Toneelspelers subsidiëren
In de Finse stad Tampere gaat
iedereen naar de schouwburg
Betrekkelijk grote economische
expansie in Nederland verwacht
Spaans
Pilar
danstheater van
Lopez in Carré
Eerste vrije statenvergadering
grondvestte Nederlandse natie
Tussen school en jeugdbeweging
meer samenspraak wenselijk
is
DANK ZU EEN ZOMERTHEATER:
Theaterclub zonder deficit
Bulletin van economische commissie
voor Europa der Verenigde Naties
Sterke greep op jonge talenten
Te veel argwaan over en weer
Caraïbische crisis
pagina
/j
Bloemen en planten
uit de Bijbel
Inlegov er schot eerste
halfjaar was grootste
ooit bereikt
HERDENKING IN DORDRECHT
RAPPORT KATHOLIEK PEDAGOGISCH CENTRUM
Najaarsmanifestaties
Kon. Ned. Jaarbeurs
ZATERDAG 18 JULI 1959
1§1
Ot) de Floriade-1960
Nederlandse Spaarbank-
bond
DRS. H. TEULINGS
BUITENLANDSE
KRONIEK
K
Het was een zonnige avond, toen
ik uit het hoge Noorden van Fin
land vafi de noordelijkste burger
luchthaven van Europa, Ivalo, in Tam
pere arriveerde. Terwijl wij boven de
duizenden meren en de uitgestrekte
pijnboombossen, het groene goud van
Finland vlogen, vertelde mij de char
mante stewardes van Finnair van een
wonderbaarlijk openluchttheater in Tam
pere op een bergrug van wilde en mil
de schoonheid, waar iets te zien is, dat
uniek in de wereld is. Een toeschou
werstribune, die helemaal in de rondte
draait.
De hoofredacteur van Aamuleihi, op
een na de grootste krant in Finland,
de heer Jaakko Hakala, had mij van
het vliegveld gehaald en reed mij door
zijn mooie stad. Hij liet op een heuvel
top zijn wagen stoppen en wees naar
een open plek, op de bergrug, en zei:
,,Daar ligt het zomertheater van Tam
pere. Op 16 juni heeft de draaibare tri
bune voor het eerst in de geschiedenis
van het toneel, onder de vrije hemel
360 graden gedraaid!"
Tampere heeft overigens een thea-
terminnend publiek. Collega's van de
krant, toneelspelers, de eerste burge
meester, de heer Heikki Hakkinen,
Theaterrad Eino Salmelainen, ,,The
grand old man of the Finnish The
atre", de tegenwoordige directeur
van het zomertheater, de bekende ac
teur Reino Kalliolahti, en de aardige
secretaresse van de plaatselijke V.V.
V. NEITI (juffrouw) Kirsti Hakkarai-
nen hebben mij dat verteld. Er zjjn
vier theaters in Tampere met zijn
123.000 inwoners, waarvan 63 pet. in
de industrie werkzaam, na Helsinki
de grootste stad van Finland. Niet
minder dan 415 fabrieken zijn in Tam.
pere gevestigd, maar men ziet nau
welijks rokende schoorstenen, omdat
haast alles op elektrische kracht
draait. De gehele stad lijkt op een
weeiderig park en de bewonderens
waardige bronzen beelden en monu
menten zijn geschenken aan de stad
van ondernemingen ter gelegenheid
van jubilea.
De twee grootste theaters zijn: Het
Theater van de Arbeiders van Tampere
(geopend in 1901) en het Tampere The
ater (1604). Er zijn ook een Intiem
Theater, het kleine theater van Tam
pere (sinds voorjaar '59) met 100 zit
plaatsen, en het Openluchttheater
„Pyynikin Kesateatteri".
In het afgelopen seizoen, tot eind mei
1959 werden in het Arbeiderstheater 266
voorstellingen gegeven, voor 113.564
toeschouwers. Het Tampere Theater
gaf 244 voorstellingen voor 80.631 toe
schouwers. Bij elkaar vonden dus in de
ze twee theaters 510 voorstellingen
plaats welke door 194.195 betalende toe
schouwers werden bezocht. Wanneer
men in aanmerking neemt, dat Tam
pere 123.000 inwoners telt, is dit een res-
pectavel getal. Aan het hoofd van het
Arbeiderstheater staat de grootste man
op het gebied van de toneelkunst in
Finland, de heer Eino Salmelainen. Di
recteur van het Tampere Theater is de
heer Sakari Puurunen die in Finland
een grote naam heeft door zijn moderne
interpretatie van het toneeldrama.
Tien jaar geleden werd in Tampere
een Theater-Club opgericht, bestaande
uit enkele vooraanstaande kunstcritici
en liefhebbers van de kunst in het al
gemeen. Er werd contributie geheven.
