Getuigen
niet door
door het woord,
handenarbeid
Het negatieve antwoord van Rome op
het voorstel van kardinaal Feltin
53
Deelname aan klassenstrijd
zou ontoelaatbaar zijn
Fotomonopolie voor ANP
ALS KAT EN HOND, EEN
BARRE KLUCHT BIJ PUCK
Industrie, gezondheidszorg,
weg- en waterbouw verhoogd
Persstemmen over begroting
Redt eerst""""""1"1111
I de anderen
BESLUIT OVER PRIESTER-ARBEIDERS
DRAADLOOS
Overige fotografen uit radio- en
t.v.-studio's gebannen
Overheidsbouw en handel
en verkeer verlaagd
premiewoningen
Vanavond
Prof. De Quay bij
Canadese premier
Gelukwens van prof. Oud
Bouwprogramma I960:
Meer
Na verkeersongeval
overleden
Gesprek over
emigratie
Verkiezingen voor de
Eerste Kamer
Vrijgezellen zeggen
Koningin dank
Vier jaar geëist voor
roofoverval
WOENSDAG 16 SEPTEMBER
PAGINA 9
In vijf provincies
Kandidaatstelling 12 juli,
stemming 3 augustus
Na de Troonrede
door
Dodelijke bedrijfs
ongevallen
(Van onze Parijse correspondent)
Te Parijs Is het schrijven bekendge
maakt van kardinaal Pizzardo,
secretaris van de Congegratie
van het H. Officie, aan kardinaal Fel
tin, aartsbisschop van Parijs, welk
schrijven, zoals reeds werd bericht,
mededeling deed van het Vaticaans be
sluit dat het experiment der pries
terarbeiders afgebroken diende te wor
den. De tekst, die Le Monde in e -
tenso publiceert en waarvan Fran
Soir de belangrijkste uittreksels breg,
bevestigt namelijk dat wat de H.
beoogt inderdaad het algeheel
dwijnen is van de "PretLe* auosto-
vail" een vorm van modern P
laat, die, zoals men J*
dens de oorlog van waarvan
Franse clergé is °nts*aaJLrtüd aarts-
bardmaal Suhard, verzekerde dat
Suhard,
Parijs.
vall door X»we instellingen geleide-
Kardinaal Pizzardo
Hjk aan moet plaatsvinden en met al
le nodige voorzichtigheid, teneinde
Iedere geïmproviseerde en gegenerali
seerde verandering of gevaarlijke
stoornissen in het apostolaat onder
de arbeiders te vermijden". Het schrij
ven laat het aan de zorg van de bis
schoppen over om „de opportune gele
genheden tot terugnemen van de wer
kende priesters" aan te grijpen.
Bij deze clausule tekent Le Monde,
bij pen van Henri Fesquet ditmaal,
aan dat dank zij deze clausule de door
de beslissing van het H. Officie te
weeg gebrachte opschudding binnen
de perken zal kunnen blijven. En het
blad voorziet in verband hiermede,
dat bij de H. Stoel en bij Joannes
XXIII veelvuldig stappen zullen wor
den ondernomen, zowel van de
zijde der hiërarchie als van de zijde
der lagere geestelijkheid en van de
militanten der katholieke actie. „De
traditionele katholieke leer name luk
leert, aldus Ie Monde, dat de Geest
blaast waar Hij wil (St Jan 3:8) en
dus kan blazen over ieder gelovige
„De geschiedenis van de Kerk, zo ver
volgt deze commentaar, toont aan
dat Rome zich meermalen in het
verleden op de lange duur heeft laten
overtuigen door de argumenten, die
b.aar gepresenteerd werden, wanneer
tendki^kfr van is dat deze uitslui-
tike apostolfatseijverd°en 'TooT^een
ondubbelzinnige trouw" Het in dit ci
taat voorkomend bijvoetrtHk naam
woord „traditionele" staaf ifde Mom
nelfik Cdrslef gedrukt, hetgeen ken-
nelijk insinuerend is bedoeld Hoger-
op namelijk in zijn uitvoerige beschou
wing wijdt het gezaghebbende Parijse
bJad enkele alinea's commentaar aan
de „door de H. Congregatie naar vo
ren gebrachte traditionele opvatting
van het priesterschap, die zij weigert
op te offeren aan een methode van
evangelisatie". Hierin is voor Le Mon
de „de kern gelegen van het debat,
dat reeds gedurende meerdere jarf"
de meest eminente vertegenwoordi
gers van het Frans episcopaat plaatst
tegenover de meerderheid van de cu
rie, zoals deze op het ogenblik is sa
mengesteld."
