Onder
wijzers Verbond, dan mogen de minis-
ters niet klagen. De voorzitter van het
K.O.V. feliciteerde op de jubileum ver
gadering van het verbond m het Kur-
haus het onderwijzerskorps met het
feit, dat in het nieuwe kabinet mr.
Cals weer de onderwijszaken onder zijn
hoede heeft en deze uitspraak werd
door de volle zaal met een opmerke
lijk lang applaus onderstreept. De be
windsman, die voor het eerst in zyn
nieuwe ambtsperiode het woord voer
de, liet even doorschemeren, dat de
kritiek, die hij in het verleden heelt
gekregen van de onderwijsbladen, hem
toch wel hoog heeft gezeten, maar
overigens was het tussen de minister
en de onderwijzers alles pais en vree,
hetgeen in het bijzonder tot uitdruk
king kwam op het moment toen de
heer J. H. M. Derksen, voorzitter van
het K.O.V., als een schooljongen bij
het bord werd geroepen om de onder-
Scheiding „officier Oranje-Nassau" in
ontvangst te nemen.
Intussen hebben de onderwijzers, die
nun minister niet zo vaak te zien en
te horen krijgen, op deze middag ken-
rni ge,maakt zowel met de advocaat
als met de Cals van de raamwet.
rZZ ?ouden zeggen; de mammoet-
,ï"am}eer dit b~jld wat het pos-
he minister betreft niet een
n terminis zou zijn). De
advocaat was aan het woord, toen de
minister te spreken kwam over de
toelating van de onderwijzers tot be
paalde universitaire examens. Men
kan hierbij eindeloos discussiëren over
voor en tegen, zo zei de bewindsman.
„Ik vind die toelating van belang,
maar als jurist had ik ook best net
tegendeel kunnen verdedigen van wat
in het wetsontwerp staat". Na deze
uitlating kon men zich afvragen of de
bewindsman ook het tegendeel van zijn
raamwet voor het voortgezet onder
wijs zou kunnen verdedigen. Op dit
stuk kwam hij echter met een uit
spraak, die twijfel wel buiten lijkt te
sluiten. Mr. Cals zei: „Ik ben, zoals
u weet, bezeten van de gedachte om
een sluitende wetgeving voor het
voortgezet onderwijs tot stand te bren
gen." Het gebeurt niet zo vaak, dat
een bewindsman zich met zoveel tem
perament achter een wetsontwerp
stelt.
In vele toespraken is bij de jubi
leumviering van het K.O.V. de lof van
het onderwijs en van de onderwijzer
gezongen. Een van de beste beelden
werd wel gebruikt door dr. F. Fleig
uit Freiburg, die de aandacht vestigde
op de stam „wijzen" in het woord on
derwijzer. Het kind moet de weg ge
wezen worden; de onderwijzer is een
wijzer. Men zat bij deze toespraak in
het Duits even met een gevoeligheid.
De Vlaamse spreker was spontaan toe
gezongen met de „Vlaamse Leeuw",
de Britse gast met het „God save the
Queen", de Fransman met de „Mar
seillaise". Zou het voor de woordvoer
der van de Duits sprekenden „Die
Wacht am Rhein" moeten zijn? Het
werd voor deze gast, die in zijn tafel-
speech met veel tact het gehele
stroomgebied van de Rijn ter sprake
bracht, „Warum ist es am Rhein so
schön"Een elegante oplossing voor
een in het internationale samenzijn wel
wat delicate kwestie.
toogde prof. Vlekke, dat de militair
strategische tegenstelling secundair is
en de politieke primair. Een verzach
ting van militaire confrontatie langs een
scherp gedefinieerde lijn door middel
van disengagement zal onmiddellijk ge
volgd moeten worden door politieke re
gelingen. wil zij werkelijk tot de vrede
bijdragen. Ook in dat geval zal aan bei
de zijden de wil tot compromis aanwe
zig moeten zijn.
Advertentie
No. 1
onder de
snelle films:
De cud-minister van Defensie, ir. C.
Staf en de nieuwe minister van Defen
sie, de heer S. J. van den Bergh, heb
ben beiden een dagorder uitgegeven.
