Uw plat uw PARADIJS
Onderwijs
tegenover
vrij
staan
moet
hulpdiensten
Visie van Katholiek
Pedagogisch Centrum
maïzena
Volgens de Fransen blijft brood
op de maag liggen
Badstof
voor vakantie
DE WIL TOT ZIN
's Lands Kroniek
O
PLANTARIUM IN EEFDE
Dorado voor doe-het-self
m
D
School gezondheidszorg
DU RYEA
De Franse koe levert alleen maar biefstuk
Mgr. De Liva naar
Wenen vertrokken
NAAIMACHINES
Dr.
V. E. Frankl over de
taak van de arts
w
Comité vluchtelingen-
jaar
KONINGIN BIJ
INSTALLATIE
GERO
STUURMAJ,
COHEN
I
Wie voelt er voor wijn
bij het ontbijt?
O
POLY
COLOR
't hoort bij uw make-up
Sociaal Geneeskundige studiedagen II
"N
J
VRIJDAG 29 MEI 1959
PAGINA 11
DE IJSSELBRUG BIJ
RHEDEN IN AANBOUW
\W3IX'/
MEUBELOPSLAG TE
VlANEN UITGEBRAND
SPECIALE AANBIEDING
ln de k°Ver
óók uw haar vraagt om make-up!
kleurshampoo
ENGEL, Gr.Houtstr.181, Tel. 14444
Veel fleuriger en glan-
zender wordt uw
haar, als u het thuis
zelf wast met
POLYCOLOR
Kleurshampoo.
Bijgetint (zonder ver
ven) in nw natuurlij
ke haarkleur of een
nieuwe nuance. Het
kost zo weinig moei
te, 't geeft zoveel
extra charme!
Tuhe
1.95
(keus uit 20 tinten)
••••••••••••••a
Internationale school in Den
440 kinderen uit 34 landen
Haag -
Zy en hoog, oud huis in Eefde, de
j vriendelijke bewoners ervan en
de uitgestrekte kwekerij erom
heen zijn in de laatste weken in het
centrum van de belangstelling komen
te staan. Dat hebben die bewoners
overigens aan hun eigen, heilzame
activiteiten te danken, en al hebben
ze zoveel toeloop misschien niet voor-
zien, ze zijn nog steeds van harte
bereid om op het mooie „Quatre Bras"
bezoekers te verwelkomen en rond
te leiden. Van die bereidheid kunnen,
sinds afgelopen week, ook wij getui
gen.
De aanleiding tot die toeloop moet
moei gezocht worden in een kranten
bericht, en misschien nog meer ge
weten worden aan de radio-uitzen
ding, die gewijd werd aan de ope
ning, vorige week woensdag, van een
„plantarium" op Quatre Bras; een
hartewens van de Nederlandse Turn
kring is daarmee in vervulling ge
gaan. Volgens de heer Meijer, die
„Quatre Bras" beheert, is een plan
tarium „een instructieve verzameling
van kamer- en tuinplanten, die ge
schikt zijn voor praktische toepas
sing in en om de woning. Het is in
zekere zin een moderne versie van
de aloude Hortus, aangepast aan de
behoeften van de doe-het-zelf-tui
nier."
Met die „doe-het-zelf" is het eigen
lijk allemaal begonnen. Zoals men
weet wil iedereen sinds een paar
jaar „alles zelf" Dat gebeurt voor
dr goedkoopte, en ook om voor de
gewone, niet altijd even inspireren
de dagelijkse arbeid een tegenwicht
te vinden. Velen vinden hun „doe-
het-zelf"-hobby in hun tuin. En om
dat men van dat gedoe in de vrije
uren ook succes wil zien, heeft de
Nederlandse Tuin-kring in Eefde de
ze vrije-tijdstuiniers d helpende
hand geboden. Door cursussen eerst:
Hoe leg ik zelf een moo'e tuin aan,
en Hoe verzorg ik mijn eigen tuin
zelf? Sinds een jaar is daar op Qua
tre Bras een „plar.ten-zelfbedienmg"
bijgekomen. Wie naar Eefde
een kilometer of negen ten zuiden
van Deventer gaat, krijgt daar in
een zeer doorluchtige schuur de
wanden zijn er van netten gespannen,
en het dak. bestaat uit een zonwerend
latwerk met twijgen een klein
karretje mee; hij loopt langs de ver
schillende perken en kan zelf de
planten van zijn keuze verzamelen.
