Glasblazers en
onvoldoende
Rijkserkende
leerlingen
kristalslijpers
gewaardeerd
opleiding helpt
aan diploma
d:
Modehuis
44
uur
DAMES
KINDERKLEDING
&&uGl
plaats in het bedrijfsleven
SCHEEPVAARTBERICHTEN
ff
dinsdag 22 september 1
ff
ff
VOOR MOEDER EN DOCHTER
JUUANAPARK 26-28
star iïïm
Historisch vooroordeel nog niet verdwenen
Koningin opent
nieuwe AMVJ
De arrestatie
van Podola
Chinese troepen
in Nepal?
van onze geheel uitgebreide
en vernieuwde zaak.
Meeste reclassanten vinden
Reclasseringswerk groeit snel
Caravelles'9 van
Finnair naai
Amsterdam
r
Zomernummer Delta
M
Nieuw type bejaarden
tehuis in Arnhem
Voor oudjes die speciale
verzorging behoeven
HAARLEM - TELEFOON 53784
Dank zij toenemende medewerking
ZATERDAG 19 SEPTEMBER 1959
PAGINA 12
m;.
4'#
li
COR BERTRAND.
In Rotterdam
Meer personeel voor
uitvoering A.O.W.
Naast
°nze bekende collectie voor
brengen wij nu ook
grote sortering
een mooie en
fü
overheidstol dL'ivt-i-'vTlivvei 'iJ de
Communicatiemiddelen
en gewestelijke cultuur
Als krediet gegeven wordt
Amerikaan wil in Duits
land twee cafétaria-
schepen bouwen
Het zomernummer van het tijdschrift
Delta, het tijdschrift in de Engelse taal
over kunst en leven in Nederland, be
vat bijdragen van J. ML Romein, Jos
Vandeloo, Anton van Duinkerken, Adri-
aan Roland Holst, Maurice Roelants,
H. Jaffé en Jacob Jongbloet. Tevens
is een gedeelte opgenomen uit de rede
die Eduard van Beinum uitsprak toen
hij tot eredoctor was benoemd, evenals
een bijdrage over elektronische muziek
van de onlangs overleden componist
en criticus Norbert Loeser.
maatschappelijke waardering
voor een nog bijna zuiver hand-
werkvak als dat van de glasblazer
is niet bijster groot. In tegenstelling tot
een bankwerker bijvoorbeeld wordt de
glasblazer nog te veel als een onge
schoolde fabrieksarbeider beschouwd
en te weinig als een degelijk vakman.
De aanwezigheid van een diploma van
een lagere technische school bij de een
en het ontbreken daarvan bij de ander
is hier ongetwijfeld in niet geringe ma
te debet aan.
Een tweede belangrijke factor in deze
is stellig ook het historische vooroor
deel. Glasblazen, zo heette het vroeger,
is een zeer ongezonde bezigheid en dit
was ook zo. Toen immers moest alle
glas, niet alleen het meer edele huis
houdelijke, maar ook het ordinaire ven
sterglas nog geblazen worden, hetgeen
zeer beslist als zware arbeid kon worden
aangemerkt.
Daarbij kwam nog, dat de grote stof
ontwikkeling rond de met kolen gestook
te ovens niet erg bevordelijk was voor
een goede gezondheid. Inmiddels is dit
alles in gunstige zin veranderd. De
minder edele glasprodukten worden
niet meer geblazen en de stofrijke ko
len zijn als brandstof voor de ovens
vervangen door gas. Maar ondanks de
ze verbeteringen is de eenmaal geves
tigde opvatting over het glasblazersvak
vrjjwel ongewijzigd gebleven. Kenmer
kend voor deze situatie is wel, dat in
de glasfabricage-centra vele ouders
slecht oppassende kinderen de vermaning
voorhouden: „Als je niet je best doet,
ga je naar de glasblazerij".