De club begon met het oprichten van
een zomertheater op de schilderachtige
bergrug Pyyniki in een buitengewoon
mooi park, aan de oever van het meer
Pyhajarvi te stimuleren. Van begin
af aan liep dit openluchttheater uitste
kend. Er werden daar stukken van Fin
se auteurs opgevoerd, en het woord de
ficit bleek in deze gelukkige gemeen
schap volkomen onbekend te zijn. Het
terrein heeft de Theater Club van de
stad Tampere ter beschikking gekregen,
en de stad betaalde ook de bouwkosten
van de tribune.
Zo gebeurde het wonderbaarlijke, dat
de Theater Club, de eerste in het land,
in plaats van de hand voor subsidie
op te houden, elk jaar opnieuw gel
den ter bevordering van de kunst aan
andere instellingen deed toekomen.
Vier jaar geleden, in 1955, heeft de
Theater Club het zomertheater Pyyni
kin Kesateatteri voo reen luttel bedrag
in eigendom verworven.
,,Maar wie betaalt het deficit, wan
neer dit zou ontstaan?" vroeg ik de
directeur van het zomertheater. de
acteur Reino Kalliolahti. Deze zette
grote ogen op: ,,Wjj hebben nooit
aan een deficit gedacht. Integendeel,
wij geven geld weg, aan anderen.
Toen ik vijf jaar geleóen tot directeur
van het Kesateatteri benoemd werd,
hadden wij 7000 Finmark in kas (f70)
Toch gaven wjj aan het eind van het
zomerseizoen geld aan diverse kunst
instellingen. Wjj schrijven jaarlijks
een prijs uit voor het beste stuk, dat
in de twee vaste Theaters in Tampere
wordt gespeeld. Wij geven beurzen
voor studenten in de dramaturgie om
ze in staat te stellen hun studies in
het buitenland te voltooien, wij stel
len geld beschikbaar voor toneelspe
lers (speelsters) om talen te leren,
organiseren ontmoetingen, waar aan
komende acteurs (actrices) uit ko
mende premières korte scènes opvoe
ren. Hier ontmoeten ze toneelschrij
vers die hun van hun werk een en
ander vertellen."
De Theater Club heeft het initiatief
genomen voor het uitschrijven van een
nationale prijsvraag voor het beste to
neeldrama van Finland. De competitie
is aan de gang en door de medewerking
van de voortvarende stad Tampere be
draagt de prijs niet minder dan een
miljoen Finmark dat de toneelschrijver
die als overwinnaar uit deze competi
tie te voorschijn komt voor zijn gehele
oeuvre wordt toegekend. De stad Tam
pere heeft een half miljoen aan deze
prijs bijgedragen, evenveel als de thea
terclub.
Voor het oprichten van een Drama
studio in Tampere gaf de theaterclub
500.000 Finmark als beginkapitaal. Zij
heeft voorts een flink bedrag gespen
deerd, om de opneming van een leer
stoel voor „dramaturgie" aan de Eco
nomische Universiteit, welke haar poor,
ten in het komend najaar in Tampere
zal openen, te verzekeren. Al deze bij
dragen betaalt de theaterclub uit de in
komsten van het zomertheater.
PaL BALaZS.
Het Finse Tampere bij avond. Ondanks het feit dat er meer dan vierhonderd fabrieken gevestigd zijn, lijkt de stad op een
groot park.
De economische commissie voor
Europa van de Verenigde Naties
schrijft in haar jongste economische
bulletin dat de industriële produktie in
West-Europa als geheel over het eer
ste kwartaal van 1959 weliswaar niet
grbter is geweest dan in het overeen
komstige kwartaal van 1958, doch dat
de produktie in maart vrij belangrijk
hoger is geweest dan in het voorgaan
de jaar, terwijl er aanwijzingen zjjn
dat de opwaartse beweging in maart
en april zelfs nog algemener en uitge
sprokener is geweest.
De commissie onderscheidt in dit
verband vier groepen landen. In de
landen van de eerste groep West-
Duitsland, Italië, Denemarken, Ne
derland, Zwitserland en Ierland is
een matige graad van industriële
expansie blijven bestaan of duidelijk
ingetreden. Voor wat betreft de twee
de groep landen Engeland, Zwe
den, Noorwegen, Finland en België
z}jn er tekenen die wjjzen op een
Ingetreden herstel, zonder dat dit in
alle gevallen duidelijk blijkt uit de
beschikbare statistische gegevens. De
industriële produktie in Oostenrijk en
Frankrijk is daarentegen niet verder
gestegen, terwijl tenslotte in de lan
den van de vierde groep Zuid-Euro
pa de groei van de industriële pro
duktie betrekkelijk snel blijft verlo
pen.
In de tweede helft van 1958 is de in
voer uit Noord-Amerika aanzienlijk ge
ringer geweest dan in dezelfde periode
van 1957. Ditzelfde gold eveneens voor
de invoer uit de overzeese gebieden van
de bjj de Organisatie voor Europese
Economische Samenwerking (OEES)
aangesloten landen en uit Latjjns-Ame-
rika. Een zeker herstel deed zich echter
voor in de invoer uit de onafhankelijke
overzeese landen van het sterlingblok
en deze verbetering heeft zich in 1959
voortgezet door de vastere markten
voor koper, rubber, tin en wol. De
Westeuropese uitvoer naar Noord-Ame
rika was in het eerste halfjaar van
1958 enigszins achteruit gegaan, doch
herstelde zich zodanig, dat de uitvoer
in het tweede halfjaar 15 procent ho
ger was dan in de tweede helft van
1957. Over het eerste kwartaal van
1959 was de uitvoer echter bijna 25 pro
cent groter dan een jaar eerder. Het
grootste deel van deze stijging komt op
rekening van de export van auto's en
machinerieën.
