Vakantiekamp voor Poolse
kinderen in Nederland
Hunkering naar het onbereikbare vaderland
I
SCHEGPVAAR16ERICHTEN
Het ronden van de kaap
DE MENSEN VERGETEN SNEL...
l
Visserman gedood
VRIJDAG 19 JUNI 1959
PAGINA U
J^e mensen vergeten snel
Er zijn na de oorlog in ons land
ongeveer 5000 Polen achtergeble
ven. Dat waren grotendeels Polen
van de legers van generaal Anders
en generaal Maczek, die ons land
hielpen bevrijden en de tragiek on
dergingen zelf niet te worden be
vrijd. Sindsdien leven zij in ons
land, maar de meesten van ons
denken weinig aan hen.
Totdat er dan opeens een circu
laire op je schrijftafel neerdaalt,
waarin wat hulp wordt gevraagd
voor 150 kinderen van die Polen,
met de bedoeling die kinderen een
paar weken onder geheel Poolse lei
ding vakantie te bezorgen in een
kamp te Griendsveen.
Zelfs het weinige dat gevraagd
wordt niet meer dan tien gulden
per week kunnen de meeste van
die ouders niet betalen. Als men dat
dan weer eens leest, doet dat toch
wel even pijn van binnen.
Dan denkt men er weer aan, dat
het leger van generaal Maczek Bre
da bevrijdde, waar ook velen van die
Polen zich hebben gevestigd. Breda
beschouwden zij dan ook als hun
geestelijke hoofdstad. Daar staat
ook het Poolse gedenkteken.
Men denkt er dan weer eens aan,
dat vele Poolse soldaten, van wie
geen naam bekend is, begraven lig
gen op de begraafplaats in Arnhem,
waar zij als parachutisten sneuvel
den. Men weet alleen dat het Polen
waren, omdat zij een Poolse uniform
droegen.
Dan denkt men er weer eens aan,
dat hier bijvoorbeeld een vrouw
leeft, moeder van zes kinderen, die
in Polen zijn opgevoed, maar die
met haar kinderen naar Holland
kwam, nadat haar man in Polen
was gestorven. Die kinderen van 12
tot 6 jaar verlangen soms naar iets
Pools.
W
%Éf
Faubus' school-
besluiten onwettig
verklaard
Mariale Dagen in 1959
In augustus komen
twee Britse „volks
auto's"
Ongeval op Urker
kotter
KVP-Maastricht
Royement-Ensinck
ongedaan gemaakt
Voor f 3.500 aan
platen gestolen
Premier Nehroe maan
dag in Kerala
MARKTBERICHTEN
Waterhoogten
Rubens' „Aanbidding
der Wijzen" in veiling
Rusland niet op Berlijnse
filmfestival
door
JOSEPH ALSOP J
W|j hebben over deze problemen eens
gepraat met mevrouw Langelaar Cza-
plicka, de landelijk voorzitster van:
Polskie Towarzystww Hollandii. Zarzad
glowny. Of: als u dat misschien beter
kunt uitspreken: Poolse katholieke ver
eniging in Nederland. Dat Zarzad glow
ny betekent: hoofdbestuur. Zo staat het
boven de brief, die wij kregen.
Deze mevrouw Zofia, Maria Lange-
•aaI" aplicka is 37 jaar oud. Zij werd
m 1922 geboren in Libau in Letland uit
Poolse ouders en zjj spreekt dus be
halve Pools ook Lettisch. Haar vader
was leraar op een gymnasium, zelf
ging zij op een Poolse school, daar in
Libau een sterke Poolse kolonie was.
Tot haar negende jaar bleef zij daar,
toen overleed haar vader en verhuis
de zij met haar moeder naar Suvalki
in Polen, waar zij wat huizen had en
van haar pensioen zou kunnen leven.
Dan begint haar Odyssee, zoals voor
zo menig mens daar in het oosten. Als
de oorlog in 1939 uitbreekt vlucht zij
weer naar Letland, dat nog één jaar
vrij bleef. Maar in 1940 werd ook Let
land door de Russen bezet. Zij bleef toen
nog één jaar op het Poolse gymnasium,
waar zij in 1941 haar diploma behaalde.
Maar het leven onder de Russen hield
in, zegt zjj, geen godsdienstlessen meer
op school, de kapel gesloten, geen pad
vinderij, maar de komsomolski.
Totdat de Duitsers de Russen verdre
ven. Zij wordt dan naar de verpleeg-
sterschool in Smiltene gestuurd. Stude
ren is er niet meer bij, iedereen moet
nu werken voor de Duitsers. Maar er
werd ook veel ondergronds werk ge
daan, zegt zij, wij hadden een prachtig
contact met het Poolse vaderland en
met Poolse verzetsstrijders aldaar. Van
Smiltene wordt zij naar Riga gestuurd
en vandaar door het Arbeidsbureau
wij kennen dat nog naar Gdynia,
waar zij te werk wordt gesteld als bus
conductrice.
Het wordt onaangenamer, als zij daar
na door de Duitsers van Gdynia naar
de omgeving van Potsdam wordt ge
stuurd. In Gdynia verbleef zij wel in
een kamp, maar nu moet zij werken
op een tuinderij. Het is zwaar werk en
het duurt een half jaar.
Daarna komt zj) in Strahlsund in een
huishouden terecht, totdat in 1944 de
bevrijding" door de Russen komt.
Wéér is het nu vluchten. Zij vlucht naar
Lübeck in de Engelse zone en werkt
daar bij de I.R.O. in haar oude ambt
van verpleegster in het Pools militaire
hospitaal. Daar is een groot Pools kamp
met 2500 vluchtelingen, het Cambrai
camp, waar zij hoofdverpleegster blijft
tot 1949. Dan leert zij haar Nederlandse
man kennen, die daar optreedt als tolk
tussen de Duitsers en Engelsen. Zij trou
wen daar voor de wet en later in Den
Haag voor de Kerk. Haar laatste zwerf
tocht is naar Den Haag. Dan is haar
Odyssee ten einde.
