PRIJS DE ZEE
schittert in Berlijn
Eerste
werd
Europese examen
een groot succes
DE EILANDER
ruggegraat en populariteit
teA'
Geen Murillo
m
Kautner misbruikt
„Regering niet best gestart met
ambtenarenbeleid
Subsidie voor
A„a!fher kenbouw
Bomaanslag in
Rome
De Berlinale
Uamea-Celei
Twee gouden medailles uitgereikt
Elektriciteit in de hersenen
door
Emery Kelen
R'damse commissie
Argentijnse kop
stukken duelleren
Karei Shook reeds bij
Nederlands Ballet
Toestand Marie Koe
nen nog zorgwekkend
Vaticaans schilderij
blijkt vervalsing
CAgenda van heti
Holland-F estiva!I
23 GESLAAGDEN IN LUXEMBURG
A.R.K.A.-VOORZITTER Mr. BOOT
Mgr. P. Moors bij
Roermonds jubileum
ZENUWRUST
Dr. Jos. P. Schade
MAANDAG 6 JULI 1959
PAGINA 5
I
s
laad t w van de man van de
fr'TS af^hrijving in tien
Se won e dienst dlt. ee-n belasting van de
«TUente) ILvT?4 circa 100.000 (zon-
f. 'J al nio,',.., men vervolgens het
Boerderijbrand in Son
99
99
Charme voor Uw handen
ROMAN VAN DE LOKKENDE ZEE
I door
KLAAS TOXOPEUS
nodig voor rustig denken
en werken en goede nachtrust
Mijnhardt's Zenuwtabletten
WILLY BRANDT:
Mtiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinniimniimmniiiiii
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
IIIIIIIIIIIMIIIIII
Rodin hee£t eens gezegd: „Beeld-
houwen is de kunst van de builen
I en de kuilen". Dat is ook het geval
met persoonlijkheids-ontleding. De
builen en kuilen van de schedel ver-
tellen ons iets omtrent de vorm de
maat en de betrekkelijke proporties
I van zijn onderdelen, en zij bieden
s ons aanwijzingen voor wat betreft
de meer verborgen persoonlijkheid.
Builen, kuilen, rimpels en knoe-
I f YT,sleLen uitvoerig het gelaat
- van Willy Brandt, de burgemeester
- van West-Berlpn, en zij duiden er
op dat wij hier te maken hebben
met een massieve schedel en een
soliede spierenstelsel. Niettemin als
Tetlde heer Brandt persoonlijk ont-
S TT en, Ted naar hem kükt, kan
s men enkele verbazingwekkende te-
Senstrijdigheden ontdekken,
i fn eerste gezicht ziet men een
S Ti®? ™an. die er atletisch gebouwd
I nilT ®n op iange benen staat;
I me«emm gaat een klein bierbuikje
1 ®en '<Bierbauchlein" onder zijn
1 nnA'T'n'i heeft brede, ofschoon
7Hbeneden aflopende schouders.
smal ?£d 's verrassend hoog en
I gelaat oPukcn bii de rest van zij"
- is ai» ^schoon dat even knobbelig
I tanS kaas. Hij heeft een
lerT at d!e' ofschoon sterk, smal-
1 LT dan zijn kaak.
i schoons" opeent!opinS van ,,of-
i gemakkeliT - ka. akterontleder
1 slaan Ult het veld kunnen
1 gespierdhpia Uideb''k te stellen: de
I valt omniddellilL de, beer Brandt
1 °og. Het hnhi i en krachtig in het
i zijn geiaat van de kracht van
onderkaak geleSen in de forse
machtige iT!® „ls toegerust met
S te er va "sPieren; de breed-
zijn g]imTY° Lal aa«geduid door
looptf Do die van oor tot oor
staan 7rZ, ,op.Yahende jukbeenderen
uit. Hu u Zuwaarts als naar voren
gelaatTi de gezonde, blozende
wiizoi, de "ware oogwallen, die
het PP7-0?, de dikke onderhuid van
toiroif "t, zjjn verder ook nog een
r h An kracht.
alles zou voor Walter Ulbricht
duidelijke waarschuwing moeten
al de '.Rerr regierender Bür-
sermeister" van West-Berlijn voor
!vs een gespierde man is: en zo
zeker als apen staarten hebben,
ini ept" dit fysieke type persoon-
hJke moed „achter zich aan", en
doelbewuste vasthoudendheid, ka
raktervastheid en wilskracht.
Maar als men het gelaat van Willy
Brandt nauwkeuriger bekijkt, zal
men constateren dat, met voorbij
zien van het hoog-uitlopende voor
hoofd, de rest van dat gezicht in een
cirkel zou kunnen worden ingepast.
Zo opvallend als de jukbeenderen
ook zijn, ze zijn niet hoekig, maar
rond; die brede onderkaak is niet
erg diep en zij bevat onvermoed klei
ne tanden. De wangen en de uitste
kende kin lijken op glimmende ap
pels. De ogen, onder de vette
huidplooien, zjjn wijd en er straalt
een droeve blik uit.
Dit alles past niet noodzakelijk bij
de gespierde man. Eerder bij Pick
wick. Het is een aanwijzing voor een
ander element in de gesteltenis van
de heer Brandt; en als wij dan zijn
bescheiden bierbuikje in herinnering
roepen en constateren dat hij kleine
voeten en vrij tere handen heeft,
dan weten wij precies wat dat is.
