Een vroegere verslaggever
van de New York Times
Schadelijk voor het katholiek onderwijs
Hagerty, de man die Eisenhower
aan de pers moet „verkopen"
Geen betrouwbare cijfers
Engelse katholieken
over
Nederlandse portretten
In PARIJS noemt men
nozems „blousons noirs
Meeste hendeleden komen
uit ontwrichte gezinnen
de
„.ss*.«m sariï
I
Huisbezoek
zeldzaam
ïJ Politie treedt
krachtig op
De wereld verwacht
de Kerk
jSfv»"a.'pS'Sïfïnüi
genoot tegen mij.
Chantage
ZATERDAG 22 AUGUSTUS 1959 PAGINA 8
MMS
DAAN VAN DER VAT
De Amerikaanse president en zijn pers-attachéJim Hagerty, op weg naar het
gebouw naast het Witte Huis, waar Eisenhowers wekelijkse persconferenties
worden gehouden.
De voorbereiding van Eisenhowers
ontmoetingen met de pers wordt ver
zorgd door Hagerty. Reeds dagen van
te voren probeert hij door nauwkeurige
bestudering van het laatste wereld
nieuws te raden welke vragen de jour
nalisten Eisenhower zullen stellen. De
door Hagerty verwachte vragen legt
hij voor aan deskundige regerings
functionarissen, en op de ochtend voor
Eisenhower de pers tegemoet treedt,
worden hem suggesties gegeven voor
de beste antwoorden. Nu ligt het niet
in Eisenhowers aard, om die sugges
ties letterlijk over te nemen. De presi
dent neemt de adviezen dankbaar
aan, maar hij dient de journalisten op
zijn eigen manier van repliek.
Eisenhower, die in 1953 een militaire
en geen politieke carrière achter de
rug had, had nog betrekkelijk weinig
ervaring van de omgang met de pers,
toen hjj in het Witte Huis kwam. Maar
de dag na zijn inauguratie, in januari
1953, benoemde hij de hoogst ervaren
oud-journalist Jim Hagerty tot zijn
„press secretary", en in de afgelopen
zes jaar heeft Eisenhower geen spijt
gehad van deze keuze.
De vijftigjarige James Campbell
Hagerty is zelf de zoon van een
journalist, die achtereenvolgens
bij de oude New York Herald en bij
de New York Times gewerkt heeft. Ha
gerty Jr., die aan de Coiumbia-univer-
siteit studeerde, kwam in 1934 ook bij
de New York Times, waar zijn vader
toen politiek redacteur was. De jonge
Hagerty had aanvankelijk een functie
bij de stadsredactie, tot hij in 1938
door zijn krant naar Albany, de hoofd
stad van de staat New York, werd ge
stuurd. Hier behandelde hij gedurende
vier jaar de politiek van de Empire
State, met een onderbreking in 1940,
toen hij, samen met zijn vader, de Re
publikeinse candidaat voor het presi
dentschap, Wendell Willkie, als journa
list vergezelde op diens verkiezingsreis
door de V.S. In 1942 trad Hagerty als
pers-chef in dienst bij de Republikein
se politicus Thomas E. Dewey, en bleef
dezelfde functie vervullen toen Dewey
in 1943 gouverneur van de staat New
York was geworden. Hagerty heeft
Dewey als adviseur voor pers-zaken ter
zijde gestaan in twee succesvolle cam
pagnes voor het gouverneurschap van
New York en in twee onfortuinlijke
campagnes voor het presidentschap
van de V.S., voor hij zich in 1952, sa
men met Dewey, in de campagne voor
Eisenhower stortte. In deze campagne
heeft Eisenhower Hagerty leren kennen
als een groot expert op het gebied van
de publiciteit, en het lag voor de hand
dat de nieuwe president zijn trouwe
medewerker uit de verkiezingstijd niet
meer wilde laten gaan
Hagerty is er in geslaagd zowel
het vertrouwen van de president als
dat van de pers te winnen en te be
houden. Hij heeft eens gezegd, dat hij
de verslaggevers op dezelfde wijze
tracht te behandelen, als hjj zelf be
handeld wilde worden toen hij nog
journalist was. Hij probeert uiteraard
de president (om een Amerikaanse uit
drukking te gebruiken) te „verkopen"
aan de Amerikaanse bladen en aan
de wereldpers. Hij stelt zich tot taak
de mensheid een zo gunstig moge
lijke indruk te geven van de persoon
van Eisenhower en van diens rege
ringsbeleid.