J'wr ziehier allereerst hoe de desbe-
sch«?"Oe passus letterlijk luidt in het
Stoei u\,va» kardinaal Pizzardo. „De H.
beidsmliiel? «nening dat het om de ar-
ontbeerlijk i„ evangeliseren niet on-
zenden in de als arbeiders te
en dat het niet mot"?„£an de arbeiders
Ie opvatting van het ?e tradltione-
dit doel op te offPre^"««terschap aan
tans de Kerk gehecht U aan noch"
haar dierbaarste opdrachten; h6te.n van
melijk in wezen voor het uitoefenen
de heilige bedieningen dat de nrle«ta"
gewijd wordt: aan God het H. Misoffer
opdragen en het openbaar gebed van
de Kerk, de gelovigen de sacramenten
toedienen en het woord Gods". En ver
der: „Het is vooral door het woord dat
hij (de priester) moet getuigen, en niet
door onder de arbeiders verrichte han7
denarbeid, alsof hij een der hunnen
was". En ook nog zegt hef schrijven:
„De H. Stoei is van oordeel dat de ar
beid in -briek of werkplaats onverenig
baar is met het leven en de verplich
tingen van de priesters. Op de werkda
gen zou het de priester namelijk bijna
onmogelijk zijn om zijn door de Kerk
dagelijks van hem geëiste gebedsplich
ten te vervullen: opdragen van de H.
Mis, volledig lezen van het brevier, me
ditaties, bezoek aan hef H, Sacrament,
Rozenkrans". Het schrijven merkt ook
op dat de „prêtrt au travail" zich met
slechts ondergedompeld vindt in een
vermaterialiseerde atmosfeer, noodlottig
voor zijn geestelijk leven en dikwijls
zelfs gevaarlijk voor zijn kuisheid, maar
ook als het ware zijns ondanks ertoe
gebracht wordt de denkbeelden over te
nemen van zijn arbeidskameraden op
het sociaal en syndicaal gebied en deel
neemt aan hun eisen: spoedig komt hij
er aldus toe deel te nemen aan de klas
senstrijd. Dit nu is voor een priester on
toelaatbaar". Het schrijven vervolgt
dan: „Dit zijn de redenen, die hunne
eminenties de kardinalen van het H. Of
ficie bewogen hebben te besluiten tot
het stopzetten van de arbeid der pries
ters als arbeiders in de fabrieken en an
dere ondernemingen, of als zeelieden of
vissers of op transportschepen".
Het bovenstaande behelst dus in we
zen het negatieve antwoord van de H.
Stoel op het door kardinaal Feltin in
juni j.l. inderdaad te Rome aanhangig
gemaakte voorstel: „Dat - wij citeren
weer de letterlijke tekst van het schrij
ven van kardinaal Pizzardo aan kardi
naal Feltin - door hun bisschoppen ge
kozen, terdege voorbereide priesters,
gesteund door een authentiek priester
lijk leven en verbonden aan de parochie
geestelijkheid, in de fabrieken mogen
werken met een volle arbeidsdag en
niet alleen maar drie uur per dag".
Bij dit naar voren brengen door de
congregatie van het H. Officie van „de
traditionele opvatting" van het pries
terschap tekent Le Monde In zijn com
mentaar nog het volgende aan, daar
bij een algemeen bekende feitelijkheid
vaststellend. „Talrijk zijn ln Frankrijk
en in het buitenland de godgeleerden,
die van oordeel waren dat deze tradi
tionele opvatting van het priesterschap
er een zou kunnen worden in overeen
stemming met de eisen van het heden
daags apostolaat zonder dat aan net
wezenlijke van de priesterlijke zending
tekort werd gedaan". Ook naar de me
ning van de commentaarschrtjver tn
Le Monde stelt Rome hiertegenover nu
„een categorische afwijzing die. zo zegt
zij, zonder beroep Ujkt".
Op een uiteenlopen der meningen
op nog een ander belangrijk punt, zo
als uit de nota van de secretaris van
het H. Officie blijkt, vestigt Le Mon
de de aandacht. „Een uiteenlopen der
meningen tussen Rome en degenen,
die meer dan tien jaren reeds studie
maken van de gedragingen der Fran
se arbeiders tegenover de godsdienst"
Het heet in de nota namelijk: „Het
is overigens zeer moeilijk om als ge
heel ontkerstend te beschouwen men
senmassa's, waarvan een zeer groot
aantal nog het onuitwisbaar en heilig
merkteken van het doopsel heeft ont
vangen" Gebrek aan voldoende con
tact tussen de Kerk in Frankrijk en
Rome verklaart wellicht, volgens de
commentaarschrijver van Le Monae.
waarom de H. Stoel met voldoende
overtuigd is van de ernst der sc e
ding die bestaat tussen de Franse ar
beidersmassa en de Kerk. Het Vati
caan kent beter de aanmerkelijk an
dere mentaliteit van de Italiaanse ar-
heiders. En met dat al blijft, aldus Le
Monde, de ontkerstening/van de ar
beiderswereld in Frankrijk een feit,
dat nog niet verholpen is.
Een tweede gedeelte van het schrij
ven van kardinaal Pizzardo is evenwel
gewijd aan suggesties betreffende de
activiteit van de nieuwe instellingen
groepen van leken en priesters, speci
aal belast met het apostolaat in de ar
beidersmilieus die de activiteit van
de arbeidende priesters zou moeten ver
vangen. WH komen daarop nog nader
terug.
Voor het eerst in de parlementaire geschiedenis van de Tweede Kamer is er
een vrouwelijke vice-voorzitter gekozen. Het is mevr. mr. JM. Stoffelsvan
Haaften van de V.V.D. Er waren vier stemmingen voor nodig om tot dit resul
taat te komen De fractievoorzitter prof. Oud complimenteert haar met haar
benoeming.
Van Hans Keuls, de schrijver van o.a.
