ïy
De problematiek van de
moderne oorlogvoering
mmm
m.6
\mm 8
N
de zonnige
RANG
Minister brengt-Hart van
Brabant" tot leven
Artistieke paviljoens heel
fleurige entourage
Een bruisende show
nieuwe vondsten
Van Snip en Snap
naar Solser en Hesse
vol
f
Vijfhonderdduizendste
tv-kijker gehuldigd
Vreugde in Vught
Allesbepalende
genade
\wmm mm m
Sleeswijk's „Komt u ook vanavond?"
wot'd"1 ssrs
Man van fijne eruditie
^egerleerlingen
belden zich in
Little Rock
Speciaal nummer van „Te Elfder Ure"
Uil
Verdeling en dicht
heid der T.V.-
toestellen
Textiel een indruk
wekkend hoogtepunt
Dr. A. RUTGERS
75 JAAR
SÏXIS S^'W&«rs.
Koopman op vrije
voeten
Eerste beugelsluit-
machine in Nederland
L. Hoogveld O.E.S.A.
ZATERDAG 25 JULI 1959
PAGINA 5
h
MM
UW 10
c
iMMHMHHHHt
AFSCHEID VAN
PROF. KORS
OP de vraag naar de zin van het
leven kan en moet men van tal-
rijke verschillende uitgangspun-
-en een antwoord trachten te vinden.
liet
voornaamste uitgangspunt blijft
chter onder alle omstandigheden het
"ristelijke, omdat dit steunt op de
solute waarheid der goddelijke
Penbanng. En deze leert ons, dat
"'ti het leven moeten zien in het
pote verband van het verlossende
indelen van God met Zijn hele
«ïepping. In deze grote lijn betekent
,-*e beklemtoning van particuliere
elangen een omkering der waarden,
,n dus een fundamenteel verkeerde
^nshouding.
Overeenkomstig het goddelijk heils
plan leven wij, sinds de verlossing,
n een volkomen nieuwe wereld, in
e i,tweede schepping" van het nieu-
/p heilsbestel, dat door de kracht
'an Christus' verrijzenis voor alle
Pensen het verloren kindschap Gods
Jeer toegankelijk heeft gesteld,
chepsel van God is de mens al-
11 d geweest en zal hij onder alle
■Pstandigheden steeds blijven; kind
aP God was hij door een speciale
padelij ke gunst, die totaal boven de
«ard en de rechten van zijn wezen
-hging. Als kind van God en dus als
~!ens „erfgenaam" zou hij na een
verblijf op aarde in de eeuwige
vreugde van de hemel opgenomen
w°rden. De zonde doorkruiste deze
®Pzet. Uit eigen kracht zou de mens
"°oit deze bovennatuurlijke bevoor
rechting kunnen herwinnen. Even-
pin was God verplicht, ons Zijn
^i.iwillige gave terug te schenken.
Dat Hij dit tóch heeft willen doen
p en hoe! is wel het alles om-
Jattende bewijs van het mysterie
pjner oneindige liefde. „Op wonder-
Pare wijze", zegt de liturgie, „heeft
y°d ons geschapen, maar op nog veel
wonderbaarder wijze verlost" (letter-
pK „hervormd"). Ten koste van een
Parneioos lijden heeft Zijn enige
pon. Jezus Christus, dat herstel be
werkstelligd. En daarbij is het niet
Sebleven.
Sinds de verlossing leeft Christus
pet alleen onder ons voort tot aan
de
Jongste dag, maar Hij leeft ook
?n letterlijke zin met ons mee, delend
in
onze vreugde en meedragend onze
SlPart, in alle omstandigheden ons
8terkena met Zijn altijd aanwezige
genaden.
,In feite is dat nog veel te zwak
Uitgedrukt. Als Hoofd van Zijn Mys
tieke Lichaam heeft Christus in wer
kelijkheid een groter en inten-
deel aan de vreugde en het leed
I n In ledematen-wij-zelf. Steu-
hend op deze waarheid kon pater
Van Waesberghe S.J. in de diep-
Peilende beschouwing, die hij in
otreven (maart 1953) wijdde aan de
Nationale ramp van een maand te-
Voren, naar waarheid schrijven:
"Christus staat aan onze k a n t
,van het menselijk leven. Ons lijden
ls méér Zijn lijden in ons, dan het
0f|ze. Het raakt Hem méér dan ons".