Rondheid is in het totaalbeeld geslo
pen en zij verzacht de ruwheid en
de taaiheid van de gespierde per
soonlijkheid. Zij schenkt aan de heer
Brandt diens natuurlijkheid, gezond
verstand, diens edelmoedige belang
stelling voor mensen en zij heeft ook
de hand in diens „leven en laten le
vensfilosofie.
De warme, lichtbruine kleur van
zjjn ogen betekent voor mij dat ge
voeligheid een belangrijke rol speelt
b;j wat hij zegt en doet.
Hij is een gemakkelijk, maar be
dachtzaam spreker. Hij heeft een
beweeglijke en grondige manier van
denken, maar hij weegt zijn woorden
zorgvuldig, en hij brengt zijn bood
schap met kracht aan de man. Zijn
stem is donker van toon, en is ras
perig in het bovenregister. Zij klinkt
voortdurend hees. zoals bij een ar
beidersleider die zojuist een verkie
zingscampagne heeft beëindigd.
Het is nogal gek de burgemeester
van West-Berlijn tc horen spreken
met dezelfde Noorse zangerigheid,
die eigen is aan mijn vroegere baas,
Trygve Lie. Waarschijnlijk heeft hij
haar opgedaan gedurende zijn lang
durig verblijf in Noorwegen in de Na
zi-tijd; en toen dat acceiit eenmaal
„ingeworteld" was, is het zorgvuldig
gekoesterd door mevrouw Brandt,
een Noorse.
Welke is de politieke „sex-appeal"
van Willy Brandt?
Zij staat gegrift in zijn lichaams-
bouw en zij omvat: ruggegraat, po-
pulariteit en gezond verstand.
Ik geloof niet dat hij nieuwe wegen
in de politieke wetenschap zal ope-
nen, maar evenals Churchill, Nye
Bevan of Paul Henri Spaak en
de anderen van deze groep noem ik
de „menselijke dynamo's" is hij
een realpolitiker", een hard-toe-
slaande, met beide benen op de 5
grond staande politicus, die mensen
begrijpt en die intuïtief het juiste
ogenblik weet te kiezen om hun te
vertellen wat zij willen en moeten
horen.
Hij is doordrenkt van fatsoen en
eerlijkheid. Hij wordt door de men-
sen bemind omdat hij mensen be-
mint en hij is in staat om een zeker
„hij is een van ons" gevoel op
de gewone man over te brengen.
Uitgaande van alles wat ik bij po-
litici heb kunnen waarnemen door
naar ze te kijken met een onderzoe-
kende blik, zou ik willen zeggen dat
de heer Brandt alles heeft van een
groot volksleider.
In ieder geval heeft hij één ding
met alle grote leiders, die ik ont-
moet heb, gemeen: hij is overwerkt!
(Nadruk verboden-copyright
ABC-pers)
'""""i'iiiiiimimiiiiiiii111111111111 mi] 11 mi mini mmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiimiiiiimiiï
raadeden behandcMe
ourgemeester en LfA? een nota van
Ho w s,,hsi(li"inK vanUvei? ^treffen
de Maasstad. De h„ kerkpnbouw in
""•a was, dat z« e^ftva»
"«n voor een nitspILa^van T"* ZOU
Op voorste] van ,u> de raad.
fractieleider mr J a mT kath-
een commissie ingesti-Id" w 1" werd
«tudering van dit „.,,i„ ter verdere be-
biissie heeft than dervvPrP- Deze cont-
«ehrift gesteld enS,«aarHb.ev,ndin^« "P
•'diëring on nadT I tot sub"
Ven voorwaarden. r 0lnscbre-
hi^pVSaasrudh^Hk0men ia het kort
definitieve kerkwhn16 alleen voor het
noodkerken pastori?' dus niet voor
11". kosterswoningen ?d' p?rochiehui-
Ian 150,. per zitplaat's ~Ter «rootte
mum van on t ^ui,iaats met een mavï
kosten en mePt taT Van de
ja°n°r kerkei? waarva^H Kde kracht
De'com9*3 S's b«n6 b°UW na 1
fe'ijke biiTiYT meent' hat de gemeen-
iarpn 1953° foLTasorkenbouw voor
konten 0p een AT958 zouden nepr-
kn -btiljoen mud van ongeveer
vapitaai(iien„5 deL' boeking op de
Tekoms'hlT'. te bouwen kerken voor
,per jaar LJa''Sn °P gemiddeld twee
Leer 100 nnn dIe gGraamd op onge-
dan zou de last voor de
^o'ÖÓiTkome de eerste tien iaar °P
een eA)lIlrn'ssie is van °°rdeei, dat
tfege vn! I'e bijdrage van gemeente-
gehoitu.„ "e bouw van zgn. bezinnings-
*hoet w„nj igeen kerken), afzonderlijk
de bove n bezien, zonder binding aan
en weergegeven basis.