Dit aardige idee is ingeslagen; vele
tuinierende huisvaders en -moeders
hebben in het afgelopen jaar de weg
naar Eefde gevonden. De Nederland
se Tuin-kring vond het nog niet ge
noeg. Men heeft er nu, in aanslui
ting op de cursussen, een praktisch
voorlichtingscentrum ingericht. Voor
lopig zijn daar ongeveer honderd
soorten tuinplanten te zien; over hun
manier van groeien en bloeien kan
men er inlichtingen vragen.
ieze eerste opzet wordt volgend
jaar aanzienlijk uitgebreid. Dan
zullen de bezoekers een twin
tigtal proeftuinen kunnen bekijken,
die, van klein tot groot, zijn aange
legd om de bezitter van wat-voor-
een-tuin-ook een idee te geven van
wat' hij met dat dierbaar plekje grond
kan doen. Grote aandacht wordt, ook
nu al, besteed aan heesters en coni
feren, die een tuin kunnen omzomen,
of voor een kleinere afscheiding zor
gen. Ook over stekken, zaaien, scheu
ren, kortom alles wat er aan het on
derhoud van planten in en om huis
te pas komt, kan men op Quatre
Bras zijn licht opsteken. Want men
beperkt zich daar niet tot de tuin-
bezitters alleen. Zovelen van ons
moeten zich tevreden stellen met
hoogstens een groene vensterbank. En
daarom heeft de Nederlandse Tuin-
kring een derde cursus voorbereid,
die „Bloemen in en om ie woning"
genoemd is. Daar zijn ook de bloe-
men-mogelijkheden voor terras of
balcon bij inbegrepen. En omdat het,
voor wie toch in Eefde is, in één
moeite doorgaat, heeft men daar een
alleraardigste bungalow ingericht,
waar alle mogelijke kamerplanten ter
bestudering staan uitgestald. Ook wil
men er kleine exposities inrichten
van ceramiek, die gebruikt kan wor
den in kamer en tuin, op terras o]
balcon. Verder kan de bezoeker er
kennis maken met het kweken van
planten op water mzt voedingstablet
ten (wat heel handig is voor wie op
vakantie gaat), met het bloemenven-
ster ofwel: maak van uw venster
bank één grote plantenbak en met
de levende bloemenwand. Deze laat
ste is een soort hoge plantenbak,
waarvan de zijwanden echter niet
van hout, maar van draadgaas zijn.
De bak wordt opgevuld met een
mengsel van zand en turfmolm, en
door de mazen worden vriendelijk-
bloeiende petunia's en ander klein
goed gestoken.
Degenen, die de Nederlandse Tuin-
Kring hebben opgericht, zijn nog
lang niet aan het eind van hun Latijn.
Wie met al hun goede ideeën zijn
voordeel wil doen, kan, behalve naar
Eefde gaan, ook de cursussen aanvra
gen. Zij worden hem voor één gulden
per stuk toegezonden. Voor een tijks
daalder kan men donateur worden van
de Tuin-Kring, met alle prettige ge
volgen van dien.
Duizenden doe-het-zelvers hebben
op deze manier door hun hobby een
Hortus, en van hun plat een paradijs
gemaakt!
Het ligt in het voornemen van konin
gin Juliana aanwezig te zijn bij de in-
1 stallatie van het Nationaal Comité
Vluchtelingen jaar 1959-1960 op 3 juni
a.s. des morgens om 11 uur in het
Vredespaleis te Den Haag. Het comité
zal worden geïnstalleerd door de minis
ter van buitenlandse zaken, mr. J. M.
A. H. Luns. Het zal de taak zijn van
dit comité om plannen op te stellen en
te doen uitvoeren voor een bijdrage
van het Nederlandse volk aan het
wereld vluchtelingen jaar" en tevens
om in overleg met de regering en met
de bevoegde internationale instanties,
zoals de hoge commissaris der V.N.
voor de vluchtelingen, passende be
stemming te vinden voor de geldelijke
opbrengst der actie. De verscheidene
groeperingen van het Nederlandse volk
op levensbeschouwelijk en maatschap
pelijk gebied zullen in het comité zijn
vertegenwoordigd. Ook in een aantal
andere landen zijn soortgelijke comité's
in oprichting of reeds opgericht. Het
wereld vluchtelingenj aar" werd op 5
december 1958 ingesteld door de 13e
algemene vergadering der V.N. als
tijdvak werd gekozen de periode juni
1959 juni 1960.