De commissie komt tot de conclu
sie dat de huidige situatie in West
europa kan worden beschreven als
een situatie waarbij de expansieve
krachten, die reeds in 1958 en begin
1959 werkzaam waren, geleidelijk
sterker zullen worden, zodat een op
leving van de economische activiteit
definitief onderweg lijkt te zijn.
Aangezien het economische herstel
in de Verenigde Staten aanhoudt en in
West-Europa in versneld tempo ge
schiedt, verwacht de commissie een om
kering van de wijzigingen in de inter
nationale liquiditeiten, zoals die in
19571958 hebben plaatsgevonden. De
stijging van de export van bepaalde
grondstoffenlanden in het bijzonder in
het sterlinggebied zal waarschijnlijk
aanhouden, terwijl de Amerikaanse uit
voer naar West-Europa zich eveneens
zal kunnen herstellen.
Als landen, voor welke een betrekke
lijk grote mate van expansie kan wor
den verwacht, noemt de commissie
West-Duitsland, Denemarken, Italië,
Nederland en Finland en verder de lan
den Griekenland, Spanje en Joego-Sla-
vië.
Voor de andere industrie-landen is
een bescheiden groei waarschijnlijker.
Alles tezamen rekent de commissie dat
het bruto nationaal produkt in West-
Europa dit jaar met meer dan 3 pro
cent zal toenemen, tegen nauwelijks 2
procent in 1958.
Kolensituatie
Over de kolensituatie schrijft het bul
letin, dat naast reorganisatie en bestu
dering van de vooruitzichten op langere
termijn, tevens aandacht zal worden ge
schonken aan mogelijke andere midde
len om het bestaande niveau van de
kolenvoorraden te verlagen of aan het
aanmoedigen van afnemers om hun
aankopen te vergroten, hetzij voor on
middellijk verbruik, hetzij voor voor-
raadvorming. Zulke maatregelen zou
den kunnen bestaan uit prijsverlagingen
in het bijzonder in sectoren waar
prijsverlagingen de kolen meer direct
concurrerend zouden kunnen maken
met olie of uit financiële steun of
andere aanmoediging door de regerin
gen, individueel of collectief, aan ver
bruikers van produkten met een hoge
kolenwaarde zoals staal om hun
voorraden van deze artikelen te ver
groten.
Oost-Europa
Het bulletin bevat een afzonderlijk
artikel over de buitenlandse handel van
de Oosteuropese landen en de Sovjet-
Unie. Tot het jaar 1957 toe, was er wei
nig ruimte voor onderlinge handel tus
sen deze landen, mede doordat de ont
wikkelingsprogramma's in hoge mate
gelijkgericht waren, waardoor elk land
behoefte had aan dezelfde soort pro
dukten. In 1957 is de situatie aanmerke
lijk veranderd omdat de Sovjet-Unie
haar uitvoer naar de Oosteuropese lan
den met 40 procent verhoogde. Het ni
veau van de internationale handel in
genoemde landen is echter met gemid
deld 120 dollar per inwoner in Oost-
Europa en zelfs slechts 40 dollar per
inwoner in de Sovjet-Unie. betrekkelijk
laag gebleven in vergelijking met de
Westeuropese landen en de Verenigde
Staten (resp. 280 en 175 dollar).
De buitenlandse handel van deze
communistische landen is boyendien
sterk gericht op onderlinge uitwisseling
van goederen binnen het communis
tisch blok. Zo wordt 75 procent van de
door communistische landen ingevoerde
machinerieën en uitrusting geleverd
door de andere communistische lan
den.
Over Oost-Europa schrijft de com
missie nog dat niet slechts in die lan
den waar formeel een nieuw 7-jarenplan
is ingegaan de Sovjet-Unie en enke
le andere landen doch tevens in de
andere Oosteuropese landen, 1959 het
jaar is van een nieuwe start bij de eco
nomische planning. Het meest opval
lende kenmerk in de plannen van alle
Oosteuropese landen is de aanzienlijk
grotere mate waarin wordt voorzien in
de vorming van vast kapitaal, dit in op
vallende tegenstelling tot de politiek in
het jongste verleden.
Op de volgend jaar van 25 maart
tot 25 september te houden interna
tionale tuinbouwtentoonstelling te Rot
terdam zal een hoek van de expositie
worden ingeruimd voor een tentoon
stelling van bloemen en planten die in
de Bijbel genoemd worden. Het terrein
dat hiervoor is gereserveerd, is drie
duizend vierkante meter.