zichzeffezieP elk geval van kerkbouw op
stelt dL za moeten worden bekeken,
Perman commissie voor, hiervoor een
en commissie te benoemen om
onder A'uln dezen te adviseren. Hier-
S'crine °°k het advies over subsi-
■jkgfiT?11 uitbreiding van bestaande
fensrrfpgave van het subsidie zou vol-
n> Wa c°mmissie dienen te geschie-
2yereaatnneer het Rijk tot subsidiëring
diëripj L en van een dubbele subsi-
^rkinJ^p,rake zou kunnen zijn. In aan-
Peh, vA komen die kerkgenootschap-
«r0nd ,?rkomende op de lijst welke op
SchapnL5n de Wet °P de Kerkgenoot-
De k van 1853 is samengesteld.
stelt urgemeester van Rotterdam
een in°°r dit advies te behandelen in
aan T °Y.erleg met de fractieleiders
band TWbzen raadszitting. Dit in ver-
Wacht de vele 'n vakantietijd te ver-
*ittingep absenties in de eerstvolgende
Te Pilar, een stadje op 60 km ten
noordwesten van Buenos Aires, heb
ben de voormalige Argentijnse vice-
president, admiraal Isaac Rojas, en het
parlementslid Roberto Galeno gisteren
een pistoolduel gehouden. Galeno had
Rojas per telegram doen weten, dat
deze geen kritiek mocht hebben op wel
ke regering dan ook, aangezien hij zelf
?en lakei van Perón zou zijn geweest.
1 Yf'f* opmerking was voor Rajos aan-
iTd'A Galeno uit te dagen, aldus meldt
hJAder de ogen van vier secondanten
hebben de heren, op tien pas afstand,
met legerpistolen enkele schoten op el-
Kaar gelost. Toen de politie arriveerde,
hadden de duellisten eikaar nog niet be
schadigd. Dit wekte enige verbazing,
daar Galeno gold als een bijzonder
goed schutter.
In katholieke kringen te Buenos Aires
heeft men volgens A.F.P. opgemerkt,
dat admiraal Rojas, zjjn tegenstander
en de getuigen door het duel automa
tisch zijn geëxcommuniceerd.
De nieuwe balletmeester van het Ne
derlands Ballet, de heer Karei Shook,
vertoeft sinds enige dagen in ons land.
Hoewel de heer Shook pas 1 september
a.s. definitief in dienst treedt, heeft hjj
zich thans reeds bereid verklaard, me
vrouw Gaskell zo veel mogelijk te as
sisteren bij het overnemen van de bal
letten door de nieuwe dansers.
Balletten als Les Sylphides, Giselle,
La Somnambule en De verloren zoon
zijn reeds geheel ingestudeerd in de
nieuwe bezetting. Men hoopt voor het
einde van het seizoen ook de overige
grote balletten geheel ingestudeerd te
hebben.
Een kapitale boerde: ij op de grens van
Son en Nuenen in Noord-Brabant is zater
dag door brand verwoest. Een dorsmachine
met motor en een grote hoeveelheid hooi
die in de naastliggende schuur waren ge
borgen gingen ook verloren.
De toestand van de 80-jarige schrijf
ster dr. Marie Koenen is nog steeds
zorgwekkend. Zij is echter niét buiten
bewustzijn. Marie Koenen werd donder
dag in het ziekenhuis St.-Annadal te
Maastricht van de heilige sacramenten
der zieken voorzien.
Een van de beroemdste schilderijen
van het Vaticaan, „Het mystieke huwe
lijk van de heilige Catharina", blijkt
niet van Murillo te zijn, maar een ver
valsing. Toen het doek onlangs werd
schoongemaakt, ontdekte men onder
genoemde voorstelling een landschap,
dat omstreeks 1600 moet zijn geschil
derd. Voorts werd geconstateerd, dat
minstens honderd jaar later het doek
moet zijn overgeschilderd. Aangezien
Murillo in 1682 overleed, na verschei
dene jaren niet gewerkt te hebben, kan
deze meester de huidige voorstelling
niet hebben geschilderd. Volgens des
kundigen moet degene, die dit wel ge
daan heeft, de techniek van Murillo
uitstekend hebben beheerst. Hij ont
leende zijn figuren aan een schilderij
in de Capucijnerkerk te Cadiz, dat waar
schijnlijk het echte doek van Murillo
„Het mystieke huwelijk van de heilige
Catharina" is. Het schilderij in het
Vaticaan had koningin Christina van
Spanje in het midden van de vorige
eeuw aan paus Pius IX geschonken.
Het kreeg een ereplaats in het Vati
caan, waar het door duizenden werd
bewonderd.
Dinsdag 7 Juli
Amsterdam: Stadsschouwburg: 8.15 uur:
Der Zerrissene (Wiener Burgtheater).
Den Haag: Gebouw K. en W., 8.15 uur:
Katja Kabanova (Ned. Opera).
Scheveningen: Kurzaal, 8.15 uur: Neder
lands Kamerorkest.
Rotterdam: R'damse Schouwburg, 8.15 uur:
Ballet José Greco.
Lelden: Pieterskerk, 8.15 uur: Concertge
bouworkest o.l.v. Bernard Haitink.
„Hamlet" en zijn zoon in „Oer Rest ist Schweigen".