Naar de mening van de leiding van
de N.V. Kristalunie te Maastricht, die
sinds kort deel uitmaakte van 't grote
Nederlandse concern, de N.V. Ver
enigde Glasfabrieken, wordt het hoog
tijd, dat aan de gesignaleerde onder
waardering van het glasblazersvak
radicaal een eind wordt gemaakt.
Een zeer geschikt middel om dit doel
te bereiken zag de N.V. Kristalunie
in een door het rijk goedgekeurde op
leiding van kandidaat-glasblazers.
Als eerste glasfabriek in Nederland
startte het bedrijf geruime tijd geleden
binnen het kader van het zgn. leerlin-
§enstelsel met een dergelijke opleiding,
innenkort worden de eerste dertien
gediplomeerde glasblazers en kristal
slijpers, wier getuigschriften minstens
evenveel waard zullen zijn als die van
pas afgestudeerde bankwerkers, elec-
triciëns of draaiers, afgeleverd.
Buiten het streven naar meer maat
schappelijke waardering voor de vak
man, glasblazer, was er nog een ande
re factor, die de nieuwe vakopleiding
mee heeft helpen realiseren. De oude
methode, waarbij de in de praktijk ge
vormde routine-vaklui hun zoontjes
mee naar de fabriek namen om hen
daar zelf op te leiden, vertoonde steeds
meer ernstige gebreken. Allereerst om
dat het aantal zoontjes, dat het beroep
van vader ambieert, sterk geslonken is
en vervolgens omdat de kandidaat-glas-
blazers uit het verleden met het vak
van vader veelal ook diens fouten over
namen.
De nieuw ontworpen opleiding, die
maar liefst drie jaar duurt en zowel
een theoretische als praktische scho
ling omvat, is zeer gedegen.
De toekomstige glasblazers-nieuwe-
stjjl worden niet automatisch als
leerlingen van de door het rijk erken
de opleiding aangenomen, aangezien
zjj daartoe eerst een toelatingsexa
men moeten afleggen. De aspirant
leerlingen worden hierbij niet ge
plaagd door examenkoortsen. Dit
kan gewoonweg niet, vanwege de
grappige omstandigheid, dat zij zon
der het zelf te merken, worden ge
ëxamineerd.
De Zuid-Limburgse schoolverlaters,
die jaarlijks de personeelsbezetting van
de Maastrichtse Kristalunie komen ver
sterken, beginnen onderaan op de
„glasblazersladder" en wel als zgn.
„opdragers", loopjongens in de ware
zin van het woord, omdat zij niets an
ders te doen hebben dan het onderhou
den van een pendeldienst tussen de
werkbank van de „meesterglasblazer"
en de koeloven. De aan de werkbank
klaargekomen gloeiend hete glaspro
dukten moeten zij behendig op een hou
ten vork opvangen en snel naar de
koelovens transporteren.
De „meesters" zien nauwkeurig toe
°Pdragers zich goed van hun
taak kwijten, maar ook en vooral of de
jongens spontane interesse aan de dag
leggen voor het eigenlijke glasblazers-
vak. Heel wat opdragers stellen hier
inderdaad veel belang in, geboeid als
zij worden door het getover van met
gloeiende vuurbollen jonglerende glas
blazers. Gewapend met een lange
blaaspijp, in vaktermen heet dit „de
canne" halen zij uit de oveen een
„post" gloeiend reet (1100 graden)
vloeibaar glas. Crp een vlakplaat of in
een houten blok begint daarna het zgn.
voorvormen of „malbreren", een be
werking, waaraan ook het voorblazen
of „duimpje-blazen" te pas komt. Tij
dens het „malbreren" wordt de lig
ging van het glas bepaald. De eigen
lijke metamorfose van vuurbal tot
glasprodukt (kelk, beker of vaas) vindt
pas plaats, wanneer „de tovenaar" al
draaiend met „de canne" het glas
klaar blaast in de vorm.