Voor deze tentoonstelling is speciale
medewerking toegezegd door Israël. Er
zullen passiebloemen, ceders, olijfbo
men, mosterdbomen, wonderbomen, lin
zen en bloemen uit de hof van Gethse-
mane geplant worden. Er komen ook
enkele voorbeelden van bijbelse kunst.
Reino Kalliolahti, directeur van het
zomertheater in Tampere.
In Theater Carré te Amsterdam gaf
vrijdagavond de Spaanse dansgroep
van Pilar Lopez de eerste uitvoering
van haar programma, dat men daar
tot 22 juli kan zien. Dit uit zestien le
den bestaande ensemble is geformeerd,
geschoold en tot roem gebracht door Pi
lar Lopez, die beschouwd wordt als de
directe erfgename en opvolgster van
haar zuster La Argentinita, die in 1945
is overleden. Pilar Lopez is een sterke
persoonlijkheid, een begaafde musicien
ne zjj behaalde een eerste prijs voor
piano aan het Madrileense conservato
rium en een buitengewoon expressie
ve danskunstenares.
Zij mist de originaliteit van La Argen
tinita en heeft ook niet het felle indivi
dualisme van La Argentinita. Maar te
oordelen naar wat wij deze avond ge
zien hebben is zij een bezielende leid
ster van een groep, iemand die haar
mededansers boven zichzelf kan laten
uitstijgen, en bovendien een zeer inven
tieve choreografe. Haar streven is om
de Spaans-nationale dansvormen op te
voeren tot een allerwegen verstaanba
re en genietbare theaterdans. Als het
waar is, dat zij de dansers Alberto Por-
tillo en Antonio Gades als debutanten
in haar groep opnam, dan heeft zij
daarmee bewezen een sterke greep te
hebben op jonge talenten. Vooral Anto
nio Gades heeft deze avond geïmpo
neerd door zfln feilloze techniek, zijn
dwingende ernst, zijn dappere overga
ve in ijle bewegingen waar alle versie
ring vreemd aan is, en ook door zijn pa
rodistische begaafdheid.
De groep telt vele jonge krachten.
Men kreeg ze allen te zien in de twee
finales, vóór de pauze en vóór het slot,
en het was een rappe afwisseling van
ritmen, kleuren, uitstekend gesyn
chroniseerd castagnettenwerk en ver
rassende kostuums. De aankleding
was voortdurend briljant en oorspron
kelijk. (Slechts in Pilar Lopez' flamen
co „Puente Trianero" hadden wij be
zwaar tegen de prozaïsche ritssluiting
op de rug van haar rood gewaad). De
muziek werd op twee sonore vleugels
verzorgd door Maria Caminals en José
Franco. De zanger Paco Carmona kon
echter met zijn wat zwakke stem de
theaterruimte niet geheel vullen.
Directeur Wunnink deelde mede, dat
de danser Eduardo Serrano wegens een
verbintenis in Parijs deze avond niet
kon optreden, maar dat men hem over
enige dagen met hetzelfde entreebiljet
nog kan gaan zien. Het vrij talrijke pu
bliek toonde zich voortdurend opgetogen
en was niet karig met toejuichingen.
v.E.
In het eerste halfjaar van 1959 zijn
bij de plaatselijke spaarbanken in Ne
derland zeer aanzienlijke bedragen ge
spaard. Het spaaroverschot over die
periode bedraagt n.l. 167,2 min. Dit
is naar de Nederlandse Spaarbank-
bond mededeelt meer dan ooit in een
halfjaarlijkse periode sinds de oorlog
is voorgekomen. Met uitzondering van
de jaren 1954 en 1955 overtreft het
overschot van het zojuist verstreken
halve jaar zelfs alle voorafgaande
jaarresultaten. Het totale inleggerste
goed bij de locale spaarbanken be
draagt per 30 juni 1959 2364 miljoen
tegen vorig jaar 2197 miljoen.
Gedurende het eerste halfjaar nam
het aantal uitstaande spaarbankboek
jes toe met rond 58.000. In totaal zijn
er thans bij de locale spaarbanken
3.317.000 in omloop.
De herdenking van de 19 juli 1572 ge
houden eerste vrije statenvergadering,
tijdens welke belangrijke bijeenkomst in
feite de Nederlandse natie werd ge
grondvest, heeft vrijdagavond in de
Grote Kerk van Dordrecht een stijlvol
begin gekregen. Prof. dr. Gesina van der
Molen, hoogleraar in Amsterdam, hield
een redevoering, waarin zij de geschied
kundige betekenis van de eerste vrije
(Van onze onderwijsredacteur)
„Zonder overdrijving kan men spre
ken van een probleem school-jeugdbe-
weging. Er valt een uit elkaar groeien
van school en jeugdbeweging te constat
teren, zelfs tot aan een zekere vijandig
heid toe. Hierop wijst bijvoorbeeld het
geharrewar, dat vaak in de praktijk be
staat tengevolge van een conflict tus
sen huiswerk en vrije tijd, tussen inte
resse voor de school en voor de eigen
club. Een gesprek op hoog niveau tus
sen al degenen, die verantwoordelijk
heid dragen voor de opvoeding van de
jeugd, bijvoorbeeld de Katholieke
Jeugdraad, de Nationale Ouderraad, de
Contactraad voor het Katholieke Onder
wijs, de N.K.S. enz. moet van groot be
lang worden geacht." Aldus wordt ge
steld in een rapport van een commissie,
die in opdracht van het Katholiek Pe
dagogisch Centrum een onderzoek heeft
ingesteld aangaande de verhouding
„school-jeugdbeweging". In de commis
sie hadden zitting: G. Adriaansen S.J.,
mej. A. v.d. Berck, E. Pelosi S.J. en Th
Scholte.
