„Amerika schendt Potsdam- akkoord55 Door de hulpverlening aan Westduitse kernbewapening Aartsbisschop niet in arrest m I In groot stalen vat op Noordzeekanaal en IJ Nelson A. Rockefeller nog geen kandidaat voor 1960 LA PIRA OP BEDEVAART DOOR DE SOVJET-UNIE Anderhalf jaar voor vroegere tankgeneraal Von Manteuffel Lottgermg QOSTDUITS PROTEST: Op Haïti ui ^Pravda" trekt van leer tegen de godsdienst Wandeling onder water over C oentunnel-tracé Oud-burgemeester van Florence legt contacten in Rusland Jury doet uitspraak na ruim vier uur van intens overleg Het weer Wat minder warm tot aanhouding herroepen Vrijheidsbeeld geïnspecteerd m I I De van Dam tot Dam-race TOEKOMSTIGE PRESIDENT VAN V.S.? Gouverneur van New Tork op Schiphol Hevige autobotsing te Markelo Motor reed op stilstaande auto Eén dode Ver dronk en in zee Zonnige perioden Dekens stomen. Tijd. f. 1,25 Het weer in Europa ZATERDAG 22 AUGUSTUS 1959 o 83ste JAARGANG No. 30296 m (Van een verslaggever) Een man, die in Amerika wèl beschouwd wordt als een moge lijke opvolger van president Eisenhower en als de voornaamste Republikeinse rivaal van vice- president Nixon, is gisteren een uurtje op Schiphol geweest. Nel son A. Rockefeller, de gouverneur van de staat New York, kwam echter niet als politicus naar Eu ropa, maar als de vader van een bruidegom. Hij arriveerde op de Amsterdamse luchthaven op door reis van New York naar Kristian- sand in Noorwegen, en het was een onderscheiding voor de K.L.M. dat hij zijn tocht met onze Nederlandse luchtvaartmaat schappij heeft willen maken. Rockefeller, die in Empire State de hoogste autoriteit is, zal van daag in het Noorse stadje Sogne, twintig kilometer van Kristian- sand, niet in het middelpunt van de belangstelling staan. Want alle aandacht zal zijn geconcentreerd op Anne Marie Rasmussen en de zoon van de New Yorkse gouver neur, Steven Rockefeller, wier huwelijk heden gesloten wordt. Nieuwe modellen Suèdejasjes Aan zee BUREAU SMEDESTRAAT 5 HAARLEM Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Bijkantoor Beverwijk: Zeestraat 50, telef 4790 Bijkantoor en Red. Pmuiden: Leeuweriklaan 30 Telefoon 5790 Directie: J. J. W. Boerrigter en Mr. W. A. M. van der Kallen. Hoofdredactie: Drs. H. v. RUN en W. Severin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter- hoogte Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRIJS 61 cents per week, f 2.65 per maand, f 7.90 per kwartaal. Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur 's avonds tel. 21544. Oost-Duitsland heeft gisteren bij de Verenigde Staten en West-Duitsland ge protesteerd tegen een overeenkomst tot het verstrekken van inlichtingen aan West-Duitsland „over het gebruik van kernenergie voor militaire doel einden" en eveneens tegen hulp „bij de opleiding van Westduitse strijd krachten in het gebruik van kernwa pens", aldus bericht Keuter. Volgens een mededeling van het Oostduitse ministerie van buitenlandse zaken is het protest aan de Verenigde Staten in Praag, via het Tsjechoslowaakse ministerie van buitenlandse zaken, overhandigd. De Amerikaans-Westduit- se overeenkomst wordt in de nota een belangrijke schakel genoemd in de ke ten van maatregelen om West-Duits land het beheer over kernwapens te geven. Volgens de Oostduitse regering wor den de bewapeningsbeperkingen, die vroeger West-Duitsland binnen de NAT- TO zijn opgelegd, de een na de ander opgeheven of ontdoken. „Als dit zo door gaat, is het kennelijk slechts een kwes tie van tijd, dat West-Duitsland zelf kernwapens gaat vervaardigen. Het is een feit dat hiervoor sinds lange tijd een uitgebreid onderzoek en andere voorbereidende