Advertentie
Er is nog niemand op de Berlijnse 1 een woord van protest heeft laten ho-
Filmfestspiele die zijn plezier niet op- ren, In weerwil van het feit overigens
kan. De ene teleurstelling volgt op de dat de Ocic toch nog kans heeft gezien
Advertentie
Tube
95ct
andere, al moet men toegeven dat deze
uitspraak aangemoedigd wordt door de
vergelijking met het festival van Can
nes. Men weet maar nooit tevoren hoe
de zaken er voor zuilen staan. Venetië
put zich uit, om een overzichtelijk fes
tival te organiseren, waarbij vooral de
nadruk wordt gelegd op artistiek waar
devolle films. Het vorige jaar was het
resultaat dat er nauwelijks een film
is vertoond, die het aankijken waard
was en dat bovendien het programma
zo zwoel was uitgevallen dat de Ocic
EUR©/»
to«d«rt
nationum
creato
IV.MCMLVII
(Van onze onder-
wijsredacteur)
Het eerste Euro
pese Baccalaureaat
is voor de Europese
school te Luxem
burg een groot suc
ces geworden. Drie
entwintig leerlingen
(8 Duitse, 5 Franse,
4 Belgische, 4 Itali
aanse, 1 Nederland
se en 1 Oostenrijkse) hebben zaterdag
het Europese einddiploma behaald.
Het is interessant in de geslaagden-
lijst de geboorteplaatsen van de „Euro
pese gediplomeerden" te zien: Straats
burg en Rome, Bresiau, Graz en Brus
sel, Berlijn, Milaan, Rotterdam en Pa
rijs, Turnhout, Posen, Trier, Addis Abe
ba enz. enz. Een internationaal gezel
schap tot en met, in afkomst en opvoe
ding.
Met de belangenbehartiging van de
overheidsdienaren is de nieuwe rege
ring niet aJ te best gestart. Bü de aan
passing van de pensioenen van de amb
tenaren hanteert zij niet dezelfde maat
staven ais bij andere groeperingen.
Voor de ambtenaren is dit geenszins
voordelig. Zonder overleg met de over
heidsdienaren heeft de regering haar
voorlopig standpunt inzake haar amb
tenarenbeleid bepaald. Dit is bijzonder
merkwaardig, daar de regering met
het bedrijfsleven wel uitgebreid overleg
heeft gepleegd.
Een en ander merkte de landelijk
voorzitter van de Arka mr. G. A. A. M.
Boot zondag op, toen hij in het Roer-
mondse stadhuis het woord voerde op
de jubileumvergadering <-an de veertig
jarige afdeling Roermond.
Ondanks de feestvreugde meent mr.
Boot de zorgen en moeilijkheden van
zijn organisatie niet onvermeld te mo
gen laten. Een te grote categorie van
de ambtenaren verkeert daarvoor in al
te zorglijke omstandigheden. De sala
rissen van de lagere ambtenaren, alsook
van de middenklasse, zjjn nog steeds
erg laag.
Wat de organisatorische moeilijkhe
den betreft, betreurde mr. Boot het,
dat twee katholieke organisaties van
overheidspersoneel thans langs elkaar
heen werken. Op het terrein van de sa
menwerking tussen de verschillende ka
tholieke organisaties kan ook nog het
een en ander verbeteren. Gelukkig zijn
er evenwel tekenen, die erop wijzen, dat
in de toekomst op dit punt bevredigende
resultaten zullen worden geboekt, aldus
spreker. Tot de katholieke ambtenaren,
die een zgn. open katholicisme voor
staan en derhalve weinig voelen voor
katholieke organisaties, zei mr. Boot
bezorgd hoe men in staat is om het
katholicisme uit te dragen zonder dat
dit in eigen verband gecultiveerd is. De
aangesneden problemen zal men op
een in november te houden A.R.K.A.-
congres nader bestuderen.
Tenslotte wenste mr. Boot de jubile
rende afdeling, die twee en twintig mid
den-Limburgse gemeenten omvat, ge
luk met het jubileum. Gelukwensen
spraken voorts de bisschop van Roer
mond mgr. P. Moors en de burgemees
ter van Roermond, dr. R. Geuljans.
Met een drukke receptie ten stadhuize
en een feestavond besloot de afdeling
de jubileumviering, die 's morgens met
een plechtige Hoogmis was ingezet.
Naar Frans gebruik is het examen
zaterdagmiddag besloten met een pro
motieplechtigheid, waarbjj de resultaten
officieel bekend werden gemaakt, di
ploma's van een zeer groot formaat
met een indrukwekkend aantal handte
keningen werden uitgereikt en een prijs
werd overhandigd aan de best geslaag
de kandidaat. Bij de uitreiking van de
gouden medaille stond men evenwel
voor een moeilijkheid. De best geslaag
de kandidaat bleek te zijn het 19-jarige
Italiaanse meisje Delia Gambelii (zij
was vooraf al favoriet voor de prijs),
die in de klassieke afdeling 82.30 pet.
van het maximum aantal punten be
haald had. Direct achter haar volgde
echter de 18-jarige Belgische scholier
Jean-Louis Legrand van de wetenschap
pelijke afdeling, die met 82.29 pet. van
het totale puntenaantal geslaagd was.