In de vorm van twijfel leeft thans in
vele milieus de vraag of er een eigen
taak is voor de jeugdbeweging, zo zegt
het rapport. Van de zijde der jeugdbe
weging kan men hierop gemakkelijk
antwoorden, dat men dan maar eens in
de praktijk moet gaan kijken, doch hier
mee alleen wordt de vraag niet opge
lost. De jeugdbeweging zal duidelijk
moeten maken, voornamelijk door het
enthousiasme van de jeugd zelf, dat zij
op het ogenblik nog een recht en reden
van bestaan heeft. Opgemerkt wordt
intussen, dat er een belangrijk verschil
is tussen de jeugdbeweging van en voor
jeugdigen onder de zeventien en van
en voor ouderen. Men zal moeten er
kennen. dat er nog(?) veel jeugdbewe
ging is onder de jongeren en men zal
ook moeten bedenken, dat het ontmoe
ten of ervaren van jeugdbeweging in
zijn omgeving niet zo opvallend en in
het oog lopend is als veertig jaar gele
den.
Naar het oordeel van de commissie
is het de opgave en tevens de karaktei
ristiek van de volwassene er naar te
streven, voldoende zelfbesef te hebben,
zodat hij zich een eigen mening en een
eigen houding kan vormen. Taak en
doel van de jeugdbeweging is dan: de
jeugdigen door spel en met behoud van
het spel te helpen groeien in deze rich
ting. Kan de school dit ook niet doen?
Niemand zal blind zijn voor het grote
auntal schoolclubs en er is reeds hier
en daar een streven merkbaar om de
kernvakken over te brengen naar de
ochtend, zodat er in de middag ruimte
is voor vrijere activiteiten. Ofwel: men
reserveert een bepaalde dag in de
week, bijvoorbeeld de zaterdagochtend
voor dit doel. Is het niet een winst, dat
de jeugdige leerlingen praktisch geheel
worden opgenomen in de schoolge
meenschap en niet „verueeld" worden,
doordat naast hun school nog een ande
re gemeenschap, die van de jeugdgroep,
beslag op hen legt?
Hier komt men aan de principiële
vraag naar de taak van school en jeugd
beweging. Behoort het tot de taak van
de school, ee' leefgemeenschap te zijn?
In schoolkringen wordt deze laatste
vraag veelvuldig bevestigend beant
woord.
verband van de school en dat het an
derzijds wenselijk zou zijn, bij het para-
scholaire ruimte te laten voor de jeugd
beweging. Met deze conclusie bedoelt
de commissie tot uitdrukking te bren
gen, dat de vrije-tijdsbesteding niet uit
sluitend onder leiding en misschien wel
onder druk van de school dient te ko
men, maar dat zij ook plaats moet kun
nen vinden in de sfeer en de mentaliteit
van eigen clubs, c.q. het door de jeugd
zelf gekozen jeugdbewegingsverband.
Men maakt zich niet de illusie, dat
met deze conclusie de moeilijkheden
van de baan zjjn. Zonder al te veel over-
Het rapport maakt hierbij echter de
volgende kanttekeningen. Ten eerste:
iiiiiiiiitiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiniiiii||||i|l,lll,llll,llin
iiiiiiiiHiiiniiiiintMiiiiiMiiiiiHiiiiiiiMMiiiiiiiiiniiiiiinitiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii<ii<i||,,i«i||i|||||||||||,||||||iiii
driiving zou men kunnen stellen, dat
aan beide zijden, zowel bi) de jeugdbe
weging als bij de school, vaak een do
sis argwaan aanwezig is. Men zou zelfs
kunnen stellen, dat in onderwijskringen
vaak een uitgesproken aversie bestaat
om met de jeugdbeweging in contact te
treden. Van de school uit beschouwt
men de jeugdbeweging in veel gevallen
zoal niet als volmaakt overbodig en uit
de tijd. dan toch als een gevaarlijk di
lettantisme op pedagogisch gebied en
bovendien in de praktijk als een rem
voor de schoolresultaten van haar vu
rigste aanhangers. Ook gebeurt het wel,
dat jeugdleiders zich onheus of laatdun
kend uitlaten over leerkrachten. Van de
andere kant ziet de jeugdbeweging in
de praktijk de school vaak als een no
deloos tegenwerkende macht, die wei
nig begrip heeft noch welwillende waar
dering voor wat de leiders en leidsters
voor de jeugd trachten te doen. Zij voe
len zich soms beschouwd als goedmoe
dige dwazen met een niet altijd onge
vaarlijke hobby. Bovendien voelen de
leiders, dat de school in deze een
machtspositie inneemt, die het werk
van de jeugdbeweging soms zeer sterk
kan bemoeilijken. Het is duidelijk, dat
men geen stap verder komt zolang der
gelijke zwaarwegende grieven bestaan
en soms helaas ook bestaansrecht heb
ben.