Hagerty heeft de laatste jaren ook
enige keren voor het grote pro
bleem gestaan de buitenwe
reld duidelijk te maken dat de presi
dent, ondanks enkele ernstige fysieke
instortingen, in staat bleef zijn taak
te vervullen. Vooral toen Elsenhower op
24 september 1955 plotseling aan coro
nair trombose bleek te lijden, en toen
de lichamelijke conditie van de presi
dent, zich aanvankelijk zeer zorglijk
liet aanzien, heeft Hagerty een grote
rol gespeeld bij het herwinnen van het
vertrouwen van het publiek in de com
petentie van zijn chef.
Tijdens deze crisis bleek ook, hoe
Eisenhower op zijn pers-attaché steunde.
Nog altijd doet het verhaal de ronde,
dat de president, althans voor beperk
te tijd, feitelijk de uitvoerende macht
aan Hagerty overdroeg. Eisenhower
zou, volgens dit verhaal aan z\jn lijf
arts, Dr. Snyder, gezegd hebben, dat
Hagerty het werk moest overnemen.
Robert J. Donovan heeft echter in zijn
boek „Eisenhower. The Inside Story
onthuld, dat de president zei: „Teil
Jim to take over and make the de
cision - and handle the story", waar
mee Eisenhower bedoelde dat Hager
ty onmiddellijk maatregelen moest ne
men om de continuering van het re
geringsbeleid te verzekeren en om de
pers op de juiste vtfijze voor te lichten.
Hagerty belde vanuit Denver, waar
Eisenhower op het moment van zijn
ziekte toevallig verbleef, dan ook di
rect de vice-president, Nixon, op.
Overigens is het wel een feit, dat Ha
gerty gedurende enkele dagen een bij
zonder belangrijke rol speelde bij de
noodzakelijke reorganisatie van het re
geringsapparaat, terwijl hij er op mees
terlijke wjjze in slaagde be voorkomen
dat er bij het grote publiek een soort
paniekstemming ontstond over Eisen
howers tijdelijke incompetentie. De ma
nier waarop Hagerty in de herfst van
1955 de pers op de hoogte hield van
het verloop van Eisenhowers langza
me reconvalescentie was zonder weer
ga in de geschiedenis van het Ameri
kaanse presidentschap. (Volgens de
smaak van een deel van de buiten
landse pers ging hij zelfs wat te
ver in zijn verklaringen, die bijvoor
beeld nauwkeurig melding maakten
van de stofwisseling van de patiënt).
Eisenhower is in de loop der jaren
Een van de voornaamste medewer
kers die Eisenhower volgende
week meeneemt op zijn reis naar
Europa is zijn pers-attaché, Jim Ha
gerty. Waar de president is, is het
Witte Huis. Als Eisenhower aan de
ze kant van de Atlantische Oceaan
is, zullen hem de belangrijkste
staatsstukken ter ondertekening na
gestuurd worden, en een document
dat bijvoorbeeld gesigneerd zal wor
den op het officiële buitengoed van
de Britse premier, Chequers, zal
toch het opschrift dragen „Het Wit
te Huis". Onder de leden van de vas
te sfaf van het Witte Huis neemt
Hagerty een dominerende plaats in.
Hij is verantwoordelijk voor het con
tact van de president met de pers,
de televisie en de radio, en in het al
gemeen heeft hij tot taak Eisenho
wer aan het publiek te presenteren.