't succesvolle „Plantage Tamarinde" en
het t.v.-spel, onlangs als roman ver
schenen, „Voor het laatst Lady Bar
ker", speelde toneelgroep Puck dinsdag
avond in het nieuwe De la Mar-theater
te Amsterdam een kluchtige comedie:
Als kat en hond.
Het bleek een nonsensicale geschiede
nis van een oudere dame, die met be
hulp van een advocaat via advertenties
zich in verbinding stelt met oude. zeer
zwakke en zieke heren, om hen op een
plezierige manier aan hun einde te
brengen. Zü doet zich voor als zelf zeer
oud en zwak en ziekelijk, en sleept de
verzekeringspremie in de wacht als de
echtgenoten het tijdelijke met het eeu
wige hebben verwisseld. Vijf keer gaat
het eoed de portretten van de dierbare
afgestorvenen staan in mooie lijsten op
de secretaire, maar de zesde keer mel
den zich een heer plus viriend, die op
hun beurt er op uit zijn de damete be
driegen. De twee partijen z'-in, ,e„"
kaar gewaagd, haten elkaar als de
mSuter0UvanrOAKarraSa door
vesting en BouwnjjverheiH i« Vo,lss|?u11®"
.h.°UJLIle-kerinKuTe.t de bouw vaflo óoo
woningen m het komende jaar. Het
aandeel van de woningwetbouw in dit
totaal is teruggebracht van 40 000 in
1959 tot 37.500 in 1960. Het verwerkings
bedrag voor de woningbouw is in hét
bouwprogramma gesteld op 1350 mil-
joen gulden. Voor het totale bouwpro
gramma, mc' inbegrip van weg- en wa
terbouwkundige werken, noemt de mi-
b'ster in zijn toelichting aan «lp Twee
de Kamer een bedrag van 3190 miljoen
*dlden.
minister zegt dat men dit program-
«nu- met de in 1960 naar schatting be-
reol^bare bouwcapaciteit zal kunnen
p oiiseren. Het programma betekent
Bpfter dat men voor de sectoren over-
•dssebouwen. bijzondere gebouwen
it»d an^el cn verkeer de activiteit zal
'°eten afremmen. De bewindsman
j ent dat men voor deze sectoren met
45 p®eIaamde bedragen van resp 55,
hoeft» i miljoen in de dringendste be-
1950 i voorzien. Vergeleken met
met dtri"J aangebracht
tien, tien en veertig miljoen.
vijftienS -ïan ')t-ogramma is met
joen r» u ,Tn verfmogd tot 260 mil-
voor van verhoging komt
Voorzienit van uiterst urgente
Eveneie n °°r net h°ser onderwijs
nister de h Ultersf urgent acht de mi-
kenhuizA van academische zie-
Kewmiua,s onderdeel van de sector
dheidszorg en hygiëne, die met 65
miljoen is verhoogd tot 95 miljoen. Het
opgenomen volume voor de kerken
bouw (evenals vorig jaar dertig mil
joen) is gebaseerd op de realiseerbaar
te achten behoeften aan kerkgebouwen
voor de verschillende gezindten.
Met hef °°K op de animo van de in
dustrie tot het investeren in gebouwen
als gevolg van de verbetering van de
conjuncturele situatie is het bedrag
voor de sector „bedrijfsgebouwen" op
gevoerd tot 370 miljoen (1959: 305 mil-
joen). Dit bedrag dat in afwijking van
1950 niet de bedragen omvat welke
men aan de technische hogescholen
zal verwerken, laat voldoende ruimte
tot terugkeer van de investeringshe-
reidheid tot het hoge niveau van 1950,
aldus mr. van Aartsen.
Voor weg- en waterbouw is een ver
werkingsbedrag van 590 miljoen in het
bouwprogramma 1960 opgenomen Dit
is een vermeerdering t.o.v 1959 met
veertig miljoen en t.o.v. 1958 met hon
derd miljoen. De verhoging voorziet on
der meer in de uitvoering met rijkssub
sidie van werken ter verbetering van
de infrastructuur van een aantal ont
wikkelingskernen.
Gistermiddag is de 75-jarige heer J
Teeuwsen uit Nijmegen op de West
kanaaldijk onder de gemeente Nijmegen
met zijn fiets tegen een boom gereden
De man. die inwendige kneuzingen op-
li ip. is in de loop van vanmorgen in
zijn huis overleden.
van de een, de hazewindhond van de
ander, en degene die de weegschaal
dreigt te doen overslaan naar de kant
van de louche heer is het bij de dame
in huis wonende nichtje, die tedere ge
voelens voor de indringer opvat, de
plannen van tante verraadt, en tenslot
te aan het langste eind trekt.
Er zijn twee mogelijkheden om zo n
barre klucht op te voeren. Ofwel men
speelt het stuk „straight", zonder de
dwaasheid aan te dikken, met een keu
rige lady, een snoezige maar oerdomme
jongedame van goeden huize, terwijl de
heren volmaakte gentlemen blijven,
waardoor de onzin nog maller wordt,
ofwel men geeft het stuk in handen van
geroutineerde kluchtspelers, die dit moei
lijke vak verstaan. De acteurs van
Puck trachtten kluchtig te spelen, over
dreven bar en veroorzaakten daardoor
èn op het toneel èn in de zaal een soort
kramp, die met het lanceren en genie
ten van humor niets van doen had.