Voor een praktische oplossing van
het vraagstuk lijkt de commissie daar
om een eerlijk en onbevooroordeeld con
tact van beide partijen op alle niveaus
sine ira et studio absoluut vereist. Het
rapport geeft een aantal suggesties om
dit contact te bevorderen. In het alge
meen is de commissie van het K.P.C.
van oordeel, dat een contact tussen
school en jeugdbeweging des te vrucht
baarder zal zijn indien niet zozeer ge
sproken wordt over wederzijdse be
voegdheden, maar vooral over de ge
meenschappelijke bezorgdheid voor de
jeugd.
hoe prettig de verhouding tussen de
leerkracht en de leerling ook moge zijn,
het blijft een verhouding van gebonden
heid en een bepaalde vorm van autori
teit. De vraag lijkt gewettigd of de jeug
dige zich geheel van deze verhouding
zal kunnen losmaken, wanneer hij de
leerkracht in een andere situatie ont
moet. Sommigen stellen voor. dat men
jeugdleiders aantrekt en deze een
jeugdbeweging laat leiden in schoolver
band. Daarmee wordt het bezwaar ech
ter slechts ten dele ondervangen, aange
zien er zeker voor het gevoel van de
jeugdige een rechtstreeks verband zou
bestaan tussen de school en de jeugd
leider. Nog veel voornamer is een twee
de punt. Is het voor de jeugdigen met
veel meer vormend wanneer zij zich
vrij kunnen bewegen in een eigen, „elf
gekozen en zelf gewilde club? Vervol
gens wordt er op gewezen, dat ieder,
die zelf lid is geweest van een intens
geleefde schoolgemeenschap weet, dat
het gevaar van een zekere kastegeest,
van een isolement niet denkbeeldig is.
De eigen, vrij gekozen club met leden,
die niet tot de leerlingen van eenzelfde
schooi beperkt blijven, geeft een betere
kans op normale uitgroei, met name
juist in het sociale vlak. Hiertegenover
moet erkend worden en het valt te be
treuren, dat ook sommige clubs of groe
pen uit de jeugdbeweging blijk geven
van een exclusivisme, dat in strijd is
met een gezonde uitgroei van de jeugd.
Bovendien is de commissie niet blind
voor het feit, dat de belangstellings
sfeer van scholieren (dit geldt uiter
aard vooral voor het voortgezet onder
wijs) in en rond de school gelegen is en
dat het daardoor soms moeilijk kan zijn
om in een andere club te leven wanneer
daar nooit de „belangrijker" dingen
van de school aan de orde komen.
Een en ander overwegend, komt de
commissie tot de uitspraak, dat ener
zijds niet alles parascholair gemaakt
moet worden binnen het institutionele
statenvergadering schetste en tevens
de aandacht vroeg voor de boodschap
die dit historische feit heeft voor onze
tijd.
Prof. van der Molen zei o.m. dat her
denken eerst betekenis krijgt als de
lijn uit het verleden doorgetrokken
wordt naar het heden. Zich bepalende
tot de gebeurtenissen in 1572 zei zij, dat
Dordt, toen het de andere vrije steden
opriep de prins van Oranje te steunen
in de strijd tegen Spanje, er blijk van
gaf de roepstem van de vrijheid te ver
staan en de verantwoordelijkheid te
willen aanvaarden. Vooral ook in deze
tijd geldt, dat vrijheid en verantwoorde
lijkheid niet te scheiden zijn.
Dit klemt te meer, omdat onze vrij
heid en onze welvaart afhangen van het
lot der wereld. Op ons rust daarom de
verplichting degenen die, waar ook ter
wereld, in nood verkeren, te helpen.
Vrijheid is een schoon ideaal, dat even
wel niet te verwezenlijken is, waar hon
ger en ellende heersen. Zo heeft, aldus
prof. Van der Molen, de eerste vrpe
statenvergadering, waarop de vrijheid
en onafhankelijkheid van ons volk wer
den vastgelegd, reële betekenis voor de
ze tijd.
De Bossche uitgeverij en schoolboek-
handel L. C. G. Malmberg heeft dezer
dagen in intieme kring afscheid geno
men van haar directeur, drs. H. J. A.
