DAG PUZZLE
Deutsche Bauernsiedlung wil
recreatief deel verkopen
DRAADLOOS
CONTACT
Militairen in Lour des
yy
s.
A If red
TfT.
Overig gedeelte van landgoed voor
agrarische doeleinden bestemd
Uitslaande brand
in kindertehuis
„En Passant" en afscheid van Dorus
De graano verslag
in Amsterdam
isterem
Radio-Vaticama
Meer dan 40.000 militaire pelgrims
llelrvfiiixM'ii van een Jong (iezin
DEINING ROND DE HAMERT
„Zonhove" te Son
Aartsbisschop bij
Passiespelen in Hertme
De appel en de boom?
Rotterdam geheel
gerustgesteld
Twee Congresleden in
Kerala vermoord
<3
MAANDAG 22 JUNI 1959
FAGTNA 4
Examens
De avonturen van Kuifje en Bobbie
door HERGÉ
49
't IYjs hoog tijd. ..Ze komen
Opgepast".'..Geen geluid
U moet langs 'n art de
t-e kant proberen,ka
pi teint h/er Is de door
gang te moeilijk
Y (m V
Heb je dat interessante artikel gelezen
over „De traagheid van ons sociale
stelsel"
Ja. Dat wil zeggen ik ben er aan be
gonnen
maar ik had echt niet genoeg
energie om me er door heen te wor
stelen.
De deining, welke over de verkoop
van het Noordlimburgse landgoed ,.De
Hamert", gelegen te Wellerlooi onder
de gemeente Etergen, ontstaan is, is
voor de huidige eigenaar van het 468
hectare grote akker-, bos-, heide- en
vennengebied, de Deutsche Bauernsied
lung, G. M. B. H. uit Dusseldorp, aan
leiding geworden om over het doel van
de aankoop op een persbespreking na
dere mededelingen te doen. Als woord
voerder van de Deutsche Bauernsjed-
lung trad ir. Hans Naujoks, de procu
ratiehouder van genoemde organisatie
op. Zoals de heer Naujoks ons reeds
onmiddellijk na de veiling van het land
goed óp 10 juni j.l. in het kort mee
deelde, erklaarde hij ook thans weer,
dat de Bauernsiedlung ,,De Hamert"
uitsluitend voor agrarische doeleinden
heeft aangekocht.
„Wrj zfln een organisatie, die de be
langen van boeren behartigt", aldus de
heer Naujoks, ,,en beslist geen bouw
onderneming. zoals sommige Neder
landse dagbladen hebber, bericht Der
halve hebben w\j absoluut geen plannen
om op de aangekochte terrein bun
galows. weekendhuisjes of hotels te
faan bouwen. Nog minder waar is de
ewering, dat wij van de ,.De Hamert"
een recratiegebied voor Duitse indus
triëlen willen maken. Wat wij wel wil
len is om de circa 125 hectare land
bouwgrond van het landgoed, waarop
drie boerderijen zijn gelegen, alsmede
de circa 100 hectare heidegrond, die
voor ontginning in aanmerking komen,
te betrekken bij een ruilverkaveling
tussen Duitse boeren, die in Nederland
grond bezitten en Nederlandse land
bouwers. die in Duitsland akkers heb
ben liggen. Deze ruilverkaveling
dient te geschieden overeenkomstig
een tussen beide landen te sluiten ver
drag. Voorts willen wij in het kader
van een dergelijke ruilverkaveling met
de te ontginnen gronden de meest ge
dupeerde Duitse tractaatboeren hel
pen."
Na de oorlog, in 1945. zijn krachtens
het Konink.iik Besluit Vijandelijk Ver
mogen alle landerijen, die Duitse boe
ren in Nederland bezaten, in handen
gekomen van het Nederlandse Be-
neersinstituut. Vele van deze lande
rijen zijn inmiddels verkocht. Circa
1500 hectare worden nog door ge
noemd instituut beheerd. Deze grond,
aldus vernamen wij tijdens de pers
conferentie, zal binnenkort aan Duits
land worden verkocht, wanneer de
besprekingen op hoog niveau tussen
Nederland en Duitsland over tal van
oorlogskwesties, tenminste tot een
gunstig resultaat zullen leiden. Aan
gezien deze vijftien honderd hectare
evenwel niet toereikend zijn om de
gedupeerde Duitse tractaatboeren te
helpen, probeert dé Deutsche Bau-
ernsielung gronden aan te kopen en
te ontginnen om ook daarmee de
Duitse landbouwers, die nog de oorlog
hun landerijen op Nederlands gebied
hebben verloren, enigszins schade
loos te stellen.