De examencommissie achtte het bü
een verschil van niet meer dan 0.01
pet, tussen twee kandidaten in ver
schillende afdelingen niet gerecht
vaardigd, mej. Gambelii alléén de
gouden medaille te geven. Na veel
wikken en wegen heeft men besloten,
ditmaal bü uitzondering twee gouden
medailles toe te kennen, ledereen
was uiteraard met deze beslissing te
vreden en de jonge Belg, die zijn me
daille nog niet in ontvangst kon ne
men. om de simpele reden, dat ze
er nog niet was, heeft de Italiaanse,
die hem net even voorbü gestreefd
was, op het podium in de aula van
de Europese school met aller instem
ming omhelsd.
Bü de promotie, die onder meer werd
bp'gewoond door Robert Schuman, zün
de nodige toespraken gehouden en de
leerlingen van de lagere klassen der
middelbare scholen toonden hun kun
nen op het gebied van zang, schimmen
spel, dans en toneel. Wat het examen
zelf betreft, verklaarden de Nederland
se deskundigen na afloop, dat het Euro
pese Baccalaureaat ongetwpfeld beant
woord heeft aan datgene wat men ver
wachtte en hoopte. Men bleek vooral
getroffen te zün door de wijze waarop
de kandidaten (er is maar één leerling
afgewezen) zich wisten te presenteren.
Op een Nederlands examen gaat het
veelal zo, dat er op vragen een ant
woord wordt gegeven, dat alleen maar
een „woord" is. Op het Europese exa
men kwam aanmerkelijk meer voor de
dag waartoe hel examensysteem dan
ook gunstige mogelijkheden bood.
De „Luxemburgse" geslaagden kun
nen gaan studeren aan alle instel
lingen van hoger onderwas in zeven
landen van Europa. Naast de zes lan
den van de Kolen- en Staalgemeen
schap heeft op het eind van de vori
ge week ook Oostenrük het Europese
einddiploma erkend.
Ris
het
In
tere? Rome geparkeerde auto zijn
net "Yee bommen ontploft. Op
Rfote "?nt van de explosie was een
?e Ha? '1 kinderen in de buurt van
en, een -aan bet voetballen. Een van
*'aR HnnjJongetje van 10 jaar, was op
Sei> vnmÜ" v'i' anderen en een volwas-
"Pllnterc 'kanger werden door metaal-
Y'bRevin gewontk In de onmiddellijke
ten, (i R van de auto braken de rui-
j ter is Waspn zelf raakte in brand.
Wan-p5eb'ekpn' dat de eigenaar van
i 0lllkaronfeL."-:uêjariR:? journalist is,
1? van v Taiebbe, die correspondent
Portie verschetdene Tunesische bladen.
hjj niet pn voor de ontploffing zou
blaHr hii Yü' ?t reis ZÜ" BpKaan,
p '"J versliep zich.
heeft ogenblikken na de ontploffing
*ien w£!?üdeL" donkere Alfa Rompo
IIIIIIIIIU
nlllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllln
16
Maar wat gebeurt er na zo'n scheepsramp? Er
spoelt ergens een partütje kapotte munitiekisten op
één of ander strand aan. Het schip waar ze in heb
ben gezeten is voorgoed verdwenen: moedwillig ka
potgemaakt. De mannen die erbü hoorden zpn ver
zopen of op een andere manier aan d'r end geko-
men.
Maar die aangespoe/cie munitiekisten vallen op
eens onder de bepalingen van de wet! Je hebt ze
maai bü de strandvonder te brengen, wil je niel
voor diefstal het cachot in gaan! De oneerlüke
moordenaars van goeie schepen geven ze lintjes..
maar de eerlijke vinder van een zoodje aangespoel
de rommel heeft maar gauw te zorgen, dat-ie zün
boeltje inlevert, wil-ie geen narigheid krügen!
Nee, zeun.. jutten is geen jatten al staat
dat honderd keer op dat schuurtje van de meester-
m-de-rechten. Die mannetjes van zpn slag zün 't,
die al die idiote kronkels in de wet hebben gemaakt.
Juttennoudat is 't recht van iedereen die
er toevallig het eerste bü is. 't Is trouwens niks
meer dan billijk dat je probeert iets terug te pikken
van wat de zee ons heeft afgenomen, al die tpd
dat ze bestaat. Ik heb altijd graag mogen jutten,
zpunmaar sinds 't voor mü a.h.w. een harts
tocht is geworden is 't gewoon heerlyk!
Ik vind dat ik er werkelijk een heerlük beroep
op na houd."
HOOFDSTUK V.
De boeg van de „Cobri" sneed als een mes door
het water. De kim was in de tüd die er sinds het
vertrek uit de haven verlopen was, heiiger gewor
den. Hedwig had het nauwelüks bemerkt. Het relaas
van Simon de Rpke had hem sterk beroerd. Hp voel
de zich verlegen en trots tegelijk, dat de oude jut
ter nu en waarschpnlpk voor het eerst iemand
zpn vertrouwen had gegeven, waar het zijn verle
den betrof. Hij keek de man aan het roer onderzoe
kend aan Zou Simon spüt hebben van zijn openhar
tigheid' Op het gezicht van de oude zeeman viel
geen bpzondere aandoening te lezen. Hü tuurde in
gespannen naar iets, dat een halve mül vooruit
zo tussen water en wind dreef. Hedwig, die op de
kajuit was geklommen om een betere kp'k te hebben,
riep: ,,'t Lijken wel een paar scheepsluiken, Simon!"