De dagorder van ir. Staf luidt: „Bij het
neerleggen van mijn ministeriële func
tie wil ik langs deze weg afscheid ne
men van allen, die in de afgelopen
acht jaren met mij hebben samenge
werkt in de opbouw van de Nederland
se krijgsmacht. Met bijzondere erken
telijkheid zal ik steeds terugdenken aan
de grote toewijding, waarmede zo heel
vele militairen en burgers mij hebben
gesteund in mijn taak om binnen een
zo kort mogelijke tijd 's lands verdedi
ging te verzekeren. Met grote voldoe
ning heb ik nog onlangs in de volks
vertegenwoordiging kunnen getuigen,
dat de bijdrage, welke Nederland thans
aan de gezamenlijke defensie van het
westen levert, door onze bondgenoten
op hoge waarde wordt geschat. De ont
wikkeling staat echter niet stil. Voort
durend zal ons apparaat zich moeten
aanpassen aan nieuwe situaties en op
vattingen. Ik twijfel er niet aan, dat u
ook in de toekomst uw beste krachten
zult geven aan uw taak en dat ook mijn
opvolger op uw steun en medewerking
zal kunnen rekenen. Ik moge u en de
uwen het allerbeste toewensen".
De dagorder van minister van den
Bergh luidt: „Ik heb zojuist mijn func
tie van minister van Defensie aanvaard,
in het volle besef van de grote verant
woordelijkheid, welke deze meebrengt.
Ik zal zelf alle krachten, waarover ik
beschik, aan mijn taak geven. Van u
verwacht ik, dat u loyaal met mij zult
samenwerken. Gezamenlijk zullen wi)
dan de taak kunnen verrichten, welke
ons is opgedragen: met onze bondgeno
ten de vrijheid van ons land en volk met
alle kracht te verdedigen".
Adver tenth
bestellen!
Een hele Tsjechische stad zal bin
nen de komende twee jaren moeten
„verhuizen", omdat zij, naar de Tsje
chische bladen berichten, gebouwd is
op rijke lagen steenkool. De 3000 in
woners van het stadje Ervenice in het
noorden van Bohemen hebben het be
vel gekregen, de stad binnen de ko
mende twee jaren te verlaten, om de
exploitatie van rijke steenkool-lagen
mogelijk te maken. Zij zullen tijdelijk
ergens anders opnieuw gehuisvest wor
den en ondertussen zullen hun huizen
herbouwd worden in de nabijheid van
de ten ondergang gedoemde stad. De
verhuizing van de eerste groep bewo
ners is al begonnen.
Ervenice, dat op ongeveer 80 km.
ten noordwesten van Praag ligt, is op
lagen steenkool gebouwd, die op een
waarde van ongeveer 2 miljard Tsje
chische kronen worden geschat (ong.
1 miljard gulden).
Onderzoekingen hebben aangetoond,
dat er 30 ton steenkool onder elke vier
kante meter van Ervenice liggen tot
een totaal van 51 miljoen ton.
De inspecteur van 's rijks belastingen
mr. J. Godschalk, toegevoegd aan het
hoofd van de inspectie der belastingen
te Gouda, is verplaatst naar Utrecht
en toegevoegd aan het hoofd van de
inspectie der belastingen, 2de afdeling,
aldaar.
Advertentie
Woensdagmiddag is een drietons
truck van de koninklijke landmacht,
nabjj hotel „De zwarte boer" op de
weg van Ermelo naar Harderwijk uit
de bocht gevlogen en tegen een boom
gereden. Er waren een zeer zwaar ge
wonde, twee minder zwaar gewonden
en zes licht gewonden.
De zeer zwaar gewonde is de 20-
jarige P. J. B. uit Hilversum. Hij werd
opgenomen in het Piusgesticht te Har
derwijk. De twee minder enstig ge
wonden zijn de dienstplichtig sergeant
J. van der V uit Enschede en de
dienstplichtig soldaat W. D., uit De-
demsvaart. Zij werden opgenomen in
het ziekenhuis te Ermelo.
Advertentie
bestellen 1
„Moe staf a" in de TV-uitvoering Splinters en balken.
Kinderen, die voor de Britse com
merciële televisie optreden, zullen zich
voortaan netjes moeten gedragen. „En
geltjes" hoeven het niet te zijn, maar
het mogen geen kleine tirannen zijn,
die met „ik wil" en „jij mot" hun
ouders voorschrijven, dat ze dit of
dat moeten kopen.