Ellen de Thouars en Jan Grefe waren
het best uitgerust voor de taak en in
het begin leek het zelfs of zij het zou
den redden, maar de andere acteurs
onder regie van Eric van Ingen maak
ten het werkelijk te bont. Het lach-of-
ik-schiet was niet van de lucht. WH heb
ben niet gelachen. J.W.H.
De staatssecretaris van het ministe
rie van O. K. en W., drs. G. Stubenrouch,
zal dinsdag, 22 september des middags
te 3 uur officieel de Katholieke detail
handelsdagschool te 's Hertogenbosch
aan de Weidonklaan 44 b openen.
Met ingang van 1 oktober hebben de
besturen van de NTS en van de om
roepverenigingen het recht tot het ma
ken van foto's voor de pers in de ge
bouwen en op de terreinen van NT»
en omroep, met uitsluiting van alle am
dere fotografen, verleend aan het ANP
Alleen leden van de fotodienst van het
ANP zullen dus voortaan nog maar
voor de pers foto's mogen maken, die
betrekking hebben op radio- en televi
sie-uitzendingen.
Ais motief tot deze rigoureuze maat
regel, die door de heer H. van de Pol,
algemeen directeur van het ANP is be
kend gemaakt, voeren de besturen van
NTS en omroep aan, dat steeds meer
persfotografen de studio's van radio en
televisie in- en uitliepen hetgeen sto
rend werkte op de werkzaamheden van
de artiesten.
Aanvankelijk hebben zij overwogen
een eigen bedrijf te stichten, dat fo
to's aan de pers zou leveren, maar
tenslotte hebben zjj er de voorkeur aan
gegeven de opdracht te verstrekken aan
het bestaande fotobedrjjf van het ANP,
waarmee de omroeporganisaties een
kwart eeuw op het gebied van de be
richtgeving samenwerken.
Het spreekt vanzelf, dat deze maat
regel in perskringen grote opschud
ding heeft gewekt, vooral onder de
fotojournalisten en met name onder
degenen van hen, die in hoofdzaak
voor radio- en televisierubrieken van
de dagbladen werkzaam waren.
De besturen van NTS en omroep heb
ben dit uiteraard voorzien. Zij waren
zich ervan bewust, dat de door hen ge
troffen maatregel voor sommige bla
den een beperking van de vrijheid van
fotograferen zou betekenen, maar an
derzijds stelden zij zich op het stand
punt. dat zij in hun eigen gebouwen vrjj
zijn maatregelen af te kondigen, die zij
voor een rustige arbeid noodzakelijk
achten. Het bestuur van de Nederlandse
Dagbladpers, ingelicht door de directie
vnn het ANP omtrent het haar gedane
voorstel, heeft nog getracht de NTS
en de omroepen milder te stemmen.
Onder verwijzing naar het grote belang
voor de pers en voor de NTS en de
omroepen heeft het er op aangedrongen
de mogelijkheid open te laten in bijzon
dere omstandigheden dus in incidentele
gevallen, naast de fotograaf van het
ANP één andere fotograaf toe te laten,
echter zonder succes. NTS en omroep
hebben geantwoord, dat een ander foto-
hedriif zou worden ingeschakeld als het
ANP zich zou terugtrekken. Onder de-
ze omstandigheden meende het ANP
nipt anders te kunnen doen dan het
aangeboden monopolie te aanvaarden,
een besluit, waarmee het bestuur van
de NDP het eens was.
Het bestuur van de Vereniging van
Fotojournalisten is het daarmee echter
helemaal niet eens. Verwacht mag wor
den dat het bij NTS en omroepvereni
gingen stappen zal ondernemen om te-
pen deze „onrechtvaardige" maatregel,
die In de kringen van haar leden als
„broodroof" wordt bestempeld, te pro
testeren.
Uiteraard heeft deze aangelegenheid,
naar mr. J. C. de Wit, voorzitter van de
sectie hoofdredacteuren van de Federa
tie van Nederlandse Journalisten ons
mededeelde, ook de aandacht van de
sectie-leden getrokken. Het mag niet
uitgesloten worden geacht, dat zij op de
eerstvolgende vergadering van deze sec
tie zal worden besproken.
In de kringen van radio- en tv-jour-
nalisten vraagt men zich intussen af,
of het er bij de Federatie van Om
roepverenigingen inderdaad wel om
gaat „een einde te maken aan de on
rust in de studio's", zoals de heer
J. W. Lebon, secretaris-penningmees-
ter van de federatie, in een schrijven
aan het ANP het besluit motiveert,
en of wellicht niet de activiteit van
het weekblad „TV", dat als een ern
stige concurrent van de omroepbla
den wordt beschouwd, aanleiding tot
deze maatregel is geweest.
Tegenover een vertegenwoordiger van
,,De Telegraaf", aan welk blad hij vroe
ger verbonden is geweest, heeft de
hoofdredacteur van genoemd weekblad,
de heer P. A. G. de Ruwe, verklaard
,,Er zou een boekdeel te schrijven zijn
over de manieren, waarop men, sinds
het weekblad „TV" bestaat, bü de te
levisie tracht te voorkomen, dat er fo
to's over televisie in dit weekblad wor
den afgedrukt. Het heeft overigens al
lemaal niet mogen baten. In elk num
mer stonden fraaie foto's uit de studio's
in Bussum en die zullen er ook in de
toekomst in blijven staan. Het Is mij
uiteraard nog niet bekend, of het ANP
mij foto's uit de studio zal leveren.