De jutter liet de „Cobri" een grote bocht beschrij
ven, om te loevert aan het vreemde ding in zee voor-
r.ij te kunnen varen. Ze waren er nog een twintigtal
meters van verwpderd, toen Simon riep: „Dat is
een stuk van 'n scheepsbrug, zeun!" Hedwig, onerva
ren als hij was, maakte de veronderstelling dat ze
dan een gestrand schip hadden gevonden, maar Si
mon maakte hem duidelök, dat een behoorlük schip
niet tot aan de brug onder water kan verdwijnen als
het maar een paar vadem diep is.
Hp wierp Hedwig de boothaak toe, om de brug te
enteren. Even daarna kwam Simon zelf ook op het
kajuitdek van de „Cobri" staan. Samen bevestigden
zü de ankertros aan een uitstekende rand van de
brug. Simon liet de „Cobri" aantrekken. Hedwig be
greep wat de bedoeling was, Simon wilde de brug
naai ondiep water slepen, zodat zij konden onder
zoeken wat er nog verborgen zat onder het dakje
van asfaitpapier, waarmee de scheepsbrug was be
dekt. Simon liet de motor op toptoeren razen. „Wèg
van de kajuit!" riep hü Hedwig opeens toe. „als die
tros breekt kost het 't je een poot!" Langzaam kwam
er beweging in het gevaarte dat zij op sleeptouw had
den Het water kolkte en kookte. Ër liep nog wat
vloed en met de getpstroom mee, wist Simon de
scheepsbrug naar een plaats te krijgen waar het water
minder diep was. Simons ogen schitterden. Hü ma
noeuvreerde de „Cobri" behendig langszü de scheeps
brug en stapte toen over. Nu herkende Hedwig het
vreemde ding in zee als een volledig intact stuur
huis. „Geef me die linnen zak uit de kajuit 'ns aan"
beval Simon hem. Hedwig deed het. Hü zag toe, hoe
de oude jutter met een sehroevedraaier tussen de tan
ten geklemd, zoals een zeerover die een argeloze
koopvaarder entert, in het stuurhuis verdween. Si
mon begon het peilkompas met standaard en al los
le schroeven. Hedwig stapte nu ook over.
Het gaf hem een vreemde gewaarwording, op een
orug te staan waarop je eigenlijk niet thuishoort:
net of eik ogenblik de gezagvoerder of één van de
officieren zal binnenstappen, om je eraf te sturen
als een kwajongen. Het stuurhuis was van onder tot
boven overdekt met modder. Dat moesten de grond-
zeeën weer geweest zün. dacht Hedwig.
Tegen de zoldering zaten nog enkele zeekaarten
met punaises vastgeprikt. Hü kon ze /.onder moeite
ostrekken, wan4 ze waren volkomen doorweekt. Aan
de achterwand zag hü een hele rü rentbriefkaarten
zitten. Hü trok er één los. Ze scheen door een kind
veschreven te zjjn. De taal kende Hedwig niet, maar
het leek hem Noors of Fins. Simon zag hem bezig
bij het achterschot. „Zeg" zei hij, „we zitten hier
niet om postzegels te verzamelen, zeun! Er moet ge
werkt worden! Hij wierp Hedwig een breekijzer toe
en wees hem hoe hü de teakhouten panelen van het
stuurhuis los moest werken. „We moeten voort
maken" zei hij. ,,'t Grote werk komt nog!"
Het was voor het eerst die dag, dat Hedwig zün
oudere compagnon met een lichte afkeer aanzag.
Zijn geval zei hem, dat dit karwei in het stuurhuis
van een gestrand schip eigenlijk geen gewoon jutten
meer was. Het had iets van grafschennis, vond hii.
Hoe kón je dat nu doen met een gezicht alsof
ie je tuintje aan het omspitten was, al die dingen
hier slopen en loswrikken, zonder dat het ook maar
bjj je opkwam dat er een paar dagen geleden nog
mensen tussen en mét deze dingen hadden geleefd?
Of was hii misschien nog niet hard genoeg, om dit
werk te doen?
CWordt vervolgd).
een film te bekronen. Daarna volgde
Cannes dat enkele verrassingen ople
verde tegen de verwachting in. En nu
dan de zoveelste Berlinale, die niet min
der dan 46 vlaggen heeft gehesen van
evenzoveel „FUmnationen". Films te
kust en te keur, zou men zeggen, maar
zo juist gearriveerd bij de hoorn des
overvloeds, hebben we niet veel anders
te doen dan de klachten te verwerken
van collega's die de eerste helft van
het feest al achter de rug hebben en
tegen de tweede opzien.
In de eerste helft: een, naar men vol
houdt, mooie film van Duitse zpde
over Israël. Geen groots werkstuk
nochtans, maar in alle geval ongemeen
interessant om de uitvoerige en fraaie
details van de inhoud. Dan een aardige
Deense comedie, die echter in Duitse
kranten weer wat minder gunstig wordt
beoordeeld dan in Nederlandse. Voorts
een verdienstelijke film uit Argentinië.
Prijs de zee van Herman van der
Horst heeft grote geestdrift gewekt,
niet alleen in Zoo-Palast maar ook in
het grote theater Corso aan de rand van
Oost-Berlijn. Daar is de film namelük
vertoond in hetzelfde programma waar
in Kautners film Der Rest is Schwei
gen werd gedraaid. De vertoningen had
den in zover een politiek tintje dat de
directie van de Berlinale de Oost-
berlijners heeft willen lokken naar een
manifestatie van de Festspiele. Het is
volkomen gelukt. Ongeveer tweedui
zend Oostberlijners hadden gezorgd
voor een uitverkochte zaal.