M. Teulings, die zich, na het bedrijf
meer dan 35 jaar te hebben geleid, uit
de directe dagelijkse leiding heeft te
ruggetrokken. De uitgeverij, die sedert
vorig jaar gehuisvest is in een nieuw,
modern gebouw in het Bossche indus
triepark West, heeft in die jaren een
belangrijke ontwikkeling doorgemaakt
en een grote naam verworven op het
gebied van schoolboeken. Dit is voor
een zeer belangrijk deel te danken aan
de energie, het inzicht, het koopman
schap en de diplomatieke tact van di
recteur Teulings, die met succes ge
streefd heeft naar het uitgeven van
schoolboeken, die niet alleen getuigden
van technische perfectie, maar boven
dien dusdanig waren afgestemd op de
ontwikkeling van het onderwijs, dat ze
deze ontwikkeling in sterke mate mede
hebben beïnvloed.
Drs. H. Teulings, geboren Brabander
en Bosschenaar, is in de na-oorlogse ja
ren vice-voorzitter geweest van de Eo-
Hij was de eerste shrdlshrdlj-cmfshr
ninklijke Nederlandse uitgeversbond.
Hij was de eerste katholiek in deze
functie.
In het komend najaar worden in de
jaarbeursgebouwen te Utrecht verschei
dene belangrijke commerciële manifes
taties gehouden. De voorbereidingen
daartoe zijn thans in volle gang.
De najaarsbeurs, van maandag 7 tot
en met zaterdag 12 september, opent (je
reeks. Aan deze beurs, die uitsluitend
aan gebruiksgoederen gewijd zal zijn,
zullen firma's Uit 23 landen deelnemen.
De belangrijkste inzendingen zijn af
komstig uit Nederland, West-Duitsland,
Engeland, Frankrijk en Zwitserland.
Collectieve stands worden verzorgd door
Spanje en Tunis.
Na de derde tentoonstelling „Het in
strument voor wetenschap en bedrijf",
die van 23 tot en met 30 september door
de Coöperatieve Vereniging „Het In
strument" in het jaarbeursgebouw op
het Vredenburg wordt georganiseerd,
wordt van maandag 12 tot en met dins
dag 20 oktober de „Machevo '59" gehou
den, een vakbeurs voor machines, appa
raten en instrumenten ten behoeve van
de chemische, farmaceutische, voedings-
en genotmiddelen- en zuivelindustrie.
Behalve de vele exposanten van de drie
In Midden-Amerika en met n
in het gebied rond de Caraïbiscn
Zee heerst de laatste tijd gr°te Ff
litieke onrust, die zich gemanifest®®'
heeft in communistische infiltratie
in diverse pogingen om zittende r®B
ringen omver te werpen. De toestan
is zo ernstig geworden dat de Org»»"
satie varj Amerikaanse Staten, die
1948 werd opgericht, zich genoodzaa
heeft gezien een onderzoek in te si
len naar de oorzaken van de °nS® .n
geldheden, want de veiligheid van. if.
belangrijk deel van het westelijk h»'
rond wórdt door de woelingen bedreig
De organisatie van Amerikaanse
ten wordt gevormd door alle 21 jep
blieken van Noord-, Zuid- en Mid"®'
Amerika. (Canada is er niet bij
trokken omdat het immers geen rep
bliek, maar een Brits dominion is.
ook de overzeese gebiedsdelen i*
Europese landen staan buiten de
ganisatie)In het Handvest van
xil lid JTLclimVeSl V -
O.A.S wordt bepaald: „Een daad va,
agressie tegen één Amerikaanse s
is epn HanH Von onroocm 4-acfon
is een daad van agressie tegen
andere Amerikaanse staten." Als a"
een bepaald land de O.A.S. laat «L
ten. dat het overvallen wordt. iS_°.
we'
ten, dat het overvallen wordt, i®.?
organisatie verplicht de zaak te ond®1
zoeken, om vervolgens zo nodig t,
doen ingrijpen. Nu hebben de la®1®'
maanden achtereenvolgens fanarr» J
Nicaragua, de Dominicaanse Repuwf,
en Honduras gemeld dat, zij zijn
gevallen. In de drie eerstgenoemde
vallen zouden de aanvallen geleid 20
vanuit bases op Cuba en Venezue'3'
terwijl de actie tegen het bewind
Honduras vanuit Nicaragua zou zC
gevoerd.
Cuba en Venezuela hebben overig6"5,
al laten weten 09
zij geen comP®
sie van onderzo,,
van de O.A.S.
len toelaten,
de Dominicaa"
Republiek Jfde
n®
i.c^/uLineiv
haar klacht bij
organisatie
enige tp'd weer ingetrokken, omdat j|L
de dictator van de republiek duide1"
werd dat de meerderheid van de Al®
rikaanse republieken zich niet aan 20
zijde zou stellen.