Het klaar blazen van het glas in de
vorm is een moeilijk karwei, waarbij
enorm veel afhangt van de juiste fee
ling van de glasblazer, die precies
moet weten, wanneer het glas ai dan
niet wat de vakman noemt „volgebla-
zen" is. Nog moeilijker is de volgende
bewerkingsfase: het maken van het
been en de voet van elk glas. Deze
bewerking is voorbehouden aan de
meester-van-de-plaats, de allround
glasblazer ook wel „souffleur" ge
naamd. Knippend, passend, strijkend
en wrijvend dient hij van het door de
„keyers" (jongens, die gesmolten glas
aan een ijzeren stok transporteren)
aangebrachte glas „benen" en „voe-
'Mé
Belangrijk voor een juiste glasligging is het voorvormen of
A vlakplaat.
malbrerenop de
Alleen de meesters in het vak, de zgn. „soufleurs" voorzien de kristallen kelken
van „benen en „voeten waarvoor de „keyers" het vloeibare glas aanbrengen.
ten" te fabriceren. Onder de handen
van de slijpers worden de geblazen
glazen bijzonder levende produkten.
Pas aangeworven arbeidskrachten,
die de verleiding niet langer kunnen
weerstaan om zich verder in het zo bij
zonder fascinerende glasblazersvak te
bekwamen en op eigen houtje aan het
slijpen of glasblazen slaan, zijn ge
schikte recruten voor het leger, van
Het slijpen van glas vereist gevoel, concentratie en accuratesse.
de glasblazers. Uit deze recruten wor
den immers, mits zij inderdaad over
de nodige aanleg beschikken, de leer
lingen voor de opleiding gekozen.
■De uitverkorenen, die tijdens het
ongemerkte toelatingsexamen bewe-
ze hebben „feeling" voor het vak te
bezitten, leren tijdens de theoreti
sche lessen aan de avondnijverheids
school en vooral in de dagelijkse
praktijk van het bedrijf „het hoe"
en „het waarom" van het glasbla
zen en het slijpen van kristal door
gronden. De driejarige opleiding,
waaraan bedrijfsleider J. Meens als
theorieleraar en de glasblazerinstruc
teur B. Dreessens en de instructeur
van de slijperij C. Godding als prak
tijkleraren verbonden zijn, is voor de
aspirantglasblazers en kristalsljjpers
niet gemakkelijk en beslist geen
spoedcursus, die meteen volleerde
vaklui aflevert.
De gediplomeerden van deze oplei
ding worden dit pas in de praktijk. Om
de graad van „meester-glasblazer"
c.q. kristalslijper te behalen, zullen zij
nog geruime tijd in de leer moeten
gaan bij de oude rotten in het vak. Al
leen van hen kunnen zij de magische
toverkunst ivan het glasblazen en het
kristalslijpen leren. Twee nog vrij zui
vere handwerkberoepen of, zoals be
drijfsleider Meens vol trots zegt: twee
echte gildevakken, die op grond van
hun ambachtelijke geaardheid met
recht en reden aanspraak kunnen ma
ken op meer maatschappelijke waar-
(Van onze correspondent)
On een terrein aan de Apeldoornseweg
te Arnhem zal men een verpleeghuis
voor bejaarden stichten dat het midden
houdt tussen een tehuis en een zieken
huis. Het wordt gebouwd voor rekening
van de stichting „Huis
Arnhem en zal bestaan
moderne paviljoens
De
en Haard" te
uit vier ultra-
kosten bedra
gen twee miljoen gulden. Het tehuis zal
„De Braamberg" heten. Er zullen be-
jaarden worden opgenomen en ver
pleegd die speciale aandacht nodig heb
ben. Daarom is een terrein gekozen
nabij het gemeenteziekenhuis, aan de
ene kant om patiënten snel te kunnen
overbrengen en aan dc andere kant om
ontslagen patiënten doelmatige nazorg
te kunnen bieden. Alle kamers hebben
een ruim uitzicht op de fraaie omge
ving. Elk paviljoen bezit een tweetal
conversatiekamers. Hoewel men voor
namelijk alleenstaande bejaarden zal
huisvesten, heeft men de mogelijkheid
opengelaten ook een aantal echtparen
op te nemen. Men hoopt dat het gebouw
er over anderhalf jaar zal staan.