Voor West-Berlijn betekent dit een
kleine triomf. Voor Van der Horst was
het een interessant experiment. Wij zijn
er samen heengegaan en hebben mogen
waarnemen hoe geestdriftig Prijs de
zee werd toegejuicht door mensen die
de zee nauwelijks kennen, het land
aan de Noordzee helemaal niet en die
blijkbaar niet konden ontkomen aan de
drift en het geweld dat ill deze lilm
zo nu en dan naar verstilde poëzie
overgaat om te eindigen in een apothe
ose die niemand onberoerd kan laten.
Het was een groot succes.
Dat was ook, hoewel ten onrechte,
de film van Kautner. Natuurlijk was
het een succes, want de film kwam
van West-Berlün, en gaf gelegenheid tot
een kleine ingehouden politieke demon
stratie. De film van Van der Horst
echter wekte spontane geestdrift, bui-
ten alle politiek om. Onze meester was
er danig opgetogen over, dat spreekt
vanzelf, en wij met hem.
Wat Kautners film betreft: hij durft
weer heel wat. Hij transporteert de Ham-
Iet. Niets minder dan dat. En nog wel
naar het huidige Duitsland met de ver
moeiende probleemstellingen die de tü-
den der nazi's hebben achtergelaten.
Claudius, Hamlet, Ophelia, de bloed
schennige moeder, ze zijn allemaal
aanwezig en Ophelia, die hier Fee heet,
wordt ordentelpk gek, zo als dat hoort
bij Shakespeare. En wat is er aan de
hand? John-Hamlet komt thuis na een
verbl;jf van vele jaren in Amerika. Hij
heeft aan een universiteit aldaar een
leeropdracht aan de faculteit der wüs-
begeerte. Een echte Hamletfiguur! Hij
komt dus naar Duitsland waar zün
moeder getrouwd is met zün oom, de
broer van zün vader, die onder een
bunker zou terecht gekomen zijn maar
die volgens John vermoord moet zün
en wel door zün oom, die een oogje had
op zpn moeder. Dat gaat hij nu uitzoe
ken en jawel hoor, het klopt allemaal.
De verwijten die hp zijn moeder maakt,
vullen de kamer van zpn vader. Hü
doodt de oude oom Max die min of
meer voor de dikke „rat" van Shake
speare moet doorgaan. Hij staat ver
wezen te lezen in een boek, als Ophelia
verschpnt. Hij doet een hele boel din
gen die Hamlet heeft gedaan. Volop
uiterlüke overeenkomsten, zoals men
ziet,_ maar nergens een ogenblik ont
roering. De opzet is al te duidelijk. Als
Ophelia aan het einde getikt in haar
auto verdwijnt, zien we haar zonder
kopzorg vertrekken.
Maar er zit nog een andere kant aan
de zaak. De vermoorde vader, die de
jongen na zün dood een paar maal
heeft opgebeld, omdat moderne vaders
nu eenmaal niet als geest aan hun
zoons plegen te verschpnen (hoewel ze
ook niet gek zpn of telefoneren) heeft
een verleden, een nazi-verleden, zou
men kunnen zeggen. Een vriend van
John heeft hem filmjournaals laten
zien, waarop de grote industrieel
geestdriftig spreekt voor een menigte
en in gezelschap van Hitier. En de tek
sten zün op de geluidsband herkenbaar.
Dat kan niet zegt John, want zo was
mpn vader niet. Men moet hem ge
dwongen hebben. Men voegt er zelfs aan
toe, dat zün vader niet de enige Duitser
geweest is, die men gedwongen heeft.
En ziedaar dan de aap uit de mouw.
Waar blpven we met de ex-nazi's van
wie men maar nooit zeggen kan of zü
schuldig zpn geweest of niet? Het is
een raar geval, vooral ook omdat het
betoog zo laat komt, in een tpd name
lijk dat men langzamerhand wel mocht
achterhaald hebben, hoe de zaken nu
eigenipk staan.
Op het stuk van vormgeving zijn er
in Kautners film mooie dingen te zien.
Hp werkt suggestief hoewel overdreven
met het geluid, weet te spelen met
licht en schaduw, heeft nu en dan ver
rassende overgangen, die even boeien.
Maar hij ziet ook niet op tegen toneel-
gesprekken. En, hoe dan ook, al be
wondert men hier en daar zpn vakman
schap. Kautner ontroert niet. Men ge
looft hem niet. Men doorziet hem in
zijn imitatie van Shakespeare's compo
sitie en in de strekking van het poli
tiek betoogje. Dat is alles bp elkaar
teveel vanhet slechte.
Fons Rademakers film Dorp aan de
rivier heeft zowel bij het publiek als in
de pers hartelijke belangstelling gewekt.
Hij heeft de film iets ingekort, van een
bindend commentaar voorzien (door
Van Dalsum gesproken) en hier met
Duitse ondertitels vertoond. De film is
soepeler geworden en heeft meer conti
nuïteit gekregen. Er wordt hier met
belangstelling, soms zelfs met bewon
dering over gesproken als over een
werkstuk dat vele andere gemakkelijk
achter zich Iaat.