Met de bouw van een van de belang
rijkste kunstwerken in de rijksweg nr.
12 (Den Haag-Arnhem-Duitse grens),
de bouw van een verkeersbrug bp Rhe-
den over de Gelderse IJssel, is thans
een begin gemaakt. De bouw geschiedt
op pijlers, die in de oorlogsjaren reeds
waren geolaatst. De werkzaamheden zijn
toen gestaakt. De rijbaanbreedte van
de nieuwe brug, (van het type zoals bij
Rhenen is gebouwd) zal 8.25 meter be
dragen. In 1960 komt de brug gereed.
Oeganda Te Katwe, een inheemse
voorstad van Kampale. heeft de politie
gisteren 483 mepsen aangehouden die
ervan verdacht worden dat zij belas
tingschuld hebben. Een aantal van hen
is vrijgelaten nadat zij de verschuldigde
penningen hadden betaald, doch een
groot aantal wordt nog vastgehouden
hangende een verder onderzoek (Reuter
Advertentie
ZILMETA
ZILVIUM
>v\\tl
JUWELIERS Houtplein 15-HORLOGERS
AcLiiertentie
maakt Uw groenten zo lekker.
Een grote opslagplaats, in hoofdzaak
tweedehands meubelen bevattend, is
donderdag in Vianen door brand ver
woest. De schade wordt voorlopig op
15.000 gulden geraamd. De eigenaar is
verzekerd.
Het vuur ontstond omstreeks twee
uur door nog onbekende oorzaak in de
meubelen, die in de open lucht waren'
opgeslagen. De brandweer van Vianen,
later geassisteerd door die van Lex-
mond, slaagde er in, de twee gebou
wen, die op het terrein staan, te be
houden. De voorraad meubelen ging
echter verloren.
België In 1958 is ongeveer een op
de zestig Belgen het slachtoffer gewor
den van een verkeersongeluk. In vijf
jaar tijds is het aantal verkeersslacht
offers met vijftig procent vermeerderd,
dat van de ter plaatse gestorvenen met
twintig procent (respectievelijk 158.000
sn 984 op een bevolking van negen mil-
oen). Vooral het aantal getroffen voet-
'angers is groter geworden.
Een pas ontvangen documentatie
over het verbruik van levensmiddelen
toonde een keer te meer aan dat ner
gens zo van lekker eten wordt gehou
den als in Frankrijk, waar men er het
meeste geld en de meeste tijd voor
over heeft.
Eten blijft hier een der voornaam
ste dingen en volgens de Fransman
moet het dejeuner wij zouden het
met lunch vertalen het hoogtepunt
van de dag vormen. Doktoren hebben
al uittentreure gezegd en geschre
ven dat een overvloedige maaltijd
midden op de dag het werk 's mid
dags vertraagt, maar er is niemand
die zich daaraan stoort. Zelfs het
argument dat, indien geen twee volle
Advertentie
Tafelservies voor 6 personen f 39.75
Theeservies voor 6 personen f 15.75
Ontbijtservies voor 6 personen f 16.75
Hagelwit Beiers porselein,
zeer moderne vorm.
GROTE HOUTSTRAAT 82-84 - HAARLEM
Kinds 1876
Badstof is voor
dzze zomer in de
mode, vooral voor
strandkleding. Het
is bijzonder prak
tisch omdat het niet
erg kreukelt en het
absorbeert. Het is
tegelijk handdoek.
Er is, oppervlakkig
gezien, ook niet zo'n
groot verschil tus
sen badstof en het
hu zo moderne bou
clé, de krulletjes-
stof. Dit meisjes-
Pakje voor zwem
en strandplezier is
van Boussac, de
grote Franse ka
toen inaustrie Zoals
''hen aan de bijpas
sende jas ziet, geeft
then ook aan bad
stof moderne en
hleurge dessins mee.
