Begjn bouw uterings.sIis
PAUZE IN DELTAPLAN KAN TOT
FATALE GEVOLGEN LEIDEN
Eiland van zand en asfalt
bruggehoofd in Haringvliet
Peek&CIoppenburg
W
Psychische problemen bij
onvruchtbaarheid
Steeds meer alcoholvrije
kantines in ons land
Fiscus
ongehuwden
Onderq
'n ^00
Riskant karwei
Als 'n ^0'^
U niet lijkt 'n
U niet zint
te lang duurt
probeer dan
de 4e manier
van roken
het sigaartje
dat U als
sigaret kunt
roken!
W ereldcongres te Amsterdam
Verplaatsing van drankverbruih
naar gezin zeer gevaarlijk
Regen komt voor
haver te laat
Speurwerk met goud bekroond
en
elke woensdag
jongens-
mark!
WILLEM II
DINSDAG 9 JUNI 1959
PAGINA 5
&en Essing wil belasting
geld terug
va r.f%
PLAN AFSLUITING
HARINGVLIET
merk „Sport"
1.6S
Secretariaat Jaarbeurs
niet op Vredenburg
Utrechts raadslid stelt
vragen
„Grote onbekende"
opgespoord
Halve eeuw S.O.V.
Vrouwen van Bethanië
In Oost-Brabant:
Kleine kersen zijn
plukken niet waard
Oud-mensenredder
overleden
Ir. W. J. van der Eb
In de regeringsverklaring van het
kabinet-De Quay is duidelijk ge-
zegd, dat het beleid mede zal
zijn gericht op verlichting van de be
lastingdruk. Daarbij zal prioriteit
gorden verleend enerzijds aan ver
laging van de belastingdruk, waar
ueze thans onevenredig hoog is, an
derzijds aan het wegnemen van fis
cale knelpunten, die de economische
groei belemmeren.
Wat dit laatste betreft, heeft de
regering niet nader aangegeven,
Welke knelpunten zij speciaal op het
°og heeft. Des te duidelijker was zij
ten aanzien van de verlichting van
de belastingdruk. Met zoveel woor
den wees zij het thans bestaande be
lastingtarief voor ongehuwden aan
als een zeer sprekend voorbeeld van
een situatie, welke dringend wijzi
ging behoeft. De ongehuwden, die
het tot dusverre hebben moeten doen
biet „moties van sympathie-betui
ging", waaraan verder geen uitvoe
ring werd gegeven, kunnen een
krachtdadiger beleid verwachten, nu
hiinister Zijlstra op financiën de
scepter zwaait.
Het is inderdaad hoog tijd, dat een
eind wordt gemaakt aan de scherpe
discriminatie ten opzichte van onge
huwden, welke door de Duitse bezet
tingsmaatregelen in het Nederlandse
belastingstelsel is geslopen. Vóór de
oorlog betaalden ongehuwden onge
veer evenveel inkomstenbelasting
Sis gehuwden zonder kinderen. Bij
oen inkomen van 3000,- bijvoor
beeld 269 tegen ƒ261,-; bij een in
komen van 6000,-: 728,- tegen
ƒ718,-; bij een inkomen van ƒ9000,-;
ƒ1291 tegen 1278.-; bij een inko-
ttten van 20.000,-: 3902,- tegen
3887,-.
Bij Besluit op de Inkomstenbelas
ting 1941 werd, teneinde aan de be
ginselen, die aan de nationaal-socia-
Üstische „ideologie" ten grondslag
lagen, een begin van verwezenlijking
te geven, een nieuw tarief ingevoerd,
dat er niet om loog. Met de vrijge
zellen moest blijkbaar fiscaal zó wor
den afgerekend, dat alleen een
..vlucht in het huwelijk" hun enig
Uitzicht op een draaglijk bestaan zou
kunnen laten. Een vrijgezel kreeg
Voortaan bij een inkomen van 3000,-
aan inkomstenbelasting te betalen
535,-, terwijl gehuwden zonder
kinderen 357,- moesten opbrengen.