it alles hangt samen met onze
„inlijving" in Christus door het
doopsel, met het feit, dat Chris-
tot verlossing blijft voortzetten
en einde der tijden. Ons
Jlen wordt een deel daarvan toege
beten, maar verreweg het grootste
vraagt Christus. Hij immers is het
"Hoofd", wij zijn „maar" ledematen
van het hele verloste lichaam der
'benshetd
Zondej Hem is bovendien onze
^-dewerking volmaskt waardeloos,
pj behoeven hierbij echter niet uit
buitend aan leed en lijden te den
ken. De voortzetting der verlossing
estaat in feite méér in de positieve
pgang naar heiligheid, waardoor het
Profane leven mee-gekerstend wordt,
van in het geduldig en christelijk
opdragen van leed en tegenspoed,
bestaat ook het christelijke leven
i ep in positieve deugdbeoefening,
het groeien in heiligheid, in het
Le'ef en meer gelijkvormig-worden
ah God, dan in het alleen-maar-ver-
'Jden van het kwaad. Het christen-
^°m is geen verzameling van ver-
ij^611! maar de zeer concrete, godde-
Ghe opdracht: „Weest heilig, zoals
hn Vader in de hemel heilig is".
Misschien ligt juist een van de
oornaamste oorzaken der ontkerste-
P.hg in het feit, dat men in de prak
tik deze Waarden veelal omkeert,
j-hristus heeft ons twee zeer duide-
'Jke opdrachten gegeven: de plicht
ph zelfheiliging en die van aposto-
ph Apostolaat zonder heiligheid
b.ift onvruchtbaar. De plicht ons
te heiligen moeten wij daarom
s 8 de eerste en voornaamste be
bouwen.
hj H onszelf zijn wij daartoe beslist
6t in staat. Daarom heeft Christus
veel het menselijke leven onder de
v.6rlichtende en versterkende beïn-
heding van Zijn zeven sacramenten
steld, die de voornaamste genade-
jj °nnen zijn in de heilsordening van
tweede schepping".
^°it moet zó letterlijk verstaan
)ArrJeh en strekt zich zo ver uit, dat
jjprdaad geen ogenblik in ons be
de n' geen plekje in ons leven, niet
a,llergeringste bezigheid te beden-
P 's, die niet op een of andere wijze
„der de helpende kracht van één of
Ar sacramenten valt.
0t)ben kan zich hiervoor beroepen
gj, ue woorden van St.-Paulus: hetzij
tP' eet, hetzij gij drinkt, doet alles
A; 6fe Gods. Georges Bernanos had
hij 2e?tde waarheid op het oog, toen
hor ziin prachtig „Dagboek van een
Pspastoor" besloot met de lapi
jl.6 uitspraak: Alles is genade!
^ruit volgt dan ook onmiddellijk,
kpr ue kern van het christendom, de
ge,.0 ,van elke spiritualiteit moet lig—
(jjj 1Ji een diep bewust en met de
Lp/be zorg gecultiveerd sacramen-
r>Wt6Ven, een leven vanuit de sacra-
Zonder een voortdurend en
>>UituSt beleven van een letterlijk
uiten" dezer genademiddelen is
lijVu groei in deugd, in echte mense
ed mogelijk.
?"bben Amerikaanse stad Little Rock
n8eni ln vier dagen tijds 54 neger-
Ijholem en- meisles zich opgegeven bij
5'anke .^'ie tevoren uitsluitend voor
i ona ".deren bestemd waren, nadat
lep Q ver wijsraad besloten had de scho-
hi,"» september te openen op basis
en beperkte integratie.
De dreiging van een nieuwe we
reldoorlog werpt zulke verschrik
kelijke problemen op, dat de mees
te mensen er liever maar helemaal
niet over nadenken. In de Angelsak
sische wereld noemt men dit psycholo
gische verschijnsel „escapism". Maar
de verantwoordelijke staatslieden van
het Westen beseffen, dat men met een
struisvogelpolitiek, de gevaren, die
de mensheid bedreigen, niet kan keren,
en aangezien wij aan deze kant van het
IJzeren Gordijn in een democratische
wereld leven, moeten wij allen bijdra
gen tot de opinievorming over de mo
gelijkheden om onze beschaving te ver
dedigen tegen de communistische ex
pansiedrang. Wij weten al bijna veer
tien jaar, dat men in een moderne oor
log kernwapens kan gebruiken, en het
is ons ook al jaren geleden duidelijk
gemaakt, dat een moderne grote oor
log niet meer zonder kernwapens denk
baar is. Nu het kernwapen eenmaal
uitgevonden is, valt het niet meer weg
te denken uit onze samenleving, en
men mag niet verwachten, dat het
ooit definitief uitgebannen wordt. Mont
gomery heeft eens gezegd, dat op het
gebied van de moderne bewapening
een „point of no return" is bereikt, en
zoals de titel van een recent Duits boek
zegt, moeten wij „Mit der Bombe le-
ben".