- ri ?iu 1
De te ontginnen 100 hectare heide
grond van het landgoed „De Hamert"
grenzen aan de landerijen van Duitse
boeren uit de Duitse plaatsen Twiste
den, Walbeek en Lullingen, die in to
taal in 1945 rond 1100 hectare zgn trac-
taatgronden in Nederland verloren.
Met minder dan de helft van de gron
den van het landgoed „De Hamert"
heeft de Deutsche Bauernsiedlung der
halve zuiver agrarische plannen t.w.
ruilverkaveling, hulp voor gedupeerde
tractaatboeren. Voorts is zij bereid om
een gedeelte van deze agrarische gron
den aan de Nederlandse pachters, die
op het landgoed „De Hamert" drie
boerderijen exploiteren, te verkopen.
De Nederlandse pachters kunnen daar
bij, aldus de heer Naujoks. gebruik ma
ken van financieringsfaciliteiten, welke
de Deutsche Bauernsiedlung ook in
Duitsland aan boeren verleent. Bij het
dienen van de belangen van de land
bouw, maakt onze organisatie geen on
derscheid tussen Duitse en Nederlandse
boeren, zo voegde spreker hieraan toe.
Interessant is verder de verklaring
van de heer Naujoks, dat de Deutsche
Bauernsiedlung bereid is om de niet-
agrarische gronden van het landgoed
„De Hamert", circa 240 hectare bos-,
heide- en vennengebied (o.a. het pik-
meeuwenwater) te verkopen aan compe
tente Nederlandse instanties. Vrees voor
het verloren gaan van recreatieterreinen
behoeft derhalve in Nederland niet te
bestaan, aldus de heer Naujoks. Om te
onderstrepen, hoezeer de Deutsche Bau
ernsiedlung bereid is om het uit land
schappelijk oogpunt bijzonder aantrek
kelijke gedeelte van „De Hamert" in
derdaad een functie van recreatieoord
te geven, kondigde de heer Naujoks
aan, dat dit gedeelte van het landgoed
reeds thans voor het publiek zal wor
den opengesteld. Iets, dat voorheen
niet het geval was. De vorige eigenaar
liet niemand op het landgoed toe. De
openstelling zal in overleg met de V.V.V
van Well en van- Areen nader geregeld
worden.
De mededelingen over de bereidheid
tot verkoop, alsmede over de openstel
ling van het recreatieve gedeelte van
„De Hamert" zijn temeer interessant,
nu er van de zijde van het ministerie
van Volkshuisvesting en Bouwnijver
heid is meegedeeld, dat het ministerie
bezwaar maakt tegen een eventuele ont
ginning van de ,,De Hamert", alsmede
dat men de aankoop van het omstreden
landgoed overweegt. Een en ander uit
natuurwetenschappelijk en recreatief
oogpunt. Het standpunt van de Deut
sche Bauernsiedlung inzake de recrea
tieve functie van „De Hamert" mag
niet gezien worden als een antwoord op
de mededelingen van het ministerie
van volkshuisvesting en bouwnijverheid
daar ir. Naujoks dit standpunt reeds
vrijdagavond heeft bekendgemaakt, dus
vóór de publicatie van de mededelingen
van genoemd ministerie.
Tijdens de bespreking, welke de
heer Naujoks met de vertegenwoor
digers van de Nederlandse pers heeft
gehad, is ook de reactie van de stich
ting „het Limburgs Landschap" ter
sprake gekomen, die vlak na de ver
koop bjj monde van haar secretaris
de aankoop van „De Hamert" door
een Duitse instantie zeide te betreu
ren. „Limburgs Landschap" was ook
een van de gegadigden voor „De Ha
mert". Deze stichting was evenwel
niet van plan om voor het landgoed
eenzelfde bedrag 955.000) neer te
tellen. De bewering, als zou de stich
ting „het Limburgs Landschap" al het
mogelijke hebben gedaan om „De Ha-
met" voor Limburg te behouden, werd
tijdens de bespreking tussen de verte
genwoordigers van de Deutsche Bau
ernsiedlung en de Nederlands pers on
juist genoemd. „Limburgs Landschap"
had immers, zo vernamen we, in con
tact kunnen treden met de notarissen,
toen zij in beraad gingen over de vraag
of het landgoed al dan niet aan de Deut
sche Bauernsiedlung zou worden toege
wezen.