Maar voor duizenden Polen is in hun
gedachten hun Odyssee nimmer ten
einde gekomen. Dat zijn de ouderen,
die soms lange tijd voor zich uit sta
ren en in de verte het Poolse land
zien, hun vaderland. Dat land zouden
De Poolse dansgroep „Krakus" van de Poolse Katholieke vereniging in Den Haag.
In het midden Zsigmund, het negen jaar oude zoontje van mevr. Langelaar
zaplicka, die in Den Haag op de internationale school gaat en dus Frans, Pools
en Nederlands spreekt.
zij wel terug willen zien en er wonen,
maar het is het communisme, dat
hen weerhoudt. Het is het feit, dat
hun kinderen zouden moeten leven on
der een communistisch bewind en
nooit meer vrij zouden zijn om te
denken en te doenVoor mevrouw
Langelaar-Czaplicka was Nederland
ook een vreemd land, maar het werd
haar tweede vaderland énzij kon
al haar zorgen gaan geven aan al die
landgenoten van haar, die in moeilij
ker omstandigheden leefden én hen
helpen bij het acclimatiseren. Zij deed
dat door Poolse dansgroepen op te
richten, zoals de dansgroep „Krakus"
in Den Haag en „Pologna" in Breda,
waar ook een kinderdansgroep is.
Ze deed dat door Poolse zaterdag-
middagscholen te stichten, zoals er nu
zijn in Breda, Den Haag, Rotterdam,
Eindhoven, Utrecht en Brunssum,
waar ook cursussen worden gegeven in
het Nederlands en het. Pools. Die kin
deren vergeten in een 'ander land hun
taal zo gauw en het is toch hun moe
dertaal. Wij hebben dat van Hongaar
se kinderen van nabij meegemaakt,
die later weer de wens te kennen ga
ven hun Hongaarse moedertaal te
leren. Maar dan wordt het studie, nu
bij de Poolse kinderen gaat het spe
lend. Polen en Hongaren zijn wat va
derlandsliefde betreft hetzelfde ge
aard. Zij hebben in de geschiedenis
zo dikwijls zij aan zij gestaan en zij
vergeten ook hun vaderland niet. Ik
herinner mij dat bekende Poolse rijmp
je:
Wegier, Polak dwa bratanki
i do sabli, i do szklanki.
Wat betekent:
Hongaar en Pool zijn twee broertjes,
zowel op de sabel als bij het glas.
Er komen nu hier in Holiand voor
de meeste Polen noch sabel noch
glas meer aan te pas.
Er zijn moeilijkheden, zoals wij die
zouden hebben als we met duizenden
Nederlanders naar Turkije waren ge
vlucht
Die moeilijkheden probeert mevrouw
Langelaar-Czaplicka nu al jarenlang op
te vangen en op te lossen met behulp
gelukkig van enkele Poolse aalmoeze
niers als pater Romala, pater Kowal-
zyk en pater ir. Mossor.
En nu zult u vragen: waarom moet
er geld komen voor het kamp van die
Poolse kinderen?
Die dingen zijn allemaal niet zo sim
pel. Die kinderen van die Polen hier
zijn niet in dezelfde omstandigheden op
gegroeid als normale Nederlandse kin
deren. Zelfs niet als hun vaders nu die
hier een baan hebben en hun geld ver
dienen.
Die kinderen zijn hier geboren in een
tijd, dat de vaders de frontstrijd bij Bre
da en Arnhem nog in hun leden hadden.
Zij zijn geboren uit ouders, die dik
wijls concentratiekampen hebben ge
kend en die, toen zij opgroeiden, in
ieder geval dagelijks hun zorg hadden
over het verlies van hun vaderland,
hun have en hun goed, zorg over ver
misten en achtergeblevenen. Dat heeft
op die opgroeiende kinderen geestelijk
en lichamelijk onmiskenbaar zijn uit
werking gehad.
Dan zijn er al die pogingen, die het
bestuur van die Poolse katholieke ver
eniging onderneemt om deze Polen iets
te vergoeden voor het gemis van hun
land, hun cultuur en hun taal. Er staat
deze zin in de circulaire, die ik kreeg:
,;Vele ouders zijn van verschillende na
tionaliteit; door dit onderwijs en deze
cultuur wordt de band tussen ouders
en kinderen verstevigd. Zij zullen el
kander beter leren begrijpen, hetgeen
uiteindelijk de harmonie in het huwelijk
ten goede zal komen."
Er is nog iets anders. De Poolse
autoriteiten in het buitenland kennen
heel goed de hunkering van deze Po
len naar hun vaderland. Zoals de
Hongaarse autoriteiten dat begrepen
na de opstand van november 1956.
Dus wordt er via het Poolse consulaat
propaganda gemaakt bjj de Neder
lands-Poolse gezinnen voor een gra
tis vakantietrip voor de kinderen van
Deze foto werd in 2958 gemaakt op het congres van vluchtelingen te Amsterdam.
H. M. de Koningin toonde veel belangstelling voor het lot dezer vluchtelingen.
Van links naar rechts: mevr. LangelaarCzaplicka, de heer Sark, voorzitter van
het Nederlands Katholiek Vluchtelingencomié, H. M. de Koningin, de heer
Pavasars, vertegenwoordiger van de Lettische groep en de heer mr. Ph. Werner,
secretaris-generaal van het ministerie van Maatschappelijk Werk,
zes weken naar Polen. Men begrijpe
wat dit betekent. Dit betekent, dat
deze vakantie van zes weken onder
staatstoezicht wordt genoten en u weet
wel wat dat zeggen wil in een com
munistisch land.