Voor vakantiekle-
~lng is het ideaal,
mant het kan tegen
een stootje, het ver-
mfaait niet in de
le0en en het heeft
fst veel verzorging
odtg. Het neemt
tvel de nodige plaats
maar ja, men kan
ook niet altijd vijf
poten aan een
Schaap wensen!
uren nodig waren voor het dejeuner, I beschuit met jam nagegeten, maar dat
fabrieken en kantoren vroeger kon- I is geen algemeen gebruik. En de dag
.4 AM r,lllÏ4/\*S L rt 4 /VrtrtV, llli.a.n 1 I - l\S n4 A/AM ,1 ,4» At, ADC t O C 1 tl '.4 tl Ct
den sluiten heeft geen uitwerking ge
had. Liever later naar huis, maar
van twaalf tot twee de tijd hebben
om behoorlijk te eten'. En boterham
men eten wordt nog steeds een ar
moedig gedoe gevonden. Volgens de
algemene opinie „blijft het brood op
de maag liggen".
Toch golden de Fransen geslachten
lang als grote broodeters. Maar sinds
de laatste oorlog is de levensstandaard
verhoogd en propt men zich niet meer
vol met brood.
Het meeste geld geven de Fransen
aan vlees uit. Wat zj aan biefstukken
kunnen verorberen is ongelooflijk. Het
Hjkt wel of uit een koe alleen bief
stukken worden gesneden en de rest
van het beest wordt geëxporteerd.
Groenten daarentegen worden maar
met mate gebruikt en in veel gezinnen
komen uitsluitend aardappelen bp het
vlees op tafel. Aardappelen worden hier
trouwens tot de groenten gerekend.
Fruit eten gaat nog altijd met mondjes
maat, laten we zeggen dat in veel huis
houdens een appel niet meer in vieren
maar in tweeën wordt gedeeld. Vroe
ger werd dikwijls een eetlepel jam in
plaats van vruchten gegeten, maar dat
gebeurt nu minder.
Voorlopig is er geen kwestie van dat
in het dejeuner verandering gebracht
kan worden, wat economisten en dokto
ren ook mogen zeggenMisschien
komt dit ook doordat het dejeuner
hier in het zakenleven zo'n grote rol
speelt en heel wat besprekingen in die
paar uur plaats hebben.
Tegen het avondmaal hebben de dok
toren minder bezwaar. In ouderwetse
gezinnen begint het nog altijd met een
bord soep, soep die geen vlees heeft
gezien en door de Hollanders afkooksel
van groente wordt genoemd. Maar nu
alle Francaises weten dat vocht dik
maakt is de soep dikwijls vervangen
door rauwe geraspte groente. Een plak
ham of een ei vormen de hoofdschotel
en sla en kaas besluiten de maaltijd.
Eigenlijk is dat nog een heel maal
vlak voor het naar bed gaan, want in
de regel blijft men hier een half uurtje
aan tafel zitten napraten en daarna
zoekt iedereen zijn slaapkamer op. De
Fransen gaan meestal vroeg naar bed;
behalve bij hun wekelijks bioscoopbe
zoek zijn ze haast nooit laat bij de weg.
Maar het is het ontbijt waar de me
dici het meeste bezwaar tegen hebben.
Nagenoeg ledereen drinkt hier 's mor
gens ongeveer een halve liter koffie,
meestal zonder melk, waarin geboterd
brood wordt gesopt. Soms wordt een
Mgr. Ottavio de Liva, die sedert me
dio 1954 verboden is geweest aan de
pauselijke internuntiatuur te Den Haag,
aanvankelijk als auditeur en later ais
raad, is donderdag naar Wenen ver
trokken. Mgr. de Liva heeft na het ver
trek van mgr. Paolo Giobbe nog enige
tijd samengewerkt met de nieuwe inter
nuntius, mgr. J. Beltrami. Hij krijgt
in Wenen de functie 'an raad aan de
pauselijke internuntiatuut.
Zowel door de Nederlandse kerkelijke
en burgerlijke autoriteiten als in de
kringen van het corps diplomatique
werd mgr. de Liva zeer gewaardeerd
als een prelaat, die de kunst verstond,
de waardigheid van zijn functie te pa
ren aan de vriendelijkheid van een
„homme de coeur". Bij zjjn vertrek
uit ons land heeft H.M. de Koningin
mgr. de Liva benoemd tot comman
deur in de orde van Oranje Nassau.
beginnen met een uitgeperste sinaas
appel lokt geen Fransman aan.