In „Zonhove", een instituut voor
zwakzinnige kinderen te Son, is zon
dagavond brand uitgebroken. Het vuur
in het grote gebouw werd bestreden
door de brandweren uit Eindhoven, Nu-
nen, Best en Son. De kinderen werden
in veiligheid gebracht en een deel van
de inboedel kon gered worden. Het ge
sticht is eigendom van de stichting „St.
Nicolaas" te 's Hertogenbosch.
De kinderen, die in het instituut (een
oud sanatorium) waren opgenomen, zijn
voorlopig ondergebracht in het klooster
van de zusters van Schijndel, welk
klooster tegenover het instituut ligt.
De brand brak omstreeks negen uur
uit en kon om half elf als bedwongen
worden beschouwd, vooral door het
krachtig optreden van de Eindhovense
brandweer, die met groot materieel te
hulp was gekomen. Aanvankelijk wor
stelde men met een te lage druk op de
waterleiding, maar een langs het in
stituut stromende beek bracht uitkomst
toen een motorpomp was gearriveerd.
Van het hoofdgebouw van het tehuis is
het dak en de bovenste (de tweede)
verdieping afgebrand. De parterre en
eerste verdieping zijn gespaard geble
ven, al is er waterschade. Ook heeft
men enige kleine vleugels, o.a. een af
deling voor dubbelgebrekkige jongens,
een bijgebouwtje en de kapel, voor het
vuur kunnen vrijwaren.
Advertentie
Toobehorpn v d. Adresseersystemen
ADDRESSOCRAPH - ADREMA - BRADMA
FA VAD - CITOCRAF etc
Adrosseerplaten - Omramingen - Ruiters -
Opbèrgladen en -kasten etc.
N.V. AMMEFA - AMSTERDAM
Vraagt oderto [Tol 020 53941)
De aartsbisschop van Utrecht, mgr.
dr. B. J. Alfrink. heeft zaterdag in
Hertme bij Borne de eerste van een
reeks van negen passiespelen, die
daar in het prachtige openluchttheater
worden opgevoerd, bijgewoond.
Het gezin van de vee-arts Sijbesma
te Heerenveen is een sprekend voor
beeld van het spreekwoord: „De ap
pel valt niet ver van de boom."
Vader Sijbesma heeft het mogen be
leven dat twee van zijn zoons en een
dochter zijn beroep hebben gekozen.
Zaterdag slaagde de laatste van het
viertal dierenartsen in dit gezin, de
heer U. Sijbesma, aan de Rijksuni
versiteit te Utrecht voor het dieren
arts-examen. Twee andere zoons uit
dit gezin zijn onlangs geslaagd voor
het kandidaatsexamen Nederlandse
letteren.
De regisseur Richard Hager, die de
afgelopen jaren secretaris van de Weense
Muziekakademie is geweest, is door keizer
Haile Selassie benoemd tot directeur van
het Keizerlijk Theater in Addis Abeba
De V.A.R.A. bracht zondagavond de
tweede aflevering van „En Passant,
mensen en meningen in het voorbij
gaan" op het scherm. Ook ditmaal
kwam de uitzending uit Bellevue in
Amsterdam en men was er weer in ge-
Het plan tot oprichting van een
graanoverslagbedrijf in Amsterdam
schijnt de verstandhouding tussen de
gemeenten Rotterdam en Amsterdam
niet langer in de weg te staan. Dit valt
althans af te leiden uit de beantwoor
ding van vragen door het Rotterdams
college van B. en W. die het raadslid
A. R. de Kwaadsteniet schriftelijk had
gesteld. De burgemeester van Amster
dam heeft, zo blijkt uit het antwoord,
zijn ambtgenoot in Rotterdam de ver
zekering gegeven, dat de garanties, die
de gemeente aan de onderneming heeft
toegezegd, in geen enkel opzicht het ka
rakter hebben van directe of indirecte
subsidie-verlening. Eventuele lage ta
rieven zullen derhalve niet het gevolg
kunnen zijn van financiële faciliteiten
door de overheid.