Een andere vraag is: kunnen die men
sen, die hier toch hun werk hebben,
dat zelf niet betalen? Voor een vakantie
kamp van twee weken wordt slechts
20 gevraagd, alles inbegrepen.
En toch, zo verzekert mij mevrouw
Langelaar-Czaplicka, kunnen de meeste
ouders dat niet betalen.
Het is niet zo, dat die Poolse mensen
zich hier niet hebben kunnen aanpassen.
Een goed orgariisatieleven in Poolse
Verenigingen heeft deze aanpassing zeer
bevorderd.
Maar voor die aanpassing vormt dit
kamp een belangrijke bijdrage. Deze
mensen, die hier meestal immers wer
ken voor een eenvoudig loon, hebben
óók nog de zorgen om hun achterge
bleven familieleden, die zij pakketten
zenden ter ondersteuning in hun eerste
levensbehoeften. Dan blijft er niet zo
veel over voor extra zaken.
De leiding van dit kamp zal berusten
bij mevrouw Langelaar-Czaplicka, maar
z(j zal worden bijgestaan door een Pools
padvindersleidster uit Engeland, door
Poolse verpleegsters, Poolse leraressen.
Het gaat de Polen natuurlijk niet alle
maal zo goed als de vicevoorzitter van
hun Poolse vereniging dr. Komar, de
bevrijder van Breda, die nu interna
tionaal recht doceert op de Militaire
Academie in Breda.
Nee, als u denkt, dat het goed is
hier een handje te helpen kunt u dat
doen. U zult het misschien doen, als
u er aan denkt, dat die mensen ons
hebben bevrijd en dat zij zelf nooit zijn
bevrijd.
U kunt dat doen op de bankrekening
van de Ned. Handelmij n.v. in Amster
dam. Men kan dat ook doen en dat
zou men directeuren van fabrieken of
eigenaren van zaken kunnen aanbeve
len door het zenden van een lading
conserven of koek of fruit of wat men
ook bij zo'n kamp van 150 kinderen
gebruiken kan.
En overigens: het kamp wordt ge
houden van 1 tot 15 augustus te Griends
veen.
FRANS SCHNEIDERS
Het federale gerechtshof van Little
Rock, in de Amerikaanse staat Arkan
sas, heeft gisteren bepaald dat een in
het najaar van 1958 afgekondigde wet,
waarbij de openbare middelbare scho
len te Little Rock gesloten werden, in
strijd met de grondwet is.
Het hof heeft verder bepaald dat een
wet, waarbij openbare fondsen ter be
schikking werden gesteld van particu
liere scholen, een maatregel was waar
door de openbare scholen geld werd
onthouden, waarop zij recht hadden.
Beide wetten waren door het parle
ment van Arkansas op verzoek van
gouverneur Faubus aangenomen in een
poging tot omzeiling van het besluit
van het Opperste Gerechtshof, waarin
was bepaald dat op openbare Ameri
kaanse scholen geen rassenscheiding
mocht worden gehandhaafd. Men acht
het zeker, dat de autoriteiten van Ar
kansas tegen deze uitspraak van het
Opperste Gerechtshof in beroep zullen
gaan.
In de abdij van Tongerlo (Antwer
pen) wordt dit jaar de zestiende reeks
Mariale Dagen gehouden van maan
dagavond 31 augustus tot woensdag
avond 2 september. Deze studiedagen
staan onder de hoge bescherming van
Zijne Eminentie kardinaal van Roey
en willen priesters, kloosterlingen en se
minaristen helpen tot een meer op de
H. Schrift gebaseerde en verantwoorde
Mariale godsvrucht.
In het kader van de hedendaagse her
ontdekking van de H. Schrift zal er tij
dens deze bijeenkomsten door vooraan
staande exegeten een studie worden
naar voren gebracht van het bood-
schapsverhaal uit Lucas I en II. Deze
exegetische studie zal worden vooraf
gegaan door een referaat waarin het
verschillend standpunt van dogma en
exegese klaar zai worden omlijnd, wat
zeker van veel belang is voor eventuele
discussie na de voordrachten. Zoals
iedere maal zal men ook dit jaar kun
nen luisteren naar het oordeelkundig
overzicht der Mariologie van de laat
ste jaren, gegeven door Mgr. Philips,
professor aan de universiteit te Leu
ven.
Voor nadere inlichtingen wende men
zich tot het Secretariaat der M D. Ab
dij, Tongerlo (Antw.).
De president van de British Motor
Corporation, sir Leonard Lord, heeft
meegedeeld dat tegen eind augustus
Morris en Austin hun „volksauto" op
de weg zullen hebben. Het gaat bier
om twee auto's met een motor van
850 cc, een topsnelheid van 115 km
per uur, die een laag benzineverbruik
hebben. Morris en Austin zullen de
nieuwe modellen aan hun series toe
voegen.
Donderdagavond half tien liep de Ur
ker kotter UK 70 in IJmuiden binnen
met aan boord het stoffelijk overschot
van de 20-jarige C. Loosman. Met zijn
vader en een broer had hij die dag ge
vist ter hoogte van Zandvoort en Noord-
wijk. Donderdagavond half acht bij het
binnenhalen van de lijnen trapte hij
tegen de lijn om deze goed over de
trommel van de winch te laten lopen.
Hij raakte met zijn laars bekneld en
werd meegesleurd. Het slachtoffer sloeg
tegen het dek en was op slag dood.