werkzaamheden in West-Duitsland gaande zijn", aldus de nota. Op tie Amerikaanse regering wordt «en bproep gedaan, af te zien van maat regelen die tot de kernbewapening van dp Duitse hondsrepubliek bijdra gen. Het gevaar van de „Duitse mili taristen" js volgens de nota, nog eens gebleken Uj't eep verklaring van de Westduitse minister van defensie, Strauss, die "p 28 juli gezegd heeft, dat zijn land klaar is voor een °or'°g met kernwapens. Voorts had de bonds regering openlijk verklaard, dat zij aan spraak maakt op gebieden in Polen en andere landen. In de nota aan de Verenigde Staten wordt nog gezegd dat West-Duitsland een Oost-Duits aanbod om een non agressiepact' te sluiten heeft verwor pen, hetgeen bewijst dat de Westduitse regering tracht conflicten te provoce ren om zijn gevaarlijke plannen met hulp van andere staten te verwezenlii- kem De Oostduitse regering vestigt de «?ndacht van de Amerikaanse rege- T"1? op het feit dat de Westduitse kern- miVapening, uitgevoerd met hulp der ïefenigde Staten, een schending van Pe overeenkomst van Potsdam is. Er ®?staat geen waarborg dat de Vere ngde Staten alsmede de Westerse bu- ï®n zouden geraken in een door West- Duitsland geprovoceerd conflict. Er is Seen waarborg dat de Westduitse mili- fairisten zich niet tegen hun eigen bondgenoten zouden keren als zij zich President n,,„ ter Hubert Pana«!Ier van Hait' en pa derwijs, hebben de minister van on- aanhouding van glstereP een bevel tot Poirier van Port aartsbisschop Francis aldus meldt Reutev n i"£e 'groepen, dag tevoren door ,i bevel was de titie Relizaire nit m,n,st('r van jus titie, Beuzaire, uitgevaardigd nadat de aartsbisschop geweigerd had op het parket te verschijnen teneinde gehoord te worden over een communiqué, waar in hjj de uitwijzing van twee priesters had veroordeeld. De wrijving tussen kerk en staat op Haïti neemt toe sinds woensdag in het parlement een verhit debat is begonnen over de betrekkingen tussen beide, nu volgend jaar de con ventie van 1860 waarbij de verhouding Was geregeld, afloopt. De „Pravda", hef ki0j fsische communistische parth?\f,e«R"S" teren in een artikel over i dienstige vooroordelen" ,i„ "£°ds- men activiteit van bedienaars va^Sf°°" ken en secten in de SovjetünTe een gevolg van de verzwakking van de'ide ologische strijd tegen de godsdienst" afgekeurd, aldus meldt A.F.P. De genoemde bedienaars nemen thans een serie maatregelen ter ver sterking van hun positie en trachten in het bijzonder de godsdienst aan de hui dige omstandigheden aan te passen en de mensen ervan te overtuigen dat het communisme als wereldopvatting sa rden met de godsdienst kan bestaan. >.De godsdienstige propaganda heeft ?'ch in bepaalde lagen van de Sovjet- bevoiking ontwikkeld", aldus het blad d?t de geestelijkheid ervan beschul- b'ot zich in talrijke gevallen schuldig te Shaken aan „onwettige activiteit". Het noemt onder meer „het gebruik voor inanciële doeleinden van de pelgrims orden; wonderbaarlijke bronnen en ®raven van „heiligen"; en de druk op uaers en kinderen om de godsdiensti- rmken toe te Pussen °n het kate- cmsmusonderwps te aanvaarden", een c S?v-Iet-Pfrs heeft de laatste tijd in n gepubliceerd waar de voornorrio?Ve" van de „godsdiensti- fnteïheente J W°rdt gelaakt en een brokèrn!nteSingePvran tische propaganda wordt Aertangd!