B. en W. zijn voorts van mening, dat,
wanneer een particuliere onderneming
en het overslagbedrijf zal als zodanig
moeten worden beschouwd ondanks de
participatie in het aandelenkapitaal door
de gemeente Amsterdam, aangezien deze
klaarblijkelijk van beperkte omvang is
en kennelijk bedoeld om de gemeente
Amsterdam in bepaalde omstandigheden
een zekere medezeggenschap te geven
tarieven in rekening brengt, die be
neden de gangbare lijnen liggen, daar
op geen aanmerking kan worden ge
maakt. Leker niet wanneer de tarieven
toereikend zijn om de kosten van de on
derneming te dekken. Aangezien de
burgemeester van Amsterdam nog heeft
verklaard, dat gemeente Amsterdam op
de door haar te treffen voorzieningen
geen verlies zal lijden, hebben B. en W
van Rotterdam geen termen gevonden
om stappen te ondernemen, gesteld al
dat daartoe de mogelijkheid bestond.
Tenzij hogere goedkeuring achterwege
blijft, mag worden aangenomen, dat op
het gevoerde beleid geen aanmerkingen
zijn te maken, zodat ook elders, in voor
komende gevallen, op dezelfde wijze
kan worden gehandeld.
Twee leden van de Congrespartij in
Kerala zijn doodgestoken, aldus meldt
Reuter. Daarmede is het aantal doden
tijdens de campagne tot het verdrijven
van het communistisch bewind in deze
staat gestegen tot veertien. De politie
heeft gisteren zevenhonderd mensen
verwilderd die de wacht hadden betrok
ken bij openbare gebouwen en scholen
in Kerala. Een van de oppositiepar
tijen. de socialistische partij, heeft mee
gedeeld dat zij haar eigen campagne
tegen de regering zal beginnen. De
nlet-communistische vakbonden zijn
van plan op 29 juni te gaan staken.
MSTERDAM, Gem. Kweekschool
Akte onderwijzeres de dames N. Schrik-
kel, C. J. v. d. Steen, M. Stokvis, J. G.
Slotboom. Akte nuttige handwerken de
dames R. A. Hilgenga, J. F. Hosselet, A.
v. Hus, J. Ooms, P. Parmentier, R. Rogh,
H. Steenmeyer.
AMSTERDAM. 20 juni (G.U.) Doet.
pol. en soc. wetenschappen (sectie c).
mej N. H. Voltelen, P. H. van Westen
dorp en A. Darsono, Amsterdam. Doet.
rechten: E. J. Goudsmit, Amsterdam.
AMSTERDAM. 4-j, Handelsschool, Roelof
Hartstraat: Elly Burnet, Meta Dekker, Janny
Harder, Joke Maarse, F. v. d. Bor, P. den
Dekker,. M. Frank, B. Friedlander, A. Haak
man, R. Kniestedt, B. v. Kooten, Ch. Leve
ring, R. Meijer, H. Mijne, H. Prins, P. Rijn-
ders, B. Truijens, B. Verkooy.
'S GRAVENHAGE, 20 juni Staats-
bevoegdheid voor heilgymnastiek en
massage: de dames M. Kruseman, Am
sterdam; E. Kuper, Enschede; J. A.
van Laer, Bussum: A. F. Lambooij,
Voorburg, en C. L. M. le Blanc, 's Her
togenbosch.
's-GRAVENHAGE, Staatsex heilgymn. en
massage: de dames J. van Lare, Goes: L.
Leijten, Maastricht: G. Louet Feisser, Breda;
E. Maas Gessteranus, Bilthoven; M. Manger,
Amsterdam; J. van Meurs-Jansma, Rotter
dam.
LEIDEN, 20 juni Notarieel examen
3e gedeelte (z.g. oude stijl); S. Klein,
Rotterdam; F. H. Brust, Santpoort, en
R. Talsma, Den Haag.
LEIDEN. Rijksuniversiteit. Doet. geneesk.:
mej. J. Maas, Hoek v. Holland en de heren
P. Drabbe. Laren (N.-H.), O. Driessen, Heer
len; F. Eikerbout, Voorschoten; J. van Haga,
Rotterdam; F. Roelfsema, Den Haag; A.
Wintzen, Den Haag en J. van Zanten, Sche-
veningen. Semi-artsex.: P. Pel, Den Haag;
G. Schoemaker, Den Haag en C. Schouwstra,
Eindhoven. Artsex.: mevr. M. de Soto-Hart-
grink, Egmond a. Zee en de heren W. Fran
ke, Den Haag; J. Idema, Leidschendam; H.
Knape, Warmond; K. Lauw, Leiden; W,
Manger, Delft en F. Stapert, Sittard.