In Nederland heeft het, evenals in ve
le andere Westerse landen, lang ge
duurd voor er werkelijk een grote open
bare discussie op gang kwam over de
kwestie van de zedelijke geoorloofd
heid van de kernoorlog. Hoewel wijlen
Paus Pius XII het probleem herhaalde
lijk in Kerstboodschappen en andere re
devoeringen aansneed, is tot voor kort,
zelfs in katholieke kring, nog te weinig
dacht besteed aan het vraagstuk.
Maar de laatste tijd valt er een ken
tering te constateren. De Plein-groep
en de Pax Christi-beweging hebben in
hun organen belangrijke beschouwin
gen over de morele kant van het oor-
logsvraagstuk gepubliceerd, en in
mei heeft Veritas met het congres
„Oorlog en vrede" een zeer waardevol
le bijdrage geleverd tot de discussie.
Een bijzonder nuttige aanvulling op dit
Utrechtse congres wordt nu gegeven
door de redactie van „Te Elfder Ure",
die zojuist een speciaal dubbelnummer
heeft uitgegeven over „De problema
tiek van de moderne oorlogvoering".
De aflevering bevat een zestal gede
gen ;.rtikelen, waarvan er drie een
beschrijving geven van de situatie, ter
wijl de andere drie de ethische geoor
loofdheid van de moderne oorlogvoe
ring behandelen.
Zeer instructief is de studie over
„Internationale ontwapening" van de
hoogst deskundige F. J. A. Terwisscha
van Scheltinga, die terecht betoogt
„dat een veelomvattende benadering
van het ontwapeningsvraagstuk tot
niets leidt, doch dat slechts enig suc
ces kan worden verwacht van een
geleidelijke aanpak". Ook de beschou-
AANTAL GEZINNEN
nu rv.onmnt[i nu fmvihcif
Groningen
xnrc
erijsset 3 A
16
Gelderland
Utrecht
iiiiiii
ifWlff
Noord Holland
Zuid Holland
Zeeland
Noord Brabant
7
Limburg
~lS97i3N.PELT
Het half miljoen -geregistreerde- tele
visietoestellen is vol en deze blijde ge
beurtenis is, zoals men elders in deze
rubriek kan lezen, gisteravond door de
NTS gehonoreerd met een extra-uitzen
ding.
Voor de samenstellers van grafieken
was dit aanleiding om eens na te gaan,
hoe deze half miljoen ontvangers over
Nederland en de Nederlandse gezinnen
zijn verdeeld, waarbij zij zijn uitgegaan
van de situatie op 1 januari j.l. Daarbij
is hun gebleken, dat meer dan de helft,
zelfs ruim 60 procent, van de tv-toe-
stellen zijn te vinden in Noord- en Zuid-
Holland. Daarna volgen Noord-Brabant
met 11, Utrecht met 6.5 en Limburg
met 6 procent. Uiteraard speelt de op
pervlakte, respektievelijk het aantal in
woners der provincies hierbij een rol.
Bekijkt men het aantal gezinnen per
televisie-ontvanger dan blijkt, dat be
halve Noord- en Zuid-Holland, ook
Utrecht, Noord-Brabant en Limburg een
grote „tv-dichtheid" hebben. In dit hele
gebied komt namelijk op elke 6 tot 8
gezinnen e entv-toestel voor. In Zee
land en in de drie noordelijke provincies
is de televisie bij lange na niet zulk
gemeengoed. In Drente bijvoorbeeld
komt op elke 34 gezinnen slechts een
tv-apparaat voor.
sntitiii uh ter nnu
AANTAL tV-ONIVANMSM
NEDERLAND FCI FIOVIHtltl
Groningen
Friesland
27.
Drente
0-57.
Overijssel
37.
Gelderland
7.57.
Utrecht
6.5 7.
Noord Holland
Zuid Holland
Noord Brabant
Limburg
6*/.
w
JAÏÜi
wing over „De actuele ontwikkeling
van de bewapeningstechniek en de
moderne oorlogvoering" van lt.kol. J.