^' sterk gönoeg zouden voelen. De Oost duitse regering acht het noodzakelijk erop te wijzen dat de atoombewape ning van West-Duitsland de kloof tussen de twee Duitse staten zal verbreden en de unificatie van Duitsland als een vredelievende en democratische staat zal verhinderen. Een woordvoerder van de Westduitse regering heeft meegedeeld, dat de no ta niet is aanvaard. Op een telefonish gestelde vraag antwoordde hij dat er geen overeenkomst met Amerika be staat aangaande het uitwisselen van ge gevens over het gebruik van kernener gie voor militaire doeleinden. Wel was er een voor vreedzame doeleinden.Ook was er geen akkoord betreffende de op leiding van Westduitse troepen in het gebruik van atoomwapens, ofschoon er Westduitse NATO-eenheden werden geoefend in het gebruik van raketten. Wiiillti De gouverneur van de staat New York, Nelson A. Rockefeller, tijdens een ge sprek met journalisten op Schiphol. Naast hem zitten zijn dochters, mevrouw Ann Pearson en mej. Mary Rockefeller. - N Arbeiders inspecteren de stabiliteit van het vrijheidsbeeld dat boven op het Capitol in Washington staat. Het is voor het eerst sinds de aflevering van het gebouw dat zulks noodzakelijk schijnt. Men haalt er tegelijkertijd maar een kwastje verf over heen, nu men toch boven is. Ook op het gebied der fantasie kent men baas boven baas. Vatenfabriek Van Leer gaat met een amfibievoertuig deelnemen aan de van Dam tot Damra- ce. Dit voertuig is geheel van staal -ge maakt en het heeft de vorm van een vat dat vele honderden kilo's weegt. Kollend èn drijvend zal de afstand van Amsterdam naar Zaandam worden af gelegd. De „Leervatamfibie" is volledig uitgerust met spiritualiën en andere nautische hulpmiddelen. De bemanning bestaat uit geoefende zwemmers. Daar net hier een experiment betreft heeft de directie van het concern beslist, dat jbccht de amfibie zich door te grote .-«£!. L®" de hicht verheffen er een ké« -?rd vlie£er deel moet uitma ken van de équipe. dieealleëmï^rn°onplaten maatschappij om uit Fn"?.?i;,k,e „moeite heeft gedaan car te laten over tomen^'^r Air" de schotel die 50 cTbSv7n het'wafer" oppervlakte raast - heeft nul op rei quest gekregen. Thans komt men u!t vteugefbootqUaV10n' ee" zogenaamde Donderdag start burgemeester G J D. Franken van Zaandam, gestoken in werktenue van de marine, van de Dam in Amsterdam waar zijn collega, bur gemeester Van Hall, aanwezig zal zijn om hem goede reis te wensen. Per auto zal de heer Franken zich vervol gens via het geprojecteerde tracé van de Coentunnel naar de zg. Schrootha- ven begeven waar hij het water ingaat. Vertegenwoordigers van heb duikhe- drijf der Koninklijke Marine zullen hem dan voorzien van een duikerpak en met rubberboten met rode vlaggen boven de heer Franken blijven varen om bjj eventuele moeilijkheden direct te kun nen ingrijpen. Radioreporters met speciaal gecon strueerde microfoons zullen Zaan- dams eerste burger over de bodem van het Noordzeekanaal begeleiden om een rechtstreekse uitzending te kunnen verzorgen. Sterke zuiging en grote diepte benevens een sliklaag van enige meters in het midden van het Noordzeekanaal, de vaargeul, vormen op dit moment nog enige pro blemen die hopenlijk bij een proef- wandeling kunnen worden ondervan gen. Men hoopt dat de heer Franken bij paai 186 boven water komt waar een groot gezelschap hem zal opwachten. Met het lopen door de modder is deze deelnemer er overigens nog niet, want van paal 186 zal de heer Franken zijn tocht moeten vervolgen dwars door de weilanden met heel veel „prutsloten". De Indische minister van voedsel voorziening, Adjit Prasad Djain, die in net parlement veel kritiek heeft gekre gen, heeft bij premier Nehroe zijn ont slag ingediend. Een ploeg Amerikaanse deskundigen heeft onlangs de Indische regering gewaarschuwd dat het land mnnen zeven jaar met een groot tekort aan voedsel zou krijgen te kampen als er geen drastische maatregelen werden