ROTTERDAM. (Mathenesser H.B.S.). HBS-
A: mej W. H. 't Hart en de heren A. J.
BIndenga, J. W. van Erk, J. Groeneveld,
F. J. van der Ree en A. J. Wustrow.
ROTTERDAM. St.-Franciscuscoll. Eindex.
R.K. H.B.S; afd. B: A. W. M. van den Bo-
gaerdt, F. Th. H. Dekkers, F. G. M. van
iriel, F. A. M, de Graaf, S. van Heusden,
P. J. van Huuksloot, C. M, Karreman, F J.
J. van der Knaap, P. Konings, Th. J. Kroes,
F. H. L M. Müller, J. H. A, de Smit, A.
Ch. M. Timmermans, H. F. Vermeire, J Ch.
A. de Waard, R. M. A. Willems, H J. Aben,
L. L. J. van Geloven, B. F. Heerland, A. C
de Jong, G J. Kok, F. Kuipers. P. W. N.
M. van Leeuwen, P A. M. Niessen, J. A
Poetsma, P. L. Ragetlie, G. Schoots. P. J.
M. Thijssen, J. M. Titulaer, M. J. Welling,
L. A. Willemse.
DINSDAG
HILVERSUM I, 402 m. - KRO: 7.00
Nws. 7.15 Gram. 7.30 V. d. jeugd 7.40
Morgengebed en lit. kal. 8.00 Nws 8.15
Gram. 8.50 V. d. vrouw, 9.35 Waterst
10.25 Caus. 10.40 Gram. 11.00 V. d. vrouw
11.30 Gram. 11.50 Caus. 12.00 Middagklok
noodklok. 12.03 Metropole-ork en solist
(12.30-12.33 Land- en tutnb.meded 12.30
Act. 13.00 Nws. 13.15 Zonnewijzer 13.20
Platennieuws, 13.30 Lichte muziek 14.00
Kamermuz. 14.35 V. d. vrouwen v. h.
land 14.45 Kamerork. en soliste 15.35
Operettemuz. 18.00 V. d. zieken 16.30
Ziekenlof. 17.40 Beursber. 17.45 Regerlngs-
uitz. 18.00 Lichte muz 18.20 K.V.P.: pol.
caus. 18.45 Caus. 19.00 Nws. 19.10 Act. en
rep. tenniskamp Wimbledon 19.25 Tour
de France 1959 19.35 Gram. 20.00 Idem.
20.15 Holland Festival 1959: Radio Phil-
harm. ork„ koor en sol. (21.15-21.45
Gram.). 22.45 Avondgebed en lit. kal. 23.00
Nws. 23.15-24.00 Gram.
HILVERSUM "I, 298 m. AVRO: 7.00
Nws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. VPRO: 7.50
Dagopening. AVRO: 8.00 Nws 8.15 Gram.
9.00 Gymn. 9.10 De groenteman 9.15
Gram. 9.40 Morgenwijding. 10.00 Gram.
11.00 V. d, zieken. 12.00 Orgelspel. 12.20
Regeringsuitz. 12.30 Land- en tuinb.-
meded. 12.33 Lichte muz. 13.00 Nws. 13.15
Meded. of gram. 1".20 Promenade-ork. en
solist. 13.55 Beursber. 14.00 Hoorsp. 14.30
Gram. 15.00 Vocale polyfone muz. 15.30
Caus 15.45 Gram. 17.30 Lichte muz 18.00
Nws. 18.15 Pianospel 18.30 Lichte muz
18.55 Paris vous parle. 19.00 Gram 19.45
Filmpraatje 20.00 Nws. 20.05 Gram. 20.50 Pianospel. 12.34 Pianospel. 13.11 Gram.
Hoorsp. 22.00 Gram. 22.15 Act. 22.30 Te- I4-30 Kamerork. en sol. 15.15 Gram. 16.02
nor en piano. 23.00 Nws. 23.15 Beursber. °rk- conc- 16-30 Operettemuz, 17.10 Zang
v. New York. 23.17 New York calling, en piano. 18.30 V. d. sold. 19.40 Gram
23.22-24.00 Gram 20-30 Gram. 22.15 Planorecital.
484 m: 12.00 Gram. 13.20 Gram. 14.45
ENGELAND. BBC Home Service, 330 °rlc- conc. 15.30 Gram. 17.10 Gram, 20.00
m: 12.00 Ork. conc. 13.10 Lichte muz. Ork- conc.