De nadruk wordt dan ook in het rap
port over het verbruik van levensmid
delen van de „Centre d'Etudes du
Sucre" gelegd op het gebruik van melk,
yoghurt, enz. bij het ontbijt, wat heel
iogisch lijkt. Wat vreemd aandoet is
het volgende, iets dat in dezelfde do
cumentatie te lezen staat: bij het ont
bijt, bestaande uit worst, kaas, brood en
boter, kan natuurlijk alleen wijn ge
dronken wordenHoe het ook zij,
de Fransen die meer dan 42 pet van
hun inkomen voor hun maaltijden uit
geven, voeden zich op een absoluut
slecht-uitgewogen manier: ze eten te
veel en de maaltijden zijn niet goed
over de dag verdeeld. Maar dat neemt
niet weg dat hun keuken er zijn mag!
DINY K.-W.
(Van onze onderwljsredacteur)
Het in oktober van het vorig jaar
door het Centrum voor Staatkundige
Vorming uitgegeven rapport inzake de
schoolgezondheidszorg heeft onderwerp
van beraad uitgemaakt bij het Katho
liek Pedagogisch Centrum. De uitkomst
van deze studie is, dat van de zijde
van het K.P.C. instemming wordt be
tuigd met de gedachte om de school
gezondheidszorg een nieuwe opzet te
geven, doch dat men blijk geeft van
een duidelijk afwijkende visie op een
aantal punten in de uitwerking van die
opzet. In genoemd rapport kwam een
commissie onder voorzitterschap van
drs. C. J. M. H. Souren tot de conclusie,
dat de bestaande schoolartsendienst
vrij ingrijpend gewijzigd zou dienen te
orden. Het Pedagogisch Centrum
staat waarderend tegenover de gege
ven analyse van de schoolgezondheids
zorg en de grondtrekken van de nood
zakelijke herstructurering van deze
zorg. Een zwak punt in het rapport
acht men echter, dat het begrip „ge
zondheid" voor praktisch gebruik bijna
oeverloos en daardoor min of meer on
hanteerbaar is geworden.
Het gevol" hiervan is, dat het rapport-
Souren in de opsomming van taken te ge
detailleerd is geworden Het gebruik van
de term schoolgezondheidszorg en wel
door van buitenaf tot de school komen
de instanties roept de vrees op van
aantasting van de eigen verantwoorde
lijkheid van de school. Deze aantasting
is zeker niet bedoeld door de commis-
sie-schoolgezondheidszorg, maar de
vrees voor dit gevolg wekt in de
schoolwereld weerstanden.
Het K.P.C. zou de naam „schoolge
zondheidszorg" vervangen willen zien
door „schooladviesinstanties": met de
ze nieuwe naam komt de vrijheid van
de scholen ten opzichte van deze in
stanties tot uitdrukking. Men kent thans
de schoolartsendienst, de schoolpsycho
logische dienst, het schoolmaatschap-
pelljk werk, de pedagogische centra en
de beroepskeuzevoorlichtingsdiensten.
Bundeling van het werk dezer diensten
en instellingen is gewenst. Het is ook
verklaarbaar, dat van verschillende
zijnden aandrang wordt uitgeoefend om
de bestaande overheidsinstanties om te
zetten in diensten, die gebaseerd zjjn
op een particuliere grondslag. Spre
kend over de gewenstheid van bunde
ling wil het Pedagogisch Centrum ech
ter niet zeggen, dat terstond en overal
volledige teams zouden moeten worden
opgericht, waarin alle soorten advies
instanties verenigd zijn: men moet re
kening houden met de behoeften in uit
eenlopende concrete situaties.
Het K.P.C. meent, dat de adviesin
stanties ondergeordend moeten zijn aan
het onderwijs. Volgens het rapport-
Souren zouden de schoolbesturen ver
plicht zijn, zich aan te sluiten bü een
dienst voor schoolgezondheidszorg, met
binnen redelijke grenzen het recht van
vrije keuze. Het Katholiek Pedagogisch
Centrum oordeelt hierover geheel an
ders. Men ziet twee mogelijkheden.
Tc eerste kunnen er autonome dien
sten worden opgericht, waaraan het on
derwijs geen deel heeft. Deze diensten
zijn in de werkelijke zin van het
woord „hulpdiensten" en het onderwijs
kan er gebruik van maken waar, wan
neer en hoe de schoolleiding zulks
wenst. Een tweede mogelijkheid is het
instellen van dergelijke adviesinstan
ties door het onderwijs zelf. Het initia
tief zou kunnen uitgaan van een school
raad, van andere onderwijsorganen of
van een aantal scholen gezamenlijk. In
beginsel moet echter iedere school het
recht behouden, naar eigen inzicht de
gewenste voorzieningen te treffen.