„Hun optreden dient redelijk be
schaafd te zijn", aldus luidt het in een
nieuwe code, die door de Britse com
merciële programmamaatschappijen is
opgesteld om het gedrag van de kin
deren op het scherm te regelen en die
is toegezonden aan al degenen, die de
advertentieprogramma's ontwerpen en
verfilmen.
Van 1 augustus a.s. af wordt het een
strikt voorgeschreven regel, dat de kin
deren in reklameprogramma's „Alst
ublieft" en „Dank u" moeten zeggen,
niet mogen praten met volle mond,
zich behoorlijk gedragen aan tafel en
niet brutaal zijn.
De code is opgesteld, nadat een aan
tal advertentiesprogramma's waren ver
toond aan de „Independent Television
Authority", het lichaam dat in Groot-
Brittannië is belast met de controle
op de commerciële televisie. De leden
van dit lichaam waren ontstemd over
de slechte manieren van de kinderen
in de advertentieprogramma's en over
het rechtstreekse beroep, dat op de
kijkende kinderen werd gedaan om hun
ouders te vragen, bepaalde artikelen
te kopen.
Bovendien hadden z{j kritiek op de
wijze, waarop bepaalde geschenken of
prjjzen voor de kinderen werden aan
gekondigd. Deze leken op het scherm
veel groter en mooier dan in werke
lijkheid het geval was. Volgens de
nieuwe code mogen dan ook geen prijs
vragen meer voor kinderen worden uit
geschreven, tenzij deze opvoedende
waarde hebben en de kinderen mogen
op geen enkele wijze meer worden aan
gespoord, anderen lastig te vallen;
Advertentie
IIIIIIIIIIHIIIHIIIIIIItllllllllllllllllllllllllllKlllllllltHIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIilUltllllllllllHllllimillltllllllllllllllimilHlllllllllltlllllllllllllllHIIIIIIIIIIHIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII'
(Van onze verslaggever)
Soepel - en derhalve geheel volgens
wens gleed woensdagmiddag de on
derzeeboot „Dolfijn" van de helling in
één der loodsen van de Rotterdamse
Droogdok Maatschappij. De doop en te
waterlating van dit schip, uniek door
het driecilindersysteem dat nu voor
het eerst in de geschiedenis van de
duikbootontwikkeling is toegepast,
werd verricht door mevrouw M. C.
Dekker-Neisingh, echtgenote van de
hoofdintendant der zeemacht, schout
bij-nacht J. Dekker. De sirenes loeiden,
de in groten getale aanwezige marine
mannen juichten en de bouwers van de
ze oorlogsbodem hielden even de adem
in, toen de bolbuikige onderwaterreus
in het nat van de Nieuwe Maas dook,
het water van zich scheen af te schud
den en zich daarna goedmoedig door de
assisterende sleepboten liet rondtrek
ken.
Het schip werd ontworpen door ir.
M. F. Gunning. Vlak na de oorlog kwam
deze bekwame scheepsontwerper met
het plan, bij de bouw van onderzeeërs
af te wijken van het conventionele één-
cylindertype. Reeds tijdens de tweede
Wereldoorlog hadden de Duitsers het
plan opgevat en duikboot te ontwikkelen
met twee cylinders. Het plan van ir.
Gunning stond de admiraliteit wel aan
en men stelde een diepgaand onder
zoek in naar de voordelen van dit ty
pe. Hoewel men tenslotte besloot, tot
de bouw van de duikboot met drie cy
linders over te gaan, bleek de ontwik
keling van het project nog grote moei
lijkheden op te leveren; in die mate
zelfs, dat er voorlopig slechts twee drie-
cylinderonderzeeërs zullen worden ge
bouwd.
De cylinders worden in een driehoek
in het schip geplaatst. Twee ervan
vormen de basis, terwijl de derde cylin
der symmetrisch boven beide andere
wordt geplaatst. Deze constructie bete
kent de oplossing van het probleem,
een middelgrote duikboot te ontwerpen
welke een grotere duikdiepte heeft zon
der dat dit ten koste gaat van het ge
wicht, dus van de bewapening. Tevens
bereikt men door deze bouwwijze een
hogere onderwatersnelheid.