15.15 Gram. 19.00>Gram. 20.00 Gevar. muz
21.45 Ork conc 23.06-23.36 Pianorecital klik Pil Ilclcir
ENGELAND, BBC Light progr., 1500
en 247 m; 12.00 Gram 13,30 Nws. en ge- NTS: 20.00 Jourh. en weeroverz, 20.20
var. muz, 15.00 Ork conc. 15.45 Lichte Filmprogr. 21.00-22.30 Speelfilm.
muz. 17.15 Pianospel. 20.30 Nws en gevar „_r
muz. 22.00 Gram £2.40 Gevar muz. nrmRFJ-i
17.00 V. d. jeugd 17.40-18.00 Yoga (Re-
NDR/WDR. 309 m: 12.00 Lichte muz gi°naal j 18„45„ Die ÏÏSïS"
13.15 Gevar. muz. 16.00 Ork. conc 17.45 ?^?U'AWDR: 1845 H'" un?„?„eu*e-^DR
Lichte muz 18.20 Orgelspel. 19.20 Ope- }®:25 Amus. progr. NDR: 19.30 Naschool-
rettemuz. 23.30 Ksmermuz. 0.10-1.00 Dans- "ïjven voor volwassenen). 20.00 Nws
muziek. 20.20 Filmrep, 20.30 Kunstenaarsportret
21.00 Speelfilm.
FRANS-BELG. TELEVISIEPROGR.
e° *35 ïï'.n D 2 ,r2n 19.30 Luchtvaartkron. 20.00 Nws 20.35
hstenconc. 14 40 Romantische muz 17.00 Toneelstuk. 22.05 Rep. 22.40 Wereldnws
kamermuz. 17.28 Gram. 19.16 Knapen
koor. 20.00 Kamermuz. 21.50 en 23.13 VLAAMS-BELG. TELEVISIEPROGR.
Gram. 19.30 Nws 20.00 Blijf jong. 20.15 Gevar
progr. 21.00 Toneelstuk. 21.50 Maande-
BRUSSEL, 324 m: 12.00 Gram. 12.15 lijkse luchtvaartkron, 22.30 Nws.
Maandag 22 juni
22.15 uur Het hart, Dat het mid
delpunt dar wereld is.
Golflengten: 25m67; 31ml0; 41m21;
196m2.
Woensdag 24 Juni
22.15 uur Vatikaanse wetens
waardigheden.
Golflengten: 25m67; 31ml0; 41m21;
196m2.
Donderdag 25 juni
17.00 uur De Filippijnse sopraan
Lilia Tereslta Reyes zingt muziek
van Schumann, De Falla en Filip
pijnse volksliederen.
Golflengten: 25m67; BlmlO; 41m21;
196m2.
Vrijdag 26 Juni
22.15 uur Wat denkt de H. Stoel
over....?
Golflengten: 25m67; 31ml0; 41m21;
196m2.
DAGELIJKS: 21.00 uur Gezinsrozen
krans ln het Latijn (196m2).
(N.B. Programmawijziging voorbe
houden vanwege actualiteiten)
slaagd voorbijgangers van diverse
pluimage onder de loep te nemen,
waarbij er thans wat meer Nederlanders
en wat minder buitenlanders waren dan
de vorige keer. Het gezelschap liep uit
een van een zestienjarig Nederlands
meisje, dat een wereldkampioenschap
accordeon had behaald, tot een visser
van de Maladieven, die schipbreuk had
geleden, was opgepikt door een vracht
schip en tenslotte in Rotterdam was
terechtgekomen. Hij is thans onder de
veilige hoede van de vreemdelingen
politie. toonde zich bijzonder op zijn
gemak en was blij met de vele geschen
ken. Wat ons betreft de aardigste voor
bijganger in deze aflevering van En
Passant. Ook Benny Goodman met zijn
dochter, op vakantie in Amsterdam,
kreeg men nog even te zien, alsmede
de wadlopers, mensen die de afstand
tussen Friesland en de daarboven
liggende eilanden te voet afleggen. Een
gevarieerd en goed gebraoht programma.
Daarna was het de beurt aan: „Af
scheid van Saint Germain des Préz".
Een bloemlezing uit de uitzendingen
van het afgelopen seizoen, waarin Tom
(Dorus) Manders en zijn medewerkers
en gasten enkele van de aardigste ge
deelten van hun shows herhaalden en
deels ook vernieuwd presenteerden.