(Van onze verslaggever)
Met een persoonlijke en hartelijke
wens heeft koningin Juliana vrijdag
het AMVJ-gebouw in het hart van Rot
terdam geopend. „Dat dit gebouw een
oase mag zijn in de eenzaamheid van
de grote stad, een middelpunt en een
brandpunt, een gebouw waar radio-ac
tiviteit van uitgaat, waar de wereldlijke
levenskunst samengaat met de geeste
lijke."
Het AMVJ-gebouw is bouwkundig
een onderdeel van het onlangs geopend
Rijnhotel, gelegen op de hoek Maurits-
straat-Kruiskade. Het omvat een grote
toneel- en sportzaal, negen recreatieza
len en een foyer. Bovendien zijn er
negentig kamers beschikbaar om wer
kende jongeren en studenten onderdak
te verlenen.
De AMVJ, die tot voor kort in Rot
terdam zeer slecht behuisd was, kan
dank zij dit zeer riante gebouw uitbrei
ding geven aan haar werk. De Konin
gin, gekleed in een turquoise complet,
verbleef tot half elf onder de feestende
jongeren.
Een zwaargebouwde detective van de
Londense politie, Albert Chambers,
heeft het hof gisteren verteld, hoe de
Duitse Canadees Fritz Podola, die te
rechtstaat wegens moord op een poli
tieman, by zqn arrestatie het blauwe
oog opliep, dat zoveel opzien baarde
bij pers, publiek en zelfs in het parle
ment. Het hof stelt, zoals bekend, op
het ogenblik een onderzoek in naar de
bewering van Podola, dat hq zich niets
herinnert van voor zqn arrestatie, ten
einde te bepalen, of de verdachte voor
de moord terecht kan staan.
Chambers vertelde dat toen hjj en en
kele anderen Podola gingen arresteren
in zijn hotelkamer, zij een klik hoorden
als van een pistool waarvan de veilig
heidspal wordt omgezet. Zonder zich
te bedenken stortte Chambers zich met
zijn ruim honderd kilo tegen de deur die
het begaf en Podola in het gezicht trof.
Chambers stortte zich vervolgens dade
lijk met de anderen boven op hem om
hem onder bedwang te krqgen. Podola
verzette zich eerst nog, maar werd al
gauw bewusteloos.
Volgens premier B. P. Koirala van
Nepal hebben communistisch Chinese
troepen in groten getale de grens met
Nepal overschreden. Ooggetuigen heb
ben de Chinese troepenbewegingen
waargenomen, zo heeft Koirala op een
partijbijeenkomst te Kathmandoe mee
gedeeld.
Aan de grens tussen Indië en China
is het volgens de in Nieuw Delhi ont
vangen berichten rustig op het ogenblik.
De Chinezen blijven echter weigeren
zich terug te trekken uit de omgeving
van Longdjoe. Naar in officiële kringen
in Nieuw Delhi verluidt heeft Peking
sinds zijn laatste nota, waarin alle Indi
sche protesten betreffende Chinese
grensoverschrijdingen werden verwor
pen, direct noch indirect iets van zich
laten horen, op de resoluties en ver
klaringen van de communistisch Chine
se partij na.
De Indische antwoordnota zal waar
schijnlijk tegen het eind van deze maand
klaar zijn en naar Peking worden ge
zonden zodra premier Nehroe terug is
van zijn bezoek aan Perzië.
Naar verder in Nieuw Delhi wordt ver
nomen hebben Indië en de grensstaat
Boetan brieven uitgewisseld over de
aanleg van wegen tussen de twee sta
ten. Indië zou reeds 150 miljoen roepiah
hiervoor bestemd hebben.