Vermelden we tenslotte nog de En
gelse film De belegering van Pinchgut,
die wel verstrooiing biedt, maar ver-
moedelük geen andere van de kaart
zal vegen.
Dbg.
De 28-jarige Amsterdammer
dr. Jos P. Schade is dezer dagen
teruggekeerd uit New York,
waar hij tijdens een bijeen
komst van het Amerikaanse
Medisch Genootschap de gouden
medaille verbonden aan de Dr
A. E. Bennett-prijs in ontvangst
heeft genomen. Deze onder
scheiding wordt slechts eenmaal
in de vtjf jaren toegekend aan
degene, die het beste weten
schappelijke werk heeft gelevem
op het gebied van de theore
tische grondslagen der kennis
van het zenuwstelsel. Dat dr
Schadé. als eerste niet-Ameri
kaan, deze eer te beurt is ge
vallen. heeft hij te danken aan
de bestudering van de spon
tane elektriciteit in de hersenen
van kleine dieren en vissen. Zijn
onderzoekingen hebben bewe
zen, dat er drie duidelijk waar
neembare period.es zijn, waar
in zich elektrische verschijnse
len ontwikkelen. Bij het enkele
dagen oude konijn bijvoorbeeld
kunnen met behulp van micro-
electroden, dat zijn uiterst fijne
glascapillairen waarvan de punt
met een diameter van 0,1 mi
cron tot. de wand van het ze
nuwcellichaam wordt gebracht,
elektrische impulsen van 1/1000 seconde en een sterkte van 3000 microvolt
worden geregistreerd. Ongeveer veertien dagen later, wanneer zich van
het cellichaam uit vertakkingen of wel dendrieten hebben gevormd, is het
tweede stadium bereikt en de derde fase treedt op na ongeveer een maand.
Ook deze periodes geven een kenmerkend elektrisch patroon.
Dr. Schadé hoopt met zijn research-arbeid de basis te leggen voor een
betere kennis van de functie der hersenen, die enerzijds zo enorm intri
gerend en daarnaast nog zo volkomen onbegrijpelijk is. Hij heeft, na
zijn middelbare schoolopleiding, een jaar wis- en natuurkunde gestudeerd,
om daarna over te schakelen op de geneeskunde. In vier jaar tijds slaagde
hij voor zijn doctoraal, waarna hij assistent werd bij prof. S. T. Bok, hoog
leraar in de neurobiologie aan de Gemeente Universiteit te Amsterdam en
directeur van het Ned. Centraal Instituut voor hersenonderzoek aldaar.
Op 11 juli 1957 promoveerde hij tot- doctor in de geneeskunde op het
proefschriftelectro-areo-grafie van de cortex cerebri. Het merkwaardige
is, dat hij nog steeds geen artsexamen heeft gedaan en dus ook geen
medische praktijk mag uitoefenen, maar deze lacune hoopt de jonge ge
leerde nog aan te vullen. Kort na zijn promotie kreeg hij het aanbod om
een jaar aan het Californische instituut, voor technologie te Pasadena in de
Verenigde Staten te komen werken. Het zijn er, mede dank zij de finan
ciële steun van enige Amerikaanse organisaties en de Stichting ZWO
bijna twee geworden. Samen met prof. d.r. A. van Harreveld, van huis
uit eveneens een Nederlander maar nu al vijfentwintig jaren in Amerika
werkzaam, heeft hij zijn bij prof. Bok begonnen onderzoekingen voortgezet
Ook de verfijnde techniek, welke voor zijn onderzoek noodzakelijk was
heeft hij zelf ontwikkeld.
Jonge wetenschapsmensen hebben in Am.erika betere kansen om zich een
goede positie te verwerven dan in Nederland, aldus dr Schadé De enkel
hoofdige leiding van grote laboratoria zoals te onzent bestaai niet Men
kent er de pyramidale opbouw met associate- of research-hoogleraren die
een gedeelde eigen verantwoordelijkheid dragen. Ook de hulpmiddelen
zijn veel beter, met het minst wat de financiën aangaat.
Op het ogenblik zit dr. Schadé midden in de voorbereidende beslom-
meringen welke de organisatie van de van 22-25 september van dit jaar
in Amsterdam te houden internationale bijeenkomst van neurobiologen met
zich mede brengt. Ruim zeventig kopstukken uit alle delen der we™ld
hulde ZnZZeZZZT UeE^adeZinq iS teVens bedoeld als e"'n VoZume
hulde aan prof. dr. C. 17. Anens Kappers, m leven een der coryfeeën op
het gebied van het hersenonderzoek in Nederland. JJ^en op
Dr Schadé houdt veel van goede concerten en bezoekt graag toneel
voorstellingen. Hy bezit een collectie grammofoonplaten met. muziek van
primitieve stammen s er mogelijk enig verhand tussen een bepaald cul-
t uur niveau en muziekuitingen, nok al zijn die slechts belichaamd in een
zeer eentonig slagwerk? Ziedaar een probleem dat hem ook al eens tot
dwrtie"vwYdt' nloLLrfY YL ver,eid en waarop hij, wanneer hem d.e tijd
daartoe wordt gegund, beslist nog eens zal terugkomen.