Bij een inkomen van 6000,- werd
de verhouding 1553,- inkomstenbe
lasting voor vrijgezellen tegen 1035
Voor kinderloze echtparen. Bij een
inkomen van 9000,- beliep de in
komstenbelasting 2700,- voor celi
batairs tegen 1800,- voor gehuwden
zonder kinderen. In de inkomsten
klasse van 20.000,- moest een onge
huwde niet minder dan 8590,- op
brengen tegen gehuwden zonder kin
deren 5730,-.
In het algemeen kan worden ge
zegd, dat, terwijl vóór de oorlog de
Nederlandse fiscus de ongehuwden
ongeveer op gelijke voet met de ge
huwden van groep II behandelde,
het Duitse bezettingstarief er syste
matisch op was gericht, de ongehuw
den vijftig percent meer inkomsten
belasting te doen betalen dan ge-
Huwden.
Na de bevrijding zijn de meeste
bezettingsmaatregelen onge
daan gemaakt. Ook die waar
bij religieuze leerkrachten, omdat zij
°hgehuwd zijn, een lagere bezoldi
ging kregen dan de leken-leerkrach-
ten. De ongehuwden - hoezeer de
Politici van elke richting hun ook het
Hof maakten hebben echter nog
steeds niet gedaan weten te krijgen,
dat de Nederlandse fiscus terugkeer
de tot de principes, die vóór de oor-
Jog aan het tarief van de inkomsten
belasting ten grondslag lagen.
Toch heeft de gelegenheid daartoe
zich herhaaldelijk voorgedaan. Laat
stelijk nog bij de in 1955 doorgevoer
de aanpassing van het tarief aan de
gewijzigde prijzen- en kostenverhou-
dingen. Doch liever dan het voor ver
laging van de inkomstenbelasting be
schikbare bedrag in de eerste plaats
tot goedmaking van het de ongehuw
den aangedane onrecht te bestem
men, heeft de toenmalige minister
Van Financiën dit onrecht behalve
dan voor de hogere inkomstencate-
Sorieën nog versterkt.
Sedert 1956 heeft een vrijgezel met
inkomen van 3000- 321- aan
i oJcstenbelasting te betalen. Dat
ts 226 procent van de 142.-, die ge
huwden zonder kinderen zijn verschul
digd. Bij een inkomen van 6000.-
hetaait de ongehuwde 1165.-. Dat is
176 procent van de door gehuwden
van Groep n 0p te brengen 660.-.
Bij een inkomen van 9000- confis
queert de fiscus 2219—, wanneer de
aangeslagene celibatair is, resp.
1347-, wanneer hij en zijn echt
genote kinderloos zijn. Hier ligt het
percentage nog op 165. pas bij de
hogere inkomens is een verlaging
beneden het Duitse niveau van 150
Percent doorgevoerd. De ongehuwde
met een inkomen van ƒ20.000.- be
taalt 7763- aan inkomstenbelasting.
Hat is 144 percent van de 5376-,
die door een kinderloos echtpaar
moeten worden opgebracht.
De ongehuwden hebben te meer
recht op herstel van de vroegere fis
cale verhouding tot de gehuwden, om
dat zjj door de meeste sociale maat
regelen, die na de bevrijding onder
?eroep op de algemeen-menselijke so-
JJdariteit zijn getroffen, velerlei ex-
d"a lasten te dragen hebben gekre
un. Vooral wanneer het wetsont
werp Algemene Kinderbijslagwet tot
jjet mocht worden verheven, zal de
jj^cale herziening voor de ongehuw-
een nóg dringender zaak worden
zij nu reeds is. Hiermede raken
1 een sociaal probleem van het al-
v ^grootste belang, waarop wij in een
„adere beschouwing zullen terugko-
Hiei
«h
'h. Dan zal blijken, dat de rege-
g niet zal kunnen wachten, tot
fj?tere belastingontvangsten weer
öolmte voor tariefherziening hebben
v ontstaan, maar dat de lasten
q-P een eventuele gelijkstelling, die
den miljoen gulden pen jaar wor-
jd geraamd, op andere wijze zullen
°eten worden gevonden.