H. Jansen, en het verslag van de dis
cussie onder de Duitse katholieken door
J. J. M. de Valk dragen bij tot de
verheldering van ons inzicht.
Maar het nummer van „Te Elfder
Ure" ontleent zijn grote betekenis aan
de opiniërende artikelen, vooral omdat
hier mensen aan het woord zijn gela
ten met zeer uiteenlopende opvattin
gen.
„Als de bewapeningstechniek ons
middelen heeft gegeven om een oorlog
te voorkomen, zal men deze niet mogen
verwerpen. Zou men het wel doen, dan
zou men zich gereedmaken om zich
aan een onrecht te onderwerpen, maar
bovendien het gebruik van diezelfde
middelen niet voorkomen". Dit is de
meest pregnante zinsnede uit het zeer
realistische en overtuigende betoog van
(luitenant-generaal) Th. E. E. H. Ma-
thon. De uiteenzetting van deze hoog
geplaatste militair komt in grote lij
nen overeen met die welke hij op het
Veritas-congres heeft gedaan, van wel
ke uiteenzetting wij indertijd een be
knopt verslag hebben gegeven. De
schrpver betwjjfelt, of men met betrek
king tot de kernwappens van immorele
middelen kan spreken. Het gaat, zijns
inziens, om de wijze waarop de midde
len worden gehanteerd.
Een van werkelijkheidszin getui
gende visie wordt ook ontvouwd door
G. J. N. M. Ruygers, die critiek heeft
op de opvattingen van de Plein-groep:
„In het bekende Plein-nummer (over
de kernoorlog) wordt de atoombewape
ning afgewezen en daarvoor een vre
despolitiek in de plaats gesteld", zo
schrijft Ruygers. en - hij vervolgt:
„Populair gezegd komt dat neer op
oude schoenen weggooien voor men
nieuwe heeft. Ik meen dat dit niet tot
de mogelijkheden behoort, omdat het
vacuum dat in de tussentijd zou ont
staan, zó vol is van onvoorzienbare ri
sico's, dat geen politicus daarvoor ver
antwoordelijkheid kan aanvaarden. Het
is niet eens zeker, dat hetgeen wij als
wenselijk alternatief zien, een reali
seerbaar aiternatief is omdat daartoe
de bereidheia van beide partijen noodza
kelijk is". En verderop schrijft hij:
„Het is niet voldoende politiek gedacht
om als uitgangspunt te stellen, hetgeen
slechts eindpunt van een lange ontwik
keling kan zijn".
Zowel in het artikel van Ruygers als
in dat van Mathon vindt men het ant
woord op de beschouwing van pater
Jelsma, de leider van de Plein-groep,
die verklaart, dat het recht op oorlog
voering vervalt met het praktische ver
dwijnen van het verdedigingsmotief en
„dit verdedigingsmotief verdwijnt
praktisch op het moment waarop ver
dediging ontaardt in coöperatie met de
aanvallers ter bedreiging en vernieti
ging van heel de mensheid".
Pater Jelsma's visioen van „het ein
de van een boze droom" is een vorm van
dat „illusionisme of optimisme" waar
voor in het openingsartikel van dit num
mer van „Te Elfder Ure" wordt ge
waarschuwd. Meer dan door het artikel
van pater Jelsma hebben wij door de
discussie in Duitsland, zoals die door
De Valk is weergegeven, het gevoel ge
kregen dat er nog heel wat over de pro
blematiek van de moderne oorlogvoering
te discussiëren valt, en dat de oplossing
van het vraagstuk niet eenvoudig is.
H. Br.
Te Elfder Ure. Zesde jaargang, juni/juli.
Het Spectrum, Utrecht.
Advertentie
RANG
Het „Hart van Brabant" is ten le
ven gewekt. In het textielpavil-
joen zit de oude Tilburgse wever
in het vrome interieur van zijn nederig
huisje aan het handweefgetouw; een
menigte wriemelende biggen verdringt
zich rond hun moeder in de modern ge
outilleerde varfeenskraamkamer van de
N.C.B., waar men de schoonste var
kens van zijn leven kan zien; en tussen
de prachtige bloemperken die de lanen
van het park omzomen wandelen de
fleurig geklede bezoekers. De tentoon
stelling is, zoals dat hoort, op het nip
pertje klaargekomen: de laatste ha
merslagen waren nog niet verklonken
toen minister Marijnen vrijdag de offi
ciële opening verrichtte. Het provin
ciaal paviljoen, dat pas 's avonds open
ging, bood toen zelfs nog de aanblik
van de chaos die de vooravond van
iedere tentoonstelling kenmerkt. Toen
de minister echter de tentoonstellings-
vlag had gehesen, kon een glimmend
bestuur hem over een opgepoetste en
tot in de puntjes verzorgde expositie
leiden en ook met dat provinciaal pa
viljoen des avonds geopend door
de waarnemend commissaris in aanwe
zigheid van prof. de Quay is het dik
in orde gekomen.