Ir. K. van der Pols, directeur van de
R.D.M. memoreerde, dat de tewater
lating van een marineschip door een
vrouw een oude traditie is. „Wij hebben
vanmiddag een bijzonder schip van sta
pel zien lopen. Dit project mag alles
zins geslaagd heten, hoewel moeilijkhe
den de ontwikkeling van het prototype
hebben geremd. Immers, het was oor
spronkelijk de bedoeling van de ontwer
per, het schip een tonnenmaat van
1800 brt. te geven. Budgettaire bezwa
ren hiertegen hebben deze maat ver
kleind tot ongeveer 1100 brt." Overigens
hadden aanvankelijk twee Rotterdamse
werven een opdracht gekregen voor de
bouw van ieder twee duikboten volgens
het driecyliridersysteem. De opdracht
aan één der werven werd echter later
geannuleerd, in verband met nieuwe
plannen, die betrekking hebben op de
duikbootvoorziening van onze marine.
Ondanks dit alles, sprak ir. Van der
Pols van een bijzonder gelukkige samen
werking tussen marine-autoriteiten en
bouwers.
Over zes maanden zal de „Dolfijn"
worden opgeleverd. Zes maanden later
zal het zusterschip de „Zeehond"
gereed zijn. Deze duikboot lag vanmid
dag nog op de helling in dezelfde loods,
van waaruit haar zuster aan haar ele
ment werd toevertrouwd. De direc
teur van de R.D.M. eindigde met de
volgende suggestie: „Indien het door
litieke omstandigheden in de toe
:omst nodig zou zijn, meer duikboten
voor de Nederlandse marine te bou
wen, ware het wellicht zeer verstan
dig, dat de autoriteiten, die op dit ge
bied zeggenschap hebben, in overwe
ging zouden nemen de heilzame wer
king die opdrachten in deze aan Ne
derlandse werven kunnen hebben op de
binnenlandse economie". Ongetwiifeld
gingen bij deze woorden veler gedach
ten uit naar de nieuwe plannen, die
ir. van der Pols zojuist had gereleveerd
voor de uitrusting van de marine met
nog moderner duikboten.
Tot slot sprak schout-bij-nacht Dek
ker, mede namens zijn echtgenote, die
het schip ten doop had gehouden. „De
ontwerper heeft bewust gestreefd naar
de ontwikkeling van een efficiënte ge
vechtseenheid. Het feit, dat de verwe
zenlijking van de plannen zo lang op
zich heeft laten wachten, duidt er op,
dat de marine bij haar aankopen niet
over één nacht ijs gaat".
En terwijl vele autoriteiten in het
nieuwe Dokcentrum van de R.D.M. een
dronk uitbrachten op de behouden vaart
van de aanwinst, lag de „Dolfijn",
goedmoedig geleund tegen een kade in
de afbouwhaven, te wachten op zijn
voltooiing.
De code is toegezonden aan alle ad
verteerders. Hij wordt onmiddellijk van
kracht, maar de adverteerders heb
ben tot en met juli nog de tijd, er
hun programma's mee in overeenstem
ming te brengen.
In Montreux is men op het ogenblik
druk bezig met de voorbereidingen voor
het eerste Internationale Televisie Fes
tival voor Kunsten en Wetenschappen,
waarvan de plannen door het gemeen
tebestuur zijn goedgekeurd.
Het ligt in de bedoeling van deze
Zwitserse stad, dit Festival te doen
uitgroeien tot een jaarlijks terugkeren
de gebeurtenis van een omvang en
betekenis, die er op is gericht de be
langstelling in de wereld voor de tele
visie nog te doen toenemen. Voor de
beste bijdragen op kultureel, weten
schappelijk en commercieel gebied en
op het terrein van amusement en op
voeding zullen prijzen beschikbaar wor
den gesteld.
Gerekend wordt op deelneming van
tv-organisaties uit West-Europa, Cana
da, Noord- en Zuid-Amerika, het Mid
den-Oosten, de Sovjet-Unie en verschei
dene andere Oosteuropese landen.
Het stadsbestuur van Montreux heeft
het middeleeuwse kasteel van Chiloo
Chillon op het oog als centrum van
het festival.