Nu is dat een hoogst belangrijke
taak, omdat in de Verenigde Staten
de pers als het ware de vierde
macht van de staat is, naast de uit
voerende, de wetgevende en de rech
terlijke macht. De pers oefent een
zeer grote invloed uit op het rege
ringsbeleid, en de wekelijkse pers
conferenties van de president vor
men een wezenlijk bestanddeel van
het Amerikaanse regeringsstelsel,
al zijn zij door de constitutie niet j
voorgeschreven. Hoewel president
Wilson vóór de eerste wereldoorlog
al geregeld persconferenties hield,
is Franklin Roosevelt eigenlijk pas
begonnen met het soort persconfe
renties dat we nu kennen, en zijn
opvolgers Truman en Eisenhower
zijn in dezelfde trant doorgegaan.
In geen land ter wereld krijgt de re
geringsleider zoveel publiciteit als
in Amerika, en nergens wordt ook
zo goed begrepen welke mogelijkhe
den die publiciteit de regeringsleider
bieden. Van de persconferenties van
Eisenhower geeft bijvoorbeeld de
New York Times steeds een letter
lijk verslag, dat soms de omvang
heeft van meer dan een pagina,
maar ook de andere Amerikaanse
bladen plegen deze wekelijkse ge
beurtenis uitvoerig te verslaan. Bo
vendien zorgen de Washingtonse
correspondenten van de grote bui
tenlandse bladen en de nieuwsagent
schappen voor een verbreiding van
Eisenhowers verklaringen over de
hele wereld.
Hagerty gaan beschouwen als een per
soonlijke vriend, en de president
heeft op het ogenblik een onbeperkt
vertrouwen in zjjn pers-attaché. Zo
heeft Eisenhower hem dezer dagen
dan ook naar Bonn, Londen en Parijs
gestuurd om zijn reis in alle bijzon
derheden voor te bereiden. In Enge
land heeft Hagerty bijvoorbeeld op
het landgoed Chequers nagegaan of
er nog maatregelen genomen moes
ten worden voor Eisenhower er kon
gaan logeren.
Hagerty zal straks per helicopter
heen en weer vliegen tussen Chequers
en Londen, om de pers, die op Carlton
House Terrace No. 10 een hoofdkwar
tier krijgt, voortdurend op de hoogte te
houden van de besprekingen tussen
Eisenhower en Macmillan. (Waar
schijnlijk zal hjj echter geen werkelijk
belangrijke onthullingen kunnen doen).
Behalve in Londen zal Hagerty ook
in Bonn en Parijs eind augustus en be
gin september Eisenhower trachten te
„verkopen" aan de wereldpers. Het
is hem wel toevertrouwd.
H. Br.
Ook als Eisenhower naar zijn boerderij
in Gettysburg gaatom even uit de
drukte van Washington te zijn, neemt hij
Hagerty meestal mee. Deze foto werd.
in september 1956 genomen toen Hagerty i wer.
in Gettysburg een persconferentie hield.
Einde verleden jaar werd te Rome
het tweede wereldcongres voor het le-
kenapostolaat gehouden onder de titel:
De Wereld verwacht de Kerk. Het bij
zonder groot belang daarvan behoeft
zeker geen nader betoog. Een twintig
tal sprekers, allen leken, uit heel de
wereld .ebben daar het woord gevoerd,
ieder vanuit zijn eigen specialiteit. Zo
er een gedachte is, die als een gemeen
schappelijke basis aan alle redevoerin
gen ten grondslag ligt, dan is het wel
die van de eenheid der Kerk. En ver
volgens het besef, dat ieder, op eigen
levensterrein een persoonlijke en on,
vervangbare verantwoordelijkheid
draagt. Elke spreker onderstreepte met
nadruk de christelijke plicht met in
spanning van alle krachten een ant
woord te vinden op de grote vrageii
van onze tijd. De Secretaris-generaal
van het permanent Comité voor inter
nationale leken-congressen, Vittorino
Veronese, verklaarde tijdens het con
gres uitdrukkelijk, dat de getuigenissen
der verschillende sprekers niet alleen
voor katholieken bedoeld waren, maar
alle christenen werden aangeboden om
deze voor te lichten over het katholieke
antw ord. Deze twintig redevoeringen,
in Nederlandse vertaling in dit boek
bijeengebracht met een korte levensbe
schrijving van elk der sprekers, vor
men een prachtig stuk apostolaat,