Mocht het zo zjjn, dat het ANP dit op
verzoek (conditie) van de omroepver
enigingen zou weigeren, dan neem ik
aan, dat dit zowel door overheid als
de publieke opinie niet zal worden aan
vaard'-*.
De KRO-televisie zendt vanavond een
gevarieerd programma uit, waarin o.
a. aandacht wordt besteed aan een hal
ve eeuw gecentraliseerde vakbeweging.
Na de vaste rubriek „Voetlicht (dit
maal) zonder camera", uitsluitend ge
presenteerd door Jan Willem Hofstra,
volgen een licht muzikaal programma,
getiteld „Music Box" en een portret
van de Nederlandse tenor Jacques Ur-
lus, getekend door Leo Riemens en
Fred Bredschneyder. Tenslotte wordt
de verzorging van de „tehuis-lozen" be
zien in de uitzending „Als de vogelen
des hemels". In het radioprogramma
van de NCRV voert vanavond het Om
roep Orkest onder leiding van Cor de
Groot Contrasten, suite voor orkest van
de Groot, en de Symfonie no. 2 in c.
op. 17 van Tschaikowsky uit. Commen
taar op de Miljoenennota wordt door
de oud-minister van financiën, de heer
H. J. Hofstra, geleverd in het radio-
grogramma van de VARA, waarna „De
'room", een hoorspel van de Italiaan-\
se auteur Paolo Levi wordt uitgevoerd
onder regie van Jan C. Hubert. Later
op de avond brengt de zanger Elton
Iayes, die zichzelf op de gitaar bege
leidt, een achttal Engelse liedjes ten
gehore.
Dagblad Trouw vindt dat de eerste
miljoennota van het nieuwe kabinet
stellig een imposant stuk is. De vrijere
loonpolitiek, die de regering voorstaat,
zal volgens het blad zeker stimulerend
werken op de consumptieve bestedingen.
De regering heeft de vrijere loonpoli
tiek bewust als een der hoofdpunten
van haar beleid aangekondigd. Zü ken
de de gevaren, die een loslaten van het
geleide loonbeleid inhield voor de natio
nale economie. Door een welbewuste
anti-cyclische begrotingspolitiek wordt
bijgedragen aan het verwijderen van de
ze gevaren, zo meent Trouw. En de an
ticyclische werking van de begroting én
de aangekondigde belastingmaatrege
len dienen slechts één doel: het gezond
houden van onze snel expanderende
economie gedurénde 1960.
Het Parool ziet ln de begroting over
1960 een duidelijke continuïteit met het
ook in het verleden gevoerd beleid van
de voor gaande regeringen. Dit ziet het
blad onder andere uit het streven van
het kabinet De-Quay naar een verdere
voltooiing van het stelsel van sociale ze
kerheid. Wie goed en tussen de regels
door leest, aldus het Parool, kan toch
merken wel dat sommige beleidslijnen
voorlopig althans, en noodgedwongen
misschien worden doorgetrokken, maar
dat toch een andere geest bezig is vaar
dig te worden over het regeringsbeleid.
Hierbij geeft het Parool enkele voor
beelden, waarin volgens het blad blijkt
dat het regeringsschip bezig is ln con
servatief vaarwater te komen. Dat
blijft zo, ook al zou er bij het luidruch
tigste deel van de aanhang van het ka
binet enige teleurstelling aan de dag
treden dat het roer nog niet sterker Is
omgelegd.
Aanzienlijk beter noemt de Telegraaf
de miljoenennota. Het blad zegt dat de
verbetering uitsluitend te danken is aan
het ruimer vloeien van de belastingin
komsten, hetgeen een gevolg is van het
hogere salarispeil. Het blad meent dan
ook dat de verbetering slechts voor een
zeer gering deel als zelfstandige ver
dienste van de regering mag worden be
schouwd.
Het stempel dat minister Zijlstra op
de begroting gedrukt heeft bestaat vol
gens de Telegraaf in het feit dat hij de
staatsuitgaven - ondanks de honderden
miljoenen hogere belastingontvangsten -
slechts in beperkte mate heeft doen
stijgen, terwijl hij voorts binnen het
raam van het uitgaventotaal belangrijke
uitgavenverschuivingen heeft weten te
bewerkstelligen, waarvan belangrijke
sectoren als onderwijs, waterstaat en
probleemgebieden van profiteren.
De gedachtengang van de minister,
dat in tijde van hoogconjunctuur een
anti-cyclische begrotingspolitiek gevoerd
moet worden zodat er nu geen belasting
verlagingen doorgevoerd kunnen wor
den, terwijl de minister de belangrijk
heid te hoog noemt, deelt het blad niet
geheel. Het meent dat er van belasting
verlaging tijdens laagconjunctuur zeker
niets zal komen. Daarbij zouden vol
gens de Telegraaf door een krachtige be
vordering van de bezitsvorming grote
bedragen van de consumptieve sfeer
naar de kapitaalssfeer kunnen worden
overgeheveld en aldus bijdragen tot ver
mindering van de inflatoire spanningen.