Er is voor het festival nog geen of
ficiële datum vastgesteld, maar er
wordt naar gestreefd, de opening in
het voorjaar van 1960 te doen plaats
vinden. Tevens worden voorbereidingen
getroffen om het festijn, dat ongeveer
tien dagen zal duren, op het tv-scherm
in miljoenen huiskamers te brengen.
Uit Montreux is vijf jaar geleden het
eerste Eurovisieprogramma van Scan
dinavië tot Italië uitgezonden. Het is
dan ook niet vreemd, dat ook het eerste
Internationale Televisie Festival voor
Kunsten en Wetenschappen uit deze
plaats zal komen.
Een aantal vooraanstaande Belgen
neemt aan dit radiofonische eerbetoon
deel, onder wie mgr. Honoré van Way-
enbergh, rector-magnificus van de ka
tholieke universiteit te Leuven, kanun
nik J. Vijvermans, directeur van het
Lemmens Instituut en het Mechelens
St.-Romboutskoor, de gouverneur van
Belgisch-Limburg, dr. L. Roppe, tevens
voorzitter van het Meulemans-comité,
Jan Boon, directeur-generaal van het
NIR, dr. Emest Claes te Elsens, Jean
André van het Limburgs Symphonie-
orkest en ook Meester Arthur Meule-
mans zelf. Bekende koren en orkesten
zullen gedeelten uitvoeren uit Meule-
mans' werken.
Het programma is samengesteld door
Tom Bouws, die daarbij medewerking
kreeg van het NIR te Brussel.
Na „Kernenergie en wereldbeleid",
het 23ste deel van de reeks „Aan de
poorten van een nieuwe tijd", volgt in
het KRO-programma nog een piano
voordracht van Jo Dusseldorp, die wer
ken van Janacek, Chopin en Debussy
uitvoert.
In het radioprogramma van de AVRO
kan men luisteren naar „Fantafest",
een show, „Proefwerk", een klankbeeld
Advertentie
bestellen!
In de tweede ronde van het inter
nationale schaaktoernooi te Zürich kreeg
de Nederlander Jan Hein Donner een
oude bekende tegen zich, nl. de Deen
Bent Larssen, waarvan hij verleden jaar
in een tweekamp heeft verloren. De
Nederlander kon het in deze ronde niet
tot winst brengen. In de konings-indi-
sche partij zag Donner een dreiging van
de Deen over het hoofd. Dat kostte hem
een stuk en na 31 zetten gaf hij op.
Uitslagen tweede ronde: Fischer
Bhjend afgebr.; KupperTal 0-1; Un-
zickerGligoric %-%; NievergeltBarc-
za 01; KeresDückstein %-%; Keller-
Blau afgebr.; WaltherOlafsson afgebr.;
LarsenDonner 1-0.
Voorts werden afgebroken partijen uit
de eerste ronde uitgespeeld. De grote
verrassing was de nederlaag van de Rus
sische grootmeester Mikhail Tal, die na
46 zetten van de Zwitser Edwin Bhend
verloor.
Uitslagen verder: Barcza (Hong.)
Unzicker (Did) y,-y,\ Dueckstein (Oost)
Nievergelt (Zw.) 1-0; Blau (Zw.)
Keres (Rusl.) 0-1; Olafsson (IJsl.)Kei
ler (Zw.) 1-0; Walther (Zw.)—Fischer
(V.S.) afgebr.
De stand: 1/4. Barcza (Hong.), Dück
stein (Oost.), Gligoric (Joeg.) en Keres
(RusL) allen 1 y. pnt.; 5/6. Olafsson
(IJsl.) en Bhend '(Zwits.) beiden 1 pnt
-1- 1 afgebr. partij; 7/10. Donner (Ned.),
Tal (Rusl.), Larsen (Den.) en Unzicker
(Did.) allen 1 pnt; 11/12. Fischer (V.S.)
en Walther (Zwits.) beiden 0 pnt 2
afgebr. part.; 13/14. Blau en Keiler (bei
den Zwits.) beiden 0 pnt 1 afgebr.
partij; 15/16. Nievergelt en Kupper (bei
den Zwits.) beiden 0 pnt.
9?