v Honderdagavond zal de gemeenteraad
l®? Blokker bijeenkomen teneinde o.m.
iet verzoek van de burgemeesterszoon
ten Bssing te behandelen. Deze vraagt
erugbetaling van de belastinggelden,
ie naar aanleiding van het onlangs
t>or hem georganiseerde muziekfestival
J de gemeentekas moesten worden ge-
S&rt. Het bedrag waar het hier om gaat
xt om en nabij de 8500 gulden.
(i'v, ROCKANJE
'II,,.
.u" "-
5.,,,,- v>»'
-■
s KWAKJESWATER
'''v/upn**
HELLEVOETSLUIS
'h.
WERKHAVEN
BOUWPUT,
KWAO^ H OEK
Jfv UITWATERINGSSLUIZEN
WERKTERREINEN
schutsluis
mibii
/fc*.
STELLENDAM
GOEDEREEDE
n.v. Nestum, Nederlandse Sluis- en
Tunnel Maatschappij, een combinatie
van enkele grote aannemers. Het zul
len jaren worden van ingespannen ar
beid en grote prestaties. Zo zal bijna
400.000 kubieke meter gewapend beton
worden verwerkt, 70.000 kuub meer
dan de Velsertunnel bevat, 24.000 ton
damwandstaal en de hoeveelheid wa-
peningsstaal in het beton zou voldoen
de zijn om rond geheel Nederland een
ijzeren gordijn op te richten van 2H
meter hoogte.
Zodra de uitwateringssluizen gereed
zijn, zal de mens het eiland dat hij
zich midden in de stroom heeft opge
worpen, vrijwillig verlaten en vernie
tigen. Alleen voor het doen verdwij
nen van de bouwput is een periode
van drie jaar uitgetrokken. De mil
joenen tonnen zand waaruit het kunst
matige eiland is samengesteld, zullen
dan weer dienst kunnen doen als be
standdeel van de dijken, die van Goe-
ree en Voorne op het sluizencomplex
zullen aansluiten. En dan, in 1968,
heeft de zee haar souvereiniteit in het
nu nog onbeteugelde Haringvliet ho
pelijk voorgoed verloren.
Advertentie
zuiver katoen,
gemakkelijk wasbaar,
prima pasvorm
3 joor
Speciale JJtLpnj* per 2 stuk»
(kltin* ttljging p*r maat)
K
(Van onze speciale verslaggever)
Tijdens een bespreking met de bin
nen- en buitenlandse pers gebruikte
een der ingenieurs van de Rijkswa-
terstaat de term „het ademen van de
zee". Sommige journalisten haastten
zich deze uitdrukking onmiddellijk op
te schrijven.
Was het misschien omdat die poëtisch
beeld van het eigen geheimzinnig le
ven dat de zee leidt, klonk als een
dissonant temidden van een stroom
nuchtere, zakelijke gegevens waarmee
de technici de vele facetten van het
Deltaplan plegen te omschrijven? Het
is immers betrekkelijk eenvoudig en
verleidelijk om alle Deltawerken te
laten verzwelgen in een zee van ge>
tallen, grafieken' en meetkundige be
rekeningen. Hoe dan ook, dat ademen
van de zee was een bescheiden aan
wijzing, dat de ingenieurs van de Del
tadienst, zo bij uitstek ingesteld op de
praktijk, nog oog hebben voor de rui
ge lyriek van hun werk. Uit een an
dere uitlating viel trouwens af te lei
den, dat de Deltadienst zelf ook al
eens overvoerd is geweest door cijfer
materiaal waar op een gegeven ogen
blik niets meer mee aan te vangen was.