Het succes van de zogenaamde „Twee-
stuivers-opera" (mimiek bij bekende
operazang) in de vorige uitzending uit
Saint Germain des,Préz, zal er ongetwij
feld niet vreemd 'aan zijn geweest, dat
men het nu dunnetjes in een ander
„mimisch drama" overdeed. Ook nu
toonden Dorus en Sonja Oosterman dat
zij voor dit werk bijzonder geknipt zijn. ters we hoefden niets te doen, "iedër-
De trein raast voort, de nacht in,
naar het Noorden toe, naar huis, naar
de kazerne, naar liet hospitaal. Allen
proberen nu primitievelnk in slaap te
komen, maar de indrukken van de 2e
internationale militaire bedevaart van
een groots en van een zeer persoonlijk
doorleefd religieus hoogtij honden de
meesten van ons even bezig voor de
slaap ons in zijn armen neemt.
We zijn in Lourdes geweest, wij acht
honderd Nederlandse militairen, en nog
veertigduizend anderen. We missen nu
de stilte aan de grot, waar we elke
avond, geknield in de regen, voor ons
zelf het avondgebed baden. Waar we
steeds wèer het gevoel kregen, dat het
goed was daar te zijn, dat het goed was
te bidden.
Het grootse van de bedevaart is al
herinnering een prachtherinnering
maar dat avondgebed missen we echt.
Twee zijden van de bedevaart: het
samen bidden met zoveel andere wa
penbroeders, vooral zondag tijdens de
plechtige Hoogmis en de kruisweg, in
de Sacramentsprocessie, en daarnaast,
het heel erg eigene; van de zieke op
het moment waarop de bisschop hem
met het H. Sacrament zegent, ik
voelde me indringer als ik naar hun ge
zicht kéék van de misdienaar of de
biechteling, wanneer hjj met de aalmoe
zenier alleen was bij een teken van
Gods genade, van die mannen, die tot
in de ochtend bjj de grot bleven waken
omdat het zo goed was daar te zijn.
Het verzoek van de Moeder Gods aan
Bernadette en aan alle pelgrims tot
boete en gebed, dat aalmoezenier Schoo-
nebeek, de leider van deze tocht, de
eerste avond als leidraad gaf, stelde
ieder zich tot opdracht: Boete, niet al
leen door niet te kankeren op de re
gen, door zijn vrije tijd weet u wat
dat voor een soldaat is met zieken
de stad in te trekken, maar vooral door
te biechten en al of niet een zieken-
wagentje meezeulend de kruisweg te
bidden. Gebed: elke steen is daar bid
den, aldus kol. Buisman, chef over de
ziekenwagen.
De zieken, troetelkinderen van elke
bedevaart, zijn meer verwend dan ooit.
De Franse parachutisten namen de
spontaan naar voren gekomen Neder
landse brancardiers na een dag alle
werk uit handen en deden door hun
jongensachtige blijheid en para-stoer
heid een heel nieuwe sfeer ontstaan. Er
waren geen beklagenswaardige of hul
peloze zieken, er waren slapies die pech
hadden omdat ze niet konden lopen.
Deze bijzonder gezonde sfeer» had on
middellijk tot gevolg, dat ze er bij
gingen horen, niet als de meest cen
trale en toch aparte groep, maar als
de meest verwende en liefst opgezochte
kameraden.
Zowel de twee doktoren we deden
eigenlijk niets, we gingen alleen maar
zo nu en dan kijken als de 5 zus
een deed alles waren wel van 5 u.
's ochtends tot 10 uur 's avonds bezig.
Dat wij de ziekenaalmoezenier Wouters
alleen maar in de trein gezien hebben
en bijna niet in Lourdes, mogen we
onszelf verwijten: we zijn ook bijna
niet in het hospitaal geweest.
Opvallend was het dat niemand de
gezamenlijke plechtigheden missen wil
de. De zieken steeds op de eerste rij,
iedereen steeds op tijd, helemaal erbij.