(Van onze Haagse redactie)
De personeelssterkte van de afdeling
van het ministerie van financiën die
belast is met de uitvoering van de
A.O.W. wordt in 1960 met 105 man ver
hoogd tot een totaal van 1225. De eerste
schattingen zijn wat aan de krappe
kant geweest, zo zegt minister Zijlstra
in zijn toelichting. De bewindsman ver
wacht echter dat inkrimping op andere
afdelingen deze uitbreiding, evenals die
van de belastingdienst (een gevolg van
de bevolkingstoeneming) compenseert.
iCi&a
Hill
(Van onze verslaggever)
In de afgelopen jaren is het aantal
reclasseringsambtenaren meer dan
vereenvoudigd: het is gestegen van 40
in 1945 tot 258 in 1959, onder wie 33
rijksambtenaren. Het huidige aantal be
roepskrachten is echter nog lang niet ge
noeg om de toegenomen taken van de
reclassering optimaal te kunnen vervui
len. De vereniging van Reclasserings-
instellingen verheugt zich er daarom
over, dat de minister blijkens de juist
verschenen begroting voornemens is,
voor een nog groter aantal ambtenaren
subsidie te verlenen.
De werkzaamheden van de reclasse
ring zijn de laatste ttjd in snel tempo
uitgebreid. Met name het voorlichtings-
werk ten behoeve van de rechter is
daarbij sterk benadrukt, zo zelfs dat het
eigenlijke reclasseringswerk: de reso
cialisatie van de delinquent, min of
meer in het gedrang is gekomen. Uit
breiding van het aantal krachten zou
daarom vooral het reclasseringscontact
tijdens de detentie en de nazorg belang
rijk kunnen verbeteren. Subsidie ver
zuiming is daarvoor niet de enige voor
waarde: aangezien het rijk de ambte
naren maar voor negentig procent be
taalt, zal men ook de andere inkomsten
moeten vergroten. Bovendien zal men
erin moeten slagen om de nodige krach
ten te werven, die reeds voor de huidige
bezetting vaak moeilijk te krijgen zijn.
De reclassering is intussen lang niet
ontevreden over de ontwikkeling, die de
resocialisatie na de oorlog heeft doorge
maakt. Een van de belangrijkste facet
ten daarvan is, dat het bedrijfsleven in
toeenemende mate is gaan meewerken
aan de plaatsing van de reclassenten.
Daarbij is gebleken, dat het opnemen
van reclassenten, mits men hen g°®?
opvangt, voor de bedrijven met meer -
sico's meebrengt dan het plaatsen
mensen met een schone lei. Ju
verband met dat opvangen is het m net
algemeen van belang, dat be is
geïnformeerd. Van bedrijfszijde staat
men er doorgaans ook op over de aard
van het gepleegde delict te worden in
gelicht. Of eveneens de afdelingschef op
de hoogte moet zijn, hangt ervan af
Vaak is dit wel wenselijk, ook al omdat
reclassenten zich dikwijls schuw of bra
nieachtig gedragen en daardoor bii htm
collega's argwaan wekken.
Dat cr naast de bedrijven die prinoi
pieel bereid zijn tot medewerking, een
aantal zijn die alleen uit opportunist!
sche overwegingen reclassenten
men, biykt uit het feit, dat tildenP
bestedingsbeperking van vier
twaalf procent van deze menc„Weken
straat werd gezet. Een derde .op
drijven wijst de reclassenten
risch af. Dit gebeurt echt„r i
uit gebrek aan sociale belan^Lir'"'1
lijk gebleken Mm li yrnwel onmoge-
mogelijkheden hiertoe echter- dat de
nu de wetteliike if zullen toenemen
v a a r d ta I leen *hZÜ n Tot nu toe Ab
senten Naë" de P-T-T geregeld reclas
elasseriml i schatting verleent de re-
rlni'/pna lvi jaarIUks voor ongeveer vljf-
en-fet i-P atslnSen bemiddeling. Daar-
zyu er nog wat plaatsingen bui
ten de reclassering om.