De praktijk dreigde aan de theorie ten
onder te gaan. Hoe gevaarlijk deze ont
wikkeling kan zijn, bleek wel uit de
woorden van professor ir. P. Ph. Jan
sen, hoofd van de Deltadienst, die
constateerde, dat thans geen terug
meer mogelijk is. Geen enkel motief,
ook niet gebrek aan geld, weegt
zwaar genoeg om de eenmaal begon
nen Deltawerken af te breken of zelfs
maar tijdelijk stop te zetten. In deze
grootscheepse worsteling met de na
tuurelementen zou iedere pauze fa
taal kunnen zijn.
Van enige rustperiode in de Delta
linie is dan ook weinig te merken. De
sprong over het Haringvliet heeft mid
den in de stroom een steunpunt gevon
den, van waaruit de „adem van de zee"
verder kan worden afgesneden. Over
een oppervlakte van vijftig hectare heeft
de mens hier vaste grond onder de voe
ten, een onherbergzaam eiland van lou
ter zand en asfalt, dat een belangrijk
bruggehoofd vormt in de stugge, lang
ademige strijd tegen het water. Deze
eerste basis temidden van het nog vrij
in- en uitstromende Haringvliet is maar
een hulpmiddel voor de amputatie van
de zeearm, maar betekent toch al een
grote overwinning. Het was een van de
Advertentie
moeilijkste onderdelen in het schema
van de afsluiting.
Nu de ringdijk voltooid is en het
water er uitgepompt, kunnen de voor
bereidingen beginnen voor de bouw
van het sluizencomplex, een karwei dat
uniek is in de geschiedenis van de
toch indrukwekkende Nederlandse
waterbouwkunde. Bij gebrek aan enig
voorbeeld van deze aard zijn de tech
nici nog altijd niet klaar met hun be
rekeningen. Steeds weer worden ver
anderingen in het plan aangebracht,
hoewel de grote lijn wel vaststaat.
Een der jongste ontwikkelingen is de
gedachte om aan beide kanten van de
sluizenreeks woelkelders te constru
eren in de aansluitende dijken, waarin
de kracht van het aanstormende wa
ter zal kunnen breken. Het geweld
van de zee speelt namelijk vooral bij
de sluizen een grote en gevaarlijke
rol. De dijken zullen deze kracht wel
kunnen keren. Zij verheffen zich lang
zaam glooiend uit het water en de
golven krijgen alle gelegenheid om te
gen deze heuvels tot bedaren te ko
men. Anders is het met de uitwate
ringssluizen, die zich als een muur
in de zee bevinden en dus het volle
gewicht krijgen te weerstaan. Men
heeft berekend, dat de schuiven, waar
mee de 17 sluizen aan beide zijden
worden uitgerust, per strekkende me
ter een druk van maximaal 130 ton
zullen kunnen verduren, ofwel bijna
7300 ton per schuif.
Momenteel hebben 12 heistellingen in
de bouwput al omstreeks 2500 heipalen
de bodem van het Haringvliet inge-
dreund, een aantal dat nog met enige
tienduizenden zal aangroeien van aller
lei lengte. Dit betonnen woud zal het
gewicht moeten torsen van bijna 550.000
ton staal en beton, waaruit het sluizen
complex wordt geconstrueerd. Zoals be
kend zal deze reeks zich uitstrekken
over een lengte van ruim een kilometer,
telkens onderbroken door 5 li meter
brede pijlers. Het heffen van de in to
taal 34 segmentschuiven zal langs hy
draulische weg geschieden. Overigens
zullen de sluizen meestal gesloten zijn.
alleen wanneer ijs of veel opperwater
afgevoerd moet worden, zal de getij-
beweging in het Haringvliet weer wor
den hersteld.
De Rijkswaterstaat heeft bij het ont
werpen van de afsluiting ook rekening
gehouden met de visserij, niet alleen
met de vissers van Stellendam en Goe
dereede, die door een schutsluis de zee
op kunnen, maar zelfs met de visstand
in het Haringvliet. Na 1968, wanneer
ook de dammen aan weerszijden vol
tooid zullen zijn, zou het onder normale
omstandigheden voor de vissen onmo
gelijk zijn nog binnen te komen.