Een andere belangrijke afwijking van
de voorstellen der commissie-schoolge-
zondheidszorg tekent zich af ten aan
zien van de verantwoordelijkheid van
de kruisorganisaties. Het rapport-Sou-
ren stelde, dat de kruisverenigingen,
voor zover zij optreden namens de ge
zamenlijke ouders, mede verantwoor
delijk zijn voor het gezondheidswelzijn
van de schoolgaande kinderen. Het zou
niet in overeenstemming zijn met de
verantwoordelijkheid van de kruisorga
nisaties als zij, na de zorg te hebben
uitgeoefend gedurende de zuigelingen-
en kleuterleeftijd van het kind, daarna
haar werk niet zouden kunnen voort
zetten in het nieuwe milieu van het
kind, aldus het rapport. De kruisver
enigingen zouden in deze gedachten-
gang derhalve betrokken moeten zijn
bij de oprichting en instandhouding van
particuliere diensten voor schoolge
zondheidszorg. Het K.P.C. geeft er
geen blijk van deze visie op de verant
woordelijkheid van de kruisorganisa
ties te delen.
De verantwoordelijkheid van de
ouders is bjj de bestudering van het
rapport-Souren uiteraard ook in be
schouwing genomen. Men is van me
ning, dat adviesinstanties slechts dan
kinderen diepergaand mogen onderzoe
ken als daartoe toestemming van de
ouders verkregen is. De resultaten van
individueel onderzoek mogen slechts
meegedeeld worden aan de ouders der
kinderen en verder aan de schoollei
ding voor zover de bevindingen daar
voor in aanmerking komen en het be
roepsgeheim het toelaat. In het rap
port-Souren kwam dit punt niet zo
expliciet ter sprake.
Advertentie
Advertentie
Alle merken dus ruime keuzr
Doe het zélf - óók de
crème behandeling
- met de POLYCOLOR
Haarkuur (1.95)
Vraag het uw drogist
of parfumerie.
LAHNEMANN -Lrcn N.H.- Poitbui 18. Imp. van Pol/cotor K2r Plicentubex Mouion Mtrjret As.or Blandix
Ten gerieve van de vele buitenland
se gezinnen, die zich voor kortere of
langere duur in Den Haag hebben 2e-
vestigd, is enige jaren geleden een In
ternationale School opgericht, waar
thans 440 kinderen uit niet minder dan
34 verschillende landen onderwijs krij
gen. Het sterkste contingent is het
Amerikaanse met 147 scholieren, dan
volgen Duitsland (77) en Frankrijk
(47). Enkele landen, Columbia, Span
je, Irak, Iran, Israël en de Arabische
Republiek, zijn met één leerling ver
tegenwoordigd en tussen deze grote en
kleine getallen vermeldt de leerlingen-
lijst groepjes jonge Engelsen, Brazi
lianen, Zwitsers en ook 27 Nederlan
ders.
Deze week is de Internationale
School voor het eerst naar buiten ge
treden met twee feestavonden, die ge
geven werden in het vernieuwde Kur-
haus.paviljoen te Scheveningen. In
zekere zin waren deze feestavonden
zoals alle schoolavonden zijn: een ge
zellige opwinding onder de leerlingen,
kleine haperingen, die het optreden
juist ontwapenend maakten, aardige
shownummertjes van talentvolle scho
lieren en in de zaai glunderende ou
ders. Maar er was toch ook nog wel
iets anders. Het was een genoegen te
zien hoe goed deze kinderen uit zoveel
verschillende landen met elkaar op
trokken. Misschien doen zich intern op
de school nog wel spanningen tussen
de verschillende nationaliteiten voor,
maar bij deze feestelijke presentatie
naar buiten slaagde men er in een uit
stekende harmonie te tonen.
De diverse afdelingen van de schooi
in Den Haag zijn minder sterk met el
kaar vergroeid dan op de internatio
nale school te Luxemburg, waar men
rechtstreeks op internationale on
der wijsintegratie uit is, maar
de Haagse school biedt toch wel zoveel
mogelijkheden tot een samengaan van
de verschillende nationaliteiten, dat er
te beginnen met de kleuters, daarna
bij de leerlingen van de lagere school
en tenslotte bij de leerlingen van het
voortgezet onderwijs een vlotte, inter
nationaal gerichte, aanpassing ont
staat. Sceptici zullen zeggen, dat het
wel zal blijven bij een oppervlakkige
aanpassing, doch ook dat is al winst. Het
interessantst was natuurlijk te horen
hoe de kinderen met hun talen om
springen. Men constateert, dat zij wel
eens haperen in de keuze van een woord
of de formulering van een zin. maar
dat over het algemeen hun uitspraak
treffend juist is.