Naar aanleiding van de moeilijkheden,
die destijds door de wethoudersverkie
zingen te Maastricht in de KVP-fractie
in de raad van Maastricht zijn ontstaan,
heeft het bestuur van de KVP-afdeling
van het rectoraat Heilig Hart te Maas'
tricht onlangs gemeend de heer J. En-
sinck. voorzitter van de KVP-raads-
fractie, te moeten royeren als lid van
de KVP. Dit royement heeft het kring-
bestuur Limburg van de KVP, waarbij
de heer Ensinck in beroep was gegaan,
thans met inachtneming van het hier
omtrent bepaalde in het algemeen regle
ment van de partij, vernietigd. Wanneer
het afdelingsbestuur van het Maastricht
se rectoraat Heilig Hart het met dit be
sluit van het kringbestuur niet eens is,
kan het in laatste instantie nog in be
roep gaan bij het landelijke partijbe
stuur.
Zo bezeten van muziek was een 23-
jarige kantoorbediende uit Dordrecht,
dat hij in de periode van medio 1958
tot 18 maart 1959 bij een Dordtse mu
ziekhandel, waar hij vaste klant was,
een kleine 200 grammofoonplaten had
gestolen. Donderdag moest de platen-
verzamelaar voor de Dordtse politie
rechter verschijnen. In de dagvaarding
stond dat h\j 195 platen had gestolen
maar verdachte zelf dacht dat het er
niet meer dan 180 waren geweest. Ter
zitting bleek dat hij gelegenheid te
over had gehad om in de boxen, waar
hij regelmatig naar muziek was ko
men luisteren, een of meer zwarte
schijven onder zijn jas te stoppen en
zo mee te nemen. De verkoopwaarde
van de gestolen platen bleek 3500 te
zijn geweest. De officier van justitie,
mr. J. P. van der Meulen, eiste drie
maanden gevangenisstraf, waarvan
een maand voorwaardelijk met twee
jaar proeftijd. De politierechter hield,
zulks op verzoek van verdachte's
raadsvrouwe, mr. W. van Willigen de
zaak aan, voor het doen uitbrengen
van een voorlichtingsrapport.
Premier Nehroe van Indië komt
maandag voor een bezoek aan Kerala
in Trivandrum aan, aldus meldt UPI.
Deze Indische staat, waar de commu
nisten bij de vorige verkiezingen een
meerderheid behaalden, is de afgelo
pen dagen het toneel geweest van anti
communistische demonstraties. Negen
personen kwamen om het leven.
VEILING TIEL, 18 juni Middagveiling.
Resp. Ie en 2e soort. Kersen: Meikers
114—138, 105124. Meikers b-rood 97,
c-rood 55, vroege Meikers Duitse 115—
132, 96—111, b-rood 95, c-rood 55; vroege
Van Spithoven 112—116, Varikse zwarte
102—106 98—102; Aardbeien per doosje
18—29, 8—22; Aardbeien gedopt 65
75; Rode bessen 86—110, 82—90; Frambozen
124160, 6492; Kruisbessen 4042;
Zwarte bessen 205. Groenten: Doperwten
35—45, 2535; Peulen 50—54; Prinsesse-
bonen 81—84; Rabarber 10—12; Snijbo
nen 128—132; Tuinbonen 25—27; Wortelen
per bos 2022; Champignon^ 260270, 200—
235; Aardappelen nieuwe groot 17—22, drie
ling 1620, kriel 1418, alles in centen per
kilogram.
Avondveiling. Resp. Ie en 2e soort. Ker
sen: Meikers 117—145, 109—130, b-rood 99,
c-rood 55, vroege Meikers Duitse 112138,
102114, b-rood 96, c-rood 55, Varikse
zwarte 104—119, 98—102; Aardbeien per
doosje 1928, 1024; Aardbeien gedopt 67—
71; Rode bessen 82—96. Alles in centen
per kilo, tenzij anders vermeld.
KAASMARKT GOUDA, 18 juni Aan
voer 189 partijen. Notering: le kw. f 2.14
2.22, 2e kw. f 2.042.13, extra kw. f 2.23
2.40.
(Medegedeeld door de Rijkswatersaat)
'S-GRAVENHAGE, 18 juni. Konstanz 381
(+1), Rheinfelden 267 (—2), Ottenheim 344
(+4), Straatsburg 293 (+3), Maxau 453
5), Mannheim 296 14), Mainz 282
(—13), Bingen 196 (—14), Kaub 213 (—17).
Trier 110 (—4), Koblenz 208 (—19), Keulen
181 (—7). Ruhrort 371 (+18), Lobith 962
17), Nijmegen 732 (+12), Arnhem 774
11), Eefde IJssel 274 (+3), Deventer 180
4). Monsin 5520 (—12), Visé 4952 (onv.),
Borgharen 3850 (+5), Belfeld 1071 (—16),
Grave beneden de sluis 468 12).
De minst gepeilde diepten in de vaar
geul, heden vermeld op de waarschuwings
borden, zijn ln centimeters: IJsselkopHe
veadorp 265, HeveadorpAmsterdam Rijn
kanaal 210, Amsterdam RijnkanaalLekka-
naai 215, IJsselkop—Doesburg 235, Does
burg—Zutphen 230, Zutphenspoorbrug De
venter 255, spoorbrug DeventerKaterveer
255.
Toegelaten grootste diepgang van Millin-
gen tot St.-Andries: 310 cm.
De scheepvaart op de Nederrijn tussen
kilometerraai 884.310 en kilometerraai 886.090
Is in de komende nacht van 20.0006.00
uur gestremd.
Op 24 juni zal bij Sotheby's ln Londen
een altaarstuk van Rubens geveild worden,
dat afkomstig is uit de beroemde collectie
van wijlen de hertog van Westminster.
De „Aanbidding der Wijzen" is geschil
derd op eikenhout, vier meter hoog en
twee-en-een-halve meter breed.
Voor de veiling bestaat grote belangstel
ling, vooral van de zijde van de Ameri
kaanse kunsthandel. De Britse National
Gallery zou het stuk ook wel willen heb
ben, maar kan er geen anderhalf miljoen
voor uittrekken. Twee leden van de La-
bourpartij zullen er in het parlement op
aandringen, dat het stuk op een of andere
manier voor Engeland behouden blijft.