Het Nederlandse vrachtschip, „Hen
riette B" is met dertig graden slagzij
door de Nederlandse sleepboot „Pool-
zee" naar Brest gesleept en woensdag
middag aangekomen. Het schip heert
aangelegd in de handelshaven, waar
de lading wordt gelost.
Advertentie
bestellen 1
van Jan Visser over het onderwijs en
„Direct", waarin Joop Stokkermans en
Ruud Bos improviseren op thema's,
die hun tijdens de uitzending door drie
bekende musici telefonisch werden op
gegeven. Vervolgens speelt het Natio
naal Jeugdorkest onder leiding van Ni
co Hermans, terwijl tot slot „Het Feest"
voor de microfoon wordt gebracht, een
spel voor tien stemmen door André
Kuyten.
„Splinters en Balken" een eabaretje
dat de VARA nu en dan met sterk
wisselende bezetting overigens uit
zendt is kennelijk opgezet met de be
doeling eigentijdse, vooral politieke, ver
schijnselen te hekelen. Nu Tal geen zin
nig mens ontkennen dat er in dezen wel
het een en ander te hekelen valt. Maar
er is daartoe uiteraard wel enige geest
vereist. En die geest ontbrak gisteravond
in deze „Splinters en balken" zo goed
als geheel. De geestigheid dientenge
volge dus ook. De tekstschrijvers
en de optredenden bleken nu ook
weer niet zó geteisterd door de schijn
heiligheden des dagelijksen, maatschap-
pelijken levens dat zij er inspiratie in
vonden voor werkelijk gemeende en
het hart beroerende spot. Alleen Paul
van Wely met zijn „Happy days are
here again" gaf blijk van enige gefun
deerde bewogenheid. Voor de rest
bleef men steken in een zeer voor de
hand liggende ironie en in overbeken
de quasi-wijsheden in de trant van oost
en-west- moesten- toch- verstandiger-we-
zen. Wij wisten het alles reeds. Mis
schien kan men de volgende „Splinters
en balken" wijden aan het hekelen van
een bepaalde soort cliché-cabaret.
H. Hn.
VRIJDAG
HILVERSUM I, 402 m. NCRV: 7.00
Nws. 7.10 Gram. 7.50 Een woord voor de
dag. 8.00 Nws. 8.15 Gram. 9.00 V. d. zie
ken. 9.30 Gram. 9.35 Waterst. 9.40 V. d.
vrouw. 10.15 Gram. 10.30 Morgendienst.
11.00 Gram. 11.15 Voor oudere luisteraars.
12.00 Bariton en piano. 12.30 Land- en
tuinb.meded. 12.33 Gram. 12.50 Rep. V.
h. Staatsiebezoek v. d. Sjah v. Iran. 13.00
Nws. 13.15 Metropole-ork. 13.45 Gram.
14.25 Koorzang. 14.45 Gram. 15.10 Gram.
16.30 Gram. 16.40 Fluit en clavecimbel.
17.00 Voordr. 17.20 Meisjeskoor en instr.
kwint. 17.40 Beursber. 17.45 Gram. 18.00
Harmóniecorps. 18.20 De hangmat. 18.50
Regeringsuitz. 19.00 Nws. en weerber.
19.10 Huismuz. 19.30 Radiokrant. 19.55
Caus. 20.00 Heet van de matrijs. 20.30
Sopr. en piano. 21.20 Kunstrubriek. 21.40
Lichte muz. 22.10 Gram. 22.25 Musette-
ens. en solist. 22.45 Avondoverdenking.
23.00 Nws. en SOS-ber. 23.15 Kunstoverz.
23.35-24.00 Gram.
HILVERSUM II, 298 m. VARA: 7.00
Nws. 7.10 Gymn. 7.23 Gram. 8.00 Nws.
8.18 Gram. 9.05 Gymn. v. d. vrouw. 9.15
Gram. 9.40 Schoolradio. VPRO: 10.00
Caus. 10.05 Morgenwijding. VARA: 10.20
V. d. vrouw. 11.15 Pianorecital. 11.35
Hammondorgelspel. AVRO: 12.00 Lichte
muz. 12.20 Regeringsuitz. 12.30 Land- en
tuinb.meded. 12.33 Sport en prognose.
12.50 Pianospel. 13.00 Nws. 13.15 Meded.
en gram. 13.25 Dansmuz. 13.55 Beursber.