Aan de opvoering zelf was veel zorg
besteed: er werd gezongen, gemusi
ceerd, gedanst, cabaret en toneel ge
speeld en er werd „mode" getoond.
Bjj dit laatste programma-onderdeel
amuseerde de zaal zich zeer met de
aankondigingen van een jongeman, die
als explicateur optrad bü een show
waarop jongedames van zijn leeftijd
zelfgemaakte kleren toonden. Bij het
gros van de leerlingen viel op de vrij
heid van beweging: men zag een goede
dosis zelfverzekerdheid zonder dat in
tussen de bluf te groot werd. Aan de
expressievakken wordt op de Interna
tionale School ruime aandacht be
steed.
Blijkens een filmpje, dat vertoond
werd, heeft de school minstens twee
dingen gemeen met het Nederland
se onderwijs: de schoolmelkvoorziening
enoverbevolkte klassen. Het aan
tal leerlingen groeit gestaag. Het mee-
rendeel van de kinderen is niet, zoals
men wellicht zou denken, afkomstig uit
gezinnen van diplomaten, doch uit ge
zinnen, waarvan de vader werkzaam is
op commercieel terrein. Er is op alle
mcgelflke manieren verscheidenheid op
deze school. Er zijn vier afdelingen,
een Amerikaanse, een Engelse, een
Franse en een Duitse, maar het
komt bovendien nog voor, dat een leer
ling bij een andere afdeling is onderge
bracht dan die, waarbij hij volgens zijn
nationaliteit zou thuis horen; zo vol
gen bijvoorbeeld veertien Amerikaan
se leeringen het onderwijs in het
Frans.
Van alle nationaliteiten stonden er
kinderen op het toneel toen aan het
slot van de feestavond het „One World"
werd gezongen. De Hjst van die ver
schillende nationaliteiten nalopend kon
men voor zichzelf allerlei tegenstellin
gen tussen de landen, vertegenwoor
digd op de Internationale School, regis-
treren. Maar dit opgewekte interna
tionale samenzijn gaf weer even
hoop, dat er toch wel iets verwerke
lijkt zou kunnen worden van alle scho
ne dingen, die vermeld staan in het
onderwijsartikel van de Verklaring van
de Rechten van de Mens, in het feest
programma breeduit voorop gezet.
p vrijdagmorgen 22 mei werd in
het conferentieoord „Woudscho-
ten" te Zeist een symposion ge
houden over het begrip „Ongeval in de
zin der Ongevallenwet". Dit begrip
„ongeval" is een zuiver medisch-juri-
disch begrip geworden, dat door de
jurisprudentie van de Centrale Raad
van Beroep als hoogste rechtsinstantie
voor de Sociale Verzekering is gevormd
en geformuleerd. Men en onder dit
„men" vallen ook talrijke artsen
is zo gauw geneigd een oorzakelijke
samenhang aan te nemen tussen een
of andere gebeurtenis en een daarna
optredend letsel of enige aandoening.
Dat de vragen inzake de samenhang
tussen ongevalsgebeurtenis en letsel
vaak bijzonder moeilijk zijn, is in het
symposion en de daarop volgende dis
cussie wel tot uiting gekomen. Na de
algemene inleiding van dr. Vogelenzang,
hoofd van de medische dienst der Agra
rische Bedrijfsvereniging, werden drie
sectiebijeenkomsten gehouden.
Dr. van Gulik, chirurg te Groningen
en de nestor van de Nederlandse onge
vallendeskundigen. sprak over zijn rijke
ervaring inzake „Ongeval en chirurgie"
Prof. Dr. Deenstra droeg voor over
„Ongeval en longziekten", waarbij hij
pleitte voor een klinische bepaling der
invaliditeit bij longziekten door speci
aal hiervoor geïnteresseerde deskun
dige longartsen. Dr. Malten, als huid
arts verbonden aan het Instituut voor
Praeventieve Geneeskunde te Leiden,
hield een inleiding over „Ongeval en
huidziekten", waarbij h;j wees op de
onbevredigende toestand dat nog steeds
een groot aantal huidaandoeningen, die
in en door het beroep zijn ontstaan, niet
onder de vigueur van de Ongevallen
wet vallen, alleen maar omdat z;j daar
niet met name genoemd zijn.