genomen. (Reuter) Nelson A. Rockefeller verzekerde gis teren de aanwezige journalisten, dat zijn hele familie verrukt is over de keu ze van zijn zoon. „Het is een prachtig meisje" zei hij. „Ze ziet er heel aan trekkelijk uit, en ze heeft een flink ka rakter". Deze lofprijzingen aan het adres van de Noorse bruid werden en- thousiast ondGrstGund door twGG liGf- tailige dochters van de gouverneur,die met hem meereisden. Mejuffrouw Ma ry Rockefeller en mevrouw Ann Pear son die beiden een in plastic verpakt boeket gele rozen in de hand hielden, gaven duidelijk te kennen dat zij zich verheugden op het huwelijk van hun broer. Voor vader Rockefeller en diens dochters is het de eerste keer dat zij een bezoek brengen aan Noorwegen,en het spijt de gouverneur dat zijn drukke werkzaamheden hem dwingen morgen avond reeds naar de New Yorkse hoofdstad, Albany, terug te keren. Natuurlijk is er op de gemoedelijke persconferentie van gisteren toch ook even over politiek gepraat. Toen Rocke feller gevraagd werd, of hij zich even tueel tot Republikeins gegadigde voor het presidentschap zou laten aanwijzen op de partijconventie van 1960, ant woordde hij letterlijk: „Ik stel mij op het standpunt dat ik geen kandidaat ben" Het was echter denkbaar, zo voegde hij aan zijn verklaring toe, dat hij zich onder bepnalde omstandighe- den beschikbaar zou stellen. Een der journalisten merkte op dat hij, volgens „The New York Times", gezegd zou hebben zijn beslissing te zullen nemen na ©en opinie-onderzoek in november. De gouverneur sprak dit bericht tegen. Hij zou zijn besluit om aan de wedloop naar het Witte Huis deel te nemen niet eenvoudig baseren op de uitslag van een „Gallup P°" - HlJ stelae zlcj, «lechta ten doel de mensen ten dienste te staan Hij herinnerde zijn toehoor ders eraan, dat hij pas sinds novem ber gouverneur was, en hij wilde deze taak zo goed mogelijk vervullen, zonder aan andere zaken te denken. Rockefeller was kennelijk opge lucht toen het gesprek van de neteli ge presidentskwestie op een he°] an der onderwerp gebracht werd: het ko mende bèzoek van Prinses Beatrix aan Albany. Hij zei het een grote eer te achten de Nederlandse kroonprin ses in september te mogen ontvangen. Rockefeller achtte het waarschijnlijk dat hij de volgende maand de Russische premier, Khroesjtsjev, zou ontmoeten, als deze in de stad New York is om de Verenigde Naties toe te spreken. Hij hoopte dat het bezoek van de Sovjet leider zou bildragen tot de vrede en tot een vermindering van de internationa le spanningen. Hij zou Kroesjts.iev bij diens bezoek aan zijn staat alle - ge wenste faciliteiten geven, maar hij wees erop dat de regeling van het be zoek geheel in handen is van het State Department en dat hij slechts de in structies van de federale regering kon uitvoeren. Tenslotte kwam nog even Rockefel lers rol ter sprake als voorzitter van een commissie van gouverneurs voor beschermingsmaatregelen tegen radio actieve stofregen. Hij vertelde dat hij dezer dagen met Eisenhower een plan had besproken voor de bouw van schuilplaatsen tegen aanvallen met kernwapens. Ï1 Giornale del Mattino, hef dagblad van Florence en omgeving heeft een uitvoerig verslag gepubliceerd over de eerste twee dagen van het bezoek van prof. Giorgio La Pira, oud-burgemees ter van Florence en leider van de linkse stromingen in de Italiaanse christen democratische partij, aan Moskou, al dus bericht het KNP. Het blad beweert, dat dit bezoek verband houdt met de bedevaart die La Pira vorige maand naar Fatima hield, waar hij de H. Maagd smeekte de vredes-profetie bij monde van Lucia waar te maken. Hij zal eerstdaags