Een deel van de nalatenschap van de her
tog van Westminster wordt in zes afzon
derlijke zittingen geveild. De „Westminster
Tiara", die is ingelegd met veertienhonderd
diamanten, een veilingzaal vol zilver, Franse
stijl-meubelen, harnassen en schilderijen
van Lorraine, Titiaan, Bassano en Cuyp
zullen onder de hamer komen. Met de op
brengst hoopt men de successiebelasting te
kunnen betalen, die voor de erfgenamen
deze nalatenschap tot een drukkende last
maakt.
Rusland heeft de uitnodiging om naar
het negende filmfestival van Berlijn te
komen afgeslagen, omdat het de West-
duitse regering niet erkent als compe
tent om deze stad als festivalplaats te
kiezen. De Russische filmindustrie heeft
dit aan de Wèstduitse ambassade in
Moskou laten weten.
Aan het festival, dat dit jaar wordt
gehouden van 26 juni tot 7 juli, wordt
deelgenomen door 43 landen.
Washington De plaats van
handeling was de ambassade
van een neutraal land, dat
uitzonderlijk veel ervaring heeft op
gedaan in het doen en laten van het
Kremlin, in een van de hoofdsteden
achter het IJzeren Gordijn, waar de
stemming in het Kremlin van dag
tot dag het politieke klimaat bepaalt.
Het onderwerp van gesprek was de
Berlijnse crisis. De opmerkelijk
schrandere ambassadeur had met een
uitdrukkelijke nonchalance gevraagd,
wat Amerika nu eigenlijk van plan
was. Hij werd herinnerd aan de ver
klaring van president Eisenhower,
dat deze „geen duimbreed zou toe
geven". Daarop lachte hü vrolijk en
merkte op, dat hij niet vroeg naar
openlijke uitspraken over de Ame
rikaanse politiek maar naar de wer
kelijke bedoelingen van de Ameri
kaanse politiek. Het antwoord luidde,
dat de Amerikaanse president be
paald meende wat hij zei. Waarop
C—uuor N
de ambassadeur werkelijk verbleekte
van ontsteltenis en uitriep:
„Maar als uw president werkelijk
meent wat hij zegt, waarom handelt
hij dan in 's hemelsnaam niet alsof
hij het meent? In het Kremlin wordt
geoordeeld naar daden, niet naar
woorden. Zij kunnen zich vergissen.
Zij kunnen te ver gaan. En dan zal
er werkelijk een oorlog dreigen, die
ons allemaal kan vernietigen".
Het vorenstaande is de levendig
ste herinnering, die uw verslagge
ver heeft overgehouden van een reis
naar Europa, die overigens bepaald
niet arm was aan levendige ervarin
gen. De conclusie, die vervat was in
de scherpe reactie van de ambassa
deur op wat eenvoudig een formu
lering lijkt van het voor de hand
liggende, werd later door tal van
andere waarnemingen bevestigd. Van
de Poolse minister van buitenlandse
zaken Rapacki en de leider van de
Hongaarse communistische partij Ja
nos Kadar tot aan de plaatselijke
Hongaarse en Poolse partijleiders en
ambtenaren toe, zo mocht ik vast
stellen, is er niemand, die ook maar
een ogenblik gelooft, dat president
Eisenhower in voile ernst sprak, toen
hij zei, dat hij in Berlijn „geen duim
breed" zou toegeven. De zelfvoldane,
superieure, ongelovige grijns van de
paar Sovjet-diplomaten, met wie ik
heb kunnen praten, zeiden hetzelfde,
zij het op een wat tartender manier.
Misschien wijzen al deze indi
caties de verkeerde kant uit.
Maar toch schijnen zij beves
tigd te worden door de verbluffende
rede, die Nikita Khroesjtsjev on
langs in Riga heeft gehouden. In een
beschouwing over de weigering van
de Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, Christian A. Herter,
om op bevel van Gromyko de weste
lijke posities in Berlijn prijs te ge
ven, zei Khroesjtsjev vol woede;
„Zelfs nu de zogenaamde machts
politiek nederlaag op nederlaag lijdt,
blijven de westelijke mogendheden
er krampachtig aan vasthouden. Zij
gaan beslissingen over urgente vraag
stukken uit de weg, die gericht zijn
op een vermindering van de inter
nationale spanningen en op verster
king van de vrede. Maar wat deze
heren ook mogen proberen, zij zien
geen kans deze failliete machtspoli
tiek moed in te blazen".
Met andere woorden: Khroesjtsjev
zegt, dat president Eisenhower een
voudig bedrog pleegt, als hij het
heeft over „geen duimbreed toegeven"
want als dit laatste iets wil zeg
gen, dan betekent het toch, dat de
Amerikaanse president liever een
oorlog zal riskeren dan de vrijheid
van Berlijn op te offeren. Ook blijkt
hieruit vrij duidelijk, dat Khroesj
tsjev van mening is, dat de Ameri
kaanse president bedrog pleegt om
twee redenen. De eerste en voor
naamste is de grote, ongunstige ver
andering in het mondiale evenwicht
van militaire machten, die door pre
sident Eisenhower en zijn regering
slapjes is geaccepteerd. De tweede
en veel directere reden is het feit,
dat de Amerikaanse president tot
dusver volmaakt heeft nagelaten de
militaire of politieke voorzorgsmaat
regelen te treffen, die de Berlijnse
crisis logischerwijze eist.