Er waren bij de opening veel vrien
delijke woorden. Voorzitter Janssen
heette de talrijke gasten welkom, on
der wie zich behalve de minister en de
waarnemend commissaris ook de am
bassadeurs van België, de Unie van
Zuid-Afrika en Brazilië bevonden, als
mede de burgemeesters van veertien
rond Tilburg gelegen gemeenten. Bur
gemeester Becht van Tilburg vertelde
nog eens dat het 150-jarig bestaan van
Tilburg als stad maar een aanleiding
De vice-president van de Raad van
State, dr. A. A. L. Rutgers, is van
daag 75 jaar geworden. Zoals men
weet zal hij in verband hiermede einde
dezer maand de Raad van State ver
laten. In de gewone wekelijkse verga
dering van het voltallige college op
a.s. dinsdag 28 juli zal hij afscheid ne
men. Des avonds bieden de leden aan
dr. Rutgers een diner aan in hotel Wit-
tebrug.
Ter gelegenheid van zijn aftreden als
voorzitter van de stichting Katholieke
Radio Omroep, de stichting Nederland
se Radio Unie en Nederlandse Televi
sie Stichting zal prof. dr. J. B. Kors
O.P. persoonlijk afscheid nemen van
degenen met wie hij zo langdurig mocht
samenwerken. Daartoe zal op dinsdag
1 september aanstaande om drie uur in
Hotel Gooiland te Hilversum een af
scheidsbijeenkomst worden gehouden,
gevolgd door een receptie.
Turkije Op het schiereiland Kapi-
dag is gisteren een Westduits militair
transportvliegtuig verongelukt. De zes
Inzittenden zpn om het leven gekomen.
De heer en mevrouw Oomen uit Vught temidden van de t.v.-omroepsters.
(Van onze correspondent)
Naar schatting meer dan twee mil
joen Nederlanders zijn vrijdagavond
via hun TV-toestel getuige geweest van
de feestelijkheden rond het feit dat de
500.300ste TV-ontvanger in Nederland
is geplaatst ten huize van de familie
Oomen in de Taaistraat te Vught.
De voorbereidingen tot de feestelijke
TV-uitzending deden de Vughtenaren al
gauw begrijpen wat er aan de hand
was. Toen zich tegen kwart voor acht
op de Vughtse markt een fleurige stoet
formeerde, die zich naar de woning van
de heer Oomen begaf, was daar reeds
een grote mensenmenigte op de been.
In versierde calèches hadden plaats ge
nomen vier 'i'V-omroepsters, de voorzit
ter van de N.T.S. mr. H. Roosjen, de
burgemeester van Vught jhr. mr. F.
van Rijckevorsel en ook de eerste TV-
kjjker in Nederland de heer Monniken
dam uit Eindhoven, de 250.000ste, de
heer C. Hellemink uit Leidschendam
en de 499.999ste, de heer P. van der
Jagt uit Zwtjndrecht. De stoet werd
voorafgegaan door de P.T.T.-harmonie
uit Den Bosch.
In de woning van de heer Oomen zijn
tal van gelukwensen en |6S6henken
kinnissen die komen een Jjf;
Toen kwam mr. Roosjen, die zijn
vreugde uitsprak over de snelle groei
van de TV, die voorspoediger is ge
weest dan men in ons voorzichtige Ne
derland had durven verwachten. lil
1952 voorspelde men jA°|rjanuari
1959 uegentigduizend TV-kijkcrs. Het
7iin er 390.000 geworden. En in een
half iaar waren er nog_ 110.000 bijgeko
men. Hü bood de familie Oomen een
cheque aan voor een reis naar een der
Eurovisie-landen.