Dit mooie boek dient aandachtig bestu
deerd te worden door ieder, die bewust
de problemen van onze tijd wil mede
leven. De uitgever is Desclée de Brou-
Hét is een bekend (en openlijk erkend) feit dat de administratie van
de Katholieke parochies in Engeland en Wales ontoereikend en in
vele gevallen chaotisch is, met het gevolg dat alle getallen omtrent de
groei van het Katholicisme in Engeland en Wales vrijwel geheel onbe
trouwbaar zijn. Eens per jaar publiceert het episcopaat in „The Catholic
Directory" de laatste getallen voor het voorafgaande jaar. Maar ceze
getallen hebben geen betekenis. In „The English Catholics: 1850-1950",
dat verscheen bij het eeuwfeest van het herstel van de hiërarchie, schreef
professor Denis Gwynn als volgt: „Het is noodzakelijk er de nadruk op te
leggen dat de beschikbare statistieken lijden aan vaagheid. De „Catholic
Directory" begon pas in het jaar 1900 met het publiceren van statistieken
over de Katholieke bevolking. Sedert dien zijn min of meer regelmatig ge
tallen gepubliceerd. Maar zelfs de jaren voorafgaand aan 1939 (toen de
oorlogsomstandigheden alle accuratesse uitsloten) konden de getallen
nooit als betrouwbaar worden beschouwd. Bij het samenstellen van de
jaarlijkse „Catholic Directory" was het de regelmatige gewoonte officiële
informatie rechtstreeks te betrekken van elke pastoor of kloosteroverste,
en vervolgens de getallen ter verificatie voor te leggen aan de secretaris
van de bisschop van het diocees. Vertraging en verschillen in de cijfers
konden slechts worden verwacht. Maar men vond het onmogelijk om een
uniform stelsel in te voeren voor het uitwerken van zelfs de meest voor
name totaalcijfers. Sommige diocesen bijvoorbeeld plachten een geschat
totaal te sturen in afgeronde cijfers, terwijl anderen streefden naar nauw
keurigheid. Sommige diocesen lieten dé cijfers gedurende een aantal jaren
geheel onveranderd om vervolgens een ander afgerond totaalcijfer te ver
strekken waarnaar duidelijk slechts een slag geslagen was. Andere dioce
sen plachten nauwkeurige getallen te geven; maar het was altijd onmoge
lijk voor pastoors in dichtbevolkte districten om precies te weten hoe veel
Katholieken op een gegeven moment woonden in de parochie. Er was geen
enkele denkbare methode om onderscheid te maken tussen praktiserende
onderwijs de eerste zjjn om zjjn goed
keuring te hechten aan een regerings-
bjjdrage. En het is zeker dat bijdra
gen geweigerd zjjn in gevallen waar de
kerkelijke autoriteiten wisten d-at ze
recht hadden op de bijdrage maar
zulks niet met betrouwbare cijfers kon
den aantonen. Hierin is nu evenwel plot
seling verandering gekomen, zoals er
ook plotseling een nieuw en verrassend
licht is geworpen op het werkelijke to
taal van het aantal katholieken. Daar
over de volgende week.
Dit door A. C. Willink geschilderde portret (de linkse figuur is de schilder zelf)
te zien op de tentoonstelling „Het Nederlandse portret sinds 1880", die tol
september wordt gehouden in de Lakenhal te Luiden. Er is een tanende belang'
stelling vobr het portret enerzijds en anderzijds zijn er op het ogenblik enigt
zo opzienbarende tentoonstellingen in de grote steden, dat die te Leiden de kans
loopt in een schuilhoek te blijven. Hoewel dat bevorderlijk is voor een gecon
centreerde bezichtiging door degenen die de expositie niettemin weten te vin
den, is het te betreuren in zoverre als een goede en schone zaak zou ontsnappe
aan vele anderen aan wie zij wel besteed zou w&zen. Vooral als illustratie'
argument in de controverse betreffende de voorstellingsloze en de figuratievef
kunst is deze belangrijke en uitzonderlijke expositie, waaraan merkwaardiger-1
wijs veel jongeren deelnemen, bijzonder leerzaam.
en niet-praktiserende Katholieken
seis en bekeringen heerste chaos."