Dit alles betekent niet, dat de
Berlijnse crisis zelf of de droe
vige bijeenkomst in Genève
noodzakelijk op een ramp zal uit
lopen. Maar door de schijn te wek
ken, dat zij inzake Berlijn niet au
sérieux genomen behoeft te worden,
door in de Verenigde Staten een
stemming van onbeperkte zelfvol
daanheid aan te wakkeren, door geen
enkele militaire voorzorg te treffen,
door geen verandering te brengen in
de politieke sleur van elke dag, ver
groot de Amerikaanse regering zon
der twijfel de bestaande risico's zeer
aanzienlijk. Als men in een situatie
als de Berlijnse crisis de indruk wekt
niet ernstig te zijn, dan vraégt men
werkelijk zijn vijand, stellingen in
te nemen, die niet te tolereren zijn,
maar waaruit hij zich niet gemak
kelijk kan terugtrekken.
Toch heeft uw verslaggever het ge
voel hoe weinig dat op zichzelf
ook waard moge zijn dat de wes
telijke bondgenoten op de een of an
dere manier kans zullen zien „de
Berlijnse kaap te ronden". Voorlopig
is dat gevoel op weinig meer geba
seerd dan op de oude regel, dat God
speciaal let op dronkaards, kleine
kinderen en de Verenigde Staten".
Niettemin kan men hopen en geloven,
dat de Sovjets nog vóór het te laat
is in de gaten zullen krijgen, dat
president Eisenhower werkelijk
meent, wat hij over Berlijn zegt.
Voor één keer zijn we dan uit de
moeilijkheden, maar er komt nog
een volgende keer en ook nog een
daarop volgende keer. Het machts
evenwicht is nog steeds bezig ten
gunste van het Kremlin te verschui
ven. Dat zal nog wel een jaar of wat
zo blijven, totdat eindelijk beide par
tijen even veel en even krachtige
raketten bezitten. Maar als Amerika
al die tijd zal verzuimen te laten
merken dat het in volle ernst
spreekt, dan staat het te vrezen, dat
de oude regel over dronkaards, klei
ne kinderen en de Verenigde Staten
niet altijd zal opgaan.
Copyright - N.Y.H. Tribune)
Algol 17 v. Ilheus.
17 te Salvador verw.
Appingedijk 18 te New
York.
Asterope 17 520 m no
Bermuda n. Hampton-
roads.
Alwaki 17 260 m zzo
Suez n. Suez.
Amstelland p 17 Beachy
head n. St. Vincent.
Aardijk 18 vèrw. Port Said
v. Alexandrië.
Abida 17 180 m wzw
Scilly isl. n. Stanlow.
Alca 17 v Saint
Louis n. Savona.
Aagtedijk 18 480 m no
Mogadiscio n. Mombas.
Alca 18 te Savona.
Aldabi 18 p Ouessant n.
Antwerpen.
Amstelbrug 18 1210 m w
Fremantle n. Kaapstad.
Amstelsluis 17 110 m z
Adak n. Nahodka.
Astrid Naess 17 70 m nno
Miami.
Amstelvaart 17 800 m wtz
Fayal n. Ceuta.
Balong 17 660 m wtz
Fayal n. Port Said.
Bllliton 18 55 m zzo
kp Comorln n. Bombay.
Beninkust 17 liggende te
Port Haroourt.
Boissevain 17 v. Kobe
n. Hongkong.
Breda 17 400 m no
Flores n. Point Fórtln.
Billiton 17 180 m o
Dondrahead n. Bombay.
Breda 17 43.22 n 23.47 w
Amsterdam n. Point
Fortin
Cinulia 17 600 m no
Guadeloupe n. Curasao.
Crania 17 900 m zzo
Suez n. Rotterdam.
Camitia p 17 Fayal n.
Birkenhead.
Cleodora 17 60 m z
Colombo n. Calcutta.
Caltex Eindhoven 17 280 m
zzw Cape Race n.
Rastanura.
Coolsingel 17 600 m ozo
Cape Race n. Baiecomeau
Calamares 17 300 m zto
San Diego n. Golfito.
Dinteldijk 17 240 m nto
Barranguilla n. Londen.
Delfshaven 17 430 m o
Bermuda n. Jacksonville.
Ena 17 te Panamakanaal.
Graveland 18 Ilhamaio dw.
v. Las Palmas n. Recife.
Hathor 17 dw Gibraltar n.
Rotterdam.
Helena 18 te Ciudad
Trujillo.
Karimun 17 v.
Piraeus n. Beyrouth.
Katelysla 17 35 m w
Landsend n. Berre.
Korovlna 18 te Buenos
Aires.
Koningswaaxd 18 50 m w
Algiers n. Gibraltar.
Kalinga 17 180 m n
Maranhao n. Curasao.
Karsik 17 180 m z
Hainan n. Saigon.
Koren ia p 17
Dondrahead n. Balik
Kellia 17 v. Curasao n.
Cabimas.
Larenberg 18 Freetown
verw.
Loosdrecht 17 58 m zzw
Rasalhadraka n. Aden.
Louis Lanz 17 120 m nw
Lissabon n. Monrovia.
Luksefjell 17 47.17 n 58.52
w Glasgow n. Montreal.
Loosdrecht 17 dw Ras
Madraka.
Laagkerk 18 10 m o
Cuxhaven n. Rotterdam.
Mitra 17 160 m n
Demarara n. Curasao.
Maasdam 17 830 m w
Ouessant n. Southampton.
Noordam 17 420 m nnw
Flores n. New York.
Oranje Fontein 17 480 m
no St. Helena n. Palmas.
Oberon 18 v. Port of S'pain
n. Paramaribo.
Prins Willem George
Frederik 17 dw
Anticonsti n. Quebec.
Orestes 17 1100 m
France.
Guadeloupe n. Fort de
P. G. Thulin 17 111 m n
Laplata n. Balboa.
Reza Shah the Great 18 v.
Hamburg n. Rotterdam.
Rlouw 18 te Antwerpen.
Rijndam 18 te Le Havre.
Statendam 17 390 m zzo
kp Race n. New York.
Straat Singapore 17 120 m
no East-London n.
Durban.
Schelpwijk 18 te Curasao.