Daarom zijn in zes der pijlers ope
ningen aangebracht, die als schutslui
zen zijn te beschouwen. Door zachte
lokstromen wil men nu de vissen
aantrekken, die immers graag tegen de
stroom op willen zwemmen. Wanneer
zij eenmaal binnen zijn, wordt aan de
landzijde de schutsluis ontsloten en
kunnen de vissen hun tocht vervolgen.
Dan is nog een speciale voorziening
getroffen om zout water via riolen in
de landhoofden weer te lozen. Deze
riooltunnels zijn zo wijd, dat een auto
er gemakkelijk door heen zou kunnen.
Maar yoor al deze tekeningen en
blauwdrukken in beton en staal zijn
omgezet, moet men zich nog enorme
krachtsinspanningen getroosten. Om
blijvend „in den droge", zoals dat in
het waterstaatkundig jargon heet, te
kunnen werken, moet de bouwput voort
durend bemalen worden door bijna 1400
bronnen. Gedurende de gehele bouw
tijd der sluizen, vermoedelijk zes jaar,
zal dit bemalingssysteem per uur 6000
kuub water naar buiten lozen
Eist deze voorziening dus al grote zorg,
het kunstmatige eiland in het Haring
vliet kan het niet stellen zonder an
dere kostbare toebehoren, zoals een
eigen waterleiding vanaf Stellendam en
een electrische centrale. Deze laatste
krachtbron is bijna klaar en kan vol
doende spanning leveren om een stad
van 100.000 inwoners van stroom te voor
zien.
In 1964 zal het gelid van sluizen
gereedkomen. Begin vorige maand is
het werk officieel opgedragen aan de
Een van de bezwaren die wel ge
maakt worden tegen de thans in Am
sterdam congresserende International
Fertility Organization is, dat bij de hui
dige stand der wetenschap te weinig
nieuwe ontdekkingen te verwachten zijn
om een afzonderlijke internationale or
ganisatie te rechtvaardigen. Het ant
woord daarop luidt, dat de I.F.A. ook
niet op de eerste plaats naar nieuwe
ontdekkingen streeft. Haar doel is be
vordering van de wetenschappelijk ge
fundeerde hulp voor kinderloze echt
paren; zij wil nauwkeurig de weten
schappelijke feiten vaststellen en mis
bruiken of verkeerde behandeling voor
komen. Van dubieuze opvattingen en
praktijken, die soms de kop opsteken,
wil zij de schadelijke gevolgen vermin
deren. Dit lijkt haar te bereiken door
een internationale, openlijke gedachten-
wisseling over de verschillende proble
men, die met voortplanting en onvrucht
baarheid samenhangen. Deze gedach-
tenwisseling komt voor een belangrijk
deel en op grote schaal tot stand tijdens
internationale congressen, waarvan
thans het derde in Amsterdam gehouden
wordt, en op regionale bijeenkomsten,
waarvan er tien zijn gehouden. Boven
dien verschijnen er geregeld publica
ties, waarin o.m. de resultaten van
speurwerk worden beschreven.
De I.F.A. specialiseert zich dus op
het terrein dat in haar naam staat aan
gegeven, maar streeft er niettemin naar
de op dat terrein bestaande specialisa
ties tot elkaar en met elkaar in even
wicht te brengen. Buiten de fysieke fak-
toren kunnen nog andere een rol spe
len, waardoor het onjuist kan zijn de
onvruchtbaarheid te willen cureren zon
der naar mogelijk dieper liggende oor
zaken te zoeken.
Een serie heistellingen, nodig voor de 22000 palen in de bouwput van het
Haringvliet.
Met de bouw van een definitief secre
tariaatsgebouw voor de Jaarbeurs op
het Utrechtse Vredenburg ter vervan
ging van het lelijke houten gebouwtje
schijnt het nog steeds niet te vlotten.