Deze week heeft een in Washing'0"
zetelende commissie van de O.A.S.
sloten om op korte termijn de 21
nisters van de Amerikaanse repub'L
ken in een speciale vergadering bij®e,
te laten komen. Deze bijeenkomst 2?.
wellicht plaats hebben in Santiago, ,i
hoofdstad van Chili, dus op neutr®,
terrein, buiten het Caraïbische gebi®0'
Onrust heerst op het westelijk WK,
rond ook over de interne ontm
kelingen op het eiland Cuba, 0 j
deze maand de eerste verjaardag L.
vieren van het bewind van premier L
del Castro. Sinds Castro op 26 juli N,
het vorig jaar een einde wist te
ken aan de dictatuur van Batista h®L
hij krachtige pogingen in het werk
steld om zijn regime te consolider® j
Aanvankelijk heeft hij op grote scha
zijn politieke tegenstanders laten
cuteren, hetgeen in de Verenigde bLj
ten en elders met grote bezorgd'10
werd waargenomen. Na enige tijd
Castro deze contra-terreur gestaakt,
hij heeft geprobeerd zijn bestuur V«j
meer respectabel aanzien te geven.
liet het presidentschap bekleden d°
een algemeen geacht rechter, UrrtP-
en hij maakte zich zelf premier. -
het opperbevel over de strijdkracht,
gaf hij in handen van zijn broer
Castro, een heethoofdige zeer links j.r
zinde revolutionair. Raül Castro y
dan ook voor verantwoordelijk cï^
strijdkrachten werden geïnfütteeeI)
door communistische elementen,
dat een van de hoofdfiguren uit -s
staatsgreep van vorig jaar, Pedro b®
Diaz Lanz, de vlucht heeft genoi®
naar de Verenigde Staten. Diaz L®",,
die tot voor enkele weken nog beV,,
hebber was van de Cubaanse WCL.
macht, maar die in een ernstig c°a
flict is geraakt met Raül Castro, he®
intussen een commissie van de sen®.
d«
CU'
van de V.S. uitvoerig ingelicht over
invloed die de communisten op het y
baanse regeringsbeleid uitoefenen. y
gens hem is de nieuwe command® s
van de Cubaanse lüchtmacht minst®",
een „fellow-traveller" en missch'%
wel een echte communist, terwijl °j,
andere hoge militaire posten door r°
broeders bekleed worden.
Premier Fidel Castro heeft in %i
vana heftig geprotesteerd te».,
het feit dat een Amerikaanse
naatscommissie ernstig aandacht h®el,
geschonken aan verklaringen van
Cubaanse politieke vluchteling. V>eN.
baanse premier beschuldigde de u
enigde Staten van inmenging in de
nenlandse aangelegenheden van
vreemd land. i
niei»®$
Intussen heeft overigens
minder dan de commandant van
Amerikaanse marine. Admiraal Tg,
leigh A. Burke, op een bijeenkon
van reserve-officieren, te Washing
gezegd, „dat communisten geb
maken van de revolutie op Cuba.' e(
gens de Amerikaanse admiraal was
een groot gevaar dat de communis
op Cuba de macht in handen zou
krijgen.
Maar de Cubaanse presid® .K
Urrutia, heeft deze week uitdrukken
verklaard, dat hij zich met kracht vJj,
zet tegen het communisme, en dat
voorbeeld de nieuwe landhervorm1®13,.
wet. die een verdeling van het
grondbezit beoogt juist de commün
ten een machtig wapen uit ban 0
slaat, door de welstand van de b0\;r
te verhogen. Maar de reactie va2L,eii
rutia wordt in de Verenigde ^d-
niet als zeer overtuigend beschou
omdat men te veel aanwijzingen eed
dat de communisten op Cuba
steeds belangrijker rol gaan spelen-
heeft het Amerikaanse „isti'
„Time" gemeld, dat het comi®11"
steeds belangrijker rol gaan spelen-
heeft het Amerikaanse „isti'
„Time" gemeld, dat het commnn 0
sche dagblad „Hov" gratis versp
wordt onder de leden van de sL.jpg
krachten kennelijk met instemn
van de militaire autoriteiten u'
voor de soldaten herhaaldelijk com
nistische films worden vertoond. )f1
Cuba ligt niet ver van Florida cün\et
de Verenigde Staten zou men
graag zien dat het West-Ind 0p
eiland een communistisch bolwerk
het westelijke halfrond zou worden- s,
getwijfeld zal op de komende nun,s vgu
conferentie van de Organisatie
Amerikaanse Staten door de verL?eTn
woordiger van de V.S. het Prot;e iP
van de communistische infiltrai
het Caraïbische gebied ter
worden gebracht.
vorige manifestaties op dit "eK„n ge'
als „Vochema" bekendheid he^dd ee$
kregen, heeft zich tot nu toe ree
50-tal nieuwe deelnemers gemeld.
„-eube'
De zevende vakbeurs voor m t°'
en woningtextiel zal van maand
en met zaterdag 7 november m
beursgebouwen plaatsvinden. Hei ^et
jaar geleden dat de laatste beur gtlg
terrein van de woninginrichting ga
land werd gehouden. De ,ko,m«»„rgri®?I
nifestatie, die de Bernardhal. 1
hal en hal C in beslag zal e®"
de Nederlandse meubelfabrika
uitstekende gelegenheid hun
modellen te tonen.
Naast deze beurzen inUtrechtz®^ p
Koninklijke Nederlandsche JaarD
Rotterdam van 6 tot 11 oktober,
staande een grote „doe het ol
toonstelling organiseren in Qe
hallen.
cfi®