Stad Alkmaar 17 75 m
nw Esbjerg n. Lulea.
Stad Utrecht 17 325 m zzo
Cape Race n. New York.
Straat Torres 18 te Penang.
Straat Bali 17 120 m zw
Rio de Janeiro n.
Maceio.
Thelidomus 17 dw
Martinique n. Puerto la
Cruz.
Tomdcyclus 17 60 m n
Mona Passage n. Puerto
Is Cruz
Triton 17 300 m otn kp
Canaveral n. Baltimore.
Trompenberg 17 70 m z
Manzanillo n. Los
Angeles.
Tamo 17 90 m nto
Rio Grande n. S'antos
Tero 17 240 m n St.
Paulsrock n. Recife.
Tabian 18 p Gibraltar
Amsterdam.
Tar 18 te Antwerpen.
Texel 13 te Port Said.
Westland 17 58 m zzo
Vitoria n. St. Vincent.
Woltersum 17 850 m ono
Bermuda n. Houston.
Van Heemskerk 17 120 m
zw Walvisbay n. Matadi.
Van Linschoten 17 160 m
w Sabang n. Penang.
Waikelo 17 260 m otn
Mauritius n. Mauritius.
Wieldrecht 20 Puerto la
Cruz verw.
IJssel 184 te Hamburg.
Zaanland 17 490 m zzw
Lissabon n. Amsterdam.
<1t
Abbekerk 18 270 m wtn
Sabang n. Singapore.
Annenkerk 18 60 m w
Majorca n. Cadiz.
Alwaki 18 t. a. rede Suez.
Arendskerk 18 120 m z Str.
Soenda n. Aden.
Banda 18 te Le Havre.
Batjan 18 v. Pladju n.
Semarang.
Bussum 18 13 m wzw
Ouessant n. Pernis.
Caltex Rotterdam 18 287 m
ono Aden n. Suez.
Caltex Utrecht 18 v. Bom
bay n. Kandia.
Drente 18 v. Bahrein n.
Calcutta.
Gabonkust 18 te Antw. n.
Hamburg.
Hecuba 18 te St.-Lucia.
Heelsum 18 te Houston n.
Bermuda.
Hathor 18 dw. Kp St.-Vin-
cent n. Rotterdam.
Hera p. 18 Vlieland n.
Bremen.
Iberia 18 105 m zzw
Stavanger n. Archangel.
Isis 17 v. Savannah n.
Charleston, 18 te
Charleston.
Jacob Verolme 17 ten anker
Philadelphia.
Joh. v. Oldenb. 18 te
Southampton.
Joseph Frering 18 te Mon
rovia verw.
Karakorum 18 130 m zo
Suez n. Suez.
Kellia 7 v. Curacao n.
Cabinam.
Kloosterdijk 19 te Tampa.
Leeuwarden 17 75 m z
Charleston n. Pto. Bolivar.
Lekhaven 17 200 m zzw
Fern. Noronha n. Las
Palmas.
Lombok 17 160 m wtn
Acapulco n. Balboa.
Loppersum p. 18 Key West
n. Savannah.
Leiderkerk 19 te Marseille
verw.
Loenerkerk 18 105 m w
Algiers n. Rotterdam.
Lemsterkerk p. 18 Perim n.
Aqaba.
Munttoren 18 70 m n Kp
Carbon n. Palermo.
Maas 18 v. Piraeus n. Sousa.
Moordrecht 18 180 m zw
Karachi n. Abadan.
Maris Callopez 16 v. Para-
nagua n. Asuncion.
Meerdrecht 17 30 m o
Bahamas n. Baton Rouge.
Mirfak N 17 90 m ozo Kp
Frio n. Santos.
Nestor 17 240 m n Parama
ribo n. Amsterdam.
Ossendrecht 17 450 m wnw
Azoren.
Oranje 18 110 m no Massa-
wah n. Port Said.
Philine 18 200 m zzw
Ouessant n. R'dam.
Prins Willem IV 18 te Antw.
Prins der Nederl. 18 te La
Guaira.
Prins Fred. Hendrik 17 v.
Montreal n. Londen.
Prins Willem IV 17 v. Lon
den n. Antwerpen.
Purmerend 18 te Curasao n.
Port Harcourt.
Randfontein 17 v. Hamburg
n. Antwerpen.
Roggeveen 17 v. Sydney n.
Bangkok.
Rotti 18 v. Trincomalee n.
Belawan.
Saloum 18 445 m zzw Las
Palmas n. Nantes.
Sliedrecht 18 v. Novorossisk
n. Wismar.
Scherpendrecht 18 150 m z
Djeddah n. Houston.
Straat van Diemen 18 180
m wnw Kaapstad n. Rio
de Janeiro.
Slamat 17 946 m w
Panama n. Valboa.
Solon 17 340 m no San
Juan n. Antwerpen.
Stad Arnhem 18 v. Narvik
n.Gent.
Stentor 17 v. Houston n.
New Orleans.
Tarakan 18 te Houston.
Theobaldius 17 200 m zw
Bermuda n. Curasao.
Tweelingen 17 735 mzw
Flores n. Rotterdam.
Tawali 18 75 m zw Socotra
n. Cochin.
Tomori 18 25 m w Gibraltar
n. Marseille.
Van der Hagen 18 50 m zzw
Kobe n. Hongkong.
Vlist 17 400 m zo Cape Race
n. Rotterdam.
Westertoren 18 265 m nnw
Perim n. Mena.
Zuiderkerk 18 te Sydney.
tit
Aalsdijk 18 200 m o Gibral
tar n. Halifax.
Adonis 18 v. Elbe n. Antw.
Alphard 19 te Las Palmas.
Amstelkroon 18 v. Mombasa
n. Dar es Salaam.
Angolakust p. 18 Las Pal
mas n. Le Havre.
Abida 18 te Stanlow.