De TV wilde ook de 499.999ste niet
ongetroost naar huis laten gaan. Hij
kreeg een prachtige cassette met klap
stoeltjes aangeboden. Een prettige ver
rassing voor de familie Oomen was ten
slotte de overschakeling naar Bussum,
waar de voltallige TV-gemeenschap
haar een „Lang zullen ze leven' toe
zong.
René Sleeswijk's 22ste Snip en Snap
Revue is gisteravond in het Amster
damse Carré met daverend plezier van
stapel gegaan. De volle zaal met goed
gemutst premièrepubliek was gul met
open doekjes en als men de talrijke
lachsalvo's als maatstaf kan nemen,
dan wacht het ensemble weer een goed
seizoen.
Ondanks geringe wijzigingen in de
bezetting is Sleeswijk er toch weer in
geslaagd een bruisende show vol nieuwe
vondsten samen te stellen, hecht gefun
deerd op het unieke tweemanschap Wal
den en Muyselaar en goed gesecun-
deerd door Teddy en Henk Scholten,
Aase Rasmussen, Jo Vischer Jr. en een
keur van dansende en zingende arties
ten. De sketches, voor een Hollands pu
bliek altijd nog de krenten in de pap,
haalden zonder moeite hoge cijfers. De
telefonade aan het begin was meteen
al een treffer die de temperatuur in de
zaal enige graden deed stijgen. Midden
in de roos waren ook de satyren op de
televisie-maniakken en de beproevin
gen van een nacht in een slaapwagen.
Muyselaar soliëerde met een gevoelig
liedje op baby-zittende grootvaders en
Walden met een kolderige hondenscène,
die ongetwijfeld nog voor uitbreiding
vatbaar is.
Het was te verwachten dat Teddy
Schoiten even terug zou komen op haar
succes met „Een beetje". Zij deed hel
nog even charmant en toonde tevens
in de sketches, dat haar komisch ac
teertalent eik jaar aan kwaliteit wint.
The Kuban Cossack Dancers waren
ditmaal de hoofdattractie van de dans-
nummers. Dit drietal jonge Russisch-
Austraiische dansers presenteerde zjjn
repertoire van wervelende schop- en
hurkdansen met een aanstekelijke
vaart en virtuositeit. Het Franse dans
paar Barbara en William vertegen
woordigde merkwaardigerwijze het
Amerikaanse element, dat trouwens in
deze revue duidelijk overheerste.
Een verrassing was dat ditmaal de
Snip en Snap-travesti ontbrak ,al kwa
men Walden en Muyselaar nog wel
even in damescostuum op in een grap
pige imitatie van het befaamdp oude
Amsterdamse duo Solser en Hesse.
Bijzondere vermelding verdient ze
ker de smaakvolle costumering, die dit
maal geheel verzorgd werd door de
Engelsman Anthony Holland en de de
cors, die weer uit de vertrouwde han
den kwamen van Comelis van Dijk.
Alles tezamen mag men Sleeswijk's
nieuwe revue „Komt u ook vanavond?"
weer een geslaagde produktie noemen.
De artiesten werden gisteravond bij
de première langdurig toegejuicht en
gehuldigd met een imponerende bloe-
menschat.
Bill Stanford, de gespierde Rotter
damse kapelmeester, kreeg nog enige
cadeaux extra omdat hij juist zijn kope-
rer jubileum in de revue vierde.
Kr.
is geweest om eens te laten zien wat
Tilburg is en wat het zal worden: het
middelpunt van een dynamisch Bra
bant, dat op zijn beurt het middelpunt
is van de groeiende Benelux, die ten
slotte de poort naar zee vormt van het
integrerende West-Europa. Minister
Marijnen constateerde, dat de overtui
ging veld wint, dat de beslotenheid van
de midden-Brabantse gemeenschap
niet langer hoeft te blijven gehand
haafd. Tilburg is aangekomen op een
keerpunt in haar geschiedenis en de
manifestatie zag hij als een nieuw be
gin. In de toekomst heeft de stad gezond
initiatief en doorzettingsvermogen no
dig; de opzet van de tentoonstelling
bevestigt, dat ondernemingsgeest en
daadkracht rijkelijk aanwezig zijn. Ook
de minister wees op de zeer gunstige lig
ging van de streek die burgemees
ter Becht knikte instemmend nog be
ter tot haar recht zal komen als de
noord-zuid-verbindingen zijn verbeterd.
Met kennelijk plezier merkte de minis
ter van landbouw en visserij op, dat de
midden-Brabantse landbouw niet ach
ter blijft en meeprofiteert van de indus
triële ontwikkeling. En tenslotte bracht
hij de organisatoren de gelukwensen
van de regering over.