De plechtige hoogmis, opgedragen door
de coadjutor van Lourdes, mgr. Maury,
vonden velen het hoogtepunt. Daar las
kard. Feltln de boodschap van paus
Joannes voor, die in klare woorden
sterkte in het geloof ons wenste en dan
ook daaruit vruchtbare daden eiste. Vlak
voor en vlak na de consecratie weer
klonk het „geef acht" van de parachu
tisten-band. Tijdens het memento der
doden werd „Last post" gespeeld. Was
dat het enige wat anders was dan an
ders? Het was de uiting, typisch sol
datesk, van de hele geest: de taal waar
in ieder voor zich bad, de bereidheid
waarmee men voor elkaar bad, elkaar
hielp, verstaat men niet, hoort men
immers niet; verrassend, recht uit het
hart, direct, zo was deze muziek, wei
hoorbaar, duidelijk de taal sprekend, die
iedereen sprak, maar alleen God hoor
de. Honderdtwintig aalmoezeniers reik
ten een uur lang communie nit, Chris
tus werd naar ons toegedragen; wie
knielde, in hem kwam Hij; velen kniel
den.
Een patiënt mocht van de dokter de
kruisweg meelopen, de anderen werden
gereden. De liggende zieken wilde men
zelfs dragen, maar daar waren geen
brancards voor, tot grote teleurstelling
vooral van de eventuele dragers. Uren
lang, over een ruw bergpad, glad en
glibberig, Duiten adem, blijven bidden,
's Avonds was het opvallend vroeg stil,
op de ziekenzaal zowel als in de ten
ten. Pénitence, pénitence.
Velen ervoeren ook de processie en
de zegening van alle zieken naar ziel
en lichaam, als het mooiste. Generaals,
waaronder ook de Nederlandse Gene
raal Warringa: „Als jongen ben ik hier
geweest, er is erg veel veranderd, maar
de geest verandert nooit", militairen
meer dan twee divisies sterk, en toch
geen militair machtsvertoon, of zelfs
een indruk van overweldiging. Allen
baden in hun eigen taal om meer ge
loof, om Gods licht te mogen zien. Zijn
weg te kunnen gaan. Na de zegen bid
den allen samen, God zij geloofd, in al
Zijn schepselen. Een lofzang, naast een
stem.
Deze indrukken geven maar één dag
weer. Er is veei meer gebeurd, mgr.
Alfrink heeft de aankomstmis opgedra
gen aan de grot, pater van Apeldoorn
een meditatie gehouden, waarin hjj aan
de hand van de geschiedenis van de
verschijningen ieders plicht benadrukte
zich de heiligheid van deze plaats te
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal: 1. raar, 4. studeren, 6.
melaatse, 8. wintervoertuig, 9. bekende
motorrace, 10. vluchtige stof, 11. bezit
van een boer, 12. daai, 14. muzieknoot,
15. leervak op school, 18. inviteren, 19.
onderricht.
Verticaal: 1. slag, 2. wintervoertuig, 3.
Pausennaam, 4. onderwijzen, 5. aante
kenen, 6. drank, 7. bouwmateriaal, 13.
drank. 16 heks, 17. landtong.
OPLOSSING 19 JUNI
1. Bern, 2. Erie, 3. rite, 4. neet, 5.
lamp, 6. ader, 7. mede, 8. pret, 9. klip,
10. lade, 11. idee, 12. peer, 13. leem, 14.
Elia, 15. eind, 16. made.
zet: de kampcommandant maj. Koe'
die met een haast eerbiedige soenelh
e soepelheid
realiseren en zich zo open te stellen
voor de genade. Maar de internationale
dag is voor allen dé dag van deze
bedevaart geweest, en de bedevaart dé
wéék van hun diensttijd.
En daarvoor hebben zich velen inge-
lant n
liedlge
tegenover de pelgrim-soldaten zo op
trad, dat regen en Franse wanorgani-
satie in het kamp op de berg nergens
tot stroefheid of hinderlijke wanorde
leidde. De aalmoezeniers, die je vond
op elk moment dat je ze wilde vinden,
om een medaille te wjjden of een le
vensbiecht te aanhoren, in het kamp,
bij de grot, maar wanneer je alleen
wilde bidden, dit van verre aanvoelden
en ver om je eigen stilte heengingen.
De organisatoren, die nooit hard liepen
of enigerlei indruk maakten, en alle
drukte van onze kant tevoren voor
kwamen. De redactie van de tienmaal
verschenen Lourdes-koerier, die bij
nacht en ontij tikte en stencilde, om
allen van alles op de hoogte te houden.
Al deze medepelgrims hebben hun
eigen'reis vergeten, onze bedevaart zo
doen zijn, onze bedevaart goed doen
zjjn.
DE ZONNETEMPEL
by Uitgeverij Casterman
ox 6 Copenhagen
MOCO