Nu het principe erkenning heeft gevon
den, aldus besluit het blad zijn commen
taar, dat de staatstaak te groot is ge
worden en de burgers te zwaar worden
belast, dan dient er met kracht naar te
worden gestreeft dat dit principe op be
trekkelijk korte termijn ook in daden
wordt omgezet
„De Nieuwe Rotterdamse Courant"
merkt bij de bespreking van de mil
joenennota op dat deze zich kenmerkt
door het grote belang dat zü aan een
anti-cyclische werking van de begroting
hecht. Strikt genomen eist een anti
cyclische politiek in de hausse tenmin
ste een sluitende begroting, aldus dit
blad. Een vermindering van het cy
clische effect is nog niet hetzelfde als
het voeren van een anti-cyclisch be
leid. In een achterblüven van de stü-
ging der uitgaven van de staat bü de
vermeerdering van het nationale inko
men ziet de minister het anti-cyclische
element in de begroting 1960. Het blad
merkt in dit verband op, dat Iedere
hausse die door andere oorzaken dan
een inflatoir beleid van de overheid
ontstaat een stijging van het nationale
inkomen te zien zal geven die groter
is dan de stijging van de uitgaven van
de staat. Dit verschijnsel is dan ook
niet vee] meer dan een aanwijzing dat
de toeneming der bestedingen geen ge
volg is van een ongezond financiëe] be
leid der overheid. Voor een werkelijk
anti-cyclische politiek die de schom
melingen der conjunctuur zoveel moge
lijk nivelleert is echter meer nodig. Wat
er van een anti-cyclisch beleid terecht
zal komen zal volgens de NRC in niet
geringe mate afhangen van het tempo
der consolidatie (van korte schulden
der overheid)
Naar aanleiding van de begroting
1960 zegt het „Algemeen Handelsblad"
o.m. dat men er niettegenstaande alle
begrotingsfinanciering toch rekening
mee moet houden dat dit alles geen
wezenlijke speelruimte is die de rege
ring armslag geeft by het nemen van
maatregelen, door de ontwikkeling van
de conjunctuur geboden. Dit klemt, vol
gens het blad, te meer om twee rede
nen: ten eerste is de relatieve daling
van het totaal der staatsuitgaven voor
een groot deel het gevolg van het af
lopen van de oorlogsschadevergoedln-
gen en de rampschade (toevallig voor
1960 nog 20 miljoen voor de nakomen
de „zoutschaderegeling"), en van het
verminderen van het andere oorlogslit
teken, de subsidies. Voorts wordt de
last van de nationale schuld (30 pet.
van de totale uitgaven) relatief minder
door de gestadige stüging van het na-
Gouraud d'Ablancourt, in het grondige werk van
René Bazin over de hertog van Nemours, in „Het
leven van Elizabeth van Oostenrijk" door Jacques
de la Faye (de enige onder de ontelbare biografen
van de keizerin die de goedkeuring van de hertogin
van Alenqon wegdroeg) vindt men maar heel
weinig gegevens over de tweede ontmoeting, die een
kapitale rol in haar leven zou spelen
Angst om teleurgesteld te worden, want zij had de
herinnering aan „hem" geïdealiseerd. Angst voor de
woorden die hij zou zeggen en voor de woorden
die hij zou vergeten te zeggen. Angst om de wonder
lijke kans te verspelen die haar op haar levensweg
geboden werd.
tionale (geld)inkomen. Ten slott»
staan we nu voor noodzakelijke sane
ringsmaatregelen pensioenfondsen
die een druk op de begroting leggen
en voor zeer grote nationale inspannin-
fen (Delta-werken, belangrijke ontwik-
elingsprojecten)die zeer grote finan
ciële eisen stellen. Men kan hiervoor,
aldus het blad, een leningspolitiek wil
len volgen, maar dan staat de Schat
kist voor de noodzaak een beroep te
moeten doen op de kapitaalmarkt, juist
wanneer het ter bewaring van het even
wicht en het anti-cyclische beleid, mis
schien zeer ongelegen komt. Het ls
daarom, wil men werkelijk een effec
tieve conjunctuurpolitiek voeren. dat
men over armslag, reserves, moet be
schikken.
De Volkskrant beschouwt de eerste
begroting van minister Zijlstra als een
gezonde boreling. Het blad acht het be
grijpelijk dat de minister met de beste
dingsbeperking nog vers in het geheu
gen wat terughoudendheid betracht en
de waarschuwing laat horen om niet te
hard van stapel te lopen om niet op
nieuw in het moeras der overbesteding
terecht te komen.
Het argument voor de tijdelijke ver
hoging van de belastingen nog met een
jaar, t.w. een preventief middel tegen
een mogelijke nieuwe overspanning,
acht het blad een te zwak argument als
men het plaatst naast de wel - en te
recht - voorgestelde belastingverlaging
voor vrijgezellen. Het wordt een merk
waardig argument, zo vervolgt het blad,
als het wordt beluisterd samen met de
door de minister herhaalde opmerking
dat hij de belastingdruk te hoog vindt
Een te hoge belastingdruk schaadt de
economie evenzeer als een overbeste
ding. Wat is er daarom logischer dan een
extra opgelegde belastingdruk weg te
nemen.