Zelf solliciteren
Sommige reclassenten solliciteren lie
ver zelf en er zijn gevallen waarin het
bedrijf de vraag over aanraking met po
litie of justitie" achterwege laat. Het ge
beurt dan heel vaak, dat de een of an
der de directie na enige tijd inlicht. Als
de man In kwestie dan intussen een goed
medewerker is gebleven, blijft hij, na
gesprek met de reclassering, heel
vaak in dienst, ook al betreft het een
bedrijf dat liever geen reclassente neemt
In zulke gevallen is de onbekende re-
classent dus in het voordeel bij de ge-
introduceerde reclassent, die zijn kwa
liteiten nog niet heeft kunnen tonen. De
aard van het gepleegde delict maakt de
officiële weg echter vaak wenselijker.
De reclassenten vinden hun plaats zo
wel bij grote als bij kleine bedrijven.
De laatste hebben vaak het voordeel
van een meer» intensieve gemeenschap,
maar de grotere nieuwgierigheid is daar
soms een nadeel. Bij grote bedrijven is
dikwijls een betere opvang mogelijk.
Op het ogenblik is de medewerking
van het bedrijfsleven zo groot, dat alle
normale reclassenten een plaats vinden.
Men bluft echter zitten met een groep
van moeilijk plaatsbaren, gestoorden en
ouderen die niet meer in hun vroegere
functie terug kunnen en voor wie her
scholing gezien hun leeftijd onmogelijk
is.
Finnair gaat mettoSvMlelSS
gen. De heer Sigvard Sn^ P?r«? vlie'
de afdeling passa|iersvn„°ederlund. van
himagwrsvervoer van Finn-
Pese l
iard b
■Tot nu toe gebruikte Finn
air, cue op een imnLmL- van lnn*
schillende Eumnü? reis langs ver
heeft dit verklaarH iV.cht.bavens is,
op Schiphol tv? z'Jn aankomst
air voor deV? j; "U Joe gebruikte Finn-
toesfpi f i si de Convair, maar
Franc, worden vervangen door
waarvan n? straalverkeersvliegtuig,
bestoM n? rnaatschappij er drie heeft
Hanoi De dienst van Helsinki via
rnnoi g naar Amsterdam wordt vier
en pen week verlengd tot Londen
en drie keer per week naar Parijs. Zo-
ais gemeld zal zeer waarschijnlijk ook
Air France Caravelles op de lijn naar
Amsterdam in dienst nemen.
dit
het
(Van onze correspondent)
De Nederlandse televisie ontwikkelt
zich sneller in internationale dan in
interregionale richtig. Mogelijkheden
tot verbinding met landen en wereld
delen buiten Europa groeien snel. Het
is niet onmogelijk dat daardoor regio
nale belangen in de schaduw raken en
men dient er zich dus tijdig op te be
zinnen wat in de toekomst wel en niet
ten behoeve van de gewestelijke cultuur
kan worden gerealiseerd.
Ds. J. A. Nieuwenhuyzen, predikant
directeur van de V.P.R.O.-televisie, gaf
deze slotconclusie in zijn pre-advies
„Televisie en de gewesten" op het con
gres van het nationaal overleg voor ge
westelijke cultuur, gewijd aan de com
municatiemiddelen, dat vrjjdag in
Amersloort begon, in de gemeentelijke
hv? ?an de Muurhuizen. De inleiders
behandelden de gunstige werking, welke
de aandacht die in pers, radio en tele
visie wordt geschonken aan regionale
en gewestelijke cultuur, kan hebben op
lezer, luisteraar en kijkcr Prof. dr.
W Banning behandelde de algemene
w. manning nlUnicatie in onze sa-
aspecten van com j p e sa
menleving. van sle
He betekenis van ae regionale pers,
Mr stan sprak over „Radio
HUv«f?nw?nh,,v, re&ionaIe omroepen".
Dfnt dat rpSi uStaat °P het stand'
te^ verwp7erHiu? beeldomroepen niet
wenseliikk n zÜn- maar uitte de
neren van bet regionaal statio-
va„: rvan reportagewagens op bepaalde
o-ro Purden in de provincies. De con
gressisten bespraken de behandelde on
derwerpen in secties. Prof. Banning
beantwoordde daarna vragen omtrent
de algemeen sociologische aspecten.