Enige tijd geleden was er reeds sprake
van, dat het ministerie van Volkshuis
vesting en Bouwnijverheid daartoe de
vereiste vergunning had gegeven. De
directie van de Kon. Ned. Jaarbeurs
verklaarde toen daarvan niets te we
ten. Thans wordt toegegeven, dal de
vergunning van het ministerie ontvan
gen is. Maar de gemeente heeft nog
niet haar goedkeuring gegeven.
Het raadslid, de heer C. G. Bekke
ring (K.V.P.), heeft schriftelijk aan
B. en W. gevraagd of er eventueel be
paalde oorzaken te noemen zijn, die de
aanvang van de bouw vertragen. Gaat
het er mogelijk weer om, zo informeert
de heer Bekkering verder, of aan het
Vredenburg gebouwd zal worden dan
wel aan de Croeselaan?
Zondag hebben opsporingsambtenaren
van de PTT in samenwerking met de
rijkspolitie te Dedemsvaart de clandes
tiene zender „de grote onbekende" op
gespoord en in beslag genomen. Proces
verbaal werd opgemaakt tegen een 22-
jarige inwoner van Dedemsvaart.
De viering van het 50-jarig bestaang-
feest van de Snelverkeer» Onthouders
Vereniging is gisteren in Utrecht be
gonnen met de algemene vergadering
van de S.O.V. Vandaag combineerde
men de herdenking met het 24ste con
gres van de Internationale Federatie
van Spoorwegdrankbestrijders Vereni
gingen. Op de algemene vergadering
deelde de voorzitter van de S.O.V., de
heer R. de Boer mede, dat de accijns-
opbrengsten van alcoholhoudende dran
ken zich in stijgende lijn bewegen. De
vooruitgang in de verkoop van bier in
1958 moet, meende hij, voornamelijk
worden toegeschreven aan de toene
ming van het „huisgebruik". Hij noem
de de verplaatsing van het drank-
verbruik van het café naar het gezin
zeer gevaarlijk, met name voor de op
groeiende jeugd.
De heer de Boer sprak de hoop uit,
dat de stichting in dit jubileumjaar haar
vijftigste alcoholvrije kantine zal kun
nen openen. Thans zijn er 46 kantines
in exploitatie, die vorig jaar voor ruim
1,3 miljoen gulden omzetten. De minis
ter van verkeer en waterstaat heeft de
S.O.V. verzocht in Drachten, aan de
nieuwe snelverkeersweg E 43, een
pleisterplaat* te exploiteren.
Een vertegenwoordiger van het Ver
bond voor Veilig Verkeer vertelde dat
er in 1956 7773 mensen onherroepelijk
veroordeeld waren voor verkeersover
tredingen. Ongeveer 73 procent van de
veroordelingen was wegens het rijden
onder invloed van alcoholgebruik. Dit
percentage daalde in 1957 en 1958 tot
respectievelijk 69,2 en 64.
Spreker trok hieruit de conclusie, dat
de bestrijders van het alcoholgebruik bij
snelverkeer niet tevergeefs arbeiden,
maar dat hun taak nog lang niet vol
bracht is.
De directeur van de Stichting voor
Sociale Bijstand aan Spoorwegperso
neel vestigde de aandacht op de steeds
toenemende reclame voor het gebruik
van alcohol.' De „verborgen verleiders"
trachten ook de drinkgewoonten om te
buigen. Zij suggereren de mensen, dat
het achterlijk en ongastvrij is, wanneer
zij niet een drankvoorraadje in huis
hebben, zo zei hp. Hij vroeg zich af of
het niet nodig is dat de drankbestrij
ders meer openlijk voor hun mening uit
komen om ook de jeugd voor hun idea
len warm te kunnen maken,
De specialisaties, die bij deze proble
men een rol kunnen spelen, vindt men
terug in de verschillende secties van
het congres. Na de openingszitting,
maandagmorgen in het Concertgebouw
te Amsterdam, werden in een algemene
zitting de psycho-sexuologische proble
men besproken, die men bij onvrucht
baarheid kan ontmoeten. Bij kinderloze
huwelijken, zo werd betoogd, zou na
het medisch een psychologisch dan wel
psychiatrisch onderzoek moeten volgen,
waarbij de echtgenoten in hun gehele
persoonlijkheid beschouwd worden en
niet uitsluitend volgens de huidige over-
gespecialiseerde methodes. Onvrucht
baarheid heeft soms psychische oor
zaken. Sociale toestanden en andere
milieufaktoren doen hun invloed gel
den. Het is nuttig dat echtgenoten in
dit soort problemen inzicht krijgen. Een
tweede onderwerp van de eerste dag
was het wetenschappelijk onderzoek
naar de dierlijke voortplanting, waar
over een aantal mededelingen werden
gedaan. Na afloop van deze bijeenkom
sten was er in de avonduren een offi
ciële ontvangst door de regering en
het stadsbestuur in het Rijksmuseum.