De Volkskrant meent dat de minister
materiaal aan het verzamelen is voor
een uitgebreide belastingverlaging in
1961, zodat de begroting 1960 voor de
grootste groep belastingbetalers een
doorkijk naar een wat roziger toekomst
opent.
„Mijn reis heeft twee doeleinden", al
dus deelde de minister-president prof.
dr. J. E. de Quay dinsdagavond op
op Schiphol voor zijn vertrek naar Ca
nada mee. „Woensdag reeds breng ik
een bezoek aan premier Diefenbaker
in Ottawa, waarbij ik o.m. het emigra
tie vraagstuk ter sprake zal brengen. De
emigratie van Nederlanders naar Cana
da is de laatste jaren relatief gezien
teruggelopen. Ik weet, dat de Neder
lander iu het algemeen terugschrikt
voor de seizoenswerkloosheid in dat
land, iets wat voor de Canadees een
normaal verschijnsel is. Ik wil gaarne
van premier Diefenbaker vernemen,
hoe hü over dit vraagstuk denkt".
Prof. De Quay, die op deze reis wordt
vergezeld door zün echtgenote, zal zijn
twee kinderen bezoeken, die enige ja
ren geleden naar Canada zijn geëmi
greerd. Verder woont hij in Toronto
twee bijeenkomsten bij, een van de Ne
derlandse Club en een andere die wordt
belegd door een aantal Nederlandse in
stanties. Voorts is prof. De Quay van
plan enkele gezinnen van Nederlanders
op te zoeken.
24 september vertrekt de minister
president van Toronto en reist via New
York per K.L.M. naar Nederland terug.
Mr. J. Jonkman (PvdA), voorzitter
van de Eerste Kamer, heeft gisteren
tüdens de eerste vergadering dank aan
de leden gebracht voor hun bereidheid
om zijn herbenoeming onder verander
de politieke omstandigheden zonder
hoofdelijke stemming aan te nemen. HH
deelde mede, dat volgend jaar 12 juli
de kandidaatstelling valt voor de ver*
kiezing van leden voor de Eerste Ka
mer in Groningen, Drente, Overijssel,
Gelderland en in Zuid-Holland, waarna
3 augustus de verkiezingen volgen. Het
vijfhonderdjarig bestaan van de Sta-
ten-Generaal zal men in 1964 herdenken.
van Alen.
CoL in de 'nabijheid van de deur waardoor in het
Intussen wachtte prins Ferdinand, hertog
eld
iiïlllllllllllllllllllll marguerite BOURCET
26
Na zich van haar taak gekweten te hebben verraste
prinses Clementine „Bushy-House" met een bnei
die een stellige aanmoediging bevatte:
„De hertog van Alengon heeft gedurende zijn
verblijf in Beieren wel degelijk de aandacht getroK-
iten. Het zou zeer wel mogelijk voor hem zun.ZB"
gedachten over die glansrijke verbintenis te 'aten
gaan en te dingen naar de hand van prinses Sotie,
volmaakt opgevoed en charmant bleek te zijn.
„Volmaakt opgevoed," dat was misschien veei
beweerd van die grillige fee, die dol was op
stapels boeken las in plaats van liefdadige comi-
té's voor te zitten en die het met haar maatschappe
lijke Dlichten niet zo nauw nam.
Maar „charmant" gaf strikt de waarheid weer.
Prins Ferdinand vond de uitdrukking ze lts.een
beetje zwak, zó had die tovenares met haar rascine-
rende glimlach hem in haar greep gevangen.....
Een datum: juni 1868. Een plaatsaanduidingschemerlicht van de late avond elk ogenblik het
7,plfs Wflf H O nl O O tn kntnnfi LAA n..n„ clunl'n nllVl Allrtl IlQH Qnf in IIF1 nttp kon VGFSC Tl 1.1D ©II»
Zelfs wat de plaats betreft, bestaat er geen over
eenstemming. René Bazin, gedocumenteerd histori
cus, meent: „Bij de koningin-douairière van Saksen,
een tante van de jonge prinses." J. de la Faye,
evenzeer gedocumenteerd, zegt: „Op het kasteel
vav - bl3 Prinses Clementine," wat waar
schijnlijker is, daar de prinses van Saksen-Coburg
de hele zaak van het begin af had geregeld. Wie
moeten we geloven? En wat doet het er tenslotte
toe?
Tot hiertoe is de beschrijving van elk tafereel, hoe
romantisch het ook kan lijken, gebaseerd op stap
voor stap met zorg en nauwlettendheid gevolgde
documenten.
Mogen we voor deze keer een beetje romantise-
gen, dromen als gebogen over een gedicht over
de wijze, waarop mogelijk die ontmoeting verlopen
kan zijn.
Hetzij in Dresden tussen rococo, schilderijen
en porseleinhetzij te Ebenthal, diep in een
bloeiend park
Het bepon in ieder geval in een vorstelijke, fijnzin
nig ingerichte woning. In de maand juni. De natuur
zong. De weilanden lagen bezaaid met glanzend wit-
„Bushy-House" leefde op. Intussen wendde de on-1 te margrieten. De hemel glansde, als schoon gewas-
vermoeibare prinses Clementine zich tot „rossen- sen en nieuw.