Onder de stralende zomerzon bood de
tentoonstelling de aanblik die de organi
satoren en de architect voor ogen moet
hebben gestaan, lang vóór dë bouw-
ploegen het groene Leypark het rom
melige aanzien gaven, dat het vele we
ken heeft gehad.
Charme en levende have
Met name het textielpaviljoen is bij
zonder geslaagd, zowel in zijn opzet als
in de artistieke uitwerking van zijn de
tails. Vormgever Van Straelen komt
hiervoor grote hulde toe en de Tilburg
se textielfabrikanten kunnen er met
recht trots op zijn. Zowel dedocumen
taire afdeling als de tentoonstelling
van de produkten is smaakvol, prettig-
instructief, uitvoerig, maar niet over
laden, luchtig, modern en kunstzinnig.
De landbouw is een tweede hoogtepunt.
Uiteraard deels door de charme van de
levende have, waaronder de vitrine
met massaal uit het ei kruipende kui
kens wel het meest verrukkelijk is;
maar ook door de niet-levende invents^
ris en het uitstekende fotomateriaal.
Dit laatste vindt men ook in vele a«-
dere paviljoens, met name bij het Toe
risme en in het paviljoen: Sociaal Le
ven.
Het zou te ver voeren, nogmaals alle
paviljoens de revue te laten passeren.
In het algemeen kunnen we echter stel
len, dat de tentoonstelling bepaald aan
de gewekte verwachtingen beantwoordt
en dat ze op een aantrekkelijke manier
de verschillende facetten van het mid
den-Brabantse leven in een logische sa
menhang recht doet wedervaren, in een
frisse, moderne en aansprekende stijl.
Terecht heeft ook de handel een
plaats gekregen, vooral in het „Won
derpaleis voor de vrouw". Dat zich
daarbij niet alleen de midden-Bra
bantse handel presenteert, strijdt
geenszins met de opzet van de ten
toonstelling. Men kan dan ook in ob
jectiviteit niet stellen, dat deze ex
positie een jterk commerciële en
sterk conventionele opzet heeft en
dat er geen enkele idee aan ten
grondslag heeft gelegen, zoals de
N.R.C. heeft gedaan. Die idee: het le
ven, wonen en werken in midden-
Brabant, is overal tastbaar terug te
vinden.
De koopman M. te Annen, gemeente
An'oo in Drente, die enige tijd gele
den gearresteerd is naar aanleiding
van een verdrinkingsgeval te Smilde
van een man uit Blokzijl, is uit voorlo
pige hechtenis ontslagen. Hjj was in ho
ger beroep gegaan tegen deze voor
lopige hechtenis en het gerechtshof te
Leeuwarden vond geen termen aanwe
zig de man langer vast te houden.
Een inwoner uit Blokzijl werd inder
tijd levenloos uit de Beilervaart ge
haald. nadat M. het laatst met hem
in contact was geweest. Dit was voor
de justitie te Assen aanleiding M. in
voorlopige hechtenis te stellen.
In de Exota-fabrieken te Dongen is
de eerste beugelsluitmachine in Neder
land in bedrijf gesteld. De machine
completeert de volautomatische pro
duktie van liter beugelflessen limo
nade. Zij werd vervaardigd in een fa
briek te Mannheim en door Duitse in
genieurs in bedrijf gesteld te Dongen.
De machine sluit 15.000 yA literflessen
per uur
rot de vele geestelijken, die f
vandaag hun zilveren pries
terfeest vieren, behoort pa
ter drs. Lucas Hoogveld O.E.S.A,
de provinciaal der Augustijnen.
Het convent te Culemborg, ja
heel de ordeherdenkt het ju
bileum met dubbele vreugde,
omdat de provinciaal pas her
steld is van een auto-ongeluk,
waarvoor hij in het St.-Rad-
boudziekenhuis te Nijmegen is
verpleega. Hij staat nog slechts
een jaar aan het hoofd van de
Nederlandse provincie der al
oude orde, maar nam reeds deel
aan het bestuur van 1946 af, toen
hij tot definitor werd benoemd.
Het grootste deel van zijn le
ven heeft drs. Hoogveld door
gebracht in Eindhoven, eerst als
student aan het gymnasium
„Augustinianum", toen als no
vice in het klooster „Mariën-
hage" en na 1940 als leraar in
de oude talen, waarbij hij bo
vendien sedert 1946 de last van
het rectoraat kreeg te dragen.