De Congregatie der Vrouwen van
Bethanië heeft in haar onlangs gehou
den kapittel een wijziging in haar con
stituties aangebracht. Deze wijziging,
die thans door de kerkelijke overheid
is goedgekeurd, houdt in, dat alle aparte
groepering i zullen worden opgeheven.
Tevens zullen alle leden voortaan in
het Moederhuis dezelfde kleding dragen
als in het apostolisch werk, nl. de ge
wone burgerkleding.
De regen die gistermiddag in oost-
Brabant begon te vallen, heeft de boe
ren op de droge zandgronden hoop ge
geven, dat de aardappelen- en bieten-
oogst nog gered zal worden. Vannacht
waren de regenhoeveelheden echter
nog uiterst klein. Voor de haver komt
de regen op tal van plaatsen te Iaat en
ook de grasoogst is in grote gebieden
mislukt: ook weilanden zijn volkomen
verdord en het zal vele weken düren,
eer het gras zich zal herstellen. De
droogte is ook voor de Brabantse ker
sentelers een stropin het algemeen zijn
de vruchten zo klein gebleven, dat ze
het plukken niet waard zijn, zo
dat men ze aan de bomen laat hangen.
Zondag is in het gemeenteziekenhuis
te Den Helder overleden de oud-mensen
redder Jan Kuiper. Hij bereikte de leef
tijd van 75 jaar.
Hij trok reeds jong ter redding uit,
eerst met zijn eigen vlet, later met de
boot van de K.N.Z.H.R.M. Zijn eerste
redding verrichtte hij op 18-jarige leef
tijd. In zijn gevechten tegen huizenhoge
golven en grondzeeën redde hij tezamen
met anderen meer dan honderd mensen
levens. De heer Kuiper was lid van de
oud-reddersvereniging „Moed, Volhar
ding en Zelfopoffering".
T ngenieur Wijnand Jan van
der Eb, hoofdingenieur A.
bij de directie Bruggen van
de Rijkswaterstaat te Den Haag,
is winnaar van de gouden
speurwerkmedaille voor 1959
van het Koninklijk Instituut
van Ingenieurs. Hiermee heeft
het Koninklijk Instituut van In
genieurs het vernuft en de pro-
duktieve arbeid van deze civiel
ingenieur eens heel speciaal in
het licht der schijnwerpers wil
len plaatsen. Prof. ir. C. G. J
Vreedenburgh heeft tijdens de
algemene vergadering van het
Koninklijk Instituut van Inge
nieurs gemotiveerd waarom ir.
Van der Eb voor deze prijs
werd voorgedragen. Eenieder,
die de „gulden speurder" niet
van nabij kent, staat verbaasd
over 's mans research-werk in
de loop der jaren.
Van der Eb is het type van
de ware civiel ingenieur, alge
meen physisch en wiskundig
geschoold, die ieder technisch
probleem van welke aard dat
ook moge zijn weet te analyse
ren en schematiseren en daar
voor een praktische oplossing
weet te vinden. De wiskundige
methoden gebruikt hij als een
bekwaam chirurg zijn instru
menten, daarbij geleid door speurzin en intuïtie.