14.00 Cello en piano. 14.30 Voordr 14.50
Gevar. progr. VARA: 16.00 Gram. 16.30
V. d. zieken. 17.30 Orgel en zang., 17.50
Het Staatsiebezoek v. d. Sjah v. Iran.
18.00 Nws. 18.15 P. v. d. A., pol. caus.
18.25 Lichte muz. 18.50 Caus. 19.00 V. d.
kind. 19.10 Jazzmuz. VPRO: 19.30 Caus.
19.45 VPRO-nws. 20.00 Nws. 20.05 Boek-
bespr. 20.15 Bas en piano. 20.35 Europees
comm. 20.45 Caus. VARA: 21.00 Licht
progr 22.25 Buitenl. weekoverz VPRO:
22.40 Causerieën. VARA: 23.00 Nws. 23.15-
24.00 Kamerork.
ENGELAND, BBC Home Service, 330
m: 12.00 Gevar. muz. 13.10 Gram. 14.00
Pianorecital. 16.00 Ork. conc. 19.00 Gevar.
progr. 19.30 Muzikale quiz, 20.00 Stedel.
ork. v. Birmingham. 21.45 Viool en piano
23.06-23.36 Altviool en piano.
ENGELAND, BBC Light progr.. 1500
en 247 m: 12.00 Gevar. muz. 12.30 Nws.
en gevar. muz. 13.00 Dansmuz. 15.00 Fa-
brieksfanfare. 15.40 Fabriekfanfarg. 15.45
Lichte muz. 17.30 Nws. en gevar. progr.
20.00 Gevar. muz. 21.15 Gevar. muz. 22.40
Lichte muz. 23.30 Nws. en romantische
muz.
Vrijdag 22 mei
22.15 uur Wat denkt de H.
Stoel over....?
21.00 uur Gezinsrozenkrans
in het Latijn (196 m.).
(N.B. Programma-wijzigingen voor
behouden vanwege actualiteiten)
NDR/WDR, 309 m: 12.00 Kamermuz.
13.15 Operettemuz. 14.00 Kamermuz. 16.00
Planorecital. 17.45 Gevar. muz. 19.50 Von
deutscher Seele, romantische cant. 23.15
Moderne kamermuz. 0.10 Dansmuz. 1.15-
4.30 Gevar. muz.
FRANKRIJK, progr. III (Nat. progr.),
280 en 235 m: 12.05 Ork. conc. 16.55
Gram. 18.30 Nieuwe gram. 19.51 Gram
20.00 Griselldis, opera.
BRUSSEL, 324 m: 12.00 Amus. muz
12.34 Gram. 13.11 Orgelconc. en gram.
15.45 Gram. 16.02 Omr. ork., Omr. koren
en sol. 17.10 Gram. 18.00 Gram. 18.30 V.
d. sold. 19.30 Gram. 20.00 Symf. ork. en
solist. 20.55 Symf. ork. (verv.). 21.30 Ge
mengd koor en soliste 22.15 Kamermuz.
484 m: 12.00 Gram. 13.15 Ritm. muz.
14.00 Gram. 16.05 Dansmuz. 17.10 Gram
20.00 Kamerork. 20.45 Gram.
NTS: 20.00 Weekoverz. KRO: 20.30 Va
demecum. 21.00 Priesterarbeiders, T.V.-
spel.
DUITSE TELEVISIEPROGR.
17.00 Het ABC-boekje der maanden.
17.15 V. d. kind. 17.35-18.00 V. d. jeugd
18.45-19.00 Hier und Heute 20.00 Niews
20.20 Filmdocumentaire. 21.00 Film. 21.25
Gesprekken.
FRANS-BELG. TELEVISIEPROGR.
19.00 Na regen komt zonneschijn. 19.30
Luchtvaartkron. 20.00 Joum. 20.35 Gevar.
muz. 21.20 Het lange leven. 22.05 Le
Temps et les oeuvres. Daarna: Wereld
nieuws.
VLAAMS-BELG. TELEVISIEPROGR,
19.00 V. d. jeugd. 19.30 Nws. 20.00 T.V.-
spel. (21.45 Filmfragm.). (23.00 Nws en
joum.).
Advertentie