Hij heeft dit overigens met veel
vreugde gedaan. Het moet een
grote voldoening voor hem zijn
geweest, toen hij vorig jaar de
Lichtstad verliet, dat het plan
voor een nieuwe school, waarvoor hij zich met heel zijn persoonlijkheid
had ingezet, net tot uitvoering was gekomen. Eind augustus zal men het
nieuwe gebouw aan de Geldropseweg in gebruik nemen. Het groeiend aan
tal leerlingen in de zich steeds meer uitbreidende industriestad maakte
trouwens een betere huisvesting dringend noodzakelijk.
Toen ae elfjarige Anton Albert Marie Hoogveld, zoals hij na zijn geboorte
in Eist bij de burgerlijke stand werd ingeschreven, in 1921 het Gelderse
dorp Wehl, waar zijn vader in 1915 burgemeester was geworden en gelijk
tijdig directeur van een verzekeringsinstelling van de A.B.T.B., verliet om
in Eindhoven gymnasiaal onderwijs te volgen, bestond bij hem niet het
voornemen om priester te worden. Voortkomend uit een vroom gezin van
tien kinderen van wie een andere zoon Dominicaan is geworden en twee
dochters bij de Dominicanessen van Voorschoten intraden voelde hij
zich na het volbrengen van zijn eindexamen evenzeer voor het religieuze
leven geroepen. Hij deed daarom in 1928 zijn intrede bij ae Augustijnen.
Zijn overheid droeg hem na zijn priesterwijding in 1934 in het klooster
van de Dominicanen „Albertinum" te Nijmegen, op om aan de Kath. Uni
versiteit oude talen te gaan studeren. Hij volgde colleges van prof. Schrij
nen, prof. Drerup en prof. Slijper, drie grote figuren, die met de onver
getelijke mgr. prof. dr. Hoogveld, van wie de jubilaris een achterneef is,
tot de pioniers van de Nijmeegse Alma Mater moeten worden gerekend.
Met grote eerbied en diepe erkentelijkheid spreekt pater Hoogveld O.E.S.A.
over de verscheiden hoogleraren en hij herinnert zich met weemoed de
woorden, die mgr. Hoogveld ontdaan enkele dagen na de Duitse inval op
10 mei tot de studenten richtte. Hij waarschuwde hen geen gekke dingen
te doen, want het bestaan van de katholieke universiteit stond op het spel
en hij ried hen tevens aan maar gauw af te stuaeren. „Zo dank ik eigenlijk
aan Hitier," zegt pater Hoogveld daarna glimlachend, „dat ik reeds in juli
1940 was afgestudeerd, terwijl het plan was mijn doctoraal in september
te doen."
Te converseren met pater Hoogveld, wiens gehele optreden het kenmerk
draagt van een fijne eruditie, is een hoogstaand genot. Hij spreekt rustig
en in welgekozen bewoordingen. Men ontdekt in hem de jekwame bestuur
der, die een scherp inzicht heeft in hem voorgelegde zaken. Daarvan heeft
het gehele katholieke V.H.M.O., waarover hij zijn denkbeelden menig keer
kenbaar maakte, geprofiteerd. Daarover weet vooral mee te spreken het
bestuur van de R.K Lerarenvereniging „St.-Bonaventura", waarvan hij de
geestelijke leidsman is. Hij werkt ook mee aan een rapport over het mid
delbaar onderwijs in Noord-Brabant als lid van de sectie onderwijs van de
Commissie Sociaal Plan voor deze provincie.
In zeer bescheiden zin spreekt hij over zijn nieuwe taak, die hij ziet als
een doortrekken van de ontwikkelingslijn van de roemrijke orde in ons
land. Ongetwijfeld zal zijn grote deskundigheid op onderwijsterrein ten
goede komen aan de bloei van de vier bestaande middelbare onderwijs
instituten der Augustijnen: Eindhoven, Venlo en twee in Haarlem. Met
nadruk wijst hij erop, dat ae nieuwe ondernemingen: een rectoraat te
Maastricht, waar de Augustijnen na eeuwen zijn teruggekeerd en de deel
neming aan het bedrijfsapostolaat onder de Horeca-mensen in 's-Graven-
hage, weliswaar tijdens zijn provincialaat zijn begonnen, maar door zijn
voorganger zijn voorbereid.