ook naar Kiev gaan, het middelpunt van waaruit het christendom zich op het eind van de tiende eeuw over Rusland verspreid heeft. Volgens het verslag, dat geheel door „II Popoio", het orgaan van de Italiaanse christen-democratische par tij, is overgenomen, arriveerde La Pira vorige week 'vrijdagavond in Moskou. De volgende dag, op het feest van Ma- ria Tenhemelopneming, bezocht hij het graf van de H. Sergius, een van de grootste Russische heiligen, aan wie de opbloei van het kloosterleven in het Rusland van de veertiende eeuw_ te danken is. Zagorsk, waar de H ber- gius begraven ligt, en waar zich het grootste klooster in Rusland bevindt, is momenteel de drukst bezochte bede vaartplaats in Rusland. La Pira heeft er lang gebeden. Vervolgens bad hu op het graf -van Maximus Graecus, die vanuit Florence het religieus élan van Savonarola naar Moskou bracht en nu eveneens in Zagorsk begraven ligt. Een jonge monnik bracht La Pira naar pater Konstantijn Rujitsky, rec tor van de theologische hogeschool aldaar, aan wie La Pira enige repro ducties van het schilderij „Maria Boodschap" aanbood, dat zich in de kerk Maria Boodschap te Florence bevindt. Deze beeltenis, had La Pira gezegd, wordt in Florence en in het gehele Westen vereerd als de „Konin gin van de vrede". „Op het feest van Maria Tenhemelopneming", aldus La Pira, „ben ik naar Moskou gekomen om bij het graf van de H. Sergius te bidden. Dit is het doel van mijn reis, te bidden voor de vrede en de eenheid van de Kerk van alle volke ren op aarde". „Ik ben niet alleen", zei La Pira, „want met mij bidden alle slotzusters over de hele wereld voor dezelfde intentie. Ik heb haar schrif telijk hierom gevraagd". „Een man, die zulke dingen zegt," antwoordde Vrijdagochtend zijn - zoals reeds gemeld op de Lochemseweg te Markelo een kleine autobus van een aannemingsbedrijf uit Apeldoorn en een vrachtauto met oplegger met elkaar in botsing gekomen. Van de vier inzittenden van het busje werden er twee gedood en twee ernstig gewond. De bestuurder van de vrachtwagen liep lichtere verwondingen op. Op de voorgrond van de foto ziet men wat er van het busje overbleef;op de achtergrond aan de de weg de vrachtwagen. overzijde van De vroegere tank-generaal Hasso von Manteuffel is gisteren tot anderhalf jaar gevangenisstraf veroordeeld, om dat hij in 1944 bevolen had een onder geschikte aan het Russische front dood te schieten wegens plichtsverzuim, al dus meldt U.P.I. Von Manteuffel werd schuldig bevonden aan manslag, on danks zijn verweer dat hij zijn bevel had gegeven om een voorbeeld te stel len in het belang der troepen. Het proces tegen Von Manteuffel, die na de oorlog lid van het Westduitse parlement .verd en die thans een wel varend zakenman is, heeft grote belang stelling verwekt in Duitsland. Het draai de in dit proces om het principe of of ficieren het recht hebben te bevelen ondergeschikten dood te schieten in oorlogstijd, wegens vergrijpen die nor maal niet onder de doodstraf vallen volgens de militaire code-. Hitler had bevolen om alle soldaten die hun posf verlieten dood te schieten, ongeacht de omstandigheden. Von Manteuffel voer de dit bevel uit, toen hij vijftien jaar ge leden opdracht gaf een 22-jarige schild wacht te executeren. De jury kwam tot haar uitspraak na ruim vier uur van intens overleg. De eis was twee jaar gevangenisstraf en de verdediging had vrijspraak gevraagd met als motief dat Von Manteuffel al leen maar een bevel van Hitler had uit gevoerd. ..De executie was een voor beeld voor de andere soldaten. Deze soldaat had nagelaten zijn plicht te doen om zich het leven te redden dat niet in uiterst gevaar verkeerde," zo heeft de beklaagde zich verdedigd. De be trokken soldaat was een van de twee die op het hoogtepunt van de Russische campagne van 1944 ervan beschuldigd werden hun wachtpost te hebben ver laten. Tegen een van hen werd de be schuldiging ingetrokken. Een krijgsraad veroordeelde de ander tot twe jaar ge vangenisstraf. Von Manteuffel heeft deze straf echter omgezet in executie door een vuurpeleton. LA PIRA de priester, „danken wij niet alleen, maar wij omarmen hem". 