Proffesor Glynn meent het goed. Hij
meent het veel te goed. Op grond van
een bijna vijftien jaar lange ervaring
van het Engelse parochieleven durf ik
rondweg als mijn mening geven, dat de
parochie-administratie in Engeland en
Wales geheel onbetrouwbaar is en dat
de cijfers welke de laatste jaren ver
schenen zjjn in de „Catholic Directory"
geen enkel vertrouwen verdienen. In
1949 bedroeg het aantal Katholieken in
Engeland en Wales 2.760.000 op een be
volkingstotaal van 43.000.000. Dat al
thans waren de officiële cijfers volgens
de „Directory" Vele Katholieken meen
den dat het getal niet strookte met de
werkelijkheid en dat het best mogelijk
was dat men het aantal Katholieken
met een miljoen had onderschat.
Wat zijn hiervan de oorzaken? Een
van de voornaamste oorzaken is
- uitzonderingen daargelaten -
dat huisbezoek zeldzaam is. In de vijf
tien jaren die ik hier heb gewoond heb
ik talrijke bezoeken ontvangen van gees
telijken, maar zulks op sociaal en „ge
zellig" peil. Wij hebben nooit huisbezoek
gehad en verwachten het nooit te krij
gen. Dit ogenschijnlijk verzuim van de
Engelse parochiegeestelijken moet hun
niet verweten worden als een ernstige
tekortkoming. Onder meer beschouwen
vele Engelse Katholieken huisbezoek
.,ex professo" als niet geheel strokend
met de goede maatschappelijke manie
ren.
Verder is het helaas waar dat, ten
gevolge van onvoldoende roepingen
van Engelse zijde, de parochies veel
al onder leiding staan van Ierse pas
toors. Deze pastoors voelen zich dik
wijls niet thuis in Engelse gezinnen,
en omgekeerd menen vele Engelse
Katholieken dat de aanwezigheid van
zovele Ierse pastoors en kapelaans on
nodig de indruk versterkt bij niet-
Katholieke Engelsen dat het Katholi
cisme niet-Engels, buitenlands, of
zelfs exotisch is. Wat er ook van zij,
Zelfs in de statistieken voor doop-
de getallen welke de pastoors jaarlijk
aan de bisschoppen sturen zijn niet,
en kunnen niet betrouwbaar zijn. Nog
minder betrouwbaar zijn de geschatte
getallen omtrent niet-praktiserende en
afgevallen Katholieken. Niet lang ge
leden organiseerde een ijverige pastoor
in Oost-Londen met de bijstand van
een groot aantal even ijverige leken
een onderzoek van huis tot huis in
eigen parochie. Men vond letterlijk
straten vol gezinnen, meestal Iers of
van Ierse kom-af in de tweede of der
de generatie, die niet langer prakti
seerden maar die voldoende over had
den gehouden van een ingewortelde
sensus catholicus om het bezoek van
een Katholiek geestelijke met oprech
te vreugde te begroeten.