Reeds als student aan de Technische Hogeschool te Bandoeng, waar
hij van 1922-25 voor civielingenieur studeerde, gaf Van der Eb blijk van
een uitgesproken aanleg voor staalconstructies in het algemeen en de
bruggenbouw in het bijzonder. Als afstudeerwerk maakte hij geheel vrij
willig een compleet project van een grote spoorwegbrug volgens het type
van de Haarmanbrug over de Serajoerivier. In 1926 werd hij geplaatst bij
de Dienst voor Constructie en Bruggenbouw der Staatsspoorwegen in
Nederlandsch Indië. Hier bekwaamde de jonge ingenieur zich verder in
de theorie en praktijk van de staalbouw. In het bijzonder slaagde hij er
in belangrijke bijdragen te leveren voor een meer economische en rationele
bouw van verschillende typen van spoorbruggen. In Nederlandsch Indië ver
richtte Van der Eb reeds veel wetenschappelijk werk. Zo mogen met ere
genoemd worden zijn theoretisch en experimenteel onderzoek van brug-
trillingen, van vermoeiingsverschijnselen in taaie staalsoorten en van de
knikzekerheid van voegloos spoor.
Zelfs onder moeilijke omstandigheden verzette hij zijn geest door
ontwerpen te vervaardigen. In de Soeka Miskin gevangenis, waar hij in
1944 door de Japanners werd opgesloten, bedacht hij een zeer snel rijdend
treintype met nagenoeg geheel opgeheven vetergang en hoge rijkwaliteit,
door toepassing van de stabiliserende werking van een gyroscoop. Nader
hand werd over dit ontwerp contact gezocht met de M.A.N.-Werke te
Neurenberg, die de constructie weliswaar zeer interessant en uitvoerbaar
achtte, maar helaas te duur vond.
Na de tweede wereldoorlog kwam Van der Eb naar Nederland. In 1947
trad hij in dienst van de Werkgroep Gewapend Beton- en Staalconstruc
ties van T.N.O. (later Instituut T.N.O. voor Bouwmaterialen en Bouwcon
structies). Hij nam deel aan speuropdrachten van de meest uiteenlopende
aard en er verschenen van zijn hand zo'n 29 rapporten. Speciaal moge hier
worden vermeld zijn omvangrijke studie over een nieuwe berekeningswijze
van cirkelcylindrische schalen.
In 1954 veranderde Van der Eb van werkkring. Hij werd geplaatst
btj de Directie Bruggen van de Rijkswaterstaat en belast met het ontwerpen
van verschillende grote bruggen. In deze functie kon hij zijn theoretische
studies afwisselen met praktijkwerkzaamheden. Zo ontwierp ir. Van der Eb
de brug te Venlo met een overspanning van 60 m de eerste verbonden
staal-betonconstructie in Nederland de brug te Rhenen met een over
spanning van 143 m, de eerste orthotrope-plaatconstructie in Nederland.
Ook ontwierp hij de IJ-brug te Schellingwoude (overspanning 105 m), de
Wilhelminabrug te Maastricht (105 m overspanning), de hoofdbrug te
Rheden (105 m overspanning), de brug te Gorkum (170 m overspanning),
de Van Brienenoordbrug bij IJsselmonde (overspanning 287 m), de storm
vloedkering te Krimpen en die te Zeeburg. Bij deze werken wist ir. Van
der Eb in vele gevallen door verfijnde berekening en meer rationele con
structies aanzienlijke materiaalbesparingen te verkrijgen. Uiteraard waren
hiervoor omvangrijke studies nodig. Te veel en voor de leek te technisch
om op te sommen, maar alle getuigend van een veelzijdige technische
kennis. Heel terecht sprak dan ook zijn mentor prof. Vreedenburgh in zijn
felicitatietoespraak de hoop uit, dat ons land nog vele jaren de vruchten
moge plukken van zijn vernuft en productieve arbeid.