Alioth 18 v. Brake n.
Hamburg.
Arkeldljk 18 v. Surabaja n.
Aardijk 18 v. Port Said
n. Suez.
Aclla 18 625 m zw
San Miguel n. Curasao.
Alkaid 18 v. Hamburg n.
Rotterdam.
Almdijk 18 150 m z
New Orleans n. Le
Havre.
Ameland 18 200 m o
Rio de Janeiro n.
Buenos Aires.
Amerskerk 18 v. Bremen
n. Hamburg.
Amstelsluis 19 U80 m «zo
Area 18 60 m zzo
Hokaido n. Nahodka.
Acapulco n. Martinique.
Asmisker 19 te New
Portnews.
Abbedijk 18 p Keyweit n.
Le Havre.
Balikpapan.
Baam 18 v. Willemstad n.
Pampatar.
Bali 18 v. Tandj. Priok n.
Semarang.
Banggai 18 v. Singapore n.
Manilla.
Bawean 18 v. Iskenderun n.
Beiroet, 19 te Beiroet.
Bloemfontein 18 v. Aden n.
Karachi.
Britsum 18 700 m ono
Bermuda n. Hampt. R.
Caltex Eindhoven 18 815 m
wnw Azoren n. Ras
Tanura.
Caltex Pemis 18 te Dinglo.
Castor 18 200 m no Flores
n. Barbados.
Corilla 17 v. Singapore n.
Pladju.
Caltex Gorinchem 18 v.
Dublin n. Rotterdam.
Caltex Leiden 18 242 m w
Cocos-eil. n. Hobart.
Coolsingel 18 360 m zo Cape
Race n. Baie Comeau.
Cradle of Liberty 18 550 m
o Mogadiscio n. Philad.
De Eerens 18 te Basrah.
Fravizö 18 180 m w St.-
Vincent n. Dublin.
Friesland 19 te Beira.
Gaasterkerk 17 v. Hongkong
n. Singapore.
Jagersfontein 18 v. Port
Elizabeth n. East London.
Joh. v. Oldenb. 18 v.
Southampton n. A'dam.
Karimun 19 te Beiroet.
Katelysia 18 67 m nw
Finisterre n. Berre.
Kreeft 19 te Narvik.
Karsik 19 te Saigon.
Kenia 18 610 m zw Flores
n. Thames.
Kertosono 19 te Aden.
Kylix 18 80 m nw Minicol
n. Balikpapan.
Langkoeas 17 v. Bangkok n.
Tg. Priok.
Lekhaven 18 85 m no Fern.
Noronha n. Las Palmas.
Liberty Bell 18 180 m zo
St.-Helena n. Philad.
Lindekerk 18 te Bahrein.
Loosdrecht 18 90 m o Ras
Fartak n. Aden.
Liouis Lantz 18 140 m w
Cape St.-Vlncent n.
Monrovia.
Maaskerk 18 te Stettin.
Memnon 19 te Hamburg.
Merseylloyd 19 te Tg. Manl.
Merwede 18 v. Bremen n.
Dakar.
Marnelloyd 18 700 m wnw
Guam n. San Francisco.
Modjokerto 18 dw Lissabon
n. Rotterdam.
Naess Commander 18 125 m
z v. Djeddah n. Fawiey.
Oostkerk 18 130 m wzw
Minicoi-eil. n. Aden.
Ootmarsum 18 20 m z
Scillys n. Le Havre.
Orion 18 70 m zw Oporto n.
Amsterdam.
Ommenkerk 18 v. Marseille
n. Cadiz.
Poelau Laut 18 te Hong
kong.
Poseidon 18 te Tampa.
Prins Alexander 18 185 m
wnw Casablanca, 19 te
Casablanca.
Prins Willem III 18 v. Le
Havre n. Montreal.
Provenierssingel 18 440 m
zo Cape Race n. Galvest.
Peperkust 18 120 m zzo
Lagos n. Duala.
Prins Frederik Willem 18 242
m w Malinhead n.
Montreal.
Papendrecht 18 v. Elbe n.
Rotterdam.
Prins Fred. Willem 18 242
m v. Malinhead n.
Montreal.
Prins W. G. Frederik 19 te
Quebec.
Rijndam 18 v. Le Havre n.
Southampton.
Soestdijk 18 600 m w v.
Landsend n. New York.
Solon 18 725 m no San Juan
n. Antwerpen.
Stad Delft 18 430 m w
Landsend n. Belfast.
Sumatra 18 te Balikpapan.
Salatiga p. 18 Djeddah n.
Port Said.
Schle 18 200 m wnw
Alexandrië.
Stëven 18 v. Tel Aviv n.
Iskenderun.
Sunetta 18 430 m ozo
Zanzibar n. Beira.
Tankhaven I 18 v. Sungel
Gerong n. Singapore. 19
te Singapore.
Tahama 18 180 m zw Flores
n. Finnart bij Glasgow.
Tamara 18 v. St.-Peters-
burg n. Pta. Cardon.
Taria 17 v. Durban n.
Abadan.
Tiba 18 90 m n Madeira n.
Rosario.
Tjibadak 18 te Saigon.
Tjiluwah 18 115 m otn
Cape Padaran n. Hongk.
Utrecht 20 te Belawan.
Vlist 18 540 m nw Horta.
Vivipara 18 170 m w Straat
Ormoesz n. Gibraltar.
Van Waerwyck 19 te
Singapore.
Waal 18 v. Alexandrië n.
Beiroet.
Wönosari 18 320 m o Socotra
n. Djibouti.
Wieldrecht 18 250 m otz
Paramaribo n. Pto. la
Cruz.
Willem Ruys 18 te
Wellington.
Zaanland 18 240 m zzw
Lissabon n. Amsterdam.
Zaanland 18 240 m zw
Lissabon n. Amsterdam.