Onlangs organiseerde de pastoor van
onze eigen parochie eveneens een klop
jacht. Hij verzocht zijn gelovigen te pro-
beren te achterhalen wie van hun bu
ren wellicht Katholiek of niet-praktise-
rend Katholiek waren. De goede man
had enig succes, maar het succes had
(Van onze Parijse correspondent)
PARIJS, augustus
n de vakantieweken van deze zo geheel ongebruikelijke zonnige en hete
zomer, en misschien wel enigszins samenhangend met deze meteoro
logische afwijking, beleeft ook Frankrijk, enigszins verbouwereerd, een
epidemische explosie van ontspoorde jeugdactiviteit in het genre, waaraan
zich ten onzent, zelfs op Urk, de zogeheten „nozems" wel te buiten gaan
we hebben ze hier gerubriceerd gezien als de „Hozon de Hollande"
in Engeland de „Teddy Boys", in Polen de „Holigans" enz. Dit slag lieve
knapen heeft in Frankrijk de verzamelnaam gekregen van „les tricheurs",
ontleend aan de bekende film van Marcel Carné, of ook van „les blousons
noirs" naar het kledingstuk in echt of plastiek imitatieleer, dat voor velen
hunner het geliefkoosd distinctief schijnt te zijn voor hun vermeende man
nelijkheid. Zij „opereren" in verband van wat men hier als „bandes" be
stempelt, en zo deze term in het Franse spraakgebruik ook de mildere
betekenis heeft gekregen van „club" of „troep" gelijkgezinden veelal
pretmakers in deze aangelegenheid is zonder twijfel de pejoratieve in
terpretatie „bende" op haar plaats. Er is sprake van een waar jeugd
bendewezen. Misselijke of hoogst kwalijke uitspattingen hebben zich vo(^
gedaan op tal van plaatsen, behalve natuurlijk in Parijs vooral ook
de Franse zuidkust, met name in het gebied van Toulon en in Camje
van de allerlaatste voorvallen wordt eveneens uit Cannes .F®, 'j
bende, gevormd door een dertigtal „blousons noirs", die
gen en uitgerust waren met koppelriemen, knuppels eni p
voor de variatie blijkbaar dus eens niet met hets'j® ,5, cr
een overval gepleegd op een in de openlucht e mi"
cale des Marins" Enkele gewonden moesten ter P g g 1 den opge-
het ziekenhuis. Op dezelfde dag hielden twintigblagen in de
groter kunnen zjjn indien deze klopjacht' ln huis in een schoolto
niet vanaf het begin bemoeilijkt ware leeftijd van 10 tot 13 jaar aldus de blade scnooigebouw te
Op 2 oktober 1953, enkele dagen nadat
bij Eisenhower coronair trombose was
geconstateerd, tiield Hagerty in Denver
(Colorado) een persconferentie. Eisen
howers pers-attaché speelde in die dagen
een machtige rol.
geweest door een eerder genoemd as
pect. Onze pastoor is namelijk Iers. Niet
alleen is hjj Iers, maar hjj beschouwt
zich tevens (en niet geheel ten onrech
te) als missionaris. Hjj beging evenwel
de taktloze onvoorzichtigheid om op een
zondagmorgen een preek te houden
waarin hij met een rood gezicht en een
stem ziedend van heilige toorn verklaar
de dat hij, als Ier, in Engeland niets te
maken had en dat het verre van fraai
was dat Engelse Katholieken niet kon
den zorgen voor het bemannen van hun
pastorieën met Engelse priesters. Het
was natuurlijk allemaal waar, maar
goede man versterkte in zijn ijver al
leen maar het gevoel van zijn Engelse
parochianen dat hij hen als Katholieken
niet voor vol aanzag. „Most embarras-
Het voorafgaande geeft enig denk
beeld van de redenen waarom de
statistieken over de katholieke
bevolking zo onbetrouwbaar zijn. Dit
laatste is op zichzelf beschouwd een
vrij ernstig verschijnsel. Maar men zou
met een zekere Godsgelovige gelaten
heid kunnen zeggen dat het er weinig
toe doet, en dat het tot troost strekt
dat, indien de getallen onbetrouwbaar
zijn, het werkelijk aantal katholieken
waarschijnlijk aanzienlijk groter is dan
de dromerige statistieken doen vermoe
den.
Maar er zit een andere ernstige kant
aan het geval, ernstig in de zin dat het
de katholieken van Engeland veel geld
zou kunnen kosten en waarschijnlijk
reeds gekost heeft. Als namelijk in een
of andere stad of landelijk district de
kerkelijke autoriteiten zich tot het Brit
se ministerie van onderwijs wenden om
te vragen om een bijdrage voor de bouw
van ;en nieuwe katholieke school, krij
gen zij dikwijls tot antwoord: „Volgens
onze informatie is het aantal katholie
ken in uw parochie of district te gering
om een regeringsbijdrage voor een
nieuwe school te rechtvaardigen." In
dien evenwel de kerkelijke autoriteiten
cijfers, d.w.z betrouwbare cijfers, be
schikbaar hadden, zou de minister van
Carhaix in het Bretonse departement Fl™®^erehj smeten er de ruiten
stuk, scheurden er de landkaarten aan stukten, smeerden de vloeren vol
inkt en krijt en gooiden er de lessen^r® °^er;hooP- „De politie", zo ver
neemt men. „heeft de identiteit van dei deugnieten vastgesteld". Maar te
Le Tréport (Manche) heeft de politie, steeds nog op dezelfde dag, tijdens
een razzia op een kampeerterrein elf minderjarigen gearresteerd, die in
de afgelopen weken de streek onveilig hadden gemaakt met tal van plun
deringen en auto- en scooterdiefstallen. Zij waren allen afkomstig uit Le-
vallois-Perret, naaste banlieue van Parijs, en behoorden deels tot de „ban
deels tot de „bande des blockhaus,,>^
te dienen. Maar* deze andere bende liet
zich niet vindert, waarop toen bende
nummer één, honderd knapen sterk en
gewapend met koppelriemen en fiets-
ketting, zich keerde tegen het publiek
op straat en voor het ter plaatse arri
veren van een toereikende politiemacht
kans zag het interieur van een café
bijkans af te breken.