De miljonair H. B. Cantor heeft be
kend gemaakt dat hij zondag per vlieg
tuig naar Duitsland reist, om met mi
nister van economische zaken Ludwig
Erhard te praten over de financiering
van twee transatlantische passagiers
schepen van 90.000 ton. Cantor wil die
schepen in Hamburg laten bouwen, on
der Duitse vlag laten varen en er
Duitse bemanningen op zetten, als de
Westduitse regering bereid is de lenin
gen van de verzekeringsmaatschappijen
te garanderen die 70 procent van de 160
miljoen dollar bedragende bouwkosten
Ampenan 18 10 m nw
Finisterre n. Rotterdam.
Amstelsluis p. 18 Point de
Galle n. Aden.
Andijk 18 v. Panama City
n. Le Havre.
Caltex the Hague 18 380 m
z Bombay n. Calcutta.
Casamance 18 90 m no
Ouessant n. Rotterdam.
Fravizo 18 130 m n Kaap
Vi'llano n. Las Palmas.
Gaasterkerk 18 130 m w
Sabang n. Singapore.
Hector 19 te Lissabon verw.
Iberia 18 30 m zw Tromseoe
n. Archangel.
Ivoorkust 18 9 m o Borkum
Rif n. Amsterdam.
Japara 18 te Bremen.
Katelysia 18 140 m wzw
Ouessant n. Mena.
Kinderdijk 18 te Freeport
verw.
Laarderkerk 18 50 m o
Gibraltar n. Rotterdam.
Leiderkerk 19 te Aden verw.
Leopoldskerk 18 180 m zzo
Suez n. Perz. Golf.
Leuvekerk 18 370 m ono
Gibraltar n. Antwerpen.
Louis Lantz 18 v. Monrovia
n. Emden.
Minos 18 te Oulu verw.
Molenkerk 18 150 m w Aden
n. Aden.
My Lady 18 6 m z Beachy-
head n. Las Palmas.
Naess Commander 18 210 m
nno Cabo Villano n.
Port Said.
Naess Lion 18 40 m zzo
Jaballattair n. Suez.
Nanusa 18 100 m z Ouessant
n. Le Havre.
Oldekerk 18 115 m w
Minicoi n. Aden.
Philine 18 140 m z Dakar n.
Rotterdam.
Prins Willem v. Oranje 19 te
Rotterdam verw.
Randfontein 18 te
Southamtpon verw.
Rijndam 18 v. Southampton
n. Le Havre.
Rijnkerk 18 v. Bremen n.
Hamburg.
Scheldelloyd 18 v. Port Said
n. Napels.
Stad Delft 18 180 m zw
Ouessant n. IJmuiden.
Stad Schiedam p. 18
Sta vanger n. Narvik.
Teiresias 18 v. Aden n.
Suez.
Tamara 18 35 m z Kaap
Matapan n. Ravenna
Woensdrecht 18 v. Emden n.
Bremerhaven.
ti*
Alblasserdijk 17 te Lake
Charles.
Almdijk p. 18 Vlissingen n.
Philadelphia.
Alphacca 17 te Boston
Amsteldijk 18 te Le Havre.
Boissevain 16 te East
London.
Gloria Maris 16 v. Rangoon
n. Bahrein.
Kinderdijk 17 te Brownsville,
Prins Willem IV 16 te
Toronto.
Prins W. G. Frederik 16 v.
Cleveland n. Hamilton.
Rijndam 18 te Southampton
verw.
Schiedijk 17 te New York.
Stad Delft 20 te IJmuiden
verw.
Stad Utrecht 19 te R'dam
verw.
Tankhaven II 15 rede
Singapore^
Tarakan p. 17 Vlissingen a*
Newardk.
Zuiderkruis 19 te Rotterdam
verw.