's Avonds gebruikte La Pira dt maaltijd, tezamen met de gehele kloos tergemeenschap en met zeer vele an dere priesters! Er ontwikkelde zich een lang en vriendschappelijk gesprek. Vrijdagmiddag is op de rijksweg Den Bosch-Eindhoven nabij het kruispunt Sint Charles onder Boxtel de 61-jarige Viskoopman J. P. uit Amsterdam met zijn motor op een stilstaand volkswa genbusje gereden. Dientengevolge werd zijn 69-jarige duo-passagiere, mevrouw H. E.' uit Amsterdam zodanig gewond, dat zij reeds spoedig na aankomst in het ziekenhuis in Boxtel is overleden. De motorrijder werd zeer ernstig ge wond en werd eveneens in het zieken huis opgenomen. De bestuurder van het volkswagenbusje liep slechts licht letsel op. Het busje werd licht beschadigd. Vrijdagmiddag om vier uur is in de zee bij het dorp Noordwelle op Schou- wen-Duiveland de 35-jarige K. K. uit Hardenberg bij het zwemmen verdron ken. De heer K, die de zwemkunst heel goed machtig was, heeft vermoedelijk kramp gekregen. Er stond hoegenaamd geen stroom. Tegen half acht spoelde het lijk aan 'het strand bij Noordwelle aan. Advertentie BARTELJORISSTR HAARLEM TEL. 13439 IEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596 Verwachting tot zondagavond (op gemaakt te 11.15 uur). Op de meeste plaatsen droog weer met zonnige perioden. Vannacht hier en daar mist. Zwakke tot matige wind uit westelijke richtingen. Wei- ni; verandering in temperatuur. Zondag zon: 5.35-19.50 maan: 21.49- 11.07. Maandag zon: 5.37-1948 maan: 22.17-12.10. Advertentie STOMEN STOPPEN GROTE HOUTSTRAAT 5 - TEL. 10771 AMSTERDAMSEVAART 30 - TEL. 11561 BINNENWEG 137 - TEL. 36432 Een zwakke rug van hoge luchtdruk bracht vandaag op de meeste plaatsen aangenaam zomerweer met slechts hier en daar een bui. Wij komen W'at meer onder invloed van Oceaanstorin gen te liggen. Eén hiervan kan zondag de bewolking doen toenemen en tijde lijk wat lichte regen brengen. De tem peraturen zullen echter nog aangenaam blijven en schommelen in de middag boven de 20 gr. Ook zondag enkele perioden van goed strandweer maar plaatselijk ook wat re gen. Matige wind tussen zuid en zuid west. Temperatuur in de middag onge veer 22 gr., zeewater bijna 20 gr. Vooruitzichten: enkele dagen met wat onstabieler strandweer. max. min neersl. Station Weer temp. temp afgel. gisteren 24 uur Den Helder licht bew. 28 16 2 penburg zwaar bew. 28 14 0 Vlissingen zwaar bew. 26 16 14 Eelde zwaar bew. 30 14 2 De Bilt half bew. 28 14 2 Twente zwaar bew. 30 14 3 Eindhoven zwaar bew. 29 14 0 -Limburg zwaar bew. 28 15 1 Stockholm zwaar bew. 31 17 0 Oslo geh. bew. 26 13 0 i;..ei onbewolkt 25 17 0 Londen geh. bew. 27 16 0 Amsterdam half bew. 28 15 0 Brussel geh. bew. 28 16 10 L uxemburg regen 24 15 0 Parijs zwaar bew. 23 16 3 Nice regen 25 19 0.5 Berlijn onbewolkt 29 17 0 Frankfort geh. bew. 30 15 0 München half bew. 25 Ztirich geh. bew. 25 15 0 Genêve geh. bew. 21 15 13 Wenen onbewolkt 26 15 0 Innsbruck half bew. 26 15 0 Athene onbewolkt 33 23 0 Rome onbewolkt 29 18 0 Madrid onbewolkt 31 16 0 Mallorca zwaar bew. 33 19 0

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1959 | | pagina 1