de des campeurs
weldadig molesteren, terroriseren en
vernielen, geldt algemeen plunderen
van openlucht-étalages en het ont
vreemden van auto's en scooters als ken
merkend voor de bedrijvigheid van het
gewraakte jeugdbendewezen; het is dus
daarmede in Frankrijk al, weinig anders
gesteld flan elders waar dit tijdsver
schijnsel optreedt. Voorts: van de mo
menteel „in de provincie" opererende
bendes zijn er een aantal afkomstig uit
Parijs of de Parijse banlieue. Dit kan
mede verklaren, waarom in de Franse
hoofdstad, die overigens alleen reeds
meer dan vijftig van zulke „bandes"
heet te tellen, sinds het gebeurde in de
laatste week van juli, op dit terrein
rust heerst. Scherpe waakzaamheid van
de Parijse politie, waarvan de prefekt,
de heer Papon dreigend verzekerd had,
dat zij de knapen geen kans zou laten
de straat te terroriseren, draagt er
verder zeker ook het hare toe bij. Niet
temin: diverse provinciesteden hebben
hun eigen „bandes" en een niet gering
deel van de aktiviteit der „blousons
poirs", waarvan de kranten melding ma
ken, bestaat uit botsingen tussen riva
liserende bendes, wanneer b.v. „autoch
tonen" zich op het oorlogspad heb
ben begeven tegen „indringers" Het
gebeurde te Parijs, waarop wij zoëven
reeds zinspeelden, had eveneens zijn oor
sprong daarin gevonden, dat een bepaal
de bende zich op pad had begeven om
een andere bende een afstraffing toe
eugdspecialisten» sociologen, psychia-
ters, psychologen hebben bereids pu-
bliekelijk en uitvoerig aandacht ge
wijd aan het onprettig verschijnsel, dat
ook in Frankrijk niet bepaald nieuw is,
maar dat in deze Zomervakantie een
ongekend hevige reekts explosies te zien
heeft gegeven.
Hun vaststellingen* oordeelvellingen
en raadgevingen vertonen een
vergaande mate van ct/ereenstemming.
De knapen dezer tendejns, zo heet het,
vertonen doorgaans een uitermate zwak
karakter en zijn van een welhaast vol
strekte passiviteit met a en sterke ten
dens naar onmiddellijüai bevrediging
van primair-instinctieve behoeften; zij
leven mentaal in een wdreld van dro
men en mythen, met he»' gevolg, dat
zij zich zwaar gehinderd voelen door
een voortdurende disproportie tussen
de hun ter beschikking staande werke
lijkheid en hun verlangens. Dit geestes
leven, indien men zo zeggen mag,
wordt voornamelijk bevrucht en geprik-
keld door film, beeldromans», de „juke
box" enz. Daartegenover blgtt „ae
school" in gebreke inzoverng zij geen
opvoeding meer geeft doch alleen maar
onderwijs verschaft. Voor het overgro
te merendeel, zoal niet nagenoeg uit
sluitend, zijn de bendeleden afikomstig
uit ontwrichte, rampspoedige gezinnen,
z(j zijn slachtoffers van woningnood, al
coholisme en echtelijke onmin: affectief
gefrustreerden, verschoppelingen,
begrepenen. De ..bande" biedt n n
Compensatie. Zoals voor de "hand ligt re>'
cruteren de meeste „bandes" uit d»
proletarische milieus. Hun totstandko
ming gaat veelal per buurt, en er zijn
buurten van gegoede burgerstanding.
die eveneens hun „bande" hebben.