De zin van hel leven
Opvallend groot was het gehoor van
Prof. Dr. Viktor E. Frankl, die vrij
dagmiddag sprak in Hotel „Figi" te
Zeist. In ons lijfblad werd al bij her
haling over deze op de voorgrond tre
dende Veense psychiater geschreven,
het laatst bij de bespreking van de
Nederlandse uitgave van zijn boek
„Pathologie des Zeitgeistes" („Over
spannen". Helmond, 1958).
Viktor Frankl is een merkwaardige
figuur in de psychiatrische wereld.
Gekomen uit de school van Freud en
Adler, heeft hij zich van beider psy
chotherapeutische systemen gedistan-
cieerd en heeft hjj zich opgeworpen als
iemand, die poogt de oude analytische
scholen te transcenderen door bij zijn
logotherapie en existentie-analyse uit
te gaan van een christelijk mensbeeld,
waarbij in het bijzonder de geestelijke
grootheid van de mens met zijn vrije
wil. zijn vrijheid, zjjn verantwoordelijk
heid en zijn bewustzijn in de psychothe
rapie wordt betrokken. In zijn met pa
thos gebrachte rede, getiteld „Neurosen
und Pseudoneurosen", bekritiseerde hij
de psychosomatiek, die de zin van
het ziek-zijn louter in een causaal psy
chosomatisch gebeuren zocht, maar de
ze zin niet ziet in de wijze waarop het
Hjden gedragen moet en kan worden.
Het zal vaak de taak van de arts zijn
om de zin van ziekte en lijden te dui
den en voor de patiënt open te leggen.
De these van de psychosomatiek
„Krank wird nur, wer sich krankt" is
volgens Frankl onjuist.
Het is zeker niet zo. dat elke or
ganische ziekte een uiting is van een
biografisch ot een persoonlijk gebeu
ren. Tegenover de „wil tot lust" van
de psychoanalyse en de „wil tot
macht" van de individualpsychologie
stelt hij de „wil tot zin" als diepste
drijfveer van het menselijk doen en
laten. Het is de opgave van de arts
om aan deze „wil tot zin" te appel
leren en de mens te helpen bij het
vinden van de zin van zijn leven,
zpn arbeid en ook zijn lijden. De arts
dient niet slechts de mens arbeids
geschikt te maken of geschikt om in
het leven en van het leven te genie
ten, maar het behoort ook tot zijn
taak om de mens te helpen het lij
den op de juiste manier te dragen
en hem de zin ervan te ontvouwen.
In veel gevallen van neurosen is het
meer de angst voor de angst en de
vrees voor de dwang, die ziek maakt.
Deze vicieuze cirkels moeten door
broken worden. Doet de arts dit niet,
dan kunnen z.g. iatrogene (d.w.z.
juist door de behandeling van de arts
verergerende) neurosen ontstaan.
Het onvervuld blijven van de wil tot
zin van de mens leidt nogal eens tot
z.g. existentiële neurosen.
Sluiting
Tijdens de sluitingsbijeenkomst op
zaterdagmorgen 23 mei sprak Dr. A. F.
J. Gentis uit Enschede, medisch advi
seur van de Bedrijfsvereniging voor de
Textielindustrie, over „De noodzaak
van kennis der sociale verzekerings
wetten voor artsen": deze sprei er
vroeg om meer besef voor de dringende
gewenstheid van onderwijs in de sociale
verzekeringsgeneeskunde. Dr. H. A.
Vogelenzang hield vervolgens een me-
disch-technische inleiding over ..Metho
den ter ontmaskering van simulatie en
aggravatie", waarna Dr. L. H. Simons,
medisch adviseur van de Bedrijfsver
eniging voor het Kledingbedrijf, besloot
met een samenvatting: „De zin van
deze Studiedagen".
De organisatoren van de Sociaal-ge
neeskundige Studiedagen 1959 kunnen,
dunkt mg, met tevredenheid terug
zien op de geanimeerde gang van za
ken in en rondom het conferentieoord
„Woudschoten". Er is reden te over
om deze jaarlijkse samenkomsten tra
ditioneel te laten worden.
J. J. C. MARLET, zenuwarts.
Het eerste artikel verscheen in onze
edities van 26 mei j.L