Bewogen, in al haar jeugd, betrad zij dat huis
waar haar toekomst een beslissende wending gin"
nemen. Behoedzaam werd de nieuwe japon u
de klerenkist te voorschijn gehaaid: een lichte zorne
hofen'
Ook daar vond zij niets dan geestdrift en sympatie.
De Voorzienigheid zond de „aardige man die Elisa.
beth voor haar jongste zus gedroomd had. Welis
waar bleek zijn positie minder schitterend, maar japon mot grote mosnehtige volants en een <wsag<
in tegenstelling tot Wagners volgeling en diens kunst- 'vlakbij de schouder. Wild klopte haar hart onder d'
zwanen stond hij met beide benen op de grond. luchtige ruches. Een donker floers lag over naai
Tegen de tijd dat de lente de bomen van Felda- ogen „Het geluk jaagt angst aan," heeft zij latei
bekend, de eeuwig wantrouwende aan wie het leven
zich al te vroeg van zijn afschuwelijkste en hardste
kant had laten zien. Angst om teleur te stellen,
want zij had van haar charme geen hoge dunk.
fing net bloesem sierde, bereikte het jonge meisje
het goede nieuws. Hij denkt aan u. Hij verlangt
u terug te zien.
Bij de „officiële" geschiedschrijvers d'Isné,
slanke silhouet van Sofie Charlotte kon verschijnen.
Op zijn gezicht lag de weerschijn van de liefde die
hij haar al zoveel maanden had toegedragen en die
hij haar nu voor altijd zou aanbieden.
Jeugd innigheid, gehakkelde woorden, een mep
blozen, onderlrukté onrust Wat zijelkaargezcgd
en toegefluisterd hebben? We zullen bet noolt wetem
Wel kunnen we ons voorstellen, hoe Sofie Charlotte
later met een verruimd hart m de logeerkamer
terugkeerde. Was het in Dresden of in Ebenthal- ln
alle juninachten in Duitsland geuren de bloeiende vlier
boom en de linde. In de oude tuinen van Mlg vorsten
verblijven zingen de nachtegalen in de manesch,^
Zij stond voor het open raam. Vredig runste de
nachtwind in het gebladerte. De geuren, die tot haar
opstegen, waren voor haar als de symbol
het geluk, dat heel haar hart vervulde.
On 24 iuni 1868 had op „Possenhofen de officiële
verloving plaats. „Op de dag. van St.-Jan", merkte
de hertog van Nemours op, die in dat samenvallen
e0Eeneveriovfng op het platteland, 's zomers. Geen
koets die een miljoen gulden ge£ost he®£t; Seen
portretten in de etalages van de boekhandel, geen
jaloerse hovelingen. Strikte intimiteit. De hertog van
Nemours had dé leidmg. Voldaan, maar zwijgzaam
zat hij aan het hoofd van de tafel. Dacht de
patriarch bij het zien van zijn blonde schoondochter
misschien terug aan zijn Rosenknöpfchen? Ook
Elisabeth was overgekomen. Na haar vierde beval
ling was zij als in een nieuwe lente opgebloeid.
Met ongeduld verlangde zij de man te leren kennen,
die het wantrouwen van haar jongste zus had weten
te beteugelen. Dikwijls immers had zij gevreesd voor
de toekomst van het Benjaminnetje, dat in zoveel
opzichten op haar leek.
(Wordt vervolgd
De stichter van het wereldvrijgezel-
lencongres, de heer G. Greijn te Gre-
venbicht, heeft aan de koningin een
telegram gezonden, waarin hij haar
namens alle vrijgezellen van Nederland
eerbiedig dank zegt voor de in de troon
rede gedane mededeling ten aanzien van
de verlaging van belasting voor onge-
huwden.
In de nacht van dinsdag op woens
dag is in het St.-Jansziekenhuis te
Zaandam overleden de 40-jarige J. van
Nugteren die als havenarbeider werk
zaam was op de coaster „Kaspir Mul
ler" Tijdens het lossen van de coas
ter vielen plotselir„ twee zware bad-
dings uit de last, juist op hoofd en
schouder van de heer van Nugteren,
welke na aankomst ln het ziekenhuis
aan de bekomen verwondingen is over
leden. Het slachtoffer laat een vrouw
en acht kinderen na.
De 25-jarige rangeerder S. Viering
is dinsdagmorgen om omstreeks acht
uur op het stationsemplacement te
Alkmaar uit een rangerend postrijtuig
gevallen. De man kwam daarbij met
het hoofd tegen een perronpaal te
recht en was vrijwel op slag dood. Hij
was gehuwd en had geen kinderen.
De officier van justitie bij de recht
bank te Arnhem, mr. F. O. Leusink,
heeft dinsdag vier jaar gevangenisstraf
met aftrek geëist tegen een 29-jarige
chauffeur-monteur uit Doesburg, die
ervan wordt verdacht 2 augustus tussen
Doesburg en Angerlo tachtig gulden
te hebben geroofd uit een broekzak van
een boer uit Dldam, de 35-jarige heer B.
Hij had tevoren de Didammer die
op de fiets reed omver gereden en
hem mishandeld. Het slachtoffer is elf
dagen later overleden. Volgens het me-
disch rapport hield de doodsoorzaak
echter geen rechtstreeks verband met
de roofoverval. Uitspraak 29 september.