Volgens Philippe Parrot, psychia
ter, en Monique Gueneau, psycholo
ge, die bij de Presses Universitaire®
een gemeenschappelijke studie gewijd
aan het hier besproken wereldwijd
verschijnsel het licht hebben doen
zien (Les Gangs d'adolescents)zal
juist bendevorming onder de bour-
geoisjeugd in de naaste toekomst zich
verder verbreiden, omdat ook daar
het type van het uit zijn evenwicht
geraakte kind, de aan hun lot over-
gelatenen, veelvuldiger wordt: vader
wordt in beslag genomen door zijd
zaken, moeder heeft het te druk met
het frequentéren van de „salons" en
het huispersoneel is „niet van goede
raad". Leerschool vo°i' regelrecht®
criminaliteit is echter volgens da
meeste bevoegde waarnemers vooral
het ieugdbendewezen m de proletari
sche wereld. Leden van de bourgeois-
bandes weten de ouders meestal nog
wel tijdig, voor het definitief maat-
schappelijk verloren gaan, onder t«
brengen op een of andere landbouw
school of handelscentrum, aldus al
thans de schijn reddend, zeggen Par
rot en Gueneau.
Indien de uitspattingen van het jeugd'
bendewezen derhalve om een schefP
vonnis vragen, zo geven eenstemmig
degenen te kennen, die er zich beroept"'
roepings- of ambtshalve mee bezif?
houden, dan dient dit vonni'
zich te richten op de maatschappij en
op de ouders. In eerste aanleg heet d®
tendens van de min of meer verwaar
loosde jeugd om onderlinge aanslui
ting te zoeken en „bandes" te vormen
natuurlijk en niet verwerpelijk. Het
grootste gevaar is daarin gelegen, dat
oudere, volwassen elementen yan bui
ten, reeds crimineel gemarkeerd, zich
als leiders weten te doen accepteren.
Maar de ervaring is daar om te bewij
zen, dat het even goed, zo niet beter,
maatschappelijk „positief" gerichte
personen van buiten kan lukken zich
tot chef te doen uitroepen door de zwak
ke knapen, die tenslotte niet ander®
vragen dan volgzaamheid te mogen bie-
den aan een sterke en overtuigde. Zowej
de bekende Parijse kinderrechter Chazal
als de Parijse prefekt van politie heb
ben verklaard voor bestrijding van het
euvel het beste van hun hoop te heb
ben gevestigd „op een vermenigvuldi
ging van het instituut der kinderwijk-
clubs, waar op opvoedkundige wijze een
gelukkig profijt zou kunnen worden ge
trokken van de kansen, die in de struc
tuur zelt van de „bandes" zijn gelegen:
door de kinderen te bieden, waarvan zn
zich zo wanhopig gespeend voelen'-
vriendschap, vertrouwen en opbouwen
de aktiviteit."
Andrew Garve, pseudoniem van Paul
Winneston, heeft een goede naam als
schrijver van detective-stories. Zijn
boeken zitten goed in elkaar, de ont
knoping volgt steeds scherp-logisch-
Het onderha' ige boekje, een uitgave in
de Prisma-reeks van het Spectrum te
Utrecht in een goede vertaling van mr-
de Kerf, zouden w»j nu niet direct een
..thriller" willen noemen. Het is
de
schrijver hier blijkbaar meer om
ontwikkeling van het gegeven dan om
spannende taferelen te doen. Alles vei
loopt vrij kalm. Bovendien zal men "w
de beoordeling rekening moeten houd
met de oude Engelse mentaliteit,
van nature weinig mededeelzaam
Dit in aanmerking genomen kan
deze roman waarderen als een
opgezet speurdersverhaal, dat u
uren prettig bezig houdt.
die
iS-
oor
enÜ
